PUBBLICAZIONE QUADRIMESTRALE 1/2011 | ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ 1/2011
37
150 ANNI DI UNITA´ D´ ITALIA
150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ
LEONARDO DA VINCI A SALONICCO
LEONARDO DA VINCI ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
LEONARDO
DAVINCI
5 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ - 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΜΥΛΟΣ
25 Μηχανές - Κατασκευές  118 Σχέδια  12 Σταθμοί Multimedia
ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ:
Notizie 37
Οποιαδήποτε αναδημοσίευση κειμένων και φωτογραφιών θα
πρέπει να γίνεται μόνο με την άδεια του εκδότη.
Οι διαφημιστικές καταχωρήσεις αναδημοσιεύονται μόνο με
την άδεια του διαφημιστικού γραφείου που έχει επιμεληθεί
τις αντίστοιχες διαφημίσεις.
Del presente numero sono
state stampate 5.000 copie
Το παρόν τεύχος
τυπώθηκε σε 5.000 τεμάχια
L’Amministrazione della
Camera di Commercio Italo-Ellenica
di Salonicco
Η διοίκηση του
Ελληνο-Ιταλικού Επιμελητηρίου
Θεσσαλονίκης
PRESIDENTE ONORARIO
Francesco Paolo TRUPIANO
Ambasciatore d’Italia in Grecia
ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Francesco Paolo TRUPIANO
Πρέσβης της Ιταλίας στην Ελλάδα
VICE PRESIDENTE ONORARIO
Giuseppe GIACALONE
Capo dell’ Ufficio Economico e Commerciale
dell’Ambasciata d’ Italia in Grecia
PRESIDENTE
1.o VICE PRESIDENTE
2.o VICE PRESIDENTE
TESORIERE
CONSIGLIERI
SEGRETARIO GENERALE
REVISORI DEI CONTI
PRESIDENTE ONORARIO
e Rappresentante della Camera di
Commercio a Roma
SEGRETARIO GENERALE ONORARIO
e Consulente Amministrativo
della Camera
ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ
Giuseppe GIACALONE
Επικεφαλής του Οικονομικού και εμπορικού Γραφείου
της Πρεσβείας της Ιταλίας στην Ελλάδα
Christos SARANTOPULOS
Pasqualino LEMBO
Sofoklis IOSIFIDIS
Antonis BUKALOS
Giovanni GAMBINO
Domenico FORTINGUERRA
Athanasios KARASSULIS
Stavros KONSTANTINIDIS
Antonio LORENZO
Chrisanthi MAMBRETTI-PAPAMICHAIL
Nikolaos MARGAROPULOS
Elias MATALON
Gadiel TOAFF
Anna TSUKALA
Gary VALARUTSOS
ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Α’ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ
Β’ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΤΑΜΙΑΣ
ΜΕΛΗ
Marco DELLA PUPPA
ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Christos PAPANDREU
Konstantinos KARULIS
ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Aldo TERESI
Costanzo RAIMONDO
K. Karamanli 47 - 546 39 THESSALONIKI
tel: 2310/951.272, 947.744, fax: 2310/951.542
e-mail: [email protected]
ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ
και εκπρόσωπος του Ιταλικού
Επιμελητηρίου στη Ρώμη
ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
και σύμβουλος Διοίκησης
του επιμελητηρίου
Κ. Καραμανλή 47 - 546 39 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
τηλ: 2310/951.272, 947.744, fax: 2310/951.542
www.italchamber.gr
indice περιεχόμενα
6
38
10
40
Intervista ad Antonio Lorenzo
Συνένευξη του Antonio Lorenzo
Leonardo da Vinci a Salonicco
Leonardo da Vinci στη Θεσσαλονίκη
16
La Camera di Commercio Italo-Ellenica di Salonicco
e la Società Greca di Logistica della Grecia del Nord
Το Ελληνο-Iταλικό Επιμελητήριο και η Ελληνικής Εταιρεία
Logistics Βορείου Ελλάδος
di Eleftherios Iakovou
Professore all’Università “Aristotele” di Salonicco
Του Ελευθέριου Ιακώβου
Καθηγητής Α.Π.Θ.
DIGI - RETAIL :
Programma imprenditoriale nazionale
Εθνικό επιχειρηματικό πρόγραμμα
Il nuovo approccio alle società cipriote Il nuovo approccio
alle società cipriote
Η νέα προσέγγιση στις Κυπριακές εταιρείες
di Michalis Zampartas
Tax & Legal Advisor, EUROFAST GLOBAL (Cipro)
Του Μιχάλη Ζαμπάρτα
Tax & Legal Advisor, EUROFAST GLOBAL (Κύπρο)
44
Europa: cosí vicina cosí lontana
Ευρώπη: τόσο κοντά και τόσο μακριά
di/του Francesco Maria Autolino
20
47
24
50
150 anni di Unita’ d’Italia
150 χρόνια από την Ένωση της Ιταλίας
Tra storia e innovazione: il successo del “Made in Parma”
Ανάμεσα σε ιστορία και καινοτομία:
η επιτυχία του “Made in Parma”
32
Attivitá Camerali
Δραστηριότητες του επιμελητηρίου
EDITORE: CAMERA DI COMMERCIO ITALO-ELLENICA DI SALONICCO
RESPONSABILE EDIZIONE: DELLA PUPPA MARCO
CONSULENTE EDITORIALE: KOSTAS MAVRIDIS
TRADUZIONI A CURA DI: DIAMANTOPOULOS GEORGIOS
PUBBLICITA’: BETTY MAKRI, GEORGIOS GOLEMAS
STUDIO E IMPAGINAZIONE: DWHITE www.dwhite.gr
Interscambio commerciale Italia-Grecia:
calo del 10,1% nel 2010.
Εμπορικές συναλλαγές Ιταλίας-Ελλάδας:
πτώση κατά 10,1% το 2010.
IL 5° TRIESTESPRESSO EXPO
Η 5η TRIESTESPRESSO EXPO
53
MOSTRA FOTOGRAFICA
‘VIAGGIO IN UN’ITALIA SENZA TEMPO’
ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ
‘ΤΑΞΙΔΙ ΣΕ ΜΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΔΙΧΩΣ ΧΡΟΝΟ’
ΕΚΔΟΤΗΣ: ΕΛΛΗΝΟ-ΙΤΑΛΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: DELLA PUPPA MARCO
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΥΡΙΔΗΣ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ: ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ: ΜΠΕΤΤΥ ΜΑΚΡΗ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΚΟΛΕΜΑΣ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ: DWHITE www.dwhite.gr
prologo πρόλογος
Christos Sarantopoulos
Presidente della Camera di Commercio
Italo-ellenica di Salonicco
Χρήστος Σαραντόπουλος
Πρόεδρος του Ελληνο-ιταλικού
Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης
Cari Soci e Amici lettori,
questo è l’anno in cui si decideranno molte cose: se la crisi economica
mondiale è veramente alle spalle, se la Grecia finalmente può guardare con ottimismo al futuro e se l’Europa rappresenta veramente quel
sistema economico e sociale unito che tutti vogliamo.
Non sarà facile: bisogna ancora tener duro in attesa dei giusti segnali
di ripresa; per la Grecia, l’Italia continuerà ad essere quel grande partner commerciale che ha sempre rappresentato, nell’augurio che dopo
due anni di calo, l’interscambio commerciale ritorni a crescere; la nostra Camera è qui per questo: ad infondere nuova fiducia nell’imprenditore italiano verso il paese ellenico, ed a spronare invece l’imprenditore greco ad affacciarsi in nuovi mercati
che potrebbero rappresentare per lui un nuovo orizzonte economico.
Questo numero della rivista vogliamo dedicarlo a due cose: ai 150 Anni dell’ Unità d’Italia, che porterà l’organizzazione di eventi storici e culturali non solo in Italia ma anche in tutto il mondo e a Leonardo da Vinci: inventore
e scienzato, una personalità talmente conosciuta nel mondo per il suo immenso lavoro che rappresenta una
preziosa eredita’ per la nostra civiltà. E’ un esempio da seguire Leonardo da Vinci: lui ci insegna come questo
mondo è ricco di preziosi e meravigliosi contenuti, e lo insegna soprattutto a quelle persone che vogliono vivere
la propria vita impegnandosi nella propria attività e vivendo con rispetto, ammirazione e positività.
Il genio di Leonardo da Vinci lo si potrà rivivere a Salonicco, presso il centro culturale Mylos, in una mostra che
lascerà molti segni positivi in ognuno di noi che l’avrà visitata.
Buona lettura
Αγαπητά Μέλη και φίλοι αναγνώστες,
φέτος είναι η χρονιά που θα κριθούν πολλά πράγματα: αν η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει πράγματι περάσει,
αν η Ελλάδα θα μπορέσει επιτέλους να κοιτάξει στο μέλλον με αισιοδοξία και αν η Ευρώπη όντως αποτελεί αυτό
το ενιαίο οικονομικό και κοινωνικό σύστημα που όλοι επιθυμούμε.
Δεν θα είναι εύκολο: θα πρέπει να κρατήσουμε γερά αναμένοντας τα κατάλληλα σημάδια ανάκαμψης• για την
Ελλάδα, η Ιταλία θα συνεχίσει να είναι ο μεγάλος εμπορικός εταίρος που ήταν πάντοτε, με την ευχή πως μετά
από δυο χρονιές πτώσης, οι εμπορικές συναλλαγές θα επανακάμψουν• το Επιμελητήριό μας βρίσκεται εδώ για
αυτόν τον σκοπό: να εμφυτεύσει στον Ιταλό επιχειρηματία νέα πίστη προς την Ελλάδα και να παροτρύνει από
την άλλη τον Έλληνα επιχειρηματία να βγει σε νέες αγορές που θα μπορούν να αποτελέσουν για αυτόν ένα νέο
οικονομικό ορίζοντα.
Αυτό το τεύχος του περιοδικού θα θέλαμε να το αφιερώσουμε σε δυο πράγματα: στην Επέτειο για τα 150 Χρόνια
από την Ένωση της Ιταλίας, στα πλαίσια της οποίας θα διοργανωθούν ιστορικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις όχι
μόνο στην Ιταλία αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο και στον Leonardo da Vinci: εφευρέτη και επιστήμονα, μία
προσωπικότητα τόσο γνωστή στον κόσμο για το τεράστιο έργο του που αντιπροσωπεύει μία πολύτιμη κληρονομιά για τον πολιτισμό μας. Ο Leonardo da Vinci Είναι ένα παράδειγμα που θα πρέπει να ακολουθείται: μας διδάσκει πως αυτός ο κόσμος είναι πλούσιος σε πολύτιμα και υπέροχα αγαθά, και το διδάσκει κυρίως σε εκείνα τα
άτομα που θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους αφοσιωμένοι στη δραστηριότητά τους και να τη ζήσουν με σεβασμό,
θαυμασμό και θετική ενέργεια.
Την ιδιοφυία του Leonardo da Vinci θα μπορείτε να την ξαναζήσετε στη Θεσσαλονίκη, στο Πολιτιστικό Κέντρο
του Μύλου, σε μία έκθεση που θα αφήσει πολλά θετικά σημάδια στον καθένα από εμάς που θα την επισκεφθεί.
Καλή Ανάγνωση
6
intervista συνέντευξη
Antonio Lorenzo
A colloquio con l’Ing. Antonio Lorenzo, Dirigente Edison e Plant
Manager della centrale elettrica Elpedison di Salonicco
Συνέντευξη με τον Μηχανικό κ. Antonio Lorenzo, Στέλεχος της Edison και
Plant Manager του σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Elpedison
της Θεσσαλονίκης
8
Ing. Lorenzo, Lei e’ da pochi mesi in Grecia, incaricato da
Edison, una delle societa’ italiane piu’ importanti nel settore energetico, ma chi è Edison e perché decide di investire in
Grecia?
Edison rappresenta il secondo operatore italiano nel settore dell’energia e del gas naturale, con una produzione del 15%
dell’energia elettrica nazionale. Edison dispone di una potenza
installata di circa 12 GW (gigawatt), di cui il 17 % della produzione
deriva da fonti rinnovabili “pure”, quali l’idroelettrico (68 impianti),
l’eolico (29 campi) ed un impianto solare; la restante parte della
produzione e’ garantita da 28 centrali termoelettriche alimentate
a gas naturale (CCGT - Combined Cycle Gas Turbine), la tecnologia
con il più elevato rendimento e il più ridotto impatto ambientale.
Con l’avvio delle ultime centrali a gas nel 2007, Edison ha completato uno dei più significativi programmi di ampliamento della
capacità produttiva in Europa: 7000 MW di nuova capacità dal
2001.Accanto al piano di sviluppo nazionale, Edison persegue
l’obiettivo della generazione di energia elettrica anche all’estero e
la presenza in Grecia rientra in questa strategia.
In seguito alla creazione di Elpedison, quali sono gli attuali
interessi di Edison nel settore elettrico di questo Paese? Con
quali obiettivi?
L’obiettivo perseguito con la creazione di Elpedison, risultato di
una joint venture tra Edison ed Hellenic Petroleum e con la partecipazione di importanti soci di minoranza tra i quali Ellaktor,
è stato quello di diventare il primo soggetto privato produttore d’energia in Grecia vista la progressiva apertura del mercato
d’energia locale.
Questo obiettivo è stato raggiunto grazie alla realizzazione di un
nuovo impianto a ciclo combinato da 420 MW presso Thisvi (Viotia) in aggiunta a quello esistente in Salonicco, da 390 MW.
Edison intende – attraverso Elpedison Power – consolidare la propria posizione di secondo produttore elettrico dopo PPC e contribuire – tramite la propria esperienza italiana – all’efficace ed
efficiente apertura del mercato elettrico Greco.
Anche se la crisi economica nella quale versa al momento l’Europa ed in modo particolare la Grecia pesa sulle prospettive di
sviluppo, continueremo a monitorare l’evoluzione della domanda
per cogliere tempestivamente i segnali della ripresa.
Lei ora dirige la centrale elettrica di Salonicco che Elpedison
gestisce grazie all’acquisizione di T-Power; cosa rappresenta
per gli interessi della sua società la gestione di questa centrale?
Edison, che è probabilmente il principale operatore di cicli combinati a gas in Europa, intende mettere al servizio di Elpedison
Power la propria esperienza al fine di ottimizzare la gestione degli
impianti di produzione sia dal punto vista economico che della
compatibilità ambientale, ma anche per ciò che riguarda la sicurezza e qualità del lavoro.
Come funziona un ciclo combinato a gas?
Il ciclo combinato (CCGT) alimentato con gas naturale è la tecnologia di produzione di energia termoelettrica più efficiente e rispettosa dell’ambiente che consente di coniugare alti rendimenti
con basse emissioni inquinanti, oltre che garantire l’economicità
considerata oggi come requisito essenziale per essere competitivi sul mercato libero.
La tecnologia del ciclo combinato associa due fasi di produzione,
uno a gas e uno a vapore. Nel primo ciclo, il metano, bruciando e
producendo gas di combustione, fa ruotare una turbina che ge-
κ. Lorenzo, βρίσκεστε εδώ και λίγους μήνες στην Ελλάδα, διορισμένος από την Edison, μία από τις σημαντικότερες Ιταλικές εταιρίες του ενεργειακού τομέα, αλλά ποια είναι η Edison
και γιατί αποφάσισε να επενδύσει στην Ελλάδα;
H Edison αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη Ιταλική εταιρία του τομέα της ενέργειας και του φυσικού αερίου, με μία παραγωγή της
τάξης του 15% της συνολικής εγχώριας ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Edison διαθέτει μία εγκαταστημένη ισχύ περίπου 12 GW (γιγαβάτ), το 17 % της οποίας προέρχεται από “καθαρές” ανανεώσιμες
πηγές, όπως η υδροηλεκτρική (68 εγκαταστάσεις), η αιολική (29
πάρκα) και μία ηλιακή εγκατάσταση• η υπόλοιπη παραγωγή εξασφαλίζεται από 28 θερμοηλεκτρικούς σταθμούς που τροφοδοτούνται με φυσικό αέριο (CCGT - Combined Cycle Gas Turbine),
την τεχνολογία με την πιο υψηλή απόδοση και τη μικρότερη περιβαλλοντική επίδραση.
Με την έναρξη λειτουργίας των τελευταίων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο το 2007, η Edison ολοκλήρωσε ένα από
τα σημαντικότερα προγράμματα επέκτασης της παραγωγικής
δυναμικότητας στην Ευρώπη: 7000 MW νέας δυναμικότητας από
το 2001.
Παράλληλα με το πρόγραμμα εγχώριας ανάπτυξης, η Edison επιδιώκει και το στόχο της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και στο
εξωτερικό και η παρουσία της στην Ελλάδα περιλαμβάνεται σε
αυτήν την στρατηγική.
Μετά από τη δημιουργία της Elpedison, ποια είναι τα τωρινά
ενδιαφέροντα της Edison στον τομέα ηλεκτρικής ενέργειας
αυτής της Χώρας; Με ποιους στόχους;
Ο επιδιωκόμενος στόχος με τη δημιουργία της Elpedison, αποτέλεσμα μίας κοινοπραξίας ανάμεσα στην Edison και τα Ελληνικά
Πετρέλαια με τη συμμετοχή σημαντικών εταίρων μειοψηφίας μεταξύ των οποίων και της Ελλάκτωρ, ήταν να γίνει η πρώτη ιδιωτική
εταιρία παραγωγής ενέργειας στην Ελλάδα λαμβάνοντας υπόψη
το προοδευτικό άνοιγμα της τοπικής ενεργειακής αγοράς.
Αυτός ο στόχος επιτεύχθηκε και χάρη στην κατασκευή μίας νέας
μονάδας συνδυασμένου κύκλου φυσικού αερίου των 420 MW
στη Θίσβη Βοιωτίας πέραν της ήδη υπάρχουσας στη Θεσσαλονίκη, των 390 MW.
Η Edison προτίθεται – μέσω της Elpedison Power – να παγιώσει τη
θέση της ως δεύτερος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας μετά την
PPC και να συνεισφέρει – μέσω της Ιταλικής εμπειρίας της – στο
αποτελεσματικό και αποδοτικό άνοιγμα της Ελληνικής αγοράς
ηλεκτρισμού.
Αν και η οικονομική κρίση στην οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή
η Ευρώπη και ιδιαίτερα η Ελλάδα επιβαρύνει τις προσδοκίες ανάπτυξης, συνεχίζουμε να παρακολουθούμε την εξέλιξη της ζήτησης για να προφτάσουμε άμεσα τα σημάδια ανάκαμψης.
Εσείς τώρα διευθύνετε την μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής
ενέργειας που η Elpedison διαχειρίζεται χάρη στην αγορά της
T-Power• τι αντιπροσωπεύει για τα συμφέροντα της εταιρίας
σας η διαχείριση αυτής της μονάδας;
Η Edison, που κατά πάσα πιθανότητα είναι η σημαντικότερη εταιρία συνδυασμένου κύκλου φυσικού αερίου στην Ευρώπη, σκοπεύει να θέσει στη διάθεση της Elpedison Power την εμπειρία της
με σκοπό την βελτιστοποίηση της διαχείρισης των εγκαταστάσεων παραγωγής τόσο από οικονομικής πλευράς, όσο και από
πλευράς περιβαλλοντικής συμβατότητας, αλλά και σε ότι αφορά
την ασφάλεια και την ποιότητα της εργασίας.
Πως λειτουργεί ο συνδυασμένος κύκλος φυσικού αερίου;
Ο συνδυασμένος κύκλος (CCGT) που τροφοδοτείται με φυσικό
αέριο είναι η πιο αποτελεσματική και σεβαστή προς το περιβάλ9
intervista συνέντευξη
nera l’energia meccanica che verrà trasformata in energia elettrica per mezzo di un generatore elettrico ad essa collegato.
I fumi ad elevata temperatura scaricati dal primo ciclo vengono
sfruttati per produrre il vapore che alimenta una seconda turbina
per la produzione di altra energia elettrica, mentre gli stessi fumi,
ormai raffreddatisi ad una temperatura inferiore ai cento gradi,
vengono convogliati al camino.
Il risultato è un rendimento energetico che può arrivare a ca. il
57%, di gran lunga superiore rispetto agli impianti termici tradizionali.
L’impiego del metano consente inoltre una importante riduzione
dell’impatto ambientale. A parità di energia prodotta, rispetto ad
un impianto convenzionale, il ciclo combinato alimentato a gas
non emette ossidi di zolfo e polveri dal camino, consente basse
emissioni di CO2 e la riduzione degli ossidi di azoto.
Che cosa ci può dire di questa prima fase della sua esperienza
imprenditoriale ellenica?
Dopo varie esperienze di gestione in Edison in impianti idroelettrici e termoelettrici, la mia presenza a Salonicco è stata programmata con l’obiettivo di garantire il management della Centrale e
supportare il processo di miglioramento degli standard operativi.
La gestione di questa tipologia di impianti impone un importante
lavoro di pianificazione per rispondere alle esigenze del mercato
dell’energia che si configura, oggi, come un mercato altamente
competitivo e richiede affidabilità nella generazione di energia e
certezza del servizio.
In altre parole, se fino a qualche anno fa una centrale termoelettrica poteva pianificare la fermata esclusivamente per la manutenzione dei macchinari, una volta l’anno, oggi il mercato dell’energia può richiedere che gli impianti abbiano una condizione di
marcia assolutamente discontinua: difatti nell’ambito della stessa
giornata e’ addirittura possibile che la centrale si fermi e poi riparta, in funzione delle richieste di mercato e della convenienza
economica a produrre.
Ciò comporta una condizione notevole di stress negli impianti e
nel processo operativo, a cui è possibile fare fronte disponendo
di macchine tecnologicamente all’avanguardia, di personale tecnicamente preparato e pronto a confrontarsi con queste nuove
sfide, di sistemi di gestione evoluti che consentano la ripetitività
delle performances a livelli di eccellenza.
L’esperienza presso la Centrale di Salonicco, già da questa prima
fase, si configura come una sfida interessante nella quale posso
affermare di aver avuto riscontro positivo nella collaborazione del
management e del personale greco coinvolto nel miglioramento
e nella messa in efficienza degli impianti secondo standard operativi già sperimentati negli impianti Edison.
10
λον τεχνολογία παραγωγής θερμοηλεκτρικής ενέργειας που επιτρέπει το συνδυασμό υψηλών αποδόσεων με χαμηλές εκπομπές
ρύπων, ενώ εξασφαλίζει την οικονομία που σήμερα αποτελεί
απαραίτητη προϋπόθεση για να είναι κάποιος ανταγωνιστικός
στην ελεύθερη αγορά.
Η τεχνολογία του συνδυασμένου κύκλου ενσωματώνει δυο φάσεις παραγωγής, μία με φυσικό αέριο και μία με ατμό. Στον πρώτο κύκλο, το μεθάνιο, αφού καίγεται και παράγει αέριο καύσης,
γυρίζει μία τουρμπίνα που παράγει τη μηχανική ενέργεια που θα
μετατραπεί σε ηλεκτρική ενέργεια μέσω μίας ηλεκτρογεννήτριας
που είναι συνδεδεμένη με αυτή.
Οι καπνοί υψηλής θερμοκρασίας που εκκενώνονται από τον πρώτο κύκλο αξιοποιούνται για να παράγουν τον ατμό που τροφοδοτεί τη δεύτερη τουρμπίνα για την παραγωγή πρόσθετης ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ οι ίδιοι καπνοί, που έχουν τώρα ψυχθεί σε μία
θερμοκρασία κάτω από εκατό βαθμούς, εκτρέπονται προς την
καμινάδα.
Το αποτέλεσμα είναι μία ενεργειακή απόδοση που μπορεί να
φθάσει περίπου μέχρι το 57%, κατά πολύ ανώτερη σε σχέση με
τις παραδοσιακές θερμικές εγκαταστάσεις.
Η χρήση του μεθανίου επιτρέπει εξάλλου μία σημαντική μείωση
της περιβαλλοντικής επίδρασης. Με την ίδια παραγόμενη ενέργεια, σε σχέση με μία κοινή εγκατάσταση, ο συνδυασμένος κύκλος που τροφοδοτείται με φυσικό αέριο δεν εκπέμπει οξείδια
του θείου και σκόνες από την καμινάδα, επιτρέπει χαμηλές εκπομπές CO2 και τη μείωση των οξειδίων του αζώτου.
Ποιες είναι οι πρώτες σας εντυπώσεις από αυτήν την πρώτη
φάση της Ελληνικής επιχειρηματικής σας εμπειρίας;
Μετά από διάφορες εμπειρίες διαχείρισης στην Edison υδροηλεκτρικών και θερμοηλεκτρικών εγκαταστάσεων, η παρουσία μου
στη Θεσσαλονίκη προγραμματίστηκε με στόχο την εξασφάλιση
του management της Μονάδας παραγωγής και τη στήριξη της
διαδικασίας βελτίωσης των λειτουργικών προδιαγραφών.
Η διαχείριση εγκαταστάσεων αυτού του είδους επιβάλλει μία σημαντική δουλειά προγραμματισμού για να ανταποκριθούμε στις
απαιτήσεις της ενεργειακής αγοράς που διαμορφώνεται, σήμερα,
ως μία αγορά με μεγάλη ανταγωνιστικότητα που απαιτεί αξιοπιστία στην παραγωγή ενέργειας και βεβαιότητα παροχής της υπηρεσίας.
Με άλλα λόγια, αν μέχρι πριν μερικά χρόνια μία θερμοηλεκτρική
μονάδα μπορούσε να προγραμματίσει το σταμάτημα αποκλειστικά για τη συντήρηση των μηχανημάτων, μία φορά το χρόνο, σήμερα η αγορά της ενέργειας μπορεί να απαιτήσει οι εγκαταστάσεις
να έχουν μία κατάσταση λειτουργίας εντελώς ασυνεχή: πράγματι
μέσα στην ίδια μέρα είναι πιθανό η μονάδα να σταματήσει για να
ξεκινήσει και πάλι στη συνέχεια, ανάλογα με τη ζήτηση της αγοράς και το οικονομικό συμφέρον να παράγουμε.
Αυτό έχει ως συνέπεια συνθήκες μεγάλης πίεσης στις εγκαταστάσεις, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί διαθέτοντας μηχανήματα
προηγμένης τεχνολογίας, προσωπικό τεχνικά προετοιμασμένο
και έτοιμο να ανταποκριθεί σε αυτές τις νέες προκλήσεις, εξελιγμένα συστήματα διαχείρισης που θα επιτρέπουν την επανάληψη
των performances σε υψηλά επίπεδα.
Η εμπειρία στη Μονάδα παραγωγής της Θεσσαλονίκης, ήδη από
αυτή την πρώτη φάση, διαμορφώνεται σε μία ενδιαφέρουσα
πρόκληση στην οποία μπορώ να δηλώσω πως διαπίστωσα θετική
ανταπόκριση του Ελληνικού management και προσωπικού για τη
βελτίωση και την αποδοτικότητα των εγκαταστάσεων σύμφωνα
με τις λειτουργικές προδιαγραφές που έχουν ήδη δοκιμαστεί στις
εγκαταστάσεις της Edison.
articolo άρθρο
Από 5 Φεβρουαρίου έως 11 Ιουνίου 2011 στο ΜΥΛΟ Θεσσαλονίκης
Dal 5 febbraio all’11 giugno 2011 al Mylos di Salonicco
Leonardo
da
Vinci
Scienzato & Inventore
Εφευρέτης & Επιστήμονας
Uomo Vitruviano
databile 1490, matita ed inchiostro, acquerello in inchiostro d’argento,
343x245mm, Galleria dell’Accademia di Venezia (Inv.228)
Ο Άνθρωπος του Βιτρούβιου
π. 1490, πένα και μελάνι, ελαφρύ υδατόχρωμα σε αργυρό μελάνι,
343 x 245 χλστ, Γκαλέρια ντελ’ Ακαντέμια, Βενετία (Inv. 228)
I disegni
Precisamente la mostra comprende 118 “copie identiche” di manoscritti, disegni, schizzi e studi di Leonardo da Vinci che coprono
tutti i suoi campi scientifici in 8 grandi sezioni. Costituiscono una
delle pochissime collezioni di “copie identiche” esistenti oggi nel
mondo e sono stati creati sotto la supervisione dell’Accademia da
Vinci per sostituire i particolarmente fotosensibili originali nelle
mostre. Il modo di riproduzione è molto interessante ed è l’unico
che conserva l’esatta immagine degli originali e il loro alto valore
artistico. Le pagine dei manoscritti o i fogli delle annotazioni di
Leonardo sono stati riprodotti nella dimensione originale e in fasi
sequenziali, con un processo che riporta in carta fatta a mano di
caratteristiche tecniche speciali solo i profili e i bordi dei disegni.
Segue la colorazione, che viene fatta a mano, con l’uso di colori
preparati in modo speciale.
12
Τα σχέδια
Συγκεκριμένα η έκθεση περιλαμβάνει 118 «ομοιοτυπικά αντίγραφα» σημειώσεων, σχεδίων, σκίτσων και μελετών του Leonardo
da Vinci που καλύπτουν όλους τους τομείς της επιστημονικής
του δράσης σε 8 μεγάλες ενότητες. Αποτελούν τη μία από τις
ελάχιστες συλλογές «ομοιοτυπικών αντιγράφων» που υπάρχουν
σήμερα στον κόσμο και έχουν δημιουργηθεί υπό την επίβλεψη
της Ακαδημίας da Vinci με σκοπό να αντικαθιστούν τα εξαιρετικά
φωτοευαίσθητα πρωτότυπα σε εκθέσεις. Ο τρόπος αναπαραγωγής παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον και είναι ο μοναδικός
που διατηρεί την ακριβή εικόνα των πρωτοτύπων και την υψηλή καλλιτεχνική αξία τους. Οι σελίδες από τα σημειωματάρια ή
τα φύλλα σημειώσεων του Leonardo αναπαρήχθησαν στο πρωτότυπο μέγεθος και σε διαδοχικές φάσεις, με μια διαδικασία που
μεταφέρει σε χειροποίητο χαρτί ειδικών προδιαγραφών μόνον τα
περιγράμματα και τα πλαίσια των σχεδίων. Ακολουθεί ο επιχρωματισμός, που γίνεται στο χέρι, με τη χρήση ειδικά παρασκευασμένων χρωμάτων.
disegni ed annotazioni
databile 1497, matita ed inchiostro, 367x264mm, Codice
Atlantico, fol 720r (ex 266v-a), Biblioteca Ambrosiana, Milano
Σχέδια και σημειώσεις
π. 1497, πένα και μελάνι, 367 x 264 χλστ, Ατλαντικός Κώδικας,
fol. 720r (ex 266v-a), Αμβροσιανή Βιβλιοθήκη, Μιλάνο
Disegno di ‘macchina’
databile 1493, matita ed inchiostro, 210x150mm, Codice Atlanico,
fol.812r, Biblioteca Ambrosiana, Milano
Σχέδιο «αυτοκινήτου»
π. 1493, πένα και μελάνι, 210 x 150 χλστ, Ατλαντικός Κώδικας
fol. 812r, Αμβροσιανή Βιβλιοθήκη, Μιλάνο
Modelli tridimensionali delle invenzioni
Τρισδιάστατα μοντέλα των εφευρέσεων
Mezzi Audiovisivi
Οπτικοακουστικά Μέσα
Le 25 costruzioni originali che sono presentate nella mostra coprono la maggioranza dei campi di attività scientifica di Leonardo
e tutte le categorie delle sue invenzioni. In combinazione con i
disegni, permettono al visitatore di scoprire le problematiche di
Leonardo, di conoscere le soluzioni che dava, di ammirare e osservare la loro materializzazione attuale. Questo processo attribuisce
alla mostra anche una dimensione scientifica istruttiva e didattica documentata. Il visitatore può toccare la maggioranza delle
costruzioni e sperimentarsi con il loro uso. I modelli sono stati
costruiti in scala, con materiali che corrispondono pienamente
all’epoca e alle proposte di Leonardo. Per ogni tipo ma anche per
ogni parte di macchina è stato ricercato il tecnico specializzato
che, in collaborazione con gli scienziati qualificati, ha proceduto
alla riproduzione fatta a mano basandosi sui disegni originali.
La mostra viene completata con un materiale audiovisivo importante e ricco che dialoga perfettamente con i disegni e i modelli,
offrendo risposte e soluzioni alle domande e ai dubbi che pone
lo spettatore per forza davanti alla graqndezza del genio di Leonardo.
Sei diversi programmi interattivi che funzionano su 12 monitor
con schermo tattile presentano il periodo del Rinascimento, spiegano la situazione del mondo, la vita economica, commerciale,
sociale, culturale, ma anche l’ambiente scientifico in cui Leonardo
si muoveva e agiva. Si tratta di una presentazione moderna, che
oltre il numero impressionante di 8.000 immagini che vengono
usate, viene completata con testi comprensibili e scientifici documentati. In modo accessibile il visitatore di ogni età può cercare
più dettagli per gli studi, le ricerche scientifiche e le invenzioni di
Leonardo, giocando letteralmente con i terminali e i monitor con
schermo tattile, che accompagnano ogni sezione della mostra.
Οι 25 πρωτότυπες κατασκευές που παρουσιάζονται στην έκθεση
καλύπτουν τους περισσότερους τομείς επιστημονικής δραστηριότητας του Leonardo και όλες τις κατηγορίες εφευρέσεών του. Σε
συνδυασμό με τα σχέδια, επιτρέπουν στον επισκέπτη να προσεγγίσει τους προβληματισμούς του Leonardo, να γνωρίσει τις λύσεις
που έδινε, να θαυμάσει και να περιεργαστεί την σημερινή υλοποίησή τους. Η διαδικασία αυτή προσδίδει στην έκθεση και μία επιστημονικά τεκμηριωμένη εκπαιδευτική και διδακτική διάσταση.
Ο επισκέπτης μπορεί να αγγίξει τις περισσότερες κατασκευές και
να πειραματιστεί με τη χρήση τους. Τα μοντέλα έχουν κατασκευαστεί υπό κλίμακα, με υλικά που ανταποκρίνονται πλήρως στην
εποχή και τις προτάσεις του Leonardo. Για κάθε είδος αλλά και
κάθε τμήμα μηχανής αναζητήθηκε ο ειδικευμένος τεχνίτης που,
σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες, προχώρησε στην χειροποίητη ανακατασκευή βασισμένος στα πρωτότυπα σχέδια.
Η έκθεση συμπληρώνεται από σημαντικό και πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό που συνδιαλέγεται απόλυτα με τα σχέδια και τα
μοντέλα, προσφέροντας απαντήσεις και λύσεις στα ερωτηματικά
και τις απορίες που αναγκαστικά θέτει ο θεατής μπροστά στο μεγαλείο της ιδιοφυΐας του Leonardo.
Έξι διαφορετικά διαδραστικά προγράμματα που λειτουργούν σε
12 οθόνες αφής, παρουσιάζουν την περίοδο της Αναγέννησης,
επεξηγούν την κατάσταση του κόσμου, την οικονομική, εμπορική, κοινωνική, πολιτιστική ζωή, αλλά και το επιστημονικό πλαίσιο
μέσα στο οποίο κινήθηκε και έδρασε ο Leonardo. Πρόκειται για
μια σύγχρονη παρουσίαση, που πέρα από τον εντυπωσιακό αριθμό των 8.000 εικόνων που χρησιμοποιούνται, συμπληρώνεται με
κατανοητά και επιστημονικά τεκμηριωμένα κείμενα. Με προσιτό
τρόπο ο επισκέπτης κάθε ηλικίας μπορεί να αναζητήσει περισσότερες λεπτομέρειες για τις μελέτες, τις επιστημονικές έρευνες και
τις εφευρέσεις του Leonardo, παίζοντας κυριολεκτικά με τα τερματικά και τις οθόνες αφής, που συνοδεύουν κάθε ενότητα της
έκθεσης.
13
articolo άρθρο
Le sezioni della mostra
Οι ενότητες της έκθεσης
Anatomia
Ανατομία
Matematica - Geometria
Μαθηματικά - Γεωμετρία
Ingegneria
Μηχανική
Macchine Volanti
Ιπτάμενες Μηχανές
Leonardo iniziò gli studi anatomici dopo il 1472 e fu il primo artista che si occupò con autopsie del corpo umano. I risultati delle sue ricerche hanno portato ad un nuovo, realistico approccio
della forma umana. Le leggi restrittive imposte dalla Chiesa cattolica permettevano le ricerche anatomiche solo ad un numero
limitato di scienziati durante il XV. secolo. Era ancora l’epoca in cui
dominavano i pregiudizi che impedivano ogni approccio scientifico del corpo. Leonardo però insisteva sull’autopsia, esaminando
ossa e teschi, asportando la pelle per studiare il sistema nervoso e
muscolare. I risultati delle sue ricerche sono esposti nelle sue raffigurazioni di qualità e fedeltà eccezionale, la plasticità e l’accuratezza scientifica delle quali furono rimaste impareggiabili fino alla
fine del XVIII. secolo. Oggi, Leonardo è considerato il fondatore
dell’anatomia moderna.
La Geometria giocò un ruolo importante negli studi di Leonardo che certamente si influenzò seriamente dal famoso Frate
Francescano e Matematico del XV. secolo, Luca Pacioli, con cui
strinse una solida amicizia. I suoi studi sui manoscritti di Euclide
e di Archimede furono sicuramente influenzate da lui. Il principio
di proporzionalità giocò un ruolo fonamentale nella sua opera.
Leonardo ricercava modi per convertire il moto rotatorio a moto
alternato, elemento necessario per ogni macchina. Tra le sue numerose costruzioni meccaniche e invenzioni spiccano il veicolo
automobile e i sistemi con gli ingranaggi. Il loro uso nella creazione della prima scatola di cambio, che non è altro che il predecessore della scatola di cambio dei moderni automobili.
Leonardo voleva progettare macchine che avrebbero facilitato i
lavori duraturi e faticosi della sua epoca. I suoi schizzi e disegni offrono molte informazioni sull’evoluzione delle macchine alla fine
del XV. secolo. Sperimentadosi con i componenti essenziali delle
machine, Leonardo cercava di scoprire principi generali e norme.
Quando arrivava alla soluzione di un problema, disegnava tutte le
fasi e i meccanismi di funzionamento e, prima di occuparsi con un
nuovo oggetto, esaminava tutti i possibili problemi funzionali.
La visione del volo aveva incantato Leonardo e i suoi studi furono definiti per un lungo periodo di tempo dalla convinzione che
l’energia muscolare umana è sufficiente per copiare il volo degli
uccelli. Questo spiega i numerosi tentativi che facciò per perfezionare un’idea non realistica: un ornitottero con ali mobili. Molto
più tardi disegnò macchine con ali fisse. Tra le sue numerose invenzioni c’è anche una macchina volante attrezzata con un geniale meccanismo di pilotaggio - il primo nella storia dell’aviazione.
Ha progettato anche il primo aliante, un’invenzione che sfruttava
la resistenza del vento per ottenere il volo.
14
Ο Leonardo άρχισε τις ανατομικές μελέτες μετά το 1472 και υπήρξε ο πρώτος καλλιτέχνης που ασχολήθηκε με νεκροψίες ανθρώπινου σώματος. Τα αποτελέσματα των ερευνών του οδήγησαν
σε μια νέα, ρεαλιστική προσέγγιση της ανθρώπινης μορφής. Οι
περιοριστικοί νόμοι που επέβαλλε η καθολική Εκκλησία δεν επέτρεπαν τις ανατομικές έρευνες παρά μόνο σε πολύ περιορισμένο
αριθμό επιστημόνων κατά τον 15ο αιώνα. Ήταν ακόμη η εποχή
που κυριαρχούσαν οι προκαταλήψεις οι οποίες απέτρεπαν οποιαδήποτε επιστημονική προσέγγιση του σώματος. Ο Leonardo
όμως επέμεινε στην νεκροψία, εξετάζοντας οστά και νεκροκεφαλές, αφαιρώντας το δέρμα για να μελετήσει το νευρικό και μυϊκό
σύστημα. Τα αποτελέσματα των ερευνών του αποτυπώνονται στις
εξαιρετικής ποιότητας και πιστότητας ανατομικές του αναπαραστάσεις, των οποίων η πλαστικότητα και η επιστημονική ακρίβεια
παρέμειναν ασυναγώνιστες μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα. Σήμερα, ο Leonardo θεωρείται θεμελιωτής της σύγχρονης ανατομίας.
Η Γεωμετρία έπαιξε σημαντικό ρόλο στις μελέτες του Leonardo
που σίγουρα επηρεάστηκε σοβαρά από τον περίφημο Φραγκισκανό Μοναχό και μαθηματικό του 15ου αιώνα, τον Luca Pacioli,
που υπήρξε φίλος του. Οι μελέτες του πάνω στα γραπτά του Ευκλείδη και του Αρχιμήδη ήταν σίγουρα επηρεασμένες από αυτόν.
Η αρχή της αναλογίας έπαιξε σημαντικό ρόλο στο έργο του. Ο
Leonardo αναζητούσε τρόπους για να μετατρέψει την κυκλική
σε παλινδρομική κίνηση, στοιχείο απαραίτητο σε κάθε μηχανή.
Ανάμεσα στις πάμπολλες μηχανικές κατασκευές και τις εφευρέσεις του Leonardo ξεχωρίζουν το αυτοκινούμενο όχημα και τα
συστήματα με γρανάζια. Η χρήση τους στην δημιουργία του πρώτου κυτίου ταχυτήτων, δεν είναι παρά ο πρόγονος του κιβώτιου
ταχυτήτων των σύγχρονων αυτοκινήτων.
Ο Leonardo ήθελε να σχεδιάσει μηχανές που θα διευκόλυναν τις
χρονοβόρες και επίπονες εργασίες της εποχής του. Τα σκίτσα και
τα σχέδιά του δίνουν πολλές πληροφορίες για την εξέλιξη των μηχανών στα τέλη του 15ου αιώνα. Πειραματιζόμενος με τα βασικά
στοιχεία των μηχανών, ο Leonardo προσπαθούσε να ανακαλύψει
γενικές αρχές και κανόνες. Όταν έφτανε στην λύση ενός προβλήματος, σχεδίαζε όλες τις φάσεις και τους μηχανισμούς λειτουργίας
και, πριν στραφεί σε νέο αντικείμενο, διερευνούσε όλα τα πιθανά
λειτουργικά προβλήματα.
Το όραμα της πτήσης είχε συνεπάρει τον Leonardo και οι μελέτες του προσδιορίστηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα από την
πεποίθηση ότι η ανθρώπινη μυική ενέργεια είναι αρκετή για να
μιμηθεί το πέταγμα των πτηνών. Αυτό εξηγεί τις πάμπολλες προσπάθειες που έκανε για να τελειοποιήσει μια μη ρεαλιστική ιδέα:
ένα ορνιθόπτερο με κινητά πτερύγια. Πολύ αργότερα σχεδίασε
μηχανές με σταθερά πτερύγια. Στις πολυάριθμες εφευρέσεις του
περιλαμβάνεται και μια πτητική μηχανή εξοπλισμένη με έναν ιδιοφυή μηχανισμό πλοήγησης – τον πρώτο στην ιστορία της αεροπλοΐας. Σχεδίασε ακόμη το πρώτο ανεμοπλάνο, μια εφεύρεση
που αξιοποιούσε την αντίσταση του ανέμου για να επιτύχει την
πτήση.
studi anatomici del sistema scheletrico
databile 1510, matita ed inchistro marrone,
290x200mm, Biblioteca Reale del Castello di Windsor (RL 19012r)
Ανατομικές σπουδές του σκελετικού
συστήματος
π.. 1510, πένα και καφέ μελάνι, 290 x 200 χλστ,
Βασιλική Βιβλιοθήκη του πύργου των Ουίνδσορ
(RL 19012r)
studi Geometrici
databile 1517, matita ed inchiostro,
290x195mm, Codice Atlantico, fol.1040v
(ex 373v-a), Biblioteca Ambrosiana, Milano
Γεωμετρικές μελέτες
π. 1517, πένα και μελάνι, 290 x 195 χλστ,
Ατλαντικός Κώδικας, fol. 1040v (ex 373v-a),
Αμβροσιανή Βιβλιοθήκη, Μιλάνο
Studi di macchine
Databile 1480, matita ed inchiostro, acquerello,
254x212mm, Codice Atlantico, fol.156r
(ex 56r-b), Biblioteca Ambrosiana, Milano
Μελέτες μηχανών
π. 1480, πένα και μελάνι, υδατόχρωμα, 254 x
212 χλστ, Ατλαντικός Κώδικας, fol. 156r
(ex 56r-b), Αμβροσιανή Βιβλιοθήκη, Μιλάνο
Cronometria
Χρονομετρία
Acqua – Ponti – Canali
Νερό – Γέφυρες – Κανάλια
Leonardo dedicò molto tempo allo studio della misurazione del
tempo e alla costruzione di orologi. Ha progettato orologi meccanici e idraulici, ma quello che gli affascinava di più erano gli
strumenti meccanizzati dell’orologeria. Questi strumenti hanno
permesso, per la prima volta, la misurazione del tempo con precisione assoluta. Gli schizzi di Leonardo sono molto dettagliati, troviamo elementi perfino per il suono impercebibile della lancetta
dei minuti. E’ caratteristico che aveva inserito un meccanismo di
orologeria nel progetto di una macchina volante il sistema di propulsione della quale era basata su un meccanismo di orologio.
Gli studi e le ricerche di Leonardo hanno costituito la base per le
nostre conoscenze nell’argomento della misurazione del tempo.
Gli studi e le ricerche di Leonardo hanno coperto tutti gli aspetti
dell’idrostatica, idrodinamica e idromeccanica. Le sue idee per lo
sfruttamento del fiume Arno con obiettivo l’irrigazione della valle e l’interesse economico di Firenze erano grandiose. L’elemento
liquido, espressione e alimentatore di vita ma anche di violenza e
distruzione, doveva secondo Leonardo essere domato e posto al
servizio dell’uomo. Per questo motivo si occupò con il controllo
del flusso dell’acqua, con opere di scavo per canali nonchè con
opere di drenaggio. Ha raffigurato in schizzi le diverse forme di
flusso delle acque nonchè alluvioni disastrose di carattere apocalittico. La precisione delle sue osservazioni viene confermata
oggi, dopo cinque secoli, da ricerche basate sull’uso di nuova
tecnologia.
Ο Leonardo αφιέρωσε πολύ χρόνο στη μελέτη μέτρησης του
χρόνου και την κατασκευή ρολογιών. Σχεδίασε υδραυλικά και μηχανικά ρολόγια, αλλά αυτό που τον γοήτευε περισσότερο ήταν
τα μηχανοποιημένα όργανα της ωρολογοποιίας. Αυτά τα όργανα
επέτρεψαν, για πρώτη φορά, την μέτρηση του χρόνου με απόλυτη ακρίβεια. Τα σκίτσα του Leonardo είναι λεπτομερέστατα, βρίσκουμε στοιχεία ακόμη και για την προσπάθειά του να εξαφανίσει
ακόμα και τον ανεπαίσθητο ήχο του λεπτοδείκτη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενσωμάτωσε έναν ωρολογιακό μηχανισμό στο σχέδιο
μιας πτητικής μηχανής που το σύστημα προώθησής της βασιζόταν σε ένα μηχανισμό ρολογιού. Οι μελέτες και οι έρευνες του
Leonardo αποτέλεσαν την βάση για τις γνώσεις μας στον τομέα
της χρονομέτρησης.
Οι μελέτες και οι έρευνες του Leonardo κάλυψαν και τους τομείς της υδροστατικής, υδροδυναμικής, και υδρομηχανικής. Οι
ιδέες του για την εκμετάλλευση του ποταμού Άρνου με στόχο
την άρδευση της κοιλάδας και το οικονομικό όφελος της Φλωρεντίας υπήρξαν μεγαλειώδεις. Το υγρό στοιχείο, έκφραση και
τροφοδότης ζωής αλλά και βίας και καταστροφής, έπρεπε κατά
τον Leonardo να τιθασευτεί και να τεθεί στην υπηρεσία του ανθρώπου. Για τον λόγο αυτό ασχολήθηκε με τον έλεγχο της ροής
του νερού, με εκσκαφικά έργα για κανάλια καθώς και με αποστραγγιστικά έργα. Απεικόνισε σε σκίτσα τις διαφορετικές μορφές της ροής των υδάτων καθώς και καταστροφικές πλημμύρες
αποκαλυπτικού χαρακτήρα. Η ακρίβεια των παρατηρήσεών του
επιβεβαιώνεται σήμερα, μετά από πέντε αιώνες, από έρευνες που
έχουν βασιστεί στη χρήση της νέας τεχνολογίας.
15
articolo άρθρο
Disegno di macchina volante
Databile 1486-1490, matita ed inchiostro, 171x270mm, Codice Atlantico,
fol.858 (ex 313r-a), Biblioteca Ambrosiana, Milano
Σχέδιο πτητικής μηχανής
π. 1486-1490, πένα και μελάνι, 171 x 270 χλστ, Ατλαντικός Κώδικας,
fol. 858 (ex 313r-a), Αμβροσιανή Βιβλιοθήκη, Μιλάνο
Studio per il canale di Firenze
Databile1495, matita ed inchiostro, 270x200mm, Codice Atlantico, fol.127r (ex 46r-b), Biblioteca Ambrosiana, Milano
Μελέτη για το κανάλι της Φλωρεντίας
π. 1495, πένα και μελάνι, 270 x 200 χλστ., Ατλαντικός Κώδικας, fol.
127r (ex 46r-b), Αμβροσιανή Βιβλιοθήκη, Μιιλάνο
Architettura
Αρχιτεκτονική
Macchine da Guerra
Στρατιωτική Μηχανική
Leonardo dedicò molto tempo ad argomenti architettonici e si
occupò con la costruzione di sistemi di fortificazione. Tra il 1490
e il 1505 lavorò come architetto e ingegnere militare per cinque
diversi datori di lavoro, compresi i Ludovico Sforza e Cesare Borgia. E’ caratteristico che, nell’età di 30 anni Leonardo aveva scritto
una lettera a Ludovico il Moro offrendo i suoi servizi elencò 30
comptetenze che avevano a che fare con conoscenze e abilità
tecniche. Dai suoi progetti urbanistici, spiccano le proposte per
la città di Milano. Leonardo progettò il l’ampliamento urbanistico
della città dopo la violenta epidemia di colera e la scomparsa di
un terzo della sua popolazione. La sua proposta, proposta di una
città ideale, comprendeva non solo cambiamenti della pianificazione territoriale, ma anche il miglioramento del sistema igienicosanitario della città.
L’instabilità nel nord d’Italia alla fine del XV. secolo le continue
guerre e conflitti, crearono la necessità di macchine da guerre
speciali. I mezzi tecnici della guerra, i sistemi di difesa e attaccco,
dovevano svilupparsi ed evolversi continuamente da architetti e
ingegneri bellici. Leonardo lavorò come consulente militare per
molti datori di lavoro sviluppando modelli e tecniche per macchine da guerra e armi. Invece, non fu mai interessato alla strategia militare. Anche se lavorò sulla tecnologia delle armi e ci lasciò
molti schizzi e disegni di oggetti bellici, odiava la guerra che la definiva “pazzia bestiale”. I disegni delle armi di Leonardo sono divisi
in tre categorie: catapulte, cannoni e armi da fuoco. Uno dei suoi
disegni più noti è il modello di una catapulta, che rappresenta
la raffigurazione classica della scienza dell’ingegneria. Leonardo,
infine, fu consulente di molti sovrani, marescialli e di capi di note
famiglie e lavorò lui stesso come costruttore.
16
Ο Leonardo αφιέρωσε πολύ χρόνο σε αρχιτεκτονικά θέματα και
ασχολήθηκε με την κατασκευή οχυρωματικών συστημάτων.
Ανάμεσα στο 1490 και το 1505 εργάστηκε ως στρατιωτικός αρχιτέκτονας και μηχανικός για πέντε διαφορετικούς εργοδότες, συμπεριλαμβανομένων των Ludovico Sforza και Cesare Borgia. Είναι
χαρακτηριστικό ότι, όταν σε ηλικία 30 ετών ο Leonardo έγραψε
μια επιστολή στον Ludovico il Moro προτείνοντας τις υπηρεσίες
του, απαρίθμησε 30 προσόντα που είχαν να κάνουν με τεχνικές
γνώσεις και δυνατότητες. Από τις πολεοδομικές μελέτες του, ξεχωρίζουν οι προτάσεις για την πόλη του Μιλάνου. Ο Leonardo
σχεδίασε την πολεοδομική ανανέωση της πόλης μετά την καταστροφική επιδημία χολέρας και τον αφανισμό του ενός τρίτου του
πληθυσμού της. Η πρότασή του, πρόταση μιας ιδανικής πολιτείας,
περιλάμβανε όχι μόνο χωροταξικές αλλαγές, αλλά και αναβάθμιση του υγειονομικού συστήματος της πόλης.
Η αστάθεια στη βόρεια Ιταλία στα τέλη του 15ου αιώνα, οι συνεχείς πόλεμοι και συρράξεις, δημιούργησαν την ανάγκη ειδικευμένων στρατιωτικών μηχανών. Τα τεχνικά μέσα του πολέμου, τα
αμυντικά και επιθετικά συστήματα, έπρεπε να αναπτύσσονται και
να εξελίσσονται συνεχώς από στρατιωτικός αρχιτέκτονες και μηχανικούς. Ο Leonardo εργάστηκε ως στρατιωτικός σύμβουλος για
πολλούς εργοδότες αναπτύσσοντας μοντέλα και τεχνικές για πολεμικές μηχανές και όπλα. Αντίθετα, δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για
την πολεμική στρατηγική. Αν και εργάστηκε πάνω στην τεχνολογία των όπλων και μας άφησε μια ποικιλία σκίτσων και σχεδίων πολεμικών αντικειμένων, μισούσε τον πόλεμο που τον χαρακτήριζε
«κτηνώδη τρέλα». Τα σχέδια όπλων του Λεονάρντο χωρίζονται σε
τρεις κατηγορίες: καταπέλτες, κανόνια και πυροβόλα όπλα. Ένα
από τα πιο γνωστά σχέδια του Leonardo είναι το μοντέλο ενός καταπέλτη, ο οποίος αντιπροσωπεύει την κλασσική απεικόνιση της
επιστήμης της μηχανικής. Ο Leonardo, τέλος, υπήρξε σύμβουλος
πολλών ηγεμόνων, στραταρχών και αρχηγών επιφανών οικογενειών και εργάστηκε ο ίδιος ως κατασκευαστής.
Disegno della città di Milano
databile 1497-1500, matita ed inchiostro, 285x210mm, Codice Atlantico, fol.199v (ex73v-a), Biblioteca Ambrosiana, Milano
Σχέδιο της πόλης του Μιλάνου
π. 1497-1500, πένα και μελάνι, 285 x 210 χλστ, Ατλαντικός Κώδικας, fol.
199v (ex73v-a), Αμβροσιανή Βιβλιοθήκη, Μιλάνο
Disegno di balestra gigante
Databile 1485, matita, inchistro e gesso, 205x275mm, Codice Atlantico,
fol.149r-b (ex 53v-b), Bibliotaca Ambrosiana, Milano
Σχέδιο γιγαντιαίας βαλλίστρας
π. 1485, πένα μελάνι και κιμωλία, 205 x 275 χλστ, Ατλαντικός Κώδικας, fol.
149r-b (ex 53v-b), Αμβροσιανή Βιβλιοθήκη, Μιλάνο
Il pubblico mirato della mostra
Το προσδοκώμενο κοινό της έκθεσης
La mostra presenta una relazione sensazionale tra l’arte, la scienza e la tecnica e dimostra che le opere di questo uomo geniale
uniscono l’Antichità Greca con il Rinascimento e il Rinascimento
con l’epoca moderna. Quello che allora costituiva un’utopia, oggi
è realtà. La mostra è rivolta ad un pubblico generico di ogni età
e particolarmente a famiglie, alunni - studenti – insegnanti, professionisti e pubblico con interessi specifici (architetti, ingegneri,
medici ed altri scienziati – a seconda dei campi scientifici che copre), amanti dell’arte, ecc.
1
Η έκθεση παρουσιάζει την εντυπωσιακή σχέση ανάμεσα στην τέχνη, την επιστήμη και την τεχνική και καταδεικνύει πώς τα έργα
αυτού του μεγαλοφυούς ανθρώπου συνδέουν την Ελληνική Αρχαιότητα με την Αναγέννηση και την Αναγέννηση με τη σύγχρονη εποχή. Αυτό που τότε αποτελούσε μια ουτοπία, σήμερα είναι
πραγματικότητα. Η έκθεση απευθύνεται σε ένα γενικό κοινό κάθε
ηλικίας και ειδικότερα σε οικογένειες, μαθητές - φοιτητές - εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες και κοινό με ειδικά ενδιαφέροντα (αρχιτέκτονες, μηχανικούς, γιατρούς και άλλους επιστήμονες -σύμφωνα με τα επιστημονικά πεδία που καλύπτει), φιλότεχνους κλπ.
2
1
Dimitris Musmulidis, Panagiotis Psomiadis, Petros Gaitanos
Δημήτρης Μουσμουλίδης, Παναγιώτης Ψωμιάδης, Πέτρος Γαίτάνος
2
Christos Sarantopoulos, Sofoklis Iosifidis
Χρήστος Σαραντόπουλος, Σοφοκλής Ιωσηφίδης
3
Dimitris Musmulidis, Giannis Butaris, Sofoklis Iosifidis
Δημήτρης Μουσμουλίδης, Γιάννης Μπουτάρης, Σοφοκλής Ιωσηφίδης
3
Οrganizzazione Διοργάνωση
17
articolo άρθρο
La Camera di Commercio Italo-Ellenica di Salonicco
e la Società Greca di Logistica della Grecia del Nord
Το Ελληνο-Iταλικό Επιμελητήριο και η Ελληνικής Εταιρεία
Logistics Βορείου Ελλάδος
Articolo di Eleftherios Iakovou
Professore all’Università “Aristotele” di Salonicco
Presidente della Società di Logistica della Grecia del Nord
Presidente della Zona di Innovazione “Alexandreia” S.A.
Του Ελευθέριου Ιακώβου
Καθηγητής Α.Π.Θ.
Πρόεδρος, Ελληνική Εταιρεία Logistics Βορείου Ελλάδος
Πρόεδρος, Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας, Α.Ε.
La Società Greca di Logistica della Grecia del Nord (www.logistics.
org.gr) è stata fondata nel 1997 con lo scopo di diffondere la Logistica nel Paese e in particolare nella zona della Grecia del Nord
offrendo documentazione scientifica agli interessati riguardante
il settore e, contemporaneamente, con proposte rivolte allo Stato
e gli organismi responsabili, è già stata inserita in un quadro più
generale di contributo alla crescita del campo della Logistica e
della Catena di Fornitura in Grecia.
La Gestione della Catena di Fornitura (DΕΑ) riguarda, in primo
luogo, la gestione globale dei fornitori, dei produttori, dei distributori e dei dettaglianti tenendo in considerazione l’esistenza dei
quattro flussi che si presentano in una catena: flussi di informazione, materiali e prodotti (Logistica), denaro e processi produttivi. Una Rete di Fornitura è effettivamente ottimizzata, quando
prodotti fatturati adeguatamente e servizi eccellenti qualitativamente prestati creano alti livelli di valore / profitto e di affidabilità
dei clienti.
La razionale Gestione della Catena di Fornitura porta all’ottimo
sfruttamento dei dati dell’attivo di una società con la conseguente sua crescita, il raggiungimento di flussi di denaro migliori e
l’aumento della sua redditività. In particolare, la riduzione permanente del livello delle scorte in relazione alle vendite può avere
una ripercussione drammatica sul calore dell’azione di una società. L’indicatore finanziario che è assolutamente collegato con il
valore dell’azione di una società è il valore aggiunto economico
(Economic Value Added – EVA). EVA si definisce il reddito operativo netto dopo le tasse meno il costo reale del capitale investito.
18
Η Ελληνική Εταιρεία Logistics Βορείου Ελλάδος (www.logistics.
org.gr) ιδρύθηκε το 1997 με σκοπό τη διάδοση των Logistics στη
χώρα και ειδικότερα στον χώρο της Β. Ελλάδας, προσφέροντας
επιστημονική τεκμηρίωση στους ενδιαφερόμενους σχετικά με
τον κλάδο, ενώ παράλληλα με προτάσεις προς την πολιτεία και
τους αρμόδιους φορείς, έχει ήδη ενταχθεί σε ένα γενικότερο
πλαίσιο συμβολής στην ανάπτυξη του πεδίου των Logistics και
της Εφοδιαστικής Αλυσίδας στη Ελλάδα.
Η Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας (ΔΕΑ) αφορά, κατά κύριο
λόγο, στην ολιστική διαχείριση των προμηθευτών, των παραγωγών, των διανομέων και των λιανοπωλητών λαμβάνοντας υπόψη
την ύπαρξη των τεσσάρων ροών που εμφανίζονται σε μια αλυσίδα: ροές πληροφορίας, υλικών και προϊόντων (Logistics), χρημάτων και παραγωγικών διαδικασιών. Μία Εφοδιαστική Αλυσίδα είναι πραγματικά βελτιστοποιημένη, όταν κατάλληλα τιμολογημένα
προϊόντα και εξαιρετικές παρεχόμενες υπηρεσίες δημιουργούν
υψηλά επίπεδα αξίας / κέρδους και πιστότητας των πελατών.
Η ορθολογική ΔΕΑ οδηγεί στη βέλτιστη αξιοποίηση των στοιχείων του ενεργητικού μιας εταιρείας με αποτέλεσμα την ανάπτυξή
της, την επίτευξη βελτιωμένων χρηματοροών και την αύξηση της
κερδοφορίας της. Συγκεκριμένα, η μόνιμη μείωση της στάθμης
των αποθεμάτων σε σχέση με τις πωλήσεις μπορεί να έχει δραματική επίπτωση στην τιμή της μετοχής μιας εταιρείας. Ο χρηματοοικονομικός δείκτης που είναι απόλυτα συνδεδεμένος με την
τιμή της μετοχής μιας εταιρείας είναι η οικονομική προστιθέμενη
αξία (Economic Value Added – EVA). Η EVA ορίζεται ως το καθαρό
La gestione delle scorte e la Logistica influenzano direttamente il
valore dell’azione e l’EVA di una ditta, dato che contribuiscono:
a. Al raggiungimento di un margine di profitto più alto tramite la
riduzione delle spese operative e del costo dei prodotti in vendita
e tramite una politica fiscale più efficiente.
b. Alla redditività del capitale tramite la riduzione del capitale fluttuante e del capitale fisso (incrementando il rapporto {vendite/
capitale investito}, cioè il riciclaggio dell’attivo / asset turnover).
Riepilogando, la Logistica è uno dei principali componenti della
Gestione della Catena di Fornitura che può non solo ridurre i costi
operativi, ma anche incidere in modo drammatico tanto sui free
cash flows quanto sul valore in borsa di una società! Quindi, la
Gestione della Catena di Fornitura non è una semplice questione
operativa, ma una questione di primaria importanza strategica
per una società perchè ha immediate ripercussioni sulla redditività e lo sviluppo della propria attività.
I precedenti pero’ non sono evidenti nè per le imprese, nè per
tutte le amministrazioni pubbliche in Grecia. La Società Greca di
Logistica della Grecia del Nord ritiene urgente la necessità che:
1. Le imprese greche (comprese le PMI) comprendino che le catene di fornitura efficienti possono costituire un volano di crescita
e di valore aggiunto per le proprie società e più in generale per
il Paese, e
2. Lo Stato sostenga dal suo canto lo sviluppo di catene di fornitura e sistemi di Logistica competitivi in Grecia.
La soddisfazione dei suddetti principi costituisce l’obiettivo prin-
λειτουργικό κέρδος μετά φόρων μειωμένο κατά το πραγματικό
κόστος του επενδυμένου κεφαλαίου. Η διαχείριση αποθεμάτων
και τα Logistics επηρεάζουν άμεσα την τιμή μετοχής και την EVA
μιας επιχείρησης αφού βοηθούν:
α. Στην επίτευξη μεγαλύτερου περιθωρίου κέρδους μέσω της
μείωσης των λειτουργικών δαπανών και του κόστους των προς
πώληση προϊόντων και μέσω μιας αποδοτικής φορολογικής πολιτικής.
β. Στην αποδοτικότητα του κεφαλαίου μέσω της μείωσης του
κεφαλαίου κίνησης και των πάγιων στοιχείων κεφαλαίου (αυξάνοντας το λόγο {πωλήσεις/επενδυμένο κεφάλαιο}, δηλαδή την
ανακύκλωση του ενεργητικού/ asset turnover).
Συνοψίζοντας, τα Logistics είναι ένα από τα βασικότερα συστατικά της ΔΕΑ που μπορεί όχι μόνο να μειώσει τα λειτουργικά κόστη,
αλλά και να επηρεάσει δραματικά τόσο τις free cash flows όσο και
την χρηματιστηριακή τιμή μιας εταιρείας! Η ΔΕΑ δεν είναι λοιπόν
ένα απλό επιχειρησιακό θέμα, αλλά θέμα υψίστης στρατηγικής
σημασίας για μια εταιρεία μιας και έχει άμεσες επιπτώσεις στην
κερδοφορία και την εξέλιξη της δραστηριότητάς της.
Τα παραπάνω δεν είναι όμως προφανή ούτε στις επιχειρήσεις
ούτε στο σύνολο της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα. Η ΕΕL ΒΕ
θεωρεί επιτακτική την ανάγκη:
1. Οι ελληνικές επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένων και των μικρομεσαίων) να αντιληφθούν ότι οι υγιείς εφοδιαστικές αλυσίδες
μπορούν να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης και προστιθέμενης
19
articolo άρθρο
cipale della Società. Le sfide però per il settore nel 2011 non si
fermano qui, ma si diffondono su un ampio campo di problemi
attuali dell’economia greca. Cosi’, la Società Greca di Logistica della Grecia del Nord muovendosi su un asse strategico, per contribuire nel miglior modo possible alla soddisfazione delle suddette
esigenze, sta programmando per il 2011 con estroversione e partecipatività, attività che includono:
• Organizzazione di conferenze informative, seminari e incontri
anche in collaborazione con altri organismi che condividono i
suddetti obiettivi.
• Produzione sistematica e diffusione di materiale informativo
valido e attuale.
• Interventi-rimostranze presso i centri decisionali.
• Sviluppo e sostegno di un nodo imprenditoriale e scientifico di
Logistica nell’area dell’Europa Sudorientale.
• Sviluppo della comunicazione, della collaborazione e del sostegno scientifico e professionale dei propri soci.
• Collaborazione e scambio di esperienze con Organismi Nazionali e Internazionali e Istituti con scopi e obiettivi simili.
In questo ambito, la Società Greca di Logistica della Grecia del
Nord potrebbe potenzialmente collaborare con la Camera di
Commercio Italo-Ellenica di Salonicco per l’organizzazione di
eventi comuni con temi attuali che riguardano direttamente tutti
quanti fanno parte della catena di Fornitura, nonchè nell’ambito
del Convegno Panellenico di Logistica organizzato ogni anno e
ogni tre anni nella nostra città.
In particolare, organizziamo quest’anno il 15° Convegno Panellenico di Logistica l’11-12 novembre 2011 a Salonicco (Hotel The
Met), dal tema: «Gestione delle Reti di Fornitura per la promozione dello Sviluppo nell’Europa Sudorientale» - “Supply Chain
Management for Unleashing Growth throughout Southeastern
Europe”. Per la prima volta in contemporanea si terrà il 1st International South East European Research Conference on Supply Chain
Management, nell’impegno della Società Greca di Logistica della
Grecia del Nord per una penetrazione estroversa nell’area dell’Europa Sudorientale.
Durante l’ultimo anno la Grecia è entrata in un momento molto
critico della sua storia moderna, i cui risvolti incidono su tutti i
cittadini Greci e con una notevole violenza nel suo mondo imprenditoriale. Oggi, più che mai nel passato, è diventata urgente
la necessità per l’attivazione e la collaborazione di noi tutti per
la più rapida uscita dalla recessione e la ripresa dell’Economia.
Ognuno con tutte le forze a sua disposizione, deve partecipare
in questo sforzo e noi, come tutti gli altri organismi, dobbiamo
aiutare offrendo soluzioni, e assumendo azioni per continuare su
questa strada.
La presente nota segna l’avvio della collaborazione tra la Camera di Commercio Italo-Ellenica di Salonicco e la Società Greca di
Logistica della Grecia del Nord. L’Italia è un partner commerciale
importante e storico della Grecia e la collaborazione degli organismi tra la Grecia e l’Italia, come la Camera di Commercio Italo-Ellenica di Salonicco, ha aiutato molto lo sviluppo delle relazioni tra
il mondo imprenditoriale dei due Paesi. Lo scambio di preziose
esperienze e l’interazione dei soci dei due organismi, auguriamoci possano rafforzare le nostre posizioni comuni e contribuire allo
sviluppo di Salonicco dando alla città la posizione e la visibilita’
che realmente merita!
20
αξίας για τις εταιρείες τους και για τον τόπο γενικότερα, και
2. Η Πολιτεία να υποστηρίξει από την πλευρά της την ανάπτυξη ανταγωνιστικών εφοδιαστικών αλυσίδων και συστημάτων
Logistics στην Ελλάδα.
Η ικανοποίηση των παραπάνω αποτελεί πρωταρχικό στόχο της
Εταιρείας. Οι προκλήσεις όμως για τον κλάδο το 2011 δεν σταματούν εδώ, αλλά διαχέονται σε ένα ευρύ φάσμα επίκαιρων προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας. Έτσι, η ΕΕL ΒΕ κινούμενη πάνω
σε έναν στρατηγικό άξονα, ώστε να συμβάλει με τον καλύτερο
δυνατό τρόπο στην κάλυψη των παραπάνω αναγκών, προγραμματίζει για το 2011 με εξωστρέφεια και συμμετοχικότητα δραστηριότητες που περιλαμβάνουν:
• Διοργάνωση ενημερωτικών ημερίδων, σεμιναρίων και συναντήσεων σε συνεργασία και με άλλους φορείς που συμμερίζονται τους παραπάνω στόχους.
• Συστηματική παραγωγή και διάχυση έγκυρου και επίκαιρου
πληροφοριακού υλικού.
• Παρεμβάσεις-παραστάσεις στους χώρους λήψης αποφάσεων.
• Ανάπτυξη και στήριξη ενός επιχειρηματικού και επιστημονικού
κόμβου Logistics στο χώρο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
• Ανάπτυξη της επικοινωνίας, της συνεργασίας και της επιστημονικής και επαγγελματικής υποστήριξης των μελών της.
• Συνεργασία και ανταλλαγή εμπειριών με Εθνικούς και Διεθνείς
Οργανισμούς και Ιδρύματα με παρόμοιους σκοπούς και στόχους.
Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕL Βορείου Ελλάδος θα μπορούσε δυνητικά
να συνεργαστεί και με το Ελληνοϊταλικό Επιμελητήριο με τη διοργάνωση κοινών εκδηλώσεων με επίκαιρα θέματα που αφορούν
άμεσα όλους όσους συμμετέχουν στην Εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς επίσης και στο πλαίσιο του Πανελληνίου Συνεδρίου Logistics
που διοργανώνεται ετησίως και κάθε τρία χρόνια στην πόλη μας.
Συγκεκριμένα, διοργανώνουμε φέτος το 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Logistics στις 11-12 Νοεμβρίου 2011 στη Θεσσαλονίκη (Ξενοδοχείο Met), με θέμα: «Διαχείριση Εφοδιαστικών Δικτύων για
την προώθηση της Ανάπτυξης στην Νοτιοανατολική Ευρώπη» “Supply Chain Management for Unleashing Growth throughout
Southeastern Europe”. Για πρώτη φορά παράλληλα θα διεξαχθεί
το 1st International South East European Research Conference on
Supply Chain Management, στην προσπάθεια της EEL Βορείου
Ελλάδος για εξωστρεφή διείσδυση στο χώρο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Τον τελευταίο χρόνο η Ελλάδα έχει εισέλθει σε μια αρκετά κρίσιμη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της, τα αποτελέσματα της
οποίας τα βιώνουν όλοι οι Έλληνες και με ιδιαίτερη σφοδρότητα
ο επιχειρηματικός κόσμος της. Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν, έχει καταστεί επιτακτική η ανάγκη για την στράτευση και
συνεργασία όλων μας για την γρηγορότερη έξοδο από την ύφεση
και την ανάκαμψη της Οικονομίας. Ο καθένας από μας με όσες
δυνάμεις έχει, πρέπει να συμμετέχει σε αυτή την προσπάθεια και
εμείς , όπως όλοι οι φορείς πρέπει να βοηθήσουμε προτείνοντας
λύσεις, αναλαμβάνοντας δράσεις προχωρώντας μπροστά.
Το παρόν σημείωμα σηματοδοτεί την έναρξη της συνεργασίας μεταξύ του Ελληνοϊταλικού Επιμελητηρίου και της ΕΕL ΒΕ. Η
Ιταλία είναι σημαντικός και μακρόχρονος εμπορικός εταίρος της
Ελλάδος και το εμπόριο και η συνεργασία των φορέων μεταξύ
Ελλάδος και Ιταλίας, όπως του Ελληνοϊταλικού Επιμελητηρίου
Θεσσαλονίκης, έχει βοηθήσει πολύ στην ανάπτυξη των σχέσεων
μεταξύ εμπορικού κόσμου των δύο χωρών. Η ανταλλαγή των πολύτιμων εμπειριών και η αλληλεπίδραση των μελών των δύο οργανισμών είθε να ενδυναμώσει τις κοινές μας θέσεις και να συμβάλλει στην ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης δίνοντάς της τη θέση
που πραγματικά της αξίζει στην περιοχή που βρίσκεται!
articolo άρθρο
Quest’anno si festeggia l’importante anniversario,
un po’ di storia e le iniziative di oggi
150 χρόνια από την Ένωση της Ιταλίας
Φέτος εορτάζεται η σημαντική επέτειος, λίγη ιστορία και οι
πρωτοβουλίες του σήμερα
IERI
“Il Senato e la Camera dei Deputati hanno approvato; noi abbiamo sanzionato e promulghiamo quanto segue: Articolo unico: Il
Re Vittorio Emanuele II assume per sé e suoi Successori il titolo
di Re d’Italia. Ordiniamo che la presente, munita del Sigillo dello
Stato, sia inserita nella raccolta degli atti del Governo, mandando
a chiunque spetti di osservarla e di farla osservare come legge
dello Stato. Da Torino addì 17 marzo 1861».
Sono le parole che si possono leggere nel documento della legge
n. 4671 del Regno di Sardegna e valgono come proclamazione
ufficiale del Regno d’Italia, che fa seguito alla seduta del 14 marzo
1861 del parlamento, nella quale è stato votato il relativo disegno
di legge. Il 21 aprile 1861 quella legge diventa la n. 1 del Regno
d’Italia.
In circa due anni, dalla primavera del 1859 alla primavera del
1861, nacque, da un ‘Italia divisa in sette Stati, il nuovo regno:
un percorso che parte dalla vittoria militare degli eserciti francopiemontesi nel 1859 e dal contemporaneo progressivo sfaldarsi
dei vari Stati italiani che avevano legato la loro sorte alla presenza
dell’Austria nella penisola e si conclude con la proclamazione di
Vittorio Emanuele II re d’Italia.
Tra il 1859 e il 1860 non ci fu un vero scontro tra l’elemento liberale e le vecchie classi dirigenti ma una rassegnata accettazione
della nuova realtà da parte di queste ultime. Solo nel regno meridionale si manifestò una qualche resistenza, dopo la perdita della
Sicilia e l’ingresso di Garibaldi a Napoli (7 settembre), senza colpo
ferire, con la battaglia del Volturno e la difesa di alcune fortezze. Il
nuovo Stato non aveva tradizioni politiche univoche (insieme ad
un centro nord con tradizioni comunali e signorili, c’era un mezzogiorno con tradizioni monarchiche fortemente accentrate a Na22
ΧΘΕΣ
“Η Γερουσία και η Βουλή ενέκριναν• εμείς κυρώνουμε και δημοσιεύουμε τα εξής: Μοναδικό Άρθρο: Ο Βασιλιάς Vittorio Emanuele
II αναλαμβάνει για τον εαυτό του και τους διαδόχους του τον τίτλο του Βασιλιά της Ιταλίας. Διατάσσουμε ο παρών νόμος, εφοδιασμένος με τη Σφραγίδα του Κράτους, να συμπεριληφθεί στη συλλογή των πράξεων της Κυβέρνησης, καλώντας οποιοδήποτε τον
αφορά να τον τηρεί και να επιβάλλει την τήρησή του ως Νόμο του
Κράτους. Από το Τορίνο στις 17 Μαρτίου 1861».
Είναι το κείμενο που περιέχεται στο έγγραφο Νόμου υπ’αριθμ.
4671 του Βασιλείου της Σαρδηνίας και ισχύουν ως επίσημη διακήρυξη του Βασιλείου της Ιταλίας, που ακολούθησε τη συνεδρίαση της 14ης Μαρτίου 1861 του Κοινοβουλίου, στην οποία ψηφίστηκε το σχετικό σχέδιο Νόμου. Στις 21 Απριλίου 1861 αυτός ο
Νόμος γίνεται ο υπ’αριθμ. 1 του Βασιλείου της Ιταλίας.
Σε περίπου δυο χρόνια, από την Άνοιξη του 1859 μέχρι την Άνοιξη του 1861, γεννήθηκε, από μία Ιταλία χωρισμένη σε 7 Κράτη,
το νέο Βασίλειο: μία διαδρομή που ξεκινά από τη στρατιωτική
νίκη των Γαλλο-piemontesi στρατευμάτων το 1859 και από την
ταυτόχρονη προοδευτική διαίρεση των διαφόρων Ιταλικών Κρατών που είχαν συνδέσει την μοίρα τους με την παρουσία της Αυστρίας στη χερσόνησο και ολοκληρώνεται με την ανακήρυξη του
Vittorio Emanuele II σε Βασιλιά της Ιταλίας.
Μεταξύ του 1859 και του 1860 δεν υπήρξε μία πραγματική διαμάχη ανάμεσα στο φιλελεύθερο στοιχείο και τις παλιές άρχουσες
τάξεις αλλά μία καρτερική αποδοχή της νέας πραγματικότητας εκ
μέρους αυτών των τελευταίων. Μόνο στο Νότιο Βασίλειο εκδηλώθηκε κάποια αντίσταση, μετά από την απώλεια της Σικελίας και
την είσοδο του Garibaldi στη Νάπολη (7 Σεπτεμβρίου), αμαχητί,
poli) ma si basava su una nazione culturale di antiche origini che
costituiva un forte elemento unitario in tutto il paese, uno Stato come scrisse all’indomani della conclusione della seconda guerra
mondiale un illustre storico svizzero, Werner Kaegi - che cinque
secoli prima dell’unità aveva «una effettiva coscienza nazionale»
anche se priva di forma politica. Nel rapidissimo riconoscimento del regno da parte della Gran Bretagna e della Svizzera il 30
marzo 1861, ad appena due settimane dalla sua proclamazione,
seguito da quello degli Stati Uniti d’America il 13 aprile 1861, al
di là delle simpatie per il governo liberale di Torino, ci fu anche
un disegno, anche se ancora incerto, sul vantaggio che avrebbe
tratto il continente europeo dalla presenza del nuovo regno.
Cominciò infatti a diffondersi la convinzione che l’Italia unita
avrebbe potuto costituire un elemento di stabilità per l’intero
continente. Invece di essere terra di scontro tra potenze decise
ad acquistare una posizione egemonica nell’Europa centro-meridionale e nel Mediterraneo, l’Italia unificata, cioè un regno di oltre
22 milioni di abitanti, avrebbe potuto rappresentare un efficace
ostacolo alle tendenze espansioniste della Francia da un lato e
dell’impero asburgico dall’altro e, grazie alla sua favorevole posizione geografica, inserirsi nel contrasto tra Francia e Gran Bretagna per il dominio del Mediterraneo.
με τη μάχη του Volturno και την υπεράσπιση μερικών οχυρών. Το
νέο Κράτος δεν είχε κοινές πολιτικές παραδόσεις (μαζί με ένα Κέντρο-Βορρά με δημοτικές και αριστοκρατικές παραδόσεις, υπήρχε ένας Νότος με μοναρχικές παραδόσεις έντονα συγκεντρωμένες στη Νάπολη) αλλά βασίζονταν σε ένα πολιτιστικό έθνος αρχαίας προέλευσης που αποτελούσε ένα ισχυρό ενωτικό στοιχείο
σε όλη την Χώρα, ένα Κράτος – όπως έγραψε μετά από το τέλος
του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ένας επιφανής Ελβετός ιστορικός, ο Werner Kaegi – το οποίο πέντε αιώνες πριν από την ένωση είχε «μία πραγματική εθνική συνείδηση» αν και δε διέθετε πολιτική μορφή. Μετά από την άμεση αναγνώριση του Βασιλείου
από τη Μεγάλη Βρετανία και την Ελβετία στις 30 Μαρτίου 1861,
μόλις δυο εβδομάδες μετά την ανακήρυξη, που την ακολούθησε αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στις 13 Απριλίου 1861, ανεξάρτητα από τις συμπάθειες για την φιλελεύθερη κυβέρνηση του Τορίνο, υπήρχε και ένα σχέδιο, αν και ακόμη αβέβαιο, για τα οφέλη που θα αποκόμιζε η Ευρωπαϊκή ήπειρος από
την παρουσία του νέου Βασιλείου.
Ξεκίνησε πράγματι να διαδίδεται η πεποίθηση πως η ενωμένη
Ιταλία θα μπορούσε να αποτελέσει ένα στοιχείο σταθερότητας
για ολόκληρη την ήπειρο. Αντί να είναι περιοχή διενέξεων ανάμεσα σε δυνάμεις που είναι αποφασισμένες να αποκτήσουν μία ηγεμονική θέση στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη και στη Μεσόγειο,
η ενωμένη Ιταλία, ένα Βασίλειο δηλαδή με περισσότερους από 22
εκατομμύρια κατοίκους, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό εμπόδιο στις επεκτατικές τάσεις της Γαλλίας από την
μία πλευρά και της Αψβουργικής Αυτοκρατορίας από την άλλη
και, χάρη στην πλεονεκτική της γεωγραφική θέση, να καταφέρει
να μπει ανάμεσα σε Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία για την κυριαρχία στη Μεσόγειο.
23
articolo άρθρο
OGGI
Tre bandiere tricolore che rappresentano i tre giubilei del 1911,
1961 e 2011, in un collegamento ideale tra le generazioni, costituiscono il logo dell’anniversario che si celebrerà nel 2011. La
valenza simbolica delle celebrazioni rimanda ad un messaggio
di identità e unità nazionale e testimonia l’impegno di valorizzare il territorio nazionale come espressione di realtà e peculiarità
di tutte le Regioni che lo
compongono.
È stato presentato il 20
gennaio scorso il programma nazionale delle
Celebrazioni per i 150 anni
dell’Unità d’Italia insieme
al Comitato Italia 150. Tra
le numerose iniziative
curate a livello nazionale
dall’Unità Tecnica di Missione della Presidenza del
Consiglio dei Ministri, e a
Torino da Esperienza Italia, è previsto un grande
appuntamento dedicato
all’Italia e alle sue eccellenze riconosciute in tutto il mondo. Il programma gode dell’Alto
Patronato della Presidenza della Repubblica.
Tra gli elementi comuni alle iniziative ci sono la preferenza accordata a quelle aventi carattere permanente; l’orientamento alle
giovani generazioni; la valorizzazione del patrimonio storicoartistico; la divulgazione di informazioni storiche sul processo
di unificazione nazionale. Il progetto prioritario - approvato dal
Comitato interministeriale il 27 novembre 2009 - prende il nome
di «I LUOGHI DELLA MEMORIA» (www.iluoghidellamemoria.it). Si
tratta di una vasta azione di classificazione, restauro, valorizzazione e narrazione dei luoghi, dei personaggi e degli avvenimenti
del Risorgimento italiano dislocati lungo il territorio nazionale.
In seno al progetto sono stati identificati e classificati oltre 400
siti, alcuni dei quali già celebrati dalle generazioni precedenti
con monumenti, ossari e istallazioni commemorative. Di questi
400 siti, 100 sono stati individuati come prioritari sulla base delle
valutazioni giunte dalle Soprintendenze (stato di conservazione,
necessità di sistemazione statica e valorizzazione urbanistica, im24
ΣΗΜΕΡΑ
Τρεις τρίχρωμες σημαίες που αντιπροσωπεύουν τα τρία Ιωβηλαία
του 1911, 1961 και 2011, σε μία ιδανική σύνδεση ανάμεσα στις
γενιές, αποτελούν το λογότυπο της επετείου που θα εορταστεί το
2011. Η συμβολική αξία των εορτασμών παραπέμπει σε ένα μήνυμα εθνικής ταυτότητας και ενότητας και μαρτυρά τη δέσμευση ανάδειξης της αξίας της εθνικής επικράτειας ως έκφραση της
πραγματικότητας και της ιδιαιτερότητας όλων των Περιφερειών
που την αποτελούν.
Παρουσιάστηκε στις 20 Ιανουαρίου το Εθνικό πρόγραμμα των
Εορτασμών για τα 150 χρόνια της Ένωσης της Ιταλίας μαζί με
την Επιτροπή Italia 150. Ανάμεσα στις πολλές πρωτοβουλίες που
επιμελήθηκαν σε εθνικό επίπεδο η Τεχνική Μονάδα Αποστολής
της Προεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου, και στο Τορίνο η
Esperienza Italia, προβλέπεται μία μεγάλη εκδήλωση αφιερωμένη στην Ιταλία και στους τομείς υπεροχής της που αναγνωρίζονται σε όλο τον κόσμο. Το πρόγραμμα απολαμβάνει την Υψηλή
Αιγίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας.
Ανάμεσα στα κοινά στοιχεία των πρωτοβουλιών υπάρχουν η συμφωνημένη προτίμηση σε εκείνες που έχουν μόνιμο χαρακτήρα•
ο προσανατολισμός προς τις μελλοντικές γενιές• η αξιοποίηση
της ιστορικής και καλλιτεχνικής κληρονομιάς• η διάδοση ιστορικών πληροφοριών για τη διαδικασία της εθνικής ενοποίησης.
Το πρόγραμμα που έχει προτεραιότητα – και εγκρίθηκε από τη
Διυπουργική Επιτροπή στις 27 Νοεμβρίου 2009 – έχει τον τίτλο
«ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ (I LUOGHI DELLA MEMORIA)» (www.
iluoghidellamemoria.it). Πρόκειται για μία ευρεία δράση ταξινόμησης, αναπαλαίωσης, αξιοποίησης και εξιστόρησης των τόπων,
των προσωπικοτήτων και των συμβάντων της Ιταλικής Αναγέννησης που βρίσκονται κατά μήκος της εθνικής επικράτειας. Στα
πλαίσια του προγράμματος έχουν εντοπιστεί και ταξινομηθεί περισσότερες από 400 τοποθεσίες, μερικές από τις οποίες έχουν
ήδη εξυμνηθεί από προηγούμενες γενιές με μνημεία, οστεοφυλάκια και αναμνηστικές εγκαταστάσεις. Από αυτές τις 400 τοποθεσίες, οι 100 έχουν χαρακτηριστεί σημαντικότερες βάσει των αξιολογήσεων που έφθασαν από τις Εφορείες Αρχαιοτήτων (κατάσταση συντήρησης, αναγκαιότητα στατικής διαρρύθμισης και πολεοδομικής αξιοποίησης, αντικειμενικής αξίας του έργου, ιστορικής
αξίας αυτής). Εξάλλου, από τις 100 κύριες παρεμβάσεις, οι 30 βρίσκονται σήμερα σε φάση εκτέλεσης, Οι εργασίες θα ξεκινήσουν
μέσα στο 2011. Τα άλλα 70 θα ολοκληρωθούν μέσα στον επόμενο χρόνο.
portanza oggettiva dell’opera, importanza storica
della stessa). Ancora, dei 100 interventi prioritari, 30
sono attualmente in fase esecutiva. I lavori inizieranno entro l’anno. Gli altri 70 verranno portati a compimento nel corso dell’anno prossimo.
A seguire è stato presentato il ricco e coinvolgente
programma di Esperienza Italia. Dal 17 marzo 2011
tutto ciò che l’Italia ha di meglio da offrire al mondo
sarà raccontato sul palcoscenico di Torino: capolavori
artistici, creatività, innovazione, moda, qualità della
vita, storia, cibo, paesaggio saranno i protagonisti di
un fitto calendario di mostre, eventi, manifestazioni
sportive, spettacoli, concerti e conferenze. Esperienza Italia sarà un’importante occasione di celebrazione dell’Unità
nazionale ma anche un’opportunità per riflettere sul processo di
unificazione e di costruzione dell’identità italiana, guardando al
futuro del Paese.
La prossima tappa delle Celebrazioni sarà il 16 marzo con la grande notte Tricolore che coinvolgerà tutto il Paese. A seguire, il 17
marzo i momenti istituzionali nella Capitale alla presenza del Presidente della Repubblica Giorgio Napolitano che il 18 e 19 marzo
si recherà a Torino per dare il via i festeggiamenti.
Στη συνέχεια παρουσιάστηκε το πλούσιο και ελκυστικό πρόγραμμα Εμπειρία Ιταλία (Εsperienza Italia).
Από τις 17 Μαρτίου ότι καλύτερο έχει να προσφέρει
η Ιταλία στον κόσμο θα εξιστορηθεί στη σκηνή του
Τορίνο: καλλιτεχνικά αριστουργήματα, δημιουργικότητα, καινοτομία, μόδα, ποιότητα ζωής, ιστορία,
τρόφιμα, τοπία θα είναι οι πρωταγωνιστές ενός πυκνού ημερολογίου εκθέσεων, εκδηλώσεων, αθλητικών γεγονότων, θεαμάτων, συναυλιών και συνεδρίων. Η Esperienza Italia θα είναι μία σημαντική αφορμή εορτασμού της εθνικής Ένωσης αλλά και μία ευκαιρία ανάλυσης της διαδικασίας ενοποίησης και
δημιουργίας της Ιταλικής ταυτότητας, κοιτάζοντας
το μέλλον της Χώρας.
Η επόμενη στάση των Εορτασμών θα είναι στις 16 Μαρτίου με τη
μεγάλη Τρίχρωμη νύχτα όπου θα συμμετάσχει ολόκληρη η Χώρα.
Κατόπιν, στις 17 Μαρτίου τα πολιτειακά μνημεία στην Πρωτεύουσα παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Giorgio Napolitano
ο οποίος στις 18 και 19 Μαρτίου θα μεταβεί στο Τορίνο για να
εγκαινιάσει τις εορταστικές εκδηλώσεις.
Πηγή, πληροφορίες: www.italiaunita150.itlamemoria.it).
Fonte, info: www.italiaunita150.it
25
articolo άρθρο
Ci siamo recati nella citta’ di Parma, nella Regione dell’Emilia Romagna:
un territorio a vocazione agroalimentare
Πήγαμε στην Πάρμα, Περιφέρεια της Emilia Romagna:
μία περιοχή με αγροδιατροφική έφεση
Tra storia e innovazione: il successo del...
Ανάμεσα σε ιστορία και καινοτομία: η επιτυχία του...
“Made in Parma”
“Parma è una città rimarchevole, posta tra le colline degli Appennini e il Po. I suoi pascoli sono così gustosi e dolci che si crede
che nessun luogo d’Europa si possa paragonare a questo per gli
eccellenti formaggi che produce, onde il nome di Parma è conosciuto dappertutto”. Così scrive nel 1561 il diplomatico inglese
William Thomas in “The History of Italy”. E la fama di questa città resterà inalterata nei secoli, come confermano le parole dello scrittore e giornalista italiano Guido Piovene, il quale nel suo
“Viaggio in Italia” del 1957 afferma che “a Parma si è golosi come
in tutta l’Emilia, ma ci si vanta d’essere più raffinati [...]. Si entra
qui nella terra dell’Italia dove il cibarsi è un aspetto della cultura,
e quasi dell’erudizione, [dove] ognuno pensa che la sua specialità
sia cibo da buongustai, le altre, da mangiatori rozzi”.
Fin dall’età del Bronzo, i fertili terreni della provincia parmense
si rivelarono luogo ideale per lo sviluppo di una cultura agricola
ben strutturata e varia nei prodotti, che già secoli fa rendeva “il
nome di Parma conosciuto dappertutto”. I “gustosi” pascoli, a partire dal Medioevo sempre più estesi grazie alla bonifica delle zone
paludose, e la presenza di boschi, ricchi di querce e
ghiande per alimentare i suini allo stato brado,
favorirono l’attività degli antichi allevatori
e la conseguente evoluzione di quelle
che oggi sono le tipicità gastronomiche delle terre verdiane. E nel
tempo Parma ha saputo dare il
giusto valore alle sue peculiarità agroalimentari, offrendo ai
suoi prodotti tecnologie sempre più avanzate. Comincia
così la storia di un modello
economico vincente.
Territorio e cibo, ma soprattutto eccellenza, prodotti di
qualità: sono questi i tratti distintivi di una città che ancora
oggi si conferma tempio della
gastronomia, del settore alimentare di qualità. E non solo. Perchè
Parma e la sua provincia rappresentano un esempio, forse unico al mondo, di compenetrazione tra agricoltura e
industria, una simbiosi questa che ha reso
possibile la formazione di un distretto agroindustriale, di una vera e propria filiera produttiva che,
partendo dalla produzione di materia prima locale, arriva fino alla
commercializzazione del prodotto finito, mantenendo però intatti i metodi di lavorazione decisamente tradizionali.
La sinergia tra agricoltura e industria conferma la particolarità del
“sistema” parmense, che ha basato il proprio sviluppo su un’economia produttiva di tipo agroalimentare, fondata sulle specificità
territoriali. L’indissolubile connubio tra le dinamiche socio-economiche e lo straordinario fenomeno di specializzazione territoriale
hanno reso la provincia di Parma famosa in tutto il mondo, tanto
che il tessuto produttivo locale è stato definito la “Food Valley”
d’Italia. Ciò, ancora una volta, a testimonianza del profondo legame tra Parma e il suo territorio, tra Parma e i suoi prodotti: se
infatti il termine “Food” rimanda alla priorità nutritiva e al valore
del cibo in sè, in quanto elemento necessario al benessere del
corpo, il termine “Valley” colloca immediatamente il concetto di
“food” in un preciso luogo fisico, in un contesto reale nel quale si
stabiliscono le condizioni necessarie per la produzione di prodotti alimentari di qualità.
La concentrazione e la specializzazione delle aziende presenti sul
“Η Πάρμα είναι μία σημαντική πόλη που βρίσκεται ανάμεσα
στους λόφους των Απεννίνων και τον Πάδο. Τα λιβάδια της είναι
τόσο γευστικά και γλυκά που θεωρείται πως κανένα μέρος της
Ευρώπης δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτό για τα εξαίρετα τυριά
που παράγει, για αυτόν τον λόγο το όνομα της Πάρμα είναι γνωστό παντού”. Αυτά γράφει το 1561 ο Άγγλος διπλωμάτης William
Thomas στο “The History of Italy”. Και η φήμη αυτής της πόλης θα
μείνει αναλλοίωτη με το πέρασμα των αιώνων, όπως επιβεβαιώνουν τα λόγια του Ιταλού συγγραφέα και δημοσιογράφου Guido
Piovene, ο οποίος στο βιβλίο του “Viaggio in Italia (Ταξίδι στην
Ιταλία)” του 1957 αναφέρει πως “στην Πάρμα είναι καλοφαγάδες
όπως σε όλη την περιοχή της Emilia, αλλά παινεύονται πως είναι
πιο εκλεπτυσμένοι [...]. Εδώ εισέρχεσαι στην περιοχή της Ιταλίας
όπου η διατροφή είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα του πολιτισμού, μέχρι και της μόρφωσης, [όπου] ο καθένας θεωρεί πως
το τοπικό του προϊόν είναι τροφή για καλοφαγάδες, τα άλλα, για
άπειρους φαγάδες ”.
Από την εποχή του Χαλκού, τα εύφορα εδάφη του Νομού της
Πάρμα αποδείχθηκαν ιδανικός τόπος για την ανάπτυξη μίας σωστά διαρθρωμένης και ποικίλης σε
προϊόντα αγροτικής κουλτούρας, που ήδη
πριν από αιώνες έκανε “το όνομα της
Πάρμα γνωστό παντού”. Τα “γευστικά”
λιβάδια, που άρχισαν από το Μεσαίωνα να επεκτείνονται ακόμη πιο
πολύ χάρη στις αποξηράνσεις
των ελωδών περιοχών, και την
παρουσία δασών, πλούσιων
σε δρύες και βελανιδιές για τη
διατροφή των αγριόχοιρων,
ευνόησαν τη δραστηριότητα
των αρχαίων κτηνοτρόφων
και την επακόλουθη εξέλιξη
αυτών που σήμερα είναι τα
γαστρονομικά τοπικά προϊόντα των περιοχών όπου γεννήθηκε ο Verdi. Και με το πέρασμα
του χρόνου η Πάρμα κατάφερε να
δώσει τη σωστή αξία στις ιδιαιτερότητες των αγροτικών της προϊόντων
και τροφίμων, προσφέροντας στα προϊόντα της όλο και πιο προηγμένες τεχνολογίες. Ξεκινά με αυτόν τον τρόπο ένα επιτυχημένο
οικονομικό μοντέλο.
Έδαφος και τροφή, αλλά κυρίως εξαιρετικότητα, προϊόντα ποιότητας: αυτά είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα μίας πόλης που
ακόμη και σήμερα επιβεβαιώνει τον τίτλο του ναού της γαστρονομίας, του τομέα των τροφίμων ποιότητας. Και δεν είναι μόνο
αυτό. Διότι η Πάρμα και ο Νομός της αντιπροσωπεύουν ένα παράδειγμα, ίσως μοναδικό στον κόσμο, διαπερατότητας ανάμεσα
σε γεωργία και βιομηχανία, μία συμβίωση αυτή που κατέστησε
δυνατό το σχηματισμό μίας εξειδικευμένης αγροτικής και βιομηχανικής περιοχής, μίας διαδικασίας που περιλαμβάνει όλες τις
φάσεις παραγωγής, ξεκινώντας από την παραγωγή της τοπικής
πρώτης ύλης και φθάνοντας μέχρι την εμπορία του τελικού προϊόντος, διατηρώντας ωστόσο αναλλοίωτες τις μεθόδους επεξεργασίας που είναι σταθερά παραδοσιακές.
Η συνεργία ανάμεσα στη γεωργία και τη βιομηχανία επιβεβαιώνει την ιδιαιτερότητα του “συστήματος” της Πάρμα, που βάσισε
την ανάπτυξή του σε μία παραγωγική οικονομία των αγροτικών
προϊόντων και τροφίμων, που στηρίχθηκε στις ιδιαιτερότητες της
περιοχής. Ο άρρηκτος δεσμός ανάμεσα στις κοινωνικοοικονομικές δυναμικές και το εκπληκτικό φαινόμενο της εδαφικής εξει27
articolo άρθρο
territorio parmense hanno determinato dunque una doppia realtà distrettuale legata, da un lato, alle produzioni agroalimentari
(formaggi, salumi, conserve di pomodoro), dall’altro alla specializzazione dell’industria meccanica: lo sviluppo del settore agroalimentare infatti ha dato un forte impulso alla progettazione
e realizzazione di tecnologie e macchine per la lavorazione e la
conservazione di alimenti, di impianti agroindustriali completi,
innescando un circolo virtuoso che ha reso Parma e i comuni limitrofi competivi non solo all’interno del panorama nazionale ma
anche su scala mondiale.
Secondo i dati della Camera di Commercio di Parma, nel distretto
parmigiano esiste un’impresa ogni nove abitanti: con una popolazione di circa 433.000 abitanti e oltre 48.000 imprese, la provincia
di Parma si può certamente considerare un territorio ad avanzato
sviluppo, caratterizzato da alti livelli di reddito pro-capite, tasso di
occupazione elevato e forte dinamismo imprenditoriale. La filiera agroalimentare, straordinaria sintesi tra tutela della tradizione
e valorizzazione industriale della tradizione stessa, costituisce il
principale fattore di successo di una realtà proiettata verso il futuro, ma saldamente ancorata alle proprie radici.
28
δίκευσης κατέστησαν το Νομό της Πάρμα διάσημο σε όλο τον
κόσμο, σε τέτοιο βαθμό ώστε ο τοπικός παραγωγικός ιστός έχει
χαρακτηριστεί η “Food Valley” της Ιταλίας. Αυτό, ακόμη μία φορά,
αποδεικνύοντας τον βαθύ δεσμό ανάμεσα στην Πάρμα και το
έδαφος της, ανάμεσα στην Πάρμα και τα προϊόντα της: πράγματι,
αν ο όρος “Food” παραπέμπει στη διατροφική προτεραιότητα και
την καθαυτή αξία της τροφής, ο όρος “Valley” τοποθετεί άμεσα
την έννοια του “food” σε ένα συγκεκριμένο φυσικό μέρος, σε ένα
πραγματικό περιβάλλον στο οποίο καθιερώνονται οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την παραγωγή ποιοτικών τροφίμων.
Η συγκέντρωση και η εξειδίκευση των επιχειρήσεων που εδρεύουν στην περιοχή της Πάρμα καθόρισαν επομένως μία διπλή
πραγματικότητα τοπικής βιομηχανικής περιοχής που συνδέεται,
από την μία, με τις παραγωγές τροφίμων (τυριά, αλλαντικά, κονσέρβες ντομάτας), από την άλλη με την εξειδίκευση της μηχανικής
βιομηχανίας: η ανάπτυξη του τομέα των αγροτικών προϊόντων και
τροφίμων όντως έχει δώσει μία ισχυρή ώθηση στο σχεδιασμό και
την κατασκευή τεχνολογιών και μηχανημάτων για την επεξεργασία και την κονσερβοποίηση τροφίμων, πλήρων εγκαταστάσεων
αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, ενεργοποιώντας έναν κύκλο
δεξιοτεχνίας που κατέστησε την Πάρμα και τους γειτονικούς Δήμους ανταγωνιστικούς όχι μόνο εντός της εγχώριας αγοράς αλλά
και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Πάρμα, στη βιομηχανική περιοχή της Πάρμα υπάρχει μία επιχείρηση
για κάθε εννέα κατοίκους: με έναν πληθυσμό περίπου 433.000
κατοίκων και περισσότερες από 48.000 επιχειρήσεις, ο Νομός της
Πάρμα μπορεί με βεβαιότητα να θεωρηθεί μία περιοχή προηγμένης ανάπτυξης, που χαρακτηρίζεται από τα υψηλά επίπεδα του
κατά κεφαλήν εισοδήματος, υψηλό ποσοστό απασχόλησης και
ισχυρό επιχειρηματικό δυναμισμό. Ο τομέας των αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, εκπληκτική σύνθεση ανάμεσα σε παράδοση
και βιομηχανική αξιοποίηση της ίδιας της παράδοσης, αποτελεί
τον κυριότερο παράγοντα της επιτυχίας μίας πραγματικότητας
που είναι στραμμένη προς το μέλλον, ωστόσο είναι άρρηκτα δεμένη με τις ρίζες της.
Un modello di sviluppo fondato
su tre prodotti di tradizione
Ένα μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται
σε τρία παραδοσιακά προϊόντα
Un modello di sviluppo fondato su tre prodotti di tradizione
Parmigiano Reggiano, Prosciutto di Parma e Pomodoro: sono
questi i simboli del modello economico parmense, i tre prodotti
principali attorno ai quali si sono sviluppate attività collegate alla
meccanica per la moderna industria alimentare e al packaging. Le
tre “eccellenze”, che hanno reso il parmense un’area a forte vocazione agroalimentare e agroindustriale, sono strettamente connesse ad alcune peculiarità del territorio di tipo geografico, che
hanno rappresentato in passato (esattamente come oggi) l’ambiente ideale per dare vita agli inconfondibili prodotti di questa
terra.
Risalgono al 1200 le prime testimonianze storiche che riferiscono
della produzione di un formaggio a pasta dura che già all’epoca
presentava i tratti distintivi di quello che ancora oggi si considera il re dei formaggi: il Parmigiano Reggiano. Personaggi illustri e
scrittori famosi fin dai tempi più remoti hanno saputo apprezzare
le caratteristiche di quello che Luigi Carnacina, maestro di cucina
di fama internazionale, definiva “il formaggio re [...], che soddisfa il
competente e il poeta della tavola”. Ne troviamo traccia perfino in
opere che hanno fatto la storia della letteratura mondiale, come
il Decamerone boccaccesco, in cui si racconta di una contrada
chiamata Bengodi dove “eravi una montagna tutta di formaggio
Parmigiano grattugiato, sopra la quale stavan genti, che niuna
altra cosa facevan, che fare maccheroni e ravioli”.
Da ben nove secoli l’antica tradizione dell’allevamento bovino di
Parma e provincia, favorita da un territorio ricco di terreni fertili,
offre un prodotto unico e inconfondibile, che nel tempo ha conservato lo stesso sapore e la stessa fragranza, un prodotto che
ancora oggi si fa negli stessi luoghi e con la stessa tecnica, a garanzia di qualità ed eccellenza. Sono quasi tre milioni le forme di
Parmigiano Reggiano prodotte nel 2009 negli oltre quattrocento
Ένα μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται σε τρία παραδοσιακά
προϊόντα
Parmigiano Reggiano, Prosciutto di Parma και Ντομάτα: αυτά
είναι τα σύμβολα του οικονομικού μοντέλου της Πάρμα, τα τρία
σημαντικότερα προϊόντα γύρω από τα οποία αναπτύχθηκαν δραστηριότητες που σχετίζονται με την μηχανική για την μοντέρνα βιομηχανία τροφίμων και τη συσκευασία. Τα τρία “προϊόντα
υπεροχής”, που κατέστησαν την περιοχή της Πάρμα μία ζώνη με
ισχυρή έφεση προς τα αγροτικά προϊόντα και τα τρόφιμα και τη
βιομηχανία αυτού του τομέα, είναι στενά συνδεδεμένα με μερικές
ιδιομορφίες του εδάφους γεωγραφικού είδους, που αποτέλεσαν
κατά το παρελθόν (ακριβώς όπως και σήμερα) το ιδανικό περιβάλλον για να γεννηθούν τα μοναδικά προϊόντα αυτής της γης.
Ανάγονται στο 1200 οι πρώτες ιστορικές μαρτυρίες που αναφέρονται σε ένα τυρί με σκληρή υφή που ήδη από εκείνη την εποχή
είχε τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά γνωρίσματα αυτού που ακόμη και σήμερα θεωρείται ο βασιλιάς των τυριών: το Parmigiano
Reggiano. Επιφανείς προσωπικότητες και διάσημοι συγγραφείς
από τα πιο παλιά χρόνια μπόρεσαν να εκτιμήσουν τα χαρακτηριστικά εκείνου που ο Luigi Carnacina, διεθνούς φήμης σεφ, ονόμαζε “το τυρί βασιλιάς [...], που ικανοποιεί τον γνώστη και τον ποιητή
του τραπεζιού”. Βρίσκουμε ίχνη του μέχρι και σε έργα που έγραψαν
την ιστορία παγκόσμιας λογοτεχνίας, όπως το Δεκαήμερο του Βοκάκιου, όπου αναφέρεται μία συνοικία με την ονομασία Bengodi
όπου “υπήρχε ένα βουνό γεμάτο τριμμένο τυρί Parmigiano, πάνω
από το οποίο στεκόντουσαν άνθρωποι, που το μόνο που έκαναν
ήταν να μαγειρεύουν μακαρόνια και ραβιόλια”.
Εδώ και εννιά αιώνες η αρχαία παράδοση εκτροφής βοοειδών
στην Πάρμα και στο Νομό της, ευνοημένη από μία περιοχή πλούσια σε γόνιμα εδάφη, προσφέρει ένα μοναδικό και απαράμιλλο
προϊόν, που με το πέρασμα του χρόνου διατήρησε την ίδια νο29
articolo άρθρο
caseifici, dato questo che sottolinea come il distretto parmense
abbia vinto la sfida di riuscire a tutelare uno dei pilastri del proprio sviluppo, coniugando le moderne tecnologie, volte a garantire igiene e costanza organolettica del prodotto, con una lavorazione sostanzialmente immutata da secoli.
L’abbondanza di sorgenti salse in luoghi lontani dal mare facilitò
invece la nascita di un altro prodotto “eccellente”, nato dall’esigenza primaria di conservare il più a lungo possibile le carni
macellate: il Prosciutto di Parma. Proprio la presenza di sorgenti
d’acqua salata permetteva infatti di ricavare il sale utilizzato per la
conservazione della carne, agevolando l’evolversi di un’arte che,
come nel caso del Parmigiano Reggiano, si tramanda da tempi
immemorabili. Duemila anni: tanto dura il lungo cammino del
Prosciutto di Parma. Una storia che risale addirittura al III secolo
a.C., quando Catone il Censore descriveva un metodo di conservazione delle cosce di suino che si otteneva con la salatura e la
successiva asciugatura: una tecnica produttiva sostanzialmente
identica a quella odierna.
Ed è ancora il territorio a rappresentare la condizione essenziale
a ottenere un prodotto di qualità, quale è il Crudo di Parma. Fondamentale è infatti che la lavorazione avvenga nella cosiddetta
“zona tipica”, un’area estremamente limitata che comprende il
territorio della provincia di Parma posto a sud della via Emilia, a
distanza di almeno 5 km da questa, fino ad un’altitudine di 900
m, delimitato a est dal fiume Enza e a ovest dal torrente Stirone.
Solo in questo territorio si verificano tutte le condizioni climatiche necessarie per la stagionatura naturale, fattore che determina
il gusto tipico del prosciutto in questione. Anche in questo caso,
le fasi di lavorazione del prodotto si contraddistinguono sia per le
loro caratteristiche di artigianalità sia per l’uso di moderne tecnologie. E di nuovo, sono i dati a parlare: nel 2009 quasi 10 milioni
di prosciutti sono stati marchiati a fuoco con la corona ducale a 5
punte, stemma dell’autentico Crudo di Parma.
A ribadire lo stretto rapporto tra la vocazione produttiva parmense e il suo territorio sono stavolta le fertili valli e le pianure: esse
si rivelarono ben presto adatte ad accogliere una coltura che,
pur non essendo originaria di questa terra, ha saputo imporsi
30
στιμάδα και το ίδιο άρωμα, ένα προϊόν που ακόμη και σήμερα
γίνεται στα ίδια μέρη με την ίδια τεχνική, εξασφαλίζοντας ποιότητα και υπεροχή. Είναι σχεδόν τρία εκατομμύρια οι φόρμες από
Parmigiano Reggiano που παρήχθησαν το 2009 στα περισσότερα
από τετρακόσια τυροκομεία, ένα στοιχείο που υπογραμμίζει πως
η βιομηχανική περιοχή της Πάρμα κατάφερε να νικήσει την μάχη
για την προστασία ενός από τους πυλώνες της ανάπτυξής της,
παντρεύοντας τις σύγχρονες τεχνολογίες, που έχουν ως στόχο να
εγγυηθούν την υγιεινή και την οργανοληπτική σταθερότητα του
προϊόντος, με μία επεξεργασία που έμεινε αμετάβλητη ουσιαστικά εδώ και αιώνες.
Η αφθονία των αλμυρών πηγών σε μέρη απομακρυσμένα από τη
θάλασσα ευνόησε αντίθετα στη γέννηση ενός άλλου προϊόντος
“υπεροχής”, που δημιουργήθηκε από την πρωταρχική ανάγκη
να διατηρήσουμε όσο μπορούμε περισσότερο τα κρέατα από τα
σφαγεία: το Prosciutto di Parma. Ακριβώς η παρουσία πηγών αλμυρού νερού επέτρεπε την εξαγωγή του αλατιού που χρησιμοποιούνταν για τη συντήρηση του κρέατος, διευκολύνοντας την εξέλιξη μίας τέχνης η οποία, όπως στην περίπτωση του Parmigiano
Reggiano, κληροδοτήθηκε από αμνημόνευτες εποχές. Δύο χιλιάδες χρόνια: τόσο διαρκεί η μακρά πορεία του Prosciutto di Parma.
Μία ιστορία που ανάγεται ούτε λίγο ούτε πολύ στον 3ο αιώνα π.Χ.,
όταν ο Catone ο Λογοκριτής περιέγραφε μία μέθοδο διατήρησης
των μπουτιών χοιρινού που επιτυγχάνονταν με το αλάτισμα και το
ακόλουθο στέγνωμα: μία παραγωγική τεχνική που είναι ουσιαστικά η ίδια που χρησιμοποιείται σήμερα.
Και είναι και πάλι το έδαφος που αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτύχουμε ένα προϊόν ποιότητας, όπως είναι το
Crudo di Parma. Είναι πράγματι θεμελιώδες η επεξεργασία να
γίνει στην αποκαλούμενη “τυπική ζώνη”, μία περιοχή εξαιρετικά
περιορισμένη που περιλαμβάνει τα εδάφη του Νομού της Πάρμα που βρίσκονται νότια της via Emilia, σε απόσταση τουλάχιστον 5 χιλιομέτρων από αυτήν, μέχρι ένα υψόμετρο 900 μέτρων,
με ανατολικό σύνορο τον ποταμό Enza και δυτικό τον χείμαρρο
Stirone. Μόνο σε αυτά τα εδάφη επαληθεύονται όλες οι κλιματικές συνθήκες που είναι απαραίτητες για τη φυσική ωρίμανση,
παράγοντα που καθορίζει την χαρακτηριστική γεύση αυτού του
prosciutto. Και σε αυτήν την περίπτωση, οι φάσεις επεξεργασίας
του προϊόντος ξεχωρίζουν και για τα βιοτεχνικά χαρακτηριστικά
τους και για τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών. Και πάλι, είναι τα
στοιχεία που μιλάνε: το 2009 σχεδόν 10 εκατομμύρια prosciutti
σφραγίστηκαν στη φωτιά με την κορώνα του Δουκάτου με 5 αιχμές, στέμμα του αυθεντικού Crudo di Parma.
Η επιβεβαίωση της στενής σχέσης ανάμεσα στην παραγωγική
έφεση της περιοχής της Πάρμα και του εδάφους της είναι αυτή
τη φορά οι εύφορες κοιλάδες και οι πεδιάδες: αυτές αποδείχθη-
nel mercato, ottenendo la leadership nel comparto dell’industria
conserviera: il pomodoro, simbolo della cucina Made in Italy. Nel
suo lungo viaggio, dall’America fino all’Europa, il “pomo d’oro” approda anche in Italia. “[I pomodori] mangiasi nel medesimo modo
che le melanzane, con pepe, sale e olio, ma danno poco e cattivo
nutrimento”: così Castore Durante, nel 1585, sottolineava lo scarso valore nutritivo di questa pianta d’oltreoceano, in linea con la
credenza dell’epoca che la riteneva non commestibile. L’ortaggio
deve il suo ingresso in territorio parmense a Carlo Rognoni, agricoltore nonchè studioso di agraria, il quale, dopo essersi dedicato
alla ricerca della varietà ottimale di pomodoro da conserva, rivolse la propria attenzione ai metodi di lavorazione e conservazione,
prendendo spunto dalle preparazioni casalinghe di conserve.
Rognoni e altri pioneri, grazie alle loro sperimentazioni, misero
a punto le prime rudimentali tecnologie per le conserve, dando
impulso all’industria conserviera, molla di un altro settore trainante dell’attuale economia parmense: il comparto meccanico.
Già agli inizi del Novecento erano numerose le aziende produttrici di caldaie a vapore e “boules” di rame per la bollitura sottovuoto della conserva di pomodoro. Oggi, come si preannunciava
all’inizio del secolo scorso, l’industria meccanica parmigiana, fortemente specializzata nella progettazione e produzione di impianti alimentari completi, detiene il primato in ambito regionale
e nazionale per fatturato ed esportazioni. Oltre tremila imprese
esportano nel mondo stabilimenti alimentari per la produzione
industriale di salse e pelati di pomodoro, conserve vegetali in genere, marmellate, bevande, frutta continentale ed esotica. E tra le
imprese locali del settore agroalimentare, quelle che operano nel
“sistema pomodoro” presentano certamente il profilo più solido
dell’agroindustria parmense.
καν πολύ γρήγορα κατάλληλες να υποδεχθούν μία καλλιέργεια η
οποία, αν και δεν προέρχεται από αυτή τη γη, κατάφερε να κυριαρχήσει στην αγορά, κατακτώντας την πρώτη θέση στον τομέα
της βιομηχανίας κονσερβών: την ντομάτα, σύμβολο της κουζίνας
Made in Italy. Στο μακρύ του ταξίδι, από την Αμερική στην Ευρώπη, το “pomo d’oro (χρυσό μήλο)” φθάνει και στην Ιταλία. “[Οι
ντομάτες] τρώγονται με τον ίδιο τρόπο με τις μελιτζάνες, με πιπέρι, αλάτι και λάδι, αλλά προσφέρουν μικρή και κακή διατροφική
αξία”: με αυτόν τον τρόπο ο Castore Durante, το 1585, υπογράμμιζε την πενιχρή διατροφική αξία αυτού του φυτού που ήρθε από
την Αμερική, στην ίδια γραμμή με τα πιστεύω της εποχής που τη
θεωρούσε μη φαγώσιμο. Το λαχανικό οφείλει την είσοδο του στην
περιοχή της Πάρμα στον Carlo Rognoni, αγρότη και μελετητή της
γεωπονίας, ο οποίος, αφού πρώτα ασχολήθηκε με την έρευνα της
καλύτερης ποικιλίας ντομάτας για κονσέρβα, έστρεψε την προσοχή του στις μεθόδους επεξεργασίας και συντήρησης, παίρνοντας
αφορμή από τις σπιτικές ετοιμασίες των κονσερβών.
Ο Rognoni και άλλοι πρωτοπόροι, χάρη στους πειραματισμούς
τους, κατασκεύασαν τις πρώτες υποτυπώδεις τεχνολογίες για
την κονσέρβα, δίνοντας ώθηση στην βιομηχανία κονσερβοποιίας, ελατήριο ενός άλλου τομέα έλξης της σημερινής οικονομίας
της Πάρμα: του μηχανικού τομέα. Ήδη από τις αρχές του 20ου
αιώνα υπήρχαν πολλές επιχειρήσεις παραγωγής ατμολεβητών
και “boules” από χαλκό για το βρασμό εν κενό της κονσέρβας
ντομάτας. Σήμερα, όπως προαναγγέλλονταν από τις αρχές του
προηγούμενου αιώνα, η μηχανική βιομηχανία της Πάρμα, έντονα εξειδικευμένη στο σχεδιασμό και παραγωγή πλήρων εγκαταστάσεων τροφίμων, κατέχει την πρώτη θέση σε περιφερειακό και
εθνικό επίπεδο σε κύκλο εργασιών και εξαγωγές. Περισσότερες
από τρείς χιλιάδες επιχειρήσεις εξάγουν ανά τον κόσμο εγκαταστάσεις τροφίμων για τη βιομηχανική παραγωγή σαλτσών και
αποφλοιωμένων ντοματών, φυτικών κονσερβών γενικά, μαρμελάδων, ποτών, Ευρωπαϊκών και εξωτικών φρούτων. Και ανάμεσα
στις τοπικές επιχειρήσεις του τομέα των αγροτικών προϊόντων και
τροφίμων, εκείνες που δραστηριοποιούνται στο “σύστημα ντομάτας” εμφανίζουν σίγουρα το πιο συμπαγές προφίλ της αγροτικής
βιομηχανίας της Πάρμα.
31
articolo άρθρο
Non solo Food Valley
Όχι μόνο Food Valley
L’agroalimentare, certamente settore produttivo d’eccellenza, e le
tecnologie impiantistiche volte a garantire prodotti d’alta qualità
non sono gli unici comparti a dare impulso all’economia parmigiana. Industria manifatturiera, settore terziario e turismo hanno
contribuito anch’essi negli ultimi dieci anni a creare un tessuto
produttivo vivace, rendendo Parma una piccola capitale economica.
Ο τομέας των αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, αναμφίβολα ο
κυριότερος παραγωγικός τομέας, και οι τεχνολογίες εγκαταστάσεων με στόχο να εγγυηθούν προϊόντα υψηλής ποιότητας δεν
είναι οι μοναδικοί τομείς που δίνουν ώθηση στην οικονομία της
Πάρμα. Μεταποιητική βιομηχανία, τριτογενής τομέας και τουρισμός συνεισέφεραν και αυτοί τα τελευταία δέκα χρόνια στο να
δημιουργήσουν ένα δραστήριο παραγωγικό ιστό, καθιστώντας
την Πάρμα μία μικρή οικονομική πρωτεύουσα.
Σε σύγκριση με τους Νομούς της Περιφέρειας της Emilia
Romagna, η Πάρμα είναι ο Νομός που υπέφερε λιγότερο από την κρίση, διατηρώντας, παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, την έφεση του μίας πραγματικότητας
export-oriented, με έναν κύκλο εργασιών εξωτερικού 4
εκατομμυρίων ευρώ το 2009. Στο διεθνές σκηνικό, μία
σημαντική συνεισφορά προέρχεται από τις περίπου
7000 μεταποιητικές επιχειρήσεις του Νομού, ανάμεσα
στις οποίες όλο και μεγαλύτερη σπουδαιότητα ανέλαβε
ο τομέας του γυαλιού, άλλος τομέας με αρχαία τοπική
παράδοση ο οποίος, αν και δεν είχε ποτέ τυπικά αποτελέσει μία “εξειδικευμένη βιομηχανική περιοχή”, εμφάνιζε τα χαρακτηριστικά της από πάντα. Η μεταποίηση,
με υψηλή διαφοροποίηση (περιλαμβάνει παραγωγές
ενδυμάτων, υποδημάτων και αρωμάτων, καθώς και
τον μεταλλουργικό, χημικό, ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό
τομέα), εκφράζει το ισχυρό επιχειρηματικό πνεύμα της
περιοχής και έχει μία σημαντική συνεισφορά στη διαμόρφωση της προστιθέμενης αξίας του Νομού.
Για τη στήριξη της παραδοσιακής μεταποιητικής βιομηχανίας και των εξειδικευμένων αγροτικών παραγωγών, υπάρχει και ένας τριτογενής τομέας σε προοδευτική άνοδο:
έρευνα και επικοινωνία, διοικητικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, software και ICT. Η αύξηση σε αυτόν τον τομέα της ζήτησης υπηρεσιών προέρχεται από την ανάγκη διατήρησης υψηλών
standard ανταγωνιστικότητας: ο παραγωγικός τομέας της Πάρμα
εξελίσσεται πράγματι προς την κατεύθυνση πιο πολύπλοκων
σκηνικών, προκαλώντας μία γρήγορη ανάπτυξη των επιχειρήσεων που παρέχουν υπηρεσίες στα άτομα και μία επακόλουθη τριτογενοποίηση της οικονομίας του Νομού.
Nel confronto con le province dell’Emilia Romagna, Parma risulta
la provincia che ha risentito meno della crisi, mantenendo, nonostante la difficile congiuntura, la sua vocazione di realtà exportoriented, con un fatturato all’estero di 4 milioni di euro nel 2009.
Nello scenario internazionale, un contributo essenziale proviene
dalle quasi 7000 imprese manifatturiere provinciali, nell’ambito
delle quali sempre maggiore peso ha assunto il comparto del
vetro, altro settore di antica tradizione locale che, pur non essendosi mai di fatto costituito formalmente come un “distretto
industriale”, ne ha da sempre presentato tutte le caratteristiche. Il
manifatturiero, altamente diversificato (comprende produzioni di
abbigliamento, calzature e profumi, nonchè settore metallurgico,
chimico, elettrico ed elettronico), esprime il forte spirito imprenditoriale del territorio ed ha un peso non indifferente sulla formazione del valore aggiunto provinciale.
A sostegno della tradizionale industria manifatturiera e delle produzioni agricole specializzate, vi è anche un settore terziario in
progressiva crescita: ricerca e comunicazione, servizi amministrativi e finanziari, software e ICT. A incrementare in questa area la
domanda di servizi è la necessità di mantenere elevati gli standard di competitività: la filiera produttiva parmense si sta infatti
evolvendo verso scenari più complessi, determinando un rapido
sviluppo delle imprese che forniscono servizi alle persone e una
conseguente terziarizzazione dell’economia provinciale.
32
Anche il turismo ha assunto nel tempo notevole rilevanza nel
quadro dell’economia parmense. E proprio attraverso il turismo
si esprime la doppia anima di Parma, tempio dell’arte e della musica, ma anche Food Valley d’Italia e d’Europa. Il suo passato di città ducale e la forte tradizione artistica e culturale contribuiscono
a rendere Parma meta di un elevato numero di turisti. I numerosi
eventi, fra tutti degno di nota è il Festival Verdi, richiamano migliaia di viaggiatori e fanno registrare il tutto esaurito. Ma nella
valle del cibo e del gusto è il turismo enogastronomico a dare una
forte spinta al settore. Le eccellenti qualità dei prodotti gastronomici, la ricerca del prodotto tipico e la voglia di gustarlo nel suo
luogo d’origine sono i fattori che hanno contribuito a trasformare
Parma e il territorio circostante in un polo di grande attrazione
turistica. Luoghi simbolo di un’economia che si rivolge al futuro,
conservando memoria della propria tradizione agroalimentare,
sono i Musei del Cibo, nati con l’intento di preservare i prodotti
alimentari che hanno reso il parmense famoso in tutto il mondo e
destinati a dar vita ad un nuovo ed originale “prodotto” turistico.
Da sempre Parma è sinonimo di Parmigiano Reggiano, di Prosciutto Crudo e di Pomodoro. E ce lo ricordano questi appositi luoghi
della memoria, spazi che conservano un pezzo della propria storia, musei che pensando alla storia stessa progettano il domani.
Luoghi simbolo di un sistema che alimenta la propria terra e che
della propria terra continua ad alimentarsi.
Και ο τουρισμός προσέλαβε με το πέρασμα του χρόνου ιδιαίτερη σημασία για την οικονομία της Πάρμα. Και ακριβώς μέσω
του τουρισμού εκφράζεται η διπλή ψυχή της Πάρμα, ναού της τέχνης και της μουσικής, αλλά και Food Valley της Ιταλίας και της Ευρώπης. Το παρελθόν της ως πόλη Δουκάτου και η μεγάλη καλλιτεχνική και πολιτιστική παράδοση συντελούν στο να καταστήσουν
την Πάρμα προορισμό για έναν υψηλό αριθμό τουριστών. Οι πολυάριθμες εκδηλώσεις, με πιο σημαντική το Festival Verdi, προσελκύουν χιλιάδες ταξιδιώτες και είναι γεμάτες κόσμο. Αλλά στην
κοιλάδα του φαγητού και της γεύσης είναι ο οινογαστρονομικός
τουρισμός που δίνει μία μεγάλη ώθηση στον τομέα. Οι εξαιρετικές ποιότητες των γαστρονομικών προϊόντων, η αναζήτηση του
τοπικού παραδοσιακού προϊόντος και η επιθυμία να το γευτείς
στον τόπο προέλευσής του είναι οι παράγοντες που συνετέλεσαν
στο να μεταμορφώσουν την Πάρμα και τις γύρω περιοχές σε έναν
τουριστικό πόλο έλξης. Χώροι σύμβολα μίας οικονομίας που είναι
στραμμένη προς το μέλλον, διατηρώντας τη μνήμη της παράδοσής της στον τομέα των αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, είναι τα Μουσεία του Φαγητού, που δημιουργήθηκαν με σκοπό να
διασώσουν τα προϊόντα τροφίμων που έκαναν την περιοχή της
Πάρμα διάσημη σε όλο τον κόσμο και που προορίζονται να δημιουργήσουν ένα νέο και πρωτότυπο τουριστικό “προϊόν”.
Ανέκαθεν η Πάρμα ήταν συνώνυμο του Parmigiano Reggiano, του
Prosciutto Crudo και της Ντομάτας. Και μας το θυμίζουν αυτά τα
συγκεκριμένα μέρη της μνήμης, χώροι που διατηρούν ένα κομμάτι της ιστορίας τους, μουσεία που έχοντας στο νου την ίδια την
ιστορία σχεδιάζουν το αύριο. Μέρη σύμβολο ενός συστήματος
που τρέφει τη γη του και από τη γη του συνεχίζει να τρέφεται.
Fonte/Πηγή: Camera di Commercio di Parma/Εμπορικό Επιμελητήριο της Πάρμα “Parma economica”
33
attivitá δραστηριότητες
Attivitá
75° Fiera Internazionale di Salonicco
Come di consueto, anche nel 2010 la nostra Camera di Commercio ha organizzato il Padiglione Italiano all’interno della Fiera Internazionale dei Salonicco. Il Padiglione italiano, che ha contato la
presenza di ben 20 imprese, e’ stato inaugurato dal nuovo Ambasciatore italiano ad Atene S.E. Francesco Paolo Trupiano.
Quest’anno la partecipazione italiana e’ stata arricchita da una serie di degustazioni enogastronomiche che si sono svolte anche
grazie alla gentile collaborazione di Makro Cash&Carry, del ristorante italiano “Le due terre” e della Vinicola Chrisohoou.
34
Attivitá Camerali
Δραστηριότητες του επιμελητηρίου
75η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης
Όπως συνηθίζεται, και το 2010 το Επιμελητήριό μας οργάνωσε το
Ιταλικό Περίπτερο στα πλαίσια της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης. Το Ιταλικό Περίπτερο, όπου συμμετείχαν 20 επιχειρήσεις,
εγκαινιάστηκε από το νέο Ιταλό Πρέσβη στην Αθήνα κ. Francesco
Paolo Trupiano.
Φέτος η Ιταλική συμμετοχή εμπλουτίστηκε με μία σειρά από εκδηλώσεις οινογαστρονομικής γευσιγνωσίας που πραγματοποιήθηκαν και χάρη στην ευγενική υποστήριξη της Makro Cash&Carry,
του Ιταλικού εστιατορίου “Le due terre” και της Οινοποιίας Χρυσοχόου.
Missioni imprenditoriali
Durante gli ultimi mesi del 2010, la nostra Camera di Commercio
ha organizzato tre missioni imprenditoriali nell’ambito di altrettante fiere settoriali: alla Expoedilizia di Roma, alla Ecomondo-Key
Energy di Rimini e alla Sia Guest di Rimini. Le 15 imprese coivolte,
oltre che a visitare le fiere, hanno partecipato ad un programma
di incontri B2B che si sono svolti con la piena soddisfazione degli
intervenuti.
Επιχειρηματικές αποστολές
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών του 2010, το Επιμελητήριό μας διοργάνωσε τρεις επιχειρηματικές αποστολές στα πλαίσια ισάριθμων κλαδικών Εκθέσεων: στην Expoedilizia της Ρώμης,
στην Ecomondo-Key Energy του Ρίμινι και στη Sia Guest του Ρίμινι. Οι 15 επιχειρήσεις που έλαβαν μέρος, εκτός από την επίσκεψη
στις εκθέσεις, συμμετείχαν και σε ένα πρόγραμμα συναντήσεων
B2B που πραγματοποιήθηκαν με πλήρη ικανοποίηση των παρευρισκομένων.
35
attivitá δραστηριότητες
MONEY SHOW 2010
Dal 27 al 30 novembre, la nostra Camera di Commercio ha partecipato come partner istituzionale al Money Show di Salonicco,
organizzando due conferenza dal tema: “Estroversione e Legge
sullo Sviluppo” alla quale ha partecipato come relatore il ViceMinistro Xinidis e “Infrastrutture di Sviluppo per il Nord della Grecia“
alla quale ha partecipato come relatore il ViceMinistro Magriotis;
alle due conferenze hanno partecipato piu’ di 300 persone.
La Camera ha inoltre curato la partecipazione espositiva di 10
aziende greche di vari settori all’interno della stessa manifestazione
Assemblea Generale annuale dei Soci della
Camera di Commercio Italo-ellenica di Salonicco.
La Camera di Commercio Italo-ellenica di Salonicco e il Consolato
Onorario d’Italia in Salonicco ha offerto il 17/01/2011 all’albergo
Hyatt Regency Hotel il tradizionale ricevimento in occasione del
Nuovo Anno che ha seguito l’Assemblea Generale Ordinaria annuale dei Soci della Camera. All’invito del Presidente della Camera
di Commercio Italo-ellenica e Console Onorario d’Italia in Salonicco, Ing. Christos Sarantopoulos, hanno risposto importanti esponenti del mondo politico, diplomatico e imprenditoriale della
città tra cui il Presidente della Regione Macedonia Centrale, Sig.
Panagiotis Psomiadis, il Vicepresidente della Regione Macedonia
Centrale, Sig. Apostolos Tzitzikostas e l’intera Comunità Italiana
di Salonicco.
L’evento è stato realizzato con il sostegno delle società: Fiat Automobile Group Hellas, FGA Capital/FGA Bank, EPA Thessaloniki
e Ansaldo STS.
36
MONEY SHOW 2010
Από τις 27 έως τις 30 Νοεμβρίου, το Επιμελητήριό μας συμμετείχε
ως θεσμικός συνεργάτης στο Money Show της Θεσσαλονίκης, διοργανώνοντας δυο διαλέξεις με θέμα: “Εξωστρέφεια και Αναπτυξιακός Νόμος” στην οποία συμμετείχε ως ομιλητής ο Υφυπουργός
κ. Ξυνίδης και “Υποδομές Ανάπτυξης για την Βόρεια Ελλάδα“ στην
οποία συμμετείχε ως ομιλητής ο Υφυπουργός κ. Μαγκριώτης• στις
δυο διαλέξεις παρευρέθησαν περισσότερα από 300 άτομα.
Το Επιμελητήριο επιμελήθηκε εξάλλου τη συμμετοχή στην έκθεση 10 Ελληνικών επιχειρήσεων διαφόρων τομέων στα πλαίσια
αυτής της εκδήλωσης.
Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση των Μελών του
Ελληνο-Ιταλικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης.
Το Ελληνο - Ιταλικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης και το Επίτιμο Προξενείο της Ιταλίας στην Θεσσαλονίκη παράθεσε στις
17/01/2011 στο Hyatt Regency Hotel την καθιερωμένη δεξίωση
επ΄ ευκαιρία του Νέου Έτους που ακολούθησε την ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση των μελών του Επιμελητηρίου. Στην πρόσκληση του Προέδρου του Ελληνο-ιταλικού Επιμελητηρίου και
Επίτιμου Προξένου της Ιταλίας στην Θεσσαλονίκη, κ. Χρήστου
Σαραντόπουλου, ανταποκρίθηκαν σημαντικοί εκπρόσωποι του
πολιτικού, διπλωματικού και επιχειρηματικού κόσμου της πόλης
μεταξύ των οποίων ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Κος
Παναγιώτης Ψωμιάδης, ο Αντιπεριφεριάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Κος. Απόστολος Τζιτζικώστας και σύσσωμη η Ιταλική Κοινότητα της Θεσσαλονίκης.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη των: Fiat
Automobile Group Hellas, FGA Capital/FGA Bank, ΕΠΑ Θεσσαλονίκης και Ansaldo STS.
L’On. Antonis Samaras e le 5 Camere di
Commercio miste di Salonicco
Lo scorso 6 dicembre, la Camera di Commercio Italo-ellenica di Salonicco, in collaborazione con le altre quattro Camere di Commercio
miste della citta’(Ellino-Tedesca, Ellino-Americana, Franco-ellenica,
Ellino-Britannica) ha organizzato una conferenza con cena di gala
all’Hotel Hyatt Regency, dove ha partecipato come relatore il Capo
dell’Opposizione e Presidente di Nea Dimokratia l’On. Antonis Samaras con una relazione dal titolo “Misure per l’uscita dalla crisi economica e misure per la ripresa dell’economia nel nord della Grecia”. Alla
serata hanno partecipato oltre 450 persone.
Ο κ. Αντώνης Σαμαράς και τα 5 μικτά Εμπορικά
Επιμελητήρια της Θεσσαλονίκης
Στις 6 Δεκεμβρίου 2010, το Ελληνο-Ιταλικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με τα άλλα τέσσερα μικτά Εμπορικά Επιμελητήρια της πόλης, (Ελληνογερμανικό, Ελληνοαμερικάνικο, Ελληνογαλλικό, Ελληνοβρετανικό) διοργάνωσε μία διάλεξη με γεύμα δεξίωσης
στο ξενοδοχείο Hyatt Regency, στην οποία συμμετείχε ως ομιλητής ο
Επικεφαλής της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και Πρόεδρος της Νέας
Δημοκρατίας κ. Αντώνης Σαμαράς
με μία ομιλία με θέμα “Μέτρα για την
έξοδο από την οικονομική κρίση και
μέτρα για την ανάκαμψη της οικονομίας της Βόρειας Ελλάδας”. Στη βραδιά
παρευρέθησαν περισσότερα από 450
άτομα.
Degustazione “Tartufo Italiano di qualita’
superiore: caratteristiche e coltivazione”
La nostra Camera di Commercio, il 10 gennaio scorso, ha organizzato una conferenza con degustazione dal tema “Tartufo Italiano
di qualita’ superiore: caratteristiche e coltivazione” alla quale ha
partecipato come relatore il Dr. Harald Letizi, agronomo ed esperto della coltivazione del tartufo. Alla conferenza e’ seguita una degustazione di piatti di cucina italiana a base di tartufo, preparati
dal ristorante italiano Mare e Monti, che hanno deliziato i palati
degli oltre 50 intervenuti. La serata e’ stata possibile anche grazie
al contributo della Tartuficultura Letizi, della Vinicola Tatsis che ha
offerti i vini e di Acqua Panna.
Εκδήλωση γευσιγνωσίας “Ιταλική Τρούφα ανώτερης ποιότητας: χαρακτηριστικά γνωρίσματα και
καλλιέργεια”
Το Επιμελητήριό μας, στις 10 Ιανουαρίου 2011, διοργάνωσε μία
διάλεξη με γευσιγνωσία με θέμα την “Ιταλική Τρούφα ανώτερης
ποιότητας: χαρακτηριστικά γνωρίσματα και καλλιέργεια” στην
οποία συμμετείχε ως ομιλητής ο Δρ. Harald Letizi, γεωπόνος και
ειδικός της καλλιέργειας της τρούφας. Τη διάλεξη ακολούθησε
γευσιγνωσία πιάτων της Ιταλικής κουζίνας με βάση την τρούφα,
που τα ετοίμασε το Ιταλικό εστιατόριο Mare e Monti και έτρεψαν
τον ουρανίσκο των άνω των 50 παρευρισκόμενων. Η διοργάνωση της εκδήλωσης κατέστη δυνατή και χάρη στη συνεισφορά
της Tartuficultura Letizi, του Κτήματος Τάτσης που προσέφερε τα
κρασιά και της Acqua Panna.
37
ricerca έρευνα
A cura di infonet
Επιμέλεια της infonet
Durante l’evento del Money Show di Salonicco 2010 è stata effettuata da Infonet Hellas un sondaggio qualitativo; questa
nuova azienda che ha sede nel centro di Salonicco si propone con tecniche innovative e tecnologie di ultima generazione
basandosi su un backround lavorativo ampio e formativo dovuto soprattutto dalla pluriennale esperienza avuta a Milano ed un vantaggio plurilinguistico che la contraddistingue.
Κατά την διάρκεια του Money Show Θεσσαλονίκη 2010 διενεργήθηκε έρευνα από την INFONET HELLAS, μια νέα εταιρεία
που εδρεύει στην Θεσσαλονίκη, με τεχνογνωσία και καινοτόμες ιδέες, έχοντας αποκτήσει μια πολυετή εμπειρία στην αγορά του Μιλάνου και βασικό πλεονέκτημα επικοινωνίας στην ιταλική, γαλλική, αγγλική και ισπανική γλώσσα.
In seguito i risultati del sondaggio per il Money Show del 2010 indicano una forte partecipazione femminile, oltre che alla forte presenza da parte dei giovani. In più é stata manifestata una stragrande maggioranza di persone con istruzione a livello accademico.
Quasi la metà dei visitatori sono stati imprenditori - liberi professionisti con un alto coinvolgimento di studenti interessati ai seminari e alle conferenze correnti.
L’interessamento dei partecipanti non si è solo concentrato su un
tema specifico ma bensì su l’acquisizione d’informazioni generiche. Fonte prinicipale della divulgazione per l’evento del Money
Show sono stati i mass media e secondariamente le Camere ed i
Consorzi, mentre soltanto una piccola percentuale va accreditata
alle università nonostante la rilevante presenza degli studenti.
Il livello di soddisfazione dei visitatori a riguardo le informazioni
che sono state acquisite dai temi trattati è stato positivo con un notevole “quorum”.`E molto evidente il gradimento della gente nell’
accogliere l’allargamento di un futuro Money Show a Salonicco
con compartecipazione dei paesi del Sud Est Europa.
Τα αποτελέσματα αποτυπώνουν ότι στο Money Show 2010 στην
Θεσσαλονίκη υπήρξε σημαντική γυναικεία παρουσία, όπως και η
νεανική προσέλευση ήταν ιδιαίτερα υψηλή. Συντριπτικά η μεγαλύτερη συμμετοχή εκδηλώθηκε από άτομα ανώτατης εκπαίδευσης.
Σχεδόν το ήμισυ των συμμετεχόντων ήταν επιχειρηματίες - ελεύθεροι επαγγελματίες και ακλουθούν οι φοιτητές με εντυπωσιακό
ποσοστό επισκεψιμότητας και παρακολούθησης συζητήσεων σε
διάφορα πάνελ που διοργανώθηκαν.
Το ενδιαφέρον του κοινού δεν επικεντρώθηκε σε κάποιο συγκεκριμένο θέμα, αλλά σε μια γενική ενημέρωση με τη βασική πηγή
ενημέρωσης που ήταν τα ΜΜΕ, κατά δεύτερον οι προσκλήσεις και
τα Επιμελητήρια, ενώ μικρό ποσοστό εμφανίζει το πανεπιστήμιο
παρά την μεγάλη συμμετοχή των φοιτητών. Ο βαθμός ικανοποίησης όσον αφορά τις πληροφορίες που αποκόμισαν από τα θέματα
που υπήρχαν ήταν θετικό με ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό. Είναι έντονα έκδηλη η επιθυμία του κοινού για διεύρυνση του MONEY SHOW
Θεσσαλονίκης με τη συμμέτοχη όμορων κρατών.
articolo άρθρο
di Dimitris Giannos
του Δημήτρη Γιάννου
Project Manager DWHITE
[email protected]
www.dwhite.gr
Premessa
Oggi, le imprese del settore del commercio al dettaglio affrontano sfide competitive più intense, sfide rivolte ad un pubblico consumatore più che mai digitalmente istruito. I consumatori di oggi,
in percentuali sensibilmente più alte che in passato, cercano,
comparano e acquistano prodotti tramite Internet. Sono sempre
più aggiornati sulla qualità del servizio e dei prodotti utilizzando
i Social Network. Sono influenzati da nuove forme di promozione
(marketing) che non si limitano ormai alle forme tradizionali di
pubblicità nei mass media, ma si espandono su Internet e sui dispositivi di comunicazione mobile a ritmi velocissimi. Le aziende
dettaglianti, competono una con l’altra, con continuo e più trasparente aggiornamento dei consumatori sui prezzi e i sui nuovi
prodotti disponibili, sfruttando Internet.
È arrivato il tempo per le imprese di aprirsi a nuovi campi di attività, abbandonare il passato, ed entrare in un nuovo futuro digitale.
Questo può essere raggiunto tramite strumenti e servizi Internet.
È giunta l’ora per le imprese di sfruttare la forza che Internet mette a loro disposizione. Il nuovo cambiamento le caratterizzerà in
modo positivo negli anni a venire e le farà distinguere dalle altre
aziende.
Società come la Dwhite gestiscono dall’inizio (presentazione del
dossier) alla fine (creazione, progettazione, sviluppo di e-shop,
gestione di pubblicità e promozione di servizi e prodotti, ecc.) la
procedura per la realizzazione del vosto piano di crescita.
La presentazione del dossier, viene effettuata tramite i nostri
collaboratori con esperienza pluriennale nel campo dei finanziamenti, mentre la realizzazione viene fatta dal team della Dwhite
composto da programmatori, grafici e marketing specialists che
possono garantire il risultato migliore per la vostra impresa.
Che cos’è il Digi-Retail;
Il programma di finanziamento Digi-Retail riguarda il “rinforzo digitale” di imprese del commercio al dettaglio avente come obiettivo il miglioramento della loro gestione interna e la riduzione del
loro costo operativo, con automatizzazione delle prodecure di
gestione magazzino (ERP) e di relazioni con i clienti (CRM), di vendite (E-shop) nonchè il rinforzo digitale riguardo all’ estroversione
e l’accesso a nuovi segmenti di mercato, sfruttando le potenzialità
della tecnologia per la loro pubblicità e promozione elettronica.
Scopo del programma è il finanziare gli imprenditori che desiderano ottimizzare lo sfruttamento delle tecnologie informatiche e comunicative per la loro crescita e per affrontare le
conseguenze negative della recessione economica nonchè i
cambiamenti del nostro modo di “consumare”.
Il Digi Retail assicura:
• Finanziamento del 60 % del costo sostenuto
• Riduzione del costo operativo
• Miglioramento delle vendite & crescita dei lavori
• Approccio completo ai clienti
• Differenziazione competitiva dei prodotti forniti
40
Εισαγωγή
Σήμερα, οι επιχειρήσεις του κλάδου λιανικού εμπορίου αντιμετωπίζουν αυξημένες ανταγωνιστικές προκλήσεις ενώ απευθύνονται
σε ένα καταναλωτικό κοινό που είναι ψηφιακά περισσότερο εγγράμματο από ποτέ. Οι καταναλωτές σήμερα, σε σημαντικά υψηλότερα ποσοστά, αναζητούν, συγκρίνουν και αγοράζουν προϊόντα
μέσω Διαδικτύου. Ενημερώνονται για την ποιότητα εξυπηρέτησης αξιοποιώντας μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Επηρεάζονται
από νέες μορφές προώθησης (marketing) που δεν περιορίζονται
πλέον στα παραδοσιακά ΜΜΕ, αλλά επεκτείνονται στο Διαδίκτυο
και στις συσκευές κινητής επικοινωνίας με ταχύτατους ρυθμούς.
Επιχειρήσεις λιανικής, ανταγωνίζονται η μια την άλλη, με διαρκή
και περισσότερο διάφανη ενημέρωση των καταναλωτών για τιμές και νέα προϊόντα, αξιοποιώντας το Διαδίκτυο.
Ήρθε ο καιρός οι επιχειρήσεις να ανοιχτούν σε νέα πεδία δράσης,
να αφήσουν το χθες, και να εισέλθουν σε ένα νέο ψηφιακό αύριο. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω διαδικτυακών εργαλείων και
υπηρεσιών. Ήρθε η ώρα να εκμεταλλευτούν όλες οι επιχειρήσεις
την δύναμη που θέτει στην διάθεση τους το Internet. Η αλλαγή
θα τις χαρακτηρίσει θετικά για τα επόμενα χρόνια και θα τις κάνει
να ξεχωρίσουν.
Εταιρίες σαν την Dwhite διαχειρίζονται από την αρχή (υποβολή
φακέλου) μέχρι το τέλος (δημιουργία, σχεδιασμός, ανάπτυξη ηλεκτρονικού καταστήματος, διαχείριση προβολής και προώθησης
υπηρεσιών και προϊόντων κλπ) την διαδικασία για την υλοποίηση
του σχεδίου ανάπτυξης σας.
Η υποβολή του φακέλου, γίνεται μέσω των συνεργατών μας με
πολυετή εμπειρία στον τομέα των επιδοτήσεων, ενώ η υλοποίηση
γίνεται από την ομάδα που διαθέτει η Dwhite και απαρτίζεται από
προγραμματιστές, γραφίστες και marketing specialists οι οποίοι
μπορούν να εγγυηθούν το καλύτερο αποτέλεσμα για την επιχείρηση σας.
Τί είναι το Digi-Retail;
Το πρόγραμμα επιδότησης Digi-Retail αφορά στην «ψηφιακή ενίσχυση» επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου με στόχο τη βελτίωση
της εσωτερικής τους διαχείρισης και τη μείωση του κόστους λειτουργίας τους, με αυτοματοποίηση των διαδικασιών διαχείρισης αποθήκης (ERP) και πελατειακών σχέσεων (CRM), πωλήσεων
(E-shop) καθώς και την ψηφιακή ενίσχυση της εξωστρέφειας και
την πρόσβαση σε νέα καταναλωτικά κοινά, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της τεχνολογίας για την ηλεκτρονική τους προβολή και
προώθηση.
Σκοπός του προγράμματος είναι η επιδότηση των επιχειρηματιών που επιθυμούν τη βελτίωση της αξιοποίησης των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών για την ανάπτυξή τους για να αντιμετωπίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της
οικονομικής ύφεσης καθώς και τις αλλαγές συμπεριφοράς
των καταναλωτών.
Το Digi Retail εξασφαλίζει:
• Επιδότηση 60 %
• Μείωση του κόστους λειτουργίας
• Βελτίωση των πωλήσεων & ανάπτυξη εργασιών
Imprese selezionabili
Sono tutte quelle imprese attive nel commercio AL DETTAGLIO e
che soddisfano in modo cumulativo i seguenti requisiti:
1. L’impresa ha un esercizio societario consolidato di almeno dodici mesi (inizio attività prima dell’01/01/2009 ).
2. Il Codice di Oggetto Attività (ΚΑD) appartiene al commercio al
dettaglio (ΚΑD dal 47).
3. L’Impresa negli ultimi 3 anni non ha ricevuto finanziamenti –
compresa la richiesta – che non superano i 200.000 Euro (regola
De Minimis ).
4. Tutte le forme societarie (S.p.A., S.r.l., S.n.c., S.a.s., società individuali) che hanno libri contabili di seconda e terza categoria.
Investimenti sovvenzionati dall’azione digi-retail
E (1): Riorganizzazione e risparmio di risorse, con sfruttamento di
tecnologie informatiche e comunicative
Esempi Indicativi:
• Creazione di negozio elettronico (Ε-shop).
• Completa automazione, gestione elettronica di prodotti e scorte, relazione con i clienti tramite l’uso di meccanismi fiscali in
combinazione con ERP e CRM.
• Fatturazione elettronica (e-invoicing).
• Servizi di pagamento elettronici (e-payments)
• Etichettatura elettronica a scaffale (electronic shelf tags)
• Applicazioni RFID
Ε(2): Estroversione – promozione – ampliamento del fatturato
con uso di tecnologie avanzate di informatica e comunicazioni
Esempi Indicativi:
• Carte intelligenti per la premiazione dei propri clienti (loyalty
schemes e smart loyalty cards) per marketing personalizzato
• Segnaletica digitale per la promozione di prodotti (Digital signage) tramite ambiente interattivo su schermi tattili, callulari e
tablet di tipo ipad
• Applicazioni e servizi di comunicazione e promozione interattiva
che sfruttano nuovi strumenti tecnologici e piattaforme (campagne di comunicazione e promozione su internet, ottimizzazione
della presenza in motori di ricerca, ecc.)
• Servizi di Promozione e Pubblicità tramite lo sfruttamento di
mezzi e strumenti di Social Network per l’ampliamento della propria clientela
• Promozione dinamica/personalizzata di prodotti con mezzi elettronici.
• Ολοκληρωμένη προσέγγιση των πελατών
• Ανταγωνιστική διαφοροποίηση των παρεχόμενων προϊόντων
Επιλέξιμες Επιχειρήσεις
Όλες τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο ΛΙΑΝΙΚΟ
εμπόριο και συντρέχουν αθροιστικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:
1. Η Επιχείρηση έχει κατελάχιστο μία πλήρη δωδεκάμηνη κλεισμένη διαχειριστική χρήση (έναρξη πριν την 01/01/2009 ).
2. Ο Κωδικός Αντικειμένου Δραστηριότητας (ΚΑΔ) ανήκει στο λιανικό εμπόριο (ΚΑΔ από 47).
3. Η Επιχείρηση τα τελευταία 3 έτη να μην έχει λάβει επιδοτήσεις
- συμπεριλαμβανομένης της αιτούμενης - που υπερβαίνουν τα
200.000 Ευρώ (κανόνας De Minimis ).
4. Όλες τις νομικές μορφές επιχειρήσεων (Α.Ε., ΕΠΕ, ΟΕ, ΕΕ, ατομικές επιχειρήσεις) που τηρούν βιβλία Β’ ή Γ’ κατηγορίας.
Επενδύσεις που ενισχύονται από τη δράση digi-retail
E(1): Αναδιοργάνωση και εξοικονόμηση πόρων, με αξιοποίηση
τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών
Ενδεικτικά Παραδείγματα:
• Δημιουργία ηλεκτρονικού καταστήματος (Ε-shop).
• Πλήρης αυτοματοποίηση, ηλεκτρονική παρακολούθηση και διαχείριση προϊόντων, αποθεμάτων, πελατειακών σχέσεων μέσω
φορολογικών μηχανισμών σε συνδυασμό με ERP και CRM.
• Ηλεκτρονική τιμολόγηση (e-invoicing).
• Υπηρεσίες ηλεκτρονικών πληρωμών (e-payments)
• Ηλεκτρονική σήμανση ραφιού (electronic shelf tags)
• Εφαρμογές RFID
Ε(2): Εξωστρέφεια – προώθηση – διεύρυνση κύκλου εργασιών με
χρήση προηγμένων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών
Ενδεικτικά Παραδείγματα:
• Έξυπνες κάρτες επιβράβευσης πελατών (loyalty schemes και
smart loyalty cards) για προσωποποιημένο marketing
• Ψηφιακή Σήμανση για την προβολή προϊόντων (Digital signage)
μέσω διαδραστικού περιβάλλοντος σε οθόνες αφής, κινητά και
tablet τύπου ipad
• Εφαρμογές και υπηρεσίες διαδραστικής επικοινωνίας και προώθησης που αξιοποιούν νέα τεχνολογικά εργαλεία και πλατφόρμες
(Διαδικτυακές καμπάνιες ενημέρωσης και προβολής, Βελτιστοποίηση παρουσίας σε μηχανές αναζήτησης κλπ.)
• Υπηρεσίες Προώθησης, Προβολής και Διαφήμισης μέσω της
αξιοποίησης μέσων και εργαλείων κοινωνικής δικτύωσης για τη
διεύρυνση του πελατολογίου.
Secondo il comunicato del Ministero per lo Sviluppo Periferico e la Competitività, il programma ha ottenuto una proroga per la presentazione elettronica di progetti di investimento nell’azione Digi-Retail; il nuovo termine per la presentazione delle domande viene prorogata alle
ore 14 dell’11 marzo 2011.
Παράταση μέχρι τις 2 μετά το μεσημέρι της 11ης Μαρτίου πήρε η ηλεκτρονική υποβολή επενδυτικών σχεδίων στη δράση Digi-Retail, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας.
Fonti / Πηγές: www.digitalaid.gr, www.government.gov.gr
41
articolo άρθρο
Il nuovo approccio alle società cipriote
Η νέα προσέγγιση στις Κυπριακές εταιρείες
di Michalis Zampartas
Tax & Legal Advisor
EUROFAST GLOBAL (Cipro)
Του Μιχάλη Ζαμπάρτα
Tax & Legal Advisor
EUROFAST GLOBAL (Κύπρο)
[email protected]
www.eurofast.eu
Un gran numero di Società Cipriote appartengono a imprenditori Greci, i quali svolgono attività tramite
Cipro in tutto il mondo da molti anni. Con le recenti modifiche del regime fiscale in Grecia la legislazione
ellenica si avvicina a quelle dei Paesi più avanzati dell’Europa Occidentale per quanto riguarda il controllo
degli scambi delle società cipriote con quelle elleniche. Una delle più importanti questioni che assumono
una particolare rilevanza è quella dell’“esistenza fisica” della società cipriota.
Μεγάλος αριθμός Κυπριακών Εταιρειών ανήκουν σε Έλληνες επιχειρηματίες, οι οποίοι δραστηριοποιούνται
μέσω Κύπρου σε ολόκληρο τον κόσμο για πολλά χρόνια τώρα. Με τις πρόσφατες αλλαγές στον φορολογικό
κώδικα στην Ελλάδα η Ελληνική νομοθεσία προσεγγίζει αυτήν των πιο προηγμένων χωρών της Δυτικής Ευρώπης στο θέμα του ελέγχου των συναλλαγών των Κυπριακών εταιρειών με Ελληνικές. Ένα από τα βασικά
ζητήματα που αποκτούν ιδιαίτερη σημασία είναι αυτό της «φυσικής υπόστασης» της Κυπριακής εταιρείας.
42
Esistenza Fisica
Secondo la recente riforma in Grecia per poter emettere fatture di
servizi di una società cipriota ad una società greca, la prima deve
avere “esistenza fisica”. Come tale si intende non solo l’esistenza
di una maggioranza di membri del Consiglio di Amministrazione
con domicilio fiscale in Cipro, nè semplicemente l’esistenza di uffici e di personale amministrativo. La Società Cipriota dovrà poter
presentare un bilancio che potrà provare che la società esiste ed
è realmente attiva in Cipro.
Una società ha esistenza fisica quando può documentare l’esistenza di un’impresa legittima, come per esempio: datori di lavoro che sono responsabili per il funzionamento dell’impresa,
uffici che provano la sua esistenza fisica e un valore finanziario
comprovato.
Dato che ogni circostanza ha le proprie caratteristiche particolari,
questa è giudicata specialmente per quanto riguarda l’esistenza
fisica della società.
Φυσική Υπόσταση
Με βάση την πρόσφατη μεταρρύθμιση στην Ελλάδα για να
μπορούν να εκδίδονται τιμολόγια υπηρεσιών μιας Κυπριακής
εταιρείας προς μια Ελληνική εταιρεία , η πρώτη θα πρέπει να
έχει «φυσική υπόσταση». Ως τέτοια νοείται όχι απλώς η ύπαρξη
πλειοψηφίας Μελών του Διοικητικού Συμβουλίου με φορολογική
κατοικία στην Κύπρο, ούτε απλώς η ύπαρξη γραφείων και διοικητικού προσωπικού. Η Κυπριακή Εταιρεία θα πρέπει να μπορεί να
παρουσιάσει ισολογισμό που να μπορεί να αποδεικνύει ότι η εταιρεία υφίσταται και δραστηριοποιείται πραγματικά στην Κύπρο.
Μια εταιρεία έχει φυσική υπόσταση όταν μπορεί να τεκμηριώσει την ύπαρξη μιας νόμιμης επιχείρησης, όπως για παράδειγμα:
εργοδοτούμενοι οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τη λειτουργία της
επιχείρησης, γραφεία τα οποία αποδεικνύουν την φυσική της
υπόσταση και μια αποδεδειγμένη οικονομική αξία.
Καθώς η κάθε περίπτωση έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αυτή κρίνεται ιδιαίτερα ως προς την ύπαρξη φυσικής υπόστασης της εταιρείας.
Benefici dall’uso di società Cipriote
Α) Società di Partecipazioni - Holding Company
Con le recenti modifiche per le imposizioni sui dividendi l’uso di
una società di partecipazioni in Cipro offre notevoli vantaggi economici agli investitori attivi in Grecia con società elleniche. Societa’ di tipo SRL e S.p.A. greche, le cui azioni sono detenute da una
società di partecipazioni cipriota, possono distribuire dividendi
alla società madre cipriota con un coefficiente di tassazione più
basso rispetto a quello previsto dalla Legislazione Fiscale Greca.
Per i primi 2 anni di partecipazione nella società greca, secondo
la convenzione per evitare la doppia imposizione tra Cipro e Grecia, la società cipriota può ricevere i suoi dividendi dalla Grecia
con ritenuta a titolo di imposta in Grecia del 10 %. In seguito e
se in linea con i criteri della Direttiva Europea sulle società madri
– affiliate, i dividendi che distribuisce una società greca ad una
società cipriota vengono pagati senza ritenuta a titolo di imposta
in Grecia.
I criteri per l’applicazione della Direttiva Europea è la partecipazione minima del 10% da parte della società madre per almeno
24 mesi continui. In seguito, i dividendi ricevuti dalla società di
partecipazioni cipriota non sono tassati in Cipro secondo la Legislazione Cipriota e possono essere reinvestiti dalla società di partecipazioni cipriota in altri investimenti in ogni parte del mondo.
Possono inoltre essere distribuiti ulteriormente dalla società cipriota in un’altra eventuale società madre sua in qualsiasi Paese
del mondo senza ritenuta a titolo di imposta dal Fisco Cipriota. Lo
schema che segue è caratteristico.
Οφέλη από την χρήση Κυπριακών εταιρειών
Α) Εταιρεία Συμμετοχών- Holding Company
Με τις πρόσφατες αλλαγές στην φορολόγηση μερισμάτων η χρήση μιας εταιρείας συμμετοχών (E.Σ) στην Κύπρο προσφέρει σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα στους επενδυτές που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα με Ελληνικές εταιρείες. Ελληνικές ΕΠΕ
και ΑΕ που οι μετοχές τους κατέχονται από Κυπριακή ΕΣ μπορούν
να διανέμουν μερίσματα στην Κυπριακή μητρική με χαμηλότερο
συντελεστή φορολογίας από ότι προνοεί η Ελληνική Φορολογική
Νομοθεσία.
Για τα πρώτα 2 χρόνια συμμετοχής στην Ελληνική εταιρεία με
βάση την σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας μεταξύ Κύπρου
και Ελλάδος, η Κυπριακή μπορεί να παίρνει τα μερίσματα της από
την Ελλάδα με παρακράτηση φόρου στη Ελλάδα ύψους 10 %.
Στην συνέχεια και εάν τηρούνται τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής
Οδηγίας περί μητρικών – θυγατρικών εταιρειών, τα μερίσματα
που διανέμει μια Ελληνική εταιρεία πρός μια Κυπριακή μπορούν
να πληρώνονται χωρίς καμία παρακράτηση φόρου στη Ελλάδα.
Τα κριτήρια για εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας είναι 10 %
ελάχιστη συμμετοχή από την μητρική για τουλάχιστον 24 συνεχόμενους μήνες. Στην συνέχεια τα μερίσματα που λαμβάνονται
από την Κυπριακή ΕΣ δεν φορολογούνται στην Κύπρο με βάση
την Κυπριακή Νομοθεσία και μπορούν να επαναεπενδυθούν από
την Κυπριακή ΕΣ σε άλλες επενδύσεις σε οποιοδήποτε μέρος του
κόσμου.
Μπορούν επίσης να διανεμηθούν περαιτέρω από την Κυπριακή
σε άλλη πιθανόν μητρική της εταιρεία σε οποιανδήποτε χώρα
του κόσμου χωρίς καμία παρακράτηση φόρου από την Κυπριακή
Εφορία. Το σχεδιάγραμμα που ακολουθεί είναι χαρακτηριστικό.
43
articolo άρθρο
Β) Società di Partecipazioni per investimenti
in altri Paesi
La società di partecipazioni cipriota può inoltre
rivelarsi uno strumento prezioso per l’espansione nei Balcani, nei Paesi dell’Est o nei Paesi
dell’Europa Occidentale, in Cina e India. La società di partecipazioni cipriota ha la proprietà
di massimizzare notevolmente gli utili dell’imprenditore Greco, grazie alla sua capacità (tramite le convenzioni per evitare la doppia imposizione con molti Paesi) di prelevare sotto la
forma di dividendi, interessi e diritti (royalties),
con coefficienti azzerati o bassi, i suoi profitti
dai suddetti Paesi.
Lo schema che segue è indicativo:
Β) Εταιρεία Συμμετοχών για επενδύσεις σε
άλλες χώρες
Η Κυπριακή ΕΣ μπορεί επίσης να αποδειχθεί
πολύτιμο εργαλείο για επέκταση στα Βαλκάνια,
στις Ανατολικές χώρες ή στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, Κίνα και Ινδία. Η Κυπριακή ΕΣ
έχει το ιδιότητα να μεγιστοποιεί τα κέρδη του
Έλληνα επιχειρηματία σημαντικά , λόγω της
δυνατότητάς της (μέσω των συμβάσεων για
αποφυγή διπλής φορολογίας με πολλές χώρες)
να αποσύρει με μορφή μερισμάτων, τόκων και
δικαιωμάτων (royalties) με μηδενικούς ή χαμηλούς συντελεστές τα κέρδη της από τις πιο
πάνω χώρες. Το σχεδιάγραμμα που ακολουθεί
είναι ενδεικτικό:
C) Altri usi possibili di società cipriota :
• Società di commercio triangolare
• Società di prestazione di servizi
• Società di navigazione
• Società per possibili fusioni e acquisizioni (Mergers and Acquisitions)
• Società di Diritti (Royalties)
• Società di Finanziamento intragruppo
Le modifiche alle previsioni della legislazione fiscale in Grecia
che riguardano le società cipriote sono parecchie e importanti.
Peraltro rivestono particolare importanzai per ogni imprenditore
greco:
A) L’ottenimento di un consulto specializzato fiscale per quanto
riguarda le sue società cipriote
Β) La valutazione e l’eventuale riorganizzazione della struttura e
dell’uso delle società cipriote esistenti per adattarsi e per poter
continuare a operare con i nuovi dati di fatto.
Eurofast da anni è specializzata nelle progettazioni fiscali di multinazionali e di altre società più piccole dall’Europa Occidentale
all’America, in Paesi, le cui le Legislazioni sono molto più complesse e richiedono esperienza nella progettazione fiscale affinchè le
forme cipriote di società possano essere sostenute legalmente in
questi Paesi. Questa nostra esperienza si è dotata di un importante know how sull’oggetto della nostra attivita’. La nostra continua
fornitura di servizi consultivi fiscali completi, oltre alla semplice
iscrizione di società, ci distingue dalle altre numerose società di
consulenza cipriote.
44
Γ) Άλλες πιθανές χρήσεις Κυπριακής εταιρείας :
• Εταιρείες τριγωνικού εμπορίου
• Εταιρείες παροχής υπηρεσιών
• Ναυτιλιακές εταιρείες
• Εταιρείες για πιθανές συγχωνεύσεις και εξαγορές (Mergers
and Acquisitions)
• Εταιρείες δικαιωμάτων (Royalties)
• Εταιρείες Χρηματοδοτικών ενδοομιλικών
Οι αλλαγές στις πρόνοιες της φιλολογικής νομοθεσίας στην Ελλάδα που αφορούν τις Κυπριακές εταιρείες είναι αρκετές και σημαντικές. Καθιστούν επίσης εξαιρετικά σημαντική για κάθε Έλληνα
επιχειρηματία:
Α) Την λήψη εξειδικευμένης φορολογικής συμβουλής αναφορικά
με τις Κυπριακές τους εταιρείες
Β) Την αξιολόγηση και πιθανή αναδιοργάνωση της δομής και χρήσης υφιστάμενων Κυπριακών εταιρειών ώστε να συνάδουν και να
μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν με τα καινούρια δεδομένα.
Η Eurofast για χρόνια τώρα εξειδικεύεται σε φορολογικούς σχεδιασμούς πολυεθνικών και άλλων μικρότερων εταιρειών από την
Δυτική Ευρώπη και Αμερική, χώρες των οποίων οι Νομοθεσίες είναι πολύ πιο πολύπλοκες και απαιτούν εμπειρία στον φορολογικό
σχεδιασμό ώστε τα κυπριακά σχήματα των εταιρειών από αυτές
τις χώρες να μπορούν να αντέξουν νομικά στις χώρες αυτές. Η
εμπειρία μας αυτή μας έχει εφοδιάσει με σημαντική τεχνογνωσία
στο αντικείμενο μας. Η συνεχής ενασχόληση μας με συμβουλευτικές φορολογικές υπηρεσίες αντί μόνο με απλή εγγραφή εταιρειών μας κάνει να ξεχωρίζουμε από τις πλείστες Κυπριακές συμβουλευτικές εταιρίες.
Eurofast è una pluripremiata società di servizi fiscali in Cipro negli ultimi anni e questo è dovuto alla
nostra suddetta specializzazione. I premi ottenuti
sono:
• Best Tax Practice in Cyprus 2010 (EUROPEAN CEO)
• Tier One Tax Transactional Firm in Cyprus 2010 (International Tax Review)
• European Indirect Tax Firm of the Year 2010 (International Tax Review)
• Cyprus Tax Firm of the Year 2009 (International Tax
Review)
• Best Regional Business Partner South East Europe
2009 (Mass Media International)
• Best International Tax Team in Cyprus 2009 (World
Finance Magazine)
• Tier one Tax Transactional Firm in Cyprus 2009 (International Tax Review)
Η Eurofast είναι πολυβραβευμένη εταιρεία φορολογικών υπηρεσιών στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια
κι αυτό οφείλεται στην πιο πάνω εξειδίκευση μας. Τα
βραβεία που έχουμε πάρει είναι:
• Best Tax Practice in Cyprus 2010 (EUROPEAN CEO)
• Tier One Tax Transactional Firm in Cyprus 2010
(International Tax Review)
• European Indirect Tax Firm of the Year 2010
(International Tax Review)
• Cyprus Tax Firm of the Year 2009 (International Tax
Review)
• Best Regional Business Partner South East Europe
2009 (Mass Media International)
• Best International Tax Team in Cyprus 2009 (World
Finance Magazine)
• Tier one Tax Transactional Firm in Cyprus 2009
(International Tax Review)
Eurofast è il membro cipriota della Taxand, la prima rete mondiale di consulenti fiscali in 50 Paesi. I suoi professionisti fiscali - oltre 400 soci fiscali e 2.000 consulenti fiscali – si occupano sia dei
punti delicati della tassazione che le conseguenze strategiche più
ampie, aiutando a limitare il rischio d’impresa, a gestire il proprio
obbligo fiscale, ad alleggerire le pressioni fiscali complesse e ad
indirizzare i propri rendimenti imprenditoriali.
Η Eurofast είναι το κυπριακό μέλος της Taxand, το πρώτο παγκόσμιο δίκτυο κορυφαίων φορολογικών συμβούλων σε 50 χώρες.
Οι φορολογικοί επαγγελματίες - πάνω από 400 φορολογικοί
συνεταίροι και 2.000 φορολογικοί σύμβουλοι - κατανοούν τόσο
τα λεπτά σημεία της φορολογίας και τις ευρύτερες στρατηγικές
επιπτώσεις, βοηθώντας σας να περιορίσετε τον κίνδυνο, να διαχειριστείτε την φορολογική σας υποχρέωση, να ελαφρύνετε τις
πιέσεις σύνθετων φορολογικών αποφάσεων και να κατευθύνετε
τις επιχειρηματικές επιδόσεις σας.
Eurofast Taxand offre consulenze fiscali e altri servizi professionali
in Cipro. In tutti questi anni, abbiamo acquisito un notevole know
how per affrontare questioni fiscali transfrontaliere che sono state riconosciute e che sono il nostro vantaggio competitivo. Lavoriamo con un ampio spettro di clientela che comprende le società
multinazionali e locali quotate in Borsa e grandi aziende private.
Il nostro portafoglio include sia persone giuridiche che persone
fisiche nonchè clienti attivi in ogni settore dell’economia.
Oltre alla fornitura di servizi consultivi fiscali in Cipro, Eurofast offre anche servizi finanziari nell’Europa Sudorientale e il Mediterraneo Orientale con uffici operativi in Grecia, Bulgaria, Romania,
Serbia, FYROM, Albania, Montenegro, Bosnia ed Egitto.
Se misurate il successo in numeri, Eurofast non ne
ha conseguito molto… Non ci siamo mai concentrati sui numeri! Preferiamo essere forti, ma pensare
semplicemente. Familiarmente. Esclusivamente.
Personalmente. In modo innovativo. In modo flessibile. Responsabilmente. Eurofast offre un ampio
spettro di servizi tecnici e sempre con la cura personale di un Socio responsabile, con il massimo livello
di confidenzialità.
Η Eurofast Taxand παρέχει φορολογικές συμβουλές όπως και άλλες επαγγελματικές υπηρεσίες στην Κύπρο. Όλα αυτά τα χρόνια,
έχουμε αποκτήσει σημαντική τεχνογνωσία για την αντιμετώπιση
διασυνοριακών φορολογικών θεμάτων τα οποία έχουν αποδειχθεί ότι είναι το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα.
Δουλεύουμε με ένα ευρύ φάσμα πελατών συμπεριλαμβανομένων πολυεθνικών και τοπικών εισηγμένων εταιρειών και μεγάλων
ιδιωτικών επιχειρήσεων. To πορτοφόλιο μας περιλαμβάνει τόσο
νομικά και φυσικά πρόσωπα καθώς και πελάτες που ασχολούνται
με κάθε τομέα της οικονομίας.
Εκτός την παροχή φορολογικών συμβουλευτικών υπηρεσιών
στην Κύπρο, η Eurofast παρέχει και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες στην Νοτιοανατολική Ευρώπη και Ανατολική Μεσόγειο με
πλήρως στελεχωμένα γραφεία σε Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία,
Σερβία, Σκόπια, Αλβανία, Μαυροβούνιο, Βοσνία και Αίγυπτο.
Αν μετράτε την επιτυχία σε αριθμούς, η Eurofast δεν
έχει επιτύχει πάρα πολλά… Ποτέ δεν επικεντρωθήκαμε στους αριθμούς! Προτιμούμε να είμαστε
δυνατοί, αλλά να σκεφτόμαστε απλά. Οικογενειακά.
Αποκλειστικά. Προσωπικά. Καινοτομικά. Ευέλικτα.
Υπεύθυνα. Η Eurofast παρέχει ένα ευρύ φάσμα
τεχνικών υπηρεσιών και πάντοτε με την προσωπική
φροντίδα υπεύθυνου Συνεταίρου, με το υψηλότερο
επίπεδο εμπιστευτικότητας.
45
articolo άρθρο
Europa: cosí vicina cosí lontana
Ευρώπη: τόσο κοντά και τόσο μακριά
Le nuove rotte migratorie verso l´Europa passano per la Grecia
Οι νέες μεταναστευτικές διαδρομές περνάνε από την Ελλάδα
Di Francesco Maria Autolino
Dottorato in Migrazioni Internazionali
e Cooperazione allo Sviluppo ,
Universidad Pontificia Comillas di Madrid, Spagna.
Άρθρο του Francesco Maria Autolino
Διδακτορικό στις Διεθνείς Μεταναστεύσεις
και τη Συνεργασία για την Ανάπτυξη ,
Universidad Pontificia Comillas της Μαδρίτης, Ισπανία.
Nell´ attuale panorama mondiale il fenomeno migratorio ha acquisito sempre piú importanza occupando, negli ultimi anni, le
prime pagine dell´informazione mediatica. In Europa, durante
questo periodo, sono cambiate le dinamiche internazionali specialmente degli stati mediterranei, ovvero di Italia, Spagna, Portogallo e Grecia, trasformandosi da Paesi di invio degli anni 80
in Paesi di arrivo della nuova migrazione straniera. A dimostrarlo
sono i dati della Organizzazione per la Cooperazione e lo Sviluppo Economico –OCDE- che evidenziano come nel 2010 gli stranieri raprresentavano tra 1,5 ed il 2,5% dell´intera popolazione
nei Paesi sopra citati. A tal proposito é importante ricordare che
il fenomeno emigrazione/immigrazione, non rappresenta solamente un ´´viaggio spaziale´´ ma anche una forma estrema di
´´viaggio economico-sociale´´, dettato da cause politiche, naturali e socio-culturali; un viaggio da una societá ad un´ altra, o da
un punto della societá globale ad un altro generalmente lontano, caratterizzato da esperienze complesse, contesti diversi ed a
volte contraddittori che in molti casi sfociano nel fenómeno della
etno-fragmentazione e della etno-stratificazione.
Nella complessa geografia delle rotte migratorie verso l´Europa,
la Grecia é diventata sempre piú cruciale ed importante. Migliaia
di migranti, provenienti soprattutto dai vicini Paesi asiatici, tentano di arrivare nel vecchio continente passando proprio per la
Στο σημερινό παγκόσμιο περιβάλλον το μεταναστευτικό φαινόμενο λαμβάνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις απασχολώντας,
τα τελευταία χρόνια, τις πρώτες σελίδες των μέσων πληροφόρησης. Στην Ευρώπη, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, έχουν
αλλάξει οι διεθνείς δυναμικές ιδιαίτερα στα Μεσογειακά Κράτη,
δηλαδή σε Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα, που έχουν
μετατραπεί από Χώρες αποστολής τη δεκαετία του 80 σε Χώρες
άφιξης της νέας μετανάστευσης αλλοδαπών. Το αποδεικνύουν τα
στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης -ΟΟΣΑ- που δείχνουν πως το 2010 οι αλλοδαποί αποτελούν
το 1,5 μέχρι το 2,5% του συνολικού πληθυσμού των προαναφερόμενων Χωρών. Σχετικά με αυτό θα πρέπει να υπενθυμίσουμε
πως το φαινόμενο μετανάστευση, δεν αποτελεί μόνο ένα ´´ταξίδι
στο χώρο´´ αλλά και μία ακραία μορφή ´´οικονομικοκοινωνικού
ταξιδιού´´, που υπαγορεύεται από πολιτικές, φυσικές και οικονομικές-πολιτιστικές αιτίες• ένα ταξίδι από μία κοινωνία σε μία άλλη,
ή από πλευράς της παγκόσμιας κοινωνίας σε ένα άλλο γενικά
μακρινό, που χαρακτηρίζεται από σύνθετες εμπειρίες, διαφορετικά περιβάλλοντα και μερικές φορές αλληλοσυγκρουόμενα που
σε πολλές περιπτώσεις έχουν ως αποτέλεσμα το φαινόμενο του
εθνο-τεμαχισμού και της εθνο-στρωματοποίησης.
Στην περίπλοκη γεωγραφία των μεταναστευτικών διαδρομών
προς την Ευρώπη, η Ελλάδα έγινε όλο και πιο κρίσιμη και ση-
46
penisola ellenica. Secondo l´Agenzia per il Controllo delle Frontiere –FRONTEX- nella prima metá del 2010 sono stati 45.000 gli
ingressi irregolari. Nel 2009 dei 106.200 tentativi di entrata irregolare in Europa, il 75% é avvenuto in Grecia. E nei primi mesi del
2010 la percentuale é salita all´80%.
Inoltre, negli ultimi anni Grecia ed Italia hanno visto ridursi gli
arrivi via mare, grazie soprattutto ai rigidi controlli di frontera,
ai pattugliamenti marittimi ed alla cooperazione internazionale
in particular modo con Turchia. Nei mesi scorsi il Premier turco
ha visitato due volte la Grecia ed ha promesso maggiore collaborazione con la Unione Europea per combattere il fenomeno
dell´immigrazione clandestina. Dal canto suo il Primo Ministro
greco Papandreu ha invitato i turchi a far rispettare l´accordo per
il ritorno in Turchia di migranti da lí provenienti e fermati in Grecia. L´Alto Commissariato delle Nazioni Unite per i Rifugiati –UNHCR- stima che almeno 8.800 persone siano arrivate via mare in
Grecia ed Italia nei primi 10 mesi del passato anno, contro le 32.00
del 2009. Questo calo non risolve il problema ma lo trasferisce altrove: a difendere tale tesi vi sono i dati che registrano l´aumento
degli arrivi via terra, principalmente nella regione greca di Evros
(38.992 arrivi nei primi mesi del 2010 contro i 7.574 del 2009). La
risposta degli stati interessati e degli attori internazionali é stata evidente: l´UNHCR ha espresso le sue preoccupazioni sulla
situazione umanitaria dei nuovi arrivati in Grecia ed ha chiesto
che l´UE aiuti il Paese affinché il suo sistema di asilo raggiunga gli
standard adeguati, mentre la Grecia, mediante il suo ministro Papoutsis ha annunciato la linea dura verso i migranti irregolari. Con
l´intento di creare un ´´muro terrestre´´, in particolare con Turchia,
il ministro ha avvertito che solo coloro che hanno un ´´diritto internazionale riconosciuto alla protezione´´ o un ´´diritto all´asilo´´
potranno restare in territorio ellenico.
Inoltre, anche dalla política italo-libica depende la crescente
importanza della nuova rotta greca. Gheddafi chiede maggiori
finanziamenti europei per arrestare la migrazione clandestina
mentre la maggiore via del flusso migratorio a Sud dell´ isola di
Lampedusa é ormai chiusa da tempo. In questo modo, bloccate
le vie d´accesso, sempre piú migranti tentano la via greca per raggiungere l´Europa.
Analizzando piú a fondo le cause del fenomeno migratorio, si
puó dimostrare come queste possano essere numerose e distinte. I movimenti di popolazioni si producono principalmente
per l´interesse nei confronti del Paese di arrivo, o altre volte per
interessi dei propri Paesi di origine e naturalmente per decisioni
personali.
Le cause della migrazione sono molteplici e di solito correlate tra
di loro. Quelle principali sono legate a circonstanze economiche
come la disuguale distribuzione delle ricchezze, la povertá e le
crisi economiche nelle regioni di origine. Tra le piú importanti vi
sono anche la crescita demografica e la sua ineguale distribuzione geografica, facilitata, nel XVIII secolo, dall´avvento della Rivoluzione Industriale e dei mezzi di comunicazione. Un´ altra causa di migrazione é rappresentata dalla instabilitá politica e dalla
diffusione dei conflitti armati: la popolazione civile é vittima di
soprusi da parte delle forze governative e di movimenti ribelli,
che continuamente mettono a repentaglio la sicurezza umana,
pilastro fondamentale per lo sviluppo e la costruzione della pace.
Infine ritroviamo i disastri naturali che hanno un impatto significativo sulla popolazione.
Per quanto concerne gli effetti della migrazione, si deve tenere in
considerazione que tale fenomeno rappresenta un vincolo fondamentale nel sistema internazionale in cui il flusso migratorio è
da considerarsi come elemento fondamentale nella formazione
delle relazioni internazionali. Una migrazione internazionale ordi-
μαντική. Χιλιάδες μετανάστες, προερχόμενοι κυρίως από τις κοντινές Ασιατικές Χώρες, προσπαθούν να φθάσουν στη Γηραιά
Ήπειρο περνώντας από την Ελληνική χερσόνησο. Σύμφωνα με
την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φύλαξης των Συνόρων -FRONTEX- το
πρώτο μισό του 2010 ήταν 45.000 οι παράνομες είσοδοι. Το 2009
από τις 106.200 προσπάθειες παράνομης εισόδου στην Ευρώπη,
το 75% έγινε στην Ελλάδα. Και τους πρώτους μήνες του 2010 το
ποσοστό αυξήθηκε στο 80%.
Εξάλλου, τα τελευταία χρόνια Ελλάδα και Ιταλία είδαν τις αφίξεις
μέσω θάλασσας να μειώνονται, κυρίως χάρη στους αυστηρούς
ελέγχους των συνόρων, στις θαλάσσιες περιπολίες και στη διεθνή
συνεργασία ιδιαίτερα με την Τουρκία. Τους προηγούμενους μήνες ο Τούρκος Πρωθυπουργός επισκέφθηκε δυο φορές την Ελλάδα και υποσχέθηκε μεγαλύτερη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή
Ένωση για να καταπολεμήσει το φαινόμενο της λαθρομετανάστευσης. Από την πλευρά του ο Έλληνας Πρωθυπουργός κ. Παπανδρέου κάλεσε τους Τούρκους να τηρήσουν τη συμφωνία για
την επιστροφή στην Τουρκία των μεταναστών που προέρχονται
από αυτή και συλλαμβάνονται στην Ελλάδα. Η Ύπατη Αρμοστεία
των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες -UNHCR- εκτιμά πως
τουλάχιστον 8.800 άτομα έφθασαν μέσω θάλασσας σε Ελλάδα
και Ιταλία τους 10 πρώτες μήνες της περσινής χρονιάς, έναντι των
32.00 του 2009. Αυτή η μείωση δεν λύνει το πρόβλημα αλλά το
μεταφέρει αλλού: αυτή η υπόθεση υποστηρίζεται από τα στοιχεία
που καταγράφουν την αύξηση των αφίξεων μέσω των χερσαίων
συνόρων, κυρίως στην Ελληνική περιοχή του Έβρου (38.992 αφίξεις τους πρώτους μήνες του 2010 έναντι των 7.574 του 2009). Η
απάντηση των ενδιαφερομένων Κρατών και των διεθνών παραγόντων ήταν εμφανής: η UNHCR εξέφρασε τις ανησυχίες της για
την ανθρωπιστική κατάσταση των νεοεισερχόμενων στην Ελλάδα και ζήτησε η Ε.Ε. να βοηθήσει την Χώρα έτσι ώστε το σύστημα ασύλου της να φθάσει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο, ενώ η
Ελλάδα, μέσω του Υπουργού της κ. Παπουτσή ανακοίνωσε σκληρή γραμμή προς τους λαθρομετανάστες. Με την πρόθεση να δημιουργηθεί ένας ´´χερσαίος τοίχος´´, ιδιαίτερα με την Τουρκία, ο
Υπουργός προειδοποίησε πως μόνο όσοι έχουν ένα ´´αναγνωρισμένο διεθνές δικαίωμα στην προστασία´´ ή ένα ´´δικαίωμα ασύλου´´ θα μπορούν να παραμείνουν στην Ελληνική επικράτεια.
Επίσης, και από την Ιταλο-Λιβυκή πολιτική εξαρτάται η αυξανόμενη σημασία της νέας Ελληνικής διαδρομής. Ο Γκαντάφι ζητά
μεγαλύτερες Ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις για να σταματήσει
την λαθρομετανάστευση ενώ η μεγαλύτερη οδός μεταναστευτικής ροής στο Νότο του νησιού της Lampedusa έχει κλείσει εδώ
και καιρό. Με αυτόν τον τρόπο, με μπλοκαρισμένες τις διόδους
πρόσβασης, όλο και περισσότεροι μετανάστες επιλέγουν την Ελληνική δίοδο για να φθάσουν στην Ευρώπη.
Αναλύοντας πιο βαθιά τις αιτίες του μεταναστευτικού φαινομένου, μπορεί να αποδειχθεί πως αυτές μπορούν να είναι πολλές και
ξεχωριστές. Οι μετακινήσεις πληθυσμών δημιουργούνται κυρίως
προς το συμφέρον της Χώρας άφιξης, ή άλλες φορές προς το
συμφέρον των Χωρών προέλευσης τους και φυσικά λόγω προσωπικών αποφάσεων.
Οι αιτίες της μετανάστευσης είναι ποικίλες και συνήθως αλληλένδετες μεταξύ τους. Οι κυριότερες συνδέονται με οικονομικές
καταστάσεις όπως η άνιση κατανομή του πλούτου, η φτώχεια
και οι οικονομικές κρίσεις στις περιοχές προέλευσης. Ανάμεσα
στις πιο σημαντικές είναι και η δημογραφική αύξηση και η άνιση
γεωγραφική της κατανομή, που διευκολύνθηκε, τον 18ο αιώνα,
από την έλευση της Βιομηχανικής Επανάστασης και των μέσων
επικοινωνίας. Μία ακόμη αιτία μετανάστευσης είναι η πολιτική
αστάθεια και η εξάπλωση των ένοπλων συγκρούσεων: ο άμαχος
πληθυσμός είναι θύμα κακομεταχείρισης εκ μέρους των κυβερνητικών δυνάμεων και των επαναστατικών κινημάτων, που συ47
articolo άρθρο
nata e controllata puó beneficiare tanto i Paesi di origine quanto
quelli di arrivo. Nonostante ció, gli aspetti positivi della migrazione sono legati alle difficoltà che caratterizzano la sua complessa
struttura.
Con oltre 200 milioni di persone che vivono fuori dal proprio Paese, qui la migrazione genera una diminuzione del numero della
popolazione, del livello di produzione e della forza lavoro. Nonostante ció esistono vantaggi significativi che i Paesi di origine possono trarre dal fenomeno migratorio: in primo luogo, la migrazione, riducendo la densitá demografica, limita la disoccupazione; in
secondo luogo, le rimesse degli emigranti favoriscono la bilancia
dei pagamenti del Paese di origine, aumentando il livello di vita
ed incrementando il commercio. A tal proposito, la World Bank stima che nel Mondo la quantitá di denaro che gli emigranti inviano
ai Paesi di origine (nel 2008, 328.000 milioni di dollari) equivale
al doppio di quella destinata alla Cooperazione allo Sviluppo. Per
questo, per molti Paesi in via di sviluppo, le rimesse costituiscono
le principali fonti di divise, finanziando investimenti in salute, in
educazione ed in attivitá imprenditoriali con l´obiettivo di ridurre
la povertá, le disuguaglianze sociali e di raggiungere la stabilitá
macroeconomica.
Tra gli effetti della migrazione nei Paesi di arrivo vi sono l ´aumento demografico e quello della forza lavoro che inevitabilmente
favoriscono il processo di industrializzazione. Ciononostante, esistono anche problemi sociali ed economici che vanno dalla non
integrazione degli immigranti nella nuova societá alla creazione
di ghetti e gruppi marginali che spesso provocano gravi conflitti
sociali. Ma la situazione diventa ancora piú drammatica per i migranti illegali che nella maggior parte dei casi vengono privati di
ogni loro diritto umano e fondamentale. In molti casi la tragedia
raggiunge il suo culmine quando perdono la vita nel loro ultimo
viaggio.
In conclusione, la migrazione internazionale rappresenta una
questione prioritaria per l ´Agenda Internazionale. Per il suo volume, portata e complessitá gli Stati ed altri attori internazionali dovrebbero affrontare in maniera migliore le conseguenze negative
del fenomeno in questione e contemporaneamente attestare i
vantaggi economico-sociali che ne derivano. Uomini e donne che
migrano dovrebbero poter farlo in modo sicuro ed autorizzato: le
migrazioni internazionali dovrebbero far parte di strategie regionali, nazionali e mondiali di sviluppo economico, tanto nei Paesi
in via di sviluppo quanto in quelli industrializzati.
Dal canto suo, la ´´governance´´ delle migrazioni internazionali
dovrebbe essere rafforzata mediante una maggiore coerenza e
capacitá nazionale, una migliore cooperazione regionale tra gli
Stati ed un dialogo piú efficace, a scala mondiale, tra governi ed
organizzazioni internazionali. Un obiettivo che puó e deve essere
raggiunto mediante una piú forte relazione tra migrazione, sviluppo, sicurezza umana e diritti umani.
48
νεχώς θέτουν σε κίνδυνο την ανθρώπινη ασφάλεια, απαραίτητη
προϋπόθεση για την ανάπτυξη και το χτίσιμο της ειρήνης. Τέλος
ξαναβρίσκουμε τις φυσικές καταστροφές που έχουν μία σημαντική επίπτωση στον πληθυσμό.
Αναφορικά με τις επιπτώσεις της μετανάστευσης, θα πρέπει να
υπογραμμιστεί πως αυτό το φαινόμενο αντιπροσωπεύει ένα θεμελιώδη δεσμό στο διεθνές σύστημα στο οποίο η μεταναστευτική ροή θα πρέπει να θεωρείται ένα βασικό στοιχείο στη διαμόρφωση των διεθνών σχέσεων. Μία ρυθμισμένη και ελεγχόμενη
μετανάστευση μπορεί να ωφελήσει και τις Χώρες προέλευσης και
εκείνες της άφιξης. Παρόλα αυτά, οι θετικές πλευρές της μετανάστευσης συνδέονται με τις δυσκολίες που χαρακτηρίζουν την περίπλοκη δομή της.
Με περισσότερα από 200 εκατομμύρια που ζουν μακριά από
την Χώρα τους, εδώ η μετανάστευση προκαλεί μία μείωση του
αριθμού των κατοίκων, του επιπέδου της παραγωγής και του εργατικού δυναμικού. Παρά το γεγονός πως υπάρχουν σημαντικά
οφέλη που οι Χώρες προέλευσης μπορούν να αποκομίσουν από
το μεταναστευτικό φαινόμενο: σε πρώτη φάση, η μετανάστευση,
μειώνοντας την δημογραφική πυκνότητα, περιορίζει την ανεργία•
σε δεύτερη φάση, τα εμβάσματα των μεταναστών διευκολύνουν
το ισοζύγιο πληρωμών της Χώρας προέλευσης, βελτιώνοντας το
βιοτικό επίπεδο και αυξάνοντας το εμπόριο. Σχετικά με αυτό, η
World Bank εκτιμά πως παγκοσμίως η ποσότητα χρημάτων που οι
μετανάστες στέλνουν στις Χώρες προέλευσης (το 2008, 328.000
εκατομμύρια δολάρια) είναι διπλάσιο από εκείνο που προορίζεται για τη Συνεργασία για την Ανάπτυξη. Για αυτό τον λόγο, για
πολλές αναπτυσσόμενες Χώρες, τα εμβάσματα αποτελούν τις κύριες πηγές συναλλάγματος, χρηματοδοτώντας επενδύσεις στην
υγεία, την εκπαίδευση και σε επιχειρηματικές δραστηριότητες με
στόχο να μειώσουν την φτώχεια, τις κοινωνικές ανισότητες και να
επιτύχουν μία μακροοικονομική σταθερότητα.
Μεταξύ των επιπτώσεων της μετανάστευσης στις Χώρες άφιξης
είναι και η δημογραφική αύξηση και εκείνη του εργατικού δυναμικού που αναπόφευκτα διευκολύνουν τη διαδικασία της βιομηχανοποίησης. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και κοινωνικά και οικονομικά
προβλήματα όπως η μη ενσωμάτωση των μεταναστών στη νέα
κοινωνία, μέχρι τη δημιουργία γκέτων και περιθωριακών ομάδων
που συχνά προκαλούν κοινωνικές διαμάχες. Αλλά η κατάσταση
γίνεται ακόμη πιο δραματική για τους λαθρομετανάστες που στις
περισσότερες των περιπτώσεων τους στερείται κάθε ανθρώπινο
και βασικό δικαίωμα. Σε πολλές περιπτώσεις η τραγωδία φθάνει
στο απόγειό της όταν χάνουν τη ζωή στο τελευταίο τους ταξίδι.
Ολοκληρώνοντας, η διεθνής μετανάστευση αποτελεί ένα ζήτημα
προτεραιότητας για τη Διεθνή Ατζέντα. Λόγω του όγκου, της εμβέλειας και της πολυπλοκότητάς της τα Κράτη και άλλοι διεθνείς
παράγοντες θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν με καλύτερο τρόπο τις
αρνητικές επιπτώσεις αυτού του φαινομένου και παράλληλα να
τεκμηριώσουν τα οφέλη που πηγάζουν από αυτό. Άνδρες και γυναίκες που μεταναστεύουν θα έπρεπε να μπορούν να το κάνουν
με ασφαλή και εγκεκριμένο τρόπο: οι διεθνείς μεταναστεύσεις θα
έπρεπε να είναι τμήμα Περιφερειακών, Εθνικών και Παγκοσμίων
στρατηγικών οικονομικής ανάπτυξης, τόσο για τις αναπτυσσόμενες Χώρες όσο και για τις βιομηχανοποιημένες.
Από την πλευρά της, η ´´governance (διακυβέρνηση)´´ των διεθνών μεταναστεύσεων θα έπρεπε να ενισχυθεί μέσω μίας μεγαλύτερης εθνικής συνοχής και ικανότητας, μίας καλύτερης
περιφερειακής συνεργασίας μεταξύ των Κρατών και ενός πιο
αποτελεσματικού διαλόγου, σε παγκόσμιο επίπεδο, ανάμεσα στις
Κυβερνήσεις και τους Διεθνείς Οργανισμούς. Ένας στόχος που
μπορεί και πρέπει να επιτευχθεί μέσω μίας πιο ισχυρής σχέσης
μεταξύ μετανάστευσης, ανάπτυξης, ανθρώπινης ασφάλειας και
ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Interscambio commerciale Italia-Grecia:
calo del 10,1% nel 2010.
Εμπορικές συναλλαγές Ιταλίας-Ελλάδας:
πτώση κατά 10,1% το 2010.
Di Francesco Maria Autolino
του Francesco Maria Autolino
Dopo circa un decennio di crescita sostenuta a ritmi di circa il 4%
annuo, ben superiori alla media europea, l’economia greca è entrata in una fase di recessione che ha toccato il picco più
alto nel 2010.
Secondo i dati statistici forniti dalle autoritá elleniche ed italiane
(ICE), nel 2010 l´interscambio commerciale della Grecia con il resto del Mondo si é attestato a 40,1 miliardi di euro, con una diminuzione del 16,1% rispetto al 2009.
Le importazioni sono diminuite del -21,8% e si sono confermati
principali fornitori la Germania e l´Italia detenendo complessivamente il 25,2% delle quote di mercato (rispettivamente 3,8 e 3,5
miliardi di esportazioni). Figurano inoltre tra i principali fornitori
del Paese ellenico il nuovo colosso mondiale Cina (2,2 miliardi di
euro), i Paesi Bassi (1,9 miliardi di euro), la Francia (1,75 miliardi di
Μετά από περίπου μία δεκαετία σταθερής ανόδου με ρυθμούς
που κυμαίνονταν γύρω στο 4% κάθε χρόνο, πολύ μεγαλύτερους
από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο, η Ελληνική οικονομία μπήκε σε μία
περίοδο ύφεσης που άγγιξε το υψηλότερο σημείο της το 2010.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που εξέδωσαν οι Ελληνικές
και Ιταλικές (ICE) Αρχές, το 2010 οι εμπορικές συναλλαγές της Ελλάδας με τον υπόλοιπο Κόσμο έφθασαν τα 40,1 δις ευρώ, με μία
μείωση της τάξης του 16,1% σε σχέση με το 2009.
Οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά -21,8% και επιβεβαίωσαν τη θέση
τους ως οι κυριότεροι προμηθευτές της Χώρας η Γερμανία και η
Ιταλία κατέχοντας συνολικά το 25,2% του μεριδίου αγοράς (3,8
και 3,5 δις εξαγωγών αντίστοιχα). Εξάλλου μεταξύ των σημαντικότερων προμηθευτών της Ελλάδας εμφανίζονται ο νέος παγκόσμιος γίγαντας η Κίνα (2,2 δις ευρώ), οι Κάτω Χώρες (1,9 δις ευρώ), η
49
articolo άρθρο
euro), la Corea del Sud (1,6 miliardi di euro) ed il Belgio (1,25 miliardi di euro). La posizione prioritaria nelle importazioni greche é
occupata dal comparto delle macchine e attrezzature industriali,
mezzi di trasporto i cui acquisti, nel 2010 sono ammontati a 6,6
miliardi di euro, il 17,3% in meno rispetto all´anno precedente.
Seguono i prodotti chimici e affini (3,7 miliardi di euro, -2,5%), vari
prodotti industriali (2,9 miliardi di euro, -11,5%), i prodotti industriali classificati per materie prime (2,5 miliardi di euro, +1,6%), i
prodotti agro-alimentari e animali vivi (2,3 miliardi di euro, -3,2%)
ed i minerali e combustibili (1,1 miliardi di euro, -71,1%).
Sul versante opposto delle esportazioni greche verso il resto del
Mondo, nel 2010 il principale cliente é risultato la Germania con
acquisti di 1,3 miliardi di euro, seguita da Italia (1,2 miliardi di
euro), Cipro (785 milioni di euro) e Bulgaria (757 milioni di euro).
Nello stesso anno sono aumentati gli acquisti del Regno Unito,
Turchia e Francia mentre sono diminuiti quelli degli Stati Uniti. Le esportazioni hanno interessato in prima misura i prodotti
industriali classificati per materie prime le cui vendite sono ammontate a quasi 1,6 miliardi di euro, con un incremento del 7,3%
rispetto al primo semestre dell’anno precedente. Seguono i prodotti agro-alimentari e animali vivi (1,4 miliardi di euro, +5,6%), i
prodotti chimici e affini (1,2 miliardi di euro, +14,2%), le macchine
e attrezzature industriali, mezzi di trasporto (862 milioni di euro,
-13,9%), i vari prodotti Industriali (737 milioni di euro, -1,9%), ed i
minerali e combustibili (654 milioni di euro, 0%).
Infine, per quanto riguarda l´interscambio commerciale tra Italia
e Grecia, quest´ultimo si é attestato a 4,73 miliardi di euro, con un
decremento del -10,1% rispetto al 2009: le importazioni greche
sono diminuite del -13,1% mentre il tasso delle esportazioni é rimasto invariato. Tra le importazioni greche incontriamo in prima
misura le macchine e attrezzature industriali, mezzi di trasporto
che ha subito una riduzione rilevante delle vendite pari a –20,5%
rispetto all’anno precedente. Il secondo comparto in ordine d’importanza è quello dei vari prodotti industriali le cui vendite sono
diminuite su base annua del –13,1%. In particolare, le vendite di
Abbigliamento e accessori, la voce più importante dell’export
italiano in Grecia, si sono attestate a 191 milioni di euro evidenziando un calo del –14,5% su base annua ed una diminuzione
del –0,2% della quota di mercato, attualmente pari all’8,2%. Il
terzo comparto in ordine d’importanza è costituito dai prodotti
industriali classificati per materie prime che costituisce il 18,9%
del totale delle importazioni greche dall’Italia. Seguono poi i rodotti chimici e affini, i prodotti agro-alimentari e animali vivi ed i
minerali e combustibili con valori rispettivamente di 426 milioni
di euro (-7,8%), 260 milioni di euro (-9,1%) e 72 milioni di euro
(+40,5%). Cuanto alle esportazioni elleniche, il 28% delle vendite,
pari a 223 milioni di euro, è rappresentato dai prodotti industriali
classificati per materie prime, in particolare dai metalli non ferrosi
che nel periodo di riferimento sono incrementati su base annua
del 44,8%.
Segue il comparto dei prodotti agro-alimentari e animali vivi (197
milioni di euro), in particolare da Pesci, crostacei e molluschi. Le
esportazioni dei prodotti chimici e affini e delle materie prime
non alimentari, eccetto combustibili hanno registrato incrementi
rispettivamente del 18,7% e del 38,7%. In controtendenza i settori degli oli e grassi vegetali e animali (-23,9%), dei minerali e
combustibili (-46,75%) e dei vari prodotti industriali (-21%).
50
Γαλλία (1,75 δις ευρώ), η Νότιος Κορέα (1,6 δις ευρώ) και το Βέλγιο
(1,25 δις ευρώ). Στην πρώτη θέση των Ελληνικών εισαγωγών βρίσκεται ο τομέας των βιομηχανικών μηχανημάτων και εξοπλισμού
και των μεταφορικών μέσων οι αγορές των οποίων, το 2010 ανήλθαν σε 6,6 δις ευρώ, κατά 17,3% λιγότερο σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Ακολουθούν τα χημικά και τα παρεμφερή προϊόντα (3,7 δις ευρώ, -2,5%), τα διάφορα βιομηχανικά προϊόντα (2,9
δις ευρώ, -11,5%), τα βιομηχανικά προϊόντα που κατατάσσονται
στις πρώτες ύλες (2,5 δις ευρώ,, +1,6%), τα αγροτικά προϊόντα και
τρόφιμα και τα ζώντα ζώα (2,3 δις ευρώ,, -3,2%) και τα ορυκτά και
καύσιμα (1,1 δις ευρώ, -71,1%).
Στην αντίθετη πλευρά των Ελληνικών εξαγωγών προς τον υπόλοιπο Κόσμο, το 2010 ο σημαντικότερος πελάτης ήταν η Γερμανία με
αγορές ύψους 1,3 δις ευρώ, ακολουθούμενη από την Ιταλία (1,2
δις ευρώ), την Κύπρο (785 εκατομμύρια ευρώ) και την Βουλγαρία
(757 εκατομμύρια ευρώ). Την ίδια χρονιά αυξήθηκαν οι αγορές
από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Τουρκία και την Γαλλία ενώ μειώθηκαν εκείνες των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι εξαγωγές αφορούσαν
κυρίως τα βιομηχανικά προϊόντα που κατατάσσονται στις πρώτες
ύλες οι πωλήσεις των οποίων ανήλθαν περίπου στα 1,6 δις ευρώ,
με μία αύξηση της τάξης του 7,3% σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο
της προηγούμενης χρονιάς. Ακολουθούν τα αγροτικά προϊόντα
και τρόφιμα και τα ζώντα ζώα (1,4 δις ευρώ, +5,6%), τα χημικά
και τα παρεμφερή προϊόντα (1,2 δις ευρώ, +14,2%), τα βιομηχανικά μηχανήματα και εξοπλισμός και τα μεταφορικά μέσα (862
εκατομμύρια ευρώ, -13,9%), τα διάφορα βιομηχανικά προϊόντα
(737 εκατομμύρια ευρώ, -1,9%), και τα ορυκτά και καύσιμα (654
εκατομμύρια ευρώ, 0%).
Τέλος, αναφορικά με τις εμπορικές συναλλαγές ανάμεσα σε Ιταλία
και Ελλάδα, αυτές ανήλθαν σε 4,73 δις ευρώ, με μία μείωση της
τάξης του -10,1% σε σχέση με το 2009: οι Ελληνικές εισαγωγές
μειώθηκαν κατά -13,1% ενώ το ποσοστό των εξαγωγών παρέμεινε
σταθερό. Μεταξύ των Ελληνικών εισαγωγών συναντάμε στη πρώτη θέση τα βιομηχανικά μηχανήματα και εξοπλισμό, μεταφορικά
μέσα που υπέστησαν μία σημαντική μείωση των πωλήσεων της
τάξης του –20,5% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Ο δεύτερος τομέας κατά σειρά προτεραιότητας είναι εκείνος των διαφόρων βιομηχανικών προϊόντων οι πωλήσεις του οποίου μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά –13,1%. Συγκεκριμένα, οι πωλήσεις των
Ενδυμάτων και αξεσουάρ, ο πιο σημαντικός τομέας του Ιταλικού
export προς την Ελλάδα, ανήλθαν στα 191 εκατομμύρια ευρώ εμφανίζοντας μία πτώση της τάξης του –14,5% σε ετήσια βάση και
μία μείωση κατά –0,2% του μεριδίου αγοράς, που αυτή τη στιγμή
ανέρχεται σε 8,2%. Ο τρίτος σημαντικότερος τομέας αποτελείται
από τα βιομηχανικά προϊόντα που κατατάσσονται στις πρώτες
ύλες ο οποίος αποτελεί το 18,9% του συνόλου των Ελληνικών εισαγωγών από την Ιταλία. Ακολουθούν μετά τα χημικά και παρεμφερή προϊόντα, τα αγροτικά προϊόντα και τρόφιμα και τα ζώντα
ζώα και τα ορυκτά και καύσιμα αξίας 426 εκατομμυρίων ευρώ
(-7,8%), 260 εκατομμυρίων ευρώ (-9,1%) και 72 εκατομμυρίων
ευρώ (+40,5%) αντίστοιχα. Αναφορικά με τις Ελληνικές εξαγωγές,
το 28% των πωλήσεων, αξίας 223 εκατομμυρίων ευρώ, αποτελείται από τα βιομηχανικά προϊόντα που κατατάσσονται στις πρώτες
ύλες, ιδιαίτερα από τα μη σιδηρούχα μέταλλα που στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 44,8%.
Ακολουθεί ο τομέας των αγροτικών προϊόντων και τροφίμων και
των ζώντων ζώων (197 εκατομμύρια ευρώ), ιδιαίτερα των Ψαριών, οστρακόδερμων και μαλακίων. Οι εξαγωγές των χημικών
και παρεμφερών προϊόντων και των μη βρώσιμων πρώτων υλών,
πλην καυσίμων κατέγραψαν αυξήσεις της τάξης του 18,7% και
του 38,7% αντίστοιχα. Σε αντίθετη τάση οι τομείς των φυτικών
και ζωικών ελαίων και λιπών (-23,9%), των ορυκτών και καυσίμων
(-46,75%) και των διαφόρων βιομηχανικών προϊόντων (-21%).
fiere εκθέσεις
IL 5° TRIESTESPRESSO EXPO (28-30 OTTOBRE 2010) SI CHIUDE ACCREDITANDO TRIESTE CAPITALE MONDIALE DEL CAFFE’
ESPRESSO E VOLANO ECONOMICO.
Η 5η TRIESTESPRESSO EXPO (28-30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2010) ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΕ ΑΝΑΚΗΡΥΣΣΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΕΡΓΕΣΤΗ ΩΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΟΥ ΚΑΦΕ ΕΣΠΡΕΣΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ.
52
5 milioni di euro l’indotto economico per il territorio. L’evento è cresciuto del 24,2% rispetto alla passata
edizione. 8757 i visitatori (previsti 8000) provenienti da 86 Paesi (previsti 80). 105 giornalisti accreditati
da 18 Paesi.
5 εκατομμύρια ευρώ η οικονομική παραγωγική δραστηριότητα για την περιοχή. Η Έκθεση μεγάλωσε κατά
24,2% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά διεξαγωγής της. 8757 οι επισκέπτες (προβλεπόμενοι 8000)
προερχόμενοι από 86 Χώρες (προβλεπόμενες 80). 105 διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι από 18 Χώρες.
L a quinta edizione del TriestEspresso Expo (28-30 ottobre) si
chiusa facendo registrare un nuovo record e soprattutto la soddisfazione di tutti gli espositori, produttori e visitatori arrivati da
tutto il mondo a Trieste per una tre giorni dove la filiera del caffè
espresso è stata protagonista. Tutto il mondo del caffè si è dato
appuntamento a Trieste ed i numeri di questo evento internazionale ne fotografano bene la portata e l’importanza. Gli 8757 visitatori (stimati 8000) provenienti da 86 Paesi (stimati 80 Paesi) sono
stati ampiamente superati con una crescita del 24,2% rispetto
alla passata edizione (2008) ed i 230 espositori provenienti da 22
Paesi (Austria, Burundi, China, Colombia, France, Germany, Great
Britain, Guatemala, India, Indonesia, Israel, Italy, Poland, Portugal,
Russia, Rwanda, Slovenia, South Korea, Switzerland, USA, Vietnam,
Yemen) hanno chiuso contratti per milioni di euro ed aperto nuovi
canali commerciali. Il TriestEspresso Expo, dopo la Barcolana, è il
secondo evento capace di garantire sul territorio provinciale importanti entrate economiche con ricadute per un giro d’affari per
la provincia (Alberghi, ristoranti, musei, negozi, trasporto) stimato
in 5 milioni di euro. 105 i giornalisti accreditati provenienti da 18
Paesi. Per l’edizione 2010 del TEE sono stati utilizzati tutti gli 11000
mq del comprensorio fieristico di Montebello.
Nato nel 2000 il TriestEspresso Expo (fiera biennale) ha fatto registrare un continuo trend di crescita arrivando alla completa saturazione delle aree espositive nell’edizione di quest’anno. La quinta
edizione del TriestEspresso Expo è stata caratterizzata anche da
una giornata aperta al pubblico che ha dato la possibilità ai visitatori non professionali di girare tra gli stand presenti in Fiera.
“Questa edizione del TriestEspresso Expo – commenta Franco Bazzara dell’Associazione Caffè Trieste – si è caratterizzata per la qualità e capacità produttiva di tutti gli attori presenti. Si è trattato della migliore edizione di TriestEspresso per quanto riguarda il giro
d’affari che è riuscita a produrre soprattutto in considerazione del
complesso momento economico che anche questo comparto sta
vivendo. Ritengo sia fondamentale continuare su questo binario
per non far perdere a Trieste l’ormai accreditato ruolo di capitale
mondiale del caffè espresso”.
Η πέμπτη Έκθεση TriestEspresso Expo (28-30 Οκτωβρίου) ολοκληρώθηκε καταγράφοντας ένα νέο ρεκόρ και κυρίως την ικανοποίηση όλων των εκθετών, παραγωγών και επισκεπτών που έφθασαν
από όλο τον κόσμο στην Τεργέστη για μία εκδήλωση τριών ημερών όπου ο τομέας του καφέ εσπρέσο ήταν ο πρωταγωνιστής.
Όλος ο κόσμος του καφέ έδωσε ραντεβού στην Τεργέστη και τα
νούμερα αυτής της διεθνούς εκδήλωσης φωτογραφίζουν ακριβώς την εμβέλεια και τη σπουδαιότητά της. Οι 8757 επισκέπτες
(εκτιμούμενοι 8000) προερχόμενοι από 86 Χώρες (εκτιμούμενες
80 Χώρες) ξεπεράστηκαν κατά πολύ με μία αύξηση του 24,2%
σε σχέση με την προηγούμενη φορά (2008) και οι 230 εκθέτες
προερχόμενοι από 22 Χώρες (Austria, Burundi, China, Colombia,
France, Germany, Great Britain, Guatemala, India, Indonesia, Israel,
Italy, Poland, Portugal, Russia, Rwanda, Slovenia, South Korea,
Switzerland, USA, Vietnam, Yemen) έκλεισαν συμφωνίες εκατομμυρίων ευρώ και άνοιξαν νέα εμπορικά κανάλια. Η TriestEspresso
Expo, μετά την Barcolana, είναι η δεύτερη εκδήλωση σε επίπεδο
Νομού που καταφέρνει να εξασφαλίσει στην περιοχή σημαντικά
οικονομικά έσοδα με επιπτώσεις στον τζίρο του Νομού (Ξενοδοχεία, εστιατόρια, μουσεία, καταστήματα, μεταφορές) που υπολογίζεται στα 5 εκατομμύρια ευρώ. 105 οι διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι προερχόμενοι από 18 Χώρες. Για την Έκθεση του 2010
χρησιμοποιήθηκαν και τα 11000 τ.μ. του Εκθεσιακού Κέντρου στο
Montebello.
Η TriestEspresso Expo που έγινε για πρώτη φορά το 2000 (Διετής
Έκθεση) κατέγραψε μία συνεχή τάση ανόδου φθάνοντας στην
πλήρη κάλυψη των εκθεσιακών χώρων αυτής της χρονιάς. Η πέμπτη TriestEspresso Expo χαρακτηρίστηκε από μία ημέρα ανοιχτή για το κοινό που έδωσε στους μη επαγγελματίες επισκέπτες
τη δυνατότητα να περιπλανηθούν στα stand της Έκθεσης.
“Η φετινή Έκθεση TriestEspresso Expo – σχολιάζει ο κ. Franco
Bazzara της Ένωσης Καφέ της Τεργέστης – χαρακτηρίζεται από
την ποιότητα και την παραγωγική δυναμικότητα όλων των παραγόντων που είναι παρόντες. Επρόκειτο για την καλύτερη χρονιά
της Έκθεσης TriestEspresso αναφορικά με τον κύκλο εργασιών
που κατάφερε να παράγει κυρίως λαμβάνοντας υπόψη τη δύσκολη οικονομική συγκυρία που και αυτός ο τομέας βιώνει. Θεωρώ
πως είναι σημαντικό να συνεχίσουμε σε αυτό το δρόμο για να μην
χάσει η Τεργέστη τον πιστοποιημένο τώρα πια τίτλο της παγκόσμιας πρωτεύουσας του καφέ εσπρέσο”.
53
fiere εκθέσεις
PARTNERSHIP FRA MUSEI EUROPEI
DEL CAFFE’:
Nel corso del TriestEspresso Expo si è tenuta anche la quarta Partnership fra Musei europei del caffè. Dopo quello con Museum für
Kaffeetechnik-Probat Werke in Germania nel 2004, con CaferamaBadilatti in Svizzera nel 2006, con Kaffee Kompetenz Zentrum di
Vienna nel 2008, ora è stata la volta del Musée de l’aventure Peugeot qui a Trieste.
L’evento ha visto la presenza del delegato del francese Musée de
l’aventure Peugeot (società nata esattamente 2 secoli fa quale
fabbrica di lame, seghe per legnami e macinini da caffè) Fabrizio
Taiana (segretario del Club Storico Peugeot Italia). Sono intervenuti la console onorario a Trieste della Repubblica di Francia Christia Leggeri che ha relazionato sul rapporto fra Trieste e la Francia
il docente al Mib Stefano Pilotto. E’ stato invitato anche il presidente del TCC Furio Suggi Liverani.
A fare gli onori di casa il presidente dell’Associazione Caffè Trieste
Vincenzo Sandalj e Gianni Pistrini, curatore dell’iniziativa.
54
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ
ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΦΕ:
Κατά τη διάρκεια της Έκθεσης TriestEspresso Expo πραγματοποιήθηκε και η τέταρτη Συνεργασία ανάμεσα σε Ευρωπαϊκά Μουσεία του Καφέ. Μετά από εκείνη με το Museum für KaffeetechnikProbat Werke στη Γερμανία το 2004, με το Caferama-Badilatti στην
Ελβετία το 2006, με το Kaffee Kompetenz Zentrum της Βιέννης το
2008, τώρα ήταν η σειρά του Musée de l’aventure Peugeot εδώ
στην Τεργέστη.
Στην εκδήλωση παρέστη ο εκπρόσωπος του Γαλλικού Musée de
l’aventure Peugeot (εταιρίας που δημιουργήθηκε ακριβώς δυο
αιώνες πριν ως εργοστάσιο λεπίδων, πριονιών για ξυλείες και
μύλων για καφέ) Fabrizio Taiana (γραμματέας του Club Storico
Peugeot Italia). Ομιλίες απεύθυναν η Επίτιμη Πρόξενος της Δημοκρατίας της Γαλλίας στην Τεργέστη Christia Leggeri για τη σχέση ανάμεσα στην Γαλλία και την Τεργέστη και ο Καθηγητής του
Mib Stefano Pilotto. Προσκλήθηκε και ο Πρόεδρος του TCC Furio
Suggi Liverani. Οικοδεσπότες ήταν ο Πρόεδρος της Ένωσης Καφέ
της Τεργέστης Vincenzo Sandalj και ο Gianni Pistrini, που επιμελήθηκε της εκδήλωσης.
mostra fotografica ‘VIAGGIO IN UN’ITALIA SENZA TEMPO’
έκθεση φωτογραφίας ‘ΤΑΞΙΔΙ ΣΕ ΜΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΔΙΧΩΣ ΧΡΟΝΟ’
Dal 18 marzo al Vafopouleio di Salonicco
Από 18 Μαρτίου στο Βαφοπούλειο Θεσσαλονίκης
FOTOGRAFIE Pedro Luis Ladròn de Guevara
A CURA DI Zosi Zografidou - Pedro Luis Ladròn de Guevara
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Πέδρο Λουίς Λαντρόν ντε Γκεβάρα
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Ζώζη Ζωγραφίδου – Πέδρο Λουίς Λαντρόν ντε Γκεβάρα
Venerdi 18 marzo alle ore 20.30 presso la Sala di Eventi Figurativi
del sesto piano del Vafopouleion Centro Culturale del Comune di
Salonicco si inaugura la mostra di fotografia con titolo: «Viaggio
in un’Italia senza tempo - Ταξίδι σε μια Ιταλία δίχως χρόνο - Viajo
en una Italia sin tiempo». Fotografie Pedro Luis Ladròn de Guevara, professore ordinario del Dipartimento di Italianistica dell’Università di Murcia della Spagna – A cura di Zosi Zografidou, prof.
ssa associata del Dipartimento di Lingua e Letteratura italiana
dell’Università ‘Aristotele’ di Salonicco e del prof. Pedro Luis Ladròn de Guevara.
Durata della mostra: 18-27 Marzo 2011.
La mostra sotto il patrocinio della Fundacion CajaMurcia si è inaugurata lunedì 10 gennaio 2011 a Lorca per poi andare in altre città
della Spagna e finire a Madrid nel gennaio del 2012.
A Salonicco la mostra si organizza dal Dipartimento della Lingua
e Letteratura italiana della Facoltà di Lettere dell’Università di
Salonicco nell’ambito della celebrazione dei 50 anni del Dipartimento di Lingua e Letteratura Italiana della Facoltà di Lettere
dell’Università ‘Aristotele’ di Salonicco e dei 150 anni dell’Unità
d’Italia in collaborazione con la Fundacion CajaMurcia, l’Università di Murcia della Spagna, la Società Dante Alighieri – Comitato
di Murcia e Comitato di Salonicco, l’Istituto Italiano di Cultura di
Salonicco, la Camera di Commercio Italoellenica di Salonicco ed
Αegean Airlines.
Την Παρασκευή στις 18 Μαρτίου 2011 στις 8.30 το βράδυ στην
Αίθουσα Εικαστικών Εκδηλώσεων του 6ου ορόφου του Βαφοπούλειου Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Θεσσαλονίκης θα
εγκαινιαστεί η Έκθεση φωτογραφίας με τίτλο: «Viaggio in un’Italia
senza tempo - Ταξίδι σε μια Ιταλία δίχως χρόνο - Viajo en una Italia
sin tiempo» (Φωτογραφίες Πέδρο Λουίς Λαντρόν ντε Γκεβάρα,
καθηγητή του Τμήματος Ιταλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Mούρθια της Ισπανίας - Επιμέλεια Zώζη Ζωγραφίδου αναπλ.
Καθηγήτρια του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του καθηγητή
Πέδρο Λουίς Λαντρόν ντε Γκεβάρα).
Διάρκεια Έκθεσης 18-27 Μαρτίου 2011.
Η ‘Εκθεση υπό την αιγίδα της Fundacion CajaMurcia έχει εγκαινιαστεί τη Δευτέρα 10/1/2011 στην πόλη Lorca της Ισπανίας και θα
παρουσιαστεί σε διάφορες πόλεις της Ισπανίας για να καταλήξει
στη Μαδρίτη τον Ιανουάριο του 2012.
Στη Θεσσαλονίκη η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τον εορτασμό της συμπλήρωσης των 50 χρόνων από
την ίδρυση του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της
Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και των 150 χρόνων της Ένωσης της Ιταλίας και διοργανώνεται σε συνεργασία του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ. με την Fundacion CajaMurcia, το Πανεπιστήμιο
της Μούρθια Ισπανίας, την Società Dante Alighieri – Comitato di
Murcia και Comitato di Salonicco, το Istituto Italiano di Cultura di
Salonicco, την Camera di Commercio Italoellenica di Salonicco,
και τις αερογραμμές Αegean Airlines.
55
articolo άρθρο
«Pedro Luis Ladrón de Guevara con il suo sguardo sensibile, con
gli occhi di un viaggiatore, di un Ulisse odierno in cerca di nuove
vie sul mare per raggiungere la sua Itaca, percorre una terra sognata, vissuta e amata, le strade di un paese che cresce in lui e riesce a rivelare quello che solo un poeta potrebbe scoprire, rubare
e imprimere. Attraverso le sue fotografie che diventano immagini
reali, pieni di vita che nascondono la sua passione per la terra sognata, in modo autentico e accurato, ci fa viaggiare nello spazio di
un’Italia, laddove ognuno vorrebbe perdersi e sognare», osserva
la prof.ssa Zografidou.
«Arrivai in Italia trenta anni fa», spiega il prof. Ladròn de Guevara.
«Sono cresciuto come persona per le sue strade, per i suoi vicoli,
per le sue piazze, per le sue stazioni e per i sentieri che ho fotografato. Lì imparai a guardare l’arte come qualcosa di quotidiano. Non sono un fotografo professionista e spero di non essere
giudicato come tale, sono soltanto l’amante che ha fotografato la
sua amata nei piccoli dettagli. L’Italia è incommensurabile e selezionare delle immagini sarà sempre un’operazione problematica,
così nella scelta delle foto ho cercato di mostrare regioni, spazi e
situazioni quanto più varie possibili. Spero soltanto di aver saputo
cogliere e conservare almeno una minima parte della sua bellezza e della passione che sento per lei».
«Le immagini», sottolinea la prof.ssa Ζografidou, «accompagnate da parole, in italiano, in greco e in spagnolo, di poeti di tutto
il mondo che hanno amato e cantato le sue bellezze e da versi
contenuti nella raccolta di poesia Quando la pietra parla del prof.
Ladròn de Guevara, invitano a cercare i dettagli e i paesaggi e a
sentire le esperienze di un viaggio mai vissuto. Il nostro viaggio
immaginario potrebbe cominciare guardando il mare, davanti
alla finestra aperta sulla baia di Capri, isola magica, punto di arrivo, ma allo stesso tempo punto di partenza per altri nuovi viaggi
pieni di fantasia e di mistero verso l’Italia».
«Ο Πέδρο Λουίς Λαντρόν ντε Γκεβάρα με ευαίσθητο βλέμμα, με
τα μάτια ενός ταξιδευτή, ενός σύγχρονου Οδυσσέα που αναζητά
νέους δρόμους στη θάλασσα για να προσεγγίσει την Ιθάκη του,
διαβαίνει μια γη που ονειρεύτηκε, που έζησε, που αγάπησε, τους
δρόμους μιας χώρας που αναπτύσσεται μέσα του και καταφέρνει να αποκαλύψει αυτό που μόνο ένας ποιητής θα μπορούσε να
ανακαλύψει, να κλέψει και να αποτυπώσει. Mέσα από τις φωτογραφίες του που γίνονται πραγματικές εικόνες γεμάτες ζωή, που
κρύβουν το πάθος του για τη χώρα που ονειρεύεται, με αυθεντικό
και προσεκτικό τρόπο, μας ταξιδεύει στο χώρο μιας Ιταλίας, εκεί
όπου ο καθένας θα ήθελε να χαθεί και να ονειρευτεί», παρατηρεί
η κ. Ζωγραφίδου.
«Έφτασα στην Ιταλία πριν τριάντα χρόνια», εξηγεί ο καθηγητής
Λαντρόν ντε Γκεβάρα. «Μεγάλωσα σαν προσωπικότητα στους
δρόμους της, στα σοκάκια της, στις πλατείες της, στους σταθμούς
των τραίνων και στα μονοπάτια που φωτογράφησα. Εκεί έμαθα να
βλέπω την τέχνη σαν κάτι το καθημερινό. Δεν είμαι επαγγελματίας φωτογράφος και ελπίζω να μην κριθώ μ’αυτήν την ιδιότητα,
είμαι απλά ο εραστής που έχει φωτογραφίσει την αγαπημένη του
στις μικρές λεπτομέρειες. Η Ιταλία είναι απέραντη και το να επιλέξεις εικόνες θα είναι πάντα ένα προβληματικό επιχείρημα, έτσι
στην επιλογή των φωτογραφιών προσπάθησα να δείξω επαρχίες,
τόπους και όσο ήταν δυνατόν διαφορετικές καταστάσεις. Ελπίζω
μόνο ότι μπόρεσα να συγκεντρώσω ένα μικρό μέρος από την
ομορφιά της και το πάθος που αισθάνομαι γι’αυτήν».
«Οι εικόνες», υπογραμμίζει η κ. Ζωγραφίδου, «συνοδευόμενες
στην ιταλική, την ελληνική και την ισπανική γλώσσα, από λέξεις
ποιητών από όλον τον κόσμο, που αγάπησαν και τραγούδησαν
τις ομορφιές της και από στίχους που προέρχονται από την ποιητική συλλογή Όταν μιλά η πέτρα του καθηγητή Λαντρόν ντε Γκεβάρα, προσκαλούν να εντοπίσουμε λεπτομέρειες και τοπία και να
νοιώσουμε τις εμπειρίες ενός ταξιδιού που δεν ζήσαμε ποτέ. Το
φανταστικό ταξίδι μας θα μπορούσε να ξεκινήσει κοιτάζοντας τη
θάλασσα, μπροστά στο ανοικτό παράθυρο του όρμου του Κάπρι,
μαγικό νησί, σημείο άφιξης αλλά την ίδια στιγμή και σημείο αναχώρησης για άλλα καινούρια ταξίδια γεμάτα φαντασία και μυστήριο προς την Ιταλία».
56

Κυρία Μέρκελ, σταματήστε πια με τις προσπάθειες

Συμβουλευτείτε το Φύλλο Οδηγιών Χρήσης

ΡΙΠΕΡ - Alpellas

Η τεχνολογία της υδροενζυματικής εκχύλισης

εδώ - EnergyBay.gr

εδώ

MOD. HYDRONIÁGARA - Chimeneas Agrafuego

εδώ