Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα

Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Προσφύγων και Αλλοδαπών
ΣτΕ 1174/1948 (Ολομέλεια)
ΣτΕ 295/1989 (Γ΄ Τμήμα)
ΣτΕ 2599/1982 ( Α΄ Τμήμα)
ΣτΕ 2637/1982 (Α΄ Τμήμα)
ΣτΕ 1318/1990 (Α΄ Τμήμα)
ΜΠρΑθηνών
(Εκούσια Δικαιοδοσία) 3518/1993
ΜΠρΑθηνών
(Εκούσια δικαιοδοσία) 6776/1997
ΜΠρΑθηνών
(Εκούσια δικαιοδοσία) 2380/1996
ΑΠ 815/1991
24/10/10
Απόρριψη αίτησης ανανέωσης άδειας άσκησης του επαγγέλματος
του βαφέως – Νόμιμη παραμονή στην Ελλάδα – Προστασία οικονομικών δικαιωμάτων.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1999,εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Ανάκληση έγκρισης για χορήγηση άδειας εργασίας σε αλλοδαπό –
Απομάκρυνση από το σχολείο – Διοικητική πράξη αναρμοδίως εκδοθείσα από το Υπουργείο Παιδείας.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1999,εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Κοινωνική Ασφάλιση αλλοδαπού – Διάρκεια σύμβασης εξαρτημένης εργασίας.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1999, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Κοινωνική ασφάλιση αλλοδαπού – Διάρκεια απασχόλησης αλλοδαπού
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1999, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Κοινωνική ασφάλιση αλλοδαπού – Διάρκεια σύμβασης εξαρτημένης εργασίας – Η έλλειψη άδειας εργασίας και παραμονής του αλλοδαπού δεν θίγει το κύρος της κοινωνικής ασφάλισης.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1999, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Διεθνές δίκαιο – Το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι κατοχυρώνεται
και για τους αλλοδαπούς – Υπεροχή των διεθνών συμβάσεων – Αναγνώριση σωματείου με μέλη πολίτες της Αλβανίας.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1999, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Διεθνές δίκαιο – Το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι κατοχυρώνεται
και για τους πρόσφυγες – Υπεροχή των διεθνών συμβάσεων – Αναγνώριση σωματείου με μέλη πρόσφυγες αναγνωρισμένους από το
Ελληνικό Κράτος.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1999, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι – Ίδρυση πολιτιστικού σωματείου
από αλλοδαπούς – Έννοια κανόνων δημόσιας τάξης και χρηστών
ηθών – Προστασία της διεθνούς ειρήνης της χώρας – Ασαφής ο καθορισμός του σκοπού του υπό ίδρυση σωματείου.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1999, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Η έλλειψη της άδειας εργασίας καθιστά άκυρη τη σύμβαση εργασίας – Αβάσιμη η αξίωση αποζημίωσης (διαφυγόντα κέρδη) από αδικοπραξία λόγω αδυναμίας σύναψης εργασίας από το ζημιωθέντα
που δεν είχε την απαιτούμενη από το Ν. 1975/1991 άδεια εργασίας
– Ευνοϊκές ρυθμίσεις εργασίας για τους ομογενείς από την Αλβανία
και την πρώην Σοβιετική Ένωση υιοθετημένες με εγκύκλιο που είναι
αντίθετη με μεταγενέστερο νόμο – Έθιμο.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1999, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
1
Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Προσφύγων και Αλλοδαπών
ΕφΑθηνών 1713/1997
ΕφΠειραιά 459/1988
Ελεγκτικό Συνέδριο 1245/1997
(Ολομέλεια)
Ελεγκτικό Συνέδριο 1617/1998
( ΙΙο Τμήμα)
ΣτΕ 3146/1999 (Δ΄ Τμήμα)
ΣτΕ 3248/1999 (Δ΄ Τμήμα)
24/10/10
Τραυματισμός αλλοδαπού, παράνομα εργαζόμενου στην Ελλάδα –
Ανικανότητα προς εργασία – Δεν είναι νόμιμο το αποζημιούμενο
λόγω της αδικοπραξίας διαφυγόν κέρδος γιατί αυτό θα αποκομιζόταν με τρόπο αντίθετο από τα οριζόμενα σε απαγορευτική διάταξη
του νόμου – Οι διατάξεις περί εφοδιασμού των αλλοδαπών με άδεια
εργασίας είναι δημοσίας τάξης – Σύμφωνα με το άρθρο 4 ΑΚ δεν
αποκλείεται η διαφορετική μεταχείριση αλλοδαπού και ημεδαπού
στο πεδίο του ουσιαστικού δικαίου.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1999, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Το κοινωνικό δικαίωμα εργασίας των αλλοδαπών – Το κράτος δεν
υποχρεούται να διασφαλίσει την ελευθερία της εργασίας των αλλοδαπών, που προστατεύεται συνταγματικά ως ατομικό δικαίωμα –
Συνθήκες εργασίας των αλλοδαπών εργαζομένων στην Ελλάδα –
Ισότητα της αμοιβής των αλλοδαπών εργαζομένων με αυτή των ημεδαπών για εργασία ίσης αξίας.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1999, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Δικαίωμα συνταξιοδότησης κατά μεταβίβαση ομογενούς από τη
Βόρεια Ήπειρο, πολίτη Αλβανίας, χήρας Έλληνα πολίτη – Δημόσιο
συμφέρον – Μόνον οι Έλληνες πολίτες γίνονται δεκτοί σε όλες τις
δημόσιες λειτουργίες, εκτός από τις εξαιρέσεις που εισάγονται με ειδικούς νόμους.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1999, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Το συνταξιοδοτικό δικαίωμα του δημοσίου υπαλλήλου και των
κατά μεταβίβαση δικαιουμένων σύνταξη μελών της οικογενείας
του είναι περιουσιακό δικαίωμα προστατευόμενο και από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου – Αλλοδαπή,
σύζυγος αποβιώσαντος Έλληνα πολίτη δημοσίου υπαλλήλου δικαιούται σύνταξη κατά μεταβίβαση με τους ίδιες προϋποθέσεις που
θεσπίζονται και για τις Ελληνίδες χήρες συζύγους – Προστασία του
γάμου και της οικογένειας.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1999, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Άσκηση γονικής μέριμνας ανήλικου τέκνου από αλλοδαπό πατέρα
– Προστασία του δικαιώματος επικοινωνίας του αλλοδαπού πατέρα
με το ανήλικο ημεδαπό τέκνο του – Απαραβίαστο ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Γάμος έλληνα υπηκόου με αλλοδαπή χωρίς πραγματική συμβίωση
των συζύγων στην Ελλάδα δεν απολαμβάνει προστασίας ούτε από
τον κοινό νόμο ούτε από τις συνταγματικές διατάξεις – Εικονικότητα
γάμου – Νομίμως ανακαλείται άδεια παραμονής που είχε χορηγηθεί
σε αλλοδαπή ως συζύγου έλληνα, εάν διαπιστωθεί αιτιολογημένα
από την αρμόδια για την εφαρμογή της περί αλλοδαπών νομοθεσίας
αρχή ότι δεν υπάρχει πραγματική συμβίωση των συζύγων – Η εκ
μέρους του αλλοδαπού υποβολή αίτησης περί προσκτήσεως της ελληνικής ιθαγενείας δεν κωλύει την ανάκληση της χορηγηθείσης σε
αυτόν άδειας παραμονής στη χώρα, εάν διαπιστωθεί ότι δεν συ-
2
Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Προσφύγων και Αλλοδαπών
ΣτΕ 3667/1999 (Δ΄ Τμήμα)
ΣτΕ 271/2000
ΣτΕ 820/2000
ΣτΕ 1088/2000
24/10/10
νέτρεχαν ή ότι έπαψαν να συντρέχουν οι απαιτούμενες κατά νόμο
προϋποθέσεις για τη χορήγηση της εν λόγω άδειας.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Απόρριψη αιτήματος ανανέωσης άδειας παραμονής λόγω διακοπής της συμβίωσης των συζύγων – Νομικά αδιάφορη η μακρά παραμονή του αιτούντα στην Ελλάδα εφόσον η άδεια παραμονής αλλοδαπών χορηγείται κατά νόμο για συγκεκριμένο σκοπό.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Άρνηση ανανέωσης άδειας παραμονής για εργασία μετά από 10ετή νόμιμη παραμονή και 5ετή νόμιμη παραμονή και εργασία στην
Ελλάδα – Αναχώρηση του αλλοδαπού από την Ελλάδα και παραμονή στο εξωτερικό για διάστημα μεγαλύτερο των δύο μηνών – Αλυσιτελής η άσκηση της αίτησης ακύρωσης αφού απαιτείται η εκ νέου
εφαρμογή της διαδικασίας της προέγκρισης για την έκδοση νέας
άδειας παραμονής και εργασίας μετά την επάνοδο του αλλοδαπού
στην Ελλάδα.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2000, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Προστασία του απαραβίαστου της ιδιωτικής και οικογενειακής
ζωής καθώς και της παιδικής ηλικίας – Προστασία του δικαιώματος
επικοινωνίας του γονέα με το τέκνο του – Άρνηση ανανέωσης
άδειας παραμονής σε αλλοδαπό, γονέα ημεδαπού ανηλίκου, λόγω
της διακοπής της έγγαμης συμβίωσης και της έναρξης της διαδικασίας διαζυγίου – Η Διοίκηση υποχρεούται να ικανοποιήσει αίτημα χορηγήσεως άδειας παραμονής στη Χώρα αλλοδαπού, γονέα ανηλίκου
ελληνικής ιθαγένειας, και εάν ακόμη η επιμέλεια του τέκνου έχει
ανατεθεί στη μητέρα του, σε περίπτωση διαζυγίου τους ή διακοπής
της έγγαμης συμβιώσεως, εκτός εάν την απόρριψη του αιτήματος
επιβάλλουν συγκεκριμένοι και επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος, όπως είναι, ιδίως, οι συνδεόμενοι με την προστασία της κρατικής ασφάλειας.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2000, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Άρνηση ανανέωσης άδειας παραμονής, σε αλλοδαπό ο οποίος ενηλικιώθηκε στην Ελλάδα, τέκνο από πρώτο γάμο αλλοδαπής η
οποία απέκτησε την Ελληνική υπηκοότητα συνεπεία γάμου με Έλληνα πολίτη – Προστασία της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας – Προστασία του απαραβίαστου της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής – Το Σύνταγμα προστατεύει την οικογενειακή ζωή των
Ελλήνων και την κοινή με τα τέκνα τους διαβίωση στην Ελλάδα είτε
αυτά είναι εκ του γάμου, είτε είναι υιοθετημένα και αδιαφόρως του
εάν τα τέκνα αυτά Ελλήνων υπηκόων έχουν την Ελληνική ιθαγένεια ή
είναι αλλοδαποί – Η Διοίκηση, ασκώντας τη διακριτική ευχέρεια στα
πλαίσια των συνταγματικών διατάξεων και του Ν. 1975/1991 οφείλει
κατ’ αρχήν να χορηγεί άδεια παραμονής σε αλλοδαπό, ο οποίος είναι ως τέκνο ημεδαπού, μέλος της οικογένειάς του, εκτός εάν συγκεκριμένοι λόγοι δημοσίου συμφέροντος δεν επιτρέπουν τη χορήγηση
της άδειας αυτής – Η προσφυγή του άρθρου 16 παρ. 1 του Ν.
1975/1991 είναι ενδικοφανής – Παραδεκτώς ασκείται η αίτηση ακύ-
3
Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Προσφύγων και Αλλοδαπών
ΣτΕ 1828/2000 (Δ΄ Τμήμα)
ΣτΕ 2400/2000 (Δ΄ Τμήμα)
ΣτΕ 3226/2000 (Δ΄Τμήμα)
ΣτΕ (ΕΑ) 156/2000
ΑΠ 58/2000
ΣτΕ 197/2001 (Δ΄ Τμήμα)
24/10/10
ρωσης χωρίς την προηγούμενη άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής αφού η Διοίκηση, παρότι είχε υποχρέωση δεν ενημέρωσε τον αιτούντα για τη δυνατότητα άσκησής της, την προθεσμία και το όργανο ενώπιον του οποίου πρέπει να ασκηθεί.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2000, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Προστασία της οικογενειακής ζωής – Προστασία του δικαιώματος
επικοινωνίας γονέα και παιδιών – Η γονική μέριμνα ασκείται εκ του
νόμου από τους δύο γονείς – Δεν είναι νόμιμα αιτιολογημένη η
απαίτηση της διοίκησης να προσκομίσει ο αλλοδαπός, εν διαστάσει σύζυγος ελληνίδας, δικαστική απόφαση για την άσκηση της
γονικής μέριμνας των τέκνων που απέκτησαν, ενώ τέτοια διαδικασία δεν έχει κινηθεί.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Ελεύθερη ανάπτυξη προσωπικότητας – Προστασία της οικογενειακής και ιδιωτικής ζωής – Νομίμως ανακαλείται η χορηγηθείσα σε
αλλοδαπό, σύζυγο Έλληνα, άδεια παραμονής εφόσον αιτιολογημένα διαπιστωθεί από την αρμόδια αρχή ότι δεν υφίσταται πραγματική συμβίωση των συζύγων – Ανεπαρκής η αιτιολογία της απορριπτικής της ανανέωσης της άδειας παραμονής απόφασης.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Η συμμετοχή σε θρησκευτική συνάθροιση μουσουλμάνων δεν
αποτελεί λόγο δημοσίου συμφέροντος δικαιολογούντα την
ανάκληση της άδειας παραμονής και εργασίας του αλλοδαπού –
Ανεπαρκής η εξειδίκευση των λόγων δημοσίου συμφέροντος – Κατάλογος ανεπιθύμητων αλλοδαπών.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Ανάκληση άδειας παραμονής και εργασίας αλλοδαπών καλλιτεχνών – Λήξη της άδειας παραμονής και εργασίας κατά το χρόνο κατάθεσης της αίτησης ακύρωσης και αναστολής.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2000, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Απαγορευμένη η χωρίς άδεια παροχή εργασίας στην Ελλάδα από
τους ομογενείς – Αβάσιμη η αξίωση αποζημίωσης λόγω αδυναμίας
σύναψης εργασίας του ζημιωθέντα που δεν είχε την απαιτούμενη
από το Ν. 1975/1991 άδεια εργασίας – Ευνοϊκές ρυθμίσεις εργασίας
για τους ομογενείς από την Αλβανία και την πρώην Σοβιετική Ένωση
υιοθετημένες με εγκύκλιο που είναι αντίθετη με μεταγενέστερο
νόμο – Έθιμο.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2000, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Οι διατάξεις των Ν. 4310/1929 και 1975/1991 προβλέπουν και ρυθμίζουν και τη μόνιμη εγκατάσταση των αλλοδαπών στη χώρα ως
συνέπεια αλλεπάλληλων νόμιμων παρατάσεων της αρχικής παραμονής τους – Η άρνηση περαιτέρω ανανέωσης της άδειας παραμονής του επί μακρό διαμένοντος στη χώρα αλλοδαπού πρέπει
επιβάλλεται για λόγους δημοσίου και κοινωνικού συμφέροντος η
συνδρομή των οποίων ελέγχεται από το δικαστή.
4
Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Προσφύγων και Αλλοδαπών
ΣτΕ 578/2001 (Δ΄ Τμήμα)
ΣτΕ 1017/2001 (Δ΄ Τμήμα)
ΣτΕ 1018/2001 (Δ΄ Τμήμα)
ΣτΕ 1507/2001 (Δ΄ Τμήμα)
ΣτΕ 3380/2001 (Δ΄ Τμήμα)
24/10/10
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Μη νόμιμη η αιτιολογία της απόφασης του Υπουργείου Δημόσιας
Τάξης με την οποία απορρίπτεται το αίτημα αλλοδαπής, συζύγου
Έλληνα, για χορήγηση άδειας παραμονής με την αιτιολογία ότι
αυτή «παρέμεινε ατακτοποίητη επί 2 ½ έτη» πριν το γάμο.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Άρνηση έγκρισης της μετάκλησης καλλιτεχνών από την πρώην
Ε.Σ.Σ.Δ. – Οι διατάξεις της Συνθήκης του Άμστερνταμ δεν έχουν πεδίο εφαρμογής σε περιπτώσεις άρνησης εγκρίσεως της μετάκλησης
εργαζομένων υπηκόων τρίτων χωρών – Σε άσκηση αίτησης ακύρωσης νομιμοποιούνται κατ’ αρχήν μόνο φυσικά και νομικά πρόσωπα
και όχι ενώσεις προσώπων στερούμενες νομικής προσωπικότητας –
Η Συμφωνία της 30.6.1993 για πολιτιστική και επιστημονική συνεργασία μεταξύ της Ελλάδας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν αφορούν σε καλλιτέχνες, εργαζόμενους σε κέντρα διασκεδάσεως.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα )
Ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας – Δικαίωμα του Έλληνα /
της Ελληνίδας να επιλέγει αλλοδαπή (ό) σύζυγο – Προστασίας της
ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής – Νομίμως ανακαλείται η άδεια
παραμονής που χορηγήθηκε σε αλλοδαπό λόγω γάμου με Έλληνα,
εφόσον διαπιστώνεται από την αρμόδια για την εφαρμογή του
νόμου αρχή ότι δεν υφίσταται πραγματική συμβίωση των συζύγων,
στην περίπτωση δε αυτή δεν απαιτείται προηγούμενη απόφαση πολιτικού δικαστηρίου περί ακυρώσεως ή λύσεως του γάμου ούτε η
επίκληση άλλων λόγων δημοσίου συμφέροντος ή συνδεομένων με
την προστασίας της κρατικής ή της δημόσιας ασφάλειας – Δεν προστατεύεται από τον κοινό νόμο ούτε από τις σχετικές συνταγματικές
διατάξεις ο γάμος Έλληνα / Ελληνίδας με αλλοδαπή (ό) σύζυγο
εφόσον δεν υπάρχει πραγματική συμβίωση.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Η μη έγκαιρη δήλωση αλλαγής κατοικίας της αλλοδαπής, συζύγου
Έλληνα, δεν άπτεται συγκεκριμένων και επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος επιβαλλόντων την απόρριψη του αιτήματος χορήγησης άδειας παραμονής – Πλημμελής η αιτιολογία της απόφασης όταν δεν αποδεικνύονται συγκεκριμένα και εμπεριστατωμένα οι
λόγοι για τους οποίους η Διοίκηση κρίνει ότι δεν υπάρχει συμβίωση.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Ανάκληση άδειας παραμονής χορηγηθείσας σε σύζυγο ελληνίδας
και πατέρα ημεδαπών ανηλίκων – Αφαίρεση της γονικής μέριμνας
των παιδιών από τον αλλοδαπό πατέρα με δικαστική απόφαση – Η
Διοίκηση υποχρεούται να χορηγήσει ή να παρατείνει την άδεια παραμονής αλλοδαπού, γονέα ημεδαπού ανηλίκου, εκτός εάν την
απόρριψη του αιτήματος επιβάλλουν συγκεκριμένοι και επιτακτικοί
λόγοι δημοσίου συμφέροντος – Προστασία του δικαιώματος επικοινωνίας του πατέρα, από τον οποίο αφαιρέθηκε δικαστική η γονική
μέριμνα, με τα παιδιά.
5
Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Προσφύγων και Αλλοδαπών
ΣτΕ 4041/2001 (Δ΄ Τμήμα)
ΣτΕ 856/2002 (Δ΄ Τμήμα)
ΣτΕ 1027/2002 (Δ΄ Τμήμα)
ΣτΕ 1636/2002 (Δ΄ Τμήμα)
12231/2003
Μονομελούς Διοικητικού
Πρωτοδικείου Αθήνας
24/10/10
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης – Ανάκληση πράσινης κάρτας
λόγω καταδίκης για χρήση πλαστού διαβατηρίου – Η παραβίαση
από τη Διοίκηση του δικαιώματος προηγούμενης ακρόασης δεν καλύπτεται από την ενδικοφανή προσφυγή που άσκησε ο αιτών κατά
της ανακλητικής της νόμιμης παραμονής και εργασίας του απόφαση.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Ελευθερία ανάπτυξης της προσωπικότητας – Προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του ατόμου – Εγγραφή συζύγου Έλληνα πολίτη στον κατάλογο ανεπιθύμητων αλλοδαπών – Η διατήρηση της εγγραφής είναι νόμιμη μόνο εφόσον επιβάλλεται από ειδικούς και συγκεκριμένους λόγους ιδιαιτέρου δημοσίου συμφέροντος, συνδεομένων ιδίως με την προστασία της κρατικής
ασφάλειας και τη δημόσια τάξη.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης – Ακυρότητα του αποδεικτικού
επίδοσης που συντάχθηκε από τις αστυνομικές αρχές – Ανάκληση
άδειας παραμονής χορηγηθείσας σε αλλοδαπή σύζυγο έλληνα,
λόγω καταδίκης της αλλοδαπής συζύγου για παράβαση του Ν.
2734/1999 και διαπίστωσης των αστυνομικών αρχών ότι δεν υφίσταται συμβίωση των συζύγων.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Διαδικασία νομιμοποίησης παράνομων αλλοδαπών – Αρχή του συμφέροντος του παιδιού – Προστασία της οικογένειας –Κατ’ εφαρμογή των διεθνών συμβάσεων η διάταξη απαγόρευσης εξόδου από
τη χώρα αλλοδαπού, κατόχου κάρτας παραμονής περιορισμένης
χρονικής διάρκειας και των μελών της οικογένειάς του, για διάστημα μεγαλύτερο των δύο μηνών ετησίως, δεν καταλαμβάνει τα ανήλικα τέκνα του αλλοδαπού – Εγκύρως ασκείται η αίτηση ακύρωσης
από μόνον τον ένα γονέα των ανηλίκων εφόσον κατά τη συζήτηση
της υπόθεσης παρέστη στο ακροατήριο και ενέκρινε την άσκηση του
ενδίκου μέσου και ο έτερος γονέας.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2003, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
Η απαλλαγή από την καταβολή φόρου μεταβίβασης για αγορά
πρώτης κατοικίας εφαρμόζεται δυνάμει της Σύμβασης της Γενεύης
του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων και στους πρόσφυγες
που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα – Η αναγνώριση της απαλλαγής
αυτής δεν συνιστά απαγορευμένη διασταλτική ερμηνεία των φορολογικών νόμων, αφού αποτελεί κατά γράμμα απόδοση της θέλησης
του ελληνικού νομοθετικού σώματος και των υποχρεώσεων που
αναλαμβάνει με την κύρωση διεθνών συνθηκών και τη θέση τους σε
ισχύ.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2003, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
6
Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Προσφύγων και Αλλοδαπών
ΟλομέλειαςΑρείουΠάγου 3/2004
1507/2005
Μονομελούς Διοικητικού
Πρωτοδικείου Αθήνας
ΣτΕ 771/2007 (Α΄ Τμήμα)
24/10/10
Σεβασμός της αξίας του ανθρώπου – Συνταγματική επιταγή για ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου – Η εξακολουθητική παροχή εργασίας από τον μη εφοδιασμένο με άδεια εργασίας αλλοδαπό, που δεν υπήκοος κράτους
μέλους της Ε.Ε., θεμελιώνει υπό τους όρους των άρθρων 1389,
1390, 1485 και 1489 ΑΚ, δικαίωμα διατροφής του/της συζύγου και
των τέκνων του έναντι αυτού με βάση τα έσοδα που αυτός αποκόμιζε από την ακύρως παρεχόμενη αυτή εργασία του – Αντίθετη
άποψη μειοψηφίας ενός εκ των μελών του Δικαστηρίου – Από τη
διάταξη του άρθρου 928 εδ. β΄ΑΚ που παρέχει αξίωση αποζημίωση
και σε εκείνον που είχε απέναντι στο θανατωθέντα αξίωση διατροφής από το νόμο, συνάγεται ότι η αξίωση αυτή αποτελεί γνήσια αξίωση αποζημίωσης και αποσκοπεί να φέρει το δικαιούχο της διατροφής στη θέση που θα βρισκόταν αν δεν θανατωνόταν ο υπόχρεος
που τον διατρέφει.
Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2004, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
Η υπουργική απόφαση (1080792/1428/0013/ ΠΟΛ.1162/ 10.7.1989)
κατά το μέρος που με αυτήν θεσπίζονται πρόσθετες προϋποθέσεις
απαλλαγής από το φόρο μεταβίβασης ακινήτου λόγω αγοράς
πρώτης κατοικίας και δη αυτή της ιθαγένειας του αγοραστή κείται
εκτός νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως και είναι ως εκ τούτου μη νόμιμος, δεδομένου ότι, με την διάταξη της παραγράφου 12 του άρθρου
1 του Ν.1078/1980 παρεσχέθη εξουσιοδότηση στην Διοίκηση μόνον
για τον καθορισμό του τρόπου διαπιστώσεως της συνδρομής των
προϋποθέσεων απαλλαγής που θέτουν οι διατάξεις του νόμου αυτού στο πρόσωπο του αγοραστή και όχι η θέσπιση νέων προϋποθέσεων – Από το σύνολο των διατάξεων που θεσπίστηκαν με επάλληλες νομοθετικές επεμβάσεις και εκ του αποκλεισμού οποιουδήποτε στοιχείου ημεδαπότητας από τις προϋποθέσεις χορηγήσεως
της ως άνω απαλλαγής προκύπτει ότι σταθερά βούληση του νομοθέτη ήταν η παροχή της προδιαληφθείσης απαλλαγής όχι μόνον σε
έλληνες υπηκόους, αλλά γενικώς σε φυσικά πρόσωπα τα οποία κατοικούν μονίμως στην Ελλάδα ανεξαρτήτως από την ιθαγένειά
τους.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2005, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
Αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας και ειδικότερα του Α΄
Τμήματος να κρίνει την άρνηση ή την παράλειψη των αρμόδιων οργάνων του ΟΓΑ να χορηγήσουν τις παροχές των διατάξεων του άρθρου 63 του Ν. 1892/1990 αφού αυτές δεν εμπίπτουν στην κατά το
άρθρο 7 παρ. 1 του Ν. 702/1977 νομοθεσία περί κοινωνικής ασφάλισης αλλά πρόκειται για διαφορά που ανακύπτει από την εφαρμογή
της νομοθεσίας περί κοινωνικής προστασίας γενικώς – Η καθιέρωση
της ελληνικής ιθαγένειας για τα τέκνα που συγκροτούν την έννοια
της «πολύτεκνης οικογένειας», ή της ελληνικής ιθαγένειας ή της ελληνικής καταγωγής της μητέρας (αναλόγως των διακρίσεων του
νόμου), ως προϋπόθεση για τη λήψη των παροχών που προβλέπει το
άρθρο 63 του Ν. 1892/1990, δεν προσκρούει σε καμία συνταγματική
διάταξη ή αρχή – Κατά την άποψη της μειοψηφίας οι νομίμως διαμένοντες στην Ελλάδα αναγνωρισμένοι πρόσφυγες δικαιούνται το
7
Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Προσφύγων και Αλλοδαπών
επίδομα πολυτέκνου κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 23 της Σύμβασης
της Γενεύης και τούτο διότι το εν λόγω επίδομα, στερούμενο ανταποδοτικού χαρακτήρα και ερειδόμενο στο άρθρο 21 του Συντάγματος, έχει και προνοιακό χαρακτήρα, εμπίπτον, επομένως, στην έννοια των μέτρων «πρόνοιας και συνδρομής» περί των οποίων διαλαμβάνει η εν λόγω Σύμβαση στο παραπάνω άρθρο 23. Εν όψει
του σκοπού της Σύμβασης της Γενεύης, η οποία αποβλέπει στην
παροχή προστασίας σε άτομα τα οποία δεν μπορούν να τύχουν
οποιασδήποτε μορφής αρωγής από τις αρχές του κράτους καταγωγής τους, για τους λόγους που απαριθμούνται στο άρθρο 1 της
Σύμβασης, η έννοια των μέτρων πρόνοιας και συνδρομής επιβάλλεται να ερμηνεύεται ευρέως και, επομένως, είναι αδιάφορος, ο
σκοπός στον οποίο η χορήγηση του επιδόματος πολυτέκνου αποβλέπει.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2007, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
1913/2007 Διοικητικού Πρωτοδι- Από τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 3 του Ν. 1078/1980 συνάγεται ότι
κείου Αθήνας (16ο Τριμελές)
η απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης ακινήτου λόγω αγοράς
πρώτης κατοικίας παρέχεται όχι μόνο σε έλληνες υπηκόους, αλλά γενικώς σε φυσικά πρόσωπα τα οποία κατοικούν μονίμως στην Ελλάδα
ανεξάρτητα από την ιθαγένειά τους – Κατά την έννοια των διατάξεων 51, 52 και 53 ΑΚ κατοικία έχει κάποιος στον τόπο, που είναι το
κύριο και μόνιμο κέντρο των οικιακών και κοινωνικών του σχέσεων και ενεργειών, προς θεμελίωση δε αυτού απαιτούνται δύο
στοιχεία, δηλαδή πρώτον πραγματική εγκατάσταση και δεύτερον η
εγκατάσταση να γίνει με σκοπό μονιμότητας, δηλαδή η μεν οίκηση
πρέπει να εμφαίνει τελεία εγκατάσταση, η δε διάνοια να αποτελεί
την πρόθεση της σταθερής και μόνιμης εγκατάστασης.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2007, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΑΠ 711/2008
Οι συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας, που συνάπτονται με αλλοδαπούς που εμπίπτουν στη ρύθμιση του Ν. 2910/2001, μπορεί να
είναι είτε αορίστου είτε ορισμένου χρόνου και ο χαρακτηρισμός αυτών ή καθορίζεται ρητώς από τους συμβαλλόμενους ή συνάγεται
από το είδος της εργασίας και το σκοπό της συμβάσεως – Αντίθετη
άποψη, ότι δηλαδή η σύμβαση εργασίας του αλλοδαπού είναι υποχρεωτικά βάσει του νόμου ορισμένης διάρκειας, δηλαδή όσο διαρκεί
η άδεια εργασίας δε βρίσκει έρεισμα στις διατάξεις του παραπάνω
νόμου, αφού η χορηγούμενη άδεια εργασίας και παραμονής έχει
αποσυνδεθεί από τη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας με συγκεκριμένο εργοδότη, δοθέντος ότι ο αλλοδαπός κατά το χρόνο που
ισχύει η άδεια εργασίας του μπορεί να απασχοληθεί σε άλλον εργοδότη, αφού λυθεί η σύμβαση εργασίας με τον προηγούμενο
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2008, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 1380/2008
Αποκλεισμός των αλλοδαπών – πολιτών τρίτων χωρών από τον κύκλο των δικαιούχων αδειών πωλητών λαϊκών αγορών δεν συνιστά
περιορισμό της επαγγελματικής τους ελευθερίας επιβληθέντα
κατά παράβαση της κατοχυρωμένης από το άρθρο 25 παράγραφος
1 του Συντάγματος αρχής της αναλογικότητας – Ο Ν. 3304/2005 δεν
εφαρμόζεται όσον αφορά στους όρους και στις συνθήκες εργασίας
24/10/10
8
Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Προσφύγων και Αλλοδαπών
ΣτΕ 22/2009 (επταμελής)
ΣτΕ 4343/2009 (A΄ Τμήμα)
24/10/10
και απασχόλησης στις περιπτώσεις που προβλέπεται διαφορετική
μεταχείριση λόγω ιθαγένειας – Στα δικαιώματα που εγγυάται χωρίς
καμιά διάκριση το Διεθνές Σύμφωνα για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα δεν περιλαμβάνεται η οικονομική και επαγγελματική
ελευθερία
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
Προστασία οικογενειακής ζωής – Δικαίωμα συμβίωσης των συζύγων – Αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας να κρίνει ακυρωτικές διαφορές που γεννώνται από την προσβολή πράξεων που
αφορούν στην είσοδο, έξοδο, κίνηση διαμονή, απασχόληση και
εγκατάσταση των αλλοδαπών στην Ελλάδα και εκδίδονται κατ'
εφαρμογήν του κοινοτικού δικαίου, ανεξάρτητα από το κατά πόσον
η Διοίκηση εφάρμοσε ορθώς ή εσφαλμένως τις σχετικές διατάξεις –
Διοικητικές πράξεις που εκδόθηκαν μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης του Άμστερνταμ, αφορούν χορήγηση θεώρησης εισόδου στην
Ελλάδα σε αλλοδαπό και έχουν εκδοθεί κατ' επίκληση των διατάξεων του κεκτημένου Σένγκεν ή των διατάξεων που θεσπίστηκαν
από τα κοινοτικά όργανα για την περαιτέρω ανάπτυξη του κεκτημένου Σένγκεν είναι πράξεις εκδοθείσες κατ' εφαρμογήν των διατάξεων του κοινοτικού δικαίου – Το αίτημα αλλοδαπού, που είναι
πολίτης τρίτης χώρας και σύζυγος Έλληνα πολίτη, για χορήγηση θεώρησης εισόδου στην Ελλάδα αφορά στη χορήγηση θεώρησης μακράς διαμονής (εθνικής θεώρησης) που κρίνεται βάσει των σχετικών
εθνικών διατάξεων – Το αίτημα αλλοδαπού, που είναι πολίτης τρίτης
χώρας και σύζυγος Έλληνα πολίτη,για χορήγηση θεώρησης μακράς
διαμονής μπορεί να απορριφθεί μόνον εφόσον η ελληνική προξενική
αρχή διαπιστώσει αιτιολογημένα είτε ότι ο αλλοδαπός δεν διάγει
πλέον κοινό συζυγικό βίο με τον Έλληνα σύζυγό του είτε ότι ο γάμος
συνήφθη με κύριο σκοπό την καταστρατήγηση των διατάξεων περί
εισόδου και διαμονής των αλλοδαπών είτε ότι την απόρριψη του
σχετικού αιτήματος επιβάλλον συγκεκριμένοι και επιτακτικοί λόγοι
δημοσίου συμφέροντος, που καθιστούν ανεκτό (λαμβανομένων
υπόψη και των ορίων που χαράσσει συναφώς η κατοχυρούμενη στο
άρθρο 25 παράγραφος 1 του Συντάγματος αρχή της αναλογικότητας)
τον περιορισμό του συνταγματικώς κατοχυρωμένου δικαιώματος
του Έλληνα συζύγου να συμβιώνει με τον αλλοδαπό – Δεν συνιστά
επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος η είσοδος του αλλοδαπού
στην Ελλάδα, πριν την τέλεση του γάμου, χωρίς νόμιμη θεώρηση εισόδου.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
Ανήλικα τέκνα εν διαστάσει γονέων, κάτοχοι αλλοδαπών διαβατηρίων – Ανάθεση προσωρινής επιμέλειας στη μητέρα και απαγόρευση
εξόδου των τέκνων από την Ελλάδα για να διασφαλιστεί η περίπτωση της αρπαγής – Παραβίαση του μέτρου της απαγόρευσης εξόδου
από τη χώρα λόγω παράλειψης του αρμόδιου για το διαβατηριακό
έλεγχο αστυνομικού οργάνου – Αστική ευθύνη του Δημοσίου – Από
το συνδυασμό των διατάξεων 1510, 1512, 1514 και 1518 παρ. 1 ΕΚ
συνάγεται ότι, μετά τον Ν. 1329/1983, η άσκηση της γονικής μέριμνας έχει ανατεθεί και στους δύο γονείς του ανήλικου τέκνου από
9
Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Προσφύγων και Αλλοδαπών
ΔιοικητικόΕφετείοΑθηνών
1035/2009
6459/2009 Μονομελούς
Πρωτοδικείου Αθηνών
24/10/10
κοινού και ότι ένα μέρος του καθόλου ιδιόρρυθμου αυτού δικαιώματος, αλλά και καθήκοντος, είναι η επιμέλεια του προσώπου
του τέκνου – Ενώπιον δικαστηρίου, οι ανήλικοι, ως ανίκανοι να παρίστανται στο δικαστήριο με το δικό τους όνομα, εκπροσωπούνται από
τους νόμιμους αντιπροσώπους τους, που είναι οι γονείς τους, ως
ασκούντες από κοινού τη γονική μέριμνα – Κατά την έννοια της
διάταξης 105 ΕιΣ.Ν.ΑΚ η υποχρέωση του Δημοσίου προς αποζημίωση αίρεται μόνον αν η γενεσιουργός της ζημίας πράξη ή παράλειψη
ή υλική ενέργεια ή παράλειψη υλικής ενέργειας έλαβε χώρα κατά
παράβαση διάταξης που έχει θεσπιστεί αποκλειστικώς για χάρη του
γενικού συμφέροντος, όχι όμως και αν η παραβιασθείσα διάταξη
αποβλέπει παράλληλα με την προστασία του γενικού συμφέροντος
και στην προστασία του ιδιωτικού – Με τις διατάξεις των άρθρων 4
παρ. 1 και 2 του Ν. 1975/1991 και 4 παρ. 1 περ. γ΄ του Ν. 1481/1984,
που επιβάλλουν τον έλεγχο από τα κρατικά αστυνομικά όργανα των
εισερχομένων και εξερχομένων προσώπων από τη χώρα και αποβλέπουν στην απρόσκοπτη κοινωνική συμβίωση των πολιτών και την
προστασία των ατομικών ελευθεριών του πολίτη, δεν επιδιώκεται
αποκλειστικά η εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος αλλά και η
προστασία των ατομικών δικαιωμάτων των κατ' ιδίαν προσώπων
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
Οι διατάξεις του άρθρου 1 του Ν. 1078/1980, που όπως προκύπτει
και από την εισηγητική έκθεση του νόμου, επεδίωκαν το μέτρο της
απαλλαγής από το φόρο μεταβίβασης κατά την απόκτηση πρώτης
κατοικίας να αποκτήσει γενικότητα και να καταλαμβάνει όλους τους
έγγαμους, για τους οποίους η ανάγκη απόκτησης στέγης είναι επιτακτική, ανεξάρτητα από το επάγγελμα, την κοινωνική θέση ή την οικονομική τους κατάσταση, δεν θέτουν σε κανένα σημείο τους ως προϋπόθεση για την πιο πάνω απαλλαγή την ύπαρξη της ελληνικής υπηκοότητας στο πρόσωπο του αγοραστή, ενώ θέτουν ως προϋπόθεση ο
αγοραστής ανεξάρτητα της υπηκοότητάς του α κατοικεί μόνιμα στην
Ελλάδα – Οι διατάξεις για τους υπηκόους των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφορούν στην ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων στο χώρο της Ε.Ο.Κ., είναι προγενέστερες του Ν. 1078/1980,
που εισήγαγε την απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης κατά την
απόκτηση πρώτης κατοικίας για ευρύτερο κύκλο προσώπων και δεν
διαλαμβάνουν το υπό κρίση θέμα.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
Από την κείμενη νομοθεσία προκύπτει ότι δεν απαγορεύεται σε
κάθε περίπτωση η χορήγηση άδειας γάμου σε αλλοδαπό, που έχει
υποβάλλει αίτηση για παροχή ασύλου, αλλά ότι για να χορηγηθεί η
άδεια γάμου δεν αρκεί υπεύθυνη δήλωση του αλλοδαπού περί μη
ύπαρξης κωλύματος γάμου, αλλά απαιτείται σχετική βεβαίωση από
την οικεία προξενική ή άλλη αρμόδια αρχή
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
10