ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΟΡΓΑΝΙΔΙΑ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ ΒΙΟΜΟΡΙΩΝ: Υπεροξυσώματα - Λυσοσώματα Μαριάννα Χ. Αντωνέλου, Ph.D. Λέκτορας Τμήματος Βιολογίας, Πανεπιστημίου Αθηνών 2014 YΠΕΡΟΞΥΣΩΜΑΤΑ Συμμετέχουν σε οξειδωτικές διαδικασίες μεταβολισμού Προστασία έναντι επικίνδυνων μεταβολιτών πχ. H2O2 Οξείδωση αλκοολών-Αποτοξίνωση Σύνθεση πλασμαλογόνων ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΑ Αποικοδόμηση βιομορίων (κυτταροποσία-κυτταροφαγία-αυτοφαγία) Ανακύκλωση μεταβολιτών Κυτταρικός θάνατος Β. Λυσοσώματα Καταβολικά (πεπτικά) οργανίδια ευκαρυωτικών κυττάρων They degrade extracellular material that has been internalized by endocytosis and intracellular components that have been sequestered by autophagy ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ 25nm-1μm από το σύμπλεγμα Golgi Απλή λιπιδική διπλοστοιβάδα Σχεδόν σε όλους τους τύπους ζωικών/φυτικών κυττάρων Χαμηλό pH (μεμβρανική αντλία υδρογόνου) Περιέχουν όλα σχεδόν τα υδρολυτικά ένζυμα του κυττάρου (άριστο pH δράσης =5) Ανενεργά σε ουδέτερο pH Δραστικότητα όξινης φωσφατάσης: ορισμός Lys ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Τεράστια μορφολογική ετερογένεια Ως πεπτικά οργανίδια Διαδοχικές μορφολογικές φάσεις ανάλογα: Στάδιο πέψης Είδος ενζύμων Είδος μορίων/οργανιδίων που αποικοδομούν (Μορφολογικά/Λειτουργικά ) Είδη Λυσοσωμάτων: Πρωτογενή λυσοσώματα (αρχική βιογένεση από ΕΔ και Golgi) Ενδοσώματα Δίκτυο κυστιδίων – Περιέχουν υλικό ενδοκύττωσης Δευτερογενή λυσοσώματα Από σύντηξη 1ο γενούς Λ (+) ενδόσωμα Φαγοσώματα (πεπτικά / κυτταροφαγικά χυμοτόπια) Από σύντηξη με κυτταροφαγικό κυστίδιο Αυτοφαγικά χυμοτόπια Προκύπτουν κατά την πέψη οργανιδίων και άλλων cyt υλικών Πολυκυστιδιακά σωμάτια Μεμβρανικά σφαιρικά κατάλοιπα πέψης Υπολειπόμενα σωμάτια Με αδιάλυτες ουσίες (Μορφολογικά/Λειτουργικά ) Είδη Λυσοσωμάτων: Πρωτογενή λυσοσώματα Γεμάτα από υδρολυτικά ένζυμα αλλά δεν έχουν ακόμα εμπλακεί σε διαδικασία πέψης (αχρησιμοποίητη συλλογή υδρολυτικών ενζύμων) Δευτερογενή λυσοσώματα Προέρχονται από τη σύντηξη ενός πρωτογενούς Lys με ένα φαγόσωμα Δευτερογενή λυσοσώματα Φαγοσώματα (πεπτικά / κυτταροφαγικά κενοτόπια ή ετεροφαγοσώματα) Από σύντηξη με κυτταροφαγικό κυστίδιο Αυτοφαγικά κενοτόπια ή αυτοφαγοσώματα Προκύπτουν κατά την πέψη οργανιδίων και άλλων cyt υλικών Υπολειπόμενα σωμάτια Με αδιάλυτες ουσίες Ειδικού τύπου Λυσοσώματα: Μελανοσώματα Χυμοτόπια φυτικών κυττάρων και μυκήτων (??? Όχι κλασσικά Lys ζωικών κυττάρων) Σύνθεση μελανίνης στα μελανοκύτταρα (κυτταρικός πληθυσμός επιδερμίδας) Περιβάλλονται από τονοπλάστη-αποκόπτονται από την πλευρά εξόδου του Golgi-Συγχωνεύονται-υδρολυτικά ένζυμα-Μεταβολισμός (διάσπαση μεγαλομοριακών ενώσεων)-Αποικοδόμηση (αυτοφαγία)Προγραμματισμένη αυτόλυση φυτικού κυττάρουΩΣΜΩΡΥΘΜΙΣΗ-Αποταμίευση συστατικών κλπ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Κυτταρικές δραστηριότητες που συμμετέχουν: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Θρέψη Άμυνα Πέψη Ανακύκλωση μεταβολιτών Διαφοροποίηση Aνακύκλωση υποδοχέων Αυτοφαγία Κυτταρικός θάνατος Εξωκυττάριες δράσεις (molecular turnover) ΠΕΨΗ ΥΛΙΚΩΝ Τα υδρολυτικά ένζυμα Lys πέπτουν συνήθως υλικό: 1) που προέρχεται από το εξωτερικό περιβάλλον του κυττάρου (ΕΤΕΡΟΦΑΓΙΑ) Κυτταροποσία / Κυτταροφαγία (ενδοκύτωση) 2) Συστατικά του ίδιου του κυττάρου (ΑΥΤΟΦΑΓΙΑ) 3) Ολόκληρα κύτταρα (ΚΥΤΤΑΡΟΦΑΓΙΑ) ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Πληθυσμός Lys/cell: Όσα προσλαμβάνουν πολλά μακρομόρια (απορροφητικά κύτταρα πχ. εντερικό επιθήλιο): άφθονα Λιγότερο απορροφητικά (πχ. κύτταρα παγκρέατος): λίγα ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Αποικοδόμηση Βιομορίων Διάσπαση βιομορίων/μακρομορίων στους δομικούς τους λίθους  κυτοσόλιο Πρωτεΐνες: εγκλωβίζονται σε 2oγενή Lys  διπεπτίδια Yδατάνθρακες: μονοσακχαρίτες (δεξτράνη, σελλοβιόζη, ινουλίνη: δεν πέπτονται στα Lys) ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΛΥΣΟΣΩΜΑ + ΚΥΣΤΙΔΙΟ  ΠΕΨΗ διάμεσου υδρολυτικών ενζύμων Λ Σύντηξη δύο μεμβρανών Αναγνώριση της μιας μεμβράνης από την άλλη ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Σε σπάνιες περιπτώσεις τα υδρολυτικά ένζυμα δρουν στο εξωτερικό περιβάλλον του κυττάρου Εξωκυττάρωση Lys ενζύμων από το 1ο-γενές λυσόσωμα με μεσολάβηση ειδικών υποδοχέων μεταφοράς ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Γονιμοποίηση σε ζωικούς οργανισμούς ΣΠΕΡΜΑΤΟΖΩΑΡΙΟ ΑΚΡΟΣΩΜΙΚΟ ΚΥΣΤΙΔΙΟ (ακρόσωμα) Υδρολυτικά ένζυμα (υαλουρονιδάση και όξινη φωσφατάση) διάτρησης μεμβράνης ωαρίου Δημιουργία διαύλου εισαγωγής σπερματοζωαρίου Ενδοκυτάρωση-εξωκυττάρωση ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ – ΚΥΤΤΑΡΟΦΑΓΙΑ Ενδοκυττάρωση: είσοδος εξωκυττάριου υλικού στο κύτταρο Κυτταροποσία Video-2 ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ – ΚΥΤΤΑΡΟΦΑΓΙΑ Κυτταροποσία Κυτταροφαγία Γρήγορη πρόσληψη: υγρού, διαλυτού εξωκυττάριου υλικού (ιόντα, μικρά μόρια & πρωτεΐνες) Πρόσληψη: αδιάλυτων, μεγάλων διακριτών υλικών ή ολόκληρων κυττάρων Κυστίδια: 0.1-0.2 μm (150nm) Κυστίδια: 1-2 μm ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ – ΚΥΤΤΑΡΟΦΑΓΙΑ Ενδοκυτάρωση: Φαγοκυττάρωση: Πρωτογενή – Δευτερογενή (πεπτικά/φαγόσωμα) Λυσοσώματα ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ – ΚΥΤΤΑΡΟΦΑΓΙΑ Ενδοκυτάρωση: 1. εσωτερικοποίηση (internalization) τμημάτων πλασματικής μεμβράνης 2. ανακύκλωση συστατικών μεμβράνης 3. Λ: διάσπαση βιομορίων στους δομικούς τους λίθους ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 70 Υδρολυτικά Ένζυμα (υδρολάσες) Ενεργά σε όξινο περιβάλλον Λ Α1Α2 (+) Η2Ο  Α1Η (+) Α2ΟΗ Λυσοσωμική Υδρολάση Αντλία εισαγωγής Η+ (ΑΤΡ-άση) Μεμβρανικές, όξινες, γλυκοζυλιωμένες IgpA, IgpB ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ 1. Υγρής φάσης (FPP, Fluid Phase Pinocytosis) – Μη εκλεκτική- 2. Με μεσολάβηση υποδοχέων (RMP, Receptor Mediated Pinocytosis) – Υψηλής αποδοτικότητας και εκλεκτικότητας πρόσληψη- Απορροφώνται υψηλές συγκεντρώσεις πρωτεΐνης Πρωταρχικός μηχανισμός διατροφής για μονοκύτταρους οργανισμούς πχ αμοιβάδα ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ Με μεσολάβηση υποδοχέων εξωκυττάρια πρωτεΐνη καλυμμένες εσοχές εγκόλπωση εσοχών καλυμμένα κυστίδια κλαθρίνης (50-250nm) adaptins ανακύκλωση υποδοχέα 2) αποθήκευση σε κυστίδια πρώιμο ενδόσωμα ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ Με μεσολάβηση υποδοχέων Καλυμμένα κυστίδια κλαθρίνης: πακετάρισμα, διαλογή και ενδοκυττάρια μεταφορά μορίων. Με σωματίδια ψυκτοεξάχνωσης 20% μεγαλύτερα σε σχέση με αυτά πλασματικής μεμβράνης ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ Με μεσολάβηση υποδοχέων Ταχεία διαδικασία πρόσληψης μακρομορίων πχ. πρωτεϊνών Συνήθης χρόνος εσωτερίκευσης προσλαμβανόμενης ουσίας: 10 min Προσλαμβανόμενη ουσία: 1) Διάσπαση από Lys 2) Αποθήκευση σε κυστίδια ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ (πεπτικά Λ) δομικοί λίθοι (αμινοξέα, σάκχαρα κλπ)  cyt ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ Εξαιρέσεις: 1. Διακύτωση: ενδοκυττωτικά κυστίδια κυτταροποσίας διασχίζουν το κύτταρο και φτάνουν στην «απέναντι» πλευρά της πλασματικής μεμβράνης όπου μετά από σύντηξη εξωκυτταρώνουν το περιεχόμενό τους 2. Απευθείας πρόσληψη/έξοδος μακρομορίων χωρίς τη μεσολάβηση κυστιδίων (καλυμμένων ή εκκριτικών) Predescu S A et al. Am J Physiol Lung Cell Mol Physiol 2007;293:L823-L842 ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ Με μεσολάβηση υποδοχέων Πρόσληψη χοληστερόλης από τα ζωικά κύτταρα Χοληστερίνη Αδιάλυτη στο νερό και στα υγρά σώματος  Μεταφέρεται στο αίμα με τη μορφή: LDL Διάμετρος: 22nm 1500 μόρια εστεροποιημένης σε λιπαρά οξέα χοληστερίνης, 800 φωσφολιπίδια, 500 μόρια μη-εστεροποιημένης χοληστερίνης, Απολιποπρωτεϊνη-Β ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ Με μεσολάβηση υποδοχέων Πρόσληψη χοληστερόλης αρτηριοσκλήρυνση: οι αρτηρίες παχαίνουν και χάνουν την ελαστικότητά τους Εναπόθεση χοληστερίνης στα τοιχώματα αρτηριών LDL: παράγεται στο ήπαρ, μεταφέρει την χοληστερίνη στο αίμα και σε κύτταρα-στόχους. Το σύμπλοκο LDL-χοληστερίνη μπορεί να διηθείται από τα τοιχώματα των αρτηριών. μακροφάγα, άλατα ασβεστίου, ινώδες δίκτυο  αθηρωματική πλάκα HDL (υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες): τραβούν έξω από τα τοιχώματα των αρτηριών τη χοληστερίνη και τη μεταφέρουν πίσω στο ήπαρ όπου μεταβολίζεται ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ Με μεσολάβηση υποδοχέων Πρόσληψη χοληστερόλης από τα ζωικά κύτταρα Αποικοδόμηση LDL ΚΥΤΤΑΡΟΠΟΣΙΑ Με μεσολάβηση υποδοχέων Πρόσληψη χοληστερόλης Έλλειψη υποδοχέα (γενετική ασθένεια): η χοληστερόλη εγκλωβίζεται στο αίμα Lipoprotein receptors mediate uptake of lipoprotein-bound cholesterol. Vertebrate lipoproteins are taken up by the LDL receptor via binding of apolipoproteins B or E present in the shell of the lipoprotein particle. Following endocytosis, the receptor discharges the lipoprotein particle in endosomes before recycling back to the cell surface. Internalized apolipoproteins are degraded in lysosomes, while cholesterol enters the cellular membrane pool via the endoplasmic reticulum (ER) or is converted into steroid hormones in mitochondria or is stored as cholesterol esters in cytoplasmic lipid droplets. The exit of cholesterol from lysosomes requires the activity of Niemann-Pick type C1 (NPC1), an integral membrane protein that acts as transporter for sterols. ΚΥΤΤΑΡΟΦΑΓΙΑ Κύτταρα, μικροοργανισμοί, σωματίδια, μεγάλα μακρομόρια Διάσπαση από ένζυμα Λυσοσωμάτων Πρωτόζωα Αποκλειστικός τρόπος πρόσληψης τροφής Ανώτεροι οργανισμοί Ειδικά/εξειδικευμένα κύτταρα (μακροφάγα, πολυμορφοπύρηνα ουδετερόφιλα) Video-1 ΚΥΤΤΑΡΟΦΑΓΙΑ 2 ΦΑΣΕΙΣ: ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Μορίων ή Κυττάρων προς «Φάγωμα» προηγείται ΚΑΛΥΨΗ με ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ προ της πρόσληψης από τα ΦΑΓΟΚΥΤΤΑΡΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ Φαγοκυττάρων προς ΞΕΝΑ Μόρια ή Κύτταρα Αναδιάρθρωση ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΣΚΕΛΕΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΦΑΓΙΑ Εκκαθάριση γηρασμένων RBCs από μακροφάγα σπλήνα Erythrophagocytosis where RBC are coated with IgG and C3 Figure 10.3 Electron micrographs of the splenic specimens examined by TEM. A: exocytosis in a red cell is shown by an arrow. B: marked endocytosis in a spherocyte is indicated by arrows. C: Three phagocytized spherocytes (Sph) by a macrophage in the spleen. D: Red cells (R), which are phagocytized, are partially digested in the cyt of macrophage. N: nucleus. ΚΥΤΤΑΡΟΦΑΓΙΑ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΙΑ Κατάλοιπα λυσοσωμικής πέψης Χαρακτηριστικό γήρανσης ή λυσοσωμικών ασθενειών 1ο γενή-ΛΥΣ (χωρίς ένζυμα) + ετεροφαγικό ή αυτοφαγικό κυστίδιο Τα υπολειπόμενα σωμάτια (ανάλογα με τον κυτταρικό τύπο): 1) Αποβάλλονται από το κύτταρο (πχ. αμοιβάδα) 2) Παραμένουν εκεί (σωμάτιο που περιέχει κοκκία λιποφουσκίνης) Αιτία γήρανσης κυττάρων, ιδιαίτερα όσων ζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα (πχ. νευρικά κύτταρα) ΚΥΤΤΑΡΟΦΑΓΙΑ Ανάλογα με το είδος του κυττάρου: Σύντηξη με «κυτταροφαγικό κυστίδιο» (περιέχει ολόκληρα κύτταρα) «Πεπτικό χυμοτόπιο» (2ο-γενές Λυσόσωμα) κυστίδιο με Αυτοφαγία Εγκόλπωση κυτταρικών συστατικών «αυτοφαγικό κυστίδιο» (2ο γενές Λυσόσωμα) ΑΥΤΟΦΑΓΙΑ 1. Πέψη ενδοκυτταρικών συστατικών/μακρομορίων/οργανιδίων (που δεν είναι πλέον απαραίτητα ή είναι βλαπτικά) στα Λυσοσώματα Γενική ιδιότητα ευκαρυωτικών κυττάρων-Εξελικτικά συντηρημένη Φυσιολογική λειτουργία κυττάρου για ανανέωση κυτταρικών συστατικών Μηχανισμός ανακύκλωσης βιομορίων Οργανίδια κυττάρου: σε δυναμική ισορροπία (συνεχώς δημιουργούνται νέα και συνεχώς καταστρέφονται) «Απαλλαγή» κυττάρου από περιττά οργανίδια 2. Παραγωγή ενέργειας σε συνθήκες μεταβολικού stress: Σε συνθήκες στέρησης θρεπτικών συστατικών: τα κύτταρα αυτοφαγοκυτταρώνουν συστατικά του cyt και οργανίδια για να χρησιμοποιήσουν τα δομικά υλικά που θα προκύψουν έτσι ώστε να συντηρήσουν τα μεταβολικά τους επίπεδα σε επίπεδα συμβατά με τη βιωσιμότητα ΑΥΤΟΦΑΓΙΑ Αυτοφαγικό κενοτόπιο (2ο-γενές Λυσόσωμα) 1) formation and elongation of isolation membranes, or phagophores. 2) (involves the LC3B protein): the cytoplasmic cargo is sequestered, and the double-membrane autophagosome is formed. 3) Fusion of a lysosome with the autophagosome to generate the autolysosome (αυτοφαγικά χυμοτόπια = δευτερογενή Lys), is the penultimate step. 4) Degradation of the cargo ΑΥΤΟΦΑΓΙΑ Στάδια αυτοφαγικής πέψης: ΑΥΤΟΦΑΓΙΑ Παρότι γενικό φαινόμενο, επάγεται σε συγκεκριμένες περιβαλλοντικές συνθήκες ή αναπτυξιακά στάδια Ο ρυθμός αυξάνεται σε καταστάσεις stress ή τραυματισμού ή έλλειψης τροφής Κατά την ωρίμανση των RBCs Μήτρα: κατά τη γέννηση και μετά ΑΥΤΟΦΑΓΙΑ Στους ανώτερους ευκαρυωτικούς οργανισμούς: 1. μηχανισμός απομάκρυνσης δυνητικά επιζήμιων πρωτεϊνών για προστασία των κυττάρων έναντι ασθενειών και μολύνσεων από διάφορα παθογόνα. 2. Η αυτοφαγία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις αναπτυξιακές και αντιγηραντικές λειτουργικότητες και δράσεις των ζωικών κυττάρων ακαδημαϊκό και βιοϊατρικό ενδιαφέρον ΑΥΤΟΛΥΣΗ Εκλεκτική αυτοκαταστροφή κυττάρων Κύτταρα που έχουν επιτελέσει το σκοπό τους και η παρουσία τους είναι πλέον βλαπτική για τον οργανισμό Απελευθέρωση υδρολυτικών ενζύμων στο κύτταρο Cancer cell lysosomes are less stable than normal lysosomes……. ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ αύξηση διαπερατότητας Lys μεμβράνης (lysosomal membrane permeabilization, LMP)  απελευθέρωση περιεχομένου lys στο cyt. Οι Lys υδρολάσες (πχ. cathepsins) δυνητικά μεσολαβούν γεγονότα Κυτταρικού Θανάτου: 1) ανεξάρτητα από τα mit 2) είτε διαμέσου ενεργοποίησης (με πρωτεόλυση) μελών της οικογένειας των αποπτωτικών παραγόντων Bcl-2 (Groth-Pedersen et al., Cancer Lett 2010) ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΩΝ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΡΙΝΟΦΑΓΙΑ (crinophagy) Ενδοκυττάρια πέψη του περιεχομένου των εκκριτικών κυστιδίων ύστερα από σύντηξη των κυστιδίων με Λυσοσώματα stimulated διακοπή της έκκρισης (εξωκύτωσης) εκκριτικών κυττάρων Υπόφυση, σιελογόνοι αδένες DM, παγκρεατικά κύτταρα κλπ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΩΝ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ (T4) ΑΠO ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΑΔΕΝΑ ΘΥΡΕΟΣΦΑΙΡΙΝΗ (dimeric glycoprotein, 660kDa) Έκκριση και Αποθήκευση στον ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΟ ΧΩΡΟ thyroid follicular cells (epithelial cells, thyrocytes) follicular lumen Boron WF (2003). Medical Physiology: A Cellular And Molecular Approaoch. Elsevier/Saunders. p. 1300 (θυρεοσφαιρίνη +T4 or T3)=colloid ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΩΝ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ (T4) ΑΠO ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΑΔΕΝΑ Παρουσία ερεθίσματος TSH υπόφυσης (Θυρεοτρόπος Ορμόνη) ΕΝΔΟΚΥΤΩΣΗ Θυρεοσφαιρίνης (colloid) Ενδοκυτωτικά Κυστίδια  Σύντηξη με Πρωτογενή Λυσοσώματα  Διάσπαση Θυρεοσφαιρίνης σε ΘΥΡΟΞΙΝΗ T4  T4 in thyrocyte cyt   Απελευθέρωση σε Τριχοειδή Αγγεία (ΤSH) Επίδραση στην μεταβολική δραστηριότητα πολλών τύπων κυττάρων thyroid follicular cells (epithelial cells, thyrocytes) follicular lumen ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΩΝ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΙΝΟΒΛΑΣΤΕΣ και ΟΣΤΕΟΚΛΑΣΤΕΣ: Εξωκυττάρια απελευθέρωση ΛΥΣ-υδρολυτικών ενζύμων 1. Διάσπαση ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΥ Ιστού (προ της ΟΣΤΕΟΠΟΙΗΣΗΣ) 2. Οστική Αναδόμηση ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΩΝ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Φαγοκυττάρωση (ή ενδοκύτωση) ΑΝΤΙΓΟΝΩΝ από ΜΑΚΡΟΦΑΓΑ Διάσπαση σε ΜΙΚΡΑ ΠΕΠΤΙΔΙΑ στα ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΑ Έκθεση στη Μεμβράνη μέσω του MHC class-II Σύνδεση με Υποδοχέα TCR CD4+ Τ-κυττάρου Ανοσολογική Απόκριση