ANLAMA MİMAR SİNAN Bir Mimar Sinan eseri olan Şehzadebaşı

ANLAMA
MİMAR SİNAN
Bir Mimar Sinan eseri olan Şehzadebaşı Camii'nin 1990'lı yıllarda devam eden restorasyonunu yapan
firma yetkililerinden bir inşaat mühendisi, caminin restorasyonu sırasında yaşadıkları bir olayı televizyonda
şöyle anlatmıştı:
“Cami bahçesini çevreleyen havale duvarında bulunan kapıların üzerindeki kemerleri oluşturan taşlarda
yer yer çürümeler vardı. Restorasyon programında bu kemerlerin yenilenmesi de yer alıyordu. Biz inşaat
fakültesinde teorik olarak kemerlerin nasıl inşa edildiğini öğrenmiştik; fakat taş kemer inşası ile ilgili
pratiğimiz yoktu. Kemerleri nasıl restore edeceğimiz konusunda ustalarla toplantı yaptık, sonuç olarak
kemeri alttan yalayan bir tahta kalıp çakacaktık. Daha sonra kemeri yavaş yavaş söküp yapım teknikleri ile
ilgili notlar alacaktık ve yeniden yaparken bu notlardan faydalanacaktık.”
Kalıbı söktük. Sökmeye kemerin kilit taşından başladık. Taşı yerinden çıkardığımızda hayretle iki taşın
birleşme noktasında olan silindirik bir boşluğa yerleştirilmiş bir cam şişeye rastladık. Şişenin içinde
dürülmüş beyaz bir kâğıt vardı. Şişeyi açıp kâğıda baktık. Osmanlıca bir şeyler yazıyordu. Hemen bir uzman
bulup okuttuk. Bu bir mektup idi ve Mimar Sinan tarafından yazılmıştı. Şunları söylüyordu:
“Bu kemeri oluşturan taşların ömrü yaklaşık 400 senedir. Bu müddet zarfında bu taşlar çürümüş
olacağından siz bu kemeri yenilemek isteyeceksiniz. Büyük bir ihtimalle yapı teknikleri de değişeceğinden
bu kemeri nasıl yeniden inşa edeceğinizi bilemeyeceksiniz. İşte bu mektubu ben size, bu kemeri nasıl inşa
edeceğinizi anlatmak için yazıyorum.” Koca Sinan mektubuna böyle başladıktan sonra o kemeri inşa
ettikleri taşları Anadolu’nun neresinden getirttiklerini söyleyerek izahlarına devam ediyor ve ayrıntılı bir
biçimde kemerin inşasını anlatıyordu.
Bu mektup bir insanın, yaptığı işin kalıcı olması için gösterebileceği çabanın insanüstü bir örneğidir. Bu
mektubun ihtişamı, modern çağın insanlarının bile zorlanacağı taşın ömrünü bilmesi, yapı tekniğinin
değişeceğini bilmesi, 400 sene dayanacak kağıt ve mürekkep kullanması gibi yüksek bilgi seviyesinden
gelmektedir. Şüphesiz bu yüksek bilgiler de o koca mimarın erişilmez özelliklerindendir. Ancak erişilmesi
gerçekten zor olan bu bilgilerden çok daha muhteşem olan 400 sene sonraya çözüm üreten sorumluluk
duygusudur.
A. Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
1. Yukarıdaki metnin ana fikri nedir?
2. Mimar Sinan hakkındaki bu olayı kim, nerede anlatıyor?
3. Metne göre Mimar Sinan’ı erişilmez ve muhteşem kılan özellikler nelerdir?
B. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanı ”D” yanlış olanı “Y” ile işaretleyiniz.
1. Şehzadebaşı Camii’ni Mimar Sinan yapmıştır.
(
)
2. Mühendisler Şehzadebaşı Camii’ni yıkmışlardır.
(
)
3. Mimar Sinan mektubunu 400 yıl sonrası için yazmıştır.
(
)
4. Mimar Sinan’ın mektubunu mühendisler hemen okuyup anlamıştır.
(
)
5. Mimar Sinan çok vurdumduymaz bir insandır.
(
)
C. Aşağıdaki sözcüklerin eş anlamlılarını bulup bir cümlede kullanınız.
SÖZCÜK
Sırasında:
EŞ ANLAM
CÜMLE
Sene:
Faydalanmak:
Biçimde:
D. Aşağıdaki sözcüklerin zıt anlamlılarını bulup bir cümlede kullanınız.
SÖZCÜK
Yavaş:
ZIT ANLAM
CÜMLE
Yok:
Modern:
Zor:
E. Aşağıdaki soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz.
1. Aşağıdakilerden hangisi metinde yoktur?
a. Şehzadebaşı Camii’ni Mimar Sinan yapmıştır.
b. Şehzadebaşı Camii’nin kemer taşlarının bazı yerleri çürümüştür.
c. Bugünkü inşaat mühendisleri eski yapıların tüm özelliklerini çok iyi bilmektedir.
d. Mimar Sinan sorumluluk sahibi insandır.
2. Aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
a. Mimar Sinan’ın yaptığı eserlerden sadece biri günümüze ulaşmıştır.
b. Şehzadebaşı Camii’nin kemer taşları dört asır dayanmaktadır.
c. Şehzadebaşı Camii’nin ilk restorasyonu 1990 yılında yapılmıştır.
d. Mimar Sinan mektubunu Arapça yazmıştır.
DİL BİLGİSİ ÖRNEK SORULAR
A. Lütfen aşağıdaki boşluklara uygun fiilimsileri yazın.
Başı çok ağrı______ genç kadın ecza dolabından bir ağrı kesici alıp iç______ için banyoya gitti. Banyodaki
aynaya bak______,gözlerinin altındaki morlukları gör______ korktu. Çok yorul______ ve uykusuz
kal______ için bu morlukların oluş______ gayet iyi biliyordu. Görüntüsünden hiç memnun ol______ genç
kadın ağrı kesiciyi iç______, kendini daha iyi hisset_____ düşündü.
B.Lütfen aşağıdaki boşlukları birleşik zaman ekleriyle tamamlayın.
Yıllar önce bir kez o şehre git______. Şehrin güzelliğini bütün arkadaşlarım anlata anlata bitir______"Bir de
ben göreyim" de______.Şehre girdiğimde şehrin meydanında köy çocukları top oynu______.Duyduğuma
göre bu ülkenin en ünlü futbolcuları bu şehirden çık______.Demek ki çocuk yaştan itibaren oynaya oynaya
pratik kazanıyorlardı.
C.Lütfen aşağıdaki boşluklara uygun yapım eklerini ve basit zamanları yazın.
1.Babam her akşam güneş batmadan önce çiçekleri su______.
2.Ben her zaman küçüklere sev______ büyüklere say______ göstermek gerektiğini düşünürüm.
3.Bil______ adamları 20.yy.da dünyanın en önemli bul______ yaptılar.
4.Bu şehrin meydanındaki simit______ çocukların sattığı simitler daha susam______ oluyor.
5.Tuzluktaki tuz bitmiş. Ben tuz______ tuz koyarım ama bence tuz______ yesen daha iyi.
6.Dişlerimi çok dikkatlice fırçalıyorum ama yine de sürekli kan______.
D.Lütfen aşağıdaki boşluklara uygun çatı eklerini yazın.
1.Annem bankaya hesap aç______ gitti.
2.Duyduğuma göre katil iki çocuk ve bir kadın öl______.
3.İki kardeş havaalanında sar______ ağla______.
4.Hemen yıka______ giy______,yoksa partiye geç kalacağız.
5.Gözü önünde iki araba çarp______ ,çocuğun dili tut______.
6.Bu muhteşem cami yıllar önce ünlü bir mimar tarafından yap______.
7.Yeni evimize taşınınca sadece gerekli eşyaları taşı______.
E.Lütfen aşağıdaki boşluklara uygun yardımcı eylemleri yazın.
1.Müslümanlar camide, Hıristiyanlar kilisede ibadet ______.
2.Benim arkadaşım sabah uyanır uyanmaz makyaj ______.
3.Dün akşam doğum günü partimde mumlarımı üfledim ve en güzel dileklerimi ______.
4.Hatırlayamayacağım randevularımı not defterime not ______.
5.Bütün hayatım planladığım gibi giderse memnun ______.
F.Lütfen aşağıdaki sözcüklerden anlamlı cümleler oluşturun.
1.et / beni / şu / kabul / küçük / seviyorsan / hediyemi.
2.olurum / sen / yemeği / hazırlamış / ben / kadar / alışverişten / dönene.
3.söyledi / müdür / hazırlayıp / sekreterine / odasına / raporu / getirmesini.
4.ödüllendirildi / olimpiyat / de / ülkesinde / dolayı / oyunlarındaki / başarılarından.
5.ağır / yolun / kurallara / gider / taşıtlar / göre / sağından.
YAZMA SORULAR
A. “Babalarla çocuklar birbirlerini anlamıyor diye yapılan eleştiriye katılmıyorum. Çünkü uygarlık değiştiren bir
toplumda babalarla çocuklar elbette anlaşamayacak. Bugün babalarla çocuklar arasındaki bilgi, inanç, töre
dünya görüşü vb. bakımdan anlaşmazlık neden yadırganıyor. Biz babalarla çocukların anlaşamamalarından
değil anlaşmalarından korkmalıyız. Eğer anlaşırlarsa gelişme durmuş demektir.”
Yukarıdaki paragrafta yazar çocuklar ve babaların anlaşması üzerine yorum yapmıştır. Siz de bu
konuyla ilgili düşüncelerinizi aşağıya yazınız.
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………….