50-60 Rock and Roll και Rockabilly.pdf

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΡΟΚ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
(1950-1960 και Ελληνική ροκ)
Μαθητες
Καραγκουνης Στεφανος
Κοκορης Γιωργος
Νικολετα Δριγκακη
Εβελινα Δαβιλλα
Εποπτες
Ζουλας Δημητρης
Βουζικη Τζενη
Σχολικο ετος 2012-2013
1ο Τετράμηνο
1
Προέλευση: Rock and Roll και Rockabilly
Το ροκ εντ ρολ προήλθε από διάφορα μουσικά είδη που ήταν δημοφιλή στην
Αμερική στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και γνώρισε εξαιρετική δημοφιλία στις
αρχές και στα μέσα της δεκαετίας του 1950. Είχε ως βάσεις του τη μουσική rhythm
and blues και την country. Η ροκ εντ ρολ αρχικά, ήταν ένα από τα είδη χορευτικής
μουσικής των αφροαμερικανών. Μαύροι καλλιτέχνες όπως ο Little Richard, ο Chuck
Berry και ο Fats Domino ερμήνευαν επιτυχίες του ροκ εντ ρολ, αλλά απευθύνονταν
σε αφροαμερικάνικο κοινό. Αυτοί οι καλλιτέχνες του ροκ εντ ρολ, δέχτηκαν
ρατσιστικές κριτικές σε μια εποχή που οι περισσότεροι χώροι διασκέδασης ήταν
διαχωρισμένοι για λευκούς και μαύρους.Η μαζική επιτυχία του ροκ εντ ρολ ξεκίνησε
στις αρχές της δεκαετίας του 1950, όταν λευκοί καλλιτέχνες διασκεύαζαν το υλικό
των αφροαμερικάνων ή ακολούθησαν το στυλ τους, στο μουσικό είδος που έγινε
γνωστό ως ροκαμπίλι. Ο Έλβις Πρίσλεϊ, ο Μπιλ Χάλει, ο Τζέρι Λι Λιούις και ο Τζόνι
Κας ήταν μερικοί από αυτούς που εδραίωσαν το ροκ εντ ρολ στη συνείδηση των
υπόλοιπων Αμερικανών και συνέβαλαν έτσι στην μεγάλη επιτυχία του. Ταυτόχρονα
τα τεχνολογικά επιτεύγματα της εποχής, δίνουν ώθηση στην οικιακή διασκέδαση που
σχετίζεται με τη μουσική. Οι δίσκοι γραμμοφώνου που παράγονται στα μέσα της
δεκαετίας του 1950 είναι πλέον 45 στροφών και όχι 78 και το 1957 ,η Ιαπωνική
εταιρία TTEC (Tokyo Telecommunications Engineering Corporation) που αργότερα
μετονομάστηκε σε Sony, εισάγει στην αμερικάνικη αγορά το πρώτο ραδιόφωνο
με τρανζίστορ που αποτελείται πλήρως από μικρού μεγέθους ηλεκτρονικά στοιχεία .
Εξαιτίας αυτών, οι νέοι σταδιακά μπόρεσαν να έχουν πρόσβαση σε ένα φτηνό σύστημα όπου
θα άκουγαν μουσική. Προς το τέλος της δεκαετίας του 1950, η δημοφιλής μουσική της
περιόδου ήταν γνωστή σε όλο τον αμερικάνικο πληθυσμό. Κοινό ανεξαρτήτως χρώματος,
παρακολουθούσε συναυλίες ροκ εντ ρολ και οι οπαδοί της μουσικής ανακάλυπταν τους
καλλιτέχνες που είχαν ερμηνεύσει πρώτοι τα κομμάτια που ήξεραν από το ραδιόφωνο ή την
τηλεόραση. Παράλληλα, αν και οι πωλήσεις των μεγάλων δισκογραφικών εταιριών γνώρισαν
μια πτώση της τάξης του 30%, οι ανεξάρτητες δισκογραφικές άνθισαν καταλαμβάνοντας ένα
μερίδιο πωλήσεων γύρω στο 55% στις ΗΠΑ. Οι πωλήσεις δίσκων ροκ εντ ρολ, κατέλαβαν
το 1959 το 42,7% των συνολικών πωλήσεων .Βέβαια, εξαιτίας της επιτυχίας του είδους, όσοι
προωθούσαν καλλιτέχνες της εποχής, χαρακτήριζαν ως ροκ εντ ρολ και άλλα είδη μουσικής
όπως η ποπ της εποχής που είχε στοιχεία ροκ εντ ρολ, με στόχο την προσέλκυση
μεγαλύτερου κοινού. Εντούτοις, η επικράτηση του ροκ εντ ρολ ξεπέρασε τα όρια των
Ηνωμένων Πολιτειών και γνώρισε μεγάλη επιτυχία και στη Βρετανία όπου αναπτύχθηκε το
Βρετανικό ροκ.
Βρετανικό ροκ: Μέσα δεκαετίας 1950 - αρχές δεκαετίας 1960
Στο Ηνωμένο Βασίλειο το δημοφιλές κίνημα που είναι γνωστό ως "παραδοσιακή"
τζαζ, έφερε πολλούς Αμερικάνους καλλιτέχνες της μπλουζ και τζαζ στη Βρετανία, οι οποίοι
μετέδωσαν τους ροκ εντ ρολ και ροκαμπίλι ρυθμούς εκεί. Έτσι το ροκ εντ ρολ έγινε γνωστό
και στο ευρωπαϊκό κοινό και γνώρισε την αποδοχή του. Βρετανοί καλλιτέχνες όπως
οιTommy Steele, Cliff Richard, και Billy Fury έγιναν γνωστοί στα μέσα και τέλη της
2
δεκαετίας του 1950, παίζοντας ροκ εντ ρολ και ροκαμπίλι. Η μουσική σκιφλ (skiffle) που είχε
τις ρίζες της στις ΗΠΑ από το 1920 και ήταν πολύ δημοφιλής στη Βρετανία, επηρεάστηκε
αισθητά από το ροκ εντ ρολ. Το νέο αυτό ύφος άνθισε ιδιαίτερα στα μέσα της δεκαετίας του
1950 καθώς δημιουργήθηκαν πολλά νέα συγκροτήματα, μεταξύ άλλων και οι The Quarry
Men του Τζον Λέννον, που αποτέλεσαν το προπαρασκευαστικό συγκρότημα για τη
δημιουργία των Beatles. Η Βρετανία, ανέπτυξε μεγάλη σκηνή ροκ εντ ρολ, που αναπτύχθηκε
γρήγορα απαλλαγμένη από τα ρατσιστικά εμπόδια που κράτησαν τη rhythm and blues και
άλλα είδη τέχνης αφροαμερικανών, στην απομόνωση στις ΗΠΑ.
Ο Κλιφ Ρίτσαρντ έκανε την πρώτη ροκ εντ ρολ επιτυχία στη Βρετανία με το
τραγούδι του Move It και έτσι τέθηκαν για πολλούς, οι βάσεις για τη δημιουργία του
Βρετανικού ροκ ήχου. Το συγκρότημά του The Shadows, ήταν ένα από πολλά που γνώριζαν
επιτυχία με ορχηστρικά κομμάτια μουσικής σερφ. Καθώς το ροκ εντ ρολ στην Αμερική
άρχισε να φθίνει και να κλίνει προς το ελαφρύ ποπ και τις γλυκανάλατες μπαλάντες που
ακούγονταν σε κλαμπ και χορούς, τα Βρετανικά ροκ συγκροτήματα συνέχισαν να παίζουν με
ένταση, βαθιά επηρεασμένοι από το μπλουζ ροκ.
Το Garage rock της δεκαετίας του 1960
Η Βρετανική Εισβολή (British Invasion) όπως είναι γνωστή στον μουσικό τύπο η
επικράτηση του Βρετανικού ροκ σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Αυστραλία,
διέδωσε παγκοσμίως το Βρετανικό ροκ και γνώρισε πολλούς μιμητές. Πολλοί εξ αυτών στις
ΗΠΑ, προσπάθησαν να φτιάξουν τη δική τους συνοικιακή μπάντα. Οι πρόβες και οι
ηχογραφήσεις γίνονταν συνήθως στα γκαράζ των σπιτιών τους χωρίς τα μέσα που παρείχε
κάποια μεγάλη δισκογραφική εταιρία της εποχής. Εντούτοις αρκετοί, όπως οι The Sonics,
ξεχώρισαν την περίοδο μεταξύ 1963 και 1967, οπότε και γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή του το
γκαράζ ροκ. Το garage rock είχε ονομαστεί αρχικά punk rock, αλλά αργότερα
χρησιμοποιήθηκε ο όρος γκαράζ ροκ για να μη δημιουργείται σύγχυση με το πανκ ροκ όπως
το έκαναν γνωστό οι Sex Pistols, που έγινε πολύ δημοφιλές κατά τη διάρκεια της δεκαετίας
του 1970.
Η μουσική surf της δεκαετίας του 1960
Ο ήχος του ροκαμπίλι επηρέασε πολύ τη Δυτική Ακτή της Αμερικής ως προς την
ανάπτυξη ενός νέου είδους μουσικής που ήταν κυρίως ορχηστρικό και έγινε γνωστό
ως μουσική σερφ. Η υποκουλτούρα των οπαδών του συγκεκριμένου είδους μουσικής ήταν
συνήθως ανταγωνιστική αυτής της ροκ εντ ρολ μουσικής, αλλά γενικά κατηγοριοποιείται ως
ένα παρακλάδι της ευρύτερης ροκ εντ ρολ σκηνής. Η σερφ ήταν πιο γρήγορη από το ροκ εντ
ρολ και ο ήχος της εμφάνιζε χαρακτηριστικές διαφορές, όπως οι κιθάρες με μεγάλο σήμα
αντήχησης (reverb) ή ηχούς για να δοθεί μεγάλη αίσθηση του βάθους στον ήχο. Πολύ γνωστό
συγκρότημα της σερφ ήταν οι Beach Boys που άφησαν το στίγμα τους στη σερφ
προσθέτοντας πλούσιες μελωδίες στη φωνή, δημιουργώντας αυτό που έγινε γνωστό ως
ο Ήχος της Καλιφόρνια.
Πηγή: Βικιπαίδεια
3
Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝ ΙΚ ΗΣ ΡΟΚ
ΜΟΥΣΙΚΗ Σ ΑΠΟ ΤΗ ΔΕΚΑ ΕΤΙΑ ΤΟΥ 60
ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ
Η Ελλάδα έχει τη δική της ιστορία στην ποπ και ροκ μουσική. Ξεκινώντας από τις
αρχές της δεκαετίας του 60, ο Νίκος Μαστοράκης ήταν ένας από τους πρωτοπόρους
που στήριξε την ποπ και ροκ μουσική με το ραδιοφωνικό πρόγραμμα "Λεωφορείο η
Μελωδία" με συναυλίες ελληνικής ροκ κλπ. Την ίδια εποχή πολλά γκρουπ αρχίζουν
να εμφανίζονται κυρίως στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Το μεγαλύτερο γεγονός
εκείνης της εποχής ήταν τα μουσικά πρωινά που διοργανώνονταν κάθε Κυριακή σε
διάφορα συνοικιακά Σινεμά. Ήταν η εποχή που κάθε γειτονιά είχε και το συγκροτημά
της. Θρυλικά θα μείνουν τα μουσικά πρωινά του Κίμωνα Αρέτα στη Τερψιθέα του
Πειραιά καθώς και άλλων παρουσιαστών που συνέχιζαν την παρουσίαση ταλέντων
όπως
ο
Γιώργος
Οικονομίδης,
ο
Όμηρος
Αθηναίος
κλπ.
Στα τέλη του 50 και το 60 τα πάρτι ήταν στο πρόγραμμα κάθε Σαββατόβραδο σε
γειτονιές και συνοικίες του Πειραιά, Αθήνας και άλλων πόλεων της Ελλάδας. Η
νεολαία χόρευε στους ρυθμούς του Τσα Τσα, Χαλυ Γκαλυ, Χουλα Χουπ, Ροκ εντ
Ρολ, της Μποσανόβας και του Μπλουζ ενώ από τα Πικ Απ έπαιζαν τη μουσική και τα
τραγούδια του Πωλ Ανκα, του Πρίσλευ, των Πλάττερς και πολλά από τα Ελληνικά
και Ιταλικά χίτ της εποχής. Τα πάρτι και τα μουσικά πρωινά καθώς και οι πειρατικοί
ραδιοσταθμοί (άλλη μόδα αυτής της εποχής) θα μείνουν για πάντα μια γλυκιά
ανάμνηση
σε
όλους
όσους
είναι
από
50
και
πάνω.
Στη χρυσή δεκαετία το 60 κάνουν την εμφάνιση τους τα περισσότερα ελληνικά
συγκροτήματα μοντέρνας μουσικής. Το 62 δημιουργούνται οι Φόρμινξ με τον
Βαγγέλη Παπαθανασίου που αργότερα με τον Ντέμη Ρούσο , Λουκα Σιδερά και τον
Αργύρη Κουλούρη, θα κάνουν μια θρυλική καριέρα στη Γαλλία και στην Ευρώπη με
το γκρουπ τα παιδιά της Αφροδίτης στη δεκαετία το 70, και αργότερα μια διεθνή
προσωπική καριέρα ο Βαγγέλης Παπαθανασίου (Οσκαρ μουσικής για το Τσάριοτς οφ
Φάιαρ "Chariots of Fire) και ο Ντέμης Ρούσσος. Αξέχαστο θα μείνει το τραγούδι των
Φορμινξ Τζερόνυμο Γιάνκα που λανσάρισε το χορό Γιανκα στα ελληνικά πάρτι.
Ανάμεσα στα αξιολογότερα συγκροτήματα της ίδιας εποχής ήταν οι Αιντολς με
διασκευές στα Ελληνικά διεθνών χιτς όπως το Ξαφνικά μ'αγαπας (Suddenly You
Love Me των Tremeloes), οι Ολύμπιανς (Olympians) με τον Πασχάλη με αξέχαστα
τραγούδια όπως το Σχολείο, ο Τρόπος, το Κορίτσι του Μάι (Venus των Shocking
Blue) τον Αλέξη κ.α., οι MGC με τον Δ. Πολύφημο που μπορούν να θεωρηθούν ως οι
χαρντ Ροκάδες της εποχής, ο Λάκης Τζορντανέλη και οι Τσινκουέτι με επιτυχία το
Κορίτσι του φίλου μου, (διασκευή του Ιταλικού Λα ντοννα ντι ουν αμιγκο μιο), οι
Μπλου Μπέρντς (Blue Birds) με το Γιώργο Πετρίδη, οι Αρίωνες , οι Ντράγκονς με
τον Λάκη Παπαδόπουλο. Οι Τσάρμς (the Charms), με τον Μαικ Ροζάκη, είναι ίσως
4
το πιό διασημότερο γκρουπ αυτής της εποχής με αξέχαστα τραγούδια όπως ο
Διωγμός, Τρεμει η καρδιά μου (διασκευή του Ιταλικού Κουορε Ματο -Cuore Mattoτου Little Tony ),Τρελοκόριτσο ((Σαιμον Σεις, Simple Simon says των 1910 Fruitgum
Company ) και με διακρίσεις στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ενώ οι Βόρειοι στη
Θεσσαλονίκη δημιουργούν επιτυχία με το Τζίνη αλλη μια Ιταλικη διασκευη
(Κατσινι). Οι Πλευ Μπους (Play Boys) και οι Σάουντς (the Sounds) με τον Τάκη
Αντωνιάδη που κάνουν επιτυχία το Ιταλικό "στα σερα μι μπουτο" (stasera mi butto)
του Ροκυ Ρομπερτς διασκευασμένο στα ελληνικά "απόψε σε θέλω". Ο Κώστας
Τουρνάς κάνει την εμφάνιση του με τους Τηνέιτζερς (Teenagers) το 65 ενώ το 66
δημιουργούνται οι Βίκινγκς (Vikings) με το Ντέμη Ρούσσο (Στη Δεκαετία του 60 το
Ιταλικό τραγούδι ήταν της μόδας πριν ακόμα η Εγγλέζικη ποπ και ροκ μουσική γίνει
αρκετά γνωστή). Αξέχαστα θα μείνουν τα τραγούδια του Σερτζιο Εντρίγκο,
Μελαγχολία και Τερεζα που τραγούδησε στα Ελληνικά, καθώς και το α Καζα ντι
Ρενε (Α casa di Irene) του Νικο Φιντενκο,τα τραγούδια του Αλμπάνο, της Ριτας
Παβόνε και πολλών άλλων Ιταλών της ελαφρας μουσικής. Την ίδια επιτυχία εκείνη
την εποχή γνώρισαν και τα Γαλλικά τραγούδια και τραγουδιστές όπως ο Ανταμό , η
Συλβί Βαρτάν, Ο Κριστόφ, ο Τζώννη Χαλιντεη κ.α. Είναι γεγονός ότι τα περισσότερα
τραγούδια και στυλ των Ελληνικών γκρουπς εκείνης της εποχής επηρεάστηκαν την
Ιταλική
κυρίως
μουσική.
Φυσικά η Αγγλική ποπ και Ροκ πρωτοστάτησαν και επηρέασαν την μετά Τσαρμς,
Olympians και Αιντολς (Idols) εποχή και το ελληνικό ροκ, καθώς και το Αμερικάνικο
ροκ του νότου, Λυναρντ Σκυναρντ, Τεν Γιαρς Αφτερ ,Τζανις Τσόπλιν και γενικά
όλων όσων πρωτοστάτησαν στα Φεστιβάλ του Γούντστοκ και του Μοντερέυ. Στην
πρεμιέρα του Γούντστοκ παρεβρέθηκε και ο Μαικλ Γουώντλευ, στο σινεμά Παλλας
στην Αθηνα, με ολη τη παρέα απο Κορυδαλλό και Νίκαια εν μέσω Χούντας το 70-71
περίπου. Ηδη ο Χέντριξ δεν ηταν πια μαζί μας και οταν εμφανίστηκε στην οθόνη με
το Παρπλ Χεηζ δεκάδες αναπτηρες και σπιρτα αναψαν σαν φορος τιμής στο μεγάλο
αυτό μουσικο. Λιγα χρόνια αργοτερα το 73 αυτη η ιδια παρέα που προανέφερα ηταν
απο τους πρώτους και στα γεγονότα της Νομικης και στο Πολυτεχνείο λιγους μηνες
μετά. Κανω αυτή την παρένθεση για οσους εχουν την εντύπωση οτι οι Ελληνες
Ροκάδες
ηταν
απολίτικοι
στην
εποχή
της
χουντας
και
μετά.
Η δεκαετία το 70 συμαδέυεται απο μεγάλες αλαγές. Η χούντα και οι λογοκρισία δεν
μπόρεσε να σταματήση την εξέλιξη της ελληνικής ροκ μουσικής. Παρα το γεγονός
οτι κάθε βράδι τους στα τμήματα και τους απέβαλαν απο τα γυμνάσια για τα μακριά
μαλιά η το μούσι, η Ελληνική νοεολια ακολουθησε το δικό της δρόμο και στη
πολιτική και στη κουλτούρα γενικά. Επηρεασμένοι απο το φεστιβάλ του Γούντστοκ,
τη μουσική του Τζίμη Χέντριξ, των Σαντάνα , των Χού και των Ντορς πολλά νέα
συγκροτήματα δημιουργούνται με νεο στυλ εμφάνισης, με κυρίαρχο το μακρυ μαλι
και με νέους ηχους στη κιθάρα κυρίως. Τότε δημιουργούνται οι Σώκρατες (Socrates
drunk the Conium) με τον καλύτερο ισως κιθαρίστα στην Ελλάδα το Νίκο το Σπάθα
και μεγαλύτερη τους επιτυχια το Σταρβέισον (starvation), οι Πελόμα Μποκιού με τον
αξέχαστο Βλάσση Μπονάτσο και την επιτυχία τους ο Γαρύφαλος , ο Εξαδάκτυλος
5
του Πουλικάκου, τα Μπουρμπούλια, ο Αγάπανθος, ο Νοστράδαμος με τη Δέσποινα
Γλέζου, οι Πολλ με επιτυχια τους το "ηλιε μου ηλιε μου" , τα Ανάκαρα, η
Σπυριδούλα, οι Πρόκες και αλλοι πολλοί. Την ίδια εποχή ομως, αυτός που παντρέυη
το ροκ με την παράδοση ειναι ο Διονύσης ο Σαβόπουλος με αποθέωση το Μπάλλο.
Πολλά τραγούδια του πέρασαν ανύποπτα απο τη χουντική λογοκρισία οπως η Ελσα
(που υπονοη την ΕΣΑ), οι Δημοσθένους λόγοι, το Κιλελέρ κ.α.
Η πορεία της ελληνικής μουσικής ροκ συνεχίστηκε αργότερα με τους Φατμε, το
Τζιμη Πανουση και τον Γιάννη Γιοκαρίνη που ξεκίνησε με τους 2000 .
Μετα την μεταπολίτευση η Ελληνική ροκ συνεχίστηκε περνώντας απο μια σύντομη
διακοπή λόγω πολιτικού τραγουδιου και της εποχης του αντάρτικου. Ειναι η εποχη
που εμφανίζεται ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο οποιος ξεκίνόντας από ένα
διαφορετικό μουσικό υπόβαθρο (το πολιτικο τραγούδι) έγινε ισως ο κυριώτερος
εκφραστης της ροκ μπαλάντας στην Ελλάδα. Οι ροκ μπαλάντες του τραγουδιώνται
ακόμα απο τις νεότερες γενιές οπως ο Κουρσάρος, Σ'άκολουθω , Ελλάς κ.α. Δυο
τραγουδοποιοί που εφυγαν νωρίς ηταν ο Παύλος Σιδηρόπουλος και ο Νικόλας ο
Ασημος. Ακολουθώντας το ρυθμό της εποχής το 80-90 εμφανίζονται ο Κώστας
Τουρνάς, ο Ρακιτζής με σοφτ ποπ τραγούδια και τα Ημισκούμπρια που δένουν τη ραπ
με τον Ελληνικό στίχο. Η νεα χιλιετία δεν έφερε και τίποτα το αξιόλογο στη Ροκ
μουσικη σκηνή οπως αλλωστε συμβαίνη και παγκόσμια, καθώς οι εταιρίες αρκούνται
σε κοσερβαρισμένη μουσικη και εφήμερα ταλέντα που αναδυκνειωνται απο λαμπερά
σωου οπως το Εξ Φάκτορ ειδικά στην Αμερική και τη Βρετανία.
Η αληθεια είναι οτι συγκροτήματα και μουσικοί οπως οι Μπητλς, οι Στόουνς, οι Πινκ
Φλουντ, οι Κρημ, οι Κουην, Ο Τζιμη Χέντριξ, οι Σαντάνα, ο Ερικ Κλάπτον ισως
ξαναεμφανιστούν πάλι μετά 100 χρόνια, ισως και οχι! Το ιδιο ισχύει και για την
Ελλάδα , ιερα τερατα οπως ο Σαβόπουλος , Χατζιδάκης, Θεωδοράκης,
Παπαθανασίου θα περάσουν πολλα χρόνια για να εμφανιστούν παλι. Δεν σημαίνει οτι
δεν υπάρχουν πια μεγάλα ταλέντα, απλα το σταρ συστημα της σωου μπίζνες, η
παγκοσμιοποίηση, και αλλοι παράγοντες, τους εχει καταδικάση στην ανωνυμια.
6