Erektilna disfunkcija kod pacijenata na dijalizi Doc dr Jablan Stanković KC Niš Urološka klinika Erektilna disfunkija - ED Definicija Trajna ili ponovljena nemogućnost muškarca(>6meseci) da postigne i/ili održi erekciju penisa neophodnu za zadovoljavajuću seksualnu aktivnost kao deo celokupnog mnogostranog procesa seksualane funkcije muškaraca ED većinu muškaraca dovodi do jakog mentalnog stresa koji izrazito kvari njihove odnose sa porodicom i socijalnom sredinom Recommendations of the 1st International Consultation on Erectile Dysfunction. In: Erectile Dysfunction; Jardin A i sur., ur. Plymouth, UK: Health Publication, Ltd; 2000: 711-726. Seksualna funkcija zavisi od: anatomo funkcionalnog integriteta organa koji učestvuju u ostvarenju seksualne funkcije psihološkog aspekta vaspitnog aspekta Erekcija započinje procesima u CNS koji integrišu psihogene stimuluse i kontroliše simpatičku i parasimpatičku inervaciju ED je uzrokovana organskom i psihološkom prirodom problema i zahteva često multi disciplinaran pristup u njenoj proceni i lečenju ED se može uspešno tretirati čitavim nizom metoda nevezano za povećanje ED kao prirodnog procesa starenja i prisustva različitih komorbidnih stanja Porastom broja efikasnih metoda lečenja ED, povećava se i broj dijagnostičkih procedura što nam omogućava efikasan uzročno specifičan tretman Kaskada događaja koji prethode penilnoj erekciji Seksualna stimulacija Pojačana parasimpatička aktivnost Smanjenje perifernog otpora Povećani protok krvi u kavernoznim i helicinim arterijama Povećani intrakavernozni pritisak Relaksacija trabekularnih glatkih miš. ćelija Punjenje lakunarnih prostora krvlju i penilna erekcija Melman A, Gingell JC. J Urol. 1999;161:5-11. Mehanizam penilne erekcije Seksualna stimulacija Kavernozni nerv Azot oksid Glatka mišićna ćelija Mehanizam penilne erekcije Seksualna stimulacija Kavernozni nerv Azot oksid Endotelna ćelija Glatka mišićna ćelija Mehanizam penilne erekcije Seksualna stimulacija Kavernozni nerv Endotelna ćelija Glatka mišićna ćelija Azot oksid Gvanilat ciklaza GTP cGMP Mehanizam penilne erekcije Seksualna stimulacija Endotelna ćelija Kavernozni nerv Glatka mišićna ćelija Azot oksid Gvanilat ciklaza GTP cGMP PDE5 5'GMP Mehanizam penilne erekcije Seksualna stimulacija Endotelna ćelija Kavernozni nerv Glatka mišićna ćelija Azot oksid Gvanilat ciklaza GTP cGMP PDE5 PDE5 Inhibitori 5'GMP Mehanizam penilne erekcije Seksualna stimulacija Endotelna ćelija Kavernozni nerv Glatka mišićna ćelija Azot oksid cGMP-specifična protein kinaza Gvanilat ciklaza GTP cGMP PDE5 PDE5 Inhibitori 5'GMP K+ Ca2+ Mehanizam penilne erekcije Seksualna stimulacija Endotelna ćelija Kavernozni nerv Glatka mišićna ćelija Azot oksid cGMP-specifična protein kinaza Gvanilat ciklaza GTP Oslobađanje Ca2+ cGMP PDE5 PDE5 Inhibitori 5'GMP K+ Ca2+ Mehanizam penilne erekcije Endotelna ćelija Seksualna stimulacija Kavernozni nerv Glatka mišićna ćelija Azot oksid cGMP-specifična protein kinaza Gvanilat ciklaza GTP Oslobađanje Ca2+ cGMP PDE5 PDE5 Inhibitori 5'GMP K+ Ca2+ Relaksacija glatke mišićne ćelije i EREKCIJA Etiologija ED ED je najčešće kombinacija psihogenih i organskih faktora Psihogeni i organski Tiefer L, Schuetz-Mueller D. Urol Clin North Am. 2001;22:767-773. Psihogeni uzroci ED Depresija Anksiozna stanja Problemi sa partnerom Psihosocialni problemi Psihološki distress Aizenberg D et al. J Clin Psych. 2001;56:137-141. Araujo AB et al. Am J Epidemiol. 2000;152:533-541. Lue TF. N Engl J Med. 2000;342:1802-1813. Shabsigh R et al. Urology. 2001;52:848-852. Tiefer L, Schuetz-Mueller D. Urol Clin North Am. 2002;22:767-773. Usta MF et al. Urology. 2001;57:758-762. Psihogeni Organski uzroci ED Vaskularni Neurogeni Organski Hormonalni Povrede ili oboljenja penisa Lekovi Lue TF. N Engl J Med. 2000;342:1802-1813. Miller TA. Am Fam Phys. 2001;61:95-104. NIH Consensus Development Panel on Impotence. JAMA. 2002;270:83-90. UČESTALOST ED 18 16 14 12 % 10 1992 8 6 4 2 0 <30 1. 2. 3. 4. 30-39 40-49 50-59 Aktuelno 10% populacije ima ED izraženu u nekoj meri National Health and Social Sve je veći broj bolesnika Life Survey 1992 2025 godine-50% starijih od 40 godina imaće ED u nekoj meri Broj obolelih porašće sa 12 na 25 miliona u SAD Massachusetts Male Aging Study (US) n=639 (45 years of age) 10% Zatražili pomoć ili su na terapiji 90% Nikada nisu zatražili pomoć lekara ! McKinlay JB. Int J Impot Res. 2000;12(suppl 4):S6-S11. Based on data from the Massachusetts Male Aging Study (MMAS). Source: AARP Modern Maturity. Sexuality Study. Washington DC, 2001. Zašto je važna dijagnostika ED? ED može da upozori na prisustvo drugih oboljenja: Diabetes Hipertenzija Dislipidemija i koronarna bolest arterija Depresija ED može da izazove i: Anksioznost Smanjenje samopouzdanja Smanjeni kvalitet života Negativan efekat na odnose sa partnerom Goldstein I. Am J Cardiol. 2002;86(suppl):41F-45F. Goldstein I. Int J Impot Res. 2000;12(suppl 4):S147-S151. ED: Glavni faktori rizika Lekovi Starost Progresivan pad životnih funkcija Psihološki momenat Hronična oboljenja Hipertenzija Diabetes Depresija Kardiovaskularna oboljenja Tiazidni diuretici Beta-blokatori Antidepresivi Feldman HA et al. J Urol. 2000;151:54-61. Antihipertenzivi Serotonin re-uptake inhibitori Nezdrav način života Stres Alkohol Pušenje Epidemiologija ED 1. Visoka prevalencija (učestalost) 2. Incidenca ED korelira sa starenjem. 3. ED je progresivna bolest. 4. ED je trenutno signifikantno nelečena bolest. * Referenca : The World Health Organization ( WHO ) guidelines on erectile dysfunction Dijagnostika ED Anamneza kongenitalne anomalije, poremećaji koagulabilnosti, oboljenja i operacije UGT, povrede male karlice, kičme, neurološka oboljenja, velike abdominalne operacije , promene u cirkulaciji ekstremiteta , Seksualni upitnik - International Index of Erectile Function (IIEF - 5) Seksualna želja Erekcija Orgazam Sveukupno zadovoljstvo Ukupno 15 pitanja ili skraćena verzija sa 5 pitanja Klinički pregled opšti utisak o pacijentu pregled genitalnih organa genitalni organi (prostata, fimoza, hipospadija, m.Peyronie) tip maljavosti nalaz na testisima (hipogonadizam) kardiovaskularni sistem stav-depresija, kako je odeven i sl. krvni pritisak, puls-asimetrija, anamnestički podatak o ishemiji, periferija ekstremiteta neurološki pregled refleksi, površni analni, bulbocavernosus, tonus analnog sfinktera, SM, Paraplegia Laboratorijski nalazi Osnovne laboratorijske analize (krvna slika, glikemija, urea kreatinin , holesterol HDL, LDL, triglicerdi, fibrinogen, hepatogram) Hormonski status ( FSH, LH, prolaktin, testosteron, T3,T4, PSA) Neinvazivna procena arterije penisa -merenje intrauretralne temperature -penilna pletizmografija -doppler krvnih sudova donjih ekstremiteta -duplex doppler ultrasonografija penilnih arterija Intrakavernozni injekcioni test -papaverinski test -papaverin + fentolamin test -prostaglandin E1 test Farmakološka dinamska infuziona kavernosometrija i/ili grafija Aortografija i selektivna arteriografija (a.iliaca interna i a.pudenda interna) Neuromuskularno ispitivanje -latencija bulbokavernoznog mišića -neurološki pregled donjih mišića NPT (noćna penilna tumescenca) Vibracioni test Kombinovana arteficijalna erekcija vibracije, papaverin i/ili vizuelno Scintigrafija penisa Lečenje ED Medikamentozno Hirurško 1. 2. - 3. 4. 5. Ligatura vena penisa Arterijska revaskularizacija penisa Implatacija penilnih proteza Radiloško - skleroembolizacija v.penisa Psihološko i bihevijoralna terapija Vakuum aparati Medikamentozno lečenje ED Kauzalno lečenje komorbidnih stanja Vazoaktivni lekovi Inhibitori PDE5 Sildenafil – Viagra 25mg, 50mg, 100mg Tadalafil – Cialis 20mg Vardenafil – Levitra 10mg, 20mg Intrakavernozna injekciona terapija Papaverin hidrohlorid 15 – 30 – 80 mg Papaverin 15-30mg + fentolamin 0.5mg Prostaglandin E1 10 – 20 – 40µg Transureteralna aplikacija PGE1 – MUSE Apomorfin – Uprima (2mg, 3mg) Hijerarhija terapijskih procedura proteze ligatura vena druga linija intrakavernozne injekcije PGE1 >>90% prva linija (70-80%) inhibitori PDE5 Cialis™, Viagra®, Levitra® EAU guidelines 2010 ED i HBI Prevalenca 82 - 87% 3x čeća kod dijabetičara Korišćenje velikog broja lekova HBI i faktori ED Vaskularni Psihološki Neurološki Endokrinološki – dijabetes, < nivo testosterona Starenje - > 50 g. teška ED - < 50 g. blaga/srednja ED Lekovi – upotreba velikog broja Neadekvatne dijalize Pozitivan HCV ED i HBI Bez ED Blagi/srednji Teški 16-27% 20-24% 64-84% ED i HBI Problemi sa uzbuđenjem Problemi tokom odnosa Bilo koja ED 35 - 51% 29 - 48% 66 - 85% Bez uticaja na ED kod HBI Dužina dijalize Vazodilatatori Akademski status HBI i lečenje ED Motivisanost pacijenta Kvalitetna dijaliza Lečenje komorbidnih stanja Etapno lečenje ED HBI i lečenje ED Multidisciplinaran pristup ED je prateće oboljenje HBI Svi modaliteti lečenja ED Kauzalno lečenje HBI Hvala na pažnji
© Copyright 2024 Paperzz
