Μέση Ανατολή - Μεσόγειος - Ζητήματα Γεωπολιτικής, Ενεργειακής

Πρόγραµµα Σεµιναρίων Επιµόρφωσης
Μέση Ανατολή - Μεσόγειος:
Ζητήµατα Γεωπολιτικής, Ενεργειακής και ∆ιεθνούς ασφάλειας
∆ιοργανωτές: Κέντρο Γεωπολιτικών Αναλύσεων NYC, Κέντρο Μελέτης Μεσογειακής –
Μεσανατολικής Πολιτικής και Πολιτισµού Πανεπιστηµίου Αιγαίου (ΚΕ.Μ.ΜΕ.Π.), Ινστιτούτο
∆ιεθνών Οικονοµικών Σχέσεων (Ι.∆.Ο.Σ.), Κέντρο Ανατολικών Σπουδών Παντείου
Πανεπιστηµίου (Κ.ΑΝ.Σ.)
Επιστηµονικοί Υπεύθυνοι: ∆ρ.Αφεντούλης
Επιστ.Συνεργάτης Κέντρου Ανατολικών Σπουδών
Λαγγίδης,
Μερσίλεια
Αναστασιάδου,
Συντονιστής Προγράµµατος: Φιλίτσα Αρβανίτη
∆ιάρκεια: Το πρόγραµµα σεµιναρίων επιµόρφωσης θα διαρκέσει έξι (6) εβδοµάδες και θα
διεξάγεται κάθε ∆ευτέρα και Τετάρτη 18.00 – 21.00. (25/11/2013 – 20/1/2014)
Έναρξη Σεµιναρίων: ∆ευτέρα, 25 Νοεµβρίου 2013
Τόπος ∆ιεξαγωγής: KEK NEW YORK STUDIES, Σκούφου 3 - Σύνταγµα
Κόστος συµµετοχής: Το κόστος συµµετοχής ανέρχεται στα τριακόσια (300) ευρώ. Το
κόστος συµµετοχής των φοιτητών είναι εκατόν πενήντα (150) ευρώ.
Καταληκτική Ηµεροµηνία Υποβολής Αιτήσεων: Παρασκευή, 22 Νοεµβρίου 2013
Πληροφορίες - υποβολή αιτήσεων: Κέντρο Επαγγελµατικής Κατάρτισης New York
Studies, Σκούφου 3, Σύνταγµα. Τηλ: 2103242954, 2130222683, Ηλ.∆ιεύθυνση
Αλληλογραφίας: [email protected]
Θα δοθούν πιστοποιητικά συµµετοχής στην ελληνική και αγγλική γλώσσα από τα
επιστηµονικά κέντρα που διοργανώνουν το σεµινάριο.
Θεµατικές Ενότητες:
Α. Ιστορία και Γεωπολιτική της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής
• Ιστορία, γεωπολιτική και γεωστρατηγική σηµασία της Μέσης Ανατολής, Βιβή Κεφαλά,
Πανεπιστήµιο του Αιγαίου
• Η Μέση Ανατολή µετά την κατάρρευση της Οθωµανικής αυτοκρατορίας, Γιάννης
Σακκάς, Πανεπιστήµιο του Αιγαίου
Β. Μείζονες Περιφερειακές Συγκρούσεις
• Μέση Ανατολή και Ευρωπαϊκές παρεµβάσεις, Χαράλαµπος Τσαρδανίδης, ∆ιευθυντής,
Ινστιτούτο ∆ιεθνών Οικονοµικών Σχέσεων
• Η Μεσόγειος και ο ρόλος της Ευρώπης, Στέλιος Σταυρίδης, Πανεπιστήµιο Zaragoza,
Ισπανία
• Η Αίγυπτος και η Συρία σε κρίση, Νικόλας Βουλέλης, ∆ιευθυντής της Εφηµερίδας των
Συντακτών
• Το Ζήτηµα του Ιράν, Βιβή Κεφαλά, Πανεπιστήµιο του Αιγαίου
• Το Παλαιστινιακό Ζήτηµα, Αλέξανδρος Κούτσης, Πάντειο Πανεπιστήµιο
Γ. ∆υνάµεις επιρροής στην Μέση Ανατολή
• Η αµερικανική και ρωσική πολιτική στην Μέση Ανατολή, Χαράλαµπος Παπασωτηρίου,
Πάντειο Πανεπιστήµιο
• Η τουρκική πολιτική στην Μέση Ανατολή, Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, Πάντειο
Πανεπιστήµιο
∆. Το πολιτικό Ισλάµ
• Ισλαµικά ρεύµατα, κόµµατα και οργανώσεις, ∆ρ. Ευάγγελος Βενέτης, Επιστηµονικός
Συνεργάτης ΕΛΙΑΜΕΠ
• Το πολιτικό Ισλάµ µετά τις αραβικές εξεγέρσεις, ∆ρ. Αφεντούλης Λαγγίδης, Πάντειο
Πανεπιστήµιο
• Ισλάµ και δηµοκρατία: µία ασύµβατη σχέση;, Μαρία Βερβερίδου, Εµπειρογνώµονας
Υπουργείου Εξωτερικών Ελλάδος
Ε. Ενεργειακή Ασφάλεια: η περίπτωση της Ανατολικής Μεσογείου
• Υφαλοκρηπίδα, ΑΟΖ και το «παιχνίδι των αγωγών» στην ενεργειακή ασφάλεια,
Γρηγόρης Τσάλτας, Πρύτανης, Πάντειο Πανεπιστήµιο
• Περιφερειακές Συµµαχίες και Αντιθέσεις: Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ/ Τουρκία, Μάριος
Ευρυβιάδης, Πάντειο Πανεπιστήµιο
Άσκηση Προσοµοίωσης
Η ταυτότητα του σεµιναρίου
Στον σεµιναριακό αυτό κύκλο θα επιχειρηθεί η προσέγγιση και η κατανόηση των εννοιών που
άπτονται του ευρύτερου ζητήµατος της διεθνούς ασφάλειας και των ειδικότερων θεµάτων
που αφορούν στην νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσογείου, στην Μέση Ανατολή και στην
Βόρειο Αφρική. Τα ζητήµατα της αραβικής εξέγερσης και η συνάφειά τους προς την
σταθερότητα και ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής, καθώς επίσης και τα ζητήµατα που
άπτονται των ενεργειακών πόρων της Μεσογείου και της ενεργειακής ασφάλειας, της
πολιτικής, οικονοµικής και γεωστρατηγικής σηµασίας τους, ιδιαιτέρως για την Ελλάδα και την
Κύπρο, αποτελούν τους άξονες ανάλυσης και συζήτησης στο πλαίσιο του σεµιναρίου.
Το Πρόγραµµα Σεµιναρίων: Μέση Ανατολή – Μεσόγειος: Ζητήµατα Γεωπολιτικής, Ενεργειακής
και ∆ιεθνούς Ασφάλειας λαµβάνει χώρα σε µια εξαιρετικά κρίσιµη χρονική συγκυρία, καθώς
πραγµατώνεται µετά τις αλλεπάλληλες ανατροπές που επισυνέβησαν στην Μέση Ανατολή,
ήδη από το 2011 και έχουν επηρεάσει, όχι µόνο την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και της
Μέσης Ανατολής, αλλά αποκτούν διεθνείς διαστάσεις.
Ταυτόχρονα, και ενώ βρίσκεται εν εξελίξει µια διαδικασία, κατά την οποία οι ενεργειακοί πόροι
της λεκάνης της Νοτιοανατολικής Μεσογείου αναδεικνύονται σε µείζον θέµα στις σχέσεις
µεταξύ των διεθνών δρώντων, το ζήτηµα της ενεργειακής ασφάλειας και επάρκειας
διαδραµατίζει ένα ολοένα και αυξανόµενο ρόλο στις γεωπολιτικές ισορροπίες, όχι µόνο της
Μέσης Ανατολής, αλλά και ολόκληρου του κόσµου.
Όσον αφορά στις αραβικές εξεγέρσεις, παρατηρείται ένας πλουραλισµός δρώντων, κρατικών
και µη, που δυσχεραίνουν την πρόβλεψη και τον προσδιορισµό των ενεργειών τους, αλλά και
την επίδραση τους στις εξελίξεις, συνδυασµός που καθιστά αβέβαιο το µέλλον της περιοχής.
Αυτό το νέο «Μεγάλο Παιχνίδι» διαδραµατίζεται στην µεταψυχροπολεµική εποχή, σε ένα
παγκοσµιοποιηµένο διεθνές περιβάλλον ασταθές και ευµετάβλητο, η δοµή του οποίου
συµπεριλαµβάνει αντιθέσεις, αλλά και πολλαπλή αλληλεξάρτηση, διασύνδεση και
αλληλεπίδραση.
Σε ποιους απευθύνεται:
Το γεγονός πως η Ελλάδα βρίσκεται, όχι απλά στην περιφέρεια, αλλά στο επίκεντρο των
εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή, λόγω της ίδιας της γεωγραφικής
θέσης της χώρας, καθιστά το αντικείµενο των σεµιναρίων εξαιρετικά διευρυµένο ως προς το
ακροατήριο. Έτσι, το πρόγραµµα δεν απευθύνεται µόνο σε διαµορφωτές εξωτερικής
πολιτικής, χειριστές ζητηµάτων που αφορούν στις διεθνείς σχέσεις της χώρας, αλλά και σε
όσους ενδιαφέρονται για τα αντικείµενα τα οποία θα διερευνηθούν. Σε αυτό το ευρύτατο
φάσµα αποδεκτών, συµπεριλαµβάνονται φοιτητές και σπουδαστές κοινωνικών και πολιτικών
επιστηµών, στελέχη επιχειρήσεων, στελέχη των ενόπλων δυνάµεων, των σωµάτων
ασφαλείας, του διπλωµατικού σώµατος, δηµόσιοι και κρατικοί λειτουργοί, αλλά και
µεµονωµένα άτοµα, τα οποία στοχεύουν στην διεύρυνση και εµβάθυνση των γνώσεων τους
στα συγκεκριµένα γνωστικά πεδία και αντικείµενα.
Στόχοι του Προγράµµατος:
Ο κύκλος σεµιναρίων φιλοδοξεί να εµπλουτίσει τις γνώσεις, την κατάρτιση και την εξειδίκευση
των συµµετεχόντων – σπουδαστών στα συγκεκριµένα γνωστικά αντικείµενα.
Πέραν των εξειδικευµένων γνώσεων, οι συµµετέχοντες θα αποκτήσουν ένα ορίζοντα του
σύγχρονου κόσµου, ο οποίος µεταβάλλεται µε ασύλληπτες ταχύτητες, καθιστώντας το κάθε
ένα από τα άτοµα -που σε µικρότερο ή µεγαλύτερο βαθµό συµµετέχουν στην διαδικασία
λήψης αποφάσεων- υποχρεωµένο να είναι εξοικειωµένο µε τις βασικές διαστάσεις της δοµής
και της λειτουργίας του σύγχρονου, διεθνούς συστήµατος.
Τα ερωτήµατα που θα απαντηθούν συνίστανται κυρίως στο τι σηµαίνει για τον κάθε ένα από
εµάς η αναταραχή στην Μέση Ανατολή, σε τι συνίσταται η ενεργειακή ασφάλεια, πόσο µεγάλη
είναι η γεωπολιτική σηµασία της ενέργειας και των ενεργειακών πεδίων για την Ελλάδα και
την Κύπρο ως προς την οικονοµική τους ανάκαµψη και ως προς την γεωστρατηγική τους
αναβάθµιση, ποιες οι επιπτώσεις της λεγόµενης σύγκρουσης Ισλάµ και ∆ύσης, ποιο θα
µπορούσε να είναι το αποτέλεσµα µιας δυνάµει ηγεµονικής αναβάθµισης της Τουρκίας και πως
µπορεί µια τέτοια εξέλιξη να εξισορροπηθεί; Επίσης, θα αναλυθούν οι αντιθέσεις των Μεγάλων
∆υνάµεων στα ζητήµατα των σφαιρών επιρροής και σύγκρουσης συµφερόντων, όπως
αναδύονται εν τοις πράγµασι στην τρέχουσα διεθνή πολιτική (το παράδειγµα της Συρίας είναι
ανάγλυφο).
Οι εισηγητές, στο σύνολό τους, εντάσσονται στους πλέον καταξιωµένους επιστήµονες του
χώρου και γνώστες των εξελίξεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης
Ανατολής. Είναι καθηγητές σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύµατα της ηµεδαπής και της
αλλοδαπής και ειδικοί επιστήµονες µε αναγνωρισµένη διδακτική, ερευνητική και συγγραφική
εµπειρία.
Το υποστηρικτικό υλικό των εισηγήσεων είναι πρωτότυπο, περιορισµένης κυκλοφορίας και
παρέχεται αποκλειστικά και µόνο στους συµµετέχοντες στο συγκεκριµένο πρόγραµµα
σεµιναρίων. Υπογραµµίζεται πως το υποστηρικτικό υλικό περιλαµβάνει τις παρουσιάσεις των
εισηγητών, αποσπάσµατα από βιβλία και άρθρα των εισηγητών, πρωτότυπο αρχειακό υλικό,
καθώς και επιπρόσθετη αρθρογραφία και βιβλιογραφία. Ενηµερώνονται δε, οι ενδιαφερόµενοι,
πως κατά την λήξη του σεµιναριακού κύκλου, θα διανεµηθεί ηλεκτρονικός φάκελος CD – ROM
µε λεπτοµερή στοιχεία, κείµενα, οπτικοακουστικό υλικό, καθώς και το υλικό των διαλέξεων.
Ο κύκλος των σεµιναριακών διαλέξεων θα ολοκληρωθεί µε µια πρωτοποριακή για τα γνωστικά
αντικείµενα, δράση, η οποία θα έχει τον χαρακτήρα άσκησης προσοµοίωσης, εµπλέκοντας το
σύνολο των συµµετεχόντων στο σεµινάριο. Κατά τεκµήριο, οι ασκήσεις προσοµοίωσης πέραν
της ακαδηµαϊκής γνώσης, προσφέρουν στον κάθε συµµετέχοντα την δυνατότητα να
αξιοποιήσει στην πράξη τις γνώσεις, τις οποίες αποκόµισε, καθιστώντας τον µέρος της όλης
διαδικασίας διαπραγµάτευσης, αναπτύσσοντας δεξιότητες και ικανότητες, οι οποίες θα του
φανούν ιδιαίτερα χρήσιµες σε κάθε µελλοντική ενασχόληση του. Κατ’ αυτή την έννοια οι
συµµετέχοντες καθίστανται ενεργό τµήµα της διαδικασίας παραγωγής και συσσώρευσης
πρωτότυπης γνώσης. Η άσκηση προσοµοίωσης θα λειτουργήσει και σε δεύτερο επίπεδο,
αναπτύσσοντας µοντέλα, πρότυπα και συµπεριφορές, τα οποία πιθανότατα οι συµµετέχοντες
θα υιοθετήσουν και θα αξιοποιήσουν στην καθηµερινή δραστηριότητά τους ως υποδείγµατα.
∆ιοργανωτές
Κέντρο Γεωπολιτικών Αναλύσεων Νew Υork College: Το Κέντρο Γεωπολιτικών
Αναλύσεων πραγµατοποιεί ένα διεθνές εγχείρηµα επιστηµονικής και πολιτικής προσέγγισης
του φαινοµένου της κρίσης, όπως λαµβάνει χώρα στην καθηµερινή πραγµατικότητα σε
επίπεδο κοινωνιών, λαών και κρατών στοχεύοντας στην αναλυτική καταγραφή και ανάδειξη
των σηµαντικότερων κρίσεων του κόσµου, στην αναζήτηση των αιτίων και των παραγόντων
που ορατά ή αθέατα επηρεάζουν και παράγουν τις κρίσεις, αλλά και στις επιπτώσεις κρίσεων
και συγκρούσεων στο εθνικό, περιφερειακό και διεθνές σύστηµα. Μέσω της δίγλωσσης
ιστοσελίδας του και της ∆ιεθνούς Μονάδας Καταγραφής Κρίσεων (icmu.nyc.gr) το Κέντρο
εστιάζει σε γεγονότα που λαµβάνουν χώρα σε ολόκληρο τον κόσµο και επηρεάζουν την
ιστορική διαδροµή της ανθρωπότητας ως παρόν και ως µέλλον.
Πληροφορίες: [email protected] Ιστοσελίδα: icmu.nyc.gr (Αγγλικά), icmu.nyc.gr/el
(Ελληνικά) Facebook: Center for Geopolitical Analyses
Κέντρο Μελέτης Μεσογειακής – µεσανατολικής Πολιτικής και πολιτισµού
(ΚΕ.Μ.ΜΕ.Π.): Το ΚΕ.Μ.ΜΕ.Π. αποτελεί µια πρωτοβουλία, η οποία υλοποιείται στο πλαίσιο
του Τµήµατος Μεσογειακών Σπουδών (ΤΜΣ) του Πανεπιστηµίου Αιγαίου. ∆ηµιουργείται ως
αντίδραση στην κρίση αλλά και ως απάντηση στην ανάγκη εποικοδοµητικής αλληλεπίδρασης
µε τον µεσογειακό και τον µεσανατολικό περίγυρο. Η στελέχωσή του γίνεται µε την ανάδειξη
του πλούσιου ανθρώπινου δυναµικού του ΤΜΣ, δηλαδή µε την συµµετοχή του ∆ιδακτικού και
Επιστηµονικού Προσωπικού του ΤΜΣ, φοιτητών προπτυχιακών και µεταπτυχιακών
προγραµµάτων αλλά και υποψηφίων διδακτόρων του Τµήµατος Μεσογειακών Σπουδών.
Μέσω των διαφόρων δράσεων και εκδόσεών του, έντυπων και ηλεκτρονικών, στοχεύει στο
να καταστεί ένα χρήσιµο εργαλείο κατανόησης, ανάλυσης και σύνθεσης των όσων
συµβαίνουν στην περιοχή της Μεσογείου και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, υποσυστήµατα
που συνδέονται µεταξύ τους µε πολλούς τρόπους, αναπτύσσοντας µία σχέση
«συγκοινωνούντων δοχείων». Πρόκειται για περιοχές µε πλούσια Ιστορία, που απετέλεσαν
την κοιτίδα του ανθρώπινου πολιτισµού και τον χώρο ανάπτυξης του.
Πληροφορίες: [email protected] Ιστοσελίδα: www.kemmep.gr
∆ιεύθυνση: Λεωφόρος ∆ηµοκρατίας 1, 85100 Ρόδος, Ελλάς
Κέντρο Ανατολικών Σπουδών για τον Πολιτισµό και την Επικοινωνία του Παντείου
Πανεπιστηµίου (ΚΑΝΣ): Το ΚΑΝΣ αποτελεί επίσηµο ερευνητικό θεσµό του Παντείου
Πανεπιστηµίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστηµών. Έχει ως αποστολή του την ακαδηµαϊκή,
δηλαδή την επιστηµονική ενασχόληση µε τον ευρύτερο χώρο της Ανατολής, της Εγγύς,
Μέσης και Άπω, που περιλαµβάνει ένα µεγάλο κοµµάτι της Ασίας, της Βορείου Αφρικής, της
Τουρκίας και της Υπερκαυκασίας. Η επιστηµονική ενασχόληση έχει ως περιεχόµενό της την
έρευνα, την διεξαγωγή σεµιναρίων και επιστηµονικών εκδηλώσεων, την οργάνωση και
διεκπεραίωση µετεκπαιδευτικών και µεταπτυχιακών προγραµµάτων εξειδικευµένων στις
κατευθύνσεις του πολιτισµού, της πολιτικής, της οικονοµίας, των διεθνών σχέσεων και της
επικοινωνίας των χωρών και των περιοχών της Ανατολής, ενώ ειδική έµφαση δίδεται στον
τοµέα των δηµοσιεύσεων και εκδόσεων σε έντυπη και ηλεκτρονική µορφή. Η ιστοσελίδα του
(kans.gr) αποτελεί το πρώτο και βασικό εργαλείο επικοινωνίας του Κέντρου µε την
δηµοσιότητα, την κοινή γνώµη και ιδιαιτέρως τους φοιτητές, σπουδαστές και την
Πανεπιστηµιακή Κοινότητα. Επιδιώκεται η ανάπτυξη µιας διαλεκτικής σχέσης αλληλεπίδρασης
που αφορά στις εξελίξεις στην Εγγύς, Μέση και ευρύτερη Ανατολή και που είναι συναφείς µε
τα γεγονότα της καθηµερινότητας, τα προβλήµατα των κρατών, ζητήµατα συγκρούσεων,
εθνικών διενέξεων, θρησκευτικών αντιπαραθέσεων, προβληµάτων ειρήνης και δηµοκρατίας,
δικαιωµάτων και ελευθεριών.
Πληροφορίες: [email protected], [email protected] Ιστοσελίδα: www.kans.gr
∆ιεύθυνση: Τρικούπη 1 και Σάκη Καράγιωργα (από την πλευρά της οδού Λαγουµιτζή), Κτίριο
∆ΕΣ.ΚΟΙ, Πάντειο Πανεπιστήµιο, Γραφείο Γ.9, Αθήνα, 17671.
Ινστιτούτο ∆ιεθνών Οικονοµικών Σχέσεων (Ι.∆.Ο.Σ): Το Ι.∆.Ο.Σ. είναι ένα ερευνητικό
κέντρο που ιδρύθηκε το 1993 από τον Σύνδεσµο Ανωνύµων Εταιρειών και Ε.Π.Ε.. Οι
κυριότεροι σκοποί του Ινστιτούτου είναι: Η διεξαγωγή έρευνας σχετικά µε τα σηµαντικότερα
ζητήµατα της διεθνούς οικονοµίας και πολιτικής καθώς και των διεθνών οικονοµικών σχέσεων
της Ελλάδας. Η ανάπτυξη και ο εµπλουτισµός της δηµόσιας συζήτησης µεταξύ των
επιχειρηµατικών, ακαδηµαϊκών και πολιτικών κύκλων, η προαγωγή και η δηµόσια προβολή
θεµάτων σχετικών µε τις διεθνείς οικονοµικές σχέσεις σε συνάρτηση µε τις πολιτικές εξελίξεις.
Η προσφορά εξειδικευµένων πληροφοριών και συµβουλών σε ιδιωτικούς φορείς καθώς και σε
δηµόσιες υπηρεσίες που συντονίζουν τις εξωτερικές οικονοµικές σχέσεις της Ελλάδας. Τα
ερευνητικά προγράµµατα του Ι.∆.Ο.Σ. εστιάζονται κυρίως στους παρακάτω τοµείς: την
ανάλυση και τη διερεύνηση των στόχων και των προοπτικών της ελληνικής οικονοµικής
διπλωµατίας και της διεθνούς πολιτικής οικονοµίας. Στην ανεύρεση µεθόδων προώθησης των
ελληνικών εξαγωγών και επενδύσεων στο εξωτερικό. Στη µελέτη των οικονοµικών σχέσεων
και των προοπτικών συνεργασίας της Ελλάδας µε τις χώρες των Βαλκανίων, της Κεντρικής και
Ανατολικής Ευρώπης, της Μεσογείου, της Αφρικής και της Ασίας. Στη διερεύνηση του
φαινοµένου της παγκοσµιοποίησης και των διεθνών περιφερειακών συνεργασιών.
Ιστοσελίδα: idec/iier.gr ∆ιεύθυνση: Πανεπιστηµίου 16, Αθήνα 10673
Σύντοµα βιογραφικά σηµειώµατα Εισηγητών
Βενέτης Ευάγγελος: Ο ∆ρ. Ευάγγελος Βενέτης είναι ειδικός στις Ισλαµικές και
Μεσανατολικές Σπουδές στο Κέντρο Ανατολικών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστηµίου
Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστηµών. Έλαβε τον διδακτορικό του τίτλο στις ισλαµικές και
µεσανατολικές σπουδές από το Πανεπιστήµιο του Εδιµβούργου, Ην. Βασίλειο (2006). Έχει
συγγράψει βιβλία και άρθρα για διάφορα θέµατα της Μέσης Ανατολής κατά την σύγχρονη και
µεσαιωνική περίοδο, συµπεριλαµβανοµένης της µονογραφίας Ο Ελληνισµός στο σύγχρονο
Ιράν (19ος – 21ος αι.) (Αθήνα 2013) και του υπό έκδοση Το Σηιτικό Ισλάµ, ∆όγµα, Λατρεία
και Ιστορία.
Βερβερίδου Μαρία: H Μαρία Βερβερίδου σπούδασε διεθνείς σχέσεις στο Πάντειο
Πανεπιστήµιο και έκανε µεταπτυχιακές σπουδές στις ∆ιεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήµιο
Bilkent της Άγκυρας (M.A. in International Relations) και στις Μεσανατολικές Σπουδές στο
Πανεπιστήµιο του Λονδίνου - School of Oriental and African Studies (SOAS, Μ.A. in Middle
Eastern Studies). Από το 2005, εργάζεται ως εµπειρογνώµονας µε εξειδίκευση σε θέµατα
Τουρκίας στο Υπουργείο Εξωτερικών.
Βουλέλης Νικόλας: Ο Νικόλας Βουλέλης είναι δηµοσιογράφος, διευθυντής της Εφηµερίδας
των Συντακτών. ∆ιετέλεσε επί σειρά ετών αρχισυντάκτης του Αθηναϊκού Πρακτορείου
Ειδήσεων και παραγωγός εκποµπών στην Ελληνική Ραδιοφωνία. Ειδικεύθηκε στα θέµατα της
Μέσης Ανατολής και στην Ισραηλινοπαλεστινιακή διαµάχη. Στο συγγραφικό του έργο
περιλαµβάνονται µεταφράσεις ξενόγλωσσων βιβλίων και συµµετοχή σε συλλογικούς τόµους.
Είναι συγγραφέας του βιβλίου 10+5 γράµµατα που έσωσαν τον κόσµο - Κούβα 62 Η κρίση
των πυραύλων. Βιβλίο-ντοκουµέντο.
Γιαλλουρίδης Χριστόδουλος Κ.: Ο Χριστόδουλος Κ.Γιαλλουρίδης είναι Κοσµήτορας της
Σχολής ∆ιεθνών Σπουδών, Επικοινωνίας και Πολιτισµού του Παντείου Πανεπιστηµίου,
Καθηγητής ∆ιεθνούς Πολιτικής, ∆ιευθυντής του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών για τον
Πολιτισµό και την Επικοινωνία, καθώς και του Τοµέα Πολιτιστικής ∆ιαχείρισης του Τµήµατος
Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισµού του ιδίου Πανεπιστηµίου. Σπούδασε Νοµικά στο Εθνικό
και Καποδιστριακό Πανεπιστηµίο Αθηνών µε µεταπτυχιακές του σπουδές στα Πανεπιστήµια
της Τυβίγκης, του Freiburgh και του Μπόχουµ της Οµοσπονδιακής Γερµανίας. Από το 2005 –
2011 διετέλεσε ∆ιευθυντής του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου ∆ελφών (Ε.Π.Κε.∆.).
Ευρυβιάδης Μάριος Λ.: Ο Μάριος Λ. Ευρυβιάδης είναι αναπληρωτής καθηγητής στο
Πάντειο Πανεπιστήµιο, όπου διδάσκει διεθνείς σχέσεις στο Τµήµα ∆ιεθνών και Ευρωπαϊκών
Σπουδών. Στη διάρκεια της οκταετούς θητείας του Ρόναλντ Ρίγκαν διετέλεσε σύµβουλος
Τύπου της κυπριακής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον. Σπούδασε στις Ηνωµένες Πολιτείες
Πολιτική Επιστήµη και Ιστορία στο Πανεπιστήµιο του New Hampshire µε µεταπτυχιακές
σπουδές στο Πανεπιστήµιο Tufts. Έλαβε το διδακτορικό του τίτλο από την Σχολή Fletcher του
Παν/µιου Tufts.
Κεφαλά Βιβή: Η Βιβή Κεφαλά είναι µόνιµη επίκουρη καθηγήτρια ∆ιεθνών σχέσεων στην
Μέση Ανατολή στο Τµήµα Μεσογειακών Σπουδών (ΤΜΣ) του Πανεπιστηµίου Αιγαίου. Επίσης,
διδάσκει στο Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα του ΤΜΣ «Πολιτικές, Οικονοµικές και ∆ιεθνείς Σχέσεις
στη Μεσόγειο». Στα βιβλία/µονογραφίες της περιλαµβάνονται: Κόσοβο: η εικόνα του πολέµου
και η µετά-Μιλόσεβιτς εποχή (Αθήνα:Σιδέρης, 2001, µε Χρ. Γιαλλουρίδη), L’évolution du
Liban. Les facteurs déterminants. (L’Harmattan, Paris, 2011).
Κούτσης Αλέξανδρος: Ο Αλέξανδρος Κούτσης είναι Οµότιµος Καθηγητής Ιστορίας και
Πολιτικής της Μέσης Ανατολής στο Πάντειο Πανεπιστήµιο. Έχει σπουδάσει Πολιτική Επιστήµη
στο Πανεπιστήµιο San Fransisco της Καλιφόρνια, ΗΠΑ µε µεταπτυχιακές σπουδές στην
Πολιτική Επιστήµη στο Πανεπιστήµιο του Khartoum στο Σουδάν. Έλαβε το διδακτορικό του
από την Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών του Πανεπιστηµίου του Λονδίνου. Έχει
στο ενεργητικό του σηµαντικό αριθµό εκδόσεων και δηµοσιεύσεων στα ελληνικά και στα
αγγλικά. Η αρθρογραφία του καλύπτει σηµαντικά θέµατα που εκτείνονται από τις πολιτικές
ενέργειας των κρατών της Μέσης Ανατολής έως τα µεταβαλλόµενα στρατηγικά µοτίβα στην
Μέση Ανατολή και τις εξελισσόµενες σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης µε τις χώρες της
περιοχής.
Λαγγίδης Αφεντούλης: Ο Αφεντούλης Λαγγίδης είναι ∆ιδάκτωρ ∆ιεθνών Σχέσεων του
Παντείου Πανεπιστηµίου. Υπήρξε µέλος της επιτροπής διαχείρισης κρίσεων του Υπουργείου
Εθνικής Αµύνης, ερευνητής του Ινστιτούτου ∆ιεθνών Σχέσεων, του Ινστιτούτου Αµυντικών
Αναλύσεων, του Ιδρύµατος Μεσογειακών Μελετών και του Ινστιτούτου ∆ιεθνών Οικονοµικών
Σχέσεων. Έχει δώσει διαλέξεις στην Ναυτική Σχολή ∆οκίµων και στο Σεµινάριο ∆ιαχείρισης
Κρίσεων του Πανεπιστηµίου του Aberdeen. Ειδικεύεται σε θέµατα Τουρκικής Εξωτερικής
πολιτικής και ζητήµατα που αφορούν το πολιτικό σύστηµα της χώρας αυτής. Είναι
συνσυγγραφέας του βιβλίου «Μετακεµαλισµός» µε τον Χριστόδουλο Γιαλλουρίδη.
Παπασωτηρίου Χαράλαµπος: Ο Χαράλαµπος Παπασωτηρίου είναι Καθηγητής ∆ιεθνών
Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήµιο και Πρόεδρος του Ινστιτούτου
∆ιεθνών Σχέσεων του ιδίου Πανεπιστηµίου. Είναι απόφοιτος της Σχολής Φιλοσοφίας,
Πολιτικής και Οικονοµικών του Πανεπιστηµίου της Οξφόρδης και κάτοχος διδακτορικού στις
διεθνείς σχέσεις από το Πανεπιστήµιο του Στάνφορντ. Είναι διευθυντής του Μεταπτυχιακού
Προγράµµατος ∆ιεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστηµίου από το 2007.
Είναι, επίσης, διευθυντής της Εταιρείας Κοινωνικών και Οικονοµικών Μελετών (Ε.Κ.Ο.ΜΕ.),
επιστηµονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου ∆ηµοκρατίας Κωνσταντίνος Καραµανλής και
συνεργάτης της Σχολής Εθνικής Άµυνας (Σ.ΕΘ.Α.).
Σακκάς Ιωάννης ∆.: O Γιάννης Σακκάς είναι αναπληρωτής καθηγητής νεότερης και
σύγχρονης ιστορίας στο Τµήµα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστηµίου Αιγαίου.
Συµπλήρωσε τις βασικές του σπουδές στο Τµήµα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου
Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης, συνεχίζοντας τις µεταπτυχιακές του σπουδές στα Πανεπιστήµια
του Lancaster (Μ.Α) και του Ηull (Ph.D.) της Βρετανίας. Έχει συγγράψει και επιµεληθεί βιβλία,
µελέτες και άρθρα στην ελληνική γλώσσα καθώς και στην αγγλική και ιταλική. Άρθρα του και
συνεισφορές του έχουν δηµοσιευθεί στις ΗΠΑ (Princeton University Press), τη Βρετανία
(Routledge Press) και την Ιταλία.
Σταυρίδης Στέλιος: Ο ∆ρ.Στέλιος Σταυρίδης είναι ARAID (Aragon Foundation for Research
and Development) Senior Research Fellow στο Πανεπιστήµιο Zaragoza της Ισπανίας,
συνεργάτης του Ινστιτούτου ∆ιεθνών Οικονοµικών Σχέσεων. Υπήρξε επισκέπτης καθηγητής
στο Πανεπιστήµιο Jaume I, Castellón, στο Πανεπιστήµιο της Valencia. Έχει επίσης διδάξει στο
Πανεπιστήµιο Reading, όπου κατείχε την έδρα Jean Monnet. Υπήρξε επιστηµονικός
συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου του London School of Economics. Τα ερευνητικά
του ενδιαφέροντα εστιάζουν στις διεθνείς σχέσεις, την Ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική και την
πολιτική ασφάλειας, τις Ευρω-µεσογειακές σχέσεις και την κοινοβουλευτική διπλωµατία.
Τσάλτας Γρηγόριος Ι.: Ο Γρηγόρης Ι. Τσάλτας είναι Πρύτανης του Παντείου
Πανεπιστηµίου, καθηγητής ∆ιεθνούς ∆ικαίου. Σπούδασε πολιτικές επιστήµες στην Πάντειο
Α.Σ.Π.Ε. Μετεκπαιδεύτηκε στη Γαλλία. Έχει διδάξει σε πολλά ξένα πανεπιστήµια. Είναι κάτοχος
ευρωπαϊκής έδρας Jean Monnet και ∆ιευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Περιβαλλοντικής
Έρευνας και Κατάρτισης του Παντείου Παν/µίου, ιδρυτικό µέλος και µέλος του ∆.Σ. της
Ελληνικής Εταιρείας ∆ιεθνούς ∆ικαίου και ∆ιεθνών Σχέσεων. Είναι συγγραφέας πολλών
βιβλίων και άρθρων στο χώρο του διεθνούς δικαίου της θάλασσας, του περιβάλλοντος και της
ανάπτυξης, που κυκλοφορούν στην ελληνική, γαλλική και αγγλική γλώσσα.
Τσαρδανίδης Χαράλαµπος: Ο Χαράλαµπος Τσαρδανίδης έχει σπουδάσει στο Τµήµα
Πολιτικής Επιστήµης και ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης του Πανεπιστηµίου Αθηνών (1978) και
ακολούθησε µεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήµιο του Λονδίνου, London School of
Economics and Political Sciences (Μ.Sc. στις Ευρωπαϊκές Σπουδές, 1980, και Ρh.D. στις
∆ιεθνείς Σχέσεις, 1983). Είναι διευθυντής στο Ινστιτούτο ∆ιεθνών Οικονοµικών Σχέσεων,
Αναπληρωτής Καθηγητής (υπό διορισµό), Τµήµα Μεσογειακών Σπουδών, Πανεπιστήµιο
Αιγαίου και έχει διδάξει στο Πάντειο Πανεπιστήµιο, στο Πανεπιστήµιο Πειραιώς, στο
Πανεπιστήµιο Αθηνών και στο Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα
στρέφονται στις εξωτερικές σχέσεις και την εξωτερική πολιτική της ΕΕ, στην ανάλυση της
εξωτερικής πολιτικής και στη ∆ιεθνή Πολιτική Οικονοµία. Έχει συγγράψει και επιµεληθεί
δεκαπέντε και πλέον βιβλία και πάνω από 100 άρθρα στα ελληνικά, στα αγγλικά, στα γαλλικά
και στα ισπανικά.