T.C.
DENİZLİ VALİLİĞİ
ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ
DENİZLİ İLİ 2013 YILI ÇEVRE DURUM RAPORU
HAZIRLAYAN:
ÇED VE ÇEVRE İZİNLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
DENİZLİ - 2014
-1-
ÖNSÖZ
Çevre sorunları, günümüzde en çok tartışılan, çözüm yolları aranan, yeni kurumlar
oluşmasına neden olan, giderek kapsamı genişleyen; sanayileşme, hızlı nüfus artışı ve düzensiz
kentleşmenin artmasıyla ortaya çıkan ve ihmal edilmemesi gereken sorunların en önemlisidir.
Doğadaki hava, su, toprak, bitkiler ve diğer canlılar arasında kurulmuş olan bu mükemmel
dengeyi, insanların kendileri ve diğer tüm canlılar için muhafaza etmeleri zorunludur.
Çevre, Dünyada mevcut olan tüm değerleriyle korunması gereken bir bütündür. Bir ilişkiler
bütünü olan çevrenin bozulması ve çevre sorunlarının ortaya çıkması, genellikle insan kaynaklı
etkilerin sonucu doğal dengenin bozulmasıyla başlamıştır. Doğanın kirletilerek yok edilmesinin
önlenmesinde iyi bir planlama anlayışının uygulanması kaçınılmaz bir önlemdir.
Doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanabilmesi için koruma
kullanma değerlerinin oluşturulması gerekir. Bu bilinçle sahip olduğumuz canlı-cansız tüm doğal
değerlerin, biyolojik zenginliklerimizin tespiti ve muhafazası gerekmektedir.
Denizli, tarihi ve kültürel yönden eşi bulunmaz zenginlikleri barındırmanın yanında, doğal
kaynaklar açısından da oldukça zengindir. İlimiz topraklarının %46’sı ormanlardan oluşmaktadır.
Bu olumlu tabloya rağmen ağaçlandırma çalışmalarına devam edilmekte ve çevre sorunları ile
mücadele sürmektedir. Sunulan çalışmada Denizli’nin coğrafi konumu, kaynakları, hava, su, toprak,
flora ve fauna, gürültü, atıklar, turizm, sanayi-teknoloji, tarım, enerji, ulaşım, nüfus, doğal afetler,
sağlık, planlama gibi çevre açısından önemli konulara ilişkin temel bilgiler sunulmuştur. Bu veriler,
hem bölgenin geleceğe yönelik planlanmasına hem de halkın ve yatırımcıların bilgilendirilmesine
yardımcı olabilecek düzeydedir. Çevre sorunlarını gidermenin yolu sorunları bilmektir. İl Çevre
Durum Raporunun yeniden hazırlanması ile ildeki Çevre Sorunlarının tespiti, önlenmesi ve çözüm
yollarının bulunmasına katkı sağlanacaktır. Tüm bu çalışmaların birlik ve beraberlik içerisinde
kamu ve özel kuruluşların destek ve katkıları ile sonuca ulaşılabileceğine inanıyoruz.
Fikret BÜYÜKSOY
Çevre ve Şehircilik İl Müdürü V.
-2-
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
Sayfa
12
A. Hava
A.1. Hava Kalitesi
A.2. Hava Kalitesi Üzerine Etki Eden Unsurlar
A.3. Hava Kalitesinin Kontrolü Konusundaki Çalışmalar
A.4. Ölçüm İstasyonları
A.5. Egzoz Gazı Emisyon Kontrolü
A.6. Gürültü
A.7. İklim Değişikliği Eylem Planı Çerçevesinde Yapılan Çalışmalar
A.8. Sonuç ve Değerlendirme
Kaynaklar
15
15
16
18
19
22
25
26
26
26
B. Su ve Su Kaynakları
B.1. İlin Su Kaynakları ve Potansiyeli
B.1.1. Yüzeysel Sular
B.1.1.1. Akarsular
B.1.1.2. Doğal Göller, Göletler ve Rezervuarlar
B.1.2. Yeraltı Suları
B.1.2.1. Yeraltı Su Seviyeleri
B.1.3. Denizler
B.2. Su Kaynaklarının Kalitesi
B.3. Su Kaynaklarının Kirlilik Durumu
B.3.1. Noktasal kaynaklar
B.3.1.1. Endüstriyel Kaynaklar
B.3.1.2. Evsel Kaynaklar
B.3.2. Yayılı Kaynaklar
B.3.2.1. Tarımsal Kaynaklar
B.3.2.2. Diğer
B.4. Sektörel Su Kullanımları ve Yapılan Su Tahsisleri
B.4.1. İçme ve Kullanma Suyu
B.4.1.1. Yüzeysel su kaynaklarından kullanılan su miktarı ve
içmesuyu arıtım tesisi mevcudiyeti
B.4.1.2. Yeraltı su kaynaklarından kullanılma su miktarı ve
içmesuyu arıtım tesisi mevcudiyeti
B.4.1.3. İçme Suyu temin edilen kaynağın adı, mevcut durumu,
potansiyeli vb.
B.4.2. Sulama
B.4.2.1. Sulama salma sulama yapılan alan ve kullanılan su miktarı
B.4.2.2. Damlama veya basınçlı sulama yapılan alan ve kullanılan
su miktarı
B.4.3. Endüstriyel Su Temini
B.4.4. Enerji Üretimi Amacıyla Su Kullanımı
B.4.5. Rekreasyonel Su Kullanımı
B.5. Çevresel Altyapı
B.5.1. Kentsel Kanalizasyon Sistemi ve hizmeti alan nufus
27
27
27
27
30
34
36
37
37
38
38
38
39
39
39
39
40
40
40
41
41
46
46
51
51
51
53
53
53
-3-
Sayfa
B.5.2. Organize Sanayi Bölgeleri ve Münferit Sanayiler Atıksu Altyapı
Tesisleri
B.5.3. Katı Atık Düzenli Depolama Tesisleri
B.5.4. Atıksuların Geri Kazanılması ve Tekrar Kullanılması
B.6. Toprak Kirliliği ve Kontrolü
B.6.1. Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalar
B.6.2. Arıtma Çamurlarının toprakta kullanımı
B.6.3. Madencilik faaliyetleri ile bozulan arazilerin doğaya yeniden
kazandırılmasına ilişkin yapılan çalışmalar
B.6.4. Tarımsal faaliyetler ile oluşan toprak kirliliği
B.7. Sonuç ve Değerlendirme
Kaynaklar
55
57
57
57
57
57
58
58
58
58
C. Atık
C.1. Belediye Atıkları (Katı Atık Bertaraf Tesisleri)
C.2. Hafriyat Toprağı, İnşaat Ve Yıkıntı Atıkları
C.3. Ambalaj Atıkları
C.4. Tehlikeli Atıklar
C.5. Atık Madeni Yağlar
C.6. Atık Pil ve Akümülatörler
C.7. Bitkisel Atık Yağlar
C.8. Poliklorlu Bifeniller ve Poliklorlu Terfeniller
C.9. Ömrünü Tamamlamış Lastikler (ÖTL)
C.10. Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar
C.11. Ömrünü Tamamlamış (Hurda) Araçlar
C.12. Tehlikesiz Atıklar
C.12.1. Demir ve Çelik Sektörü ve Cüruf Atıkları
C.12.2. Kömürle Çalışan Termik Santraller ve Kül
C.12.3. Atıksu Arıtma Tesisi Çamurları
C.13. Tıbbi Atıklar
C.14. Maden Atıkları
C.15. Sonuç ve Değerlendirme
Kaynaklar
59
59
61
62
63
64
67
67
68
68
69
70
70
71
71
72
73
73
73
73
Ç. Kimyasalların Yönetimi
Ç.1. Büyük Endüstriyel Kazalar
Ç.2. Sonuç ve Değerlendirme
Kaynaklar
D. Doğa Koruma ve Biyolojik Çeşitlilik
D.1. Ormanlar ve Milli Parklar
D.2. Çayır ve Mera
D.3. Sulak Alanlar
D.4. Flora
D.5. Fauna
D.6. Tabiat Varlılarını Koruma Çalışmaları
74
74
74
74
75
75
76
76
78
78
79
-4-
D.7. Sonuç ve Değerlendirme
Kaynaklar
Sayfa
91
91
E. Arazi Kullanımı
E.1. Arazi Kullanım Verileri
E.2. Mekânsal Planlama
E.2.1. Çevre Düzeni Planı
E.3. Sonuç ve Değerlendirme
Kaynaklar
92
92
92
92
93
93
F. ÇED, Çevre İzin ve Lisans İşlemleri
F.1. ÇED İşlemleri
F.2. Çevre İzin ve Lisans İşlemleri
F.3. Sonuç ve Değerlendirme
Kaynaklar
94
94
95
96
96
G. Çevre Denetimleri ve İdari Yaptırım Uygulamaları
G.1. Çevre Denetimleri
G.2. Şikâyetlerin Değerlendirilmesi
G.3. İdari Yaptırımlar
G.4. Çevre Kanunu Uyarınca Durdurma Cezası Uygulamaları
G.5. Sonuç ve Değerlendirme
Kaynaklar
97
97
98
99
99
99
99
H. Çevre Eğitimleri
100
I. İl Bazında Çevresel Göstergeler
Açıklamalar
Genel
Nüfus
Nüfus Artış Hızı
1.1.1.
Kentsel Nüfus
1.2. Sanayi
1.2.1.
Sanayi Bölgeleri
1.2.2.
Madencilik
2. İklim Değişikliği
2.1. Sıcaklık
2.2. Yağış
2.3. Deniz Suyu Sıcaklığı
3. Hava Kalitesi
3.1. Hava Kirleticiler
4. Su-Atıksu
4.1. Su Kullanımı
4.2. Belediye İçme ve Kullanma Suyu Kaynakları
4.3. Atıksu Arıtma Tesisi İle Hizmet Veren Belediyeler
4.4. Kanalizasyon Şebekesi İle Hizmet Verilen Belediye Sayıları ve Nüfusu
101
101
101
101
101
102
103
108
108
108
108
109
111
111
111
113
113
113
114
115
-5-
4.5. Sanayiden Kaynaklanan Atıksu ve Bertarafı
5. Arazi Kullanımı
6. Tarım
6.1. Kişi Başına Tarım Alanı
6.2. Kimyasal Gübre Tüketimi
6.3. Tarım İlacı Kullanımı
6.4. Organik Tarım
7. Orman
8. Balıkçılık
9. Altyapı ve Ulaştırma
9.1. Karayolu ve Demiryolu Yol Ağı
9.2. Motorlu Kara Taşıtı Sayısı
10. Atık
10.1. Belediyeler Tarafından ya da Belediye Adına Toplanan Atık ve Bertarafı
10.2. Katı Atıkların Düzenli Depolanması
10.3. Tıbbi Atıklar
10.4. Atık Yağlar
10.5. Bitkisel Atık Yağlar
10.6. Ambalaj Atıkları
10.7. Ömrünü Tamamlamış Lastikler
10.8. Ömrünü Tamamlamış Araçlar
10.9. Atık Elektrikli -Elektronik Eşyalar
10.10. Maden Atıkları
10.11. Tehlikeli Atıklar
11. Turizm
11.1. Yabancı Turist Sayıları
11.2. Mavi Bayrak Uygulamaları
EK-1: İl Çevre Sorunları ve Öncelikleri Araştırma Formu
Açıklamalar
Bölüm I. Hava Kirliliği
Bölüm II. Su Kirliliği
Bölüm III. Toprak Kirliliği
Bölüm IV. Öncelikli Çevre Sorunları
Sayfa
115
118
119
119
120
120
120
121
122
124
125
125
127
127
129
130
131
133
133
134
135
136
136
137
139
140
141
141
141
143
144
148
149
-6-
ÇİZELGELER DİZİNİ
Çizelge A.1 Çizelge A.2 Çizelge A.3 Çizelge A.4 Çizelge A.5 Çizelge A.6 Çizelge A.7 Çizelge A.8 Çizelge A.9 Çizelge B.1 Çizelge B.2 Çizelge B.3 Çizelge B.4 Çizelge B.5 Çizelge B.6 Çizelge B.7 Çizelge B.8 Çizelge B.9 Çizelge B.10 Çizelge C.1 Çizelge C.2 Çizelge C.3 Çizelge C.4 Çizelge C.5 Çizelge C.6 Çizelge C.7 Çizelge C.8 -
Hava Kalite İndeksi Karşılaştırma Tablosu
Denizli ilinde 2013 Yılında Evsel Isınmada Kullanılan Katı Yakıtların
Cinsi, Yakıtların Özellikleri ve Bu Yakıtların Temin Edildiği Yerler
Denizli ilinde 2013 Yılında Sanayide Kullanılan Katı Yakıtların Cinsi,
Yakıtların Özellikleri ve Bu Yakıtların Temin Edildiği Yerler
Denizli ilinde 2013 Yılında Kullanılan Doğalgaz Miktarı
Denizli ilinde 2013 Yılında Kullanılan Fueloil Miktarı
2013 Yılı Denizli İlindeki Araç Sayısı ve Egzoz Ölçümü Yaptıran Araç
Sayısı
Denizli ilindeki Hava Kalitesi Ölçüm İstasyon Yerleri ve Ölçülen
Parametreler
Denizli ilinde 2013 Yılı Hava Kalitesi Parametreleri Aylık Ortalama
Değerleri ve Sınır Değerin Aşıldığı Gün Sayıları
Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (Rapor Yılı)
Yılında Hava Kalitesi Sınır Değerleri
Denizli ilinin Akarsuları
Denizli ilindeki Mevcut Sulama Göletleri
Denizli ilinin Yeraltısuyu Potansiyeli
Denizli ilinde 2013 Yılı Yüzey ve Yeraltı Sularında Tarımsal
Faaliyetlerden Kaynaklanan Nitrat Kirliliği İle İlgili Analiz Sonuçları
Denizli ilinde 2013 Yılı Kentsel Atıksu Arıtma Tesislerinin Durumu
Denizli ilinde 2013 Yılı OSB’lerde Atıksu Arıtma Tesislerinin Durumu
Denizli ilinde 2013 Yılında Tespit Edilen Noktasal Kaynaklı Toprak
Kirliliğine İlişkin Veriler
Denizli ilinde 2013 Yılında Kullanılan Ticari Gübre Tüketiminin Bitki
Besin Maddesi Bazında ve Yıllık Tüketim Miktarları
Denizli ilinde 2013 Yılında Tarımda Kullanılan Girdilerden Gübreler
Haricindeki Diğer Kimyasal Maddeleri (Tarımsal İlaçlar vb)
Denizli ilinde 2013 Yılında Topraktaki Pestisit vb Tarım İlacı Birikimini
Tespit Etmek Amacıyla Yapılmış Analizin Sonuçları
Denizli ilinde 2013 Yılı İçin İl/İlçe Belediyelerince Toplanan ve
Birliklerce Yönetilen Katı Atık Miktar ve Kompozisyonu
Denizli ilinde 2013 Yılı İl/İlçe Belediyelerde Oluşan Katı Atıkların
Toplanma, Taşınma ve Bertaraf Yöntemleri ve Tesis Kapasiteleri
Denizli ilinde 2013 Yılında Birliklerce Yürütülen Katı Atıkların
Toplanma, Taşınma ve Bertaraf İşlemlerine İlişkin Bilgi
Denizli ilinde 2013 Yılı Ambalaj Ve Ambalaj Atıkları İstatistik
Sonuçları
Denizli ilinde 2013 Yılında Sanayi Tesislerinde Oluşan Tehlikeli
Atıklarla İlgili Veriler
Denizli ilinde Atık Yağ Geri Kazanım ve Bertaraf Miktarları
Denizli ilinde 2013 Yılı İçin Atık Madeni Yağlarla İlgili Veriler
Denizli ilinde Atık Yağ Geri Kazanımı Sonucu Elde Edilen Ürün
Miktarları
Sayfa
15
17
18
18
18
18
19
21
22
30
34
35
38
54
55
58
58
59
59
60
61
61
62
63
66
66
66
-7-
Çizelge C.9 Çizelge C.10 Çizelge C.11 Çizelge C.12 Çizelge C.13 Çizelge C.14 Çizelge C.15 Çizelge C.16 Çizelge C.17 Çizelge C.18 Çizelge C.19 Çizelge C.20 Çizelge C.21 Çizelge C.22 Çizelge C.23 Çizelge C.24 Çizelge C.25 Çizelge C.26 Çizelge C.27 Çizelge C.28 Çizelge Ç.1 Çizelge D.1 Çizelge E.1 Çizelge F.1 Çizelge F.2 Çizelge G.1 Çizelge G.2 Çizelge G.3
Denizli ilinde 2013 Yılında Oluşan Akümülatörlerle İlgili Veriler
Denizli ilinde Yıllar İtibariyle Atık Akü Kazanım Miktarı
Denizli ilinde Yıllar İtibariyle Toplanan Atık Akü Miktarı
Denizli ilinde Yıllar İtibariyle Toplanan Atık Pil Miktarı
Denizli ilinde Taşıma Lisanslı Araçların Yıllara Göre Gelişimi
Denizli ilinde (2013) Yılı İçin Atık Bitkisel Yağlarla İlgili Veriler
Denizli ilinde 2009-2012 Yılları Arasında Bitkisel Atık Yağ Taşıma
Lisanslı Araç Sayısı
Denizli ilinde 2013 Yılında Oluşan Ömrünü Tamamlamış Lastikler İle
İlgili Veriler
Denizli ilinde Geri Kazanım Tesislerine ve Çimento Fabrikalarına
Gönderilen Toplam ÖTL Miktarları
Denizli ilinde 2013 Yılı AEEE Toplanan ve İşlenen Miktarlar
Denizli ilinde 2013 Yılı Hurdaya Ayrılan Araç Sayısı
Denizli ilinde 2013 Yılı İçin Sanayi Tesislerinde Oluşan Tehlikesiz
Atıkların Toplanma, Taşınma ve Bertaraf Edilmesi İle İlgili Verileri
Demir ve Çelik Endüstrisinden Kaynaklanan Atıklar Listesi
Denizli ilinde 2013 Yılı İldeki Demir ve Çelik Üreticileri Üretim
Kapasiteleri, Cüruf ve Bertaraf Yöntemi
Denizli ilinde 2013 Yılı Termik Santrallerde Kullanılan Kömür Miktarı
Ve Oluşan Cüruf - Uçucu Kül Miktarı
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğe göre Termik
Santral Atıkları
2013 Yılında İlimiz İl Sınırları İçindeki Belediyelerde Toplanan Tıbbi
Atıklar
Denizli ilinde Yıllara Göre Tıbbi Atık Miktarı
Maden Atıklarının Sınıflandırılması
Denizli ilinde 2013 Yılı Maden Zenginleştirme Tesislerinden
Kaynaklanan Atık Miktarı
Denizli ilinde 2013 Yılı SEVESO Kuruluşlarının Sayısı
67
67
67
67
67
68
Denizli ilçelerindeki Mevcut Av Hayvanları
Denizli ilinde 2013 Yılı İtibariyle Arazilerin Kullanımına Göre Arazi
Sınıflandırılması
Denizli ilinde Bakanlık merkez ve ÇŞİM tarafından 2013 Yılı İçerisinde
Alınan ÇED Olumlu ve ÇED Gerekli Değildir Kararlarının Sektörel
Dağılımı
Denizli ilinde 2013 Yılında ÇŞİM Tarafından Verilen Geçici Faaliyet
Belgesi ve Çevre İzni/Çevre İzni ve Lisansı Belgesi Sayıları
Denizli ilinde 2013 Yılında ÇŞİM Tarafından Gerçekleştirilen
Denetimlerin Sayısı
Denizli ilinde 2013 Yılında ÇŞİM’e Gelen Tüm Şikâyetler ve Bunların
Değerlendirilme Durumları
Denizli ilinde 2013 Yılında ÇŞİM Tarafından Uygulanan Ceza
Miktarları ve Sayısı
82
92
68
68
69
70
70
70
71
71
71
71
72
73
73
73
76
94
95
97
98
99
-8-
GRAFİKLER DİZİNİ
Sayfa
Grafik A.1Grafik A.2Grafik A.3Grafik A.4Grafik A.5 Grafik B.1 Grafik B.2 -
Grafik B.3 Grafik B.4 Grafik B.5 Grafik B.6 Grafik B.7 Grafik C.1 Grafik C.2 Grafik C.3 Grafik C.4 Grafik C.5 Grafik C.6 Grafik C.7 Grafik C.8 Grafik C.9 Grafik C.10 Grafik C.11 -
Denizli ilinde (Denizli-1-) İstasyonu (PM10) Parametresi Günlük
Ortalama Değer Grafiği
Denizli ilinde (Denizli-1-) İstasyonu (SO2) Parametresi Günlük
Ortalama Değer Grafiği
Denizli ilinde (Denizli-2-) İstasyonu (PM10) Parametresi Günlük
Ortalama Değer Grafiği
Denizli ilinde (Denizli-2-) İstasyonu (SO2) Parametresi Günlük
Ortalama Değer Grafiği
Denizli ilinde 2013 Yılında Gürültü Konusunda Yapılan Şikayetlerin
Dağılımı
Denizli ilinde 2013 Yılı Mavi Bayrak Almış Plaj ve Marinaların Sayısı
Denizli ilinde 2013 Yılı Belediyeler Tarafından İçme ve Kullanma Suyu
Şebekesi İle Dağıtılmak Üzere Temin Edilen Su Miktarının Kaynaklara
Göre Dağılımı
Denizli ilinde 2013 Yılında Endüstrinin Kullandığı Suyun Kaynaklara
Göre Dağılımı
Denizli ilinde 2013 Yılı Kanalizasyon Hizmeti Verilen Nüfusun
Belediye Nüfusuna Oranı
Denizli ilinde 2013 Yılı Atıksu Arıtma Tesisi İle Hizmet Edilen Nüfusun
Toplam Belediye Nüfusuna Oranı
Denizli ilinde 2013 Yılı Belediyelerden Kaynaklanan Arıtma
Çamurunun Yönetimi
Denizli ilinde 2013 Yılı Sanayiden Kaynaklanan Arıtma Çamurunun
Yönetimi
Denizli ilinde 2013 Yılı Atık Kompozisyonu
Denizli ilinde 2013 Yılı Kayıtlı Ambalaj Üreticisi Ekonomik İşletmeler
TABS Göre İlimizdeki Tehlikeli Atık Yönetimi
Denizli ilinde Atık Yağ Toplama Miktarları
Denizli ilinde Yıllar İtibariyle Atık Akü Toplama ve Geri Kazanım
Miktarı
Denizli ilinde 2013 Yılı Bitkisel Atık Yağlardan Geri Kazanılan Ürün
Dağılımı
Denizli ilinde Geri Kazanım Tesislerine ve Çimento Fabrikalarına
Gönderilen Toplam ÖTL Miktarları
Denizli ilinde 2013 Yılı Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya Toplama
Miktarları
Denizli ilinde 2013 Yılı AEEE İşleme Tesis Sayıları
Denizli ilinde 2013 Yılı Kül Atıklarının Yönetimi
Denizli ilinde 2013 Yılı Madencilikte Proses Atıklarının Bertarafı
20
20
21
21
26
37
45
52
53
54
57
58
60
62
63
66
68
68
69
69
69
72
75
-9-
Grafik E.1 Grafik F.1 Grafik F.2 Grafik F.3 Grafik F.4 Grafik G.1 Grafik G.2
Grafik G.3 Grafik G.4 Grafik G.5 -
Denizli ilinde 2013 Yılı Arazi Kullanım Durumu
Denizli ilinde 2013 Yılı ÇED Olumlu Kararı Verilen Projelerin Sektörel
Dağılımı
Denizli ilinde 2013 Yılı ÇED Gerekli Değildir Kararı Verilen Projelerin
Sektörel Dağılımı
Denizli ilinde 2013 Yılında Verilen Çevre İzni veya Çevre İzni ve
Lisans Belgelerinin Sektörlere Göre Dağılımı
Denizli ilinde 2013 Yılında Verilen Lisansların Konuları
Denizli ilinde ÇŞİM Tarafından 2013 Yılında Gerçekleştirilen Plansız
Denetimlerin Konularına Göre Dağılımı
Denizli ilinde ÇŞİM Tarafından 2013 Yılında Gerçekleştirilen Planlı ve
Ani Çevre Denetimlerinin Dağılımı
Denizli ilinde ÇŞİM Tarafından 2013 Yılında Gerçekleştirilen Tüm
Denetimlerin Konularına Göre Dağılımı
Denizli ilinde 2013 Yılında ÇŞİM Gelen Şikâyetlerin Konulara Göre
Dağılımı
Denizli ilinde 2013 Yılında ÇŞİM Tarafından Uygulanan İdari Para
Cezalarının Konulara Göre Dağılımı
92
94
95
95
96
97
98
98
99
99
HARİTALAR DİZİNİ
Harita A.1 Harita B.1 Harita E.1 -
Denizli ilinde Bulunan Hava Kirliliği Ölçüm Cihazlarının Yerleri
Büyük Menderes Havza Sınırı
Denizli ili 1/100000 lik Çevre Düzeni Planı
Sayfa
19
28
93
ŞEKİL DİZİNİ
Şekil B.1 Şekil B.2 -
Vali Recep Yazıcıoğlu Gökpınar Barajı Koruma Alanı Sınır Koordinatları
Akbaş Barajı Koruma Alanı Sınır Koordinatları
Sayfa
42
44
- 10 -
FOTOĞRAF DİZİNİ
Fotoğraf B.1 Fotoğraf B.2 Fotoğraf B.3 Fotoğraf B.4 Fotoğraf B.5 Fotoğraf B.6 Fotoğraf B.7 Fotoğraf B.8 Fotoğraf B.9 Fotoğraf D.1 Fotoğraf D.2 Fotoğraf D.3 Fotoğraf D.4-5 Fotoğraf D.6 Fotoğraf D.7-8 Fotoğraf D.9 Fotoğraf D.10 Fotoğraf D.11 Fotoğraf D.12 Fotoğraf D.13 Fotoğraf D.14 Fotoğraf D.15 Fotoğraf D.16 Fotoğraf D.17-18
Fotoğraf D.19 Fotoğraf D.20 Fotoğraf D.21 Fotoğraf D.22 Fotoğraf D.23 Fotoğraf D.24 Fotoğraf D.25 Fotoğraf D.26-27Fotoğraf D.28-29
Fotoğraf D.30Fotoğraf D.31Fotoğraf D.32-
Büyük Menderes Nehri
Acıgöl
Adıgüzel Baraj Göleti
Cindere Baraj Göleti
Gökpınar Baraj Göleti
Çardak Baraj Göleti
Eşen Baraj Göleti
Vali Recep Yazıcıoğlu Baraj Göleti
Akbaş Koruma Havzası
Işıklı Gölü
Acıgöl
Buldan Yayla Gölü
Bataklık Süseni- Çiğdem
Anıt Ağaç
Anıt Ağaç
Anıt Ağaç
Anıt Ağaç
Anıt Ağaç
Honaz Dağı Milli Parkı
Güney Şelalesi Tabiat Anıtı
Kartal Gölü Tabiat Koruma Alanı
Akdağ Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
Beylerli Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
Pamukkale I.Derece Doğal Sit Alanı
Karahayıt II.Derece Doğal Sit Alanı
Keloğlan Mağarası I.Derece Doğal Sit Alanı
Kartal Gölü I.Derece Doğal Sit Alanı
Buldan Süleymanlı Yayla Gölü I.Derece Doğal Sit Alanı
Doğal Mağara I.Derece Doğal Sit Alanı
Kamara Traverten Sırtı I.Derece Doğal Sit Alanı
Güney Şelalesi I.Derece Doğal Sit Alanı
Servergazi Türbesi I.Derece Doğal Sit Alanı
Honaz Dağı Milli Parkı I.Derece Doğal Sit Alanı
Kaklık Mağarası I.Derece Doğal Sit Alanı
Sırçalık Köyü I.Derece Doğal Sit Alanı
Kale Yamuktepe I.Derece Doğal Sit Alanı
28
30
32
32
33
33
34
42
44
76
77
77
78
80
81
81
81
82
83
83
84
84
85
86
86
86
87
87
88
89
89
89
90
90
90
91
- 11 -
GİRİŞ
Denizli İli’nin coğrafi konumu, Anadolu yarımadasının güneybatısında, Ege Bölgesinin
doğusunda, Ege, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgeleri arasında bir geçit teşkil eder. Bu nedenle,
Denizli İl sınırları içerisinde iklim ve bitki örtüsü değişiklik arz eder.
Çameli, Beyağaç ve Kale ilçeleri Akdeniz, Sarayköy, kısmen Buldan ve Denizli merkez
ilçesinin Çürüksu Vadisi Ege, diğer ilçeleriyle İç Anadolu Bölgesi iklim ve bitki örtüsü özellikleri
taşımaktadır.
Yüzey şekilleri bakımından dalgalıdır. Alçak ve yüksek ovalar, yaylalar ve dağlar birbirini
tamamlar. Yüksek ovalar da gerçekte bir yayla sayılır.
Denizli şehir merkezi, Karcı Dağı eteklerindeki platformda yer almıştır. Genel olarak ilk
yerleşim nedeni korunma, ulaşım imkanları ve verimli topraklara sahip olmasına bağlıdır. İç
Anadolu ve Antalya'ya giden yollara hakim bulunan Denizli, çevresinde tarihi yönden önemi çok
büyük olan yerleşimlere daha önceleri de sahne olmuştur. İlk yerleşim, halen Bayramyeri diye
adlandırılan ve bugün de ticaretin yoğun olduğu Kaleiçi yöresinde başlamıştır.
İl ve İlçe Sınırları
Denizli İli sınır itibariyle doğudan Burdur, Afyon ve batıdan Aydın, Manisa, kuzeyden
Uşak, güneyden ise Muğla illeri ile komşu bulunmaktadır (Bkz. Harita A.1).
Son düzenlemelere göre Denizli İli’nin 18 ilçesi bulunmakta olup, alfabetik sıraya göre şu
ilçeler yer almaktadır:
Acıpayam, Akköy, Babadağ, Baklan, Bekilli, Beyağaç, Bozkurt, Buldan, Çal, Çameli,
Çardak, Çivril, Güney, Honaz, Kale, Sarayköy, Serinhisar ve Tavas.
İlin Coğrafi Durumu
3712' ve 38 12' kuzey enlemleri ile 2830' ve 2930' doğu boylamları arasında ve
yüzölçümü 11.868 km2 olan Denizli ili, Anadolu yarımadasının güneybatısında, Ege Bölgesinin
doğusunda, Ege-İç Anadolu ve Akdeniz Bölgeleri kesişme noktasında bulunur.
İklim
Denizli ili coğrafi konumu itibariyle Ege, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgeleri arasında bir geçit
teşkil ettiğinden iklimi değişiklik arz etmektedir. Genellikle İç Anadolu’nun güney bölümü ve Ege
ikliminin yaygın özellikleri görülmektedir. Ege Bölgesi ikliminden sıcaklık olarak biraz düşüktür.
Komşu illerimizden Aydın ilinin sıcaklığından 2-3 °C’lik düşük seviyede farklılıklar görülebilir.
Yazları gölgede 44,4 °C’ye varan ve kış ayları ise -11,4 °C’ye kadar düşen sıcaklık ile Ege Bölgesi
ikliminden farklılık gösterir. Denizli ilinde dağlar ekseriyetle denize dik olarak uzanmakta
olduğundan denizden gelen rüzgarlara açık bulunmaktadır.
Çameli, Beyağaç ve Kale İlçeleri Akdeniz; Sarayköy, kısmen Buldan ve Denizli merkez
ilçesinin Çürüksu Vadisi Ege, diğer ilçeleriyle İç Anadolu Bölgesi İklim özelliklerini taşımaktadır.
- 12 -
Denizli ilimiz; bilinen iklim sınıflandırma yöntemlerinin çoğunda yarı kurak-az nemli,
kışları serin, yazları sıcak, su fazlası kış mevsiminde ve çok kuvvetli olan bir iklim sınıfındadır. Yaz
aylarında Basra Alçak Basınç Merkezinin etkisi ilimizde görüldüğü zaman sıcaklıklar bir hayli
yükselmektedir. Denizli ili 1970-2010 ortalama yıllık toplam yağışı 551,1mm’dir. Uzun yıllık
trende bakıldığında yağışlarında 144mm/100 yıl olmak üzere bir azalış trendi vardır. Maksimum kar
kalınlığı 38 cm olarak kaydedilmiştir. Hakim rüzgar yönü (NW) kuzeybatıdır.
Arazi Sınıfları
Denizli İlinin yüzölçümü 1.186.800 ha'dır. Bunun 376.738 ha’ı; yani %31,8 ’si tarım arazisi,
22.302 ha, yani %2’ si çayır ve meraları, 565.788 ha, yani %47'ü orman fundalık, kalan 221.972 ha
ise %19’u tarım dışı, mesken olarak kullanılmaktadır.
Turizm:
Denizli İli, İzmir-Ankara, İzmir-Antalya yolu üzerinde Ege Bölgesi’ni İç ve Güney Anadolu’ya
bağlayan turizm merkezleri arasındadır.
Kutsal Hac Yolu diye bilinen İzmir-Efes yolunun sonunda olması nedeniyle kültür ve turizm
yönünden çok önemli bir yerde bulunmaktadır.
Doğa harikası eşsiz travertenleri ile birçok hastalıkların tedavisinde rolü olduğu belirlenen
Pamukkale Suyu, Karahayıt, Yenice ve Tekke Hamam gibi kaplıcaları da iç ve dış turizm akımını
Denizli’ye çeken başlıca etkenlerdir.
Denizli’nin ulaşım ve haberleşme olanakları, İzmir gibi büyük uluslararası yapıya sahip bir
kente yakın oluşu açısından daha da artmaktadır.
Diğer yönden Denizli, coğrafi konumu, ılıman iklimi, her mevsim turizme açık oluşu, bir
çok uygarlıkların yerleştiği antik çağın büyük ve kutsal kentlerinden Hierapolis, Laodikya, Colossea
ve Tripolis kalıntılarının il toprakları üzerinde bulunuşu, kısaca tarihsel zenginlikleri ve doğal
güzellikleri yanında dokumacılığı, el sanatları, halıcılığı ve kilimciliği, sanayi ve ticari yaşamı ile
bir kültür ve turizm merkezi haline gelmiştir.
İldeki Sanayinin Gelişmesi, Yer Seçimi Süreçleri ve Bunu Etkileyen Faktörler:
Denizli, 1923 yılında küçük bir yerleşim merkezi iken gelişmesini Cumhuriyet döneminde
gerçekleştirmiştir. Hızlı sanayi hamlesi ise 1960 yılından itibaren başlamıştır. Bu tarihten önceki alt
yapı eksiklikleri sanayileşmeye imkân vermemiştir. Denizli'nin geleneksel el sanatları olan
dokumacılık, tabaklık, bakırcılık, demircilik, gibi küçük sanayiden bugünkü sanayi tesisleri
doğmuştur. Bugün Denizli'de büyük çaplı pamuklu dokumaya dayalı tekstil sanayi, haddehaneler,
metal sanayi, gıda sanayi, kablo ve inşaat malzemeleri sanayi, traverten ve mermer sanayi
mevcuttur.
İlimiz ekonomisinde önemli bir yer tutan sanayi, her geçen gün daha hızlı gelişme
göstermektedir. Mevcut sanayi kolları arasında dokumacılık ön planda gelmekte ve Denizli'de
- 13 -
sanayinin itici gücünü teşkil etmektedir. Bu sanayinin bir bölümü küçük atölyeler ve ev ekonomisi
şeklinde ilçe ve köylere dağılmış durumdadır.
Ege Bölgesi’nde İzmir ve Manisa’nın ekonomik yığılma avantajına karşın Denizli’nin bir
sanayi merkezi olarak gelişmesi şaşırtıcı bir olgudur. Devlet Planlama Teşkilatınca, bu gelişme
olağan dışı olarak değerlendirilmekte ve ülkenin geri kalmış yörelerinin gelişiminde model olarak
önerilmektedir. Denizli’de dokumacılık üzerine gelişen ticari etkinlikler sonucunda elde edilen
birikimler, devlet teşvikleriyle desteklenmiş ve günümüzdeki Denizli sanayisinin temelleri atılmıştır.
Personel Durumu:
Denizli Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’nün çevre kısmının personel durumu aşağıda tablo halinde
belirtilmiştir.
ÇED VE ÇEVRE İZİNLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
Uğur ÇOBAN
Şube Müdürü V.
Biyolog
Ayşe AYDIN
Mühendis
Çevre Mühendisi
Gülşah ÜNAL
Mühendis
Çevre Mühendisi
Yunus AYVACI
Mühendis
Çevre Mühendisi
N.Kübra DEMİRCİOĞLU
Mühendis
Çevre Mühendisi
Oğulcan KIRMIZIGÜL
Mühendis
Çevre Mühendisi
Murat VARDAR
Mühendis
Fizik Mühendisi
Gözde REŞBER
Biyolog
Biyolog
Nuran ÖNDER
Veri Haz.ve Kont.İşlet.
ÇEVRE YÖNETİMİ VE DENETİMİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
Şeyda YENİKÖŞKER
Şube Müdürü
Şube Müdürü
Hulkiye AKGÜN
Mühendis
Çevre Mühendisi
Birgül TECİRLİ
Biyolog
Biyolog
Bilal AYVAZ
Kimyager
Kimyager
Orhan Cem SAVAŞ
Mühendis
Çevre Mühendisi
Birsen ÇOBAN
Mühendis
Elektrik-Elektronik Mühendisi
Şenol BAŞKAFA
Mühendis
Makine Üretim Mühendisi
TABİAT VARLIKLARINI KORUMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
Pervin HOCAOĞLU
Şube Müdürü V.
Mimar
Mehmet GENÇ
Mühendis
Harita Mühendisi
Hamit BİRTANE
Uzman
Uzman
M.Rıdvan ALTINTAŞ
Şehir Plancısı
Şehir Plancısı
Rıfat BİRCAN
Tekniker
İnşaat Teknikeri
Gülsün ÖZEN
Veri Haz.ve Kont.İşlet.
- 14 -
A. HAVA
A.1. Hava Kalitesi
Türkiye’de özellikle kış sezonunda bazı şehir merkezlerinde meteorolojik şartlara da bağlı
olarak hava kirliliği görülmektedir. Kış aylarında ısınmadan kaynaklanan hava kirliliğinin temel
sebepleri; düşük vasıflı yakıtların iyileştirilme işlemine tabi tutulmadan kullanılması, yanlış yakma
tekniklerinin uygulanması ve kullanılan yakma sistemleri işletme bakımlarının düzenli olarak
yapılmaması şeklinde sıralanabilir. Ancak ısınmada doğal gazın ve kaliteli yakıtların kullanılması
sonucu özellikle büyük şehirlerde hava kirliliğinde 1990’lı yıllara göre azalma olmuştur.
Şehirleşme ile sanayi tesislerinin yakın çevresindeki bölgelerdeki konutlaşmaların artması hava
kirliliğinin olumsuz etkilerini artırmaktadır. Kömüre dayalı termik santrallerde kullanılan yerli
linyitlerin yüksek kükürt oranı ve bazı tesislerde arıtma sistemlerinin olmaması nedeniyle kükürt
dioksit (SO2) emisyonları problem oluşturmaktadır. Çevre Mevzuatının kirletici vasfı yüksek
tesisler olarak nitelendirdiği enerji üretim tesisleri için mevzuatta özel emisyon sınır değerleri
bulunmaktadır. Söz konusu tesislerin kurulması ve işletilmesi için gerekli izinler, tesisten çıkan
emisyonlar ve tesisin etki alanı içerisinde hava kirliliğinin tespitine ilişkin usul ve esaslar Çevre
Mevzuatında belirlenmiştir. Katı, sıvı ve gaz yakıt kullanan bu tesisler için ilgili baca gazı sınır
değerlerinin sağlanması yanında tesis etki alanlarında hava kalitesi sınır değerlerinin de sağlanması
gereklidir. Bu nedenlerle söz konusu tesislerden kaynaklanan özellikle toz, kükürt dioksit (SO 2) ve
azotoksit (NOX) emisyonlarının giderilmesi ve azaltılması konusundaki tekniklerinin uygulanması
gereklidir. Söz konusu azaltım teknikleri son yıllarda tesislerden kaynaklanan emisyon yüklerini
önemli ölçüde azaltılabilmektedir. Söz konusu azatlım tekniklerinin hayata geçirilmesi ve yaygın
olarak kullanılabilmesi içinde Çevre Mevzuatında bazı değişiklikler yapılmıştır.
Şehirlerde yaşanan hava kirliliğine, artan motorlu taşıtlardan kaynaklanan egzoz gazları da
katkı sağlamaktadır.
Hava kalitesine ilişkin hava kalite indeksi karşılaştırması da Çizelge A.1’ de verilmektedir.
Çizelge A.1- Hava Kalite İndeksi Karşılaştırma Tablosu
SO2
NO2
CO
Hava Kalitesi İndeksi
1 (çok iyi)
2 (iyi)
3 (yeterli)
4 (orta)
5 (kötü)
6 (çok kötü)
1 saatlik
ortalama
(µgr/m3)
0-50
51-199
200-399
400-899
900-1499
>1500
24 saatlik
ortalama
(µgr/m3)
0-45
46-89
90-179
180-299
300-699
>700
24 saatlik
ortalama
(µgr/m3)
0-1,9
2,0-7,9
8,0-10,9
11,0-13,9
14,0-39,9
>40,0
O3
PM10
1 saatlik
ortalama
(µgr/m3)
0-35
36-89
90-179
180-239
240-359
>360
24 saatlik
ortalama
(µgr/m3)
0-25
26-69
70-109
110-139
140-599
>600
- 15 -
A.2. Hava Kalitesi Üzerine Etki Eden Unsurlar
Hava kirliliği, doğrudan veya dolaylı olarak insan sağlığını etkileyerek yaşam kalitesini
düşürmektedir. Günümüzde hava kirliliği nedeniyle yerel, bölgesel ve küresel sorunlar yaygın
olarak yaşanmaktadır.
Yoğun şehirleşme, şehirlerin yanlış yerleşmesi, motorlu taşıt sayısının artması, düzensiz
sanayileşme, kalitesiz yakıt kullanımı, topoğrafik ve meteorolojik şartlar gibi nedenlerden dolayı
büyük şehirlerimizde özellikle kış mevsiminde hava kirliliği yaşanabilmektedir.
Bir bölgede hava kalitesini ölçmek, o bölgede yaşayan insanların nasıl bir hava teneffüs
ettiğinin bilinmesi açısından çok büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, önemli bir nokta da, bir bölgede
meydana gelen hava kirliliğinin sadece o bölgede görülmeyip meteorolojik olaylara bağlı olarak
yayılım göstermesi ve küresel problemlere de (küresel ısınma, asit yağmurları, vb) sebep olmasıdır.
Renksiz bir gaz olan kükürtdioksit (SO2), atmosfere ulaştıktan sonra sülfat ve sülfürik asit
olarak oksitlenir. Diğer kirleticiler ile birlikte büyük mesafeler üzerinden taşınabilecek damlalar
veya katı partiküller oluşturur. SO2 ve oksidasyon ürünleri kuru ve nemli depozisyonlar (asitli
yağmur) sayesinde atmosferden uzaklaştırılır.
Azot Oksitler (NOX), Azot monoksit (NO) ve azot dioksit (NO2), toplamı azot oksitleri (NOX)
oluşturur. Azot oksitler genellikle (%90 durumda) NO olarak dışarı verilir. NO ve NO2’din ozon
veya radikallerle (OH veya HO2 gibi) reaksiyonu sonucunda oluşur. İnsan sağlığını en çok
etkileyen azot oksit türü olması itibari ile NO2 kentsel bölgelerdeki en önemli hava kirleticilerinden
biridir. Azot oksit (NOX) emisyonları insanların yarattığı kaynaklardan oluşmaktadır. Ana
kaynakların başında kara, hava ve deniz trafiğindeki araçlar ve endüstriyel tesislerdeki yakma
kazanları gelmektedir.
İnsan sağlığına etkileri açısından, sağlıklı insanların çok yüksek NO2 derişimlerine kısa süre
dahi maruz kalmaları, şiddetli akciğer tahribatlarına yol açabilir. Kronik akciğer rahatsızlığı olan
kişilerin ise bu derişimlere maruz kalmaları, akciğerde kısa vadede fonksiyon bozukluklarına yol
açabilir. NO2 derişimlere uzun süre maruz kalınması durumunda ise buna bağlı olarak solunum yolu
rahatsızlıklarının ciddi oranda arttığı gözlenmektedir.
Toz Partikül Madde (PM10), partikül madde terimi, havada bulunan katı partikülleri ifade eder.
Bu partiküllerin tek tip bir kimyasal bileşimi yoktur. Katı partiküller insan faaliyetleri sonucu ve
doğal kaynaklardan, doğrudan atmosfere karışırlar. Atmosferde diğer kirleticiler ile reaksiyona
girerek PM’yi oluştururlar ve atmosfere verilirler. (PM10- 10 μm’nin altında bir aerodinamik çapa
sahiptir) 2,5 μm’ye kadar olan partikülleri kapsayacak yasal düzenlemeler konusunda çalışmalar
devam etmektedir. PM10 için gösterilebilecek en büyük doğal kaynak yollardan kalkan tozlardır.
Diğer önemli kaynaklar ise trafik, kömür ve maden ocakları, inşaat alanları ve taş ocaklarıdır.
Sağlık etkileri açısından, PM10 solunum sisteminde birikebilir ve çeşitli sağlık etkilerine sebep
olabilir. Astım gibi solunum rahatsızlıklarını kötüleştirebilir, erken ölümü de içeren çeşitli ciddi
sağlık etkilerine sebep olur. Astım, kronik tıkayıcı akciğer ve kalp hastalığı gibi kalp veya akciğer
hastalığı olan kişiler PM10’a maruz kaldığında sağlık durumları kötüleşebilir. Yaşlılar ve çocuklar,
PM10 maruziyetine karşı hassastır. PM10 yardımıyla toz içerisindeki mevcut diğer kirleticiler
akciğerlerin derinlerine kadar inebilir. İnce partiküllerin büyük bir kısmı akciğerlerdeki alveollere
kadar ulaşabilir. Buradan da kurşun gibi zehirli maddeler % 100 olarak kana geçebilir.
- 16 -
Karbonmonoksit (CO), kokusuz ve renksiz bir gazdır. Yakıtların yapısındaki karbonun tam
yanmaması sonucu oluşur. CO derişimleri, tipik olarak soğuk mevsimlerde en yüksek değere ulaşır.
Soğuk mevsimlerde çok yüksek değerler ulaşılmasının bir sebebi de inversiyon durumudur. CO’in
global arka plan konsantrasyonu 0.06 ve 0.17 mg/m3 arasında bulunur. 2000/69/EC sayılı AB
direktifinde CO ile ilgili sınır değerler tespit edilmiştir.
İnversiyon, sıcak havanın soğuk havanın üzerinde bulunarak, havanın dikey olarak birbiriyle
karışmasının engellenmesi durumudur. Kirlilik böylece yer seviyesine yakın soğuk hava tabakasının
içerisinde toplanır.
CO’in ana kaynağı trafik ve trafikteki sıkışıklıktır. Sağlık etkileri, akciğer yolu ile kan
dolaşımına girerek, kimyasal olarak hemoglobinle bağlanır. Kandaki bu madde, oksijeni hücrelere
taşır. Bu yolla, CO organ ve dokulara ulaşan oksijen miktarını azaltır. Sağlıklı kişilerde, daha
yüksek seviyelerdeki CO’e maruz kalmak, algılama ve gözün görme gücünü etkileyebilir. Hafif ve
daha ağır kalp ve solunum sistemi hastalığı olan kişiler ve henüz doğmamış ve yeni doğmuş
bebekler, CO kirliliğine karşı en riskli grubu oluşturur.
Kurşun (Pb), doğada metal olarak bulunmaz. Kurşun gürültü, ışın ve vibrasyonlara karşı iyi bir
koruyucudur ve hava yoluyla taşınır. Kurşun, maden ocakları ve bakır ve tunç (Cu+Sn) alaşımı
işlenmesi, kurşun içeren ürünlerin geriye dönüştürülmesi ve kurşunlu petrolün yakılmasıyla çevreye
yayılır. Kurşun içeren benzin ilavesi ürünlerinin de kullanılması, atmosferdeki kurşun oranını
yükseltir.
Ozon (O3), kokusuz renksiz ve 3 oksijen atomundan oluşan bir gazdır. Ozon kirliliği, özellikle
yaz mevsiminde güneşli havalarda ve yüksek sıcaklıkta oluşur (NO2+ güneş ışınları = NO+ O =>
O+ O2 = O3). Ozon üretimi uçucu organik bileşikler (VOC) ve karbon monoksit sayesinde
hızlandırılır veya güçlendirilir. Ozonun oluşması için en önemli öncü bileşimler NOX (Azot
oksitler) ve VOC’dır. Yüksek güneş ışınlarının etkisiyle ozon derişimi Akdeniz ülkelerinde KuzeyAvrupa ülkelerinden daha yüksektir. Sebebi ise güneş ışınlarının ozon’un fotokimyasal
oluşumundaki fonksiyonundan kaynaklanmasıdır.
Diğer kirleticilere kıyasla ozon doğrudan ortam havasına karışmaz. Yeryüzüne yakın seviyede
ozon karmaşık kimyasal reaksiyonlar yoluyla oluşur. Bu reaksiyonlara NOX, metan, CO ve
VOC’ler (etan (C2H6), etilen (C2H4), propan (C3H8), benzen (C6H6), toluen (C6H5), xylen (C6H4)
gibi kimyasal maddelerde eklenir. Ozon çok güçlü bir oksidasyon maddesidir. Birçok biyolojik
madde ile etkileşimde bulunur. Tüm solunum sistemine zarar verebilir. Ozonun zararlı etkisi
derişim oranına ve ozona maruziyet süresine bağlıdır. Çocuklar büyük bir risk grubunu oluşturur.
Diğer gruplar arasında öğlen saatlerinde dışarıda fiziksel aktivitede bulunanlar, astım hastaları,
akciğer hastaları ve yaşlılar bulunur.
Çizelge A.2 – İlimizde 2013 Yılında Evsel Isınmada Kullanılan Katı Yakıtların Cinsi,
Yakıtların Özellikleri ve Bu Yakıtların Temin Edildiği Yerler (ÇŞİM,2013)
Yakıtın
Cinsi (*)
İTHAL
YERLİ
SYDV
Temin Edildiği Yer
SİBİRYA/G.AFRİKA
MANİSA
MANİSA
Tüketim
Miktarı
(ton)
48.076
87.389
16.385
Alt Isıl
Değeri
(kcal/kg)
7684
5851
5772
Yakıtın Özellikleri
Uçucu
Toplam Toplam
Madde Kükürt
Nem
(%)
(%)
(%)
16,47
0,30
3,94
0,98
21,80
1,12
13,71
Kül
(%)
5,78
13,80
18,50
(*) Yerli kömür, ithal kömür, briket, biyokütle, Sosyal Yardımlaşma Vakfı kömürü, odun gibi.
- 17 -
Çizelge A.3– (.....) ilinde 2013 Yılında Sanayide Kullanılan Katı Yakıtların Cinsi, Yakıtların
Özellikleri ve Bu Yakıtların Temin Edildiği Yerler (Kaynak, Yıl)
* Yeterli veri bulunamadığı için çizelge doldurulamamıştır.
Çizelge A.4 –İlimizde (2013) Yılında Kullanılan Doğalgaz Miktarı (Enerya, DENİZLİ)
Tüketim Miktarı(Sm3)
Yakıtın Kullanıldığı Yer
Isıl Değeri (kcal/kg)
124.028.593
Konut
540.107.362
Sanayi
Not: Sanayi Tüketimlerine RWE ve OSB RM/A istasyonlarına ait tüketimlerde eklenmiştir.
Çizelge A.5 –İlimizde Kullanılan Fueloil Miktarı
*Yeterli veri bulunamadığı için çizelge doldurulamamıştır.
Çizelge A.6- 2013 Yılı Denizli İlindeki Araç Sayısı ve Egzoz Ölçümü Yaptıran Araç Sayısı
(Emniyet Genel Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 2013)
Toplam
318.080
Toplam
Diğerleri
119.053
Diğerleri
Ağır Ticari
7.453
Ağır Ticari
Hafif Ticari
47.174
Hafif Ticari
Binek Otomobil
144.400
Binek Otomobil
Egzoz Ölçümü Yaptıran
Araç Sayısı
Araç Sayısı
105.526
A.3. Hava Kalitesinin Kontrolü Konusundaki Çalışmalar
İlimizde yaşanan hava kirliliğinin azaltılması amacıyla, ısınmada kullanılan yakıt kalitesinin
iyileştirilmesi ve hava kirliliğinin önlenmesi için, 13/01/2005 tarih ve 25699 sayılı Resmî Gazetede
yayımlanan Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğine göre 08/05/2013
tarih ve 40 nolu Denizli İli Mahalli Çevre Kurulu Kararı alınmış ve uygulamaya konulmuştur. Bu
Karara göre; Denizli İl sınırları içerisinde hava kirliliğinin önlenmesi ve hava kalitesinin korunması
amacıyla, sanayi kuruluşları, ticari işletmeler, meskenler ile kamu kurum ve kuruluşlarında ısınma
ve üretim için kullanılacak olan yakıt kriter ve esasları belirlenmiştir.
İlimizde, ülke genelinde hava kalitesi izleme ağı oluşturulması çalışmaları çerçevesinde biri
Çevre ve Orman Bakanlığı, diğeri Valiliğimizce temin edilmiş 2 adet sabit tip hava kalitesi izleme
istasyonu mevcuttur:
Denizli-1 İstiklal Mahallesi Orman Bölge Müdürlüğü bahçesinde,
Denizli-2 Adalet Mahallesi İtfaiye Müdürlüğü bahçesindedir.
2005 Ocak ayından itibaren Kükürtdioksit (SO2) ve Partikül Madde (PM) parametreleri saatlik
olarak ölçülmekte ve sonuçları internet ortamından izlenebilmektedir.
- 18 -
Harita A.1– İlde Bulunan Hava Kirliliği Ölçüm Cihazlarının Yerleri (2013 Yılı)
Çizelge A.7- İlimizde Hava Kalitesi Ölçüm İstasyon Yerleri ve Ölçülen Parametreler (ÇŞİM,2013)
İSTASYON
YERLERİ
KOORDİNATLARI
Denizli-1
Denizli-2
HAVA KİRLETİCİLERİ
(Enlem, Boylam)
K: 37º 46'.00.70"
D: 29º 05'.50.70"
K: 37º 46'.00.70"
D: 29º 02'.01.98"
SO2
X
NOX
-
CO
-
O2
-
HC
-
PM
X
X
-
-
-
-
X
A.4. Ölçüm İstasyonları
İSTASYON
ADI
DENİZLİ 1
İSTASYON ADI
DENİZLİ 1
İSTASYON
ADI
DENİZLİ 1
PM10 UYARI EŞİKLERİ AŞIM SAYILARI
İlk Seviye
İkinci Seviye
Üçüncü Seviye
Dördüncü Seviye
(>260 µg/m³)
(>400 µg/m³)
(>520 µg/m³)
(>650 µg/m³)
0
0
0
0
SO2 UYARI EŞİKLERİ AŞIM SAYILARI
İlk Seviye (>500
İkinci Seviye
Üçüncü Seviye
Dördüncü Seviye
µg/m³)
(>850 µg/m³)
(>1100 µg/m³)
(>1500 µg/m³)
0
0
0
0
2013 YILI KISA VADELİ SINIR DEĞER AŞIM SAYILARI
SO2 KVS
PM10 KVS
(Günlük ort. > 280 µg/m³) Aşım
(Günlük ort. >140 µg/m³) Aşım Sayısı
Sayısı
83
4
(ÇŞİM)
- 19 -
Grafik A.1- İlimizde Denizli-1 İstasyonu PM10 Parametresi Günlük Ortalama Değer Grafiği
(ÇŞİM)
Grafik A.2- İlimizde Denizli-1 İstasyonu SO2 Parametresi Günlük Ortalama Değer Grafiği(ÇŞİM,
2013)
İSTASYON
ADI
DENİZLİ 2
İSTASYON
ADI
DENİZLİ 2
2013 YILI PM10 UYARI EŞİKLERİ AŞIM SAYILARI
İlk Seviye
İkinci Seviye
Üçüncü Seviye
Dördüncü Seviye
(>260 µg/m³)
(>400 µg/m³)
(>520 µg/m³)
(>650 µg/m³)
0
0
0
0
2013 YILI SO2 UYARI EŞİKLERİ AŞIM SAYILARI
İlk Seviye (>500
İkinci Seviye
Üçüncü Seviye
Dördüncü Seviye
µg/m³)
(>850 µg/m³)
(>1100 µg/m³)
(>1500 µg/m³)
0
0
0
0
- 20 -
İSTASYON
ADI
2013 YILI KISA VADELİ SINIR DEĞER AŞIM SAYILARI
PM10 KVS
SO2 KVS
(Günlük ort. >140 µg/m³) Aşım Sayısı
(Günlük ort. > 280 µg/m³) Aşım Sayısı
DENİZLİ 2
Grafik A.3Grafiği(ÇŞİM)
19
0
İlimizde Denizli-2 İstasyonu PM10 Parametresi Günlük Ortalama Değer
Grafik A.4- İlimizde Denizli-2 İstasyonu SO2 Parametresi Günlük Ortalama Değer Grafiği(ÇŞİM)
ÇizelgeA.8- İlimizde 2013 Yılı Hava Kalitesi Parametreleri Aylık Ortalama Değerleri(ÇŞİM)
(Denizli-1)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
ORTALAMA
SO2
6
7
21
22
10
5
5
5
5
4
25
160
22,9
AGS*
PM10
-
91
85
85
59
66
57
75
76
71
77
116
134
77,7
AGS
*
CO
-
AGS
*
-
N
O
-
AGS
*
-
NO
-
AGS*
2
X
-
NO
-
AGS
*
-
OZON
AGS*
-
-
-
-
-
- 21 -
* Sınır değerin aşıldığı gün sayısı
(Denizli-2)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
ORTALAMA
SO2
23
21
10
10
9
6
7
5
4
6
10
42
AGS
*
PM1
0
-
56
58
68
49
79
58
55
58
45
40
46
72
12,8
AG
S*
59,5
CO
-
-
AGS
*
-
-
NO
-
AGS
*
-
NO
AGS*
NOX
-
-
AGS
*
-
2
-
-
-
OZO
N
-
AGS
*
-
Çizelge A.9 – Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği 2013 Yılında Hava Kalitesi
Sınır Değerleri
SO2: kükürt dioksit
Sınır Değeri
1 saatlik
Saptayan
ortalama sınır
Kuruluş
değer (mg/m3)
350
AB
HKDYY1
Partikül Madde 10
Sınır Değeri
Günlük ortalama
Saptayan
sınır değer (mg/m3)
Kuruluş
50
AB
1403
HKDYY
CO: karbon monoksit
Sınır Değeri
Günlük ortalama
Saptayan
sınır değer
Kuruluş
(mg/m3)
AB
144
HKDYY
NO2: azot dioksit
Sınır Değeri
1 saatlik
Saptayan
ortalama sınır
Kuruluş
değer (mg/m3)
AB
HKDYY
Günlük
ortalama sınır
değer (mg/m3)
125
1502
Aşılmaması
istenen gün
sayısı (mg/m3)
3
-
Aşılmaması istenen
gün sayısı (mg/m3)
Sınır değerin
aşıldığı gün
sayısı
Sınır değerin aşıldığı
gün sayısı
Yıllık ortalama
sınır değer
(mg/m3)
20
Yıllık ortalama sınır
değer (mg/m3)
35
-
40
78
Aşılmaması istenen
gün sayısı (mg/m3)
Sınır değerin aşıldığı
gün sayısı
Yıllık ortalama sınır
değer (mg/m3)
-
10
Günlük
ortalama sınır
değer (mg/m3)
Aşılmaması
istenen gün
sayısı (mg/m3)
Sınır değerin
aşıldığı gün
sayısı
Yıllık ortalama
sınır değer
(mg/m3)
200
-
18
40
-
300
-
681
(ÇŞİM)
1 HKDYY: Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği
2 HKDYY EK-1/A’da yer alan geçiş süreci limit değeri (proje yılına göre değişir).
3 HKDYY EK-1/A’da yer alan geçiş süreci limit değeri (proje yılına göre değişir).
4 HKDYY EK-1/A’da yer alan geçiş süreci limit değeri (proje yılına göre değişir).
- 22 -
A.5. Egzoz Gazı Emisyon Kontrolü
İlimizde egzoz gazı ölçüm yetki belgesine sahip kuruluşlar:
No
İstasyon Adı
Adresi
Servis
Yetkilisi
Telefon
Fax
Yetki Belgesi
Geçerlilik
Tarihi
Yet.Bel. Son
Geçerlilik
Tarihi
1
AKÇA MAKİNA
OTOMOTİV
İLETİŞİM SAN. VE
TİC. A.Ş.
İZMİR YOLU 17. KM NO:1
BEYLERBEYİ MEVKİİ
SARAYKÖY/DENİZLİ
ŞAFAK
KARATAŞ
(0533 376 12
04)
421 64
35/2054
1) 421 64
50 2) 421
64 51
17.04.2016
13.12.2014
2
BATI OTOMOTİV
TURİZM TİC. LTD.
ŞTİ.
ANKARA ASFALTI ÜZERİ
5.KM DENİZLİ
Gülhan
Hanım(Servis
Md.)
1) 251 76 23 /
122 2) 251 76
23 / 142
251 72
00
15.05.2016
09.10.2014
AKÇEŞME MAH.
MENDERES BULVARI
NO:87 DENİZLİ
ABDURRAHM
371 33 66
AN
0533 270 13 38
KARAMAN
371 71
73
19.04.2016
17.01.2015
KALE MAH. ATATÜRK
BULVARI AKKALE/DENİZLİ
MUSTAFA
MAMUK(SER. 0530 546 15 64
MÜD.)
267 24
19
22.04.2016
SÜMER MAH. 3. SANAYİ
GİRİŞİ 24 SOK. NO:47
DENİZLİ
HASAN
1) 251 19 93
GÜRCANOĞL
2) 251 23 93
U (ŞİRK.SAH.) 0532 345 15 15
251 29
41
26.04.2016
12.03.2015
Cüneyt
DERİNER(Servis
Md.):
0532 731 05 48
251 77
22
28.06.2016
12.12.2014
Gözde
TAŞ(Serv.Müd.)
(5336886513)2
419325
2419325
26.06.2016
27.09.2014
Ercan
ÇELİK(Servis
Müd.): 0531
868 64 41
268 57
32
17.06.2017
03.05.2015
1) 286 58
79/126(535
856 24 38)
286 58
42
05.08.2016
28.06.2015
Mustafa
DENİZ(0532
351 35 32)
371 31
04
09.07.2017
15.05.2015
Hatice
PEHLİVAN(Serv
.Md.)
0545 241 66 77
241 85
65
27.02.2016
13.10.2014
3
4
SADIKOĞLU
PETROL PAZ.
OTOMOTİV TUR.
VE MARKET İŞL.
SAN VE TİC.
LTD.ŞTİ.
ÖZPAM OTOMOTİV
PETROL TURİZM
İNŞAAT TİC.VE
SAN. LTD.ŞTİ.
5
EGE OTOMOTİV
SAN. VE TİC. LTD.
ŞTİ.
6
TURKUAZ
MOTORLU
ARAÇLAR TİC. ve
SAN. A.Ş.
KİRİŞHANE MAH. ANKARA
BULVARI NO:91 DENİZLİ
7
UZUN OTOMOTİV
AKARYAKIT GIDA
İNŞAAT SAN. ve
TİC. LTD. ŞTİ.
DELİKTAŞ MAH. F.
ÇAKMAK BULVARI 2000
SOK. NO:1 DENİZLİ
8
YALÇIN OTO
SAN.TİC.A.Ş.
Dokuzkavaklar
Mah.Ankara Bulv.No:12
Pamukkale/DENİZLİ
9
NEJDET YAVUZ YAVUZLAR
MOTORLU
ARAÇLAR TİCARETİ
BÖCELİ MAH. ANKARA
ASFALTI ÜZERİ 16.KM
PINARKENT/DENİZLİ
10
ÇEŞMELİLER
KOLL.ŞTİ. HALİL
İBRAHİM DENİZ VE
ORT.
AKÇEŞME MAH.
MENDERES BULVARI
NO:146
GÜMÜŞLER/DENİZLİ
11
SİGMATÜRK
OTOMOTİV SAN.
VE TİC. LTD. ŞTİ.
Deliktaş Mah. Fevzi
Çakmak Bulvarı, No:19
DENİZLİ
Yavuz Selim
YAŞAR(Genel
Md.):
0549 257 98
01
BÜLENT
ARIĞNEVZAT
UZUN
(SAHİBİ)
1- Mustafa
YALÇIN(Şirk.S
ahibi):0532
360 94 21
1-Oğuz
YAVUZ(SER.
MÜD)
2-ÖMER
YAVUZ
(İŞYR.SAH.)
VEYSEL
DENİZ (SER.
MÜD.)
0532 274 52
09
Hakan
YILMAZ(Gen.
Md.):
0532 317 46
80
27.09.2014
- 23 -
12
ŞAHİNLER
MOTORLU
ARAÇLAR
OTO.HAYV. SAN.
TİC. A.Ş.
ESKİHİSAR MAH.
PAMUKKALE BULVARI
NO:3 DENİZLİ
13
ÖZŞEN OTOMOTİVMEHMET TOKAT
SÜMER MAH.3. SANAYİ
SİTESİ 2467 SOK. NO:95
DENİZLİ
14
HALİL SÜMEN
SAMANLIK MAH. 1034
SOK.NO:4 TAVAS DENİZLİ
15
DENSER
OTOM.İNŞ.YAZILIM
SAN. VE TİC.A.Ş.
16
17
18
19
20
Akçeşme Mah.Zafer
Cad.No:105 DENİZLİ
AKTUR ARAÇ
MUAYENE
İSTASYONLARI
İŞLETMECİLİĞİ A.Ş.
Hacıeyüplü Mah. 3204 Sok.
- DENİZLİ ARAÇ
No:2 Üçler / DENİZLİ
MUAYENE
İSTASYONU (SABİT
İSTASYON)
TÜVTÜRK DENİZLİ
AKTUR ARAÇ
MUAYENE
İSTASYONLARI
İŞLETMECİLİĞİ A.Ş.Yeni Mah. 413 Sok. No:13
ACIPAYAM ARAÇ
ACIPAYAM / DENİZLİ
MUAYENE İST.
(SABİT İSTASYON)
TÜVTÜRK
ACIPAYAM
AKTUR ARAÇ
MUAYENE
İSTASYONLARI
İŞLETMECİLİĞİ A.Ş.
Yukarı Mah. 1121 Sok.
- ÇİVRİL ARAÇ
No:5 ÇİVRİL / DENİZLİ
MUAYENE
İSTASYONU (SABİT
İSTASYON)
TÜVTÜRK ÇİVRİL
AKTUR ARAÇ
MUAYENE
İSTASYONLARI
İŞLETMECİLİĞİ A.Ş.
Hacıeyüplü Mah. 3204 Sok.
- DENİZLİ ARAÇ
No:2 Üçler / DENİZLİ
MUAYENE
İSTASYONU (MOBİL
İSTASYON)
TÜVTÜRK DENİZLİ
ŞEN MÜHENDİSLİK
Samanlık Mah. 1034 Sok.
No: 6 TAVAS/DENİZLİ
Ali
Hüseyin
ŞAHİN(Şirket
SUNUK(Servis
Sahibi):
Md.):
0532 217 01
0532 354 21 04
99
MEHMET
TOKAT
0532 614 73
66
HALİL
SÜMEN
Ali Elbir(532
602 97
36)Srv.Md.
251 28
48
17.04.2016
31.10.2014
2514737
2515512
23.02.2015
18.12.2014
6133808/
0 533 4298858
6130808
16.05.2016
08.03.2015
26.10.2014
Gökhan
SEVİM
0541 376 30
00
Gökhan SEVİM
0541 376 30 00
372 02
70
03.07.2017
Mustafa
ALVER
(İstasyon
Amiri)
0530 290 29
89
371 60 60
371 62
06
20.12.2015
20.09.2016
Faik ÖZDAĞ
(İstasyon
Amiri)
518 42 43
518 43
45
22.08.2015
20.09.2016
Suat ORNAZ
(İstasyon
Amiri)
713 97 13
713 91
69
22.08.2015
20.09.2016
Mustafa
ALVER
(İstasyon
Amiri)
371 60 60
371 62
06
15.12.2014
20.09.2016
Metin
KOCABATMA
Z
518 10 82
518 10
82
24.04.2017
10.04.2015
- 24 -
Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü(ÇŞİM)
YILLAR
ÖLÇÜM SAYISI
2007
57.897
2008
59.434
2009
45.872
2010
87.508
2011
92.995
2012
88.021
2013
105.526
Denizli İli Egzoz Emisyonu
Ölçüm İstasyonu
Ölçüm İstasyonu
(Adet)
Denizli
(Merkez)
İlçeler
15
5
A.6. Gürültü
İlimiz Mahalli Çevre Kurulu’nun 09.03.2005 tarihli ve 06 sayılı Kararı ile; “Tüm Yurt
geneliyle birlikte İl Merkezimizde de yapılan ve ÖSYM, Milli Eğitim Bakanlığı ile Açık Öğretim
Fakültesince düzenlenen; ÖSS, LYS, KPSS, KPDS, ALES, ÖSYS Yabancı Dil Sınavı, Devlet
Parasız Yatılılık ve Bursluluk Sınavı ve Orta Öğretim Kurumları Öğrenci Seçme Sınavı vb.
sınavların yapılacağı tarihlerin huzur ve sükun içerisinde geçmesi amacıyla ve bir daha bu hususta
karar alınmasına gerek bulunmaksızın gürültü ile ilgili yasaklama Kararları alınmıştır.
İlimiz Mahalli Çevre Kurulunun 14.12.2010 tarih ve 33 nolu kayıtlı kararında; Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ile 15 Temmuz 2010 tarih ve 2010/10 Nolu
Eğlence Yerlerinden Kaynaklanan Çevresel Gürültünün Kontrolü Genelgesi kapsamında;
1- Köylerde; Köy Yerleşik Alan Sınırları içerisi ve bu sınırdan itibaren 500 metre mesafede
bulunan alanın Çok Hassas Kullanım Alanı olarak belirlenmesine,
2- İl / İlçe / Belde Belediyelerinde, mevcut planlı ve belediye mücavir alan sınırları içinde;
a) Konut alanları, ibadet yerleri (cami, mescit vb.),
b) Çocuk ve yaşlı bakım evleri, aile sağlığı merkezleri, yataklı tedavi kurum kuruluşları,
poliklinikler, dispanserler, vb. bulunduğu sağlık tesisi alanları,
c) Okul, dershane, etüd merkezi, öğrenci yurdu vb. bulunduğu eğitim alanları,
d) Açık arazideki ve yerleşim alanı içindeki sessiz alanlar (park, çocuk bahçesi, çocuk oyun
alanı, piknik alanı, koşu parkuru vb.),
- 25 -
e) Konut dışı kentsel çalışma alanları veya ticari alan sınırları içinde yer alan konaklama
amaçlı otel-motel, yazlık, kamp alanı vb. bulunduğu alanlar ile,
bu alan sınırlarından itibaren 500 metre mesafede kalan alanların Çok Hassas Kullanım Alanı
olarak belirlenmesine Karar verilmiştir.
35
40
20
20
11
0
2
İşyeri
Eğlence
Sanayi
Şantiye
5
Diğer
Grafik A.5– İlimizde 2013 Yılında Gürültü Konusunda Yapılan Şikayetlerin Dağılımı(ÇŞİM)
A.7. İklim Değişikliği Eylem Planı Çerçevesinde Yapılan Çalışmalar
İklim Değişikliği Eylem Planı’nda bulunan sektörel hedefler kapsamında 2013 verileri 2014
Haziran ayında İDEP izleme sistemine girilmiştir. İlde yapılan kısa, orta ve uzun vadeli çalışmalar
devam etmektedir.
A.8. Sonuç ve Değerlendirme
Hava kirliliği, doğrudan veya dolaylı olarak insan sağlığını etkileyerek yaşam kalitesini
düşürmektedir. Günümüzde hava kirliliği nedeniyle yerel, bölgesel ve küresel sorunlar yaygın
olarak yaşanmaktadır.
Kaynaklar
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, 2013-DENİZLİ
- 26 -
B. SU VE SU KAYNAKLARI
B.1. İlin Su Kaynakları ve Potansiyeli
Yerüstü suyu
(İl çıkısı toplam ortalama akım)
Büyük Menderes Nehri
Batı Akdeniz Havzası
Yeraltı suyu
(İldeki toplam emniyetli rezerv)
Toplam su potansiyeli
:
:
:
3 188 hm3/yıl
1 806 hm3/yıl
1 382 hm3/yıl
:
:
198 hm3/yıl
3 386 hm3/yıl
Doğal göl yüzeyleri
Gökgöl
Acı göl
:
:
:
1 416 ha
566 ha
850 ha
Baraj rezervuarı yüzeyleri
Adıgüzel Barajı
Cindere Barajı
Gökpınar Barajı
Yenidere Barajı
:
:
:
:
:
3 723
2 597
278
198
650
Seddelemeli rezervuar yüzeyi
Işıklı depolama
:
:
6 586 ha
6 586 ha
Gölet rezervuar yüzeyi
Denizli-Kale-Beyağaç Göleti
:
:
69 ha
69 ha
Akarsu yüzeyleri
Büyük Menderes nehri
Dalaman çayı
:
:
:
3 677 ha
2 500 ha
1 177 ha
Toplam su yüzeyi
:
14 936 ha
ha
ha
ha
ha
ha
B.1.1. Yüzeysel Sular
B.1.1.1. Akarsular
SU TOPLAMA HAVZALARINA GÖRE DAĞILIMI
YAĞIŞ ALANI
(km2)
HAVZALARA GÖRE DAĞILIM
DENİZLİ İLİ İÇİ
(km2)
05 GEDİZ HAVZASI
17 118
308,12
2,60%
07 B.MENDERES HAVZASI
24 903
8 174,64
68,88%
08 BATI AKDENİZ HAVZASI
22 618
2 970,18
25,03%
415,06
3,50%
10 KAPALI BURDUR HAVZASI
8 764
DENİZLİ İLİ YÜZÖLÇÜMÜ
11 868,00
05
07
10
08
- 27 -
B.MENDERES
HAVZASININ
DENİZLİ İL SINIRI
İÇİNDEKİ DAĞILIMI
07
YAĞIŞ
ALANI
(km2)
YAĞIŞ ALANI ADI
a)Işıklı Gölü
656,50
b)Adıgüzel barajı-Işıklı Gölü Arası
c)Çürüksu Birleşimi-Adıgüzel Barajı Arası
2077,11
700,86
d)Çürüksu çayı
2284,15
e)Kemer barajı
2077,22
f)Barz Kapalı Ovası
237,39
g)Kızılca Kapalı Ovası
108,61
h)Ovacık Kapalı Havzası
30,66
i)Süleymaniye Gölü Havzası
2,14
TOPLAM
8174,64
Harita B.1 Büyük Menderes nehri havza sınırı
Denizli İl sınırları içerisinden geçen Büyük Menderes Nehri, ilin en büyük akarsuyudur. Ortalama
debisi 38,8 m3/sn ve yağış alanı 11.852 km2'dir. İkinci büyük akarsuyu Dalaman Çayı'dır. Ortalama
debisi 11,6 m3/sn ve yağış alanı 3.280 km2'dir.
Büyük Menderes Nehri: Toplam uzunluğu 529 km’dir. Denizli ili içindeki uzunluğu 194
km’dir. Debisi 44.32 m3/sn dir. Dinar ilçesindeki "Su çıkan" dan çıkarak Dinar Ovası'na iner,
burada Düden adını alan kaynama suları ile beslenerek Başpınar Ovası boyunca uzanır. Bir kısmı
sazlık ve bataklık olan Gökgöl'e ulaşır. Gölün çıkısında bu suya "Homa Suyu" (Akçay) katılır.
Çivril'de Işıklı Barajı'ndan çıkarak Çivril, Çal ve baklan Ovaları'nı geçerek, Çal ilçesinin
doğusundan kuzeye dönerek Güney ilçesi sınırlarından içeri girer.
Baklan Ovası'ndan sonra suyun ilk sokulduğu derince, sarp boğaza "Seyit Boğazı" denir.
Çallılar'ın "Dere alanı" dedikleri vadinin uzunluğu 20 km’dir. Burada BÜYÜK Menderes çok dar
boğaza girer. BÜYÜK Sarıkaya kısığında 6-7 m yüksekten sut yapar. Bekilli'nin elektrik tesisi
burada kurulmuştur. BÜYÜK Menderes, Mandek Koyu yakınında Uşak'tan gelen Bağnaz Çayı'nı
Sarayköy yakınlarında Denizli'den gelen Çürüksü Çayı'nı da alarak Aydın sınırına girer ve Söke
ilçesine bağlı Balat Koyu Dipburnu Mevkii'nde Ege Denizi'ne dökülür.
Fotoğraf B1.Büyük Menderes Nehri
- 28 -
Çürüksu Çayı: Uzunluğu 101km, il içi uzunluğu 96km, debisi 9,26 m3/sn'dir. Suyu çok kireçli
olduğu için bu adı alır. Araplar çayı, Subaşı Deresi, Sazlı Dere ve Karakısık Çayı'nı alarak Hambat
kırı kenarından geçer. Kaklık yönünden tekrar boğaza sokulur. Buralarda buna Emir çayı,
aşağılarda Çürüksü denir. Yaz aylarında suları azalır. Kaklık güneyinde Kelkaya dibinde Karaçay'ı,
sonra Honaz Çayı'nı alır. Denizli'nin 10 km kadar Güney doğusunda Gökpınar Suyu'nu alır.
Korucak Mevkii'nde suları bir kanalla alınarak Sarayköy'e doğru uzatılmıştır.
Dalaman Çayı (Gireniz Çayı): Uzunluğu 201 km, il içi uzunluğu 81 km, debisi 17,37
m3/sn’dir. Akarsu karstik kaynaklarla beslenir. İlk kuvvetli kaynaklarını Söğüt Gölü ve Dirmil
Yaylaları tarafından alınır. Gölhisar Ovası'nda birleşerek Dalaman Çayı'nı oluşturur. Acıpayam
Ovası kenarından sonra, suyun içine sokulduğu Gireniz Boğazı'na girer. Girenez (Kelekçi) suyunu
alır. Muğla-Köyceğiz sinirini geçerek Akdeniz'e dökülür.
Akçay( Bozdoğan Çayı): Uzunluğu 157 km., il,içi uzunluğu 70 km, debisi 17,37 m3/sn’dir.
Kaynağını Bozdağ ve Sandraz Dağları'ndan alır. Kızılcabölük yakınlarından çıkan Yenidere Çayı'nı
da içine alarak sularını çoğaltır. Eskere Ovası ve Bozdoğan Ovası'nı sular. Bozdoğan Ovası, Büyük
Menderes Ovası'na açılmadan önce biraz daralır. Buralara donduran denir. Su buralarda Bozdoğan
çayı adını alır. Üzerinde taşkından koruma, sulama ve elektrik üretimi amacıyla kurulmuş Kemer
Barajı bulunur.
Bağnaz Çayı: Uzunluğu 170 km. il içi uzunluğu 13 km’dir. Murat Dağı'nın güneyinden
doğar. BÜYÜK Menderes'e katılmadan biraz yukarıda 50 m. yükseklikten kuvvetli bir sut yapar.
Güney'in elektriği bu su ile sağlanır. Bu çevrede küçük yan sularla bir çok değirmen döndüğünden
Güneyli'ler buralara değirmen Deresi de derler. Bu boğazda Çal yönünden Menderes'e açılan
Kurudere'ye Cehennem Deresi de denir.
Kufi Çayı: Uzunluğu 97 km, il içi uzunluğu 32 km, debisi 3.34 m3/sn’dir. Büyük Menderes'e
dökülür. Çivril'in Çapal Köyü'nün 5 km doğusunda başlar, Işıklı rezarvuarında biter.
Hamam Çayı: Uzunluğu 48 km, il içi uzunluğu 117 km’dir. Güney Aşağı Çeşme Koyu'nun 9
km kuzey doğusunda başlar. Güney Adigüzeller Koyu'nun 3 km kuzey doğusunda sona erer.
Gökpınar Çayı: İl içi uzunluğu 38 km, debisi 2,86 m3/sn’dir. Tavas'ın 10 km. kuzey
doğusundan başlar, Denizli'nin 9 km kuzeyinde sona erer. Çürüksu'ya dökülür.
Yenidere: İl içi uzunluğu 70 km, debisi 2,46 m3/sn dir. Kale'nin 13 km Güney doğusundan
baslar. Kale'nin Karakaya Köyü'nün 2 km batısında Akçay'a dökülür.
Derbent Çayı: İl içi uzunluğu 32 km, debisi 1,00 m3/sn’dir. Buldan'ın 6 km batısından
başlar, Buldan'ın 16km kuzeyinde Alaşehir Çayı'na dökülür. Bölgenin iklimine bağlı olarak
akarsuların debileri Aralık, Ocak, Şubat ve Mart aylarında ortalama debinin 15 katı seviyesine
çıkabilir.
- 29 -
Çizelge B.1 –İlimizin Akarsuları (DSİ)
AKARSU
İSMİ
İl Sınırları
İçindeki
Uzunluğu
(km)
Toplam
Uzunluğu
(km)
Büyük
Menderes
Nehri
Dalaman Çayı
529
Kolu Olduğu
Akarsu
Kullanım
Amacı
44,32
-
Done Temini
Akdenize
dökülür
Sulama+ İçme
suyu+ Enerji
(Akköprü
Barajı)
Debisi
(m3/sn)
194
201
81
17,37
101
96
9,26
Akçay
157
70
17,37
Bağnaz Çayı
170
13
Kufi Çayı
97
32
Çürüksu Çayı
3,34
Büyük
Menderes
Nehri
Büyük
Menderes
Nehri
Büyük
Menderes
Nehri
Büyük
Menderes
Nehri
Sulama
Enerji+Sulama
(Kemer Barajı)
Işıklı Gölünü
besler
B.1.1.2. Doğal Göller, Göletler ve Rezervuarlar
DOĞAL GÖLLER:
ACIGÖL (ÇARDAK GÖLÜ): Denizli’nin en büyük gölü, bir kısmı Denizli sınırları içinde
kalan Acı Göl’dür. Canlı yaşamayan göl suyundan sanayi tuzları (sodyum sülfat ) üretilmektedir.
Tektonik oluşumlu bir göldür. Yüzölçümü 41.34km2.dir. Çardak ilçesi ile Afyon-Dazkırı ilçesi
arasındadır. Gölü Söğüt Dağları'ndan inen sular besler. Acıtuz Gölü de denilen gölün rakımı 836
m’dir. Burdur Gölü (854 m rakımlı) tarafından, Söğüt dağı diplerinden, bazen kıyının 1-2 m
üstünden acımsı sular çıkar. Bu suların Burdur Gölü'nden geldiği sanılmaktadır. Acıtuz Gölü'nün
suları çekilen yerlerinde ince ve bembeyaz tuz örtüsü kalır, bunu hayvanlar yalayarak ihtiyaçlarını
giderirler. Goldeki tuz ile birleşik olarak potasyum, sodyum ve sülfat vardır. Bu maddeler gol
kenarında kurulan işletmeler tarafından değerlendirilmektedir. B Sınıfı Sulak Alan’dır.
Fotoğraf B2 - Acıgöl
- 30 -
BEYLERLİ (ÇALTI) GÖLÜ: Acıgöl'ün 20 km güney batısındadır. Derinliği azdır. En derin
yeri 4 m’dir. Yüzölçümü 4.12 km2’dir. Denizden yüksekliği 850 m’dir. Gölü, Değirmen deresi ve
Başpınar suları besler. Gençali Koyu göldeki kamış ve sazlıklardan yararlanır. Gölde balık
yetişmemekte ancak suluk bulunabilmektedir.
KARAGÖL: Yüzölçümü 0.20km, denizden yüksekliği 1.250 m’dir. Akarsularla beslenen bir
krater gölüdür. Cambası Bozkurt ilçesinin üstünde, camlar arasında yer alan 3-4 golden oluşur.
suları tatlıdır.
SÜLEYMANİYE GÖLÜ: Yüzölçümü 1,05 km2, denizden yüksekliği 1.150 m’dir. Buldan
ilçesi sınırları içerisindeki Süleymaniye Yaylası'nda ve Sazak Düzlüğü'ndedir. Gölün suları tatlıdır.
Çevresi turistik bir kamp yeridir. Kara avcılığı yapılır.
IŞIKLI GÖLÜ: Yüzölçümü 65,87 km2, denizden yüksekliği 814 m, en derin yeri 8 m’dir.
Çivril ilçesindedir. Işıklı Suyu, Kufi Çayı gibi sularla beslenir. suların kontrol altına alınması için
Işıklı barajı yapılmıştır. suları tatlıdır. İçinde tatlı su balığı yaşar. Sularıyla Büyük Menderes'i
besler.
KARTAL GÖLÜ: Denizli ili, Beyağaç ilçesinin güneyindeki Çiçekbaba Dağı'nın zirvesinin
kuzeye bakan yamacında yer alır. Denizden yüksekliği 1.903 m’dir. Kartal Gölü ve Çevresi
Orman Bakanlığı Milli Parklar ve Yaban Hayatı Koruma Genel Müdürlüğü tarafından koruma
altına alınmıştır. Türkiye'nin en yaşlı Karacam ormanı buradadır. Ağaçların yaşları 850 ve 1300
yıl arasında değişmektedir. Kartal Gölü ve "Anıt Orman" civarı, bitki florası bakımından çok
zengindir. Doğa bilimcilerin ilgi odağıdır.
BARAJ VE GÖLETLER:
IŞIKLI DEPOLAMASI: Çivril ilçe merkezinin yaklaşık 10 km güney doğusunda yer
almaktadır. Doğal göl niteliğindeki Işıklı gölü, dar ve derin Küfi yatağından gelen Küfi çayının
ovaya açıldığı yerleri alüvyonla doldurması, bu şeklinde suların arka tarafta birikmesi ile meydana
gelmiştir. Zamanla sulama suyuna olan ihtiyacın artması ile 1953 yılında DSİ tarafından gölün
çevresi seddelenmiş ve 284,20 hm3 depolama hacmine sahip bir baraj gölü haline getirilmiştir.
Baraj gölü sayesinde gölün çevresindeki ilçe ve köyler, taşkınlardan korunmakta ve göl suları, yaz
mevsiminde önce Baklan ovasında bulunan tarım arazilerinin sonra da Adıgüzel Barajı vasıtası ile
Sarayköy, Gölemezli, Nazilli, Aydın, Söke Ovalarında bulunan tarım arazilerinin sulanmasında
kullanılmaktadır. Işıklı gölü oldukça sığ olup, geniş sazlıklarla kaplıdır. Saz, bu kamış bitmeyen
derin kısmı ancak 6 km2 kadar ise de sazlık kesimle 65,86 km2’yi bulur. 821,00 maksimum su
kotunda 248,20 milyon m3 hacmi olan gölün tabanında en derin kısmı 814,00 m kotundadır. En
derin yeri 8,00 m’dir. Işıklı baraj gölü, Ramsar sözleşmesiyle A grubu sulak alanlardan
sayılmıştır.
ADIGÜZEL BARAJI: Denizli iline bağlı Güney ilçesinin 16 km doğusunda Büyük
Menderes Nehri üzerinde sulama, taşkın önleme ve enerji üretme amacıyla inşa edilmiş olup, 1990
yılında hizmete girmiştir. Aşağı Büyük menderes Projesi içerisinde yer alan Adıgüzel Barajı,
Denizli ve Aydın illerindeki sulama alanlarına hizmet sunma yönünden en Büyük ve en önemli kilit
tesistir. Adıgüzel Barajında depolanan 1,094 milyar m3 toplam hacimden 821,60 milyon m3 suyun
önce enerjisi alındıktan sonra ilimiz Sarayköy-Pamukkale Ovası Sulaması içinde bulunan tarım
arazileri ve Ege Denizi’ne döküldüğü noktaya kadar da Aydın ilinde bulunan tarım arazileri
sulanmaktadır. Sulama, taşkın kontrolü ve enerji üretim amaçlıdır. Barajın tipi zonlu kaya dolgu
- 31 -
olup yüksekliği talvegden 145 m’dir. Barajın gol alanı, Denizli ve Uşak il sınırları içerisinde yer
almaktadır. Adıgüzel Barajı Türkiye'de işletmeye açılmış olan ve inşa halindeki barajlar içerisinde
temelden 9.sırada, dolgu hacmi bakımından 11.sırada ve yıllık enerji üretimi bakımından ise
20.sırada yer alır.
Fotoğraf B3. Adıgüzel Baraj Gövdesi Ve Gölü
CİNDERE BARAJI: Güney İlçesi’nin 5 km güneybatısında Büyük Menderes nehri üzerinde
talvegden yüksekliği 72 m, temelden yüksekliği 107,50 m, 1,5 hm3 gövde hacminde Silindirle
Sıkıştırılmış Katı Dolgu (SSKD) tipinde gövde inşa edilerek 2010 yılı başında hizmete açılmış olup,
depolanacak 84,27 hm3 su ile Adıgüzel Barajından bırakılan suların yeniden düzenlenmesi,
mansabındaki Gölemezli, Pamukkale, Çürüksu, Karakıran, Buldan ve Yenicekent ovalarının
sulanması ve 29,31 MW kurulu güçteki santral ile yılda 88 GWh enerji üretilmesi hedeflenmiştir.
Fotoğraf B4. Cindere Baraj Gövdesi ve Gölü
- 32 -
GÖKPINAR BARAJI: Denizli merkezine kuş bakışı 4 km mesafede bulunmaktadır. Baraj
gölünde depolanan 28,20 hm3 su ile; 354 ha yeni sulama sahasının sulanması, mevcut Çürüksu sol
sahilde 1.930 ha, Çürüksu sağ sahilde 3.894 ha olmak üzere toplam 5.824 ha sulama sahasına su
takviyesi yapılması, Yukarı Çürüksu ovasındaki mevcut 3.952 ha sulama sahasının yeterli suya
kavuşturulması ve halen sulamada kullanılan ortalama debisi 1,1 m3/s (34,7 hm3/yıl) olan Gökpınar
kaynaklarının Denizli şehrine içmesuyu olarak tahsisi amaçlanmıştır. Ayrıca, baraj mansabında
bulunan Akköy, Pamukkale, Karahayıt, Aşağışamlı ve Sığma belediyelerine yıllık 3 hm3
içmesuyu tahsis edilmiştir. Öte yandan, ileriki yıllarda Gökpınar kaynağı ile diğer içmesuyu
kaynaklarının Denizli ili içme ve kullanma suyu ihtiyacı için yetersiz kalabileceği düşüncesi ile
alternatif kaynaklar bulunmadığı takdirde Gökpınar barajının Denizli şehrinin ileriki yıllardaki içme
ve kullanma suyu ihtiyacında kullanılması da öngörülmüştür. 2001 yılında hizmete açılmıştır.
Fotoğraf B.5:Gökpınar Barajı Su Toplama Havzası ve Baraj Gölünün Menbadan Görünüşü
TAVAS – YENİDERE BARAJI: Tavas ilçesinin 19,4 km batısında, Yenidere çayı üzerinde
talvegden 43 m yüksekliğinde 770.000 m3 hacme sahip toprak dolgu tipinde inşa edilerek 2010 yılı
sonunda hizmete açılmış olup, Tavas Ovası’nda ileride yapılacak olan 3.716 ha’lık sahanın ihtiyacı
olan 65 hm3 suyun depolanması hedeflenmiştir. 10.10.2010 tarihinde su tutulmaya başlanmış olup
2010 yılı sonu itibarı ile tamamlanmıştır.
ÇARDAK – BEYLERLİ GÖLETİ: Çardak ilçesi Beylerli Kasabasına 3 km yakınında
Değirmendere üzerinde inşa edilmiş olup, 3,25 hm3 su depolanmaktadır. 828 hektar sahanın sulama
suyu ihtiyacı karşılanmaktadır. 2006 yılında hizmete açılmıştır.
Fotoğraf B-6:Çardak-Beylerli Göleti Gölü
- 33 -
TAVAS GÖLETİ: Tavas ilçesinin 7 km yakınında Bören deresi üzerinde inşa edilmiş olup
2,00 hm3 su depolanmaktadır. Tavas bağlarını da kapsayan 240 hektar sahanın sulama suyu ihtiyacı
karşılanmaktadır. 2000 yılında hizmete açılmıştır.
BULDAN DERBENT BARAJ GÖLÜ: Buldan Derbent Köyü civarındadır. Hacmi 54×106
3‘
m tür. Manisa Sarıgöl İlçesi ovasını sulama ve taşkın önleme amacı ile yapılmıştır.
AYDOĞDU GÖLETİ: Tavas, Aydoğdu Köyü sınırları içinde Yoran Yaylasında olan göletin
hacmi 2x106 m3 olup, Aydoğdu ve Kızılca Ovası’nı sulama ve taşkın önleme amacıyla yapılmıştır.
BEYAĞAÇ (EŞEN) GÖLETİ: Beyağaç İlçesi sınırları içindedir. Göletin hacmi 4x106 m3
olup, Beyağaç Havzasındaki arazileri sulamak amacı ile yapılmıştır.
Fotoğraf B-7: Eşen Göleti ve Eskere Ormanları Beyağaç DENİZLİ
İlde bulunan sulama göletlerine ait bilgiler ise Çizelge B.2’de verilmiştir.
Çizelge B.2-İlimizdeki Mevcut Sulama Göletleri (DSİ, 2013)
Göletin Adı
Tipi
Göl hacmi,
hm3
Göl Alanı
(net), ha
Sulama Alanı
(net), ha
Yıllık Ortalama
Çekilen Su Miktarı,
(m3/yıl)
Kullanım
Amacı
İŞLETMEYE AÇILMIŞ BARAJLAR
Adıgüzel Barajı ve
HES
Kil Çekirdekli
Kaya Dolgu
Işıklı Depolaması
Toprak Dolgu
Gökpınar Vali
Recep Yazıcıoğlu
Barajı
Kil Çekirdekli
Toprak Dolgu
1076
2600
237,8
6400
27,72
195
SSKD (Silindirle
82
Sıkıştırılmış Katı
Dolgu)
65
Tavas-Yenidere
Kil Çekirdekli
Barajı
Toprak Dolgu
İŞLETMEYE AÇILMIŞ GÖLETLER
Kil Çekirdekli
Tavas Göleti
1,87
Toprak Dolgu
Kil Çekirdekli
Çardak Beylerli
3,24
Toprak Dolgu
Göleti
Cindere Barajı ve
HES
280
650
29,6
20,3
6
78 060
709,7*10
5 824
155,46*106
5 824
6
45,22*10
Sulama,
Taşkın
Koruma,
Enerji
Sulama
Sulama,
İçmekullanma
Suyu
4 600
839*106
Sulama,
Enerji
7 000
87,8*106
Sulama
225
762
3,26*106
6,30*106
Sulama
Sulama
- 34 -
B.1.2. Yeraltı Suları
Denizli İli, yayla niteliğindeki yüksek çanak ova tabanlarında havza ve vadilerinde önemli
miktarda yeraltı suyuna sahiptir. Ova ve havzaların yeraltı suyunun emniyetli rezerv durumu
aşağıda verilmiştir.
- Acıpayam Ovası
(78,82 hm3/yıl )
- Tavas Ovası
(40 hm3/yıl )
- Çameli Ovası
(5,8 hm3/yıl )
- Çivril-Baklan Ovası (30 hm3/yıl )
- Çardak Ovası
(8 hm3/yıl )
- Kaklık Yukarı Çürüksu Havzası (90 hm3/yıl kaynaklar dahil)
- Sarayköy Ovası
(2,5 hm3/yıl )
Çizelge B.3-Yas Faaliyetleri 2013 Yılı Sonu İtibariyle Açılan Kuyular (DSİ,2013)
KUYU ADEDİ
AMACI
Araştırma Kuyusu
İşletme Kuyusu
Bedelli Kuyu
İçme-Kullanma Kuyusu
TOPLAM
265
486
98
3
852
DERİNLİK (M)
37.996
67.468
13.428
368
119.260
2013-2014 Yılı DSİ 21. Bölge Müdürlüğü Denizli Toprak - Su Kooperatiflerince İşletilen
Sulamalar (DSİ,2013)
Sulama
Adı
Bulunduğu Yer
Sulama
Adı
İl
İlçe
İşletmeye
Açıldığı Yıl
Sulama Alanı Net (ha)
Brüt 2013 Yılı 2014 Yılı
Kesin
Program
Kuyu Adedi
2013 Yılı 2014 Yılı
Program
Kesin
Alaattin
Alaattin
Denizli
Acıpayam
2009
-
200
200
6
6
Apa
Apa
Denizli
Acıpayam
2005
-
250
250
5
5
Kuyucak
Kuyucak
Denizli
Acıpayam
1983
-
385
385
9
9
Karahöyük
Karahöyük
Denizli
Acıpayam
2001
-
440
440
5
5
Karahöyük Avş. Karahöyük Avş.
Denizli
Acıpayam
1982
-
261
261
8
8
Dereköy
Dereköy
Denizli
Acıpayam
1978
-
715
715
18
18
Yumrutaş
Yumrutaş
Denizli
Acıpayam
1976
-
530
530
13
13
Yazır
Yazır
Denizli
Acıpayam
1983
-
438
438
8
8
Gümüş
Gümüş
Denizli
Acıpayam
1986
-
130
130
4
4
Dedebağ
Dedebağ
Denizli
Acıpayam
1980
-
444
444
9
9
Dodurga
Dodurga
Denizli
Acıpayam
1989
-
491
491
7
7
Yassıhöyük
Yassıhöyük
Denizli
Acıpayam
1984
-
632
632
11
11
Kurtlar
Kurtlar
Denizli
Acıpayam
1995
-
183
183
4
4
Serinhisar Mrz.
Serinhisar - Ayaz
Denizli
Serinhisar
1983
-
853
853
22
22
Yüreğil
Yüreğil
Denizli
Serinhisar
1990
-
130
130
4
4
Yatağan
Yatağan
Denizli
Serinhisar
1983
-
536
536
11
11
Yeşilyuva
Yeşilyuva
Denizli
Serinhisar
1997
-
420
420
9
9
Bozkurt
Bozkurt
Denizli
Bozkurt
2005
-
130
130
2
2
Alikurt
Alikurt
Denizli
Bozkurt
2009
-
167
167
4
4
Cumalı
Cumalı
Denizli
Bozkurt
1997
-
299
299
6
6
Dutluca
Dutluca
Denizli
Bozkurt
1997
-
150
150
4
4
İnceler
İnceler
Denizli
Bozkurt
2013
-
279
279
3
3
- 35 -
İncelertekkesi
İncelertekkesi
Denizli
Bozkurt
2000
-
144
144
2
2
Bıçakçı
Bıçakçı
Denizli
Çameli
1998
-
103
103
2
2
Belevi
Belevi
Denizli
Çameli
2000
-
404
404
3
3
Gölcük
Gölcük
Denizli
Çardak
1991
-
594
594
6
6
Beylerli
Beylerli
Denizli
Çardak
1993
-
752
752
7
7
Çaltı
Çaltı
Denizli
Çardak
1998
-
297
297
4
4
Kızılyer
Kızılyer
Denizli
Honaz
1986
-
890
890
18
18
Karateke
Karateke
Denizli
Honaz
1997
-
90
90
2
2
Ovacık
Ovacık
Denizli
Honaz
1997
-
289
289
3
3
Menteş
Menteş
Denizli
Honaz
1990
-
315
315
8
8
Honaz Mrz.
Honaz Mrz.
Denizli
Honaz
1998
-
480
480
5
5
Kaklık
Kaklık
Denizli
Honaz
2005
-
430
430
8
8
Sapaca
Sapaca
Denizli
Honaz
1998
-
250
250
4
4
Yokuşbaşı
Yokuşbaşı
Denizli
Honaz
2005
-
120
120
6
6
Tavas
Tavas
Denizli
Tavas
2001
-
671
671
13
13
Garipköy
Garipköy
Denizli
Tavas
2013
-
400
400
8
8
Kızılcabölük
Kızılcabölük
Denizli
Tavas
1999
-
280
280
6
6
Uluköy
Uluköy
Denizli
Tavas
2006
-
200
200
5
5
Uzunpınar
Uzunpınar(Pınarlar)
Denizli
Tavas
2009
-
200
200
3
3
Solmaz
Solmaz
Denizli
Tavas
2009
-
194
194
3
3
Gümüşsu
Gümüşsu
Denizli
Çivril
1981
-
519
519
13
13
Mahmutgazi
Mahmutgazi
Denizli
Çal
-
-
-
119
3
3
Kalınkoz
Kalınkoz
Denizli
Çameli
-
-
-
120
3
3
Çameli
Çameli
Denizli
Çameli Mrkz.
-
-
-
320
5
5
Beyağaç
Beyağaç
Denizli
Merkez
-
-
-
240
3
3
Emirhisar
Emirhisar
Denizli
Çivril
1994
-
697
697
19
19
Işıklı
Işıklı
Denizli
Çivril
1997
-
580
580
12
12
Yeniköy
Yeniköy
Denizli
Çivril
2002
-
397
397
9
9
Yuvaköy
Yuvaköy
Denizli
Çivril
2002
-
232
232
6
6
-
17 591
18 390
361
361
212.ŞUBE MÜD.-DENİZLİ TOPLAMI
Bölgede, Paleozoyik yaşlı mermerler, Mesozoyik yaşlı kireçtaşları, Tersiyer yaşlı birimlerin
kumlu-çakıllı seviyeleri ile Kuvaterner yaşlı alüvyonun kumlu çakıllı seviyeleri akifer niteliği
taşımaktadır. Bu birimlerde açılan kuyular genelde içmede, sulamada, turizmde ve sanayide
kullanılmaktadır. Kuyulardan çekim, genelde yaz aylarında artmaktadır.
B.1.2.1. Yeraltı Su Seviyeleri
Denizli ili ve çevresinde yeraltısuyu seviyeleri 0 ile 50 m civarında gözlenmektedir.
TOPRAK KAYNAKLARI POTANSİYELİ VE KULLANIM ŞEKLİ(DSİ)
KHGM ETÜT SONUÇLARI
Tarıma elverişli arazi
:
422 559
ha
Çayır-Mera
:
118 726
ha
Orman-Fundalık
:
602 347
ha
Diğer arazi
:
33 268
ha
Toplam
:
1 176 900
ha
Sulanabilir arazi
:
405 401
ha
- 36 -
DSİ ETÜT SONUÇLARI
Etüt edilen arazi
Sulamaya elverişli arazi
Ekonomik olarak sulanabilir arazi
:
:
:
227 959
210 886
134 483
Toprak su kooperatifi sulamaları :
İşletmede olan
:
İnşa halinde olan
:
KHGM sulamalar
:
Halk sulamaları
:
DİĞER SULAMALAR TOPLAMI:
İL GENEL TOPLAMI
:
ha
ha
ha
17 156
15 684
1 472
23 490
18 175
58 821
ha
ha
ha
ha
ha
ha
182 096
ha
B.1.3. Denizler
Grafik B.1 (Denizli) ilinde 2013 Yılı Mavi Bayrak Almış Plaj ve Marinaların Sayısı
İlimizin denize kıyısı bulunmamaktadır.
B.2. Su Kaynaklarının Kalitesi
Çizelge B.4 - İlimizde 2013 Yılı Yüzey ve Yeraltı Sularında Tarımsal Faaliyetlerden Kaynaklanan
Nitrat Kirliliği İle İlgili Analiz Sonuçları (İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2013)
Su
Kaynağı
nın
Cinsi
(Yüzey/
Yeraltı)
Yüzey
Yüzey
Yüzey
Yüzey
Yüzey
Yer altı
Yer altı
Yeraltı
Kullanım amacı ve kullanılan miktar
Adı
İçme
ve
kullan
ma
suyu
Enerji
üretimi
Sulama
suyu
Çürük
su
Işıklı
Baraj
Gölü
Adıgü
zel
Barajı
Mend
eres
NehriÇıtak
Sulama
Suyu
Sulama
Suyu
Mend
eres
NehriAhmet
li
S-28
Çayın
içi
Kaklık
Çimen
to
Fabrik
ası
Sulama
Suyu
Sulama
Suyu
Sulama
Suyu
Endüstriyel su
temini
Analiz Yapılan İstasyonun
Akım
gözlem
istasyon
u kodu
Analiz
sonuçları
SKKY
(Tablo1)
02
1.Sınıf
03
l.Sınıf
05
Yeri
(İlçe, Köy,
Mevkii)
Koordinatl
arı
(YAS için)
(UTM UPS
/ WGS 84)
Yıllık
Ortalama
Nitrat
Değeri
(mg/L)
MerkezKorucuk M.
ÇivrilBeydilli
Kapaklar M.
6873044184124
4,71
6883834190842
2,06
1.Sınıf
GüneyKapaklar M.
7477254233387
1,13
06
1.Sınıf
Çıtak- Çıtak
Köprüsü
6683644202173
1,83
08
1.Sınıf
SarayköyAhmetli
Eski Köprü
6935174225681
09
< 50
(Düşük)
SarayköyÇayın İçi M.
7313134226524
0,01
13
< 50
(Düşük)
HonazKaklık
Çimento
Fab.Mevki
6686774201652
0,01
-
Sulama
Suyu
2,68
- 37 -
Su
Kaynağı
nın
Cinsi
(Yüzey/
Yeraltı)
Yüzey
Yüzey
Yüzey
Yüzey
Yüzey
Yüzey
Yüzey
Yer altı
Yer altı
Kullanım amacı ve kullanılan miktar
Adı
ÇivrilGökgö
l
Dalam
an
ÇayıDarıve
ren
Bedirb
ey
KöyüÇamel
i Yolu
Acıpa
yamKelek
çi
Köprü
sü
AlcıÇiftlik
Köyü
Köprü
sü
ÇalKısıklı
Mevki
i
Akken
tBekilli
Köprü
sü
S-33
Ahmet
liDikilit
aş
S-1
Göleme
zli-Göl
Mevki
İçme
ve
kullan
ma
suyu
Enerji
üretimi
Sulama
suyu
Endüstriyel su
temini
Sulama
Suyu
Analiz Yapılan İstasyonun
Analiz
sonuçları
SKKY
(Tablo1)
15
II.Sınıf
ÇivrilGökgöl M.
6734444206116
16
II.Sınıf
AcıpayamDarıveren
M.
6739584208185
17
I.Sınıf
AcıpayamÇameli Yol
Üzeri
67155564205129
3,28
18
I.Sınıf
AcıpayamKelekçi
Köprüsü
6757664205180
3,54
19
II.Sınıf
AcıpayamÇiftlik Köy
Köprüsü
6773514200939
3,86
20
I.Sınıf
Çal-Kısıklı
M.
7093864192433
2,99
21
I.Sınıf
Çal-Akkent
Bekilli
Köprüsü
7061154188017
2,50
22
< 50
(Düşük)
SarayköyDikilitaş M.
2425814230395
0,04
23
< 50
(Düşük)
SarayköyGölemezli
Göl M.
7203424129587
0,19
Sulama
Suyu
Sulama
Suyu
Sulama
Suyu
Sulama
Suyu
Sulama
Suyu
Sulama
Suyu
Yeri
(İlçe, Köy,
Mevkii)
Koordinatl
arı
(YAS için)
(UTM UPS
/ WGS 84)
Yıllık
Ortalama
Nitrat
Değeri
(mg/L)
Akım
gözlem
istasyon
u kodu
7,16
7,17
-
-
B.3. Su Kaynaklarının Kirlilik Durumu
B.3.1. Noktasal kaynaklar
B.3.1.1. Endüstriyel Kaynaklar
İlimiz genelinde endüstriyel kaynaklı atıksu arıtma tesislerinin deşarj noktaları; kanalizasyon,
Sarıçay, sulama kanalı, drenaj kanalı, Dalaman Çayı, kuru dereler, geri dönüşümlü, Çürüksu Deresi,
Gümüşçay Deresi, Tilki Deresi, Akhan Çayı, B.Menderes, Tabakhane Çayı, sulama+alıcı ortam ve
yağmur suyu kanallarıdır. Bu firmaların Arıtma tesis kapasitesi en az 5 m3/yıl en fazla 42.000
m3/yıl’dır.
- 38 -
B.3.1.2. Evsel Kaynaklar
İlimiz genelinde evsel kaynaklı atıksu arıtma tesislerinin deşarj noktaları; sulama kanalları,
kuru dereler, Ebir Çayı, alıcı ortam, Çürüksu Deresi, DSİ Kurutma Kanalı ve Kumkısık Deresi’dir.
Bu firmaların Arıtma tesis kapasitesi en az 10 m3/yıl en fazla 146.000 m3/yıl’dır.
B.3.2. Yayılı Kaynaklar
B.3.2.1. Tarımsal Kaynaklar
İlimizde toplam 376.738 ha tarım alanı bulunmaktadır. Toplam tarım alanlarının 166.359 ha
kısmı sulanmakta, 27.799 ha alanı sulamaya açılması planlanmakta, 182.580 ha alanında ise sulama
bulunmamaktadır.
İl bazında kullanılan toplam pestisit miktarı 1.510,820 ton’dur. Ayrıca il bazında kullanılan
bitki besin maddesi olarak kullanılan gübre miktarı 149.177 ton’dur.
B.3.2.1. Tarımsal Kaynaklar (DSİ)
TOPRAK KAYNAKLARI POTANSİYELİ VE KULLANIM ŞEKLİ
KHGM ETÜT SONUÇLARI
Tarıma elverişli arazi
Çayır-Mera
Orman-Fundalık
Diğer arazi
Toplam
Sulanabilir arazi
:
:
:
:
:
:
422 559
118 726
602 347
33 268
1 176 900
405 401
ha
ha
ha
ha
ha
ha
DSİ ETÜT SONUÇLARI
Etüt edilen arazi
Sulamaya elverişli arazi
Ekonomik olarak sulanabilir arazi
:
:
:
227 959
210 886
134 483
ha
ha
ha
Toprak su kooperatifi sulamaları
İşletmede olan
İnşa halinde olan
KHGM sulamalar
Halk sulamaları
:
:
:
:
:
DİĞER SULAMALAR TOPLAMI:
İL GENEL TOPLAMI
:
17 156
15 684
1 472
23 490
18 175
ha
ha
ha
ha
ha
58 821
ha
182 096
ha
B.3.2.2. Diğer
Yeterli veri bulunamamıştır.
- 39 -
B.4. Sektörel Su Kullanımları ve Yapılan Su Tahsisleri
B.4.1. İçme ve Kullanma Suyu
B.4.1.1 Yüzeysel su kaynaklarından kullanılan su miktarı ve içmesuyu arıtım tesisi
mevcudiyeti
İçme suyu arıtma tesisi bulunmamaktadır. Denizli Belediyesi olarak su temininin büyük bir
kısmı kendiliğinden yüzeye çıkan doğal su kaynaklarından temin edilmektedir. Geri kalan kısmı ise
şehrin ihtiyaç duyulan bölgelerinde açılan derin kuyulardan çekilerek şebekeye verilmektedir.
Doğal kaynaklardan debileri yüksek olanlar; Gökpınar ve Derindere kaynakları olup diğer
kaynaklar şehrin farklı bölgelerinde ve farklı debilerdedir. İhtiyaç halinde kullanıma hazır olan
derin kuyu sayısı ise 69 dur. Kaynaklarda meydana gelen mevsimsel debi değişimlere göre
kullanılan derin kuyu sayısı aylara göre farklılık göstermektedir.
Denizli Belediyesi 79 mahalleden oluşmakta olup, içme suyu hizmetinden yararlanamayan
mesken bulunmamaktadır. Yeni yerleşimler yapıldıkça ihtiyaçlar doğrultusunda şehir şebekesi
bulunmayan yerlerde şebeke imalatları yapılmaktadır. 2012 yıl sonu itibariyle içme suyu
hizmetinden yararlanan nüfus 525.497 dir.
2012 yılı içerisinde tahakkuk eden içme suyu miktarı 23.367.857,00 m³ olup, bu miktarın
sanayi, ticarethane ve meskenlere göre tüketim dağılımı aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Dağıtım Yeri
Ölçü Birimi
Miktar (m³)
MESKEN
m³
18,442,735.00
TİCARETHANE
m³
1,730,107.00
İNŞAAT
m³
672,118.00
RESMİ DAİRE
m³
777,660.00
SANAYİ
m³
100,710.00
CAMİLER, PARK BAHÇE
m³
95,884.00
DİĞER
m³
1,548,643.00
Toplam
m³
23,367,857.00
İşletmeye Açılan İçmesuyu Tesisleri:
2012 yılı itibariyle İlimizde DSİ tarafından yapımı tamamlanmış ve işletmeye açılmış içme
suyu arıtma tesisi bulunmamaktadır.
- 40 -
B.4.1.2. Yeraltı su kaynaklarından temin edilen su miktarı ve içmesuyu arıtım tesisi
mevcudiyeti
İhtiyaç halinde kullanılan yer altı suyu kaynaklarımızın sayısı (derin kuyu) 69 dur. Herhangi
bir arıtmaya gerek olmadan depolara pompalar aracılığıyla su basılmaktadır. Derin kuyulardan 2012
yılında temin edilen su miktarı 3.662.928,00 m³ dür.
B.4.1.3. İçme Suyu temin edilen kaynağın adı, mevcut durumu, potansiyeli vb.
VALİ RECEP YAZICIOĞLU GÖKPINAR BARAJ GÖLÜ VE SU TOPLAMA
HAVZASI:
-Alanın Resmi Adı: Vali Recep Yazıcıoğlu Gökpınar Baraj Gölü ve Su toplama Havzası
-Coğrafi Konumu ve Koordinatları: Denizli şehir merkezinin kuzeydoğusunda Gökpınar Deresi
üzerindedir.
Fotoğraf B-8. Vali Recep Yazıcıoğlu Gökpınar Baraj Gölü ve Su toplama Havzası
- 41 -
Şekil B-1. Vali Recep Yazıcıoğlu Gökpınar Barajı Koruma Alanı Sınır Koordinatları
- Alanı: Bu proje ile 698 ha yeni sulama sahası açılması, mevcut Çürüksu sol sahilinde 1930
ha., Çürüksu sağ sahilinde 3894 ha olmak üzere toplam 5824 ha sulama sahasına su takviyesi
yapılması, Yukarı Çürüksu Ovası’ndaki mevcut 3952 ha sulama sahasını yeterli suya kavuşturması
ve halen sulamada kullanılan ortalama debisi 1,1 m3/sn. (34,7 hm3/yıl) olan Gökpınar kaynaklarının
Denizli şehrine içme suyu olarak tahsisi amaçlanmaktadır.
-Yasal Konumu:Baraj gölü suyunun temiz kalması için, 15.09.1995 tarih ve 08 nolu Mahalli
Çevre Kurulu Kararı ile Vali Recep Yazıcıoğlu Gökpınar Baraj Gölü ve Su toplama Havzası Su
Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliğine göre koruma altına alınarak koruma alan sınır koordinatları
belirlenmiştir.
Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği çerçevesinde koruma altına alınan Gökpınar Baraj Gölü
ve Su Toplama Havzası baraj gölünün su toplama kapasitesini karşılamayacağı düşünülerek
(kirlenen suların bay-pas kanalı ve ileride yapılacak kolektör hattı ile havza dışına çıkarılacak
olması nedeniyle ) 27 km2 büyüklüğündeki Kuruçay Havzası 25.06.2002 tarih ve 06 nolu Mahalli
Çevre Kurulu Kararı ile Gökpınar Baraj Gölü ve su toplama havzası da dahil edilmiştir.
Gökpınar Baraj Gölü ve Su Toplama Havzası sınırları içerisinde Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği hükümleri ve aşağıda belirtilen 15/09/1995 tarih ve 08 nolu Mahalli Çevre Kurulu
Kararı hükümleri uygulanmaktadır.
1-Çevre Bakanlığı, Çevre Koruma Genel Müdürlüğü’nün 15/06/1995 tarih ve 920-095/3783
sayılı Gökpınar Baraj Gölünün Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği kapsamında değerlendirilmesi ile
ilgili olarak Denizli Valiliğine gönderdiği yazıdan önce Bayındırlık ve İskan Müdürlüğüne
müracaatla Uzun Mesafeli Koruma Alanı içerisinde konut alanı için ön izin talebinde bulunan ve
ilgili kuruluşlardan uygun görüş almış olanlara konut amaçlı imar planı yapımı için izin
verilmesine,
- 42 -
2-Gökpınar kaynağı ile Gökpınar Barajı arasında kalan dere kenarının Mutlak Korumaya
alınmasına, bu bölgede yer alan ve yeni kurulacak olan balık üretme tesislerinden arıtma tesisi
istenmesine,
3-Şimdiye kadar yapılmış olan, harita üzerinde işaretlenmiş mevcut yapılar haricinde
yapılaşmaya izin verilmemesine,
4-Çukurköy Köyü (cankurtaran Belediyesi), Karataş Köyü ve Değirmen Mahallesi
kanalizasyon hattı harita üzerinde çizilmiş olup, arıtma tesisinin Kozak Meydanı civarında
yapılmasına,
5-Kamulaştırılması istenen Karakurt Köyü için alternatif alan olarak belirlenen (Erendüzü,
Zeytintepesi, Taşlıtarla) üç yerden birinin seçilmesine,
6-Orta ve uzun mesafeli koruma alanı içerisinde yer alan mevcut imar planlarının aynen
korunmasına, yeni ilave imar planları yapılarak genişletilmemesine, bu durumun Bayındırlık ve
İskan Müdürlüğü, Denizli Belediyesi, Bağbaşı, Kayhan, Kınıklı ve Cankurtaran Belediyelerine
yazılı ile bildirilmesine,
7-Gökpınar su kaynağı etrafında piknik yapılmasının kesinlikle yasaklanmasına, bu hususta
Denizli Belediyesine yazı yazılmasına,
8-Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği koruma alanları içerisinde imar planlı bölgeler dışında
yeni kurulacak tesislere izin verilmemesine, ilgili belediyelere, Bayındırlık ve İskan Müdürlüğüne
gerekli duyurunun yapılmasına,
9-Gökpınar Barajı Su Toplama Havzası içerisinde kalan mevcut taş ocaklarının işletme
ruhsat süreleri bitiminde yeni süre verilmemesi ve yeni taş ocakları açılmasına izin verilmemesine,
bu konuda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına, İl Özel İdare Müdürlüğüne ve Milli Emlak
Müdürlüğüne yazı yazılmasına,
10-Bu Mahalli Çevre Kurulu Kararında bulunmayan konularda 4/9/1988 tarih ve 19919
sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulmasına
karar verilmiştir.
AYDINLAR AKBAŞ BARAJ GÖLÜ VE SU TOPLAMA HAVZASI:
Türkiye’nin Ege Bölgesi’nde Denizli ilinin 20 km doğusunda Çaykavuştu (Kocaçay) deresi
üzerinde inşa edilecektir. “Çürüksu Akbaş Projesi” kapsamındaki Akbaş Barajı İnşaatı yapım işinin
16.12.2009 tarihinde ihalesi yapılarak yüklenici firma ile 09/04/2010 tarihinde sözleşme imzalanmış
ve 05/05/2010 tarihinde işe başlanmıştır. Sözleşmeye göre işin süresi 1230 takvim günü olup iş
bitim tarihi 16/09/2013 tarihidir.
Proje ile, Denizli iline yıllık 8,76 hm³ içmesuyu sağlanması, Honaz beldesine ait toplam 690
ha tarım alanı yüksek basınçlı olarak damlama-yağmurlama sistemle sulanması ve 2,5 MW kurulu
güce sahip bir santral ile 6,77 GWh/yıl enerji üretimi hedeflenmektedir.
-Alanın Resmi Adı: Aydınlar Akbaş Baraj Gölü ve Su Toplama Havzası
-Coğrafi Konumu ve Koordinatları:
- 43 -
Şekil B-2. Aydınlar Akbaş Barajı Koruma Alanı Sınır Koordinatları
-Yasal Konumu: Denizli Merkez ve yakın çevresinin gelecekteki içme suyu ihtiyacını
karşılamak amacıyla havza sınırları, göl çanağı, mutlak, kısa, orta ve uzun mesafeli koruma alanı
sınırları 1/25.000 ve 1/ 5.000 ‘lik haritalara işlenmiş, havzada komisyonca çalışmalar yapılmış,
30.12.2001 tarih ve 08 nolu Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile havza koruma altına alınmıştır.
Fotoğraf B.9. Akbaş Koruma havzasına ait Fotoğrafları
Aydınlar Akbaş Baraj Gölü ve Su Toplama Havzası sınırları içerisinde Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği hükümleri ve aşağıda belirtilen 30.12.2001 tarih ve 08 nolu Mahalli Çevre Kurulu
Kararı hükümleri uygulanmaktadır.
a)Mahalli Çevre Kurulunun, Baraj Gölü ve Su Toplama Havzasını koruma altına alma kararı
tarihinden önce Bayındırlık ve İskan Müdürlüğüne ve Karaçay Belediyesine müracaatla orta ve
uzun mesafeli koruma alanı içerisinde yapılaşma ön izin talebinde bulunan ve ilgili kuruluşlardan
uygun görüş alanlara konut amaçlı yapılaşma izni verilmesine,
- 44 -
b)Mahalli Çevre Kurulu Kararından sonra havza içerisinde mutlak ve kısa mesafeli koruma
alanında bulunan yerleşim birimlerinde mevcut yapıların dondurulmasına, ilave ve mevzii imar
planı ve yeni köy yerleşim alanı çalışmalarının yapılmamasına, mevcut yapılar haricinde
yapılaşmaya izin verilmemesine, orta ve uzun mesafeli koruma alanında Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda yapılaşmaya izin verilmesine, bu durumun Bayındırlık ve
İskan Müdürlüğüne, Honaz Kaymakamlığına, Serinhisar Kaymakamlığına, Karaçay Belediyesine,
Akbaş, Aydınlar ve Kocapınar Köyleri Muhtarlıklarına yazı ile bildirilmesine,
c)Mevcut imar planlarında yapılacak imar planı tadilatlarında “İmar Planı Yapılması ve
Değişikliklerine Ait Esaslara Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulması ve yoğunluk arttırıcı
tadilatlara gidilmemesi,
d)Orta mesafeli koruma alanında bulunan Aydınlar ve Akbaş Köyleri ile uzun mesafeli
koruma alanı içerisinde bulunan Karaçay Kasabası ve Kocapınar Köyünde kanalizasyon
şebekesinin yapılmasına atıksuların evsel atıksu arıtma tesisi ile arıtım yapılarak kollektör hattı ile
havza dışına taşınmasına, havza dışına taşınamaz ise Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo-1’de
yer alan I. Sınıf Yüksek Kaliteli Su Standartlarında arıtılarak havza içene deşarj edilmesine,
e)Mutlak Koruma Alanı içerisinde ve baraj gölü kenarında kalacak olan köy ulaşım yolunun
mutlak koruma alanı sınırı dışına çıkartılması için programa alınmasına,
f)Bu Mahalli Çevre Kurulu Kararında bulunmayan hususlarda Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği hükümlerine uyulmasına,
İlimizdeki İçmesuyu Amaçlı Barajlar (DSİ, 2013)
GÖLÜN ADI
Vali Recep
Yazıcıoğlu Gökpınar
Barajı
Aydınlar Akbaş
Barajı
GÖL
ALANI
(ha)
YERİ
AMACI
AŞAMASI
Denizli-Merkez
Sulama, İçme ve
Kullanma Suyu Temini
İşletmede
195
Honaz
Sulama, İçme Suyu
Temini, Enerji
İnşaat
aşamasında
76
GÖL
HACMİ
(rezerv)
(hm3)
MAX. SU
KOTU (m)
27,72
336,20
24,35
927
Grafik B.2. (.....) ilinde 2013 Yılı Belediyeler Tarafından İçme ve Kullanma Suyu Şebekesi İle
Dağıtılmak Üzere Temin Edilen Su Miktarının Kaynaklara Göre Dağılımı (Kaynak, yıl)
*Veri Olmadığı için oluşturulamamıştır.
- 45 -
Denizli İli İçme - Kullanma Durumu (2013 yılı sonu itibariyle)
ASAMASI
FAYDA
(hm³/yıl)
TESİSİN ADI
ÖN İNCELEMESİ TAMAMLANAN
0.00
PLANLAMASI DEVAM EDEN
0.00
PROJESİ DEVAM EDEN
19.37
Aydınlar Akbaş Barajı ve Pınarbaşı İKES
19.37
İNŞA HALİNDE OLAN
8.76
Aydınlar Akbaş Barajı
8.76
İŞLETMEDE OLAN
3.00
Gökpınar Barajı
3.00
DENİZLİ İL TOPLAMI
31.13
B.4.2. Sulama
İlin toplam 376.738 ha tarım alanı içinde 166.359 hektarı sulanmaktadır. Sulamaya açılacak
olan 27.799 hektardır. Toplam sulanabilir alan 194.158 hektardır.
Toplam sulanan alanın 110.868 hektarı DSİ sulaması, 36.838 hektarı ise İl Özel İdaresi
sulaması, 18.653 hektarı halk sulaması şeklindedir.
TOPLAM TARIM
ALANI
376.738
SULANIR VE SULANABİLİR ALAN (194.158 ha)
TOPLAM SULANAN ALAN (166.034 ha)
SULAMAYA AÇILACAK ALAN (ha)
DSİ
İl Özel İdaresi
HALK SULAMASI
110.868
36.838
18.653
27.799
(Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü)
Halen toplam tarım arazilerimizin % 44’ü sulanmakta olup,
tamamlandığında bu oran % 51,5 olacaktır.
sulama projeleri
Önceki yıllarda sulamaya açılan alanlarda sulama sistemleri açık kanaldır. Son yıllarda su
kayıpları fazla olan bu sistemlerden vazgeçilerek kapalı sulama sistemleri teşvik edilmekte ve
desteklenmektedir.
- 46 -
B.4.2.1. Salma sulama yapılan alan ve kullanılan su miktarı
DENİZLİ İLİNDE İŞLETMEYE AÇILAN BÜYÜK SU İŞLERİ SULAMALARI
1- ACIPAYAM OVASI SULAMASI 1. KISIM
1
PROJENİN YERİ
: Acıpayam-Denizli
2
İŞLETMEYE AÇILDIĞI YIL: 1958–1997
3
TESİSLE İLGİLİ BİLGİLER: Yapraklı Barajı depolama tesisinden Dalaman Çayı’na bırakılan
sular Yusufça-Çamköy Regülâtörü ile şebekeye alınmaktadır. Eski
Kumavşar sulaması, Acıpayam sağ sahil sulaması İçinde kalmıştır.
3.1
SU KAYNAĞI
: Yapraklı Barajı (Sulamaya verilen su 155,46 hm³)
3.2
SULAMA ÜNİTELERİ
: Sulama alanı 11 269 ha (brüt)
5
TESİSLE İLGİLİ İŞLETME VE BAKIM FAALİYETLERİ :
10 300 ha (net)
Sulamanın “İşletme ve Bakım-onarım hizmetleri ile yönetim sorumluluğu 1996 yılında Acıpayam Sağ
Sahil Sulama Birliği’’ne devredilmiştir.
2- BAKLAN OVASI SULAMASI
1
PROJENİN YERİ
: Baklan sağ sahil (BRI)+Baklan Sol Sahil (BL1), Çivril
2
İŞLETMEYE AÇILDIĞI YIL: 1991-1996
3
TESİSLE İLGİLİ BİLGİLER :
Sulama suyu, Işıklı Gölün’den Işıklı Regülatörü vasıtasıyla pompajla şebekeye alınmaktadır.
3.1
SU KAYNAĞI
: Işıklı Gölü (Sulamaya verilen su 155.46 hm³)
SULAMA ÜNİTELERİ
:
SAĞ SAHİL(BR1)
Brüt (ha)
Net (ha)
BR-1
9 120
7 500
BL-1
BR-2
3 480
3 132
BL-2
BR-3
4 000
3 600
TOPLAM
16 600
14 232
GENEL TOPLAM
47 486 ha (Brüt) 42 421 ha (net)
3.2
4
SOL SAHİL (BL1)
Brüt (ha)
18 276
12 610
30 886
Net (ha)
17 180
11 009
28 189
TESİSLE İLGİLİ İŞLETME VE BAKIM FAALİYETLERİ :
Sulamanın “İşletme ve Bakım-onarım hizmetleri ile yönetim sorumluluğu 1996 yılında, Yeşil Çivril
Sağ Sahil Pompaj ve Baklan Sol Sahil pompaj Sulama Birlikleri’ne devredilmiştir.
- 47 -
3- ÇAL OVASI SULAMASI
2
1 PROJENİN YERİ
İŞLETMEYE AÇILDIĞI YIL
3
TESİSLE İLGİLİ BİLGİLER
: Çal-Denizli
: 1996
:
Cazibe sulamasıdır. Işıklı Gölü depolama tesisimizden B.Menderes yatağına bırakılan sular ÇalErenler Regülatörü ile şebekeye alınmaktadır
3.1
SU KAYNAĞI
: Isıklı Gölü (sulamaya verilen su 145,10 hm³)
3.22 SULAMA ÜNİTELERİ
4
: Pompaj sulaması 1 840 ha (brüt) 1 730 ha (net)
TESİSLE İLGİLİ İŞLETME VE BAKIM FAALİYETLERİ
Sulamanın “İşletme ve Bakım-onarım hizmetleri ile yönetim sorumluluğu 1994 yılında Çal Ovası
Sulama Birliği’’ne devredilmiştir.
4-ÇÜRÜKSU SULAMASI
PROJENİN YERİ
: Denizli
2
İŞLETMEYE AÇILDIĞI YIL
: 1946-1986
3
TESİSLE İLGİLİ BİLGİLER
: 9 adet küçük cazibe ve pompaj sulamasından Çürüksu sol
sahil sulamasının bir kısmından oluşmaktadır. Gökpınar
Barajı’dan bırakılan sular Akhan regülatörü vasıtasıyla,
Çürüksu kaynaklarından gelen sular da Halkalı ve Böceli
regülatörleri vasıtasıyla şebekelere alınmaktadır. YAS
kuyularından temin edilen sular ise direkt şebekelere
verilmektedir.
3.1
SU KAYNAĞI
: Gökpınar Barajı (sulamaya verilen su 35,31 hm³)
ve YAS Kuyuları
3.2
SULAMA ÜNİTELERİ
Yukarı Çürüksu
Yukarı Çürüksu
Yukarı Çürüksu
Bereket
Çürüksu Sol
Baldan
Toplam
4
Brüt
1 837 ha
853 ha
250 ha
6 300 ha
2 219 ha
800 ha
12 259 ha
Net
İşletme Şekli
1 347 ha
654 ha
199 ha
4 690 ha
1 712 ha
610 ha
9 212 ha
S.S.Kaklık Sul. Kooparatifi
S.S.Aşağıdağdere Sul. Kooparatifi
S.S.Dereçiftlik Sul. Kooparatifi
Bereket Sulama Birliği
Gökpınar Sulama Birliği
Honaz KHG. Birliği
TESİSLE İLGİLİ İŞLETME VE BAKIM FAALİYETLERİ :
Sulamanın “İşletme ve Bakım-onarım hizmetleri ile yönetim sorumluluğu ünite ünite olarak; Baldan
Sulaması 1994 yılında “Honaz KHG. Birliği’ne, Sol Sahil ünitesi 1996 yılında Gökpınar Sulama Birliği’ne,
Sağ sahil ünitesi 1996 yılında Bereket Sulama Birliği’ne, Yukarı Çürüksu ünitesi de 2002 yılında S. S.
Kaklık, Aşağıdağdere ve Dereçiftlik Sulama Kooparatiflerine devredilmiştir.
- 48 -
5- GÜMÜŞSU SULAMASI
1
PROJENİN YERİ
: Çivril
2
İŞLETMEYE AÇILDIĞI YIL
: 1992
3
TESİSLE İLGİLİ BİLGİLER
:
Pompaj sulamasıdır. Sulama suyu, Gökgöl Kaynaklarından pompajla şebekeye alınmaktadır.
3.1
SU KAYNAĞI
: Gökgöl Kaynakları
3.2
SULAMA ÜNİTELERİ
:Pompaj sulaması 2 200 ha (Brüt) 1 600 ha (net)
4
TESİSLE İLGİLİ İŞLETME VE BAKIM FAALİYETLERİ :
Sulamanın “İşletme ve Bakım-onarım hizmetleri ile yönetim sorumluluğu 1994 yılında Gümüşsu
Pompaj Sulama Birliği’ne devredilmiştir.
6- IRGILLI SÜTLAÇ SULAMASI
1
PROJENİN YERİ
: Irgıllı-Sütlaç-Çivril
2
İŞLETMEYE AÇILDIĞI YIL
: 1964-1996
3
TESİSLE İLGİLİ BİLGİLER
:
Cazibe-pompaj sulamasıdır. Sulama suyu, Işıklı Gölü öncesindeki B.Menderes nehri üzerinde
bulunan Kabaklı Regülâtörü İle cazibeyle ve Işıklı Gölün’den Işıklı Regülâtörü vasıtasıyla su verilen isale
kanalından iki kademe pompajla şebekeye alınmaktadır.
3.1
SU KAYNAĞI
: Işıklı Gölü
3.2
SULAMA ÜNİTELERİ
Cazibe sulaması
:
4
TESİSLE İLGİLİ İŞLETME VE BAKIM FAALİYETLERİ
IRGILLI
5 400 ha (Brüt)
3 920 ha (net)
SÜTLAÇ
3 000 ha (brüt)
2 820 ha (net)
TOPLAM
8 400 ha (brüt)
6 740 ha (net)
Sulamanın “İşletme ve Bakım-onarım hizmetleri ile yönetim sorumluluğu 1996 yılında Irgıllı-Sütlaç
Sulama Birliği’ne devredilmiştir.
7- IŞIKLI SULAMASI
1
PROJENİN YERİ
: Işıklı-Çivril
2
İŞLETMEYE AÇILDIĞI YIL
: 1965
3
TESİSLE İLGİLİ BİLGİLER
: Sulama suyu, Işıklı Kaynaklarından Işıklı Regülatörü ile
şebekeye alınmaktadır.
3.1
SU KAYNAĞI
: Işıklı Pınarları
3.2
SULAMA ÜNİTELERİ
: Cazibe sulaması 2 703 ha (Brüt) 1 650 ha (net)
- 49 -
4
TESİSLE İLGİLİ İŞLETME VE BAKIM FAALİYETLERİ :
Sulamanın “İşletme ve Bakım-onarım hizmetleri ile yönetim sorumluluğu 1995 yılında Işıklı Sulama
Birliği’ne devredilmiştir
8- KELEKÇİ SULAMASI
1
PROJENİN YERİ
: Kelekçi-Acıpayam
2
İŞLETMEYE AÇILDIĞI YIL
: 1958–1984
3
TESİSLE İLGİLİ BİLGİLER
:
Kelekçi ve Alcı sulamasından oluşmaktadır. Cazibe sulamasıdır. Sulama suyu, Dalaman Çayından
priz kapakları vasıtasıyla şebekeye alınmaktadır.
3.1
SU KAYNAĞI
: Dalaman Çayı, Yapraklı Barajı
SULAMA ÜNİTELERİ
Cazibe sulaması
Kelekçi
: 980 ha (brüt)
Alcı-Gölcük
: 1 200 ha (Brüt)
Toplam
: 2 180 ha (brüt)
3.2
4
730 ha (net) Gireniz Sulama birliği
500 ha (net) Gireniz Sulama Birliği
1 230 ha (net)
TESİSLE İLGİLİ İŞLETME VE BAKIM FAALİYETLERİ :
Sulamanın “İşletme ve Bakım-onarım hizmetleri ile yönetim sorumluluğu 1996 yılında, Kelekçi ve
Alı-Gölcük Sulama Birlikleri’ne devredilmiştir. Kelekçi ve Alcı-Gölcük olarak iki sulama ünitesine
ayrılarak iki ayrı birlikçe işletilmekte olan Kelekçi sulaması Alcı-Gölcük Sulama Birliği’nin, Kelekçi Sulama
Birliğine katılımı ile tek birlik tarafından yönetilir hale gelmiştir. Birleşmeden sonra Kelekçi Sulama Birliği
adını Gireniz Sulama Birliği olarak değiştirmiştir.
9- PAMUKKALE SULAMASI
1
PROJENİN YERİ
: Sarayköy-Denizli
2
İŞLETMEYE AÇILDIĞI YIL
: 1946-1993
3
TESİSLE İLGİLİ BİLGİLER
:
Pompaj sulamasıdır. Pamukkale ve Çürüksu sol sahil sulamasının bir bölümünden oluşmaktadır.
Adıgüzel Barajı depolama tesisimizden bırakılan su B.Menderes nehri aracılığıyla iletilerek Yenice
Regülatörü vasıtasıyla Sarayköy Sol Sahil Ana Kanalına alınan sulardan Pamukkale ve Aşağı Şamlı pompa
istasyonları ile şebekeye alınmaktadır. Çürüksu yatağında, Çürüksu Sol sahil sulamasının ihtiyacından fazla
su olduğu zamanlarda da sol sahilden cazibe ile şebekeye su alınmaktadır
3.1
SU KAYNAĞI
: Adıgüzel Barajı (Cindere Barajı sulamaya verilen su 575,33 hm³)
3.2
SULAMA ÜNİTELERİ
Pompaj sulaması
:
Brüt
10 556 ha
Net
8 593 ha
- 50 -
Daha önceki yıllarda Sarayköy sulaması içinde yer alan Çürüksu sol sahil sulamasının 4 295 ha bölüm
Pamukkale sulamasına dahil edilmiştir.
Çürüksu sol
Toplam
4
Cazibe
5 557 ha (brüt)
4 300 ha (net)
Pompaj
5 557 ha (brüt)
4 300 ha (net)
4 999 ha (brüt)
4 293 ha (net)
4 999 ha (Brüt)
4 293 ha (net)
10 556 ha (brüt)
8 593 ha (net)
TESİSLE İLGİLİ İŞLETME VE BAKIM FAALİYETLERİ
Sulamanın “İşletme ve Bakım-onarım hizmetleri ile yönetim sorumluluğu 1996 yılında Pamukkale
Sulama Birliği’ne devredilmiştir.
10- YENİCE-SARAYKÖY SULAMASI
1
PROJENİN YERİ
: Sarayköy
2
İŞLETMEYE AÇILDIĞI YIL : 1961
3
TESİSLE İLGİLİ BİLGİLER :
Cazibe sulamasıdır. Su kaynağı Adıgüzel barajıdır. Adıgüzel Barajı depolama tesisimizden
bırakılan su ,B.Menderes nehri aracılığıyla iletilerek Yenice Regülatörü ile şebekeye alınmaktadır.
3.1
SU KAYNAĞI
3.2
SULAMA ÜNİTELERİ
Cazibe sulaması
TOPLAM
4
:Adıgüzel Barajı (Cindere Barajı sulamaya verilen su 575,33 hm³)
Brüt 2 523 ha Net 2 050 ha B.Menderes Sulama birliğine devredildi. (Sağ)
Brüt 8 059 ha Net 6 195 ha Saray Sulama birliğine devredildi.
(Sol)
Brüt 10 582 ha
Net 8 245 ha
TESİSLE İLGİLİ İŞLETME VE BAKIM FAALİYETLERİ
Sulamanın Sol Sahil ünitesinin “İşletme ve Bakım-onarım hizmetleri ile yönetim sorumluluğu 1995
yılında Saray Sulama Birliği’ne; Sulamanın Sağ Sahil ünitesinin “İşletme ve Bakım-onarım hizmetleri ile
yönetim sorumluluğu 1998 yılında Büyük Menderes Sulama Birliği’ne devredilmiştir.
B.4.2.2. Damlama, yağmurlama veya basınçlı sulama yapılan alan ve kullanılan su
miktarı
İlimizde 166.359 ha alanda sulama yapılmaktadır. İl genelinde 80 adet Sulama Kooperatifi
vardır. Salma, yağmurlama, damlama ve basınçlı sulama sistemleri kullanılmaktadır. Toplam
78.000 da alanda basınçlı sulama sistemleri kullanılmaktadır.
- 51 -
B.4.3. Endüstriyel Su Temini
Denizli Belediyesi’nden sanayi abonesi olarak 2012 yıl sonu itibariyle 379 abone
bulunmakta olup, bu abonelerden 2012 yılı tahakkuk miktarı 100.793,00 m³ dür. Bu rakamın düşük
olma sebebi sanayi tesislerinin kendilerine ait derin kuyu bulunmasıdır.
Grafik B.3- (.....) ilinde 2013 Yılında Endüstrinin Kullandığı Suyun Kaynaklara Göre Dağılımı
(Kaynak, yıl) (Çizelge İle de Verilebilir)
*Veri olmadığı için oluşturulamamıştır.
B.4.4. Enerji Üretimi Amacıyla Su Kullanımı
Cindere Barajı: Güney İlçesi’nin 5 km güneybatısında Büyük Menderes nehri üzerinde
talvegden yüksekliği 72 m, temelden yüksekliği 107,50 m, 1,5 hm3 gövde hacminde Silindirle
Sıkıştırılmış Katı Dolgu (SSKD) tipinde gövde inşa edilerek 2010 yılı başında hizmete açılmış olup,
depolanacak 84,27 hm3 su ile Adıgüzel barajından bırakılan suların yeniden düzenlenmesi,
mansabındaki Gölemezli, Pamukkale, Çürüksu, Karakıran, Buldan ve Yenicekent ovalarının
sulanması ve 28,50 MW kurulu güçteki santral ile yılda 88,10 GWh enerji üretilmesi
hedeflenmiştir.
Adıgüzel Barajı: Barajdaki hidroelektrik santral yılda ortalama 280 Gwh enerji üretim
kapasitesine sahip olmasına rağmen arazi sulamaları ve su yetersizliği sebebiyle baraj su ile
doldurulamadığından henüz elektrik üretimine geçmemiştir. Baraj kaya dolgu tipinde 144 m.
yüksekliğinde ve toplam 1,188x106 m3 su depolama hacmine sahiptir.
Aydınlar Akbaş Barajı: Proje ile Honaz beldesine ait toplam 690 ha tarım alanı yüksek
basınçlı olarak damlama-yağmurlama sistemle sulanması, Denizli iline yıllık 8,76 hm³ içmesuyu
sağlanması ve 12,77 MW kurulu güce sahip bir santral ile 21,68 GWh/yıl enerji üretimi
hedeflenmektedir.
Enerji Hidroelektrik Potansiyel (2013 Yılı Sonu İtibariyle)(DSİ)
AŞAMASI
HES ADI
İLİ
ÖN İNCELEME
Toplam KURULU GÜÇ (MW)
Toplam YILLIK ENERJİ
(GWh/yıl)
DSİ/EİE
DSİ/EİE
0.00
ÖZEL
Toplam
Toplam
6.96
6.96
Başkarcı
Denizli
0.60
0.60
Beyağaç
Denizli
1.43
1.43
7.31
7.31
Çakır
Denizli
3.50
3.50
15.00
15.00
Taşçılar
Denizli
0.43
0.43
3.40
3.40
Yenidere
Denizli
1.00
1.00
4.00
4.00
4,92
31,12
20,53
103,06
2,46
2.46
10.66
10.66
0.72
0.72
2.10
2.10
FİZİBİLİTE
26,20
0.00
ÖZEL
82,53
30.19
30.19
0.48
0.48
Akçay Reg. ve HES *
Denizli
Akhan
Denizli
Aydınlar Akbaş HES
Denizli
Çameli I
Denizli
0.47
0.47
1.90
1.90
Çameli II
Denizli
0.79
0.79
2.73
2.73
Horoz
Denizli
0.48
0.48
3.14
3.14
2.50
2.50
6.77
6.77
- 52 -
Yenicekent HES
Denizli
SKHA
23.70
0.00
23.70
75.76
32,78
32,78
0.00
75.76
140,63
140,63
Değirmendere
Denizli
1,38
1,38
6.93
6.93
Erenler
Denizli
7,21
7.21
36.53
36.53
Denizli
7,47
7,47
39.39
39.39
Denizli
0,98
0,98
4.09
4.09
*
Karataş I
Kızılçağıl
*
Sülek
Denizli
4.70
4.70
16.68
16.68
Yön
Denizli
11.05
11.05
37.01
37.01
İNŞATI DEVAM EDEN
161,22
161,22
440,92
440,92
Adıgüzel II Brj ve HES *
Denizli
0,00
30,09
30,09
71.18
71.18
Ege II-III-IV
Denizli
3,99
3,99
16,84
16,84
Sami Soydam Brj. ve HES *
Denizli
124.00
124.00
327,90
327,90
Sarıkavak
Denizli
3,14
3,14
25,00
25,00
76,48
138,48
280,00
247,99
527,99
62.00
280.00
İŞLETMEDE
Adıgüzel Barajı ve HES
62,00
Denizli
62.00
0,00
280.00
Bekilli
Denizli
0.33
0.33
0.40
0.40
Bereket I-II
Denizli
3.15
3.15
16,00
16,00
Cindere Barajı ve HES *
Denizli
28,72
28,72
88,10
88.10
Çal
Denizli
2.20
2.20
11.75
11.75
Demirciler
Denizli
8,45
8,45
30,50
30,50
Dodurgalar I-II
Denizli
3,66
3,66
14,90
14,90
Ege I
Denizli
0.92
0.92
4.38
4.38
Akbaş HES
Denizli
12,50
12,50
35,00
35,00
Akkent-Çalkuyucak
Denizli
13,49
13,49
41.32
41.32
Darıveren
Denizli
*
GENEL TOPLAM
88,20
3,07
3,07
282,36
370,56
362,53
5,64
5,64
880,26
1242,79
B.4.5. Rekreasyonel Su Kullanımı
Konuyla ilgili bilgi temin edilememiştir.
B.5. Çevresel Altyapı
B.5.1. Kentsel Kanalizasyon Sistemi ve Hizmeti Alan Nüfus
İçişleri Bakanlığının 2006/8352 sayılı kararının 12.08.2006 tarih ve 26257 sayılı Resmi
Gazete'de yayınlanması ile; Denizli ili merkez ilçeye bağlı Akkale, Bereketli, Gümüşler, Kayhan,
Kınıklı, Servergazi, Hallaçlar, Üçler, Korucuk, Bağbaşı, Gökpınar ve Göveçlik Belediyeleri ile
Bozburun, Eskihisar, Goncalı, Hisar, Kadılar, Karakurt, Saruhan, Şirinköy, Güzelköy (Yiğenağa) ve
Karakova Köylerinin tüzel kişiliklerinin feshedilerek Denizli Belediyesi sınırları içine katılması
5393 sayılı Belediye Kanununun 11inci maddesi uyarınca uygun görülmüştür. Bu belde belediyeleri
Denizli belediyesi mücavir alan sınırları içerisine dahil edilmiştir. Büyükşehir yasasının yürürlüğe
girmesiyle birlikte kent merkezinin nüfusu bir anda artmıştır. Aşağıdaki tabloda merkez nüfus ile
merkez+ belde ve köylerin toplam nüfusları ve kanalizasyona bağlı olan nüfusun yüzdelik oranı
verilmiştir. 2012 yıl sonu itibariyle 525.497 olan Denizli merkez nüfusunun yaklaşık %92’si atıksu
ve kanalizasyon hizmetinden yararlanmaktadır. Aşağıdaki tabloda yıllara bağlı olarak Denizli
Merkez nüfusu ve bu nüfusun kanalizasyon sisteminden yararlanan kısmının oranı verilmiştir.
- 53 -
Grafik B.4- İlimizde 2012 Yılı Kanalizasyon Hizmeti Verilen Nüfusun Belediye Nüfusuna Oranı
(Denizli Belediyesi)
Yıl
Denizli Merkez Nüfus
2008
2009
2010
2011
2012
Kanalizasyona bağlı nüfus oranı %
479.381
488.768
498.643
90
80
87
511.751
525.497
90
92
2012 yılı sonu itibariyle Denizli Belediyesi mücavir alan sınırları içerisinde 379.854 m
kanalizasyon hattı döşenmiş olup, kanalizasyon şebekesinde birleşik sistemden ayrık sisteme geçiş
çalışmaları yapılmaktadır. Ayrık sistem için 2012 yılı içerisinde toplam 53.542 m yağmursuyu hattı
döşenmiştir. 2012 yılı içerisinde, kanalizasyon ve yağmursuyu ile ilgili gerçekleşen değerler
aşağıdaki tabloda verilmektedir.
2012 yılı
Döşenen Kanalizasyon hattı metrajı
Kanal açma işlemi
Vidanjör çekim işlemi
Döşenen Yağmursuyu hattı metrajı
Izgara yapımı
(Denizli Belediyesi)
23.851 m
9.356 adet
983 adet
53.542 m
716 m
Denizli Belediyesi hizmet alanı sınırları içerisinde oluşan atıksuların derelere deşarjının
önlenmesi ve kanalizasyon şebekesinin tamamının bir atıksu arıtma tesisine bağlanması temel
esastır. Mevcut Eskihisar atıksu arıtma tesisi Toplam 115.152 m3/gün kapasiteye sahip olup, bu
tesis ortalama 90.000 m3/gün debiyle hizmet etmektedir. 2012 yılı itibariyle Denizli belediyesi
mücavir alan sınırları içerisinde bulunan toplam nüfusun % 40 atıksu arıtma tesisi hizmetinden
yararlanmaktadır. Bununla beraber Aşağışamlı Atıksu Artıma Tesisi’nin yapımı planlanmakladır.
Grafik B.5 – (.....) ilinde 2013 Yılı Atıksu Arıtma Tesisi İle Hizmet Edilen Nüfusun Toplam
Belediye Nüfusuna Oranı (Kaynak, yıl)
*Veri olmadığı için oluşturulamamıştır.
- 54 -
Çizelge B.5 –Denizli Belediyesi 2013 Yılı Kentsel Atıksu Arıtma Tesislerinin Durumu (Denizli
Belediyesi)
Oluşan AAT Çamur
Miktarı(ton/gün)
İl Merkezi
Belediye
Arıtılan
Atıksu
Hizm
/Deşarj Deşarj
Arıtma
Mevcut
et
Edilen Noktası Deniz
Tesisi/
Kapasitesi
Verdi
Atıksu koordinat Deşarjı
Deniz
Belediye
(ton/gün)
ği
Miktarı
ları
Deşarjı
Atıksu
Nüfus
3
(m /sn)
Olup
Arıtma
Yerleşim Olmadığı? Tesisi Türü
Yerinin
İnşa/plan
Adı
Var aşamasında
Yok
Fiziksel Biyolojik İleri
DENİZLİ
X
X
X
Y:420497.479
115.000 0,76 X:4188092.00
45
B.5.2. Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve Münferit Sanayiler Atıksu Altyapı Tesisleri
Çizelge B.6 – İlimizdeki 2013 Yılı OSB’lerde Atıksu Arıtma Tesislerinin Durumu (Denizli OSB
Müdürlüğü)
OSB Adı
Denizli Organize
Sanayi Bölgesi
Müdürlüğü
Mevcut
Durumu
Kapasitesi
(ton/gün)
Faaliyette
42.000
AAT Türü
Evsel ve
Endüstriyel
Atıksu Arıtımı
AAT
Çamuru
Miktarı
(ton/gün)
11 - 20
Deşarj
Ortamı
Deşarj
Koordinatları
Sarıçay (Kuru
Dere Yatağı)
N 370 48’ 17,4”
E 290 13’ 55,2”
- 55 -
- 56 -
B.5.3. Katı Atık Düzenli Depolama Tesisleri
İlimizde 1 adet Entegre Düzenli Katı Atık Depolama Alanı bulunmaktadır. Toplam 3 etaptan
oluşan Düzenli Depolama Sahamızın 14,2 Hektarlık alandan oluşan 1. ve 2. etabında atıkların
düzenli depolanmasına devam edilmiştir. 17 ilçede evsel atıklar vahşi olarak depolanmaktadır.
B.5.4. Atıksuların Geri Kazanılması ve Tekrar Kullanılması
Konu ile ilgili bilgi bulunmamaktadır.
B.6. Toprak Kirliliği ve Kontrolü
B.6.1. Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalar
Çizelge B.7 - (Denizli) ilinde 2013 Yılında Tespit Edilen Noktasal Kaynaklı Toprak
Kirliliğine İlişkin Veriler
Konuya ait bir çalışma bulunmamaktadır.
B.6.2.Arıtma Çamurlarının toprakta kullanımı
2013 yılı içerisinde arıtma çamurlarının toprakta kullanımına izin verilmemiştir.
Grafik B.6- (.....) ilinde 2013 Yılında Belediyelerden Kaynaklanan Arıtma Çamurunun
Yönetimi (Kaynak, yıl)
Grafik B.7- (.....) ilinde 2013 Yılında Sanayiden Kaynaklanan Arıtma Çamurunun Yönetimi
(Kaynak, yıl)
B.6.3.Madencilik faaliyetleri ile bozulan arazilerin doğaya yeniden kazandırılmasına
ilişkin yapılan çalışmalar
İlimizde 2013 yılı içerisinde Proje Tanıtım Dosyası eki olarak 9 adet Doğaya yeniden
kazandırma çalışması hazırlatılmıştır.
B.6.4. Tarımsal Faaliyetler İle Oluşan Toprak Kirliliği
İl bazında kullanılan toplam Pestisit miktarı 1.510,820 ton’dur. Ayrıca il bazında kullanılan
bitki besin maddesi olarak kullanılan gübre miktarı 149.177 ton’dur.
- 57 -
Çizelge B.8 – İlimizde 2013 Yılında Kullanılan Ticari Gübre Tüketiminin Bitki Besin
Maddesi Bazında ve Yıllık Tüketim Miktarları (Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2013)
Bitki Besin Maddesi Bazında
Kullanılan Miktar
(ton)
97.956
41.589
9.632
149.177
Bitki Besin Maddesi
(N,P,K olarak)
Azot
Fosfor
Potas
TOPLAM
İlde Ticari Gübre Kullanılarak
Tarım Yapılan Toplam Alan
(ha)
34.493
34.493
Çizelge B.9- İlimizde 2013 Yılında Tarımda Kullanılan Girdilerden Gübreler Haricindeki Diğer
Kimyasal Maddeleri (Tarımsal İlaçlar vb) (Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2013)
Kimyasal Maddenin
Adı
Kullanım Amacı
İnsekdisitler
Böcek Mücadelesi
Herbisitler
Y.Ot Mücadelesi
Fungisitler
Mantar Hast. Mücadele
Rodentisitler
Kemirgenlerle Müc.
Nematositler
Akarisitler
Kışlık ve Yazlık Yağlar
İlde Tarımsal İlaç
Kullanılarak Tarım
Yapılan Toplam Alan
(ha)
Miktarı
(ton)
187,350
55,600
1.154,230
2,950
Nemotadlarla Müc.
0,145
Akarlarla Mücadele
14,320
Kabuklu Bit ve Koşnil
Diğerleri
TOPLAM
376.738
3,720
92,650
1.510,820
376.738
Çizelge B.10- İlimizde (2012) Yılında Topraktaki Pestisit vb Tarım İlacı Birikimini Tespit Etmek Amacıyla
Yapılmış Analizin Sonuçları (Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2012) *
* Konuya ait bir çalışma bulunmamaktadır.
B.7. Sonuç ve Değerlendirme
Kaynaklar
- 58 -
C. ATIK
C.1. Belediye Atıkları (Katı Atık Bertaraf Tesisleri)
Çevre kirliliğine neden olan önemli bir unsur da katı atık sorunudur. Katı atıkların çeşit ve
bileşimi ülkelerin ekonomik gelişme düzeylerine göre farklılık göstermektedir. Yapılmış olan bazı
araştırmaların sonuçlarına göre, gelişmiş ülkelerin kentsel atıklarının içinde kağıt, metal, plastik ve
diğer sentetik maddeler daha çok bulunmaktadır. Buna karşılık gelişmekte olan ülkelerde organik
madde büyük bir oranı oluşturmaktadır.
Şehrimizde üretilen katı atıkların miktarları, özellikleri ve bileşenleri, mevsimsel ve mahalle
bazında farklılıklar göstermektedir. Belediyeler Kanunu'na göre çöplerin toplanması, taşınması ve
bertarafı ile ilgili tüm işlemler Belediyelerin görev kapsamına girmektedir.
Geri dönüşümlü atıkların ayırma işlemi yerleşimin özelliğine göre depolama alanında veya
atık üretilen yerleşim birimlerinde gerçekleşmektedir. Katı atık depolama alanları belirlenirken
belediyeler birliği teşkili ile ortak katı atık bertaraf tesisinin kurulması ve işletilmesi
planlanmaktadır.
Katı atık sorununun çözülmesi amacıyla Denizli Belediyesi tarafından bir katı atık yönetimi
projesi yürütülmektedir. Denizli İlinde üretilen evsel katı atık miktarı ortalama kişi başına 1 kg’dır.
İlimizde 1 adet Entegre Düzenli Katı Atık Depolama Alanı bulunmaktadır. Toplam 3 etaptan
oluşan Düzenli Depolama Sahasının 14,2 Hektarlık alandan oluşan 1. ve 2. etabında atıkların
düzenli depolanmasına devam edilmiştir.
2013 yılında 235,18 ton atık düzenli depolama sahamızda bertaraf edilmiştir.
Belediye sınırları içinde toplanan atıkların kompozisyonunun belirlenebilmesi amacıyla katı
atık karakterizasyon çalışması yapılmıştır. Analiz çalışmaları belirlenen 4 bölgeden alınan
numuneler ile (yüksek gelir, orta gelir, düşük gelir, sanayi bölgesi) yaz ve kış mevsiminde olmak
üzere toplam 2 kez yapılmıştır.
- 59 -
Atık
elekt. ve
elektro. metal
ekipman
2%
1%
cam
7%
Tehlikeli atık
1%
Park ve bahçe atıkları
Diğer
2%
yanmayanlar
2%
Diğerleri
1%
plastik
11%
hacimli karton
2%
mutfak atıkları
60%
kağıt
8%
karton
3%
Grafik C.1- İlimizdeki 2013 Yılı Atık Kompozisyonu (Denizli Belediyesi, 2013)
Kül
6,3
Plastik
9,9
Metal
1,72
Cam
5,37
Kağıt
10,8
Organik
Atık Kompozisyonu
(yıllık ortalama, %)
49,9
Kış
0,95
Yaz
Kişi Başına
Üretilen
Ortalama Katı
Atık Miktarı
(kg/gün)
0,95
Kış
Yaz
36,7
30
Kış
Geri
Kazanılan
Ortalama
Atık
Miktarı
(ton/gün)
573
Kış
574.321
521
Yaz
Nüfus
Yaz
Toplanan
Ortalama Katı
Atık Miktarı
(ton/gün)
574.321
Birlik ise birliğe üye olan
belediyeler
--
Denizli
İl/
İlçe Belediye veya Birliğin
Adı
Çizelge C.1 – İlimizde 2013 Yılı İçin İl/İlçe Belediyelerince Toplanan ve Birliklerce Yönetilen Katı
Atık Miktar ve Kompozisyonu(ÇŞİM, Denizli Belediyesi, 2013)
- 60 -
Çizelge C.2 – İlimizde 2013 Yılı İl/İlçe Belediyelerde Oluşan Katı Atıkların Toplanma, Taşınma ve
Bertaraf Yöntemleri ve Tesis Kapasiteleri(ÇŞİM, 2013)
*
Toplanıyor
Acıpayam
Babadağ
Baklan
Bekilli
Beyağaç
Bozkurt
Buldan
Çal
Çameli
Çardak
Çivril
Güney
Honaz
Sarayköy
Serinhisar
Tavas
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
Toplanıyor
--
ös
ös
-----------------
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
ös
Düzenli
Depolama
--
var
var
--
Ste
rili
zas
yo
n
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
yok
-----------------
Kompost
Diğer
(Belirtiniz)
Toplanıyor
Ambalaj,
Bitkisel
atık,
Organik
atık,
Hafriyat
Moloz
Ambalaj
-Ambalaj
--Ambalaj
---Ambalaj
---Ambalaj
---
Yakma
Denizli
Diğer
(Belirtiniz)
Mevcut
Bertaraf
Yöntemi ve Tesis Kapasitesi/Birimi
Düzensiz
Depolama
Tıbbi
Bertaraf
Evsel*
Taşıma
İl/ilçe
Belediye
Adı
Transfe
r
İstasyo
nu
Varsa
Sayısı
Atık Yönetimi
Hizmetlerini Kim
Yürütüyor?**
Toplama
Hangi Atıklar Toplanıyor?
Ofis işyeri dahil.
Belediye (B), Özel Sektör (ÖS), Belediye Şirketi (BŞ).
**
- Denizli Büyükşehir Belediyesi Mülga Acıpayam Ovası Katı Atık Birliği, Çivril, , Mülga
Çivril Yukarı Menderes Havzası Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Belediyeler Birliği, Mülga Tavas
Yöresi Çevre Yönetimi Belediyeler Birliği’nin görev ve yetkilerini ettirmektedir.
Çizelge C.3- İlimizde (…) Yılında Birliklerce Yürütülen Katı Atıkların Toplanma, Taşınma ve
Bertaraf İşlemlerine İlişkin Bilgi (Kaynak, yıl)
*İlimiz Büyükşehir Belediyesi olduğundan Birlikler kapanmıştır.
C.2. Hafriyat Toprağı, İnşaat Ve Yıkıntı Atıkları
İl Merkezimizde bulunan bir adet firmaya Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri
Kazanım Tesisi İzni verilmiş olup, bu tesiste inşaat / yıkıntı atığı yanında mermer pasası ve
traverten parçaları geri kazanılabilmektedir.
İlimiz sınırları içinde faaliyet gösteren; mermer fabrikaları, mermer işletmeleri ile
ocaklardan kaynaklanan mermer pasası, mermer çamuru ve traverten parçalarının depolanabileceği
ya da dolgu amaçlı kullanılabileceği toplam 5 adet alan Valiliğimizce belirlenmiştir.
1- Kaklık Çaykara Deresi Mevkii
2- Kocabaş Canlıdere Mevkii
3- Gümüşler Kayaköy Mevkii
- 61 -
4- Hacıeyüplü Mahallesi
5- Irlıganlı Kasabası
C.3. Ambalaj Atıkları
Ambalaj atıkları toplama ayırma tesislerince toplanmakta ve geri dönüşüm tesislerince tekrar
ekonomiye kazandırılmaktadır.
İlimizde ambalaj atıklarını toplama ve ayırma işlemini yapan 6, geri kazanan 3 lisanslı tesis
bulunmaktadır.
Denizli, Baklan, Bozkurt, Çardak, Akköy, Sarayköy ve Acıpayam Belediyeleri lisanslı
firmalarla yaptıkları protokol çerçevesinde işletme ve konutlardan kaynaklanan ambalaj atıklarını
kaynağında ayrı toplamaktadır.
Çizelge C.4- İlimizdeki 2013 Yılı Ambalaj Ve Ambalaj Atıkları İstatistik Sonuçları (ÇŞİM, 2013)
Ambalaj
Cinsi
Üretilen
Ambalaj
Miktarı (kg)
Plastik
Metal
Kompozit
Kağıt
Karton
Cam
18.561.749
227.876.39
6
-
Toplam
246.438.14
5
Piyasaya
Sürülen
Ambalaj
Miktarı (kg)
9.064.444
44.282
1.848.822
9.042.288
Geri
Kazanım
Oranları
(%)
42
42
42
42
Geri
Kazanılması
Gereken
Miktar (kg)
2.752.418
18.430
775.730
1.728.270
Geri
Kazanılan
Miktar (kg)
Gerçekleşen
Geri Kazanım
Oranı (%)
3.906.448
18430
785606
1.899.319
43,1
42
42
21
4.070.755
42
724.264
723.983
18
19.566.304
42
6.169.880
7.333.786
37
2013 yılında kaynağında ayrıştırma ile toplam değerlendirilebilir atık miktarı 14.933.954 kg’dır.
(Karışık Ambalaj Atığı)
“Atık Ambalaj Sistemi” hata verdiğinden geri kazanılması gereken ve geri kazanılan ambalaj
verileri girilememiştir.
350
300
250
200
Piyasaya Süren
150
Ambalaj Üreticisi
100
50
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Grafik C.2- İlimizdeki Kayıtlı Ambalaj Üreticisi-Piyasa Süren Ekonomik İşletmeler(ÇŞİM, 2013)
- 62 -
C.4. Tehlikeli Atıklar
İlimizde işletmelerden kaynaklanan tehlikeli atıklar öncelikle tesiste geçici depolanmakta, daha
sonra geri kazanım veya bertaraf tesislerine lisanslı araçlarla taşınmaktadır.
İlimizde tehlikeli madde ile kontamine olmuş varil, bidon vb. ambalajların geri kazanımını
yapan 3 adet firma bulunmaktadır.
Ayrıca özel bir çimento fabrikasının tehlikeli atıkları enerji geri kazanımı amaçlı yakma
lisansı bulunmaktadır.
Tehlikeli Atık Miktarı (Ton)
45000
40000
35000
30000
25000
20000
15000
10000
5000
0
Geri Kazanım
Bertaraf
Tesis İçi
Stok
İhracat
Toplam
2011
1669,02
250,4
16,52
13,88
0
1949,82
2012
1783,6
1615,66
10,81
10,39
43,87
3464,33
2013
40223,32
750,87
50,56
6,06
58,9
41089,71
Grafik C.3- TABS Göre İlimizdeki Tehlikeli Atık Yönetimi(ÇŞİM)
Çizelge C.5 – İlimizdeki 2013 Yılında Sanayi Tesislerinde Oluşan Tehlikeli Atıklarla İlgili Veriler
(TABS, 2013)
( 2013 ) Yılı
Aktivite
kodu*
Atık
Kodu**
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
04
04
05
05
05
06
06
07
07
07
040216
040219
050103
050105
050701
060502
061302
070104
070214
070714
3,32
4
0.22
0,38
1,44
1,23
4,84
1
2,75
0,88
Geri
Kazanım
Miktarı
(ton/yıl)
3,32
4
1,44
4,84
1
2,75
0,88
08
080111
34,64
34,64
Geri
Kazanı
m %’ si
Geri
Kazanım
Yöntemi
Bertaraf
Miktarı
(ton/yıl)
Bertaraf
%’ si
Bertaraf
Yöntemi
100
100
100
100
100
100
100
R12
R12
R12/R13
R12/R13
R1
R1
R13
R1,R5,R1
2, R13
0.22
0,38
1,23
-
100
100
100
-
D10
D13
D15
-
-
-
-
100
- 63 -
08
08
08
08
08
080113
080113
080113
080113
080115
35,88
13,75
22,13
1,45
0,3
35,88
13,75
22,13
1,45
0,3
100
100
100
100
08
080121
29,24
29,24
100
08
080317
0,543
0,543
100
08
09
10
10
10
10
11
11
12
12
12
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
15
15
15
15
15
080409
090106
100118
100817
101115
110108
110109
110111
120109
120120
120120
130101
130104
130104
130105
130110
130113
130113
130205
130205
130206
130208
130208
130208
130310
130310
130702
130703
130703
130703
130899
150110
150110
150110
150111
150111
0,04
0,3
9,27
2,3
7,56
0,16
0,9
0,77
55,74
3,18
0,011
0,44
45,63
45,63
667,42
0,01
63,84
0,95
5,32
0,54
0,76
144,7
2,1
6,1
11,44
90
0,1
1
1,9
0,05
5,2
36,3
1537,1
0,634
0,26
1,76
0,04
0,3
9,27
2,3
7,56
0,16
0,9
0,77
55,74
3,18
0,44
45,63
45,63
667,72
63,84
5,32
0,76
144,7
11,44
0,1
1
5,2
36,3
1537,1
1,76
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
15
150202
149,94
149,94
100
R1,R2
R1,R2
R12,R13
R1
R2,R5,R1
2
R1,R12,R
13
R12
R4
R12
R12
R12,R13
R1
R1
R12
R12,R13
R4,R12
R9
R9
R9
R9
R9
R1, R9
R9
R1, R9
R9
R1
R1,R9
R1,R4,R7
R12,R13
R12,R13
R1, R12,
R13
-
-
-
-
-
-
-
-
-
100
100
100
100
100
-
D3
D10
D10
D10
D15
D10
-
-
-
0,011
0,54
2,1
1,9
0,634
0,26
-
- 64 -
15
16
16
16
150202
160103
160103
160107
0,35
20,13
68,6
0,06
20,13
68,6
-
100
100
-
100
100
100
100
-
R1,R3
R7,R12
R4,
R12,R13
R4,R7,R1
2
R13
R12,R13
R4, R13
R1
R1,R12
R1,R12,R
13
R4,R12
R4
R13
R1,R12
-
16
160107
22,7
22,7
100
16
160107
0,25
-
-
16
160213
5,88
5,88
100
16
16
16
16
16
16
16
160506
160506
160508
160601
160602
160708
160709
0,75
0,14
18,1
17,2
0,08
2,1
3,26
0,75
18,1
17,2
2,1
3,26
100
100
100
100
100
17
170204
3,23
3,23
100
17
17
17
17
18
18
170409
170410
170503
170603
180101
180102
9,463
27,440
4,575
7,182
0,023
4,589
9,463
27,440
4,575
7,182
-
18
180103
724,738
-
-
-
18
18
18
18
18
18
19
19
19
19
180104
180106
180106
180108
180108
180110
190107
190205
190811
190813
0,278
10,721
3,274
3,412
0,018
0,001
0,870
289,540
0,066
15,510
3,274
0,018
0,001
0,870
289,540
0,066
15,510
100
100
100
100
100
100
100
0,06
100
D10
-
-
-
-
-
-
-
-
-
0,14
0,08
-
100
100
-
D15
D5
-
-
-
-
0,023
4,589
100
100
724,738
100
D9
D9
D10,D9,
D1
D9
D15
D15
-
0,278
100
10,721
100
R13
3,412
100
R13
R13
R13
R12
R12
R1,R12
R12,R13,
20
200121
9,233
9,233
100
R7
20
200121
0,015
R12
20
200126
31,213
31,213
100
R9
20
200133
0,002
0,002
100
D5
*
Atık Yönetiminin Genel Esasları ya da tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde tanımlanan 2 rakamlı aktivite tipini
gösterir.
**
Aynı yönetmeliklerde her bir aktivite için sıralanan tehlikeli atık kodu (6 rakamlı).
- 65 -
C.5. Atık Madeni Yağlar
İlde toplanan atık yağ miktarı
Atık Motor Yağı (Ton)
Atık Endüstriyel Yağ (Ton)
670,57
462,69
197,8
177,46
282,055
181,75
132,16
72,94
2009
2010
2011
2012
Grafik C.4 – İlimizdeki Atık Yağ Toplama Miktarları(TABS)
Çizelge C.6 – İlimizdeki Atık Yağ Geri Kazanım ve Bertaraf Miktarları(TABS,2013)
Yıl
Geri kazanım (ton)
İlave yakıt (ton)
Nihai bertaraf (ton)
98,25
145,85
6,3
2009
340,33
138,31
1,22
2010
507,73
119,17
17,54
2011
687,97
106,16
8,6
2012
2013
Çizelge C.7 – İlimizdeki (2013) Yılı İçin Atık Madeni Yağlarla İlgili Veriler(ÇŞİM, 2013)
Atık
Madeni
Yağ
Üreten
Resmi ve
Özel
Kurum/
Kuruluş
Sayısı
-
Toplanan
Atık Yağ
Beyan
Form
Sayısı
142
Toplam Atık
Madeni Yağ
Miktarı (ton/yıl)
Atık
Motor
Yağ
132,16
Atık
Sanayi
Yağ
670,57
Atık Madeni Yağ Taşımak
Üzere Lisans Alan
Geri Kazanım Tesisi
Sayısı
Toplam
Firma
Sayısı
Toplam
Araç Sayısı
2
Yok
Lisanslı
Lisanssız
1
-
4
-
İlimizde 1 adet işletme atık yağ geri kazanımı konusunda lisanslandırılmıştır.
Çizelge C.8 – İlimizdeki Atık Yağ Geri Kazanımı Sonucu Elde Edilen Ürün Miktarları(ÇŞİM,
2013)
YIL
Ürün Miktarı (Ton) (Kalıp Yağı + Harman Yağı + Jüt Yağı)
2010
39,00
2011
67,00
2012
2013
*İlimizdeki atık yağ geri kazanım tesisinin izin lisans şartları değiştiğinden dolayı firma sahibinden veriler temin
edilememiştir.
- 66 -
C.6. Atık Pil ve Akümülatörler
Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği çerçevesinde; 1 adet izinli “Hurda
Akümülatör Geçici Depolama Alanı” mevcuttur. Atık akü geri kazanım yapan tesis
bulunmamaktadır.
Denizli Belediye sınırlarında pillerin ayrı toplanmasına yönelik Denizli Belediyesi ile
Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği (TAP) arasında yapılan protokol çerçevesinde
okullara, eczanelere, hastanelere, alışveriş merkezlerine ve muhtarlık binalarına yerleştirilmiş olan
146 adet atık pil kutusundan 2012 yılında 2.020 kg atık pil toplanmıştır. Atık piller Denizli
Belediyesi tarafından toplanarak TAP’a gönderilmekte ve bertarafı TAP tarafından yapılmaktadır.
Çizelge C.9 – İlimizde (2013) Yılında Oluşan Akümülatörlerle İlgili Veriler(ÇŞİM, 2013)
ATIK AKÜMÜLATÖRLER
APA Taşıyan Lisanslı
Araç Sayısı
Atık Akümülatör Geçici
Depolama İzni Verilen
Depo
Sayısı
1
Kapasitesi
(ton)
Toplanan
Atık
Akümülatör
Miktarı (ton)
İldeki
Atık Akümülatör
Geri Kazanım
Tesisleri
Sayı
2
0.23
Kapasite
(ton/yıl)
0
0
Geri kazanım
Tesislerinde
İşlenen Atık
Akümülatör
Miktarı
Miktarı
%
(ton)
0
0
Çizelge C.10 – İlimizde Yıllar İtibariyle Atık Akü Kazanım Miktarı (Ton) (ÇŞİM, 2013)
Grafik C.5 (.....) ilinde Yıllar İtibariyle Atık Akü Toplama ve Geri Kazanım Miktarı
NOT: İlimizde akü kazanım yapan firma bulunmamaktadır.
Çizelge C.11 – İlimizde Yıllar İtibariyle Toplanan Atık akü Miktarı (Kg) (ÇŞİM, 2013)
2010
373.000
2011
338.410
2012
355.000
2013
233.000
Çizelge C.12- İlimizde Yıllar İtibariyle Toplanan Atık Pil Miktarı (Kg) (ÇŞİM-Denizli Belediyesi,
2013)
2012
2.068
2013
17.276
Çizelge C.13 – İlimizde Taşıma Lisanslı Araçların Yıllara Göre Gelişimi (Adet) (ÇŞİM, 2013)
2008
-
2009
-
2010
-
2011
1
2012
1
2013
1
- 67 -
C.7. Bitkisel Atık Yağlar
İlimizde bitkisel atık yağ deposu bulunan özel bir işletmeye, Yönetmelikte belirtilen teknik
özelliklere sahip olması dolayısıyla İl Müdürlüğümüzce “Geçici Depolama İzni” verilmiştir. Ayrıca
aynı şirkete 2 adet bitkisel atık yağ taşıma lisans belgeleri verilmiştir.
İlimizde lisanslı bitkisel atık yağ geri kazanım tesisi bulunmamaktadır.
Grafik C.6 – (….) ilinde 2013 Yılı Bitkisel Atık Yağlardan Geri Kazanılan Ürün Dağılımı (Kaynak,
yıl)
Denizli İlinde bitkisel atık yağ geri kazanım tesisi bulunmamaktadır.
Çizelge C.14 – İlimizde (2013) Yılı İçin Atık Bitkisel Yağlarla İlgili Veriler(ÇŞİM, 2013)
Bitkisel Atık Yağlar
İçin Geçici Depolama
İzni Verilen Toplam
Depo
Sayısı
2
Kapasitesi
(ton)
30-30
Bitkisel Atık Yağ
Taşımak Üzere Lisans
Alan
Toplanan Bitkisel Atık Yağ
Miktarı (ton)
Kullanılmış
Kızartmalık Yağ
Diğer
(Belirtiniz)
124,127
Toplam
Firma
Sayısı
Lisans Alan Geri
Kazanım Tesisi
Toplam
Araç
Sayısı
2
Kapasitesi
(ton/yıl)
Sayısı
3
-
-
Çizelge C.15- İlimizde 2009-2013 Yılları Arasında Bitkisel Atık Yağ Taşıma Lisanslı Araç Sayısı
(ÇŞİM, 2013)
Lisanslı Araç Sayısı
2009
1
2010
1
2011
1
2012
2
2013
3
C.8. Poliklorlu Bifeniller ve Poliklorlu Terfeniller
12 Kalıcı Organik Kirleticilerden biri olan PCB’ler bir grup aromatik klorlu bileşik olan
poliklorlubifenillere verilen genel isimdir. PCB’lerin zararlı etkileri, bu maddelerle kirletilmiş gıda
ve içecekler tüketildiğinde veya bu maddeler teneffüs edildiğinde, yutulduğunda ya da deriyle
temas ettiğinde ortaya çıkmaktadır. PCB’ler bertaraf veya başka herhangi bir amaçla yakıldıklarında
tam bir yanma meydana gelmezse, çok daha zararlı etkilere sahip furanlar (PCDF) ve dioksinler
(PCDD) yan ürün olarak ortaya çıkmaktadır.
C.9. Ömrünü Tamamlamış Lastikler (ÖTL)
İlimizde “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği” kapsamında ÖTL geçici
depolama alanı, geri kazanım tesisi ve ÖTL bertaraf tesisi bulunmamaktadır. İlimizde, ÖTL yakma
konusunda lisans almış özel bir çimento fabrikası bulunmaktadır.
- 68 -
Çizelge C.16 – İlimizde 2013 Yılında Oluşan Ömrünü Tamamlamış Lastikler İle İlgili Veriler
(ÇŞİM, 2013)
ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLER (ÖTL)
Geçici
Geri
ÖTL Geri Kazanım
ÖTL Bertaraf Tesisi
Depolama
Kazanılan
Tesisi
Alanlarındaki
ÖTL
ÖTL Miktarı
Miktarı
Kapasitesi
Kapasitesi
Sayısı
Sayısı
(ton)
(ton)
(ton/yıl)
(ton/yıl)
-
ÖTL
Geçici Depolama
Alanı
Hacmi
Sayısı
(m3)
-
Bertaraf
Edilen
ÖTL
Miktarı
(ton)
-
40000
35000
30000
25000
Geri Kazanım Tesisi*
20000
Çimento Fabrikası
15000
10000
5000
0
2009
2010
2011
2012
2013
Grafik C.7– İlimizde Geri Kazanım Tesislerine ve Çimento Fabrikalarına Gönderilen Toplam ÖTL
Miktarları (Ton/Yıl) (ÇŞİM, 2013)
Çizelge C.17 – İlimizde Geri Kazanım Tesislerine ve Çimento Fabrikalarına Gönderilen Toplam
ÖTL Miktarları (ton/yıl) (ÇŞİM,2013)
2009
2010
2011
2012
2013
Geri Kazanım Tesisi*
18150
33401
-
-
Çimento Fabrikası
17400
39000
-
1219
1658,3
C.10. Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar (AEEE)
Avrupa Birliği’nin 2002/96/EC sayılı Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya Direktifi ile elektrikli
ve elektronik eşyaların üretiminde kullanılan tehlikeli maddelerin kullanılmasını yasaklayan
2002/95/EC sayılı elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddelerin kullanımının
sınırlanmasına ilişkin direktiflerin ulusal mevzuatımıza uyumlaştırılması çalışmaları kapsamında
“Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği” hazırlanarak 22.05.2012 tarih ve
28300 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yönetmelik büyük ev eşyaları, küçük ev aletleri, bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları,
tüketici ekipmanları, aydınlatma ekipmanları, elektrikli ve elektronik aletler (büyük ve sabit sanayi
aletleri hariç olmak üzere),oyuncaklar, eğlence ve spor aletleri, tıbbi cihazlar (emplantasyon
ürünleri ve hastalık bulaşıcı temaslarda bulunan ürünler hariç), izleme ve kontrol aletleri ve otomat
- 69 -
sınıflarına dâhil olan elektrikli ve elektronik eşyalar ile elektrik ampulleri ve evsel amaçlı kullanılan
aydınlatma gereçlerini kapsamaktadır.
İlimizde, atık elektrikli ve elektronik eşyaların toplanması ile ilgili aktarma merkezleri
bulunmamaktadır.
İlimizde 1 (adet) atık elektrikli elektronikli eşya işleme lisansı olan bertaraf tesisi
bulunmaktadır.
Grafik C.8 Grafik C.9 -
(.....) ilinde 2013 Yılı Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya Toplama
Miktarları
(.....) ilinde 2013 Yılı AEEE İşleme Tesis Sayıları
Çizelge C.18 –İlimizde (2013) Yılı AEEE Toplanan ve İşlenen Miktarlar(ÇŞİM, 2013)
Belediyeler Tarafından
Oluşturulan AEEE
Getirme Merkezleri
Sayısı
Hacmi (m3)
-
-
AEEE’lerin
Toplanması
Amacıyla
Oluşturulan
Aktarma
Merkezleri
Hacmi
Sayısı
(m3)
-
Getirme
Merkezlerinde
ve Aktarma
Merkezlerinde
Biriken AEEE
Miktarı (ton)
AEEE İşleme Tesisi
-
Sayısı
Kapasitesi
(ton/yıl)
1
-
İşlenen AEEE
Miktarı (ton)
28,84
C.11. Ömrünü Tamamlamış (Hurda) Araçlar
“Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik” kapsamında İlimizde, ÖTA
teslim yeri uygunluk belgesi alan bir firma bulunmaktadır. Ayrıca, özel bir firma da ömrünü
tamamlamış araçların geçici depolanması konusunda Bakanlığımızdan geçici faaliyet belgesi
almıştır.
Çizelge C.19- İlimizde (2013) Yılı Hurdaya Ayrılan Araç Sayısı(ÇŞİM, 2013)
Oluşturulan ÖTA Teslim yerleri
Sayısı
1
ÖTA Geçici Depolama Alanı
Kapasitesi
Sayısı
(ton/yıl)
1
150 ton/yıl
ÖTA İşleme Tesisi
Kapasitesi
Sayısı
(ton/yıl)
-
-
İşlenen ÖTA
Miktarı (ton)
-
C.12. Tehlikesiz Atıklar
“Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik” 05 Temmuz 2008 tarih ve 26927 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Yönetmelik ile atıkların
oluşumlarından bertaraflarına kadar çevre ve insan sağlığına zarar vermeden yönetimlerinin
sağlanmasına yönelik genel esaslar belirlenmiştir. Aynı zamanda Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi
ile Avrupa Birliği mevzuatının ulusal mevzuatımıza uyumlaştırılması sağlanmıştır.
Yönetmelikte “atık”, “üretici”, “sahip”, “yönetim”, “toplama”, “bertaraf” ve “geri kazanım”
tanımları yapılmakta, atık yönetimi ilkeleri sıralanmakta, geri kazanım ve bertaraf faaliyetlerini
yapan işletmeler için lisans ve kayıt tutma zorunluluğu getirilmekte, atık yönetim maliyetinin
- 70 -
finansmanı ile ilgili hükümlere yer verilmektedir. Ayrıca atık kategorileri, atık bertaraf ve geri
kazanım faaliyetleri ile 839 atık türü liste olarak verilmiştir.
Söz konusu 839 atık türünden 434 tanesi tehlikesiz atık özelliğindedir. Bu atıklardan tehlikeli
atıklar, ambalaj ve evsel atıklar gibi atık türlerinin yönetimine ilişkin usul ve esaslar ilgili
Yönetmeliklerle belirlenmiştir. Ancak, üretimden kaynaklanan bazı tehlikesiz atıkların yönetimi
boşlukta kalmıştır. Bu aşamada bazı tehlikesiz atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermeden
geri kazanım faaliyetlerinin yönetilebilmesi amacıyla Bakanlığımızca “Bazı Tehlikesiz Atıkların
Geri Kazanımı Tebliği” hazırlanmış ve 17 Haziran 2011 tarih ve 27967 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Tehlikesiz atıkların düzenli depolama faaliyetleri, 26 Mart 2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik”
kapsamında yürütülmektedir. Yönetmeliğin Ek-2 kapsamında yapılan analiz sonuçlarına göre
atıklar, I. Sınıf, II. Sınıf ya da III. Sınıfı Düzenli Depolama Sahalarında bertarafı sağlanmaktadır.
Türkiye’de tehlikesiz atık statüsünde olan ve miktar olarak oldukça fazla olan demir çelik
sektöründen kaynaklanan, cüruf atıkları; Termik santrallerden kaynaklanan, kül atıkları ve daha çok
biyolojik arıtma tesislerinden kaynaklanan arıtma çamurları bu atık grubunda değerlendirilmektedir.
Çizelge C.20-İlimizdeki (2013)Yılı için Sanayi Tesislerinde Oluşan Tehlikesiz Atıkların Toplanma,
Taşınma ve Bertaraf Edilmesi İle İlgili Veriler(Kaynak, yıl)
**Yeterince veri bulunamadığı için çizelge doldurulamamıştır
C.12.1 Demir ve Çelik Sektörü ve Cüruf Atıkları
Demir ve Çelik Endüstrisinden Kaynaklanan Atıklar, 05 Temmuz 2008 tarih ve 26927 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin
Yönetmelik”in Atık Listesinde; 10 02 koduyla, “Demir ve Çelik Endüstrisinden Kaynaklanan
Atıklar” olarak belirtilen başlık altında yer almaktadır. Söz konusu atık sınıflandırılması Çizelge
C.18’de gösterilmektedir.
Çizelge C.21 – Demir ve Çelik Endüstrisinden Kaynaklanan Atıklar Listesi(ÇŞİM)
ATIK
KODU
10 02
10 02 01
10 02 02
10 02 07*
10 02 08
10 02 10
10 02 11*
10 02 12
10 02 13*
10 02 14
10 02 15
10 02 99
ISIL İŞLEMDEN KAYNAKLANAN ATIKLAR
Demir ve Çelik Endüstrisinden Kaynaklanan Atıklar
Cüruf işleme atıkları
İşlenmemiş cüruf
Tehlikeli maddeler içeren gazların arıtımı sonucu ortaya çıkan katı atıklar
10 02 07 dışında gaz arıtımı sonucu ortaya çıkan katı atıklar
Haddehane tufalı
Soğutma suyunun arıtılmasından kaynaklanan yağ içerikli atıklar
10 02 11 dışındaki soğutma suyu arıtma atıkları
Gaz arıtımı sonucu oluşan ve tehlikeli maddeler içeren çamurlar ve filtre
kekleri
10 02 13 dışındaki gaz arıtımı sonucu oluşan çamurlar ve filtre kekleri
Diğer çamurlar ve filtre kekleri
Başka bir şekilde tanımlanmamış atıklar
KATEGORİ
M
M
M
- 71 -
Çizelge C.22- İlimizdeki (…) Yılı İldeki Demir ve Çelik Üreticileri Üretim Kapasiteleri, Cürüf ve
Bertaraf Yöntemi (Kaynak,Yıl)
* Yeterince veri bulunamadığı için çizelge doldurulamamıştır.
C.12.2 Kömürle Çalışan Termik Santraller ve Kül
Çizelge C.23- İlimizdeki (…) Yılı Termik Santrallerde Kullanılan Kömür Miktarı ve Oluşan CürufUçucu Kül Miktarı (Kaynak,Yıl)
Çizelge C.24 -
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğe göre Termik
Santral Atıkları
Grafik C.10 - (.....) ilinde 2013 Yılı Kül Atıklarının Yönetimi
*İlimizde termik santral bulunmadığı için bu çizelge doldurulamamıştır.
C.12.3 Atıksu Arıtma Tesisi Çamurları
Müdürlüğümüzce, İlimiz sınırları içerisinde faaliyet gösteren (organize sanayi bölgesi dahil)
işletmelerin arıtma tesislerinden alınan artıma çamur numuneleri, Bakanlığımızdan yetkili analiz
laboratuvarlarca analizleri yapılmıştır. Analiz sonucu tehlikesiz atık çıkan işletmeler, arıtma
çamurlarını Denizli Belediyesi 2.sınıf düzenli depolama sahasında tek tür olarak depolama
yapılmaktadır. Tehlikeli çıkanlar ise 1.sınıf düzenli düzenli depolama sahasında gönderilmektedir.
Analiz sonucu tehlikeli çıkan işletmeler ise, arıtma çamurlarını lisanslı atık taşıma araçlarına
vermektedir.
C.13. Tıbbi Atıklar
İlimiz merkez ve ilçe belediyelerinde oluşan tıbbi atıklar Bakanlığımızdan çevre lisanslı İlke Temizlik
Spor Organizasyon İnşaat Medikal Ticaret ltd. Şti.ne ait lisanslı tıbbi atık taşıma aracı ile toplanmakta ve
aynı firmaya ait sterilizasyon tesisinde sterile edildikten sonra Denizli Belediyesi Katı Atık Düzenli
Depolama Sahasında tıbbi atıklar için ayrılmış özel bölümde sterilizasyon yöntemiyle bertaraf edilmektedir.
- 72 -
2.2
0.07
0.001
0.002
0.001
0.001
0.001
0.03
0.01
0.01
0.002
0.07
0.001
0.01
0.01
0.02
0.001
0.03
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
Tesisin
Bulunduğu İl
Yetkili
Firmanın
Bertaraf
Tesisi
Sterilizasyon
/
Yakma
Belediyenin
Sterilizasyon
Yakma
Bertaraf
Yöntemi
Toplanan
tıbbi atık
miktarı
6
DENİZLİ
ACIPAYAM
BABADAĞ
BAKLAN
BEKİLLİ
BEYAĞAÇ
BOZKURT
BULDAN
ÇAL
ÇAMELİ
ÇARDAK
ÇİVRİL
GÜNEY
HONAZ
KALE
SARAYKÖY
SERİNHİSAR
TAVAS
*Tıbbi atık taşıma aracı sayısı “adet” olarak belirtilecektir.
ton/gün
Tıbbi Atık
Taşıma
Aracı Sayısı
*
Kamu
Kamu
Özel
Yok
Var
İl/ilçe
Belediyesinin
Adı
Özel
Tıbbi
Atıkların
Taşınması
Tıbbi Atık
Yönetim
Planı
Çizelge C.25– 2013 Yılında (Denizli) İli Sınırları İçindeki Belediyelerde Toplanan Tıbbi Atıklar
(ÇŞİM, 2013).
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
Çizelge C.26- (Denizli) ilinde Yıllara Göre Tıbbi Atık Miktarı (ÇŞİM, 2013)
2008
2009
2010
2011
2012
Tıbbi Atık Miktarı
(ton)
2013
890,52 ton/yıl
C.14. Maden Atıkları
İlimizde ortaya çıkan maden atıkları ile ilgili kayıt bulunmamaktadır.
Çizelge C.27– Maden Atıklarının Sınıflandırılması
*Yeterince veri bulunamadığı için çizelge doldurulamamıştır.
Çizelge C.28 -
Denizli ilinde 2013 Yılı
Kaynaklanan Atık Miktarı
Maden
Zenginleştirme
Tesislerinden
- 73 -
Grafik C.11 - (.....) ilinde 2013 Yılı Madencilikte Proses Atıklarının Bertarafı
*Yeterince veri bulunamadığı için çizelge doldurulamamıştır.
C.15. Sonuç ve Değerlendirme
İlimizde 1 adet Entegre Düzenli Katı Atık Depolama Alanı bulunmaktadır. 2012 yılında
223.276 ton atık düzenli depolama sahamızda bertaraf edilmiştir. Özel bir tesiste inşaat / yıkıntı
atığı yanında mermer pasası ve traverten parçaları geri kazanılabilmektedir. İlimiz sınırları içinde
faaliyet gösteren; mermer fabrikaları, mermer işletmeleri ile ocaklardan kaynaklanan mermer
pasası, mermer çamuru ve traverten parçalarının depolanabileceği ya da dolgu amaçlı
kullanılabileceği toplam 5 adet alan bulunmaktadır. Ambalaj atıkları toplama ayırma tesislerince
toplanmakta ve geri dönüşüm tesislerince tekrar ekonomiye kazandırılmaktadır. İlimizde ambalaj
atıklarını toplama ve ayırma işlemini yapan 6, geri kazanan 3 lisanslı tesis bulunmaktadır. İlimizde
işletmelerden kaynaklanan tehlikeli atıklar öncelikle tesiste geçici depolanmakta, daha sonra geri
kazanım veya bertaraf tesislerine lisanslı araçlarla taşınmaktadır. Tehlikesiz atıkların düzenli
depolama faaliyetleri, 26 Mart 2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren “Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik” kapsamında yürütülmektedir.
Yönetmeliğin Ek-2 kapsamında yapılan analiz sonuçlarına göre atıklar, I. Sınıf, II. Sınıf ya da III.
Sınıfı Düzenli Depolama Sahalarında bertarafı sağlanmaktadır.
Kaynaklar
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
- 74 -
Ç. KİMYASALLARIN YÖNETİMİ
Ç.1. Büyük Endüstriyel Kazalar
Sevesso bildirim sistemine girilemediğinden konu ile ilgili veri bulunmamaktadır.
Çizelge Ç.1 – Yeterli veri bulunamadığı için çizelge doldurulamamıştır.
Ç.2. Sonuç ve Değerlendirme
Konu ile ilgili veri bulunmamaktadır.
Kaynaklar
- 75 -
D. DOĞA KORUMA VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK
D.1. Ormanlar ve Milli Parklar
Denizli ili iklim yönünden zaman zaman Ege Bölgesi ve zaman zaman da İç Anadolu
Bölgesi’nin iklim özelliklerinin görüldüğü bir mevkide bulunmaktadır. Bu bakımdan ilimizde yazın
yüksek sıcaklık derecelerine rastlandığı gibi kış aylarında da sıfırın altında (-) derecelere rastlamak
mümkündür.
Jeoloji ve toprak yönünden ise Denizli ilinin arazi karakteri dördüncü zaman ve metamorfik
kayalarla alüvyonlardan ibarettir. Arazi yapısında jeolojik zamanlar birbirine karışmış durumdadır.
Büyük Menderes, Çürüksu Havzaları, Hambat, Sarayköy, Acıpayam, Tavas, Yenice, Baklan,
Işıklı, Kızılhisar ovaları dördüncü zamana ait genç alüvyon topraklardır. Çivril ve Baklan Ovalarını
kuşatan formasyonlar, killi-şist ve kalker-şistlerden meydana gelmiştir. Alüviyon, mezozoik kalker,
fosilli neojen ve miyosen oluşumları birbirini tamamlar. Denizli-Honaz arazisi mezozoik, Honaz
Dağı miyosen, Acıgöl’ün güneyi Maymundağı esasen kalkerlerden oluşmuştur. Sarayköy’ün güneyi
miyosen, Babadağ’ın güneyi billurişist ve mika-şist, Güney İlçesi’nin batısı mika-şist, Çivril’in
doğusu Kızılhisar’ın batısı mezozoik kalker olup, hidromorfik topraklar birbirine karışmıştır. Büyük
Menderes’in sol ve sağ kıyısı boyunca mermer yatakları sıralanmıştır. Çal’ın kuzeyini kuşatan
dağlar fillattır. Yani yaşı belli değildir.
Denizli ili dahilinde ormanlar genel olarak kızılçam, karaçam, meşe, ardıç, sedir, kestane ve
çınar türlerinden meydana gelmiştir. Yapraklı ormanlar az miktarda olup, bu ormanlar meşe
türlerinden oluşur. Yapraklı ormanlar bozuk koru halindedir ibreli türlerden genellikle karaçam
yüksek rakımlarda, kızılçam ise daha düşük rakımlarda yer almıştır. Acıpayam, Eskere ve Tavas’ın
yüksek rakımlı yerlerinde ise az miktarda sedir bulunmaktadır. Babadağ, Çivril, Kavakalan, Akdağ
ve Belence yörelerinde ise meşe türleri yer alır.
Ormanların mülkiyeti genel olarak Devlete aittir. Bunun yanında, özel orman kurmak
amacıyla 1938 yılında Çal ve Süller Kasabası’nda başlamış olan özel ağaçlandırma çalışmaları,
1970 ve 1980’li yıllarda Acıpayam ve Tavas ilçelerinde de yoğunlaşarak devam etmiştir. Özel
ağaçlandırma çalışmaları 1986 yılına kadar Denizli İli sınırları içerisinde 5300 hektara ulaşmıştır.
1986 yılından itibaren ise bir mevzuata kavuşan özel ağaçlandırma çalışmaları günümüzde de
devam etmektedir. Ormanlarımızın kollektif ve estetik faydaları yanında tomruk, maden direği, tel
direği, sanayi odunu, kağıtlık odun, lif, yonga odunu, yakacak odun gibi ürünlerde elde
edilmektedir.
Orman Alanı
İl
Denizli
Toplam Ormanlık Alan (Ha)
561.577,1
Orman Alanı Yıllara Göre Değişim
Yıllar
Orman Alanı (ha.)
Değişim Yüzdesi %
1990
554.921,0
-
2000
556.200,0
+%0,2
2006
561.577,1
+%0,9
- 76 -
D.2. Çayır ve Mera
1986 -1990 yılları arası toplam 540 ha sahada mera ıslahı çalışması yapılmıştır.
D.3. Sulak Alanlar
İlimiz dâhilinde sulak alan niteliğinde üç yer bulunmaktadır. Uluslararası Kriterlere (Ramsar
Sözleşmesi) göre bunlardan Işıklı gölü "A Sınıfı", Acıgöl ise "B Sınıfı" sulak alan kapsamına girer.
Buldan Yayla (Süleymanlı Gölü), Mahalli Çevre Kurulu'nca Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği'ne
göre koruma altına alınmıştır. Uluslararası kriterlere göre Işıklı Gölü “A Sınıfı” , Acıgöl ise “B
Sınıfı sulak alan kapsamına girmektedir.
Işıklı Gölü; ilimizin Çivril ilçesinde yer alır. Aynı zamanda çevresindeki su kaynakları
itibariyle Büyük Menderes Nehri’nin Dinar’dan sonra ikinci büyük beslenme kaynağını
oluşturmaktadır. 206 x 10 m3 kapasiteli olup A Sınıfı sulak alan niteliğindedir. Gölde tatlısu
canlıları özellikle de sazan balığı çeşitleri, turna tatlısu kefali ve ıstakoz yetiştirilmektedir. Ayrıca
göçmen kuşlar için uygun bir konaklama yeri teşkil etmektedir.
Fotoğraf D.1-Işıklı Gölü
Etrafında verimli araziler bulunur. Gölün çevresinde Işıklı, Yuva, Beydilli, Gümüşsu,
Süngüllü, Irgıllı, Beyköy, Sundurlu, Seraserli, Yalınlı, Bucak, Karamanlı, Tuğlu ve Yeniköy gibi
yakın yerleşim alanları bulunmaktadır. Işıklı Gölü alt kesimlere yapılan dolgu set ve regülatör
nedeniyle aynı zamanda bir baraj gölüdür. Çivril, Baklan ve Aydın Ovası’nın yağış rejimine uygun
sulamasına yardımcı olmaktadır.
Acıgöl; Çardak ilçesi merkez ve Gemiş kasabası ile Afyon ili Dazkırı ve Başmakçı sınırları
içerisinde bulunmaktadır. Sığ bir göldür. Yaz mevsiminde suyu azalır ve yer yer kurur. Uluslararası
kriterlere göre “B Sınıfı” na giren sulak alandır.
Göl suyunda yüksek miktarda sodyum sülfat (Na2SO4) bulunduğundan canlı
yaşamamaktadır. Göl suyunun tuz oranının yüksek olması ve yaz aylarında kısmen kuruması
- 77 -
neticesinde rüzgârın
görülmektedir.
etkisiyle
tuz
tozlarının
yakın
çevresindeki
araziyi
çoraklaştırdığı
Bazı kuruluşlar, sodyum sülfat üretimi için Acıgöl’den faydalanmaktadır. Ancak kurutulan
göl sahasından çıkan tozlar sebebiyle kenar arazilerin çoraklaşması hızlanmaktadır.
Çardak ilçesine bağlı Gemiş kasabası yakınında bulunan 1.500 lt/sn debili tatlısu kaynağı
yazın göl suyunun tamamen yok olmasını önlemektedir. Tatlı su kaynağı etrafında yaklaşık 500 da.
sazlık bir alan bulunmaktadır. Acıgöl’ün doğal yapısı ve çevresi; gerek kuşları için uygun bir ortam
oluşturmaktadır.
Fotoğraf D.2-Acıgöl Çardak/DENİZLİ
Yayla (Süleymanlı) Gölü; Buldan İlçesi Süleymanlı Köyü yakınında ve Sazak Dağı’nın
1150 m. kotundaki düzlüğünde bulunmaktadır. Göl yatağı ve sulak alan toplam sahası 500 da.’dır.
Göl flora ve fauna varlığı, kaynak sularına besleyici özellik taşıması ve ayrıca yayla ortamında
mesirelik yer olması yönünden önemli bir göldür. Bu özelliklerin korunması için, 1. Derece Doğal
Sit Alanı olarak ilan edilmiştir.
Fotoğraf D.3-Buldan Yayla gölü Buldan/DENİZLİ
- 78 -
D.4. Flora
İl sınırlarımız dâhilindeki ormanlık alanlar içinde asli ağaçların haricinde odunsu bitkilerden
gruplar halinde ve dağınık halde çınar, titrek kavak, ardıç türleri, kızılağaç, karaağaç, akçakesme,
ahlat, sandal, şimşir ve çalı bulunmaktadır.
Otsu ve çalı formlu bitkilerden kekik, laden, atkuyruğu, böğürtlen, eğrelti ve çayır otları
mevcuttur. Sulak alanlarımızdan;
-Acıgöl, Çaltı (Beylerli) Gölü’nün çevresindeki yamaçlarda Akdeniz bitki örtüsünden
örneklere rastlanır. Toprak tuzlu olduğu için genel olarak tarıma uygun değildir. Ancak özellikle
kuzeydoğuda tarıma uygun alanlar vardır. Bölgede tarım için kullanılmayan alanlarda bitki örtüsü
özellikle çiçekli bitkilerce zengindir. Çardak İlçesine bağlı Gemiş Kasabası yakınında ve Acıgöl
havzası içerisinde bulunan 1500 lt/sn. debili tatlı su kaynağı yaklaşık 50 hektarlık sazlık bir alanı
beslemektedir.
- Buldan Yayla Gölü, kamış ve nilüfer gibi bazı sucul bitki türlerinin zenginliğiyle dikkati
çeker.
- Beyağaç İlçesi Kartal Gölü ve Anıt Orman civarı; bitki türü yönünden çok zengindir. Yörede
karaçam dışında ardıç, sedir, karahindiba, üçgül, sarıçiçekli gazal boynuzu, yonca türlerinden alpin
bitkileri bulunur.
Fotoğraf D.4 ve 5-Bataklık Süseni (Işıklı Gölü yakınlarında- Çivril) – Çiğdem (Beyağaç - Eren
Dağı)
D.5. Fauna
Denizli İli sulak alanları özel fauna varlığına sahiptir. Işıklı Gölü göçmen kuşlar için önemli
bir konaklama yeri teşkil etmektedir. Gerek sonbahar gerekse ilkbahar göçlerinde yoğun kuş
topluluklarının barınması ve beslenmesine olanak sağlamaktadır. Acıgöl Gölü göçmen kuşlar için
önemli bir ortam oluşturmaktadır. Özellikle bitkilerle kaplı olduğu yerlerde turna, göl çevresinde ise
toy kuluçkaya yatmaktadır. Yanısıra angıt, suna, uzunbacak, kılıçgaga ve küçük yağmurcuk yörede
kuluçkaya yatan diğer türlerdir. Kış aylarında ise flamingo, turna, sakarca, kaz, macar ördeği,
- 79 -
yeşilbaş, elmabaş, sakarmeke, bu bölgede kışlamaktadır. Yayla Göl’ü yaban ördeği ve leylek gibi
kuş türlerine barınak teşkil etmektedir.
Denizli’de mevcut av hayvanları ilçeler itibariyle Çizelge D-1’de verilmiştir.
Denizli İlçelerindeki Mevcut Av Hayvanları
İlçeler
Buldan
Tavas
Güney
Denizli
Çivril
Sarayköy
Çal
Kale
Çardak
Çameli
Av hayvanı Çeşitleri
Keklik , tavşan, yaban ördeği,yaban domuzu, tilki
Keklik, tavşan, tilki, yaban domuzu
Keklik, tavşan,yaban domuzu, tilki
Keklik, tavşan, üveyik, bıldırcın, toy, dağ keçisi, yaban domuzu, tilki
Keklik, tavşan, yaban domuzu, geyik, kaz toy, turaç bağırtlak, bıldırcın, tilki
Keklik, tavşan, turna, sarıkuş, üveyik, güvercin,yaban domuzu, tilki
Keklik, tavşan, sarıasma, ördek, yaban domuzu, tilki
Keklik, güvercin, tavşan, yaban domuzu, tilki
Keklik, tilki, tavşan ,yaban domuzu,
Keklik, tavşan, yaban domuzu, tilki
Çizelge D.1- Denizli İlçelerindeki Mevcut Av Hayvanları (Denizli Orman ve Su İşleri Şube Müdürlüğü)
D.6. Tabiat Varlıklarını Koruma Çalışmaları
TABİAT VARLIKLARINI KORUMA ŞUBESİ
Bakanlık Makamının 09/09/2011 tarih ve 2432 sayılı Olur’u ile 648 sayılı KHK ile eklenen
Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’nün görevlerinin gereği olarak taşra teşkilatları
aracılığı ile iş ve işlemlerin yürütülmesi amacıyla Denizli ilinde “Tabiat Varlıklarını Koruma Şube
Müdürlüğü” tahsis edilmiştir. Denizli Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunun yetki ve
sorumluluk alanı Denizli ve Aydın illerindeki tabiat varlığı ve doğal sit alanlarıdır. Bölge
Komisyonunun sekretaryası ile Denizli ve Aydın illerindeki koordinasyon Denizli Çevre ve
Şehircilik Müdürlüğü TVK Şube Müdürlüğünce yürütülmektedir.
Bakanlık Makamının 28/02/2013 tarih ve 4020 sayılı Olur’unda ise; Özel Çevre Korumadan
Sorumlu Şube Müdürlükleri tarafından yürütülen görevlerin Tabiat Varlıklarını Koruma İşlerinden
Sorumlu Şube Müdürlüklerince yürütülmesi uygun görülmüş olup 383 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin 2. maddesince tespit edilerek 22.10.1990 tarih ve 90/1117 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı ile tespit ve ilan edilen Pamukkale Özel Çevre Koruma Bölgesi kapsamındaki faaliyetler
2013 yılı Nisan ayından itibaren Tabiat Varlıklarını Koruma Şubemizce yürütülmektedir.
DENİZLİ TABİAT VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KOMİSYONU
Denizli TVK Bölge Komisyonunca; 2011 yılında 1, 2012 yılında 17, 2013 yılında 15 olmak
üzere toplam 33 toplantı gerçekleştirilmiş olup 109 adet karar alınmıştır.
Bölge Komisyonunun sekretaryası ile Denizli ve Aydın illerindeki koordinasyon Denizli
Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü Tabiat Varlıklarını Koruma Şube Müdürlüğünce yürütülmektedir. İl
Müdürlüğümüz sorumluluk alanında bulunan Denizli ve Aydın illerindeki tabiat varlığı ile doğal sit
alanlarının çeşitliliği çok fazladır. Gerek ender görülen farklı jeolojik oluşumlar ile sulak alan
- 80 -
özelliğindeki delta, göl vb. alanlar, gerekse anıt ağaç statüsündeki tabiat varlıkları yönünden zengin
bir bölgedir.
Bölgenin doğal varlıkları, tarih boyunca gerek kültürel yapı gerekse ekonomik yapı
üzerindeki etkileriyle öne çıkmıştır. Dağ sıralarının yarattığı engebeli arazi yapısı ve su koridorları
yerleşimlerin konumlanması ve tarımsal faaliyetlerin yer seçimindeki en temel etken olmuştur.
Bölgenin yerleşim ve kültürünün şekillenmesinde rol oynayan doğal yapı unsurlarının yanı sıra,
doğal yapı ve iklimin getirdiği biyolojik çeşitlilik de bölgenin önemli doğal değerleridir. Bu
çeşitlilik, bitki türleri, kuş türleri, sulardaki biyolojik çeşitlilik, tatlı ve tuzlu su balık ve diğer
canlıları ile av hayvanlarını kapsamaktadır.
Bölgenin sahip olduğu doğal ve kültürel varlıklar gerek nitelik gerekse nicelik bakımından
yüksek bir zenginlik sunmaktadır ve farklı yasal statülerle koruma altına alınmıştır. Bölge genelinde
sit alanı türlerinin bu denli farklılaşması, bölgedeki çeşitlilik ve zenginliği de desteklemektedir.
Denizli ve Aydın İllerinde geçerli olan sit alanı türlerini arkeolojik, doğal, kentsel, kentselarkeolojik, arkeolojik- doğal ve diğer karma sitler oluşturmaktadır.
İl Müdürlüğümüz arşivinde yer alan dosya sayıları ile Denizli TVK Bölge Komisyonu
Sorumluluk Sahasındaki illerde bulunan tescilli doğal sit alanı sayılarına ait tablo aşağıda yer
almaktadır.
DENİZLİ TVK BÖLGE
KOMİSYONU
SORUMLULUK
SAHASINDAKİ İL
DENİZLİ
AYDIN
KÜLTÜR ve TURİZM
BAKANLIĞINDAN
TESLİM ALINAN
DOSYA SAYISI
233
275
TESCİL EDİLMİŞ
DOĞAL SİT ALANI
SAYILARI
18
14
ANIT AĞAÇ
TESCİLİ İLE İLGİLİ
DOSYA SAYILARI
28
33
DENİZLİ TABİAT VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KOMİSYONUNCA 2012 ve
2013 YILLARINDA TESCİLLENEN ANIT AĞAÇLAR;
Fotoğraf D.6- İlimiz Baklan İlçesi Boğaziçi Beldesinde bulunan, 23.02.2012 tarih ve 11
sayılı Kararla ‘Anıt Ağaç’ olarak tescillenen Meşe Ağacı.
- 81 -
Fotoğraf D.7-8: İlimiz Kale İlçesi, Alanyurt Köyü, Köy Merkezinde bulunan, 23.10.2012
tarih ve 46 sayılı Karar ile ‘Anıt Ağaç’ olarak tescillenen 2 adet Çınar Ağacı.
Fotoğraf D.9- Manisa İli Soma İlçesi Sarıkaya Köyünde bulunan ve Denizli TVKBK’nun
28.12.2012 tarih ve 57 sayılı Kararıyla ‘Anıt Ağaç’ olarak tescillenen Karadut Ağacı.
Fotoğraf D.10- Denizli İli, Tavas İlçesi, Kızılcabölük Kasabası, Çınartürk Parkında bulunan ve
Denizli TVKBK’nun 30.09.2013 tarih ve 100 sayılı Kararıyla ‘Anıt Ağaç’ olarak tescillenen Çınar
Ağacı.
- 82 -
Fotoğraf D.11- Denizli İli, Güney İlçesi, Yağcılar Mah., Çalıkgölü Mevkiinde bulunan ve Denizli
TVKBK’nun 17.05.2013 tarih ve 82 sayılı Kararıyla ‘Anıt Ağaç’ olarak tescillenen Makedonya
Meşesi Ağacı.
PAMUKKALE ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGESİ İLE İLGİLİ GENEL
BİLGİLER:
Pamukkale Özel Çevre Koruma Bölgesi; kendine has doğal yapısı ve tarihi değerleri olan
bir bölgedir. Bakanlar Kurulu’nca 22/10/1990 tarih ve 90/1117 sayılı Kararı ile tespit ve ilan
edilmiştir. Denizli ilinin 20 km kuzeybatısında Pamukkale, Akköy, Karahayıt, Develi, Yeniköy
yerleşim alanlarını da içine alan 66,56 km2 lik bir alandan oluşmaktadır.
Pamukkale Özel Çevre Koruma Bölgesi;
*Dünya Miras Listesinde yer alan Pamukkale Travertenleri ve Hierapolis Antik
Kenti,
*Jeotermal Kaynakların potansiyel değerleri,
*Bölgede gelişen turizm potansiyeli,
*Bölgenin biyoçeşitliliği,
*Yerleşmelerin turizm ve kentsel gelişme ihtiyaçları ve artan altyapı talepleri
nedeniyle, özel çevre koruma bölgesi olarak tespit ve ilan edilmiştir.
PARKLAR, TABİAT ANITLARI, TABİAT KORUMA ALANLARI VE TABİAT
PARKLARI LİSTESİ
1. Honaz Dağı Milli Parkı (9616 Ha.)
2. Akdağ Tabiat Parkı (14781 Ha.)
3. Güney Şelalesi Tabiat Anıtı (0,5 Ha.)
- 83 -
4.
5.
6.
7.
Kartal Gölü Tabiatı Koruma Alanı (1309 Ha.)
Çivril-Akdağ Yaban Hayatı Geliştirme Sahası (12365 Ha.)
Beylerli Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
Gökgöl ve Işıklı Gölleri Sulak Alanı (700+7300 Ha.)
Fotoğraf D.12-Honaz Dağı Milli Parkı
Fotoğraf D.13-Güney Şelalesi Tabiat Anıtı
- 84 -
Fotoğraf D.14- Kartal Gölü Tabiatı Koruma Alanı
Fotoğraf D.15-Çivril-Akdağ Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
- 85 -
Fotoğraf D.16- Beylerli Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
İLİMİZDEKİ DOĞAL SİT ALANLARI
1- Pamukkale (Hierapolis) – Pamukkale Beldesi/Denizli
2- Karahayıt Kırmızı Su – Karahayıt Beldesi/Denizli
3- Beyinli Mağarası – Kurtluca Köyü/Denizli
4- Aslanini Mağarası – Dodurgalar Beldesi/Acıpayam/Denizli
5- Keloğlan Mağarası – Dodurgalar Beldesi/Acıpayam/Denizli
6- Kartal Gölü – Çiçekbaba Dağı/Beyağaç/Denizli
7- Yayla Gölü – Süleymanlı Köyü/Buldan/Denizli
8- Kamara Traverten – Yenicekent Beldesi/Buldan/Denizli
9- Doğal Mağara – Çakırlar Köyü/Çal/Denizli
10- Güney Şelalesi – Cindere Köyü/Güney/Denizli
11- Honaz Dağı Milli Parkı – Honaz/Denizli
12- Kaklık Mağarası – Kaklık Kasabası/Honaz/Denizli
13- Kızılhisar Mağarası – Sarpdere Mevkii/Serinhisar/Denizli
14- Atalar Mahallesi – Denizli
15- Servergazi Türbe Alanı – Denizli
16- Kale, Çeşmeyeri, Site 1-2 ve Yamuktepe Yerleşmeleri – Çardak/Denizli
17- Sırçalık Köyü Asırlık Çınar Ağaçları Bölgesi – Acıpayam/Denizli
18- Karahayıt II.Derece Doğal Sit – Karahayıt Beldesi/Denizli
- 86 -
Fotoğraf D.17 ve 18- Pamukkale (Hierapolis) - “G.E.E.A.Y.K. 13.12.1980 tarih ve A-2587 sayılı
Kararı ile I. Derece Arkeolojik ve I.Derece Doğal Sit olarak tescil edilmiştir.”
Fotoğraf D.19- Karahayıt Kırmızı Su - “İzmir KTVKK’nın 09.05.1990 tarih ve 1304 sayılı Kararı
ile II.Derece Doğal Sit olarak tescil edilmiştir.”
Fotoğraf D.20- Keloğlan Mağarası - “İzmir KTVKK’nın 21.03.2001 tarih ve 9871 sayılı Kararı ile
I.Derece Doğal Sit olarak tescil edilmiştir.”
- 87 -
Fotoğraf D.21- Kartal Gölü - “İzmir KTVKK’nın 21.03.2001 tarih ve 9871 sayılı Kararı ile
I.Derece Doğal Sit olarak tescil edilmiştir.”
Fotoğraf D.22-Buldan Süleymanlı Yayla Gölü - “İzmir KTVKK’nın 22.02.1991 tarih ve 2208
sayılı Kararı ile I.Derece Doğal Sit olarak tescil edilmiştir.”
- 88 -
Fotoğraf D.23- Doğal Mağara Çal/Çakırlar - “Aydın KTVKK’nın 19.10.2006 tarih ve 472 sayılı
Kararı ile I.Derece Doğal Sit olarak tescil edilmiştir.”
Fotoğraf D.24-Kamara Traverten Sırtı - “Aydın KTVKK’nın 22.04.2011 tarih ve 3653 sayılı Kararı
ile II.Derece Doğal Sit olarak tescil edilmiştir.”
- 89 -
Fotoğraf D.25- Güney Şelalesi - “İzmir KTVKK’nın 14.02.1986 tarih ve 1904 sayılı Kararı ile
I.Derece Doğal Sit olarak tescil edilmiştir.”
Fotoğraf D.26 ve 27- Servergazi Türbesi ve alandaki tescilli çınar ağaçlarından bir tanesi - “İzmir
KTVKK’nın 26.06.1996 tarih ve 5965 sayılı Kararı ile I.Derece Doğal Sit olarak tescil edilmiştir.”
- 90 -
Fotoğraf D.28 ve 29- Honaz Dağı Milli Parkı - “İzmir KTVKK’nın 01.02.1995 tarih ve 4592 sayılı
Kararı ile II.Derece Doğal Sit olarak tescil edilmiştir.”
Fotoğraf D.30- Kaklık Mağarası - “İzmir KTVKK’nın 03.05.2000 tarih ve 9399 sayılı Kararı ile
II.Derece Doğal Sit olarak tescil edilmiştir.”
Fotoğraf D.31- Sırçalık Köyü Asırlık Çınar Ağaçları Bölgesi – Acıpayam/Denizli “İzmir II
Numaralı KTVKK’nın 07.06.2000 tarih ve 9469 sayılı Kararı ile II.Derece Doğal Sit olarak tescil
edilmiştir.”
- 91 -
Fotoğraf D.32- Kale, Çeşmeyeri, Site 1-2 ve Yamuktepe Yerleşmeleri – Çardak/Denizli “İzmir II
Numaralı KTVKK’nın 30.10.1996 tarih ve 6202 sayılı Kararı ile I. Derece Arkeolojik ve I.Derece
Doğal Sit olarak tescil edilmiştir.”
D.7. Sonuç ve Değerlendirme
Bölgenin doğal varlıkları, tarih boyunca gerek kültürel yapı gerekse ekonomik yapı
üzerindeki etkileriyle öne çıkmıştır. Dağ sıralarının yarattığı engebeli arazi yapısı ve su koridorları
yerleşimlerin konumlanması ve tarımsal faaliyetlerin yer seçimindeki en temel etken olmuştur.
Bölgenin yerleşim ve kültürünün şekillenmesinde rol oynayan doğal yapı unsurlarının yanı sıra,
doğal yapı ve iklimin getirdiği biyolojik çeşitlilik de bölgenin önemli doğal değerleridir. Bu
çeşitlilik, bitki türleri, kuş türleri, sulardaki biyolojik çeşitlilik, tatlı ve tuzlu su balık ve diğer
canlıları ile av hayvanlarını kapsamaktadır.
Kaynaklar
Orman ve Su İşleri Şube Müdürlüğü
Orman Bölge Müdürlüğü
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
- 92 -
E. ARAZİ KULLANIMI
E.1. Arazi Kullanım Verileri
Çizelge E.1 – (2013) Yılı İlimizin Arazilerinin Kullanımına Göre Arazi Sınıflandırılması (Gıda,
Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü)
Alanı (ha)
Arazi Cinsi
Tarım Arazisi
%
376.738
32
22.302
2
Orman-Fundalık
565.788
47
Tarım Dışı ve Yerleşim Alanı
221.972
19
1.186.800
100
Çayır-Mera
TOPLAM
ÖRNEK
Denizli İli Genel Arazi Dağılımı
19%
32%
Tarım Arazisi
Çayır-Mera
Orman-Fundalık
2%
Tarım Dışı ve Yerleşim Alanı
47%
Grafik E.1 – İlimizin (2013) Yılı Arazi Kullanım Durumu (Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müd.
Tuik, Orman Bölge Müd.)
E.2. Mekânsal Planlama
E.2.1. Çevre düzeni planı(ÇŞİM)
- 93 -
Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 25.08.2009 tarihinde
onaylanan 09.03.2011 tarihinde revize edilen (Denizli) ili 1/100000 lik
Çevre Düzeni Planı
E.3. Sonuç ve Değerlendirme
Harita E.1 -
Kaynaklar
Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
- 94 -
F. ÇED, ÇEVRE İZİN VE LİSANS İŞLEMLERİ
F.1. ÇED İşlemleri
Çizelge F.1 – İlimizde Bakanlık merkez ve ÇŞİM tarafından 2013 Yılı İçerisinde Alınan ÇED
Olumlu ve ÇED Gerekli Değildir Kararlarının Sektörel Dağılımı (ÇŞİM, 2013)
Karar
Maden
Enerji
Sanayi
TarımGıda
AtıkKimya
UlaşımKıyı
TurizmKonut
TOPLAM
ÇED Gerekli
Değildir
28
3
8
12
5
--
3
59
ÇED Olumlu
Kararı
1
1
2
maden
enerji
sanayi
tarım-gıda
atıkkimya
ulaşım-kıyı
turizm toplu konut
Grafik F.1 – (2013) İlinde 2013 Yılında “ÇED Gerekli Değildir” Verilen Projelerin Sektörel
Dağılımı (ÇŞİM, 2013)
- 95 -
maden
enerji
sanayi
tarım-gıda
atıkkimya
ulaşım-kıyı
turizm toplu konut
Grafik F.2 –2013 Yılında ÇED Olumlu Kararı Verilen Projelerin Sektörel Dağılımı (ÇŞİM, 2013)
F.2. Çevre İzin ve Lisans İşlemleri
Çizelge F.2 – (2013) ilinde 2013 Yılında ÇŞİM Tarafından Verilen Geçici Faaliyet Belgesi ve
Çevre İzni/Çevre İzni ve Lisansı Belgesi Sayıları (Kaynak, yıl)
Geçici Faaliyet Belgesi
Çevre İzni Belgesi
Çevre İzni ve Lisans Belgesi
TOPLAM
Maddelerin
Doldurulması,
depolanması 12%
EK-1
6
6
7
19
Diğer 7%
EK-2
77
22
1
100
TOPLAM
83
28
8
119
Enerji 27%
Madencilik 12%
Atık Yönetimi 15%
Gıda 7%
Kimya 17%
Metal 3%
Grafik F.3 – (Denizli) ilinde 2013 Yılında Verilen Çevre İzni veya Çevre İzni ve Lisans
Belgelerinin Sektörlere Göre Dağılımı (ÇŞİM, 2013)
- 96 -
İşleme 13%
Geri Kazanım;
88%
Grafik F.4- (Denizli) ilinde 2013 Yılında Verilen Lisansların Konuları (ÇŞİM, 2013)
F.3. Sonuç ve Değerlendirme
Kaynaklar
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
- 97 -
G. ÇEVRE DENETİMLERİ VE İDARİ YAPTIRIM UYGULAMALARI
G.1. Çevre Denetimleri
İl Müdürlüğümüzce gerçekleştirilen denetimler planlı (rutin) ve ani (plansız-rutin olmayan)
denetimler olarak ikiye ayrılmıştır. Planlı denetimler, bir ya da çok yıllık bir program çerçevesinde
il müdürlüğümüz tarafından haberli veya habersiz olarak gerçekleştirilen denetimlerdir. Plansız
denetimler ise;
a) izin yenileme prosedürünün bir parçası olarak,
b) yeni izin alma prosedürünün bir parçası olarak,
c) kaza ve olaylar sonrasında (yangın ve aniden ortaya çıkan kirlilikler gibi),
d) mevzuata uygunsuzluğun fark edildiği durumlarda,
e) Bakanlık ya da ÇŞİM tarafından gerek görülen durumlarda,
f) ihbar veya şikâyet sonrasında
ani olarak gerçekleşen ve herhangi bir programa bağlı kalınmaksızın ÇŞİM tarafından yapılan
denetimlerdir.
Çizelge G.1 -İlimizde 2013 Yılında ÇŞİM Tarafından Gerçekleştirilen Denetimlerin Sayısı(ÇŞİM)
Denetimler
Planlı
denetimler
Ani
(plansız)
denetimler
Genel
toplam
Birleşik
Hava
Su
Toprak
Atık
Kimyasallar
Gürültü
Derin
Deniz
Deşarjı
ÇED
İzin
Toplam
20
-
-
-
-
-
-
-
-
-
20
-
210
97
10
48
4
40
-
79
-
488
20
210
97
10
48
4
40
-
79
-
508
Plansız Denetimlerin Dağılımı
Hava
16%
43%
8%
1%
Toprak
10%
Atık
20%
2%
Su
Kimyasallar
Gürültü
ÇED
Grafik G.1 – İlimizde ÇŞİM Tarafından 2013 Yılında Gerçekleştirilen Plansız Denetimlerin
Konularına Göre Dağılımı(ÇŞİM)
- 98 -
Planlı
4%
Ani,Şikayet
96%
Grafik G.2– İlimizde ÇŞİM Tarafından 2013 Yılında Gerçekleştirilen Planlı ve Ani Çevre
Denetimlerinin Dağılımı(ÇŞİM)
Yapılan Denetimler
Birleşik
%4
Gürültü
8%
ÇED
16%
Kimyasallar
1%
Hava
41%
Atık
9%
Su
19%
Toprak
2%
Grafik G.3– İlimizde ÇŞİM Tarafından (2013) Yılında Gerçekleştirilen Tüm Denetimlerin
Konularına Göre Dağılımı (ÇŞİM)
G.2. Şikâyetlerin Değerlendirilmesi
Çizelge G.2 – İlimizde (2013) Yılında ÇŞİM’e Gelen Tüm Şikâyetler ve Bunların Değerlendirilme
Durumları (ÇŞİM)
Şikayetler
Hava
Su
Toprak
Atık
Kimyasallar
Gürültü
ÇED
TOPLAM
Şikâyet sayısı
86
27
-
42
-
60
-
215
Denetimle sonuçlanan
şikâyet sayısı
86
27
-
42
-
60
-
215
Şikâyetleri denetimle
sonuçlanma (%)
100
100
100
100
100
- 99 -
86
60
42
27
HAVA
SU
ATIK
GÜRÜLTÜ
Grafik G.4 – İlimizde 2013 Yılında ÇŞİM Gelen Şikâyetlerin Konulara Göre Dağılımı(ÇŞİM)
G.3. İdari Yaptırımlar
Çizelge G.3 – İlimizde 2013 Yılında ÇŞİM Tarafından Uygulanan Ceza Miktarları ve Sayısı
(ÇŞİM, 2013)
Ceza
Miktarı
(TL)
Uygulanan
Ceza
Sayısı
Hava
Su
Toprak
Atık
Kimyasallar
Gürültü
ÇED
Diğer
TOPLAM
609,540
203.180
-
121.908
-
-
32.089
37.231
1.002.948
15
5
-
1
-
-
3
4
28
Uygulanan Cezaların Konulara
Göre Dağılımı
Hava
14%
11%
4%
Su
53%
18%
Atık
ÇED
Diğer
Grafik G.5 – İlimizde 2013 Yılında ÇŞİM Tarafından Uygulanan İdari Para Cezalarının Konulara
Göre Dağılımı(ÇŞİM)
G.4. Çevre Kanunu Uyarınca Durdurma Cezası Uygulamaları
İlimizde, herhangi bir tesise kapatma / durdurma kararı verilmemiştir.
- 100 -
G.5. Sonuç ve Değerlendirme
İlimizde 20 adet planlı denetim, 488 ani (plansız) denetim toplamda 508 denetim yapılmıştır.
28 adet ceza ile birlikte toplamda 1.002.948 TL ceza uygulanmıştır.
Kaynaklar
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
- 101 -
H. ÇEVRE EĞİTİMLERİ
Çevre eğitimi; bireylerde çevre bilincinin geliştirilmesi ve çevreye duyarlı, olumlu, kalıcı
davranış değişikliklerinin kazandırılması ile birlikte doğal, tarihi, kültürel, sosyo estetik değerlerin
korunması ve çevre sorunlarının çözümünde bireylerin aktif katılışlarının sağlanması amacıyla
gösterilen faaliyetler bütünüdür.
Türkiye’nin çevre eğitiminin iyileştirilmesi ve yaygınlaştırılmasında ulusal çevre
politikalarına paralel olarak, kamu ve gönüllü kuruluşların il düzeyindeki faaliyetleri büyük önem
taşımaktadır.
Bakanlığımızca, insanların yaşam alanlarının korunması, geliştirilmesi ve güzelleştirilmesi
konularında çok önemli görevler ve başarılı çalışmalar yürüten Köy muhtarlarımızın ve
Belediyelerimizin, çalışmalarını ortaya çıkarmak ve desteklemek amacıyla ülke genelinde “
Türkiye’nin En Temiz Belediyesi” ve “Türkiye’nin En Temiz Köyü” yarışması düzenlemiştir.
Türkiye’nin En Temiz Belediyesi” yarışmasında (nüfusu 50.000-750.000 arası belediyeler)
Denizli Belediyesi Türkiye birincisi olmuş ve En Temiz Belediyesi seçilmiştir. Çevre ve Şehircilik
Bakanlığınca 5 Haziran Dünya Çevre Gününde Çevre Beratı ve Vidanjörle ödüllendirilmiştir.
Ayrıca, İlimiz genelinde En Temiz Köy yarışmasında dereceye giren Yukarıseyit Köyü
(ÇAL), Kabalar Köyü (ÇAL), Sazak Köyü (ÇAL) muhtarlıklarına Bakanlığımızca bir adet
masaüstü bilgisayar ve bir adet çok fonksiyonlu yazıcıyla ödüllendirilmiştir.
Valiliğimiz ve Denizli Belediyesi ile birlikte düzenlenen 5 Haziran Dünya Çevre Günü
Etkinliklerinde sivil toplum kuruluşları, öğrenciler ve Denizli Halkı yoğun ilgi göstermiştir.
- 102 -
I. İL BAZINDA ÇEVRESEL GÖSTERGELER
1. GENEL
1.1. NÜFUS
NÜFUS
GÖSTERGE: Nüfus artış hızı
TANIM: Belirli bir dönemde, İl için nüfus büyüklüğünün ortalama yıllık artışıdır.
Önerilen Kaynak: TÜİK
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: 1990-2013 dönemi İl nüfus artış hızı (%), Nüfus yoğunluğu (kişi/km2)
Durum ve eğilimler;
Veri formatı
İl ve İlçe Merkezleri (%)
Belde ve Köyler (%)
1927
16,9
83,1
1950
18,01
81,99
1980
34,13
65,87
1990
44,99
55,01
2000
48,69
51,31
2007
50,78
49,22
2008
67,57
32,43
2009
68,12
31,88
2010
68,8
31,2
2011
69,55
30,45
2012
70,57
29,43
2013
100
-
Yıllar
1990
1992
1994
1996
1998
2000
2001
2002
2003
2004
Nüfus
Nüfus Artış Hızı
(‰)
Yıllar
750882
766800
786100
805800
826000
850029
-
-
-
-
23,55
-
-
-
-
12,4
-
-
-
-
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Nüfus
Nüfus Artış Hızı
(‰)
-
-
907325
917836
926362
931823
942278
950557
963464
-
-
-
11,52
9,25
5,88
11,16
8,75
13,49
Not: 1990 ve 2000 yılı verileri Genel Nüfus Sayımı sonuçlarından alınmıştır.1992-1994-19961998 verileri yıl ortası nüfus tahminleridir. 2001-2006 arası veri bulunmamaktadır. 2007
yılından itibaren Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verileri kullanılmıştır.
Değerlendirme ve Sonuçlar
Denizli’de 2013 verilerine göre toplam nüfus 963.464 kişi, nüfus artış hızı ise ‰13,49’dur.
- 103 -
NÜFUS
GÖSTERGE: Kentsel nüfus oranı
TANIM: Belirli bir tarihte kentsel alan olarak tanımlanmış 20.001 ve üzeri nüfusa sahip yerleşim yerlerinde
yaşayan nüfusun toplam nüfus içindeki oranıdır.
Önerilen Kaynak: TÜİK
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: 1990-2013 dönemi yıllık (1927, 1950 ve 1980 yılları da olacak şekilde)
kırsal ve kentsel nüfus oranı (%),Türkiye geneli oranlarıyla karşılaştırılması
Durum ve eğilimler:
Veri formatı
İl ve İlçe Merkezleri (%)
Belde ve Köyler (%)
1927
16,9
83,1
1950
18,01
81,99
1980
34,13
65,87
1990
44,99
55,01
2000
48,69
51,31
2007
50,78
49,22
2008
67,57
32,43
2009
68,12
31,88
2010
68,8
31,2
2011
69,55
30,45
2012
70,57
29,43
2013
100
0
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar
Denizli’de 2012 yılında % 70,57 olan kentsel nüfus oranı 2013 yılında % 100’e* yükselmiştir.
*Bu kapsamda, 6360 ve 6447 sayılı kanunlar ile düzenlenen ve bu kanunlar uyarınca ilk mahalli idareler genel seçimlerinde yürürlüğe girecek olan idari bağlılık
ve tüzel kişilik değişiklikleri ile 5393 sayılı Yasa'nın 8 inci ve 11 inci maddelerine göre alınan ve söz konusu Kanun gereğince ilk mahalli idareler seçimlerinde
uygulanacak olan birleşme ve katılmalar, belediye ve köy tüzel kişiliğinin kaldırılmasına ve bir beldenin köye dönüştürülmesine dair kararlar, Yüksek Seçim
Kurulu Başkanlığı'nın 421 sayılı Kararına istinaden, NVİGM tarafından 1 Aralık 2013 tarihi itibarıyla Ulusal Adres Veri Tabanı'na yansıtıldığı için, 2013 ADNKS
sonuçları belirtilen değişiklikleri içermektedir.
- 104 -
1.2
SANAYİ
SANAYİ
GÖSTERGE: Sanayi Bölgeleri
TANIM: Sanayinin belli alanlarda yapılanmasını sağlamak, kentleşmeyi yönlendirmek, çevre
sorunlarını önlemek gibi amaçlarla mal ve hizmet üretim bölgeleri olarak hizmet sunmayı
amaçlayan organize sanayi bölgeleri vb. sanayi bölgelerinin sayısının, toplam alanlarının ve ildeki
planlı sanayileşme oranının zaman serisinde ifade edilmesidir.
Önerilen Kaynak: Sanayi İl Müdürlükleri, İl Sanayi Odası
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: İlde bulunan sanayi kuruluşlarının sayısı, sektörlerine göre
sanayi bölgelerinin (Organize Sanayi Bölgeleri, Küçük Sanayi Siteleri, Endüstri İhtisas Bölgesi
ilan edilmiş alanlar, Büyük Sanayi Siteleri vb.) sayısı, kapasitesi, alanı (ha), OSB ve diğer sanayi
alanlarında yeralan sanayi kuruluşlarının sayısının ildeki tüm sanayi kuruluşları sayısına oranı (%)
Durum ve eğilimler;
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: DENİZLİ İLİNDEKİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
1.1 Denizli Organize Sanayi Bölgesi
Denizli Organize Sanayi Bölgesi’nde toplam 180 adet muhtelif büyüklükte sanayi parseli bulunmakta
olup; bölgenin toplam alanı 4.360.000 m2dir.
Üretimde olan yaklaşık 180 firma vardır.
1.2 Çardak Özdemir Sabancı Organize Sanayi Bölgesi:
Çardak Özdemir Sabancı Organize Sanayi Bölgesinde toplam 98 adet muhtelif büyüklükte sanayi
parseli olup; bölgenin toplam alanı 3.225.913 m2dir.
Çardak Özdemir Sabancı Organize Sanayi Bölgesi’nin yatırımcılar için cazip hale getirilmesi, mevcut
imar planının günümüz şartlarına ve ihtiyaçlarına göre yeniden düzenlenmesi amacıyla Organize Sanayi
Bölgesi için 2013 yılında yenileme imar planı yapılmış ve yürürlüğe girmiştir.
Organize Sanayi Bölgesi içerisinde bir tesis üretimde olup, yeni bir tesisisin yatırım planlaması
çalışmaları devam etmektedir.
1.3 Mermer İhtisas Organize Sanayi Bölgesi
Bölgenin toplam alanı 1.562.923 m²dir. Bölge Kaklık Belediyesi belediye sınırları içinde kalmaktadır.
Alan içinde halen faaliyet gösteren 6 adet mermer kesme ve işleme fabrikası, 1 adet emprenye tesisi
bulunmaktadır. Arazinin geriye kalan bölümünün çok az bir kısmında kuru tarım yapılmakta, geriye
kalan kısmında ise herhangi bir faaliyet yapılmamaktadır.
Yeterince ilgi ve başvuru olmadığı için Mermer İhtisas OSB tüzel kişiliğinin sona erdirilmesi için
Bakanlığımıza başvuru yapılmıştır.
1.4 ISLAH Organize Sanayi Bölgesi
Denizli İl sınırları içerisindeki Hacı Eyüplü, Bozburun ve Akçeşme Mahallelerinde yaklaşık olarak
11.000.000 m² alanda yer alan sanayi tesisleri ile diğer parsellerin OSB mevzuatındaki yeni
- 105 -
düzenlemeye göre Islah OSB statüsüne kavuşturulmasına ilişkin çalışmalar devam etmektedir.
Mülkiyet ve diğer çalışmalar sürdürülmektedir.
1.5 Denizli Deri Organize Sanayi Bölgesi
Bölgenin brüt toplam alanı 630.000 m2’dir. Deri Organize Sanayi Bölgesinde 75 adet sanayi parseli
bulunmakta ve sanayi alanları 254.905 m2 ’dir. 1 adet arıtma tesisi alanı, 1 adet sosyal tesis alanı, 3 adet
dükkân yeri ve etrafında 50 metre genişliğinde sağlık koruma bandı bulunmakta olup, altyapı inşaatları
ve enerji nakil hattı tamamlanmıştır.
1.6 Mermer ıslah Organize Sanayi Bölgesi
Denizli İli Honaz İlçesi Dereçiftlik Mahallesi sınırları içerisinde oluptoplam 1.376.921,00 m² lik alandır.
Kurulum çalışmaları sürmektedir.
a) Durum ve eğilimler;
SANAYİ SİCİL KAYITLARINA GÖRE İLİN SEKTÖREL DAĞILIM
Tekstil ürünleri imalatı
Gıda ürünleri imalatı
Diğer madencilik ve taş ocakçılığı
Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı
Giyim eşyası imalatı
Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı
Fabrikasyon metal ürünleri imalatı, (makine ve teçhizatı hariç)
Ana metal sanayi
Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı
Ağaç ve mantar ürünleri imalatı
Kâğıt ve kâğıt ürünleri imalatı
Deri ile ilgili ürünlerin imalatı
Elektrikli teçhizat imalatı
İçecek imalatı
Motorlu kara taşıtı,treyler (römork)ve yarı treyler (yan römork)imalatı
Mobilya imalatı
Diğer
%
47
13
12
3
1
1
2
2
4
2
1
1
1
1
0
1
8
- 106 -
DENİZLİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ NACE KODUNA GÖRE SEKTÖREL DAĞITILIMI
(ARALIK - 2013 YILI)
NACE REV2
Sıra
No
Bölüm
1
10
13
GIDA ÜRÜNLERİ İMALATI
17
6
7
8
22
23
24
ÜRETİME
ARA
VEREN
1
--
--
--
1
--
--
--
83
5
7
28
TOPLAM
1
1
123
--
1
2
12
13,20
Dokuma
60
3
6
19
88
13,30
Tekstil ürünlerinin bitirilmesi
12
2
--
6
20
1
--
--
1
2
1
--
--
--
1
1
--
--
--
1
--
--
--
3
--
--
2
1
--
--
--
1
1
--
--
2
3
1
--
--
--
1
2
--
--
--
2
--
--
--
--
1
--
3
Giyim Eşyası Dışındaki Tamamlanmış
Tekstil Ürünlerinin İmalatı
Diğer teknik ve endüstriyel
tekstillerin imalatı
DERİ VE İLGİLİ ÜRÜNLERİN İMALATI
Ayakkabı, Bot, Terlik vb. İmalatı
KAĞIT VE KAĞIT ÜRÜNLERİNİN İMALATI
Kağıt ve Mukavva İmalatı
Oluklu Kağıt ve Mukavva İmalatı ile
Kağıt ve Mukavvadan Yapılan
Muhafazaların İmalatı
Kağıttan Yapılan Ev Eşyası, Sıhhi
17,22 Malzemeler ve Tuvalet Malzemeleri
İmalatı
KİMYASALLARIN VE KİMYASAL ÜRÜNLERİN
İMALATI
Başka Yerde Sınıflandırılmamış Diğer
20,59
Kimyasal Ürünlerin İmalatı
17,21
20
ETÜD /
PROJE
9
17,12
5
İNŞAAT
Tekstil elyafının hazırlanması ve
bükülmesi
15,20
4
ÜRETİM
13,10
13,96
15
Öğütülmüş Hububat ve Sebze
Ürünleri İmalatı
TEKSTİL ÜRÜNLERİNİN İMALATI
13,92
3
SEKTÖR ADI
Grup/Sı
nıf
10,61
2
FİRMA SAYISI
KAUÇUK VE PLASTİK ÜRÜNLERİN İMALATI
1
1
5
2
2
4
22,22
Plastik torba, çanta, poşet, çuval, kutu,
damacana, şişe, makara vb. paketleme
malzemelerinin imalatı
--
--
--
1
1
22,29
Diğer Plastik Ürünlerin İmalatı
--
1
--
2
3
11
--
3
--
4
--
--
--
4
7
--
3
--
10
4
--
--
2
2
--
--
2
DİĞER METALİK OLMAYAN MİNAREL
ÜRÜNLERİN İMALATI
Düz Camın Şekillendirilmesi ve
23,12
İşlenmesi
Taş ve mermerin kesilmesi, şekil
23,70
verilmesi ve bitirilmesi
ANA METAL SANAİİ
24,10
Ana Demir ve Çelik Ürünleri ile Ferro
Alaşımların İmalatı
14
6
4
- 107 -
24,51
9
25
Demirdöküm
FABRİKASYON METAL ÜRÜNLERİ İMALATI
25,93
Tel ürünleri, zincir ve yayların imalatı
Başka Yerde Sınıflandırılmamış Diğer
Fabrikasyon Metal Ürünlerin İmalatı
BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ
MAKİNA VE EKİPMAN İMALATI
Başka Yerde Sınıflandırılmamış Diğer
28,29
Genel Amaçlı Makinelerin İmalatı
Tarım ve ormancılık makinelerinin
28,30
imalatı
Tekstil, giyim eşyası ve deri
28,94 üretiminde kullanılan makinelerin
imalatı
Başka Yerde Sınıflandırılmamış Diğer
28,99
Özel Amaçlı Makinelerin İmalatı
25,99
10
11
28
30
DİĞER ULAŞIM ARAÇLARININ İMALATI
30,91
12
13
14
35
43
71
Motosiklet İmalatı
ELEKTRİK, GAZ, BUHAR VE İKLİMLENDİRME
ÜRETİMİ VE DAĞITIMI
2
--
--
--
2
6
1
1
2
2
--
--
--
2
4
1
1
2
8
4
--
--
2
1
--
--
--
1
--
--
--
1
1
1
--
--
--
1
2
--
--
1
3
1
--
--
--
1
--
--
--
2
--
--
2
10
6
1
1
4
35,11
Elektrik Enerjisi Üretimi
1
--
--
1
2
35,12
Elektrik Enerjisinin İletimi
1
--
--
--
1
35,30
Buhar ve İklimlendirme Temini
--
--
--
1
1
--
1
--
1
ÖZEL İNŞAAT FAALİYETLERİ
2
43,22
Sıhhi Tesisat, Isıtma ve İklimlendirme
Tesisatı
--
--
--
1
1
43,29
Diğer İnşaat Tesisatı
--
1
--
--
1
1
--
--
--
1
--
--
--
119
8
11
42
MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK FAALİYETLERİ;
TEKNİK MUAYENE VE ANALİZ
71,20
Teknik test ve analiz faaliyetleri
TOPLAM
1
1
180
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar.
Denizli’de toplam 5 tane Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır..
- 108 -
SANAYİ
GÖSTERGE: Madencilik
TANIM: Bu gösterge, İlde yer alan farklı ruhsatlandırma grubuna göre verilen bir yılda kayıt altına
alınmış maden ocakları, zenginleştirme tesisleri ve depolama alanlarının miktarının yıllara göre
değişimini gösterir.
Kaynak: İl Özel İdare, MİGEM
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi:
İLİMİZDE YER ALAN I(A) GRUBU MADEN (KUM-ÇAKIL) İŞLETME RUHSATLARI VE
ALANLARI
FİRMA
OCAK YERİ
1
Recep GENCER (İR:20)
Çameli /Bıçakçı
0.6
02.01.2006-02.01.2016
2
Akça Taş ve Kum Ocakları Mad. Mer. San. ve Tic. A.Ş. (İR:22)
Sarayköy / Duacılı
6.4
01.03.2011-01.03.2016
Atasancak Tarım İşletmesi San. ve Tic. A.Ş. (İR:52)
Acıpayam
Karahöyük
4
Sürenler İnş.Malz.Gıda, Temizlik Maddeleri, Gübre Yem, Toprak
Mahsulleri Nakliye Odun Kömür San. ve Tic. Ltd.Şti. (İR:57)
Buldan
5
Sürenler İnş.Malz.Gıda, Temizlik Maddeleri, Gübre Yem, Toprak
Mahsulleri Nakliye Odun Kömür San. ve Tic. Ltd.Şti. (İR:60)
Buldan
6
İBRAHİM GÜNDOĞDU(İR:43)
Buldan
4.28
10.01.2012-10.01.2014
7
İBRAHİM GÜNDOĞDU(İR:8)
Buldan
2.14
31.03.2009-31.03.2019
Başbeton Yapı Market ve Madencilik San. ve Tic. A.Ş. (İR:58)
Sarayköy/Beylerbey
i
1.32
9
Başbeton Yapı Market ve Madencilik San. ve Tic. A.Ş. (İR:49)
Sarayköy /Tosunlar
9.9
04.12.2012-04.12.2014
10
Başbeton Yapı Market ve Madencilik San. ve Tic. A.Ş. (İR:50)
Sarayköy/Tosunlar
9.9
04.12.2012-04.12.2014
11
Başbeton Yapı Market ve Madencilik San. ve Tic. A.Ş. (İR:25)
Buldan
5.21
04.04.2006-04.04.2016
12
Başbeton Yapı Market ve Madencilik San. ve Tic. A.Ş. (İR:56)
Merkez/Kocadere
9.95
08.06.2010-08.06.2015
13
Kadir YILMAZ (İR:59)
Çameli/Gürsu
9.94
26.09.2010-26.09.2015
14
Sıfır Kum Madencilik İnşaat Turizm Taşıma Gıda San. Tic. Ltd.
Şti. (İR:62)
Çameli/Kalınkoz
15
Ümit İnş. Hafr. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. (İR: 53)
Acıpayam/Akalan
2.07
19.03.2009-19.03.2014
16
İl Özel İdaresi (Yol Ulaşım Hizm. Müd.)
Kale/Özlüce
4.88
17.05.2012-17.05.2015
17
DSİ 21. Bölge Müdürlüğü (HÜİ:67)
Baklan/Boğaziçi
1.99
20.03.2013 20.03.2018
18
DSİ 21. Bölge Müdürlüğü (HÜİ:68)
Baklan/Boğaziçi
7.48
20.03.2013 20.03.2018
3
8
HEKTAR
9.76
2.92
9.94
YÜRÜRLÜLÜK TARİHİ
14.10.2010-14.10.2015
24.01.2011-24.01.2016
18.10.2010-18.10.2015
03.08.2011-03.08.2016
- 109 -
19
DSİ 21. Bölge Müdürlüğü (HÜİ:69)
Beyağaç
5.99
20.03.2013 20.03.2018
20
DSİ 21. Bölge Müdürlüğü (HÜİ:70)
Tavas/Pınarlık
3.45
24.04.2013 24.04.2018
21
DSİ 212. Şube Müdürlüğü (HÜİ:71)
Acıpayam/Akalan
9.36
26.02.2014 26.02.2019
22
DSİ 212. Şube Müdürlüğü (HÜİ:72)
Acıpayam/Akalan
5.17
26.02.2014 26.02.2019
23
DSİ 18. Bölge Müdürlüğü (HÜİ:73)
Acıpayam/Sırçalık
9.91
16.04.2014 16/04/2019
24
DSİ 18. Bölge Müdürlüğü (HÜİ:74)
Acıpayam/Sırçalık
9.98
16.04.2014 16/04/2019
25
DSİ 18. Bölge Müdürlüğü (HÜİ:75)
Acıpayam/Sırçalık
5.01
16.04.2014 16/04/2019
26
DSİ 212. Şube Müdürlüğü (HÜİ:76)
Buldan/Hasanbeylr
9.88
02.06.2014 02.06.2019
27
DSİ 212. Şube Müdürlüğü (HÜİ:77)
Tavas/Karahisar
8.9
11.06.2014 11.06.2019
Durum ve eğilimler;
Değerlendirme ve Sonuçlar.
2.İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
GÖSTERGE: Sıcaklık
TANIM: Gösterge, ildeki yıllık ortalama sıcaklık değişimi ve Türkiye ortalamalarıyla karşılaştırılmasını ifade
etmektedir.
Önerilen Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: İl için 1970-2013 yılları arası yıllık ortalama sıcaklık değerleri (⁰C),
Türkiye Ortalama Değerleri
Durum ve eğilimler;
Veri formatı
YIL
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
Sıcaklık (°C)
Türkiye Geneli
13,5
12,9
12,2
12,6
12,6
12,6
12,0
12,9
13,1
13,6
12,7
13,3
12,1
12,3
12,8
Yağış
Denizli
16.0
15.3
15.0
15.6
15.4
15.3
14.7
16.1
15.8
16.1
15.6
16.4
15.4
15.0
15.6
YIL
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
Türkiye Geneli
582,9
627,3
551,2
519,5
578,2
648,6
684,5
548,0
678,1
676,3
639,5
751,3
546,8
657,8
560,3
Denizli
458.3
591.6
504.7
469.2
372.1
577.1
610.5
337.9
772.6
671.1
636.8
665.2
435.2
677.3
520.0
- 110 -
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
12,8
13,1
12,5
12,5
13,0
12,9
12,7
11,4
12,3
13,7
13,1
13,3
12,5
13,8
14,1
13,1
14,2
13,2
13,2
13,2
13,3
13,3
13,8
13,6
13,7
15,1
12,8
13,8
13,8
16.0
16.2
15.6
15.9
16.1
16.5
15.8
15.0
16.3
17.3
16.5
16.7
15.9
17.0
17.4
16.5
17.7
16.5
16.5
16.7
16.7
16.5
18.1
17.9
17.6
18.3
16.3
17.5
17.6
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
602,2
582,7
699,5
755,1
495,1
501,6
646,5
578,8
545,2
644,3
635,7
682,8
684,5
704,3
561,4
581,4
694,2
634,0
664,4
607,4
637,2
607,4
596,7
493,1
793,8
703,0
642,2
695,2
561,8
559.9
483.6
528.0
605.4
347.1
419.1
476.2
471.3
464.6
579.4
733.1
472.6
566.6
659.9
638.1
539.1
617.2
576.2
585.3
494.0
543.3
510.6
534.4
322.9
800.6
747.4
574.9
780.2
528.7
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar.
Durum ve eğilimlerde sunulan verilerin değerlendirildiği ve bu değerlendirmenin özetlendiği bölümdür.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
GÖSTERGE: Yağış
TANIM: Birim alana düşen ortalama yağış miktarının zaman serisinde ifade edilmesidir.
Önerilen Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: İl için 1970-2013 yılları arası yıllık ortalama yağış miktarları (kg/m2)
Durum ve eğilimler; (Şekil, çizelge ya da grafik yer alır)
Veri formatı
YIL
1970
1971
Sıcaklık (°C)
Türkiye Geneli
13,5
12,9
Yağış
Denizli
16.0
15.3
YIL
1970
1971
Türkiye Geneli
582,9
627,3
Denizli
458.3
591.6
- 111 -
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
12,2
12,6
12,6
12,6
12,0
12,9
13,1
13,6
12,7
13,3
12,1
12,3
12,8
12,8
13,1
12,5
12,5
13,0
12,9
12,7
11,4
12,3
13,7
13,1
13,3
12,5
13,8
14,1
13,1
14,2
13,2
13,2
13,2
13,3
13,3
13,8
13,6
13,7
15,1
12,8
13,8
13,8
15.0
15.6
15.4
15.3
14.7
16.1
15.8
16.1
15.6
16.4
15.4
15.0
15.6
16.0
16.2
15.6
15.9
16.1
16.5
15.8
15.0
16.3
17.3
16.5
16.7
15.9
17.0
17.4
16.5
17.7
16.5
16.5
16.7
16.7
16.5
18.1
17.9
17.6
18.3
16.3
17.5
17.6
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
551,2
519,5
578,2
648,6
684,5
548,0
678,1
676,3
639,5
751,3
546,8
657,8
560,3
602,2
582,7
699,5
755,1
495,1
501,6
646,5
578,8
545,2
644,3
635,7
682,8
684,5
704,3
561,4
581,4
694,2
634,0
664,4
607,4
637,2
607,4
596,7
493,1
793,8
703,0
642,2
695,2
561,8
504.7
469.2
372.1
577.1
610.5
337.9
772.6
671.1
636.8
665.2
435.2
677.3
520.0
559.9
483.6
528.0
605.4
347.1
419.1
476.2
471.3
464.6
579.4
733.1
472.6
566.6
659.9
638.1
539.1
617.2
576.2
585.3
494.0
543.3
510.6
534.4
322.9
800.6
747.4
574.9
780.2
528.7
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar.
Durum ve eğilimlerde sunulan verilerin değerlendirildiği, Türkiye yağış ortalamasıyla karşılaştırıldığı ve bu
değerlendirmenin özetlendiği bölümdür.
- 112 -
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
GÖSTERGE: Deniz suyu yüzey sıcaklığı
TANIM: Bu gösterge, deniz suyu yüzey sıcaklığının 1975’ten bu yana yıllık değişimini ifade eder.
Önerilen Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Denize kıyısı olan iller için 1975’ten bu yana uzun yıllar ortalama
deniz suyu yüzey sıcaklığı değerleri (⁰C)
Durum ve eğilimler; İlimizde deniz bulunmamaktadır.
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar.
Durum ve eğilimlerde sunulan verilerin değerlendirildiği ve bu değerlendirmenin özetlendiği bölümdür.
3.HAVA KALİTESİ
HAVA KALİTESİ
GÖSTERGE: Hava Kirleticileri
TANIM:Bu gösterge; havadaki SO2 ve PM10 konsantrasyon miktarını göstermektedir.
(SO2 yakıtların doğal olarak yapısında bulunan kükürt bileşiklerinin yanma esnasında açığa çıkmasıyla
oluşan kirletici, boğucu, renksiz ve asidik gazdır. Partikül maddeler, gaz halindeki emisyonların
kimyasal dönüşümü ve yığın halinde şekillenmesi ile oluşur. 5-10 mikrometre çaplı partiküler, asılı
partikül olarak tanımlanır. Genel olarak heterojen karışımları içerir ve karakteristikleri bir yerden bir
başka yere önemli değişiklik gösterir. Çapı 10 mikrometre altındaki partiküler maddelere PM10 denir.)
Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: İlde oluşan SO2 ve PM10 miktarları ortalamalarının yıllara göre
değişimi ve yıllık olarak aşım gün sayısı değişimi (İldeki ölçüm istasyonlarının kurulma tarihinden
itibaren)
Durum ve eğilimler;
Hava Kalitesi İndeksi
1 (çok iyi)
2 (iyi)
3 (yeterli)
SO2
NO2
CO
O3
PM10
1 saatlik
ortalama
(µgr/m3)
0-50
51-199
200-399
24 saatlik
ortalama
(µgr/m3)
0-45
46-89
90-179
24 saatlik
ortalama
(µgr/m3)
0-1,9
2,0-7,9
8,0-10,9
1 saatlik
ortalama
(µgr/m3)
0-35
36-89
90-179
24 saatlik
ortalama
(µgr/m3)
0-25
26-69
70-109
- 113 -
4 (orta)
5 (kötü)
6 (çok kötü)
400-899
900-1499
>1500
İSTASYON
YERLERİ
180-299
300-699
>700
11,0-13,9
14,0-39,9
>40,0
KOORDİNATLARI
Denizli-1
Denizli-2
180-239
240-359
>360
110-139
140-599
>600
HAVA KİRLETİCİLERİ
(Enlem, Boylam)
SO2
NOX
CO
O2
HC
PM
K: 37º 46'.00.70"
D: 29º 05'.50.70"
K: 37º 46'.00.70"
D: 29º 02'.01.98"
X
-
-
-
-
X
X
-
-
-
-
X
2013 yılı
(Denizli-1)
SO2
AGS*
PM10
AGS*
CO
AGS*
NO
AGS*
NO2
AGS*
NOX
AGS*
OZON
AGS*
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
6
7
21
22
10
5
5
5
5
4
25
160
22,9
-
91
85
85
59
66
57
75
76
71
77
116
134
77.7
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
ORTALAMA
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
NOX
-
AGS*
-
OZON
-
* Sınır değerin aşıldığı gün sayısı
(Denizli-2)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
SO2
AGS*
PM10
23
21
10
10
9
6
7
5
4
6
10
42
-
56
58
68
49
79
58
55
58
45
40
46
72
ORTALAMA
12.8
AGS*
-
59.5
-
CO
-
AGS*
-
NO
-
AGS*
-
NO2
-
AGS*
-
AGS*
-
* Sınır değerin aşıldığı gün sayısı
Değerlendirme ve Sonuçlar.
Hava kirliliği, doğrudan veya dolaylı olarak insan sağlığını etkileyerek yaşam kalitesini düşürmektedir.
Günümüzde hava kirliliği nedeniyle yerel, bölgesel ve küresel sorunlar yaygın olarak yaşanmaktadır.
- 114 -
4. SU-ATIKSU
SU-ATIKSU
GÖSTERGE: Su Kullanımı
TANIM: Bu gösterge belediye, sulama, içme ve kullanma, sanayi olmak üzere sektörel bazda kaynaklardan
çekilen toplam su miktarını gösterir.
Önerilen Kaynak: DSİ, TÜİK
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi:
Durum ve eğilimler; (Şekil, çizelge ya da grafik yer alır)
Veri Formatı
1990
milyar m3 %
2004
milyar m3 %
2008
milyar m3 %
milyar m3
2012
%
Toplam
1,52
100
Sulama
1,16
76,3
İçmeKullanma ve
Sanayi
0,36
23,7
2030
milyar m3 %
Kaynak: -DSİ 21.Bölge Müdürlüğü 2014 Takdim Raporu, DSİ
Değerlendirme ve Sonuçlar.
SU-ATIKSU
GÖSTERGE: Belediye İçme Kullanma Suyu Kaynakları
TANIM: Belediyeler tarafından içme ve kullanma suyu temin edilen baraj, kuyu, doğal kaynak, göl ve gölet
olmak üzere çekilen suyun kaynaklarına göre oranını ifade etmektedir.
Önerilen Kaynak: TÜİK
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: İlde 1990 ve sonrasında, baraj, kuyu, doğal kaynak, göl ve göletlerden
çekilen su miktarı, toplam çekilen su miktarı, (%)
Durum ve eğilimler;
GÖSTERGE: Belediye İçme Kullanma Suyu Kaynakları
Durum ve eğilimler;
Veri Formatı
Belediye İçme ve Kullanma Suyu Şebekesi İçin Kaynaklara Göre Çekilen Su (%)
1990
Baraj
Kuyu
Kaynak
Akarsu
Göl-Gölet
-
-
-
-
-
- 115 -
2003
-
30,5
67,6
0,4
1,5
2004
-
32,3
66,2
0,4
1,1
2006
-
42,4
57,5
0,1
-
2008
0,1
45,3
54,5
0,1
-
2010
-
14,5
85,1
0,3
-
2012
-
20,7
79
0,3
-
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar.
SU-ATIKSU
GÖSTERGE: Atıksu Arıtma Tesisi İle Hizmet Veren Belediyeler
TANIM: Bu gösterge atıksu arıtma tesisi ile hizmet veren belediye sayısını ve atıksu arıtma tesislerine bağlı
nüfusun yüzdelik oranını ifade eder.
Önerilen Kaynak: TÜİK, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: İldeki 1994 yılı ve sonrası atıksu arıtma tesislerine bağlı nüfus, tüm il
nüfusu, oranları (%)
Durum ve eğilimler;
GÖSTERGE: Atıksu Arıtma Tesisi İle Hizmet Veren Belediyeler
Denizli
YILLAR
Atıksu
Arıtma
Tesisi ile
Hizmet
Veren
Belediye
Sayısı
Arıtma
Tesisine
Bağlı
Belediye
Nüfusunun
Toplam
Belediye
Nüfusuna
Oranı (%)
1998
2002
2004
2006
2008
2010
2011
2012
2013
0
0
0
2
15
6
-
14
3
-
-
-
0
34
63
-
67
15
Veri Formatı
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar.
- 116 -
SU-ATIKSU
GÖSTERGE: Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye sayıları ve nüfusu
TANIM: Bu gösterge 1994 yılı ve sonrası kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye sayısı ve bağlı
nüfus, Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen nüfusun belediye nüfusu içindeki oranı (%)
Önerilen Kaynak: TÜİK, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: İldeki 1994 yılı ve sonrası kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen
belediye sayısı ve bağlı nüfus, Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen nüfusun belediye nüfusu içindeki oranı
(%)
Durum ve eğilimler;
Veri Formatı
GÖSTERGE: Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye
sayıları ve nüfusu
YILLAR
Kanalizasyon şebekesi ile
hizmet verilen belediye sayısı
Kanalizasyon şebekesi ile
hizmet verilen nüfusun
belediye nüfusu içindeki oranı
(%)
1998
2002
2004
2006
2008
2010
2011
2012
2013
37
53
65
68
73
79
66
-
19
65
76
82
84
88
89
89
-
95
Kaynak:Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Değerlendirme ve Sonuçlar.
SU-ATIKSU
GÖSTERGE: Sanayiden Kaynaklanan Atıksu ve Bertarafı
TANIM: Bu gösterge yıllar itibariyle sanayi faaliyetlerinden kaynaklanan atıksu miktarları, atıksu arıtma
tesisi ile hizmet veren sanayi bölgeleri ve oluşan atıksuyun arıtılma oranını ifade eder.
Önerilen Kaynak: TÜİK, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
20
20
BÜYÜK
KURUDERE MENDERES
İHALE
AŞAMASINDA
PROJE
AŞAMASINDA
İNŞAAT
AŞAMASINDA
BELEDİYE
KANALINA BAĞLI
BAŞKA BİR AAT'YE
BAĞLI
GERİ DÖNÜŞÜMLÜ
İLERİ ARITMA
BİYOLOJİK
KİMYASAL
FİZİKSEL
*
ABALIOĞLU YEM-SOYA
TEKSTİL SAN. AŞ.
YOK
Arıtma Türü
Havzası
DENİZLİ
VAR
Deşarj Yeri
1
MÜNFERİT SANAYİ ADI
ARITMA TESİSİ DURUMU
AAT Kapasitesi
(m3/gün)
İL
Atıksu miktarı (m3/Gün)
SIRA NO
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Yıllara göre, ildeki sanayi bölgelerinden ve diğer sanayiden
kaynaklanan atıksu miktarı, arıtma tesisi sayısı ve arıtılan atıksuyun kısmının toplam atıksu miktarına
oranı (%)
Durum ve eğilimler;
*
- 117 -
NEHRİ
DENİZLİ
AFZ TEKSTİL TARIM
ÜRÜNLERİ VE MAD.
SAN.TİC. AŞ.
-AYNES GIDA SAN. TİC.
AŞ.
1,700
3,000
SARIÇAY
1,000
3000
KURUDERE
250
250
4
DENİZLİ
5
DENİZLİ
-AYTAŞ AYAKKABI YAN
SAN. TİC. AŞ.
6
DENİZLİ
-BATI TUR. TEKS.
ÜR.KUY.SAN.TİC.AŞ.
8
DENİZLİ
-BAŞPET PETROL TUR.
GID. TAR. ÜR. AŞ.
15
15
DERE
9
DENİZLİ
-BİLAL VARİL GERİ
DÖNÜŞÜM TESİSLERİ
5
7
GERİ
DÖNÜŞÜMLÜ
10
DENİZLİ
-BURÇE TEKSTİL DOK. SAN
75
TİC. AŞ.
11
DENİZLİ
-DEMSAN DENİZLİ MENS.
SAN. TİC. AŞ.
1,200
12
DENİZLİ
-DENİZLİ ÇİMENTO SAN.
AŞ.
13
DENİZLİ
15
KURUDERE
40
ALICI
ORTAM
40
75
KURUDERE
1,500
GÜMÜŞÇAY
80
120
KURUDERE
-DHMİ GENEL
MÜDÜRLÜĞÜ (ÇARDAK
HAVALİMANI)
100
100
ALICI
ORTAM
DENİZLİ
-DURTAŞ TEKSTİL SAN.
TİC. AŞ.
30
16
DENİZLİ
-ECE MERMER TUR. SAN.
LTD. ŞTİ.
30
30
17
DENİZLİ
-FATİH KALEM SAN. TİC.
AŞ.
40
40
18
DENİZLİ
-GÜMÜŞSU ARITMA SAN.
TİC. AŞ.
10,000
19
DENİZLİ
-KOLTUKSUZ TEKSTİL İTH.
İHR. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
20
DENİZLİ
-KONFRUT GIDA SAN. TİC.
AŞ.
21
DENİZLİ
-KORUMA KLOR ALKALİ
SAN TİC. AŞ.
200
200
Kanalizasyon
Hattı
22
DENİZLİ
-OMB TEKS. KİM GIDA
SAN. LTD.ŞTİ.
5
5
KURUDERE
23
DENİZLİ
-OZAN TEKS. SAN. TİC. AŞ.
24
DENİZLİ
-PATEMSAN TEKS. SAN.
LTD.ŞTİ.
30
50
25
DENİZLİ
-PENKON GIDA SAN AŞ.
800
1200
TABAKHANE
ÇAYI
DRENAJ
KANALI
26
DENİZLİ
-SABANOĞLU ENTEGRE ET
SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
175
175
KURUDERE
27
DENİZLİ
-TRAVERTİNE BROS
DOĞALTAŞ MAD. SAN. TİC. 26.25
AŞ.
28
DENİZLİ
-URHAN BOYA TER. TEKS.
SAN. TİC. AŞ.
30
ALICI
ORTAM
10,000
GÜMÜŞÇAY
600
600
KURUDERE
800
1600
KURUDERE
950
3500
30
1500
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
DERE
DERE
3,500
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BATI
AKDENİZ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
KURUDERE
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
KÜÇÜK
MENDERES
BÜYÜK
MENDERES
NEHRİ
Bahçe
Sulama
BÜYÜK
ÇÜRÜKSU MENDERES
ÇAYI
NEHRİ
*
*
2
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
- 118 -
29
DENİZLİ
-YASEMİN TEKS. SAN. TİC.
LTD. ŞTİ.
30
30
30
DENİZLİ
-YONGA MOBİLYA SAN.
TİC. AŞ.
25
25
31
DENİZLİ
-ÇAĞ TEKS. SAN TİC. AŞ.
960
1250
32
DENİZLİ
-DENTAŞ AMB. KAĞ. SAN.
AŞ.
33
DENİZLİ
-VAROL TEKS. TUR. LTD.
ŞTİ.
35
DENİZLİ
-MENDERES TEKSTİL SAN.
AŞ.
36
DENİZLİ
37
DENİZLİ
DENİZLİ
-ARISU GIDA DIŞ TİC. AŞ.
40
DENİZLİ
-LİNDE GAZ
AŞ.(OTOMATİK PH AYARI)
41
DENİZLİ
DENİZLİ
-YÖRE TURİZM LADİK
HALICILIK SAN. TİC. LTD.
ŞTİ.(TAVAS)
-DHG DENİZLİ HALI
GALERİSİ TURİZM
HALICILIK KUYUMCULUK
SANAYİ VE TİC. AŞ.
1100
20
3,850
-KÜÇÜKER TEKS. SAN. TİC.
AŞ.
2,800
-ZORLU HOMETEKS
TEKSTİL ÜR. SAN. VE TİC.
100
AŞ.
39
42
408
400
20
4000
3,500
100
600
<50
36
40
40
40
10
10
43
DENİZLİ
-DENİZLİ YEM SAN TİC.
AŞ.
45
DENİZLİ
-GÜRLESİN KARDEŞLER
SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
40
40
46
DENİZLİ
-KAYNAK TEKSTİL SAN.
TİC. AŞ.(DENİZLİ)
30
30
48
DENİZLİ
-PAMUKKALE ŞARAPÇILIK
SAN. VE TİC. AŞ.
20
51
DENİZLİ
-NUR TEKSTİL SAN. TİC.
AŞ.
30
30
52
DENİZLİ
-TUNA PETROL LTD. ŞTİ.
40
40
53
DENİZLİ
-BOZBAYLAR TEKSTİL
DOKUMA SAN. TİC. AŞ.
20
55
DENİZLİ
-BEZ TEKSTİL SAN. TİC.
LTD. ŞTİ.
56
DENİZLİ
57
20
20
950
1200
-A-R HALICILIK TUR. SAN
TİC. AŞ.
100
100
DENİZLİ
-DENİZLİ D TİPİ KAPALI
CEZAEVİ ATIKSU ARITMA
TESİSİ
250
250
58
DENİZLİ
-KAYALAR TEKSTİL-BRODE
SAN.TİC.AŞ.
15
15
59
DENİZLİ
-BOZBAYLAR MERMER
SAN. TİC. LTD.ŞTİ.
35
35
ÇÜRÜKSU
DERESİ
GERİ
DÖNÜŞÜMBÜYÜK
BAHÇE MENDERES
SULAMA
NEHRİ
BÜYÜK
ÇÜRÜKSU MENDERES
ÇAYI
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
AKHAN ÇAYI
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
KURUDERE
NEHRİ
BÜYÜK
BÜYÜK
MENDERES MENDERES
NEHRİ
NEHRİ
BÜYÜK
ÇÜRÜKSU MENDERES
ÇAYI
NEHRİ
BÜYÜK
KUMKISIK MENDERES
DERESİ
NEHRİ
DRENAJ KÜÇÜK
KANALI MENDERES
BÜYÜK
MENDERES
KURUDERE
NEHRİ
ALICI
BÜYÜK
ORTAM MENDERES
TAŞIMA İLE
NEHRİ
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
ALICI
BÜYÜK
*
ORTAM MENDERES
TAŞIMA İLE
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES *
KURUDERE
NEHRİ
ALICI
*
ORTAM
BÜYÜK
MENDERES *
KURUDERE
NEHRİ
Kanalizasyon KÜÇÜK
*
Hattı
MENDERES
BÜYÜK
ALICI MENDERES *
ORTAM
NEHRİ
ALICI
ORTAM
*
TAŞIMA İLE
BÜYÜK
MENDERES *
KURUDERE
NEHRİ
DSİ
BÜYÜK
KURUTMA MENDERES *
KANALI
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES *
KURUDERE
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES *
KURUDERE
NEHRİ
BÜYÜK
GÖKPINAR MENDERES *
DERESİ
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES *
KURUDERE
NEHRİ
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
- 119 -
-31 KİMYA TÜRK LTD. ŞTİ.
7.2
61
DENİZLİ
-İLKE ÇELİK METAL SAN.
TİC. A.Ş.
240
TON/AY
62
DENİZLİ
-RWE & TURCAS GÜNEY
ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
500
63
DENİZLİ
-EVLİYAOĞLU TEKSTİL
KONFEKSİYON PAZARLAMA 40
SAN. VE LTD. ŞTİ.
40
64
DENİZLİ
BOZBAYLAR MERMER
SAN.VE TİC. LTD. ŞTİ.
35
35
65
DENİZLİ
-AKÇA HAZIR BETON
AŞ.(SERİNHİSAR)
14
14
66
DENİZLİ
-DTY DETAY TUR. HALI.
KY. SAN. TİC. AŞ.
40
40
1
DENİZLİ
DENİZLİ ORGANİZE
SANAYİ BÖLGESİ
35,000 42,000
7.2
500
BÜYÜK
BAHÇE MENDERES
SULAMA
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
GERİ DEVİR
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
KURUDERE
NEHRİ
ALICI
BÜYÜK
ORTAM MENDERES
TAŞIMA İLE
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
KURUDERE
NEHRİ
BÜYÜK
MENDERES
SULAMA
NEHRİ
BÜYÜK
ALICI MENDERES
ORTAM
NEHRİ
SARIÇAY
B.
Menderes
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
DENİZLİ
*
60
Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Değerlendirme ve Sonuçlar.
Durum ve eğilimlerde sunulan verilerin değerlendirildiği ve bu değerlendirmenin özetlendiği bölümdür.
5. ARAZİ KULLANIMI
ARAZİ KULLANIMI
GÖSTERGE: Arazi Kullanımı
TANIM: Bu gösterge CORINE Arazi Örtüsü kategorilerine göre göreceli arazi örtüsü dağılımını gösterir.
Önerilen Kaynak: Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi:1990, 2000 ve 2006 yılları arazi kullanımlarının miktarı (ha) ve
değişim oranı (%).
Durum ve eğilimler;
Veri Formatı
ALAN BÜYÜKLÜĞÜ
1990
2000
Arazi Sınıfı
ha
%
ha
%
ha
1. Yapay
19,320.88 1.61047 22,727.14
1.89440 23,158.98
Bölgeler
2. Tarımsal
491,389.55 40.95936 488,124.67 40.68722 487,572.89
Alanlar
3. Orman ve
678,004.87 56.51452 676,626.42 56.39962 672,372.47
Yarı Doğal Alanlar
4. Sulak Alanlar
6,556.83 0.54654
6,507.66
0.54244 10,716.68
5. Su Kütleleri
4,428.17 0.36911
5,714.44 0.47633
5,879.32
*Alanda artış ve azalışları tespit için 1990 ve 2006 yılları verileri kullanılmıştır.
2006
ALANDA
ARTIŞ(+)
/AZALIŞ (-)
%
1.93040
3,83810 (+)
40.64123
3,81666 (-)
56.04505
5,6324 (-)
0.89328
0.49007
4,15985 (+)
1,45115 (+)
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar.
Durum ve eğilimlerde sunulan verilerin değerlendirildiği ve bu değerlendirmenin özetlendiği bölümdür.
- 120 -
6. TARIM
TARIM
GÖSTERGE: Kişi Başına Tarım Alanı
TANIM: Toplam ekilebilir tarım arazisinin, toplam nüfusa oranı olarak ifade edilir.
Önerilen Kaynak: TÜİK
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Ekilebilir arazi toplamı (ha) ve toplam nüfus (kişi), kişi başına
tarım arazisi (ha/kişi)
Durum ve eğilimler;
Yıllar
IBBS3
adı
İl
Kodu
İl Adı
Toplam
Alan(Dekar)
2008
Denizli
20
Denizli
3.589.098,00
Tahıllar ve
Diğer Bitkisel
Ürünlerin
Ekilen
Alanı(Dekar)
2.546.132,00
2009
Denizli
20
Denizli
3.589.495,00
2010
Denizli
20
Denizli
3.675.430,00
2011
Denizli
20
Denizli
2012
Denizli
20
2013
Denizli
20
Nadas
Alanı(Dekar)
Sebze
Bahçeleri
Alanı(Dekar)
111.676,00
145.285,00
Meyveler,
İçecek ve
Baharat
Bitkilerinin
Alanı(Dekar)
786.005,00
2.538.416,00
113.153,00
145.782,00
792.144,00
0
2.596.671,00
121.338,00
146.120,00
811.301,00
0
3.589.024,23
2.492.878,00
116.485,00
141.822,00
837.731,00
108,23
Denizli
3.666.602,27
2.497.910,65
156.937,00
152.054,00
859.584,00
116,62
Denizli
3.692.583,62
2.525.002,00
207.011,00
131.479,00
828.975,00
116,62
Süs Bitkileri
Alanı(Dekar)
0
Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri
Değerlendirme ve Sonuçlar.
Durum ve eğilimlerde sunulan verilerin değerlendirildiği ve bu değerlendirmenin özetlendiği bölümdür.
TARIM
GÖSTERGE: Kimyasal Gübre Tüketimi
TANIM: Tarımsal alanlarda kullanılan gübre miktarını ve hektar başına kullanılan mineral azot, fosfor ve
potas miktarını gösterir.
Önerilen Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, TÜİK
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Yıllık toplam gübre tüketimi (ton), toplam tarımsal alan (ha),
hektar başına kullanılan gübre ve mineral azot, fosfor ve potas miktarı (ton/ha) ve yıllar itibariyle
değişimi
Durum ve eğilimler; 2012 yılı verileri(TUİK)
Ekiliş
Gübrelenen
Alanı (ha) Alan (ha)
335.181
329.150
Azotlu
(%21 N)
85.935
Ekiliş
Gübrelenen
Alanı (ha) Alan (ha)
335.181
Azotlu
(%21 N)
329.150
0,26
Fosforlu
(%17 P2O5)
37.843
Potaslı
(%50K2O)
7.941
Toplam
Tüketim (ton)
131.719
Kullanılan Gübre Miktarı (ton/ha)
Fosforlu
Potaslı
Toplam
(%17 P2O5)
(%50K2O) Tüketim (ton)
0,11
0,02
0,40
Değerlendirme ve Sonuçlar.
- 121 -
İlimizde mevcut olan 2 adet toprak-yaprak-su analiz laboratuarı faaliyette olup, toprak analizine
dayalı gübre önerisinde bulunmakta ve toprak analizi yaptıran çiftçilerimize destekleme ödemesi
yapılmaktadır. Bu sayede gübre tüketiminin bilinçli uygulanması amaçlanmaktadır.(TUİK)
TARIM
GÖSTERGE: Tarım İlacı Kullanımı
TANIM: Toplam tarım ilacı kullanımını (ton birimiyle aktif bileşen) ve hektar başına düşen tarım ilacı
miktarıdır.
Önerilen Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, TÜİK
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Yıllık toplam tarım ilacı tüketimi (ton), toplam tarımsal alan (ha),
hektar başına düşen tarım ilacı (ton/ha) ve yıllar itibariyle değişimi
Durum ve eğilimler;
2012 yılı verileri(TÜİK)
Kimyasal Maddenin
Adı
Kullanım Amacı
İlde Tarımsal İlaç
Kullanılarak Tarım
Yapılan Toplam Alan (ha)
Miktarı
(ton)
İnsekdisitler
Böcek Mücadelesi
182,299
Herbisitler
Y.Ot Mücadelesi
54,521
Fungisitler
Mantar Hast. Mücadele
Kemirgenlerle Müc.
Rodentisitler
1.143,496
4,500
Nemotadlarla Müc.
Nematositler
0,158
376.738
Akarlarla Mücadele
Akarisitler
13,677
Kabuklu Bit ve Koşnil
Kışlık ve Yazlık Yağlar
3,586
Diğerleri
TOPLAM
86,437
1.488,674
376.738
Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri
Değerlendirme ve Sonuçlar.
Tarım ilacı kullanımı 0,004 ton/ha
Bitki Koruma Ürünleri ihtiyaç olduğunda reçete ile satılmaktadır.(TÜİK)
TARIM
GÖSTERGE: Organik Tarım
TANIM: Toplam kullanılan tarımsal alanın oranı olarak organik tarım alanı (organik olarak ekilen mevcut
alanların ve organik tarıma geçiş sürecinde olan alanların toplamı) payıdır.
- 122 -
Önerilen Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Organik alanların toplam alanı (ha), Toplam tarım alanına oranı
(%), Türkiye toplam organik tarım alanı içerisindeki oranı (%), Organik Tarım Alanında Toplam Üretim
Miktarı (ton)
Durum ve eğilimler; (Şekil, çizelge ya da grafik yer alır)
Veri Formatı
Yıllar
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Toplam üretim
Alan
( ha)
325
322
699
215
251
319
307
399
396
536
595
707
Üretim miktarı
Artış*
(%)
3.702
-10
2.971
-19
+117
413
-86
-69
289
-30
+16
424
+46
+27
635
+49
-3
840
+32
+29
1.326
+58
-1
1.487
+12
+35
2.003
+34
+11
2.106
+5
+19
5.179
+146
*Artışlar bir önceki yıl baz alınarak hesaplanmıştır.
Artış* (%)
Miktar ( ton)
2013 yılında;
376.738 ha Denizli tarım alanı içinde 707 ha organik tarım alanı %0,19 oranıyla artış
eğilimindedir.922.681 ton Türkiye organik tarım üretimi içinde 5.179 ton üretim ile Denizli Türkiye
üretiminin % 0,56’sını karşılamaktadır.
Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, TUİK
Değerlendirme ve Sonuçlar.
Tablodaki verilere geçiş dönemindeki ürünler dahil değildir. Yıllar itibari ile üretim alanı ve ürün
miktarındaki artış ve azalışlarda organik tarıma uygulanan destek politikalarının etkisi görülmektedir.
2002 yılında 7 üründe başlayan çalışmalar 2013 yılında 19 ürüne ulaşmıştır. İlimizdeki organik
tarımın ülkemiz organik tarım alanlarına oranı yaklaşık %1.5 dir.
7. ORMAN
ORMAN
GÖSTERGE: Ormanlık Alanlar
TANIM: Orman alanlarının toplam büyüklüğünü ve yıllara göre değişimini ifade eder.
Önerilen Kaynak: Orman Bölge Müdürlükleri
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: İldeki toplam orman alanı (ha), yıllık değişimi (ha/yıl), Orman
vasfına göre dağılımı (%), ağaç türleri, sayıları ve oranları (sayı, %)
Durum ve eğilimler;
- 123 -
Durum ve eğilimler;
Orman Alanı
İl
:Denizli
Toplam Ormanlık Alan (Ha)
:561.577,1
Orman Alanı Yıllara Göre Değişim
Yıllar
Orman
Alanı (ha.)
Değişim
Yüzdesi
%
1990
554.921,0
-
2000
556.200,0
+%0,2
2006
561.577,1
+%0,9
Orman Vasfına Göre Dağılım
İl
Denizli
Yüzd
e%
Normal Orman (Ha)
328.622,5 59
Bozuk Orman (Ha)
232.954,6 41
Toplam Ormanlık Alan (Ha)
561.577,1
Ağaç Türlerine Göre
Dağılım
Ağaç Türü
Alan
(ha.)
Yüzdesi
%
Çz
277.062 49,4
,0
Çk
124.666 22,2
,0
S
762,0
M
42.721, 7,6
0
Diğer
116.366 20,7
,1
Toplam Orman
Alanı
561.577
,1
0,1
- 124 -
Orman Alanı Yıllara Göre Değişim (ha)
561.577,1
554.921,0
556.200,0
1990
2000
2006
Orman Vasfına Göre Dağılım
Normal Orman
41%
Bozuk Orman
59%
Ağaç Türleri Dağılım
Kızılçam
Karaçam
20,7%
7,6%
0,1%
49,4%
22,2%
Sedir
Meşe
Diğer
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar.
Denizli İli Orman Alanı il genel alanının %47’sini oluşturmaktadır. Bu Türkiye ortalaması olan
%27,6‘lık oranın üzerindedir. Ormanlar genellikle Kızılçam ve Karaçam gibi ibreli türlerden
oluşmaktadır. Orman varlığı yapılan ağaçlandırma çalışmaları ile yıllar itibariyle artış
göstermektedir.
8. BALIKÇILIK
- 125 -
BALIKÇILIK
GÖSTERGE: Balıkçılık
TANIM: Her yıl, denizlerde avcılığı yapılan balıklar (denize kıyısı olan iller için), kabuklu deniz
ürünleri ve yumuşakçalar ile iç sularda avlanan tatlı su ürünleri ile yetiştiricilik ürünleri olmak üzere
üretilen balık miktarını gösterir. Üretime ilişkin veri yakalandığı zamanki ağırlığı olan canlı ağırlık ile
ifade edilir.
Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Kıyı şeridi uzunluğu (km), deniz alanı ve iç su alanı (ha), Su
ürünleri üretimi (bin ton) ve yillara göre değişimi (%), Balık türlerinin dağilimi (%)
Durum ve eğilimler;
YILLAR
İç su
Avcılığı
Deniz Balıkları
Avcılığı
Yetiştiricilik
Ürünleri
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
0,042
0,022
0,033
0,004
-
-
-
0,010
0,022
0,020
0,025
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
0,887
0,912
0,912
0,982
1,641
2,641
2,640
2,680
2,760
2,790
3,570
(birim:bin ton)
Değerlendirme ve Sonuçlar.
Yetiştiricilik ürünlerinden Alabalık yetiştiriciliği her yıl yükseliş göstermekte, yapımı tamamlanan veya
sürmekte olan göletlerinde üretime açılmasıyla üretimdeki artış ivmesini daha da artıracaktır.
9. ALTYAPI VE ULAŞTIRMA
ALTYAPI VE ULAŞTIRMA
GÖSTERGE: Karayolu ve Demiryolu Ağı
TANIM: İldeki toplam karayolu (otoyollar, devlet yolları, il yolları) ve demiryolu gelişimi ve uzunluğunu
ifade eder.
Önerilen Kaynak: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bölge Müdürlükleri
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Yıllara göre karayolu ve demiryolu uzunlukları (km)
Durum ve eğilimler;
Veri Formatı
Karayolu Ağ
Uzunluğu (km)
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
820
820
821
781
779
780
826
826
826
Demiryolu Ağ
Uzunluğu (km)
2012
826
2013
826
110
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar.
- 126 -
ALTYAPI VE ULAŞTIRMA
GÖSTERGE: Motorlu Kara Taşıtı Sayısı
TANIM: İldeki, Otomobil (arazi taşıtı dahil), Minibüs, Otobüs, Kamyonet, Kamyon, Motosiklet, Özel
Amaçlı Taşıtlar, Yol ve İş Makinaları ve Traktör toplamından ibaret motorlu kara taşıt sayısını ifade eder
Önerilen Kaynak: TÜİK
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Yıllara göre motorlu kara taşıtı sayısı, taşıt kategorileri ve toplam
araç sayısı içerisindeki oranları (%), İldeki kişi başına düşen araç sayısı
Durum ve eğilimler; İBBS-Düzey3 e göre motorlu kara taşıtları sayısı (Motorsuz(römork ve yarı römork)
kara taşıtları hariç
Aralık
2007
Düzey
Toplam
Otomobi
l
Minübüs
Otobüs
Kamyone
t
Kamyon
Motosiklet
Özel
Amaçlı
Taşıtlar
Denizli
237622
103637
6824
3467
31278
10148
47312
508
34448
Toplam
237622
103637
6824
3467
31278
10148
47312
508
34448
Düzey
Topla
m
Otomo
bil
Minübüs
Otobüs
Kamyo
net
Kamyon
Motosiklet
Özel
Amaçlı
Taşıtlar
Denizli
24831
9
107970
6838
3614
33503
10212
50312
499
35371
Toplam
24831
9
107970
6838
3614
33503
10212
50312
499
35371
Topla
m
Otomo
bil
Minübüs
Otobüs
Kamyo
net
Kamyon
Motosiklet
Özel
Amaçlı
Taşıtlar
Denizli
25372
0
110650
6534
3503
34989
9435
52600
517
35492
Toplam
25372
0
110650
6534
3503
34989
9435
52600
517
35492
Topla
m
Otomo
bil
Minübüs
Otobüs
Kamyo
net
Kamyon
Motosiklet
Özel
Amaçlı
Taşıtlar
Yol ve İş
Makinaları
Traktör
Aralık
2008
Aralık
2009
Düzey
Yol ve İş
Makinaları
Yol ve İş
Makinaları
Traktör
Traktör
Aralık
2010
Düzey
Yol ve İş
Makinaları
Traktör
- 127 -
Denizli
26841
5
118296
6601
3589
38273
9584
54482
532
37058
Toplam
26841
5
118296
6601
3589
38273
9584
54482
532
37058
Düzey
Topla
m
Otomo
bil
Minübüs
Otobüs
Kamyo
net
Kamyon
Motosiklet
Özel
Amaçlı
Taşıtlar
Denizli
28589
5
127489
6603
3623
41610
9641
57573
525
38831
Toplam
28589
5
127489
6603
3623
41610
9641
57573
525
38831
Aralık
2011
Yol ve İş
Makinaları
Traktör
Aralık
2012
Düzey
Toplam
Otomo
bil
Minübüs
Otobüs
Kamyone
t
Kamyo
n
Moto
siklet
Özel
Amaçlı
Taşıtlar
Denizli
303011
136057
6633
3765
44911
9979
6084
3
502
40321
Toplam
303011
136057
6633
3765
44911
9979
6084
3
502
40321
Minibüs
Otob
üs
Kamyonet
Yol ve
İş
Makinal
arı
Traktör
Aralık
2013
Topla
m
Otomobil
Denizli
318461
146291
6641
3703
Toplam
318461
146291
6641
3703
Düzey
Özel
Amaçlı
Taşıtla
r
Yol ve İş
Kamyo
n
Motosiklet
47597
10095
61783
504
41847
47597
10095
61783
504
41847
Traktör
Makinaları
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar.
10. ATIK
ATIK
- 128 -
GÖSTERGE: Belediyeler Tarafından ya da Belediye Adına Toplanan Atık ve Bertarafı
TANIM: Bu gösterge, il içinde, belediyeler tarafından ya da belediyeler adına toplanan katı atıkların
miktarı ve düzenli depolama oranını ifade eder. Belediye atıklarının en önemli miktarı haneler tarafından
üretilen atıklardır. Ayrıca alım-satım ve ticaret kuruluşları, ofis binaları, kurum ve küçük işyeri atıklarını
da kapsamaktadır
Önerilen Kaynak: TÜİK
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Yıllık olarak belediyelerce ya da belediye adına toplanan katı
atıklar (Ton), Düzenli Depolanan Katı Atık Miktarı (ton) ve oranı (%)
Durum ve eğilimler;
Durum ve eğilimler;
Bertaraf Yöntemleri
Toplam
Büyükşehir
Belediyesi Çöplüğü
Belediye
Çöplüğü
Başka Belediye
Çöplüğü
Düzenli Depolama
Kompost Tesisi
Yakma
Tesisi
Dereye veya Gömme Diğer (
Göle Dökme
(1)Dolgu yaparak, eski taş ocağı, kömür dekapaj sahası, kurudere yatağı, boş alan, tarımsal arazi, ormanlık arazi kapsanmaktadır
Bertaraf yöntemine göre atık miktarı,1994
İller
Belediy
e sayısı
Atık Miktarı
(ton/yıl)
Bele
diye
sayı
sı
Atık
Mikt
arı
(ton/
yıl)
Belediy
e sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediy
e
saayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediy
e sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediy
e sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediy
e sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediy
e sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl
)
Denizli
62
228.104
-
-
45
202449
2
8823
-
-
-
-
-
-
5
2853
5
8642
-
-
5
5337
1998
İller
Belediye
sayısı
Atık Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Bele
diye
sayıs
ı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediy
e sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediy
e sayısı
At
ık
mi
kt
arı
(t
on
/yı
l)
Denizli
88
35077
5
-
-
45
235668
8
22130
-
-
-
-
-
-
7
5869
23
60971
3
4607
4
21
53
1
Belediye
sayısı
Atık Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
2002
İller
Belediye
sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
A
t
ı
k
m
i
k
t
a
r
ı
(
t
o
n
/
y
ı
l
)
- 129 -
Denizli
100
356293
-
-
54
244270
19
46552
-
-
-
-
9
15373
4
5615
2
21324
3
4607
13
2
3
1
5
8
2004
İller
Belediye
sayısı
Atık Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Denizli
100
270478
-
-
62
112610
8
7629
11
126899
1
1224
3
3294
5
3223
8
12668
5
2932
İller
Belediye
sayısı
Atık Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık
miktarı
(ton/yıl)
Denizli
100
299151
-
-
50
103867
6
5854
19
159466
-
-
11
9776
4
2702
5
9670
5
7816
2006
2008
İller
Belediye
sayısı
Atık Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık Miktarı
(ton/yıl)
Belediye sayısı
Atık Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık Miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık miktarı
(ton/yıl)
Belediye
sayısı
Atık miktarı
(ton/yıl)
Denizli
100
279919
-
-
69
101311
5
4779
18
162811
1
544
5
5489
1
549
5
4436
2010
İller
Denizl
i
Belediy
Atık miktarı (ton/yıl)
e sayısı
87
280.388
Belediy
e sayısı
Atık miktar
ı (ton/yıl)
Belediy
e sayısı
-
-
67
Atık miktar
ı (ton/yıl)
94.730
Belediy
e sayısı
3
Atık miktar
ı (ton/yıl)
4.041
Belediy
e sayısı
7
Atık miktar
ı (ton/yıl)
169.476
Belediye
sayısı
1
Atık miktar
ı (ton/yıl)
376
Belediy
e sayısı
9
Atık miktar
ı (ton/yıl)
5.949
Belediy
e sayısı
3
Atık miktar
ı (ton/yıl)
3.643
Belediy
e sayısı
1
Atık miktar
ı (ton/yıl)
961
Belediy
e sayısı
3
- 130 -
Atık miktarı
(ton/yıl)
1.212
2012
İller
Belediy Atık miktarı
e sayısı
(ton/yıl)
Denizl
i
86
306.49
7
Belediy
e sayısı
Atık miktar
ı (ton/yıl)
Belediy
e sayısı
-
-
69
Atık miktar
ı (ton/yıl)
110.686
Belediy
e sayısı
4
Atık miktar
ı (ton/yıl)
5.964
Atık miktar
ı (ton/yıl)
Belediy
e sayısı
7
Belediye
sayısı
183.965
Atık miktar
ı (ton/yıl)
1
122
Belediy
e sayısı
5
Atık miktar
ı (ton/yıl)
3.122
Atık miktar
ı (ton/yıl)
Belediy
e sayısı
1
1.830
Belediy
e sayısı
Atık miktar
ı (ton/yıl)
Belediy
e sayısı
-
-
1
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar.
ATIK
GÖSTERGE: Katı Atıkların Düzenli Depolanması
TANIM: İldeki katı atık tesisi sayısı ve hizmet verilen nüfus oranını ifade eder.
Önerilen Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
6,3
Kül
Plastik
9,9
Metal
1,72
Cam
5,37
Kağıt
10,8
Organik
Atık Kompozisyonu
(yıllık ortalama, %)
49,9
Kış
0,95
Yaz
Kişi Başına
Üretilen
Ortalama
Katı Atık
Miktarı
(kg/gün)
0,95
Kış
Yaz
36,7
30
Kış
Geri
Kazanılan
Ortalama
Atık
Miktarı
(ton/gün)
573
Kış
574.321
521
Yaz
Nüfus
Yaz
Toplanan
Ortalama Katı
Atık Miktarı
(ton/gün)
574.321
Birlik ise birliğe üye olan
belediyeler
--
Denizli
İl/
İlçe Belediye veya Birliğin
Adı
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: İldeki katı atık tesis sayısı, katı atık düzenli depolama hizmeti
veren belediye sayısı ve nüfus, hizmet verilen nüfusun tüm il nüfusuna oranı (%)
Durum ve eğilimler; İlimizde (2013) Yılı İçin İl/İlçe Belediyelerince Toplanan ve Birliklerce Yönetilen Katı Atık
Miktar ve Kompozisyonu
(ÇŞİM, 2013)
Kaynak: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Değerlendirme ve Sonuçlar.
İlimizde 1 adet Entegre Düzenli Katı Atık Depolama Alanı bulunmaktadır. Toplam 3 etaptan oluşan
Düzenli Depolama Sahamızın 14,2 Hektarlık alandan oluşan 1. ve 2. etabında atıkların düzenli
depolanmasına devam edilmiştir. 17 ilçede evsel atıklar vahşi olarak depolanmaktadır.
İlimizde, Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulunda onaylanmış ve kararı Resmi Gazetede yayımlanmış;
- Acıpayam, Serinhisar ve Çameli İlçelerinde yer alan toplam 17 adet belediye ile 14 adet köyün üye
olduğu Acıpayam Ovası Katı Atık Birliği,
- Çivril, Baklan, Çal, ve Bekilli İlçelerinin de yer aldığı toplam 20 adet belediyenin üye olduğu
Çivril Yukarı Menderes Havzası Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Belediyeler Birliği,
- 131 -
Atık miktar
ı (ton/yıl)
808
- Kale İlçesinin de yer aldığı toplam 13 adet belediyenin üye olduğu Tavas Yöresi Çevre Yönetimi
Belediyeler Birliği, tarafından üye belediyeler adına çalışmalara devam edilmektedir.
ATIK
GÖSTERGE: Tıbbi Atıklar
TANIM: İl için, Ayrı olarak toplanan tıbbi atık miktarlarının yıllık olarak belirtilmesi ve toplanan tıbbi
atıkların bertaraf yöntemlerinin oransal olarak ifade edilmesidir
Önerilen Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Toplanan tıbbi atık miktarı (ton), yöntemlerine göre bertaraf
oranları (%) ve bertaraf tesisi sayısı
DENİZLİ
ACIPAY
AM
BABADA
Ğ
BAKLAN
BEKİLLİ
BEYAĞA
Ç
BOZKUR
T
BULDAN
ÇAL
ÇAMELİ
ÇARDAK
ÇİVRİL
GÜNEY
HONAZ
KALE
SARAYK
ÖY
SERİNHİ
SAR
TAVAS
*
2.2
*
*
*
0.07
*
*
*
0.001
*
*
*
*
0.002
0.001
*
*
*
*
*
0.001
*
*
*
0.001
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
0.03
0.01
0.01
0.002
0.07
0.001
0.01
0.01
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
0.02
*
*
*
0.001
*
*
*
0.03
*
*
İlimizdeki Yıllara Göre Tıbbi Atık Miktarı(ÇŞİM, 2013)
20
2009
2010
2011
2012
Tıbbi Atık Miktarı
(ton)
Tesisin
Bulunduğu İl
Yetkili
Firmanın
Bertaraf
Tesisi
Sterilizasyo
n/
Yakma
Belediyenin
Sterilizasyon
Yakma
Bertaraf
Yöntemi
Toplanan
tıbbi atık
miktarı
ton/gün
Kamu
Tıbbi Atık
Taşıma
Aracı Sayısı
*
Özel
Kamu
Tıbbi
Atıkların
Taşınması
Özel
Yok
Var
İl/ilçe
Belediyesi
nin Adı
Tıbbi Atık
Yönetim
Planı
Durum ve eğilimler; (2013) Yılında İlimiz İl Sınırları İçindeki Belediyelerde Toplanan Tıbbi Atıklar(Kaynak, yıl)
2013
890,52 ton/yıl
- 132 -
Değerlendirme ve Sonuçlar.
İlimiz merkez ve ilçe belediyelerinde oluşan tıbbi atıklar Bakanlığımızdan çevre lisanslı İlke Temizlik Spor
Organizasyon İnşaat Medikal Ticaret ltd. Şti.ne ait lisanslı tıbbi atık taşıma aracı ile toplanmakta ve aynı firmaya
ait sterilizasyon tesisinde sterile edildikten sonra Denizli Belediyesi Katı Atık Düzenli Depolama Sahasında tıbbi
atıklar için ayrılmış özel bölümde bertaraf edilmektedir.
ATIK
GÖSTERGE: Atık Yağlar
TANIM: İl içinde toplanan atık yağların miktarını ve geri kazanım ya da bertaraf oranlarını ifade eder.
Önerilen Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Yıllar itibariyle ilde toplanan atık yağın türlerine göre miktarı (ton),
bertarafa ve geri kazanıma ilişkin oranları (%)
Durum ve eğilimler; İlimizdeki Atık Yağ Toplama Miktarları(TABS)
İlde toplanan atık yağ miktarı
Atık Motor Yağı (Ton)
Atık Endüstriyel Yağ (Ton)
670,57
462,69
282,055
197,8
177,46
181,75
72,94
2009
Yıl
2009
2010
2011
2012
Atık
Madeni Yağ
Üreten
2010
2011
132,16
2012
İlimizdeki Atık Yağ Geri Kazanım ve Bertaraf Miktarları(TABS,2012)
Geri kazanım (ton)
İlave yakıt (ton)
Nihai bertaraf (ton)
98,25
145,85
6,3
340,33
138,31
1,22
507,73
119,17
17,54
687,97
106,16
8,6
İlimizdeki (2012) Yılı İçin Atık Madeni Yağlarla İlgili Veriler(ÇŞİM, 2012)
Toplanan
Toplam Atık
Atık Madeni Yağ Taşımak
Atık Yağ
Madeni Yağ
Geri Kazanım Tesisi
Üzere Lisans Alan
Miktarı (ton/yıl)
Beyan
- 133 -
Resmi ve
Özel
Kurum/
Kuruluş
Sayısı
?
Form
Sayısı
Atık
Sanayi
Yağ
Atık
Motor
Yağ
142
132,16
Toplam
Firma
Sayısı
670,57
Sayısı
Toplam
Araç Sayısı
2
Yok
Lisanslı
4
Lisanssız
1
-
-
İlimizdeki Atık Yağ Geri Kazanımı Sonucu Elde Edilen Ürün Miktarları(ÇŞİM, 2012)
Ürün Miktarı (Ton)
(Kalıp Yağı + Harman Yağı + Jüt Yağı)
39,00
67,00
YIL
2009
2010
2011
2012
İlimizdeki atık yağ geri kazanım tesisinin izin lisans şartları değiştiğinden dolayı firma sahibinden
veriler temin edilememiştir.
Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Değerlendirme ve Sonuçlar.
İlimizde 1 adet işletme atık yağ geri kazanımı konusunda lisanslandırılmıştır.
ATIK
GÖSTERGE: Bitkisel Atık Yağlar
TANIM: İl içinde toplanan bitkisel atık yağların miktarını ve geri kazanım-bertaraf oranlarını ifade eder.
Önerilen Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Yıllar itibariyle ilde toplanan bitkisel atık yağın türlerine göre
miktarı (ton), bertarafa ve geri kazanıma ilişkin oranları (%)
Durum ve eğilimler; ;
İlimizde (2013) Yılı İçin Atık Bitkisel Yağlarla İlgili Veriler(ÇŞİM, 2013)
Bitkisel Atık Yağlar
İçin Geçici
Depolama İzni
Verilen Toplam
Depo
Kapasitesi
(ton)
Sayısı
Kullanılmış
Kızartmalık
Yağ
Toplam
Firma
Sayısı
Diğer
(Belirtiniz)
124,127
2
-
Bitkisel Atık Yağ
Taşımak Üzere
Lisans Alan
Toplanan Bitkisel Atık Yağ
Miktarı (ton)
-
-
-
-
-
Lisans Alan Geri
Kazanım Tesisi
Toplam
Araç
Sayısı
Kapasitesi
(ton/yıl)
Sayısı
2
3
-
-
-
-
-
-
Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Değerlendirme ve Sonuçlar.
İlimizde Çevsa Bitkisel Atık Yağ Toplama ve Geri Kazanım ünvanlı işletmeye ait bitkisel atık yağ
deposuna; Yönetmelikte belirtilen teknik özelliklere sahip olması dolayısıyla İl Müdürlüğümüzce “Geçici
- 134 -
Depolama İzni” verilmiştir. Ayrıca aynı şirkete 2 adet bitkisel atık yağ taşıma lisans belgeleri verilmiştir.
İlimizde lisanslı bitkisel atık yağ geri kazanım tesisi bulunmamaktadır.
ATIK
GÖSTERGE: Ambalaj Atıkları
TANIM: İl içerisinde oluşan ambalaj atıklarının miktarlarını ve geri kazanımına ilişkin bilgileri içerir.
Önerilen Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Yıllara göre; Üretilen toplam ambalaj atık miktarı ve ambalaj cinsi
(ton), geri kazanılan toplam ambalaj atık miktarı (ton), piyasaya sürülen ambalaj miktarı (ton),
hedeflenen geri kazanım oranları (%), geri kazanılması gereken miktar (ton), kayıtlı ekonomik tesis
sayısı ve lisanslı tesisi sayısı
Durum ve eğilimler; İlimizdeki (2013) Yılı Ambalaj Ve Ambalaj Atıkları İstatistik Sonuçları (ÇŞİM, 2013)
Ambalaj Cinsi
Üretilen
Ambalaj
Miktarı (kg)
Piyasaya
Sürülen Ambalaj
Miktarı (kg)
Geri Kazanım
Oranları (%)
Geri
Kazanılan
Miktar (kg)
Gerçekleşen
Geri Kazanım
Oranı (%)
42
42
42
42
42
Geri
Kazanılması
Gereken Miktar
(kg)
2.752.418
18.430
775.730
1.728.270
724.264
Plastik
Metal
Kompozit
Kağıt Karton
Cam
18.561.749
227.876.396
-
9.064.444
44.282
1.848.822
9.042.288
4.070.755
3.906.448
18430
785606
1.899.319
723.983
141,9
100
101,2
109,8
99,9
Toplam
246.438.145
19.566.304
42
6.169.880
7.333.786
118,8
İlimizdeki Kayıtlı Ambalaj Üreticisi-Piyasa Süren Ekonomik İşletmeler(ÇŞİM, 2012)
350
300
250
200
Piyasaya Süren
150
Ambalaj Üreticisi
100
50
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Değerlendirme ve Sonuçlar.
İlimizde ambalaj atıklarını toplama ve ayırma işlemini yapan 6, geri kazanan 3 lisanslı tesis
bulunmaktadır.
Denizli, Baklan, Bozkurt, Çardak, Akköy, Sarayköy ve Acıpayam Belediyeleri lisanslı firmalarla yaptıkları
protokol çerçevesinde işletme ve konutlardan kaynaklanan ambalaj atıklarını kaynağında ayrı toplamaktadır.
ATIK
GÖSTERGE: Ömrünü Tamamlamış Lastikler
- 135 -
TANIM: Ömrünü tamamlamış lastiklerin toplanma miktarları, geri kazanım tesisleri ve çimento
fabrikalarında ek yakıt olarak kullanılan miktarını ifade eder.
Önerilen Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Yıllara göre, ömrünü tamamlamış lastiklerin toplanma miktarları ve
geri kazanım tesislerinde ve çimento fabrikalarında ek yakıt olarak kullanılan miktarları (ton)
Durum ve eğilimler; İlimizde (2013) Yılında Oluşan Ömrünü Tamamlamış Lastikler İle İlgili Veriler(ÇŞİM, 2013)
ÖTL
Geçici
Depolama Alanı
Hacmi
Sayısı
(m3)
1
-
ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLER (ÖTL)
Geçici
ÖTL Geri
ÖTL Bertaraf
Geri
Depolama
Kazanım Tesisi
Tesisi
Kazanılan
Alanlarındaki
ÖTL Miktarı
ÖTL Miktarı
Kapasitesi
Kapasitesi
(ton)
Sayısı
Sayısı
(ton)
(ton/yıl)
(ton/yıl)
-
Bertaraf
Edilen ÖTL
Miktarı (ton)
1658,3
İlimizde Geri Kazanım Tesislerine ve Çimento Fabrikalarına Gönderilen Toplam ÖTL Miktarları (Ton/Yıl) (ÇŞİM, 2013)
40000
35000
30000
25000
Geri Kazanım Tesisi*
20000
Çimento Fabrikası
15000
10000
5000
0
2009
2010
2011
2012
2013
İlimizde Geri Kazanım Tesislerine ve Çimento Fabrikalarına Gönderilen Toplam ÖTL Miktarları (ton/yıl) (ÇŞİM,2013)
2009
2010
2011
2012
2013
Geri Kazanım Tesisi*
18150
33401
-
-
Çimento Fabrikası
17400
39000
-
1219
1658,3
Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Değerlendirme ve Sonuçlar.
İlimizde “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği” kapsamında ÖTL geçici depolama alanı,
geri kazanım tesisi ve ÖTL bertaraf tesisi bulunmamaktadır. İlimizde, ÖTL yakma konusunda lisans almış
Denizli Çimento T.A.Ş firması bulunmaktadır.
ATIK
GÖSTERGE: Ömrünü Tamamlamış Araçlar
TANIM: İl genelinde yıllar itibariyle hurdaya ayrılan araç sayısını vb. bilgileri ifade eder.
Önerilen Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
- 136 -
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Yıllar itibariyle hurdaya ayrılan araç sayısı
Durum ve eğilimler; İlimizde (2013) Yılı Hurdaya Ayrılan Araç Sayısı(ÇŞİM, 2013)
Oluşturulan ÖTA
Teslim yerleri
ÖTA Geçici
Depolama Alanı
Sayısı
Sayısı
2
ÖTA İşleme Tesisi
Kapasitesi
(ton/yıl)
1
Kapasitesi
(ton/yıl)
Sayısı
-
İşlenen ÖTA
Miktarı (ton)
-
-
-
Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Değerlendirme ve Sonuçlar.
“Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik” kapsamında İlimizde, Ak Otopark ve
Yediemin Deposu isimli firma ÖTA teslim yeri uygunluk belgesi almıştır. Ayrıca, Umut Akyürek (Uğur
Otomotiv) isimli firma da ömrünü tamamlamış araçların geçici depolanması konusunda Bakanlığımızdan
geçici faaliyet belgesi almıştır.
ATIK
Atık Elektrikli -Elektronik Eşyalar
TANIM: Atık elektrikli ve elektronik eşya toplama miktarları ve işleme tesis sayılarını ifade eder.
Önerilen Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Atık elektrikli ve elektronik eşya toplama miktarı (ton) ve işleme
tesis sayısı
Durum ve eğilimler; İlimizde (2013) Yılı AEEE Toplanan ve İşlenen Miktarlar(ÇŞİM, 2013)
Belediyeler Tarafından
Oluşturulan AEEE
Getirme Merkezleri
Sayısı
Hacmi
(m3)
-
-
AEEE’lerin
Toplanması
Amacıyla
Oluşturulan
Aktarma
Merkezleri
Hacmi
Sayısı
(m3)
-
Getirme
Merkezlerinde
ve Aktarma
Merkezlerinde
Biriken AEEE
Miktarı (ton)
-
AEEE İşleme Tesisi
Sayısı
Kapasitesi
(ton/yıl)
1
-
İşlenen AEEE
Miktarı (ton)
28,84
Kaynak: Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü
Değerlendirme ve Sonuçlar.
İlimizde, 1 adet atık elektrikli ve elektronik eşyaların işleme tesisi
bulunmaktadır.
ATIK
Maden Atıkları
- 137 -
TANIM: İl genelinde, cevher tiplerine göre, zenginleştirme tesisi sayısı ve zenginleştirme proses
atıklarının dağılımını ifade eder.
Önerilen Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Yıllar itibariyle cevher tiplerine göre zenginleştirme tesisi sayısı,
zenginleştirme proses atıkları miktarları (ton)
Durum ve eğilimler;
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar.
İlimizde ortaya çıkan maden atıkları ile ilgili kayıt bulunmamaktadır.
ATIK
Tehlikeli Atıklar
TANIM: İl genelinde, yıllar itibariyle toplanan tehlikeli atıkların miktarı ile geri kazanımı, yakma ve nihai
bertaraf edilenlerin miktarlarını ifade eder.
Önerilen Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: İl içinde toplanan tehlikeli atıkların miktarı (ton), ara depolama geri
kazanım, yakma ve nihai bertaraf miktarları (ton) ve geri kazanım türlerine göre oranları (%)
Durum ve eğilimler;
TABS Göre İlimizdeki Tehlikeli Atık Yönetimi
İlimizdeki (2013) Yılında Sanayi Tesislerinde Oluşan Tehlikeli Atıklarla İlgili Veriler (TABS, 2013)
Aktivite
kodu*
Atık
Kodu**
04
04
05
05
05
06
06
07
07
07
08
08
040216
040219
050103
050105
050701
060502
061302
070104
070214
070714
080111
080113
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
3,32
4
0.22
0,38
1,44
1,23
4,84
1
2,75
0,88
34,64
35,88
04
04
05
05
05
06
06
07
07
07
08
08
040216
040219
050103
050105
050701
060502
061302
070104
070214
070714
080111
080113
( 2013 ) Yılı
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
3,32
4
0.22
0,38
1,44
1,23
4,84
1
2,75
0,88
34,64
35,88
04
04
05
05
05
06
06
07
07
07
08
08
040216
040219
050103
050105
050701
060502
061302
070104
070214
070714
080111
080113
Atık
Miktarı
(ton/yıl)
3,32
4
0.22
0,38
1,44
1,23
4,84
1
2,75
0,88
34,64
35,88
- 138 -
08
08
08
08
08
08
08
09
10
10
10
10
11
11
12
12
12
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
15
15
15
15
15
15
15
16
16
080113
080113
080113
080115
080121
080317
080409
090106
100118
100817
101115
110108
110109
110111
120109
120120
120120
130101
130104
130104
130105
130110
130113
130113
130205
130205
130206
130208
130208
130208
130310
130310
130702
130703
130703
130703
130899
150110
150110
150110
150111
150111
150202
150202
160103
160103
13,75
22,13
1,45
0,3
29,24
0,543
0,04
0,3
9,27
2,3
7,56
0,16
0,9
0,77
55,74
3,18
0,011
0,44
45,63
45,63
667,42
0,01
63,84
0,95
5,32
0,54
0,76
144,7
2,1
6,1
11,44
90
0,1
1
1,9
0,05
5,2
36,3
1537,1
0,634
0,26
1,76
149,94
0,35
20,13
68,6
08
08
08
08
08
08
08
09
10
10
10
10
11
11
12
12
12
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
15
15
15
15
15
15
15
16
16
080113
080113
080113
080115
080121
080317
080409
090106
100118
100817
101115
110108
110109
110111
120109
120120
120120
130101
130104
130104
130105
130110
130113
130113
130205
130205
130206
130208
130208
130208
130310
130310
130702
130703
130703
130703
130899
150110
150110
150110
150111
150111
150202
150202
160103
160103
13,75
22,13
1,45
0,3
29,24
0,543
0,04
0,3
9,27
2,3
7,56
0,16
0,9
0,77
55,74
3,18
0,011
0,44
45,63
45,63
667,42
0,01
63,84
0,95
5,32
0,54
0,76
144,7
2,1
6,1
11,44
90
0,1
1
1,9
0,05
5,2
36,3
1537,1
0,634
0,26
1,76
149,94
0,35
20,13
68,6
08
08
08
08
08
08
08
09
10
10
10
10
11
11
12
12
12
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
15
15
15
15
15
15
15
16
16
080113
080113
080113
080115
080121
080317
080409
090106
100118
100817
101115
110108
110109
110111
120109
120120
120120
130101
130104
130104
130105
130110
130113
130113
130205
130205
130206
130208
130208
130208
130310
130310
130702
130703
130703
130703
130899
150110
150110
150110
150111
150111
150202
150202
160103
160103
13,75
22,13
1,45
0,3
29,24
0,543
0,04
0,3
9,27
2,3
7,56
0,16
0,9
0,77
55,74
3,18
0,011
0,44
45,63
45,63
667,42
0,01
63,84
0,95
5,32
0,54
0,76
144,7
2,1
6,1
11,44
90
0,1
1
1,9
0,05
5,2
36,3
1537,1
0,634
0,26
1,76
149,94
0,35
20,13
68,6
- 139 -
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
17
17
17
17
17
18
18
18
18
18
18
18
18
18
19
19
19
19
20
20
20
20
160107
160107
160107
160213
160506
160506
160508
160601
160602
160708
160709
170204
170409
170410
170503
170603
180101
180102
180103
180104
180106
180106
180108
180108
180110
190107
190205
190811
190813
200121
200121
200126
200133
0,06
22,7
0,25
5,88
0,75
0,14
18,1
17,2
0,08
2,1
3,26
3,23
9,463
27,440
4,575
7,182
0,023
4,589
724,738
0,278
10,721
3,274
3,412
0,018
0,001
0,870
289,540
0,066
15,510
9,233
0,015
31,213
0,002
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
17
17
17
17
17
18
18
18
18
18
18
0,018
0,001
0,870
289,540
0,066
15,510
9,233
31,213
-
160107
160107
160107
160213
160506
160506
160508
160601
160602
160708
160709
170204
170409
170410
170503
170603
180101
180102
180103
180104
180106
180106
100
100
100
100
100
100
100
100
-
0,06
22,7
0,25
5,88
0,75
0,14
18,1
17,2
0,08
2,1
3,26
3,23
9,463
27,440
4,575
7,182
0,023
4,589
724,738
0,278
10,721
3,274
R13
R13
R13
R12
R12
R1,R12
R12,R13,R7
R12
R9
-
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
17
17
17
17
17
18
18
18
18
18
18
3,412
-
160107
160107
160107
160213
160506
160506
160508
160601
160602
160708
160709
170204
170409
170410
170503
170603
180101
180102
180103
180104
180106
180106
100
-
0,06
22,7
0,25
5,88
0,75
0,14
18,1
17,2
0,08
2,1
3,26
3,23
9,463
27,440
4,575
7,182
0,023
4,589
724,738
0,278
10,721
3,274
D15
-
0,002
100
D5
*Atık
**
Yönetiminin Genel Esasları ya da tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde tanımlanan 2 rakamlı aktivite tipini gösterir.
Aynı yönetmeliklerde her bir aktivite için sıralanan tehlikeli atık kodu (6 rakamlı).
Kaynak: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Değerlendirme ve Sonuçlar.
Durum ve eğilimlerde sunulan verilerin değerlendirildiği ve bu değerlendirmenin özetlendiği bölümdür.
11.TURİZM
TURİZM
Yabancı Turist Sayıları
TANIM:
2013 yılında ilimizi ziyaret eden turist sayısı 1.706.900’dür
Önerilen Kaynak: TÜİK, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü
İl düzeyinde 2000 yılı ve sonrasındaki yıllarda giriş yapan yerli
ziyaretçi sayısı (kişi), yabancı ziyaretçi sayısı, bu sayıların yıllara göre değişimi (%), bir önceki yıl
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi:
- 140 -
için ziyaretçi sayısının aylara göre dağılımı
Durum ve eğilimler;
TOPLAM
YIL
2000
1.754.000
2001
1.875.000
2002
1.822.000
2003
1.730.000
2004
1.938.000
2005
2.089.000
2006
1.560.000
2007
1.700.000
2008
1.932.550
2009
1.905.000
2010
2.168.067
2011
2.472.066
2012
2.375.160
2013
2.495.840
(Turizm)
Kaynak:
Değerlendirme ve Sonuçlar.
TURİZM
Mavi Bayrak Uygulamaları
TANIM: (Denize Kıyısı Olan İller İçin) Gerekli standartları taşıyan nitelikli plaj ve marinalara verilen
uluslararası bir çevre ödülü olan mavi bayrağın, Türkiye’de 1997 yılından itibaren verildiği plaj ve
marinaların yıllar itibari ile toplam sayılarının belirtilmesidir.
Önerilen Kaynak: Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü
Kullanılan Veri ve Gösterge Birimi: Yıllar itibariyle, mavi bayrak almaya hak kazanmış plaj ve marina
sayıları
Durum ve eğilimler;
Kaynak:
- 141 -
Değerlendirme ve Sonuçlar. İlimizde deniz bulunmamaktadır.
EK-1: (2012) YILINA AİT İL ÇEVRE SORUNLARI VE ÖNCELİKLERİ
ARAŞTIRMA FORMU
BÖLÜM I. HAVA KİRLİLİĞİ
I.1. Hava Kalitesi İndeksine göre sınıflandırma
Hava
Kalitesi
İndeksi
1 (Çok İyi)
2 (İyi)
3 (Yeterli)
4 (Orta)
5 (Kötü)
6 (Çok
Kötü)
SO2
1 saatlik
ortalama
[µg/m³]
0 -50
51-199
200-399
400-899
900-1499
>1500
NO2
24 saatlik
ortalama
[µg/m³]
0 - 45
46 - 89
90 - 179
180 - 299
300- 699
> 700
CO
24 saatlik
ortalama
[µg/m³]
0 – 1,9
2,0 – 7,9
8,0 – 10,9
11 – 13,9
14,0 - 39,9
> 40,0
O3
1 saatlik
ortalama
[µg/m³]
0 - 35
36 - 89
90 - 179
180 - 239
240 - 359
> 360
PM10
24 saatlik
ortalama
[µg/m³]
0 - 25
26-69
70-109
110-139
140-599
> 600
I.1.1. İlinize ait 2013 yılı içindeki aylık ortalama ölçüm değerlerini yukarıdaki Hava Kalitesi İndeksine göre
sınıflandırarak, aşağıdaki çizelgede uygun sınıfı “X” ile işaretleyiniz.
AYLAR
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
EKİM
KASIM
ARALIK
Aylık Ortama (μg/m3) Olarak Hava Kalitesi İndeksine (*) Göre Sınıflandırma
SO2
NO2
CO
O3
PM10
1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
5
6
* Hava Kalitesi İndeksi: 1 (çok iyi) , 2 (iyi) , 3 (yeterli), 4 (orta), 5 (kötü), 6 (çok kötü)(Denizli 1 ve Denizli 2 istasyon verileri ortalaması
kullanılmıştır.)
Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
I.1.2. İlinize ait Kış sezonu ortalama ölçüm değerlerini (20… yılı Ekim- 20… Mart arası 6 aylık ortalama)
Hava Kalitesi İndeksine göre sınıflandırarak uygun sınıfı “X” ile işaretleyiniz.
Kış Sezonu
Kış Sezonu (Ekim-Mart) 6 Aylık Ortama (μg/m3) Olarak Hava Kalitesi İndeksine (*) Göre
Sınıflandırma
SO2
NO2
CO
O3
PM10
1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6
*
*
- 142 -
(Ekim-Mart)
* Hava Kalitesi İndeksi: 1 (çok iyi) , 2 (iyi) , 3 (yeterli), 4 (orta), 5 (kötü), 6 (çok kötü)
Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
I.1.3. İlinize ait Yaz sezonu ortalama ölçüm değerlerini (20… yılı Nisan-Eylül arası 6 aylık ortalama) Hava
Kalitesi İndeksine göre sınıflandırarak uygun sınıfı “X” ile işaretleyiniz.
Yaz Sezonu (Nisan-Eylül) 6 Aylık Ortama (μg/m3) Olarak Hava Kalitesi İndeksine
(*) Göre Sınıflandırma
SO2
NO2
CO
O3
PM10
1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6
Yaz Sezonu
(Nisan-Eylül)
*
*
* Hava Kalitesi İndeksi: 1 (çok iyi) , 2 (iyi) , 3 (yeterli), 4 (orta), 5 (kötü), 6 (çok kötü)
Kaynak: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
I.2. İlinizde hava kirliliğine neden olan kaynakları önem sırasına göre rakam* ile belirtiniz.
KAYNAK
GEÇEN YILKİ
ÖNEM
SIRANIZ
a. Evsel ısınma
b. İmalat Sanayi İşletmeleri
c. Maden İşletmeleri
d. Termik Santraller
e. Diğer Sanayi Faaliyetleri
(Belirtiniz)……Küçük sanayi
tesisleri…………………….
f. Karayolu Trafik
g. Diğer Kaynaklar (Belirtiniz)…yol,
köprü, altyapı
çalışmaları………………............
...........
BU YILKİ
ÖNEM
SIRANIZ5
ÖNEM
SIRASINDA
DEĞİŞİKLİK
YAPTIYSANIZ
SEBEBİNİ
AÇIKLAYINIZ
1
2
3
5
6
4
I.3. Hava kirliliğinin önlenmesi amacıyla yıl içinde il/ilçelerde alınan tedbirleri “X” ile işaretleyiniz.
İL
MERKEZİ
YERLEŞİM YERİNİN ADI
1.Merkez
2.
3.
.
.
a
*
ALINAN TEDBİR/TEDBİRLER
b
c
d
e
f
g
h
*
*
*
*
*
*
i
5
En önemliden az önemliye doğru 1,2,3,… şeklinde numaralandırınız. Seçeneklerin hepsinin numaralanması zorunlu olmayıp, ilinize uygun
seçenekleri numaralandırınız.
- 143 -
ALINAN TEDBİR/TEDBİRLER
a
b
c
d
e
f
g
h
1.Acıpayam
*
*
*
*
*
2.Akköy
*
*
*
*
*
3.Babadağ
*
*
*
*
*
4.Baklan
*
*
*
*
*
5.Bekilli
*
*
*
*
*
6.Beyağaç
*
*
*
*
*
7.Bozkurt
*
*
*
*
*
8.Buldan
*
*
*
*
*
9.Çal
*
*
*
*
*
10.Çameli
*
*
*
*
*
11.Çardak
*
*
*
*
*
12.Çivril
*
*
*
*
*
13.Güney
*
*
*
*
*
14.Honaz
*
*
*
*
*
15.Kale
*
*
*
*
*
16.Sarayköy
*
*
*
*
*
17.Serinhisar
*
*
*
*
*
18.Tavas
*
*
*
*
*
Kaynaklar: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
i
İLÇELER
YERLEŞİM YERİNİN ADI
Tedbirler:
a. Kaliteli katı/sıvı yakıt kullanımı
b. Doğalgaz kullanımı
c. Bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları
d. Ağaçlandırma çalışmaları/orman alanlarının, yeşil alanların
artırılması
e. Motorlu taşıtların egzoz gazı ölçümleri
f. Sanayi kuruluşlarının emisyon izni almaları
g. Sanayi tesislerinin yerleşim yeri dışına çıkarılmaları
h. Denetim
i. Diğer ( Varsa yukarıya ayrılan bölümde belirtiniz).
I.4. Hava kirliliğinin giderilmesinde, yıl içerisinde, il/ilçelerde karşılaşılan güçlükleri önem sırasına göre
rakam ile belirtiniz.
Karşılaşılan Güçlükler
a. Yeterli denetim yapılamaması
b. Ateşçilerin eğitimsiz veya bilinçsiz olması
c. Halkın alım gücünün düşük olmasından
dolayı kalitesiz yakıt kullanılması
ÖNEM
GEÇEN
SIRASINDA
BU YILKİ
YILKİ
DEĞİŞİKLİK
ÖNEM
ÖNEM
YAPTIYSANIZ
SIRANIZ*
SIRANIZ
SEBEBİNİ
AÇIKLAYINIZ
4
4
7
7
1
1
- 144 -
d.
e.
f.
g.
h.
Kaliteli yakıt temininde zorluklar
Kurumsal ve yasal eksiklikler
Toplumda bilinç eksikliği
Meteorolojik faktörler
Topografik faktörler
2
3
5
8
6
2
3
5
8
6
i. Diğer (Belirtiniz)

En önemliden az önemliye doğru 1,2,3,4,… şeklinde numaralandırınız. Seçeneklerin hepsinin
numaralanması zorunlu olmayıp, ilinize uygun seçenekleri numaralandırınız
BÖLÜM II. SU KİRLİLİĞİ
II.1. İl sınırları içerisinde bulunan su kaynaklarının kalite değerlendirmesi
Su kirliliği, II.1.1-II.1-3’de il sınırları içerisinde, yıl içinde, kirliliğe maruz kalmış su kaynaklarının
(yüzey, yeraltı ve yüzme suları) adları, kalite sınıfları ile bunların çizelgede belirtilen kirlenme nedenleri
dikkate alınarak işaretlenmesi istenmektedir.
II.1.1. İl sınırlarında bulunan yüzey sularının kalite sınıflarını Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği
hükümleri çerçevesinde belirtiniz ve muhtemel kirlenme nedenlerini işaretleyiniz.
Kalite sınıfı
Yüzey
Suyu Adı
1
2
Büyük
Mender
es
Havzası
3
4
a
b
Evsel
Atıksular
Evsel
Katı
Atıkl
ar
*
c
Sanayi
Kaynak
lı
Atıksul
ar
*
Kirlenme Nedenleri
e
f
Zirai
İlaç ve
Sanayi
Hayvan
Gübre
Atıkları
Yetiştiriciliği
Kullanı
mı
*
*
d
g
h
i
Madencil
ik
Faaliyetl
eri
Denizcilik
Faaliyetl
eri
Diğer
(Belirti
niz)
Kaynaklar: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
II.1.2. İl sınırlarında bulunan yeraltı sularının kalite sınıflarını Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya
Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik çerçevesinde belirtiniz ve muhtemel kirlenme nedenlerini
işaretleyiniz.
Yeraltı
suyunun
bulunduğu
bölge
Yeraltı Su Kalite
Sınıfı
İyi
Zayıf
Yeterli
veri
yok
Kirlenme Nedenleri
a
Evsel
Atıksular
b
Evsel
Katı
Atıklar
c
Sanayi
Kaynaklı
Atıksular
d
Sanayi
Atıkları
e
Zirai İlaç
ve Gübre
Kullanımı
f
g
Hayvan
Yetiştiriciliği
Madencilik
Faaliyetleri
h
Deniz
Suyu
Girişimi
i
Diğer
(Belirtiniz)
Kaynaklar: Veri olmadığından doldurulamamıştır.
II.1.3. İl sınırlarında bulunan yüzme sularının kalite sınıflarını Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği
çerçevesinde belirtiniz ve muhtemel kirlenme nedenlerini işaretleyiniz.
- 145 -
Yüzme
Suyunun
bulunduğu
bölge/plaj
Mavi
Bayrak
Ödülü
Va
r
Yo
k
Yüzme Suyu
Kalite Sınıfı
(*)
A
B
C
Kirlenme Nedenleri
D
a
b
c
d
Evsel
Atıksula
r
Evsel
Katı
Atıkla
r
Sanayi
Kaynaklı
Atıksula
r
Sanayi
Atıkla
rı
e
Zirai İlaç
ve
Gübre
Kullanı
mı
f
g
Deniz/Göl
Taşımacılığı
Diğer
(Belirtiniz)
(*) A sınıfı çok iyi/mükemmel, B sınıfı iyi kalite, C sınıfı kötü kalite ve D sınıfı çok kötü kalite/yasaklanması gereken olarak kalite
kategorilerini temsil etmektedir.
Kaynaklar: Veri olmadığından doldurulamamıştır.
II.2. Yıl İçinde, İl sınırları içindeki il/ilçelerde atıksuların yol açtığı kirlenmenin nedenlerini uygun
seçenekleri “X” ile işaretleyerek belirtiniz.
Atık Sulardan Kaynaklanan Kirliliğin Nedenleri
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
*
*
*
*
*
*
*
*
*
a
*
m
İl Merkezi
Yerleşim Yerinin
Adı
1.
2.
3.
.
.
.
1.Acıpayam
2.Akköy
3.Babadağ
4.Baklan
5.Bekilli
6.Beyağaç
7.Bozkurt
8.Buldan
9.Çal
10.Çameli
11.Çardak
12.Çivril
13.Güney
14.Honaz
15.Kale
16.Sarayköy
17.Serinhisar
18.Tavas
*
*
*
*
İlçeler
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
- 146 -
Kaynaklar: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Kirlilik Nedenleri:
a. Kanalizasyon şebekesinin olmaması veya yetersiz olması
b. Yerleşim yerlerinde evsel nitelikli atıksuların arıtılmaması
c. Büyük sanayi kuruluşlarının atıksularını arıtmaması
d. Küçük sanayilerde toplu arıtmanın olmaması
e. Foseptik çukurların sağlıklı şekilde inşa edilmemesi
f. Foseptik atıkların vidanjörlerle çekildikten sonra gelişigüzel yerlere boşaltılması
g. Zirai mücadele ilaçlarının kullanımı
h. Kimyasal gübre kullanımı
i. Arıtma tesisi kapasite ve verimlerinin yetersiz olması
j. Arıtma tesisinde görevli olan personelin yetersiz olması
k. Hayvancılık atıkları
l. Maden atıkları
m. Diğer (Yukarıda ayrılan bölümde belirtiniz).
II.3. Su kirliliğinin önlenmesi amacıyla alıcı ortamlarda aşağıdaki tedbirlerden hangilerinin alındığını
çizelgede (x) işareti koyarak belirtiniz.
Alıcı Ortamın Adı
Deniz
1.
2.
.
Göller
1.Acıgöl
2.Beylerli Gölü
3.Karagöl
4.Süleymaniye Gölü
5.Işıklı Gölü
6.Kartal Gölü
Akarsular
1.Büyük Menderes Nehri
2.Çürüksu Çayı
3.Dalaman Çayı
4.Akçay
5.Bağnaz
Kufi Çayı
Havzalar
1.Cankurtaran Su Toplama
2.Gökpınar Baraj
3.Kaklık Çürüksu
4.Acıgöl
5.Menderes
Yeraltı Suları
Su Kirliliğinin Önlenmesi Amacıyla Alınan
Tedbirler
a
b
c
d
e
f
g
h
i
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
- 147 -
Alıcı Ortamın Adı
Su Kirliliğinin Önlenmesi Amacıyla Alınan
Tedbirler
a
b
c
d
e
f
g
h
i
1.
2.
3.
Jeotermal Kaynaklar
1.Kızıldere
*
2.Tekkehamam
*
3.Bölmekaya
*
4.Yenice
*
5.Gölemezli
*
6.Karahayıt
*
7.Pamukkale
*
Diğer Alıcı Su Ortamları
1.
2.
Kaynaklar: 2013 İl Çevre Durum Raporu
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
Alınan Tedbirler:
a. Kanalizasyon şebekesinin yapılması ya da yenilenmesi
b. Arıtma tesisi /deniz deşarjı /depolama alanları yapılması
c. Yerleşim merkezinde foseptik kullanılması
d. Tarımsal faaliyetlerde kullanılan zirai mücadele ilacı ve gübrenin aşırı ve yanlış kullanımının
önlenmesi
e. Yönetmelikler çerçevesinde denetim yapılması
f. Deniz araçlarının atıklarını boşaltabilmeleri için uygun yerlerin hazırlanması
g. Sanayi kuruluşlarının atıksuları için deşarj izni alması
h. Toplumsal bilgilendirilme ve bilinçlendirme faaliyetleri
i. Diğer (Yukarıda ayrılan bölümde belirtiniz).
II.4. Su kirliliğinin giderilmesinde/önlenmesinde il sınırları içerisinde karşılaşılan güçlükleri en önemliden
az önemliye doğru numara vererek (1,2,3,…) işaretleyiniz.
KARŞILAŞILAN GÜÇLÜKLER
GEÇEN
YILKİ
ÖNEM
SIRANIZ
BU YILKİ
ÖNEM
SIRANIZ*
ÖNEM
SIRASINDA
DEĞİŞİKLİK
YAPTIYSANIZ
SEBEBİNİ
AÇIKLAYINIZ
a. Yeterli denetim yapılamaması
4
4
b. Mali imkansızlıklar nedeniyle arıtma
1
1
tesislerinin kurulamaması
c. Kurumsal ve yasal eksiklikler
2
2
d. Toplumda bilinç eksikliği
3
3
e. Diğer (Belirtiniz)

En önemliden az önemliye doğru 1,2,3,…şeklinde numaralandırınız. Seçeneklerin hepsinin
numaralanması zorunlu olmayıp, ilinize uygun seçenekleri numaralandırınız.
- 148 -
BÖLÜM III. TOPRAK KİRLİLİĞİ
III.1. İlinizde toprak kirliliğine neden olan kaynakları önem sırasına göre rakam ile işaretleyerek * belirtiniz.
Kirlenme Kaynağı
GEÇEN YILKİ
ÖNEM
SIRANIZ
BU YILKİ
ÖNEM
SIRANIZ*
ÖNEM SIRASINDA
DEĞİŞİKLİK
YAPTIYSANIZ
SEBEBİNİ
AÇIKLAYINIZ
Sanayi kaynaklı atık boşaltımı
4
4
Madencilik atıkları
6
6
Vahşi depolanan evsel katı atıklar
5
5
Vahşi depolanan tehlikeli atıklar
3
3
Plansız kentleşme
7
7
Aşırı gübre kullanımı
2
2
Aşırı tarım ilacı kullanımı
1
1
Hayvancılık atıkları
8
8
Diğer (Belirtiniz)

En önemliden az önemliye doğru 1,2,3,4,… şeklinde numaralandırınız. Seçeneklerin
hepsinin numaralanması zorunlu olmayıp,
ilinize uygun seçenekleri numaralandırınız.
Kaynaklar: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
i.
III.2. Toprak kirliliğinin önlenmesi amacıyla il sınırları içerisinde, aşağıdaki tedbirlerden hangilerinin
alındığını önem sırasına göre rakam* ile belirtiniz.
ALINAN TEDBİRLER
a. Sanayi/Madencilik tesislerinin sıvı, katı
ve gaz atıklarının mevzuata uygun olarak
bertarafının sağlanması
b. Kentleşmenin Çevre Düzeni Planlarına
uygun olarak gerçekleştirilmesi
c. Mevzuata uygun olarak gübreleme,
ilaçlama ve sulamanın yapılması
d. Erozyon mücadele çalışmaları
e. Geri dönüşüm/yeniden kullanım
uygulamaları
GEÇEN
YILKİ
ÖNEM
SIRANIZ
BU YILKİ
ÖNEM
SIRANIZ
*
1
1
5
5
2
2
4
4
3
3
ÖNEM
SIRASINDA
DEĞİŞİKLİK
YAPTIYSANIZ
SEBEBİNİ
AÇIKLAYINIZ
f. Diğer (Belirtiniz)

En önemliden az önemliye doğru 1,2,3,4,… şeklinde numaralandırınız. Seçeneklerin hepsinin
numaralanması zorunlu olmayıp, ilinize uygun seçenekleri numaralandırınız.
BÖLÜM IV. ÖNCELİKLİ ÇEVRE SORUNLARI
- 149 -
IV.1. Aşağıdaki Konu Başlıklarını Dikkate Alarak, yıl sonu itibariyle, İl Sınırları İçinde Görülen Çevre
Sorunlarını Önem ve Önceliklerine Göre Rakam (Önem sırasına göre en önemliden az önemliye
doğru 1, 2, 3, 4, 5, ... şeklinde numaralandırınız) Vererek Sıralayınız. Tüm sorunları numaralandırmak
zorunlu olmayıp, iliniz için geçerli olan sorunları öncelik sırasına göre numaralandırmanız yeterlidir.
ÇEVRE SORUNLARI
GEÇEN
YILKİ
ÖNEM
SIRANIZ
BU
YILKİ
ÖNEM
SIRANIZ
*
ÖNEM
SIRASINDA
DEĞİŞİKLİK
YAPTIYSANIZ
SEBEBİNİ
AÇIKLAYINIZ
Hava kirliliği
1
1
Su kirliliği
2
2
Toprak kirliliği
4
4
Atıklar
3
3
Gürültü kirliliği
6
6
Erozyon
7
7
Doğal çevrenin tahribatı (Orman,
Mera, Sulak alan, Kıyı, Biyolojik
5
5
çeşitlilik ve habitat kaybı)

En önemliden az önemliye doğru 1,2,3,4,… şeklinde numaralandırınız. Seçeneklerin hepsinin
numaralanması zorunlu olmayıp, ilinize uygun seçenekleri numaralandırınız.
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
IV.2. İl Sınırları İçerisinde IV.1’de Tespit Edilen Her Bir Öncelikli Çevre Sorunu ile İlgili Olarak; Yukarıda
IV.1’de Belirlemiş Olduğunuz Öncelik Sırasına Göre;
I. ÖNCELİKLİ ÇEVRE SORUNU
Hava Kirliliği
a) Evsel ısınma amaçlı kalitesiz yakıt kullanımının yaygın olması, sanayide kullanılan
yakıtlar, yakılması uygun olmayan maddelerin izinsiz yakılması, maden faaliyetleri
sırasında oluşan toz kirliliği, trafikten kaynaklı oluşan emisyonlar (egzoz)
b) Isınma amaçlı kullanılan yakıtlar, sanayi bacalarından çıkan kirli gazlar
c) Sağlık problemlerinin artması, iklim değişikliği, ekosisteme zarar vermesi
d) Denetim yapan personelin yetersiz olması, halkın kaliteli yakıt temin etmesinde
yaşadığı zorluklar, kaliteli yakıt kullanılması, meteorolojik faktörler, halkın kaliteli
yakıt temin etmesinde yaşanan maddi zorluklar, halkın bilinçsiz olması
Kaliteli katı/sıvı yakıt kullanımı, doğalgaz kullanımı, bilgilendirme çalışmaları, ağaçlandırma
çalışmaları, egzoz ölçümleri, işletmelerin çevre izni alması, sanayi tesislerinin yerleşim yerine
çıkarılması ve denetim yapılması, teşvik çalışmaları
- 150 -
II. ÖNCELİKLİ ÇEVRE SORUNU
Su Kirliliği
a) Kanalizasyon sisteminin yetersiz olması, evsel nitelikli atıksuların arıtılmaması,
Sanayi kuruluşlarının atıksularını arıtmaması, Fosseptik çukurunun sızdırmasız
yapılmaması, fosseptikten çekilen atıkların gelişigüzel her yere boşaltılması, zirai
ilaçlar, kimyasal gübre kullanımı, arıtma sistemlerinin yetersiz olması, hayvancılık
ve maden atıkları.
b) Evsel atıksuların sağlıklı arıtılmaması, tarımsal kirlilik, sanayi atıksularının yeteri
kadar arıtılmaması
c) Sağlık problemler, ekosistemin olumsuz etkilenmesi, tekstil sektörü
d) Halkın bilinçli olmaması, arıtma tesislerinin çeşitli mali sıkıntılardan dolayı
yapılamaması, yasal eksiklikler, denetim yapan personelin yetersiz olması
Kanalizasyon sisteminin yapılaması, arıtma sistemlerinin yapılması, sızdırmasız fosseptik
kullanılması, fosseptikten çekilen atıkların direk arıtma sistemlerine götürülmesi, tarımsal
faaliyetler konusunda yanlış işlemlerin önlenmesi, denetim yapılması, işletmelerin çevre izni
alması, toplumu bilinçlendirme, sanayicilerin temiz üretim tekniklerine yönelmesi
III.ÖNCELİKLİ ÇEVRE SORUNU
Atıklar
a)Halkın bilinçsiz olması, yasal eksiklikler, atıkların yasal mevzuata uygun
bertarafının sağlanmaması, özel atıkların kaynağında ayrılmasına özen gösterilmemesi
b)Halkın bilinçsiz olması, yasal eksiklikler, tekstil sektörü
c)Sağlık problemlerinin artması, verimli topak ve su kaynaklarının kirlenmesi, iklim
değişikliği
d)Halkın bilinçli olmaması, yasal eksiklikler, denetim yapan personelin yetersiz
olması,
e)Halkın bilinçlendirilmesi, atıkların bertarafının mevzuat çerçevesinde yapılması,
yasal eksikliklerin giderilmesi, personel desteğinin sağlanması
a)
b)
c)
d)
e)
IV.ÖNCELİKLİ ÇEVRE SORUNU
Toprak kirliliği
Aşırı gübre kullanımı, aşırı tarım ilacı kullanımı, vahşi depolanan evsel katı
atıklar, vahşi depolanan tehlikeli atıklar, plansız kentleşme, madencilik atıkları,
hayvancılık atıkları, sanayi kaynaklı atık boşaltımı
Aşırı gübre ve tarım ilacı kullanımı, evsel katı ve tehlikeli atıklar, maden atıkları
Sağlık problemleri, verimli toprakların kaybolması, erozyon, heyelan, ekosistemin
olumsuz etkilenmesi
Halkın bilinçli olmaması, yasal eksiklikler, denetim yapan personelin yetersiz
olması
Yasal kurallar çerçevesinde gübreleme, ilaçlama yapılması, Atıkların mevzuata
uygun bertarafının sağlanması, kentleşmenin çevre düzeni planına göre planlı
yapılması, toplumu bilinçlendirme çalışmaları, doğal arıtma teknolojilerinin
teşviki
- 151 -
V.ÖNCELİKLİ ÇEVRE SORUNU
Doğal çevrenin tahribatı (Orman, Mera, Sulak alan, Kıyı, Biyolojik çeşitlilik ve habitat
kaybı)
a)Halkın bilinçsiz olması, yasal eksiklikler, atıkların yasal mevzuata uygun
bertarafının sağlanmaması, ısınmada ve sanayide kullanılan yakıtlar, yangınlar, aşırı ve yasak
avlanma, aşırı gübre ve zirai ilaç kullanımı
b) halkın bilinçsiz olması, aşırı ve yasak avlanma, aşırı gübre ve zirai ilaç kullanımı,
katı atıkların düzenli depolama alanlarında depolanmaması
c)Doğal ekosistemin bozulması, iklim değişiklikleri, sağlık problemleri, habitat
zincirinin bozulması, verimli toprağın kaybolması
d)Halkın bilinçli olmaması, yasal eksiklikler, denetim yapan personelin yetersiz
olması,
e)Halkın bilinçlendirilmesi, atıkların bertarafının mevzuat çerçevesinde yapılması,
aşırı ve kaçak avcılığın yasaklanması, yasal eksikliklerin giderilmesi, personel desteğinin
sağlanması, doğal sulak alanların kurutulmaması
VI.ÖNCELİKLİ ÇEVRE SORUNU
Gürültü kirliliği
a)Halkın bilinçsiz olması, plansız kentleşme, trafik, sanayi bölgeleri, zamansız
yapılan bakım ve onarımlar
b)İnşaat, trafik, sanayiden kaynaklı gürültüler, halkın bilinçsiz olması, eğlence yerleri
c)Sağlık problemleri
d)Halkın bilinçli olmaması, yasal eksiklikler, denetim yapan personelin yetersiz
olması,
e) Planlı yerleşmeye yönelme, sanayi tesislerine ve eğlence merkezlerine gürültü
yalıtımının yapılması, yasal mevzuata uyulması, halkın bilinçlendirilmesi
VII.ÖNCELİKLİ ÇEVRE SORUNU
Erozyon
a)Halkın bilinçsiz olması, yasal eksiklikler, atıkların yasal mevzuata uygun
bertarafının sağlanmaması, verimli toprak arazilerinin yok edilmesi, bitki örtüsünün tahribatı,
vahşi depolama yapılması, ormanların tahribatı
b)Halkın bilinçsiz olması, yasal eksiklikler, atıkların yasal mevzuata uygun
bertarafının sağlanmaması, verimli toprak arazilerinin yok olması, bitki örtüsünün tahribatı
c)Verimli toprakların kaybolması, yeryüzü şekillerinin olumsuz yönde değişmesi,
iklim değişikliği
d)Halkın bilinçli olmaması, yasal eksiklikler, denetim yapan personelin yetersiz
olması,
e)Halkın bilinçlendirilmesi, atıkların bertarafının mevzuat çerçevesinde yapılması,
yasal eksikliklerin giderilmesi, personel desteğinin sağlanması, yeşil alanların ve doğal bitki
örtüsünün korunması
- 152 -

Denizli İli, Çivril İlçesi Akdağ Tabiat Parkı Yangın Eylem Planı

Genel Kurula Katılabilecek Firma Listesi

Özet Kitabı - 1. ulusal mikoloji günleri

Lenovo S90-A

inceleyebilirsiniz. - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

ocak - 2015 merkez aile hekimi ve aile sağlığı elemanları nöbet listesi

Kırklareli - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Convert JPG to PDF online - convert-jpg-to-pdf.net

sufiterapinewsletter7Türkçe

tc balıkesir üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü türk dili ve edebiyatı

1 Ç NDEK LER (1) Doç. Dr. Ali Osman ENG N, Yrd. Doç. Dr. Nevzat

Mevzuatta yapılan yeni değişiklikler ile yüksekte çalışmalarda iş

YENİ MEDYANIN - Kırklareli Üniversitesi Personel Web Sistemi

türkiye halk bankası a.ş. gayrimenkul satış ilanı

anadolu yıldızlar ligi

22 mart 2015 pazar günü yapılacak olan açık ortaokul, bilim sanat

Faaliyetler

Akışkanlar Mekaniği Güz Dönemi Laboratuvar Föyü için tıklayınız

sempozyum - Son Peygamber

PANEL/КРУГЛЫЙ СТОЛ

ING Menkul Mart-2014 Finansal Tablo ve Dipnotları

Bingöl - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı