ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΗ ΑΚΜΗ ΚΑΣΔΡΙΝΑ ΑΒΔΣΗ Γεξκαηνιόγνο- Αθξνδηζηνιόγνο asvesmed@otenet. gr ΙΑΣΡΙΚΗ ΔΣΙ ΠΡΟΘΔΙ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΔΙ. ΑΦΑΙΡΔΙ ΜΔΝ ΣΩΝ ΤΠΔΡΒΑΛΛΟΝΣΩΝ, ΠΡΟΘΔΙ ΓΔ ΣΩΝ ΔΛΔΙΠΟΝΣΩΝ. Ο ΓΔ ΣΟΤΣΟ ΠΟΔΙΝ, ΑΡΙΣΟ ΙΑΣΡΟ. ΕΝΔΕΙΞΕΙ ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΗΝ ΑΚΜΗ 1) 2) 3) 4) 5) ε γπλαίθεο πνπ ε ζπλήζεο ηνπηθή ή αληηβηνηηθή per os αγσγή έρεη απνηύρεη. Όηαλ είλαη επηζπκεηή ε αληηζύιιεςε, καδί κε ηελ αληηκεηώπηζε ηεο αθκήο. Όηαλ ε ιήςε ηζνηξεηηλνίλεο αληελδείθλπηαη ή δελ έρεη απνηέιεζκα. ε ππεξαλδξνγνληζκό (σνζεθίθεο ή επηλεθξηδηθήο αηηηνινγίαο) ε ύπαξμε θιηληθώλ ζεκείσλ ππεξαλδξνγνληζκνύ ΟΡΜΟΝΙΚΕ ΘΕΡΑΠΕΙΕ ΣΗΝ ΑΚΜΗ (1) ΑΝΑΣΟΛΕΙ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΧΝ ΑΝΔΡΟΓΟΝΧΝ Υακειή δόζε γιπθνθνξηηθνεηδώλ. Έλδεημε : πγγελήο ππεξπιαζία επηλεθξηδίσλ κε όςηκε εκθάληζε. Prednisolone 2,5-5mg/εκεξ. πξν ηεο θαηάθιηζεο ή 2,5mg ην πξσί 5mg ην βξάδπ κε ή ρσξίο αληηζπιιεπηηθά (όρη πέξαλ ησλ 6 κελώλ). ΟΡΜΟΝΙΚΕ ΘΕΡΑΠΕΙΕ ΣΗΝ ΑΚΜΗ (2) α. ΑΝΑΣΟΛΕΙ ΧΟΘΗΚΙΚΧΝ ΑΝΔΡΟΓΟΝΧΝ Αλάινγα ησλ εθιπηηθώλ νξκνλώλ ηνπ ππνζαιάκνπ(GnRH αγσληζηέο), (αλάινγα LHRH), αλαζηέιινπλ παξαγσγή γνλαδνηξνπηλώλ, ηελ σνξξεμία, δηαθόπηνληαο ηελ θπθιηθή απειεπζέξσζε LH, FSH από ηελ ππόθπζε. Π.ρ. βνπζεξειίλε, ιεππξνξειίλε. Γελ ρξεζηκνπνηνύληαη ιόγσ ηαπηόρξνλεο κείσζεο νηζηξνγόλσλ. ΟΡΜΟΝΙΚΕ ΘΕΡΑΠΕΙΕ ΣΗΝ ΑΚΜΗ (3) β.ΑΝΑΣΟΛΕΙ ΧΟΘΗΚΙΚΧΝ ΑΝΔΡΟΓΟΝΧΝ Οξκνληθά αληηζπιιεπηηθά από ηνπ ζηόκαηνο (ΟΑ). Πεξηέρνπλ νηζηξνγόλα (ζπλήζσο ethinyl estradiol 2035κg) θαη πξνγεζηεξηλνεηδή (progestin). ΣΡΟΠΟ ΔΡΑΗ ΑΝΣΙΤΛΛΗΠΣΙΚΧΝ Οηζηξνγόλα : αύμεζε ζύλζεζεο SHBG → ειάηησζε F ηεζηνζηεξόλεο. Αλαζηνιή σνξξεμίαο κέζσ αλαζηνιήο ησλ σνζεθηθώλ αλδξνγόλσλ. Μείσζε θπθινθνξνύλησλ αλδξνγόλσλ. Οξκνληθά Αληηζπιιεπηηθά νηζηξνγόλα+πξνγεζηεξηλνεηδή (πξνγεζηαγόλα) (progestins) 1εο γεληάο ethinylestradiol + 2εο γεληάο ethinylestradiol + 3εο γεληάο ethinylestradiol + desogestrel (Laurina, Gracial, Mercilon, Trigynera) gestodene cyproterone acetate (Gynofen 35) 4εο γεληάο ethinylestradiol + norethisterone levonorgestrel norgestimate (Postinor, Mirena -ελδνκήηξηα ζπζθεπή) drospirenone (DRSP) (Jasmin,Jasminelle) chlormadinone acetate πζηάζεηο ηεο Δπηηξνπήο ΦαξκαθνεπαγξύπλεζεοΑμηνιόγεζεο Κηλδύλνπ (PRAC) ηνπ ΔΜΑ Σν Gynofen 35 (cyproterone acetate 2mg/ethinylestradiol 35 mcg) ελδείθλπηαη γηα ηελ ζεξαπεία κέηξηαο-ζνβαξήο αθκήο πνπ ζρεηίδεηαη κε επαηζζεζία ζηα αλδξνγόλα (κε ή ρσξίο ζκεγκαηόξξνηα) ή/θαη δαζπηξηρηζκό, ζε γπλαίθεο ζε αλαπαξαγσγηθή ειηθία. Υξεζηκνπνηείηαη κόλν αθνύ ε ηνπηθή ζεξαπεία ή νη ζπζηεκαηηθέο αληηβηνηηθέο ζεξαπείεο έρνπλ απνηύρεη. Γελ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη κε άιια νξκνληθά αληηζπιιεπηηθά (ΟΑ). Οι πποειδοποιήζειρ και πποθςλάξειρ για ηον κίνδςνο θπομβοεμβολήρ έσοςν ενιζσςθεί. Αλαζεσξεκέλεο παξάγξαθνη ζην SPC Κίλδπλνο θιεβηθήο θαη αξηεξηαθήο ζξνκβνεκβνιήο (ΦΘΔ θαη ΑΘΔ) Ηπμεκέλνο ζε ρξήζηξηεο Gynofen 35. Κίλδπλνο γηα ΦΘΔ κεγαιύηεξνο ηνλ 1ν ρξόλν ρξήζεο. Καηά ηελ επαλέλαξμε ηνπ. Καηά ηελ αιιαγή από άιιν (ΟΑ) ζην Gynofen 35, κεηά ρξνληθή πεξίνδν δηαθνπήο ηεο αγσγήο δηάξθεηαο ηνπιάρηζηνλ ελόο κελόο. Η νκάδα ρξεζηξηώλ ηνπ Gynofen 35 πηζαλόλ λα πεξηιάκβαλε αζζελείο πνπ έρνπλ (ελδερνκέλσο) εγγελή απμεκέλν θίλδπλν θαξδηαγγεηαθήο λόζνπ (ζύλδξνκν πνιπθπζηηθώλ σνζεθώλ). Αληελδείμεηο ρξήζεο ΟΑ γηα ηελ ζεξαπεία ηεο αθκήο ΦΘΔ (επηπνιήο, ελ ησ βάζεη ΦΘ, πλεπκνληθή εκβνιή). ΑΘΔ (έκθξαγκα κπνθαξδίνπ) ή πξόδξνκεο θαηαζηάζεηο (ζηεζάγρε, παξνδηθό ηζραηκηθό επεηζόδην). Αγγεηαθό εγθεθαιηθό επεηζόδην (ΑΔΔ). Παξνπζία παξαγόλησλ θηλδύλνπ -ζαθραξώδεο δηαβήηεο -ζνβαξή ππέξηαζε -ζνβαξή δπζιηπνπξσηετλαηκία Κιεξνλνκηθή πξνδηάζεζε γηα ΦΘΔ, ΑΘΔ: -αληίζηαζε ζηελ ελεξγνπνηεκέλε πξσηετλε c (APC). -αλεπάξθεηα αληηζξνκβίλεο ΙΙΙ -αλεπάξθεηα πξσηετλεο c θαη s -ππεξνκνθπζηετλαηκία -αληηθσζθνιηπηδηθά αληηζώκαηα (αληηζώκαηα αληηθαξδηνιηπίλεο,αληηπεθηηθό ηνπ ιύθνπ) Κίλδπλνο ΦΘΔ ζπκβακάησλ ΑΤΞΑΝΔΣΑΙ κε: Ηιηθία Κάπληζκα (♂ 35) Θεηηθό νηθνγελεηαθό ηζηνξηθό Παξαηεηακέλε αθηλεηνπνίεζε, κείδνλεο ρεηξνπξγηθέο επεκβάζεηο, νπνηαδήπνηε επέκβαζε ζηα θ.άθξα νβαξό ηξαύκα - δηαθνπή ιήςεο!! αιιηώο ρνξήγεζε αληηζξνκβσηηθήο αγσγήο Παρπζαξθία (ΒΜΙ 30 kg/m²) Λνρεία Κίλδπλνο ΑΘΔ ή ΑΔΔ ΑΤΞΑΝΔΣΑΙ κε: Ηιηθία Κάπληζκα Γπζιηπνπξσηετλαηκία Παρπζαξθία Τπέξηαζε Ηκηθξαλία Βαιβηδνπάζεηα Κνιπηθή καξκαξπγή Θεηηθό νηθνγελεηαθό ηζηνξηθό ΑΔ ζην θπθινθνξηαθό παξνπζηάδνληαη (ζπρλόηεξα) ζε αζζελείο κε: .δηαβήηε ΔΛ Αηκνιπηηθό νπξαηκηθό ζύλδξνκν Υξόληεο θιεγκνλώδεηο λόζνπο ηνπ εληέξνπ Γξεπαλνθπηηαξηθή αλαηκία ΑΛΛΔ ΑΠΟΛΤΣΔ ΑΝΣΔΝΓΔΙΞΔΙ Υξόληα λεθξηθή αλεπάξθεηα Ωηνζθιήξπλζε Ηπαηηθέο λόζνη κε ρνιόζηαζε,πνξθπξίεο Όγθνη ππόθπζεο Με θαζνξηζκέλεο αηκνξξαγίεο από γελλεηηθά όξγαλα Λνρεία, εγθπκνζύλε Αγγεηαθέο δηαηαξαρέο πάληεο(;) (≥1/10.000 έσο 1/1000): ζξνκβνεκβνιή ΔΠΙΓΡΑΗ ΟΑ ζε: Καξθίλν καζηνύ Καξθίλν γελλεηηθώλ νξγάλσλ Τπεξαλδξνγνληζκόο ύλδξνκν πνιπθπζηηθώλ σνζεθώλ. ύλδξνκν HAIR-AN (Hyperandrogenism, Insulin- Resistance, Acanthosis Nigricans). ύλδξνκν SAHA (Seborrhea, Acne, Hirsutism, Alopecia). Αθκή ελήιηθσλ γπλαηθώλ πλήζεο Αξρίδεη από ηελ εθεβεία ή ελήιηθε δσή πλερίδεη αθόκα θαη δεθαεηίεο Δπεξεάδεη ηελ πνηόηεηα δσήο 1/3 ησλ αζζελώλ πνπ πξνζέξρνληαη ζην ηαηξείν είλαη γπλαίθεο 25 Τςειόηεξα πνζνζηά απνηπρίαο, 82% ζε πνιινύο θύθινπο αληηβίσζεο ΕΡΓΑΣΗΡΙΑΚΟ ΕΛΕΓΥΟ ΠΡΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Γεληθή αίκαηνο,ρνιεζηεξίλε, επαηηθόο έιεγρνο. Δμεηάζεηο ζξνκβνθηιίαο: ηλνδσγόλν, παξάγσλ leyden, παξάγσλ C, παξάγσλ S, νκνθπζηετλε. Γνληδηαθόο έιεγρνο ζξνκβώζεσο; Σεζη θύεζεο; Γελ απαηηείηαη: Pap test, γπλαηθνινγηθή εμέηαζε. ΑΝΑΣΟΛΕΙ ΤΠΟΔΟΥΕΧΝ ΣΧΝ ΑΝΔΡΟΓΟΝΧΝ Kππξνηεξόλε νμεηθή CPA + Αηζηλπινηζηξαδηόιε (Gynofen 35) (2mg+0,035mg). +10mg CPA (Androcur) επηπιένλ από ηελ 5ε – 14ε εκέξα ηνπ θύθινπ). πηξνλνιαθηόλε (Αldactone). Φινπηακίδε(Flucinom, Elbat, Flutaplex). CPA Androcur 10mg, 50mg Aληηαλδξνγόλν ρξεζηκεύνλ σο πξνγεζηαγόλo ζηα αληηζπιιεπηηθά. Αλαζηνιή παξαγσγήο ζκήγκαηνο από 30-67%. Άκεζε δξάζε ζηελ θαγεζσξνγέλεζε. Μεγαιύηεξνο θίλδπλνο ζξνκβώζεσλ; ΜΗΥΑΝΙΜΟ ΔΡΑΗ Αλαζηνιή FSH-LH, αλαζηνιή ιεηηνπξγίαο σνζεθώλ θαη κείσζε αλδξνγόλσλ νξξνύ. Αλαζηνιή ζύλδεζεο DHT κε ηνλ ππνδνρέα ηεο. Διάηησζε δξαζηεξηόηεηαο ηεο 5α-αλαγσγάζεο πνπ κεηαηξέπεη ηελ ηεζηνζηεξόλε ζε DHT. Aλαζηνιή ηεο σνξξεμίαο (αληηγνλαδνηξνθηληθή δξάζε). ΠΙΡΟΝΟΛΑΚΣΟΝΗ Αλαζηνιέαο ππνδνρέσλ αλδξνγόλσλ. Αλαζηνιέαο 5α-αλαγσγάζεο. Γνζνεμαξηώκελε δξάζε (50-100mg εκ). Διάηησζε έθθξηζεο ζκήγκαηνο θαηά 30%-50% Έιεγρνο ειεθηξνιπηώλ ζε κεγαιύηεξεο ειηθίεο(θίλδπλνο ππεξθαιηαηκίαο). ΑΔ:αλσκαιίεο θύθινπ Θειενπνίεζε άξξελνο εκβξύνπ (+ Αληηζπιιεπηηθά) ΦΛΟΤΣΑΜΙΔΗ Με ζηεξνεηδέο αληηαλδξνγόλν Ηπαηνηνμηθό DROSPIRENONE Παξάγσγν ηεο 17 – alpha spironolactone Γξάζε : αληηαλδξνγόλν αληη-αιαηνθνξηηθνεηδηθή (δηνπξεηηθέο ηδηόηεηεο) ΠΡΟΟΥΗ ΣΗ ΥΟΡΗΓΗΗ Σα αληηζπιιεπηηθά ζα πξέπεη λα δηαθόπηνληαη ακέζσο ζηηο αθόινπζεο πεξηπηώζεηο: Αηθλίδην άιγνο ζηνλ ζώξαθα Αηθλίδηα δύζπλνηα θνδξή θαη παξαηεηλόκελε θεθαιαιγία Δκθάληζε ζεκείσλ ζξνκβνθιεβίηηδαο Αηθλίδηεο δηαηαξαρέο ηεο όξαζεο ή ηεο αθνήο Δκθάληζε ηθηέξνπ ή θλεζκνύ ζε όιν ην ζώκα Αηκσδία ζην ήκηζπ ηνπ ζώκαηνο Ληπνζπκίεο, ζθνδξό άιγνο ζην επηγάζηξην εκαληηθή αύμεζε ηεο αξηεξηαθήο πίεζεο Δθδήισζε βαξηάο θαηάζιηςεο Αύμεζε ησλ επηιεπηηθώλ ζπαζκώλ Κύεζε ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΗ ΑΓΧΓΗ; Eάλ ε αθκή πξνέξρεηαη απν σνζεθηθά αλδξνγόλα minimum 6 κήλεο θαη maximum όζν θξίλεη ν ζεξάπσλ ηαηξόο. ΤΠΑΡΥΟΤΝ ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΟΡΙΑ ΓΙΑ ΛΗΦΗ ΑΝΣΙΤΛΛΗΠΣΙΚΧΝ; Aληηζύιιεςε δίδεηαη1-2 ρξόληα κεηά ηελ εκκελαξρή. Μεηά ηα 40 ή δίδνληαη κε πξνζνρή ή εηδηθά αληηζπιιεπηηθά όπσο ην CLAIRA (κε θπζηθά νηζηξνγόλα θαη πνιύ ειαθξά πξνγεζηαγόλα). Αλ δελ απνδίδεη έλα ζπγθεθξηκέλν αληηζπιιεπηηθό, αιιάδνπκε ζε θάπνην άιιν; Αληηζπιιεπηηθά ζε patches ή ελέζηκα δελ έρνπλ εθηηκεζεί. ΤΓΚΡΙΗ ΟΡΜΟΝΙΚΧΝ ΘΕΡΑΠΕΙΧΝ ΜΕ ΣΙ ΑΛΛΕ ΘΕΡΑΠΕΙΕ ΑΚΜΗ Ιζνηξεηηλνίλε : 85±10% βειηηώζε από ηελ αξρηθή θαηάζηαζε Σεηξαθπθιίλεο : 54 ± 3% CPA 65 ± 4% Larsen TH et al: Acne:comparing hormonal approaches to antibiotics and isotretinoin Expert Opin Pharmacother 2003,4:1097103. ΟΙ ΟΡΜΟΝΙΚΔ ΘΔΡΑΠΔΙΔ ΠΡΔΠΔΙ ΝΑ ΥΡΗΙΜΟΠΟΙΟΤΝΣΑΙ Δ ΤΝΓΤΑΜΟ ΜΔ ΑΛΛΔ ΘΔΡΑΠΔΙΔ ΣΟΠΙΚΔ Ή ΤΣΗΜΑΣΙΚΔ. Δπραξηζηίεο ζηνλ θ.Κσζηή ακαξά Γπλαηθνιόγν-Δλδνθξηλνιόγν.
© Copyright 2024 Paperzz
