10. SINIF KİMYA KONU ÖZETLİ SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ Sayfa 15 soru 5 ASİTLER – BAZLAR – TUZLAR Asit ve baz tepkimeye girdiğinde nötralleşme 1. ÜNİTE olur. Asit ve baz özelliklerini kaybederler, kimyasal değişme olur. Kireç suyu bazik özellik gösterir ve sülfürik asit ile nötralleşme tepkimesi Sayfa 12 soru 1 sonucunda tuz ve su oluşur. Asitler su ortamında H+ iyonu oluşturan madde- Ca(OH)2 + H2SO4 → CaSO4 + H2O 123 123 123 123 kireç sülfürik kalsiyum su suyu asit sülfat lerdir. A, C ve E seçeneklerindeki maddeler su ortamında H+ iyonu oluşturdukları için asittir. Bazlar su ortamında OH – iyonu oluşturan mad- (Cevap D) delerdir. B seçeneğindeki madde OH – iyonu oluşturduğu için bazdır. Ancak D seçeneğindeki madde asit değil bazdır. Sayfa 16 soru 6 (Cevap D) X gazı asit çözeltisi ile tepkime verdiğine göre bazik özellik gösterir. X gazı, Z çözeltisi ile tepkime vermeden geçtiğine göre Z çözeltisi Sayfa 12 soru 2 de bazik olmalıdır. Çünkü baz ile baz tepkime veremez. Y gazı, Z çözeltisi (bazik) ile tepkime ortamda ise sarı renk oluşturur. A ve E seçe- verdiğine göre asidik özellik gösterir. neğindeki maddeler asit olduğu için metil oranj çözeltisine damlatıldığında kırmızı renk oluşturur. B ve D seçeneğindeki maddeler baz olduğu için metil oranj çözeltisine damlatıldığında sarı renk ESEN YAYINLARI Metil oranj çözeltisi asitli ortamda kırmızı, bazik (Cevap C) Sayfa 16 soru 7 oluşturur. C seçeneğindeki madde asit olduğu pH değeri 7 den küçük olan çözeltiler asidik, 7 den için metil oranj çözeltisine damlatıldığında sarı büyük olan çözeltiler ise bazik özellik gösterir. Y, renk oluşturmaz. suda çözündüğünde H+ iyonu oluşturduğuna göre (Cevap C) asidik olup pH değeri 7 den küçüktür. Z, suda çözündüğünde OHˉ iyonu oluşturduğuna göre bazik olup pH değeri 7 den büyüktür. X in pH değerinin Y den küçük olduğuna göre X de asidiktir. Sayfa 13 soru 3 (Cevap A) İndikatör asidik ortamda kırmızı renk verdiğine göre, bu duruma uyan sadece Y çözeltisidir. (Cevap B) Sayfa 17 soru 8 pH değeri 7 den küçük olan X ve Z çözeltileri asidik, Y ise bazik özellik gösterir. X asit, Y baz olduğundan aralarında nötralleşme olur. (I doğru) Sayfa 13 soru 4 Bir çözeltiye turnusol kağıdı (mavi renkli) batırıl- X ve Z çözeltileri asidik olduğu için aralarında dığında rengin kırmızıya dönüşmesi o çözeltinin tepkime olmaz. (II yanlış) asidik özellikte olduğunu gösterir. Bu durumda; Y çözeltisi bazik olduğundan turnusol kağıdının I. öncüldeki madde asidik, diğerleri ise baziktir. (Cevap A) rengini mavi yapar. (III yanlış) (Cevap A) 1 Sayfa 17 soru 9 Sayfa 19 soru 13 Asit, baz ve tuz çözeltileri elektrik akımını iletir. X çözeltisine metil oranj indikatörü damlatılınca Elektrik iletkenliği bir çözeltinin asidik özellikte rengin kırmızı olması X in asidik olduğunu olduğunu kanıtlamaz. Ancak A, B, D ve E se- gösterir. çeneğindeki bilgiler bir çözeltinin asidik özellikte Y çözeltisine fenolftalein indikatörü damlatılınca olduğunu kanıtlar. rengin kırmızı olması Y nin bazik olduğunu (Cevap C) gösterir. X asidik olduğu için pH değeri 7 den küçük, Y ise bazik olduğu için pH değeri 7 den büyüktür. Sayfa 17 soru 10 (Cevap E) Bir çözeltiye kırmızı turnusol kağıdı batırıldığında rengin maviye dönüşmesi o çözeltinin bazik olduğunu gösterir. Bir çözeltiye mavi turnusol kağıdı batırıldığında Sayfa 19 soru 14 rengin kırmızıya dönüşmesi o çözeltinin asidik pH değeri 7 den küçük olduğuna göre meyve olduğunu gösterir. Bu bilgilere göre, 1. çözelti ba- suyu asidik özellik gösterir. Asidik olan meyve zik, 3. çözelti asidik olup aralarında nötralleşme suyuna kırmızı turnusol kağıdı batırılınca rengi tepkimesi olur. mavi olmaz, değişmez. (Cevap B) X, suda çözündüğünde H+ iyonu verdiği için asidik, Y ise X ile tepkimesinden tuz ve su oluşturduğuna göre bazik özellik gösterir. ESEN YAYINLARI Sayfa 18 soru 11 (Cevap B) Sayfa 19 soru 15 NaOH çözeltisi baziktir. Bazlar asitler ile tepkimeye girerek tuz oluştururlar. A, B, C ve E X in pH değeri 7 den küçük, Y nin ise pH değeri seçeneklerindeki maddeler asidik özellik gösterir. 7 den büyük olur. Ancak NH3 bazik özellik gösterdiği için yine X, kireç suyu olamaz. Kireç suyu bazik özellik baz olan NaOH ile tepkimeye giremez ve tuz gösterir. Y sülfürik asit olamaz. Y bazdır. oluşturamaz. (Cevap D) (Cevap D) Sayfa 18 soru 12 NaOH çözeltisine indikatör eklenince rengin Sayfa 20 soru 16 kırmızı olması çözeltinin bazik özellikte olduğunu gösterir. Bu çözeltinin üzerine X çözeltisi eklenin- Kırmızı turnusol kağıdı X kabına daldırılınca ce rengin kaybolması (renksiz) ise X çözeltisinin rengin mavi olması X kabındaki maddenin bazik asidik özellikte olduğunu gösterir. Böylece NaOH olduğunu gösterir. ve X çözeltisi arasında nötralleşme tepkimesi Mavi olan turnusol kağıdı Y kabına daldırılınca olur. Oluşan renksiz çözelti ise asidik veya nötr rengin değişmemesi Y kabındaki maddenin tuz çözelti olup, pH değeri, 7 veya 7 den küçüktür. olduğunu gösterir. Renksiz çözeltinin suyu buharlaştırılınca kalan Mavi turnusol kağıdının Z kabına daldırılınca beyaz renkli katı madde ise iyonik yapılı bir tuz rengin kırmızı olması Z kabındaki maddenin olabilir. asidik olduğunu gösterir. (Cevap E) (Cevap C) 2 Sayfa 21 soru 17 Sayfa 23 soru 22 Na, Ca, Mg ve Al aktif metaller olup HCl çözeltisi HF çözeltisi camın yapısındaki SiO2 ile tepki- ile H2 gazı açığa çıkarırlar. Ancak Cu soymetal meye girerek SiF4 gazı ve H2O oluşturur. Bu olup HCl çözeltisi ile tepkimeye girmez. nedenle HF çözeltisinin cam şişede bulundurulması uygun değildir. Diğer asit çözeltileri SiO2 ile (Cevap B) tepkimeye girmez. (Cevap C) Sayfa 23 soru 23 Sayfa 22 soru 18 Asitler karbonatlı bileşiklerle tepkimeye girerek Ag soymetaldir. K, Na, Fe ve Zn aktif metaldir. CO2 gazı oluştururlar. Karbonatlı bileşikler içinde (Cevap C) CO32– bulunduran bileşiklerdir. (Cevap B) Cu soymetaldir. Cu, H2SO4 ün derişik çözeltisi ile tepkimeye girdiğinde SO2 gazı açığa çıkarır. (Cevap D) ESEN YAYINLARI Sayfa 22 soru 19 Sayfa 23 soru 24 Kumun yapısında bulunan SiO2 , HF çözeltisi ile tepkimeye girerek SiF4 gazı açığa çıkarır. (Cevap D) Sayfa 23 soru 25 Sayfa 22 soru 20 I. ve III. kaptaki asit çözeltileri üzerlerindeki Ag soymetaldir. Ag, HNO3 ün derişik çözeltisi ile karbonatlı bileşikler ile tepkimeye girerek CO2 tepkimeye girdiğinde NO2 gazı açığa çıkarır. gazı açığa çıkarırlar. (Cevap A) II. kaptaki baz çözeltisi ise CO2 gazı açığa çıkaramaz. (Cevap D) Sayfa 24 soru 26 Sayfa 22 soru 21 I. ve II. kaplarda bulunan karbonatlı bileşikler Camın yapısında bulunan SiO2 ile sadece HF (CaCO3 ve NaHCO3) üzerlerindeki asitler ile asit çözeltisi tepkimeye girer. Bu nedenle cama tepkimeye girdiklerinde CO2 gazı açığa çıkarırlar. etki edebilen HF çözeltisi kullanılabilir. HCl ve II. kapta SiF4 gazı, IV. kapta ise H2 gazı açığa HNO3 çözeltileri ise cama etki etmediği için çıkar. kullanılmaz. (Cevap B) (Cevap A) 3 Sayfa 24 soru 27 Sayfa 35 soru 32 Fe ve Mg metalleri HCl çözeltisi ile H2 gazı açığa çıkarır. Formülü H3PO4 olan maddenin kimyasal adı Cu metali HNO3 çözeltisi ile NO2 gazı açığa çıkarır. girmez. fosforik asittir. Fosforik asit, asitler ile tepkimeye (Cevap B) SiO2 ise HF çözeltisi ile SiF4 gazı açığa çıkarır. Katı parçasında CaCO3 olsaydı CO2 gazı açığa çıkardı. (Cevap E) Sayfa 35 soru 33 Formülü CaO olan maddenin kimyasal adı kalsiyum oksittir. (Cevap C) Sayfa 34 soru 28 Halk arasında zaç yağı olarak bilinen madde sülfürik asit (H2SO4) tir. H2SO4 suda çözündüğünde OH – değil H+ iyonu oluşturur. Sayfa 35 soru 34 (Cevap D) Sayfa 34 soru 29 Kimyasal adı nitrik asit (HNO3) olan maddenin halk arasındaki adı kezzaptır. Dinamit ve patlayı- ESEN YAYINLARI Halk arasında sudkostik olarak bilinen madde bazik özellik gösteren sodyum hidroksit (NaOH) tir. NaOH ın yutulması durumunda nötürleştirmek ve etkisini azaltmak için zayıf asidik sıvılar (limon suyu, sirke) içilip tehlikesi en aza indirilebilir. (Cevap D) cı yapımında kullanılan ve deriye temas ettiğinde zararlı etkileri bulunan bir maddedir. (Cevap E) Sayfa 35 soru 35 Arap sabunu yapımında formülü KOH olan ve kimyasal adı potasyum hidroksit olan, temas Sayfa 34 soru 30 edildiğinde cilde zarar veren madde kullanılır. Formülü HCl olan maddenin kimyasal adı hidroklorik asittir. HCl asiti kırmızı turnusol kağıdının (Cevap E) rengini değiştirmez. (Cevap C) Sayfa 36 soru 36 Amonyak, formülü NH3 olan ve sulu çözeltisi Sayfa 34 soru 31 bazik olduğu için pH değeri 7 den büyük olan bir Sirke ruhu, kimyasal formülü CH3COOH olan bir maddedir. Solunduğunda bazik olduğu için asidik asittir. İlaç yapımında kullanılır. İnsan sağlığı için sıvılar içilerek etkisi en aza indirilebilir. zararlı etkileri bulunmaktadır. (Cevap A) (Cevap B) 4 Sayfa 37 soru 37 Sayfa 51 soru 41 Asit yağmurları; Halk arasında yemek tuzu olarak bilinen, sudaki Azot ve kükürt oksitlerin havadaki su buharı ile çözeltisi nötr olan, dericilikte ve suyun yumuşatıl- tepkimesi sonucu oluşur. masında kullanılan madde NaCl dir. (Cevap D) Topraktaki bazı mineralleri (Ca, Mg, K vs) çözerek toprağın kalitesini düşürür. Karbonat içeren yapıları aşındırır. Azot oksitlerin su buharı ile tepkimesinden oluşur. Sayfa 52 soru 42 3NO2 + H2O → 2HNO3 + NO Halk arasında soda olarak adlandırılan ve soruda Göl ve akarsuların PH değerini düşürür. verilen tüm özelliklere sahip olan madde sodyum karbonat (Na2CO3) tır. (Cevap C) (Cevap B) Sayfa 37 soru 38 Sayfa 52 soru 43 Yapılan deneyde asit damlatılınca mermerin Potaskostik (KOH) ile kezzap HNO3 ın tepkimesi, asidik olduğuna göre mermer tezgahın üzerinde KOH + HNO3 → KNO3 + H2O şeklindedir. limon kesmek uygun değildir. Bu tepkimede oluşan KNO3 (potasyum nitrat) (Cevap C) Sayfa 38 soru 39 ESEN YAYINLARI tahriş olduğu gözleniyor. Bu durumda limon havai fişek, karabarut yapımında kullanılır. Gübre yapımında kullanılınca bitkilerin kalite ve verimini artırır. (Cevap A) Tepkimelerde oluşan maddelerin (Cl2, H2, NO2) sakıncaları verilmiştir. Tuz ruhu ve çamaşır suyunun karıştırılması ile oluşan Cl2 gazı insan Sayfa 52 soru 44 sağlığı için zararlı madde oluşmasına neden olur. Ca(OH)2 bazı ile HNO3 asidinin tepkimesinden (I doğru) CaSO4 değil, Ca(NO3)2 oluşur. Lavabo tıkandığında kullanılan lavabo açıcıların Ca(OH)2 + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + 2H2O oluşturduğu H2 gazı tesisat borularına zarar (Cevap C) verebilir. (II doğru) Kireçlenen alüminyum çaydanlığa derişik nitrik asit (kezzap) döküldüğünde oluşan NO2 gazı zehirlenmeye neden olur. (III yanlış) Sayfa 52 soru 45 (Cevap B) Halk arasında kireç taşı olarak adlandırılan tuzun formülü CaCO3 tür. (Cevap D) Sayfa 38 soru 40 Şişedeki madde ile ilgili verilen uyarı işaretlerine Sayfa 53 soru 46 göre; şişedeki maddenin insan sağlığı için bir Halk arasında nişadır olarak adlandırılan tuzun tehlikeye neden olduğu görülmektedir. formülü NH4Cl dir. (Cevap B) (Cevap C) 5 Sayfa 53 soru 47 KARIŞIMLAR Formülü NH4NO3 olan tuzun kimyasal adı amon- 2. ÜNİTE yum nitrattır. Zayıf baz olan NH3 ile kuvvetli asit olan HNO3 den oluştuğu için asidik bir tuzdur. Tarımsal gübre ve patlayıcı yapımında kullanılır. Sayfa 117 soru 1 (Cevap E) Bakır aynı cins atomdan oluşur ve elementtir. Diğer seçenekteki maddeler ise iki veya daha fazla farklı maddeden oluşan karışımlardır. Sayfa 53 soru 48 (Cevap C) Amonyak (NH3) ile sülfürik asitin (H2SO4) tepkimesinden amonyum fosfat değil, amonyum sülfat tuzu oluşur. (I. ve II. öncül doğrudur.) (Cevap C) Sayfa 118 soru 2 Tuzlu su; tuz ve suyun birbiriyle karışmasıyla oluşan bir homojen karışımdır. Diğer seçenekteki Sayfa 53 soru 49 maddeler ise en az iki tür atomdan oluşan bileşik- Formülü Al2(SO4)3 olan tuzun kimyasal adı alü- lerdir. (Cevap D) Sayfa 54 soru 50 ESEN YAYINLARI minyum sülfattır. (Cevap D) Sayfa 118 soru 3 Halk arasında yemek sodası olarak bilinen madI. de NaHCO3 tür. O2(g) : Tek tür atomdan oluşur, elementtir. II. NaCl(suda) : NaCl ve H2O nun karışmasıyla (Cevap A) oluşur, karışımdır. III. H2O(s) : Farklı tür elementlerin oluşturduğu Sayfa 54 soru 51 aynı tür moleküldür, bileşiktir. I. ve II. öncül doğrudur. Al(NO3)3 bir şap değildir. + 3+ Şapların genel formülü Me M (Cevap B) (SO4)2 . 12H2O şeklindedir. (Cevap C) Sayfa 118 soru 4 I. ve II. deki küre modellerine bakıldığında her ikisinde de aynı tür moleküller olduğu görülür. Örneğin I. kapta H2, II. kapta H2O gibi. Ancak Sayfa 54 soru 52 III. kapta farklı tür küre modelleri bir arada Sodyum sülfat (Na2SO4) bileşiği NaOH ve H2SO4 bulunuyor. Bu da III. kapta karışım olduğunu ün tepkimesi sonucunda oluşur. Na2SO4 ün sulu gösterir. I. kapta element, II. kapta ise bileşik çözeltisi nötr bir tuzdur. bulunur. (Cevap E) (Cevap D) 6 Sayfa 119 soru 5 Sayfa 120 soru 10 Bileşenleri eşit oranda dağılan, değişik tarafları Emülsiyon, dağılan faz ile dağıtıcı fazın birbiri aynı görüntü ve özellikte olan karışımlara homo- içinde çözünmediği, sıvı-sıvı heterojen karışım- jen karışım denir. Bu tanıma uyan kolonyadır. lardır. (Cevap C) (Cevap E) Sayfa 120 soru 11 Sayfa 119 soru 6 Bileşenleri eşit oranda dağılmayan, değişik ta- Süspansiyon; dağılan madde, dağılma ortamın- rafları farklı görüntü ve özellikte olan karışımlara da asılı kalır ve bu nedenle her iki ortam gözle heterojen karışım denir. Bu tanıma uyan odun görülür. Katı-sıvı heterojen karışımlardır. (Cevap E) talaşı-sudur. (Cevap C) Sayfa 120 soru 12 Aerosol; katı ve sıvıların gaz içinde dağılmasıyla Herhangi bir katının bir sıvı içerisinde çözünmeden asılı olarak kalmasıyla oluşan heterojen karışıma süspansiyon denir. Bu tanıma uyan Türk kahvesidir. ESEN YAYINLARI oluşur. Heterojen karışımlardır. Her yeri aynı gö- Sayfa 119 soru 7 (Cevap D) rüntü ve özellikte değildir. (Cevap B) Sayfa 122 soru 13 I. CCl4: Merkez atom olan C nin tüm bağları Cl ile bağlıdır. Dolayısıyla apolar moleküldür. Apolar moleküllerde sıvı halde London kuvvetleri etkindir. (I doğru) Sayfa 119 soru 8 II. H2O: Merkez atom olan O nun iki tek bağında Birbiri içinde çözünmeyen sıvıların oluşturduğu H atomları vardır. Ancak O nun üzerinde ortak- heterojen karışıma emülsiyon denir. Bu tanıma lanmamış iki çift elektron bulunur. Bu durum H2O uyan I nolu kaptaki sıvı-sıvı karışımdır. yu polar molekül yapar. (Cevap A) Sıvı halde H2O molekülleri arasında hidrojen bağları etkindir. (II doğru) Sayfa 120 soru 9 III. Polar madde polar çözücüde, apolar madde Bir katının veya sıvının gaz içinde heterojen apolar çözücüde çözünür. CCl4 apolar, H2O olarak dağılmasıyla oluşan karışımlara aerosol ise polar olduğundan birbiri içinde tamamen denir. Kolonya, homojen karışım olup, çözeltidir. karışamaz ve ayrı faz oluştururlar. (Cevap E) (Cevap E) 7 Sayfa 122 soru 14 Sayfa 123 soru 18 CS2 apolar molekül olduğundan, apolar bir sıvıda C2H5OH polar molekül olup molekülleri arasında çözünür. Seçeneklerdeki CCl4 apolardır. Diğerleri hidrojen bağları etkindir. H2O da polar mole- ise polardır. kül olup molekülleri arasında hidrojen bağları etkindir. C2H5OH molekülleri, polar yapılı H2O (Cevap D) molekülleri ile hidrojen bağı yaptığı için çok iyi çözünür. Diğer seçeneklerdeki maddeler ise apolar yapılıdır. (Cevap B) Sayfa 123 soru 15 İki farklı atomdan oluşan HF molekülünde, atom- Sayfa 124 soru 19 Zeytinyağı su ile tamamen karışamadığı için polar moleküldür. H2O nun polar molekül olduğu sıvı-sıvı heterojen karışımı olan emülsiyonu 13. soruda açıklanmıştır. H nin F ve O atomları oluşturur. (A doğru) Zeytinyağı polar olan suda ile yaptığı bileşiklerde molekülleri arasında hid- çözünmediğine göre apolar yapılıdır. (B doğru) rojen bağları etkindir. HF ve H2O polar molekül Şekil-2 de apolar olan zeytinyağı X sıvısı ile tek olduklarından birbiri içinde çözünürler. fazlı görünüm oluşturduğuna göre X sıvısı da (Cevap B) ESEN YAYINLARI ların elektronegatiflikleri farklı olduğu için HF apolardır. (C yanlış) X sıvısı apolar olduğu için polar olan suda çözünmez ve karışımları iki farklı faz görünümünde olur. (D ve E doğru) (Cevap C) Sayfa 123 soru 16 Sayfa 124 soru 20 Benzen (C6H6) apolar olduğundan apolar olan Polar yapıdaki moleküllü bileşikler, polar yapıdaki CCl4 ü çözer. NaCl ve H2O polar yapılı oldukları moleküllü sıvılarda çözünür. (I ve II doğru) için apolar yapıdaki benzende çözünmezler. Molekülleri arasında hidrojen bağı oluşan bile- (Cevap D) şikler, molekülleri arasında hidrojen bağı oluşan çözücülerde iyi çözünür. (III doğru) (Cevap E) Sayfa 123 soru 17 Sadece C ve H bulunduran bileşikler apolar Sayfa 124 soru 21 yapılıdır. Bu durumda apolar molekül olan CH4, İyonik bileşik olan KNO3 polar yapılı H2O da apolar olan CCl4 sıvısında en fazla çözünür. çözünür. CCl4 ve C6H6 ise apolar yapılıdır. (Cevap E) (Cevap A) 8 Sayfa 127 soru 22 Sayfa 128 soru 26 Bir çözeltide sadece bir çözücü ve bir çözünen Gazoz; çözücüsü sıvı çözüneni gaz olan bir bulunmaz. Aynı çözücüde birden fazla farklı çözelti türüdür. (C yanlış) Diğer seçenekler doğ- madde çözünebilir. Diğer seçenekler doğrudur. rudur. (Cevap C) (Cevap C) Sayfa 130 soru 27 a) Çözünen şeker miktarının fazla olduğu Y Sayfa 127 soru 23 kabındaki çözelti daha derişiktir. Su polar, benzin apolar yapılı olduğu için birbiri b) Derişik olan Y kabındaki çözünen/çözücü içinde çözünmezler ve çözelti oluşmaz. Diğper oranı daha fazladır. seçeneklerdeki maddeler birbiri içinde tamamen c) X kabında, Y kabına göre daha az şeker çö- çözünür ve homojen karışım (çözelti) oluştururlar. zündüğünden birim hacimdeki şeker miktarı (Cevap D) ESEN YAYINLARI daha azdır. Sayfa 130 soru 28 Çözeltinin birim hacmindeki iyon sayısı arttıkça Sayfa 127 soru 24 Gazoz homojen bir karışım yani çözeltidir. Ga- çözeltinin elektirik iletkenliği artar. Tablodaki iyo- zozda çözücü sudur. Çözünen maddeler ise nik bileşiklerden iyon sayısı çok olan madde ile yapılan karışımın elektrik iletkenliği en yüksektir. şeker ve karbondioksittir. (Cevap B) AgI → Ag+ + I ˉ (AgI: Gümüş iyodür) NaCl → Na + CI ˉ (NaCl: Sodyum klorür) AlCl3 → Al (AlCl3 : Alüminyum klorür) + 3+ + 3CI ˉ İyon sayısı en fazla olan AlCl3 tür. (Cevap E) Sayfa 127 soru 25 Sayfa 130 soru 29 Fiziksel hali katı olan çözeltilere alaşımları (çelik, İyonik çözünme ile oluşan çözeltiler elektrik bronz, pirinç) örnek verebiliriz. akımını iletir. (I ve II iletir) Doğal gaz ise fiziksel hali gaz olan çözelti türüne Moleküler çözünme ile oluşan çözeltiler elektrik örnek verilebilir. akımını iletmez. (III iletmez) (Cevap E) (Cevap C) 9 Sayfa 131 soru 30 Sayfa 132 soru 33 a) 1. kaptaki çözeltinin yarısının boşaltılması A) X tüpüne eklenen su miktarı Y tüpüne eklenenden fazla olduğu için tuz oranı da derişikliğini değiştirmez. azalmıştır. (A yanlış) b, c) 2. kaptaki çözeltiye bir şey yapılmadığı için B) Y ve Z tüplerine eklenen su ile tüplerdeki halini korur. Ancak 3. kapta katısı ile dengedeki çözelti miktarları aynı olduğu için tuz oranları çözelti ısıtılıp tekrar başlangıç sıcaklığına getiri- değişmez, aynı olur. (B yanlış) lince dibindeki katının kaybolması aşırı doymuş C) X deki tuz oranı Z dekinden daha düşük olduğu çözelti olduğunu gösterir. Bu durumda 2. çözelti, için iletkenliği de daha az olur. (C yanlış) 3. çözeltiden daha seyreltik olur. (b ve c doğru) D) X tüpünde 10 ml çözelti üzerine 20 ml su eklendiği için en seyreltik olan X tüpündeki çözeltidir. (D doğru) Sayfa 132 soru 34 E) B şıkkında açıklandığı gibi Y ve Z tüplerindeki Çözünmeden kalan katı kütlesi en fazla olan derişimler aynıdır. (E yanlış) (10 gram) 1. kaptaki çözeltidir. Dolayısıyla en az (Cevap D) su 1.kaba eklenmiştir. (a yanlış) 1. ve 2. kapta çözünmeden kalan katılar var- Sayfa 131 soru 31 dır. Bu durum her iki kabın derişikliğinin aynı olan çözeltinin derişikliği de fazla olur. 3 fleker 100 ml su K1 = 3 100 2 fleker 200 ml su K2 = 2 200 Şeker derişiklikleri: K1 > K2 > K3 1 fleker 300 ml su K3 = ESEN YAYINLARI Birim hacimdeki çözünen madde miktarı fazla olduğunu gösterir. Her iki kaptaki çözeltiler de doymuştur. (b yanlış, d doğru) 3. grafikten anlaşılacağı gibi 3. kaptaki katının tamamı çözünmüştür. (c doğru) (Cevap a, b) 1 300 Sayfa 132 soru 35 (Cevap A) Kaptaki su üzerine tuz eklenince tuz çözünür ve çözeltideki tuz oranı artar. (I doğru) Sayfa 131 soru 32 Tuz oranı arttıkça iletkenlik de artar. (II yanlış) Çözelti kütlesi tuz eklendikçe artar. (III yanlış) 1, 2 ve 3 numaralı tüpler başlangıçta eşit derişik- (Cevap A) liğe sahiptir. 1. tüpe su eklenince hem seyreltik hem de doymamış hale gelir. (A ve D doğru) Sayfa 134 soru 36 m çözünen %= . 100 m çözelti 2. tüpe biraz tuz eklenince eklenen tuz çözünmez başlangıç halindeki doymuşluğunu korur. (B doğru) 2. ve 3. kaplardaki çözeltilerin derişikliği aynı olduğu mçözünen = 16 için elektrik iletkenlikleri de aynıdır. (E doğru) mçözücü = 64 3. tüpteki çözeltiye bir şey yapılmadığı için doymuş mçözelti = 64 + 16 = 80 halini korur. Aşırı doymuş olamaz. (C yanlış) %= (Cevap C) 10 16 . 100 = 20 80 Sayfa 135 soru 37 m çözünen %= m çözelti Sayfa 135 soru 40 .100 %= .100 40· mçözücü = x olsun mçözelti = 12 + x 12 ·100 12 + x m çözelti 20 = 8 gr 100 8 %= ·100 & %16 40 + 10 mçözünen = 12 gr 30 = m çözünen x = 28 Sayfa 135 soru 41 m d= V Sayfa 135 soru 38 m çözünen .100 %= m çözelti m 200 dçözelti = 1,2 g/ml 1, 2 = Vçözelti = 200 ml mçözelti = 240 gr mçözelti = ? 240· 30 = 72 gr 100 mçözelti = 20 gr Su buharlaştırmak çözünen madde miktarını değiştirmez. 6 ·100 20 – 5 = % 40 %= Sayfa 135 soru 42 ESEN YAYINLARI 30 = 6 gr 100 mçözünen = 20· m1 %60 m2 çözelti I %20 çözelti II m1.60 + m2.20 = (m1 + m2)25 60m1 + 20m2 = 25m1 + 25m2 35m1 = 5m2 7m1 = m2 ↓ ↓ 1 7 1/7 Sayfa 135 soru 39 120· Sayfa 136 soru 43 20 = 24 gr çözünen KNO3 var. 100 Eklenen KNO3 ise 30 gr dır. Toplam: Çözelti I _______ Çözelti II ________ m1 m2 % 10 % 50 ____________________________________ mçözünen = 30 + 24 gr dır. Karışım = %20 Çözünen eklenmesi hem çözünen hem de çözelti m1 . 10 + m2 . 50 = 20. 400 kütlesini artırır. m1 . 10 + m2 . 50 = 8000 mçözelti = 120 + 30 gr dır. %= m çözünen m çözelti 400 gram = m1 + m2 m1 + 5m2 = 800 m1 + m2 = 400 ________________ m2 = 100g % 50 lik .100 & % = 24 + 30 ·100 120 + 30 ⇒ % 36 m1 = 300g % 10 luk 11 Sayfa 136 soru 44 100 gr Sayfa 136 soru 47 çözelti I %20 m2 %60 çözelti II 400· 20 = 80 gr 100 çözünen madde (X2(SO4)3) bulunur. 100 + m2 %40 a) 80 gr ise 0,2 mol X2(SO4)3 1 mol 100.20 + m2.60 = (100 + m2).40 ? ? = 400 2000 + 60 m2 = 4000 + 40m2 20m2 = 2000 b) X2(SO4)3 = 400 m2 = 100 2X + 3.32 + 12.16 = 400 karışım ⇒ 100 + 100 = 200 = 56 Sayfa 136 soru 48 Sayfa 136 soru 45 %= m çözünen m çözelti .100 mçözünen = x x ·100 150 + x x = 100 gr 40 = mçözücü = 150 mçözelti = x + 150 ESEN YAYINLARI a) Çözünen madde ⇒ KOH (KOH = 56) n= m m & 0, 25 = & m = 14 gr KOH 56 MA Çözücü madde ⇒ H2O (H2O = 18) n= m m & 2= & m = 36 gr H 2 O 18 MA mçözelti = 14 + 36 = 50 gr b) %= %= m çözünen m çözelti .100 14 ·100 & %28 50 Sayfa 136 soru 46 400· 20 = 80 gr 100 400 gr çözelti 320 gr su 80 gr çözünen 100 gr su 30 gr çözünen ile doymufl hale gelirse 320 gr su Sayfa 137 soru 49 Hacimce yüzde = 20 = x çözünenin hacmi çözeltinin hacmi .100 çözünenin hacmi . 100 250 çözünen (metanol) hacmi = 50 ml x = 96 gr 96 – 80 = 16 gr daha çözebilir. (Cevap E) 12 Sayfa 137 soru 50 Sayfa 139 soru 55 40 .100 16 = çözeltinin hacmi çözelti hacmi = 250 ml ppm = (Cevap D) ppm = çözünen miktarı (mg) çözeltinin kütlesi (kg) 0, 5 mg 0, 1kg = 5 ppm (Cevap 5 ppm) Sayfa 137 soru 51 Hacimce yüzde = 25 . 100 400 Sayfa 139 soru 56 Hacimce yüzde = 6,25 (Cevap A) Derişimi 10 mg Pb2+/kg su demek 10 ppm dir. 10 = Pb Sayfa 138 soru 52 (HK %) = çözünenin kütlesi çözeltinin hacmi 25 . 100 = 5 500 500 kg kütlesi = 5000 mg = 5g (Cevap 5g) . 100 (Cevap A) ESEN YAYINLARI Hacim – kütlece yüzde = 2+ çözünen (Pb 2+) mg Sayfa 139 soru 57 4= Sayfa 138 soru 53 çözünen (Hg 2+) mg 2+ Hg 100 kg kütlesi = 400 mg = 0,4 g 30 . 100 20 = çözelti hacim çözelti hacmi = 150 (Cevap 0,4g) (Cevap B) Sayfa 140 soru 58 Derişim = Sayfa 138 soru 54 iyot kütlesi 20 mesi daha fazla olur. . 100 Çözelti miktarları eşit verilmiştir. Bu durumda donmaya başlama sıcaklığı en düşük olanın İyot (I2) kütlesi = 0,4 g derişimi yani kullanılan antifiriz miktarı en fazla Sodyum iyodür (NaI) için; 2, 5 = çözelti hacmi Çözeltinin derişimi arttıkça donma noktası düş- İyot (I2) için; 2= çözünenin kütlesi sodyumiyodür 20 olmalıdır. . 100 Donmaya başlama sıcaklığı Z < X < Y dir. Bu durumda antifiriz miktarları Z > X > Y dir. sodyum iyodür (NaI) kütlesi: 0,5 g (Cevap B) (Cevap D) 13 Sayfa 141 soru 59 Derişim = Sayfa 142 soru 62 Çözeltinin derişimi arttıkça kaynama noktası çözünenin kütlesi yükselmesi daha fazla olur. çözelti hacmi Çözünen kütleleri eşit verildiğine göre çözelti hacmi Verilen çözeltilerin derişimleri sıralanırsa III > I > II küçük olanın derişimi fazla olur. Derişimi fazla olur. olanın donmaya başlama sıcaklığı daha düşük Bu çözelti örneklerinin aynı ortamda kaynamaya olur. Donmaya başlama sıcaklığı z < y < x tir. Deri- başlama sıcaklıkları III > I > II dir. (Cevap B) şimleri z > y > x tir. Buna göre çözelti hacimleri x > y > z dir. (Cevap A) Sayfa 143 soru 63 Çözeltilerin kaynamaya başlama sıcaklıkları II > III > I dir. Bu durumda kaynamaya başlama sıcaklığı fazla olanın hacim kütlece yüzde derişimi de fazla olmalıdır. Bunu karşılayan seçenek C dir. Sayfa 141 soru 60 (Cevap C) I. Derişim = 30 = 0,2 150 II. Derişim = 40 = 0,1 400 III. Derişim = 50 = 0,25 200 ESEN YAYINLARI Her üç kaptaki derişimleri bulalım; Sayfa 143 soru 64 Derişimi fazla olan çözeltinin aynı ortamda kaynama noktası yükselmesi en yüksek olur. Derişimleri III > I > II dir. Derişimi fazla olan çözeltinin saf suya göre Derişimi en fazla olan donma noktalarındaki düşüş farkı da büyük olur. seçeneğidir. (Cevap B) 4 g şeker ––––––––––––––– = 0,08 ile D 50 ml çözelti (Cevap D) Sayfa 143 soru 65 Saf suya tuz eklenince tuzlu suyun kaynamaya Sayfa 141 soru 61 başlama sıcaklığı saf suya göre daha fazla olur. Karlı ve buzlu havalarda yolların tuzlanması suyun (I doğru) donmaya başlama sıcaklığını düşürür. (I doğru) Aynı katıdan oluşan doymuş çözeltinin derişimi Buzdolabının buzluğuna konulan suyun donması doymamış çözeltiden daha fazla olduğu için kay- suyun donma sıcaklığını değiştirmez. (II yanlış) nama sıcaklığı da daha yüksek olur. (II doğru) Motorlu araçların radyotörlerindeki suya antifiriz Aynı katıdan oluşan seyreltik çözeltinin derişimi (glikol) karıştırılınca çözelti oluşur ve derişim artar derişik çözeltiden daha az olacağı için kaynamaya bu da suyun donma sıcaklığını düşürür. (III doğru) başlama sıcaklığı da daha düşük olur. (III doğru) (Cevap D) (Cevap E) 14 Sayfa 145 soru 66 Sayfa 148 soru 70 Seçici geçirgen zarın her iki tarafındaki çözelti- Ayıklama; maddelerin tane büyüklüğü, renk, nin derişimleri arasındaki fark arttıkça osmatik parlaklık gibi fiziksel özelliklerinin farklılığına basınçta artar. Sorudaki derişimler arasındaki dayanan bir ayırma yöntemidir. Bu tanıma uyan farka bakılınca π2 (%2 – %10), π1 (%1 – %5) ve I. öncüldeki karışımdır. (Cevap A) π3 (%10 – %12) dir. π2 > π1 > π3 olur. (Cevap A) Sayfa 148 soru 71 Süzme; sıvı-katı ve gaz-katı heterojen karışımlarını süzgeç, filtre gibi araçlar yardımıyla Sayfa 145 soru 67 bileşenlerine ayırma yöntemidir. Bu tanıma uyan Seçici geçirgen zarın her iki tarafındaki çözeltinin II. öncüldeki karışımdır. (Cevap B) derişimleri arasındaki fark arttıkça sıvı sütunun yüksekliği artar. B seçeneğinde (%8 – %20) derişim farkı en fazla olduğu için sıvı seviyeleri Sayfa 148 soru 72 farkı da en fazla olur. Eleme; katı-katı heterojen karışımları bileşenle- (Cevap B) rine ayrımak için tanecik boyutu farkından ya- Sayfa 145 soru 68 Osmoz olayında; çözücü molekülleri derişimin az olduğu taraftan fazla olduğu tarafa hareket eder. Bunun sonucu olarak çözelti tarafındaki sıvı ESEN YAYINLARI rarlanılarak yapılan ayırma işlemidir. Bu tanıma uymayan IV. öncüldeki karışımdır. (Cevap B) Sayfa 148 soru 73 seviyesi yükselir. Diyaliz; yarı geçirgen bir zar aracılığıyla kan- 20 = 0,1 I. bölmede derişim = 200 da yüksek yoğunlukta bulunan bazı zararlı mad- 50 II. bölmede derişim = = 0,125 400 prensibine dayanır. Tanecik boyutuna dayanan 10 III. bölmede derişim = = 0,1 100 maddeler geçemez. Silindir biçiminde özel filtre- delerin yayılma yoluyla diyaliz sıvısına geçmesi bir ayırma yöntemidir. Yarı geçirgen zardan bazı ler kullanılır. (Cevap E) I. ve III. bölmede derişim az olduğundan burada sıvı seviyesi azalır, derişimin fazla olduğu II. Sayfa 151 soru 74 bölmede sıvı seviyesi artar. I. (Cevap C) Odun talaşı - kum karışımı suya konunca biri dibe çöker diğeri üstte kalır. Yani yoğunluk farkına göre ayrışır. II. Buğday - saman karışımı rüzgârda ayrışırken Sayfa 147 soru 69 yoğunluğu fazla olan buğday yakına, yoğunlu- Verilen tüm örnekler farklı büyüklükteki tanecik- ğu az olan saman ise uzağa giderek ayrışır. lerin karıştırılmasıyla oluşturulduğu için, tanecik III. Çamurlu suyu süzgeç kâğıttan geçirerek bile- boyutundan yararlanılarak bileşenlerine ayrılabi- şenlerine ayırma, süzme (tanecik boyutu fark- lirler. lı) işlemidir. (Cevap E) (Cevap C) 15 Sayfa 151 soru 75 Sayfa 155 soru 80 Katı-sıvı heterojen karışımındaki katı kısım çök- Basit damıtma kaynama sıcaklıkları arasındaki tükten sonra üstteki sıvı kısmın başka bir kaba fark 40 °C nin üzerinde olan maddelerin ayrılma- aktarılması işlemine aktarma (dekantasyon) sında kullanılan bir yöntemdir. (D yanlış) Diğer denir. Bu tanıma uyan yalnız I. öncüldür. seçeneklerdeki bilgiler doğrudur. (Cevap D) (Cevap A) Sayfa 155 soru 81 Sayfa 151 soru 76 Sıvı-sıvı çözeltilerin kaynama sıcaklıkları genel- İki çözeltinin tepkimeye girmesi sonucunda is- likle birbirine yakındır. Bu nedenle sıvı-sıvı çö- tenilen maddenin çöktürülmesi ile ayırma işlemi zeltilerinin bileşenlerine ayrılmasında çoğunlukla yapılır. 1. işlemde çöktürme yöntemi kullanılmış- ayrımsal damıtmadan yararlanılır. (I doğru) tır. 2. işlemde ise aktarma yapılmıştır. Yoğunlukları farklı, heterojen olarak dağılan sıvıların ayrılmasında ayırma hunisi kullanılır. (II yanlış) (Cevap D) İkiden fazla sıvının karışarak oluşturduğu homojen karışımlarda da ayrımsal damıtma yöntemi kullanılır. (III yanlış) Birbiri içinde çözünmeyen ve yoğunluk farkı büyük olan bu iki sıvı aktarma ile ayrılabilir. (Cevap E) ESEN YAYINLARI (Cevap A) Sayfa 152 soru 77 Sayfa 156 soru 82 Suya bazı kimyasal maddeler ekleyerek çökme özellikleri iyi olmayan, askıdaki katı maddelerin ve kolloidlerin daha iyi çökebilen pıhtılar haline getirilmesine koagülasyon denir. (I ve II doğru, III yanlış) Sayfa 154 soru 78 (Cevap C) Homojen sıvı-sıvı ve katı-sıvı karışımların birleşenlerine ayrılmasında damıtma kullanılır. D seçeneğindeki heterojen katı-katı karışım olan iyot-tuz karışımı (her iki madde de katı) damıtma Sayfa 157 soru 83 yöntemi ile bileşenlerine ayrılmaz. Sert sular ile ilgili verilen tüm öncüllerdeki bilgiler (Cevap D) doğrudur. (Cevap E) Sayfa 154 soru 79 Sayfa 157 soru 84 Kaynama sıcaklığı 34 °C olan X sıvısı II. bölgede Sert suda bulunan Ca2+ ve Mg2+ iyonlarının Na+ iyo- kaynayarak karışımdan ayrılır. Ancak IV. bölgede nu ile yer değiştirmesi için yapılan sistemlere iyon kaynama sıcaklıkları 78 °C ve 132 °C olan Y, Z değiştiricili sistemler denir. (I doğru) Bu tür sistemler- sıvıları bulunur. de genellikle reçine kullanılır. ( II ve III yanlış) (Cevap E) (Cevap A) 16 Sayfa 213 soru 5 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ Verilen maddelerin tümü kömür türüdür. 3. ÜNİTE (Cevap E) Sayfa 211 soru 1 Fosil yakıtlar yenilenebilir enerji kaynakları değil- Sayfa 214 soru 6 dir. (C yanlış) Diğer seçenekler doğrudur. Kömürün oluşumu ile ilgili verilen tüm bilgiler doğ- (Cevap C) rudur. (Cevap E) 211 soru 2 Sayfa 215 soru 7 Organik bileşiklerin yapısındaki temel element Verilen tüm bilgiler kömür kullanımının sonuçların- karbondur. (I doğru) dan olabilir. Karbon dışında P, S ve N elementleri de bulunur. (Cevap E) (II doğru) Na2CO3 (sodyum karbonat) organik bileşik değildir. (III yanlış) (Cevap B) ESEN YAYINLARI Karbonat bulunduran bileşikler organik değildir. Sayfa 215 soru 8 Kömür dikkatli kullanılmadığında tabiata zararlı etkileri bulunur. (III yanlış) I ve II. öncül ise kömürü diğer fosil yakıtlara göre üstün kılan özellikleridir. (I ve II doğru) (Cevap C) Sayfa 211 soru 3 CO ve MgCO3 anorganik bileşiklerdir. (I ve II doğru) Sirke ruhu ise organik bileşiktir. (III yanlış) (Cevap C) Sayfa 215 soru 9 CO2 gazı zamanla karbona dönüşemez. (III yanlış) CO2 gazının O2 gazına göre tabiatta artması küresel ısınmaya neden olur ve tabiata zarar verir. Sayfa 213 soru 4 (I ve II doğru) (Cevap B) Kömürün oluşumu milyonlarca yıl eskiye dayanır. (I doğru) Kömür yapısında karbon bulunan fosil bir yakıttır. (II doğru) Kömürün yapısında H ve O elementleri bulunur. Sayfa 216 soru 10 (III yanlış) Verilen tüm bilgiler NO2 gazı için doğrudur. (Cevap D) (Cevap E) 17 Sayfa 216 soru 11 Sayfa 222 soru 17 NO2 ve SO2 gazları kömürün yanması sonucu olu- Ham petrolün yapısında en çok bulunan element şan gazlardır. (II ve III doğru) karbondur. H2 gazı ise kömürün yanması sonucu oluşmaz. (Cevap A) (I yanlış) (Cevap A) Sayfa 222 soru 18 LPG sıvılaştırılmış petrol gazıdır. (I doğru) Gazyağı ham petrolün rafinasyonunda benzinden Sayfa 216 soru 12 sonra ele geçer. (II doğru) SO2 gazı havadaki su buharı ile tepkimeye girer. Mazotun kaynama sıcaklığı parafinden daha dü- (I yanlış) II. ve III. öncüller doğrudur. şük değildir. ( III yanlış) (Cevap D) (Cevap C) Sayfa 222 soru 19 Sayfa 216 soru 13 da gerçekleşir. (Cevap E) Ham petrolün yapısında kükürtlü bileşikler buluESEN YAYINLARI Verilen tüm tepkimeler kömürün yanması sırasın- nur. (I yanlış) Ham petrolde bulunan azotlu bileşikler korozif etkiye neden olur. (II doğru) Asfalt petrolün rafinasyonunda elde edilen bir yan üründür. (III doğru) (Cevap D) Sayfa 217 soru 14 Kömürün yanması sonucu oluşan ağır metaller ve civa verilen tüm öncüllerdeki etkilere neden olur. Sayfa 223 soru 20 (Cevap E) Ham petrol saf bir madde olmadığı için belli bir kaynama noktası olmaz. (III doğru) Petrolün kimyasal formülü olmaz. (I yanlış) Azot ve kükürt elementleri ham petrolün yapısında Sayfa 217 soru 15 bulunur. (II yanlış) Özgül yanma ısısı ile ilgili verilen tüm bilgiler doğ- (Cevap B) rudur. (Cevap E) Sayfa 223 soru 21 Sayfa 222 soru 16 Kükürt ve bileşikleri ham petrolün ana bileşeni de- Klor ham petrolün yapısında bulunmaz. ğildir. (I yanlış) II. ve III. öncüller doğrudur. (Cevap E) (Cevap A) 18 Sayfa 223 soru 22 Sayfa 230 soru 26 Ham petrolün bileşenlerine ayrılmasında ayrımsal 1 H : 1 H 1 tane ortaklaşılmamış elektronu var- damıtma gibi fiziksel yöntemler kullanılır. (E yan- dır. Bu tek elektronunu kullanarak 1 tane kovalent lış) Diğer seçeneker doğrudur. bağ oluşturur. Bu kovalent bağ başka bir hidrojen atomuyla (H2) olabileceği gibi başka elementlerin (Cevap E) (H2O) atomuyla da oluşturulabilir. H – H (H2) (H2O) (Cevap E) Sayfa 229 soru 23 İki karbon atomu arasında dörtlü bağ (C C) bulunmaz. (III yanlış) 6 C:2–4 2. periyot 4A grubunda bulunur. Sayfa 230 soru 27 Dört tane değerlik elektronu vardır. Kovalent bağ yapma kapasitesi 4 tür. (I doğru) C seçeneğinde karbon atomlarının birbiri ile yap- Karbon atomları birbirine bağlanarak zincirli, hal- tığı bağlar takip edilirse halkalı yapıda bir bileşik kalı ve dallanmış moleküller oluşturabilir. (II doğru) oluştuğu görülür. (Cevap C) ESEN YAYINLARI (Cevap C) Sayfa 229 soru 24 Karbon atomunun kovalent bağ yapma kapasitesi 8 4 tür. Her bir C atomunun 4 bağ yapması gerektiğine göre bunu sağlayan –C Sayfa 231 soru 28 O:2–6 2. periyot 6A grubunda bulunur. 6 tane değerlik elektronu vardır. Oksijen üzerin- C– dir. I. öncül deki 2 tek elektronu ortaklaşa kullanarak iki tane doğru, diğerleri yanlıştır. kovalent bağ yapar. Oksijen atomları arasında ikili (Cevap D) bağ ile O2 molekülü oluşur. (O = O) Hidrojen atomu ile iki tekli bağ ile H2O bileşiğini oluşturur. ( ) (Cevap E) Sayfa 230 soru 25 7 N:2-5 2. periyot 5A grubunda bulunur. 5 tane değerlik elektronu vardır. Azot atomu 3 tek elektronunu ortaklaşa kullanarak 3 tane kovalent bağ yapar. Sayfa 231 soru 29 H : 1 H 1. periyot 1A grubunda bulunur. 1 tane 1 Oksijen atomu başka bir oksijen atomu ile veya değerlik elektronu vardır. Bu tek elektronunu kul- başka bir element atomu ile ikili (=) veya iki tekli lanarak 1 tane kovalent bağ oluşturur. Bu koşulları bağlı molekül oluşturabilir. Ancak üçlü ( sağlayan dir. ) bağ yapamaz. (Cevap A) (Cevap D) 19 Sayfa 231 soru 30 7 N:2-5 Sayfa 240 soru 35 3 tek elektronunu kullanarak 3 tane C ve H dışında oksijen atomu (O) bulunduran C kovalent bağ yapar. Azot atomları arasında üçlü bağ (N seçeneği hidrokarbon değildir. (Cevap C) N) ile N2 molekülü oluşur. Azot atomu hidrojen atomu ile üç tekli bağ ile NH3 molekülünü oluşturur. ( ) (Cevap B) Sayfa 240 soru 36 C2H2 bileşiği CnH2n - 2 genel formülüne uyduğu ve Sayfa 231 soru 31 üçlü bağ taşıdığı için alkindir. (I yanlış) Karbon atomunun kovalent bağ yapma kapasitesi C6H14 bileşiği CnH2n + 2 genel formülüne uyduğu 4 tür. Ancak için alkandır. (II yanlış) , A seçeneğindeki 1 nolu C2H4 bileşiği CnH2n genel formülüne uyduğu ve C atomunun etrafında 5 tane bağ vardır. çift bağ taşıdığı için alkendir. (III doğru) (Cevap A) Karbon atomunun kovalent bağ yapma kapasitesi 4, hidrojen atomunun ise 1 dir. ESEN YAYINLARI Sayfa 232 soru 32 (Cevap B) Sayfa 240 soru 37 Bileşiklerin C ve H atomlarını sayarak kapalı formüllerini yazalım: Ancak , E seçeneğindeki 1 no- X: C3H6 (alken), Y: C3H4 (alkin) ve Z: C3H8 (alkan) Kapalı formülleri farklıdır. (I yanlış) lu C atomu etrafında 5 tane bağ vardır. Y alkin sınıfı bileşiktir. (II doğru) (Cevap E) X alken sınıf bileşiktir. (III doğru) (Cevap A) Sayfa 232 soru 33 Her bir seçenekteki C atomlarının etrafındaki bağlar sayıldığında 4 bağ yapan tek molekül B seçeSayfa 241 soru 38 neğinde verilmiştir. (Cevap B) C ve H atomları sayılırsa bileşiğin kapalı formülü C2H6 dır. (I doğru) CnH2n + 2 genel formülüne uyduğu için alkan sınıfı Sayfa 240 soru 34 bir bileşiktir. (II yanlış) C ve H bulunduran bileşikler hidrokarbon olarak adlandırılır. Tüm seçenekler C ve H bulundurduğu C ve H bulundurduğu için organik bileşiktir. için hidrokarbondurlar. (III doğru) (Cevap D) (Cevap E) 20 Sayfa 241 soru 39 Sayfa 242 soru 43 C ve H atomları sayılırsa bileşiğin kapalı formülü Alkin sınıfı bileşiklerin genel formülü CnH2n - 2 dir. C3H6 dır. (I doğru) Ayrıca C atomları arasında en az bir tane üçlü bağ bulundurmalıdır. Bu tanıma uyan D seçeneğinde CnH2n genel formülüne uyduğu ve çift bağ taşıdığı verilen C4H6 bileşiğidir. için alkan değil alkendir. (II yanlış) (Cevap D) C ve H bulunduğu için organik bir bileşiktir. (III yanlış) (Cevap A) Sayfa 243 soru 44 Yapısında benzen (C6H6) halkası bulunan bileşiklere aromatik bileşik denir. Benzen yapısında altı Sayfa 241 soru 40 karbon atomu her karbon atomuna bir hidrojen C ve H atomları sayılırsa bileşiğin kapalı formülü atomu bağlı bulunan üç pi bağı olan (üç çift bağ) C2H2 dir. (I doğru) halkalı doymamış hidrokarbondur. CnH2n - 2 genel formülüne uyup üçlü bağ bulundu- (Cevap E) C ve H bulunduğu için hidrokarbon sınıfı bir bileşiktir. (III doğru) (Cevap E) ESEN YAYINLARI ğu için alkin sınıfı bir bileşiktir. (II doğru) Sayfa 243 soru 45 C6H6 (benzen) aromatik hidrokarbon sınıfına aittir. (Cevap E) Sayfa 242 soru 41 Alkan sınıfı bileşiklerin genel formülü CnH2n + 2 dir. Bu formüle uyan tek bileşik B seçeneğinde verilen C4H10 dur. Sayfa 243 soru 46 (Cevap B) Kapalı formülü CnH2n olan C2H4 bileşiği alken sınıfına aittir. (Cevap A) Sayfa 242 soru 42 Alken sınıfı bileşiklerin genel formülü CnH2n dir. Ayrıca C atomları arasında en az bir tane çift bağ Sayfa 243 soru 47 bulundurmalıdır. Bu tanıma uyan C seçeneğinde Kapalı formülü CnH2n verilen C2H4 bileşiğidir. sınıfına aittir. (Cevap C) - 2 olan C2H2 bileşiği alkin (Cevap B) 21 Sayfa 244 soru 48 Sayfa 245 soru 53 Kapalı formülü CnH2n + 2 olan C4H10 bileşiği alkan C seçeneği aromatik bir bileşiktir. Diğer seçenek- sınıfına aittir. ler ise alkol sınıfına aittir. (Cevap D) (Cevap C) Sayfa 244 soru 49 Benzen aromatik bir bileşiktir. (I doğru) Sayfa 246 soru 54 Toluen ve anilin de aromatik bileşiklerdir. B seçeneğindeki bileşik siklobütan (Halkalı alkan) (II ve III yanlış) olarak adlandırılır. Diğer seçenekler aromatik ya(Cevap A) pıya sahiptir. A) Benzen C) Toluen D) Fenol E) Anilin (Cevap B) Alkan molekülündeki bir hidrojen atomu yerine (–OH) grubunu bulunduran bileşiklere alkol denir. Bu tanıma uyan E seçeneğinde verilen bileşiktir. (Cevap E) ESEN YAYINLARI Sayfa 244 soru 50 Sayfa 246 soru 55 Benzen halkasında bir H atomu yerine metil (–CH3) grubu geçtiğinde oluşan bileşiğin adı toluen dir. Toluen benzenin bir türevi olup aromatik sınıfı bir bileşiktir. (I ve II doğru) Organik bir bileşiktir. Sayfa 245 soru 51 (III yanlış) C, H ve O bulunduran bu bileşik organik bileşiktir. (Cevap C) (I yanlış) Sadece C ve H bulunduran bileşiklere hidrokarbon denir. (II yanlış) 50. sorudaki alkol tanımına uyduğu için alkol sınıfı bileşiktir. (III doğru) (Cevap B) Sayfa 246 soru 56 Benzen halkasındaki bir H atomu yerine amino (–NH2) grubu geçtiğinde oluşan bileşiğin adı anilin dir. Anilin benzenin bir türevi olup aromatik sınıfı bir bileşiktir. (II ve III doğru) Sayfa 245 soru 52 Alkol molekülünde iki ya da daha fazla (–OH) gru- Hidrokarbon sınıfı bileşikler sadece C ve H atomları bu varsa polialkol olarak adlandırılır. bulundurur. Anilinde ise N atomu vardır. (I yanlış) (Cevap D) (Cevap A) 22 Sayfa 247 soru 57 Sayfa 248 soru 61 Benzen halkasında (–CH) grubu yerine N atomu C ve H atomları bulunduran bileşiklere hidrokar- geçtiğinde oluşan bileşiğin adı piridin dir. (I doğru) bon sınıfı bileşik denir. (I doğru) Aromatik hidrokarbonlar; benzen ve benzenin C Y : CnH2n genel formülüne uyan (C2H4) alken ve H atomları bulunduran türevleridir. Ancak piri- sınıfı bir bileşiktir. din bileşiğinde N atomu vardır. (II yanlış) Z : CnH2n - 2 genel formülüne uyan (C2H2) alkin Piridin benzenin bir türevi olduğu için aromatik sı- sınıfı bir bileşiktir. (II doğru) nıfı bir bileşiktir. (III yanlış) X : Benzen veya benzen türevi olmayıp, bir (Cevap A) sikloalkandır. (III yanlış) (Cevap B) Sayfa 247 soru 58 Sayfa 248 soru 62 Aromatik hidrokarbon; benzen ve benzenin sa- X: Anilin, Y: Toluen ve Z: Piridin benzenin türevi olan dece C ve H atomları bulunduran türevleridir. Bu aromatik bileşiklerdir. Tüm seçenekler doğrudur. tanıma uyan sadece D seçeneğindeki benzendir. (Cevap E) ESEN YAYINLARI (Cevap D) Sayfa 249 soru 63 Sayfa 247 soru 59 Hidrokarbonların yapısındaki C sayısı azaldıkça yanmaları sırasında açığa çıkan enerji (ısı) miktarı X : Benzen olup, aromatik bileşiklerin en basit azalır. üyesidir. (I doğru) (Cevap E) Y : Siklohekzan olup, sikloalkan sınıfı (halkalı alkan) bir bileşiktir. (II doğru) Z : Siklopentan olarak adlandırılır. (III yanlış) (Cevap C) Sayfa 250 soru 64 C ve H atomları bulunduran bileşikler O2 ile yanınca CO2 ve H2O bileşikleri oluşur ve ısı açığa çıkar. Bu da yakıt olarak kullanılabileceğini gösterir. (I doğru, II yanlış) Sayfa 248 soru 60 Tepkimedeki atom sayılarını denkleştirelim; C6H6 bileşiği; aromatik hidrokarbonların en basit C3H8 + 5 O2 → 3 CO2 + 4 H2O üyesi olan benzendir. (I ve II doğru) CO2 ve H2O nun mol sayıları eşit değildir.(III yanlış) C6H6 organik bir bileşiktir. (III yanlış) (Cevap A) (Cevap C) 23 Sayfa 250 soru 65 Sayfa 251 soru 69 Hidrokarbonların yanması sırasında O2 harcanır Hidrokarbonların yapısındaki C sayısı arttıkça ve ısı açığa çıkar, yani ekzotermik tepkime ger- yanmaları sırasında açığa çıkan ısı miktarı artar. çekleşir. (I ve II doğru) (I doğru) Hidrokarbonların yapısındaki C sayısı arttıkça C4H10 nun yanması sırasında açığa çıkan enerji yanmaları sırasında açığa çıkan ısı miktarı da ar- miktarı C2H6 dan daha fazladır. (II yanlış) tar. (III doğru) C2H6 nın miktarı arttırılırsa yanması sırasında açı(Cevap E) ğa çıkan ısı miktarı (enerji üretimi) artar. (III yanlış) (Cevap A) Sayfa 250 soru 66 Tepkimeye bakıldığında 1 mol C4H10 yanınca Sayfa 254 soru 70 688 kkal ısı açığa çıktığı görülür. (I doğru) Alkollerin yapısındaki C sayısı azaldıkça yanma- Hidrokarbonun mol sayısı (miktarı) arttıkça yanması ları sırasında açığa çıkan ısı miktarı azalır. Molar sırasında açığa çıkan ısı miktarı da artar. (II doğru) yanma ısısı: 1 mol maddenin yanması sırasında Tepkime denkleştirilince; açığa çıkan ısı miktarıdır. C4H10 + 13/2 O2 → 4 CO2 + 5 H2O (Cevap C) ESEN YAYINLARI (Cevap A) H2O nun katsayısı 5 olur. (III yanlış) Sayfa 251 soru 67 Sayfa 254 soru 71 C sayısı fazla olan C4H9OH ın yanması sırasında C ve H bulunduran bileşiklerin O2 (oksijen gazı) ile açığa çıkan ısı, enerji üretimi en fazladır. (en iyi tepkimesine yanma tepkimesi denir ve CO2 , H2O yakıttır) (I yanlış, II doğru) oluşurken ısı açığa çıkar. Alkolün miktarı arttıkça yanma sırasında açığa çıkan ısı miktarı da artar. (III doğru) (Cevap E) (Cevap D) Sayfa 251 soru 68 Sayfa 255 soru 72 Tepkimeleri denkleştirerek X ve Y gazlarının for- Denklemi denkleştirelim; müllerini bulalım; C6H14 + 19/2 O2 → 6 CO2 + 7 H2O (I doğru) X + 7/2 O2 → 2 CO2 + 3 H2O ↓ C2H6 (etan) Hidrokarbonların yapısındaki C sayısı arttıkça X sıvısı etanol (C2H5OH) değil etandır. (I yanlış) yanmaları sırasında açığa çıkan ısı miktarı artar. Hidrokarbonların (X sıvısı) yanma tepkimesi ekzo- (II yanlış) termiktir. (ısı veren) (II doğru) X ve Y gazları yanan maddeler olup yangın sön- Hidrokarbonların miktarı artırılırsa yanmaları sıra- dürme amaçlı kullanılamaz. (III yanlış) sında açığa çıkan ısı miktarı artar. (III yanlış) C3H8 + 5 O2 → 3 CO2 + 4 H2O (Cevap C) (Cevap A) 24 Sayfa 255 soru 73 Sayfa 260 soru 78 Tepkimeye bakıldığında 1 mol CH3OH yanınca Her üç öncül de doğrudur. 726 kj ısı açığa çıkıyor. (I doğru) (Cevap E) CH3OH ın yanması sırasında ısı açığa çıktığına göre yakıt olarak kullanılabilir. (II yanlış) Denklemi denkleştirelim; CH3OH + 3/2 O2 → CO2 + yH2O ↓ 2 olur. (III doğru) Sayfa 260 soru 79 Güneş enerjisinden hidrojen enerjisi elde edilebi- (Cevap C) lir. (III yanlış) I. ve II. öncüller doğrudur. (Cevap B) Sayfa 255 soru 74 Alkollerin yanma tepkimeleri sırasında ısı açığa çıkarken CO2 ve H2O bileşikleri oluşur. Sayfa 260 soru 80 (I ve II doğru) Her üç öncül de doğrudur. C sayısı fazla olan C4H9OH yakıldığında enerji (Cevap E) üretimi en fazla olur. (III yanlış) Sayfa 256 soru 75 C3H7OH bir alkoldür. Alkollerin oksijen gazı ile tepkimesine yanma tepkimesi denir. (I doğru) ESEN YAYINLARI (Cevap B) Sayfa 260 soru 81 Güneş enerjisinden elde edilen enerjinin kaynağı Bu yanma tepkimesi sonucunda ısı açığa çıkar- su değildir. (D yanlış) Diğer seçeneklerin kaynağı ken, CO2 ve H2O oluşur. (II yanlış, III doğru) sudur. (Cevap C) (Cevap D) Sayfa 256 soru 76 Fermantasyon sonucu oluşan CO2 gazı O2 ile tepkimeye giremez, yani yanamaz. Dolayısıyla yanSayfa 261 soru 82 mayan CO2 gazı yakıt olarak kullanılamaz. Jeotermal enerjiden elde edilen enerjinin kaynağı (E yanlış) Diğer seçenekler doğrudur. yeryüzüne çıkarılan sıcak sulardır. (A doğru) Diğer (Cevap E) seçenekler yanlıştır. (Cevap A) Sayfa 256 soru 77 Biyogazllar; ulaşım, elektrik üretimi, ısınma ve ısıtma işlemlerinde kullanılır. (I doğru) Yakıt pillerinde de biyogazlar kullanılır. (II yanlış) Sayfa 261 soru 83 Biyoreaktörler, biyogaz üretiminde kullanılan yapı- Hidrojen gazı ile ilgili verilen tüm bilgiler doğrudur. lardır. (III doğru) (Cevap E) (Cevap C) 25 Sayfa 261 soru 84 Sayfa 268 soru 90 Temiz enerji kaynakları ile ilgili verilen tüm bilgiler Selülozun hidrolizi ile ilgili verilen tüm öncüller doğrudur. doğrudur. (Cevap E) (Cevap E) Sayfa 261 soru 85 Sayfa 268 soru 91 Hidroelektrik enerjinin elde edildiği bölgelerdeki Proteinlerin sindirimi ile aminoasitler oluşur. bitki örtüsü zarar görür. (III yanlış) I. ve II. öncüller (III yanlış) I. ve II. öncüller doğrudur. doğrudur. (Cevap C) (Cevap C) Sayfa 269 soru 92 Sayfa 262 soru 86 Proteinler ile ilgili verilen tüm öncüllerdeki bilgiler Tüm öncüller güneş enerjisinin kullanılmasındaki doğrudur. (Cevap E) (Cevap E) ESEN YAYINLARI dezavantajlardır. Sayfa 262 soru 87 Sayfa 269 soru 93 Tüm öncüller bazı temiz enerji kaynaklarının kulla- Aminoasitlerin vücudumuzda yıkımıyla enerji açı- nımındaki dezavantajlardır. ğa çıkar. (III yanlış) I. ve II. öncüller doğrudur. (Cevap E) (Cevap B) Sayfa 262 soru 88 Sayfa 269 soru 94 Biyogazlardan elde edilen enerjinin kaynağı hay- Yağların hidrolizinden gliserin ve yağ asiti oluşur. vansal ve bitkisel atıklardır. (I doğru) II. ve III. ön- (III yanlış) I. ve II. öncüller doğrudur. cüller yanlıştır. (Cevap C) (Cevap A) Sayfa 268 soru 89 Sayfa 271 soru 95 Nişastanın hidrolizi ile çok küçük moleküller olu- Glikoz ve fruktoz yanınca CO2 ve H2O oluşturur- şur. (II yanlış) I. ve III. öncüller doğrudur. lar. (III yanlış) I. ve II. öncüller doğrudur. (Cevap B) (Cevap C) 26 Sayfa 271 soru 96 Sayfa 275 soru 102 Sakkaroz ile ilgili verilen tüm bilgiler doğrudur. Besinlerin kalori değerleri ile ilgili verilen tüm öncüllerdeki bilgiler doğrudur. (Cevap E) (Cevap E) Sayfa 271 soru 97 Früktoz ile ilgili verilen tüm bilgiler doğrudur. Sayfa 275 soru 103 (Cevap E) Vücudumuzun enerji kaynakları ile ilgili verilen tüm öncüllerdeki bilgiler doğrudur. (Cevap E) Sayfa 272 soru 98 Glikoz halkalı yapıda bulunabilir. (III yanlış) I. ve II. öncüller doğrudur. ESEN YAYINLARI (Cevap B) Sayfa 272 soru 99 Sayfa 275 soru 104 Verilen seçeneklerde kalori değeri en fazla olan fındıktır. (Cevap A) Glikoz ve früktoz monosakkarittir. (basit şeker) (I. ve II doğru) Sakkaroz disakkarittir. (III yanlış) (Cevap C) Sayfa 275 soru 105 Verilen seçeneklerde kalori değeri en az olan soSayfa 272 soru 100 ğandır. Verilen tüm öncüllerdeki maddeler polisakkarittir. (Cevap B) (Cevap E) Sayfa 272 soru 101 Sayfa 275 soru 106 Yağlar ve proteinler hidrolize uğradığında glikoz Sıvı yağların kalori değeri sebzelerden daha faz- oluşmaz. (I ve II yanlış) Selüloz hidrolize uğradı- ladır. (III yanlış) I. ve II. öncüllerdeki bilgiler doğru- ğında glikoz molekülleri oluşur. (III doğru) dur. (Cevap B) (Cevap C) 27 Sayfa 324 soru 5 KİMYA HER YERDE Son klorlama işlemi suyu dezenfekte etmek için 4. ÜNİTE kullanılan bir yöntemdir. (Cevap C) Sayfa 323 soru 1 Sert sular sağlık açısından zararlı sular değildirler. (B yanlış) Sert sular ile ilgili verilen diğer seçeneklerdeki bilgiler doğrudur. (Cevap B) Sayfa 324 soru 6 Sayfa 323 soru 2 Evlerde kullanılan su arıtma cihazlarıyla ilgili verilen tüm bilgiler doğrudur. Sert sulara sertlik veren maddeler bu sulara eklenen Na2CO3 ve Na3PO4 gibi çözeltilerle (iyon (Cevap E) değişimiyle) çöktürülerek yumuşak su elde edilir. kullanılmıştır. (C yanlış) (Cevap C) ESEN YAYINLARI (A, B, D ve E doğru) C seçeneğinde ise NaNO3 Sayfa 324 soru 7 Yeryüzündeki suların büyük kısmı içme ve Sayfa 323 soru 3 kullanma amaçlı olarak kullanılabilir nitelikte Sert sular ile ilgili verilen tüm öncüller doğrudur. değildir. (D yanlış) Diğer seçenekler doğrudur. (Cevap E) (Cevap D) Sayfa 324 soru 4 Koagülasyon: Su içinde kolloidal halde dağılmış küçük parçacıkların çökmesini kolaylaştırmak Sayfa 327 soru 8 için ortama kimyasal madde eklenmesi olayıdır. Bu tanıma uyan tek seçenek D dir. Diğer Gıdalara konulan katkı maddelerinden bazıları seçeneklerdeki ifadeler ise suyun arıtılmasında sağlık açısından sakınca teşkil eder. (III yanlış) kullanılan koagülasyon işlemini kapsamaz. I. ve II. öncüller doğrudur. (Cevap D) (Cevap C) 28 Sayfa 327 soru 9 Sayfa 328 soru 13 Hazır gıdalara katılan koruyucu maddeler ile ilgili Gıda maddesinin içindekiler kısmı okunursa verilen tüm öncüllerdeki bilgiler doğrudur. yapısında katkı maddeleri bulunduğu ve hazır gıda olduğu görülür. (B yanlış) Diğer seçenekler (Cevap E) ise içindekiler okunursa doğru olduğu görülür. (Cevap B) Sayfa 327 soru 10 Emülsiyonlaştırıcı: Gıdalara katıldığında dağılmış ince damlacıkların bir araya gelmesini önleyerek karışımın uzun süre homojen görünümlü kalmaSayfa 331 soru 14 sını sağlayan katkı maddesi türüdür. Sabun molekülünün (C ve H den oluşan kısmı) ESEN YAYINLARI (Cevap B) hidrokarbon zinciri apolardır ve suda çözünmez, bu kuyruk kısma hidrofob denir. (A ve D doğru, B yanlış) Sabun yağ asitlerinin Na ve K tuzudur. (C doğru) Sabun molekülünün polar kısmı hidrofildir. (E doğru) Sayfa 327 soru 11 (Cevap B) Pastörizasyon: Besin maddelerini mikroorganizmalardan arındırmak amacıyla 60 - 100 °C arasında uygulanan ısıl işlemdir. (Cevap A) Sayfa 331 soru 15 Sabun ve deterjanlar yüzey aktif maddelerdir. I. öncül deterjan, III. öncül ise sabunun forSayfa 328 soru 12 mülleridir. (I. ve III. doğru) II. öncül ise suda Gıda maddesinin içindekiler kısmı okunursa çözünmeyen bir hidrokarbon molekülüdür. verilen tüm öncüllerin doğru olduğu görülecektir. (II yanlış) (Cevap D) (Cevap E) 29 Sayfa 331 soru 16 Sayfa 336 soru 20 Sabunun temizleme özelliği ile ilgili verilen tüm Stiren monomerinden oluşan polimerin adı polis- öncüller doğrudur. tirendir. (C doğru) (Cevap E) Diğer seçeneklerdeki polimerlerin doğru adları şöyledir; A) Polietilen B) Polipropilen D) Politetrafloretilen E) Polivinilklorür Sayfa 332 soru 17 Deterjanın aktif maddesi suyun yüzey gerilimini azaltır. (I doğru) Sayfa 337 soru 21 Hidrokarbon (kuyruk) kısmı hidrofobdur. (II yanlış) n sayıda vinilklorür monomerinin birleşmesiyle SO3Na kısmı hidrofildir. (III yanlış) polimeri olan polivinilklorür oluşur. (Cevap A) ESEN YAYINLARI (Cevap E) Sayfa 333 soru 18 Sayfa 337 soru 22 Sodyum perborat (NaBO3) deterjana katılan bir Geri dönüşüm sembolü PET olan madde polieti- sertlik giderici değildir, ağartıcıdır. (D yanlış) len teraftalattır. (I yanlış) Diğer öncüller doğrudur. Diğer seçeneklerde verilen bilgiler doğrudur. (Cevap A) (Cevap D) Sayfa 337 soru 23 Sayfa 336 soru 19 Polistiren için verilen I. ve II. öncüller doğrudur. Polimerleşme ile ilgili verilen tüm öncüllerdeki Ancak geri dönüşümü çoğu zaman yapılamaz. bilgiler doğrudur. (III yanlış) (Cevap E) (Cevap C) 30 Sayfa 338 soru 24 Sayfa 341 soru 28 Polivinil klorürün formülü; Sodyum benzoat kozmetiklere antimikrobiyal madde olarak katılır, çözücü olarak katılmaz. şeklindedir. CH2 = CH ise vinilklon (II yanlış) Diğer öncüller doğrudur. Cl (Cevap D) rürün formülüdür. (B yanlış) Diğer seçenekler doğrudur. (Cevap B) Sayfa 341 soru 29 Saç boyasına katılan ağartıcılar saç üzerinde olumsuz etkiler oluşturur. (C yanlış) Diğer seçeSayfa 338 soru 25 nekler doğrudur. Teflon için verilen tüm öncüllerdeki bilgiler doğru- (Cevap E) (Cevap C) ESEN YAYINLARI dur. Sayfa 343 soru 30 Sayfa 338 soru 26 Geri dönüşümlü kabul edilebilir ancak kolayca İlacın bir formu olan tablet sıvı çözelti veya geri dönüştürülebildiği söylenemez. (II yanlış) süspansiyon şeklinde değil, katı halde bulunur. Diğer öncüller doğrudur. (III yanlış) Diğer öncüller doğrudur. (Cevap C) (Cevap D) Sayfa 341 soru 27 Sayfa 343 soru 31 Kozmetik boyalarıyla ilgili verilen tüm bilgiler Şurupların yapımında katkı maddesi kullanılır. doğrudur. (D yanlış) Diğer seçenekler doğrudur. (Cevap E) (Cevap D) 31 Sayfa 343 soru 32 Sayfa 346 soru 36 Enjeksiyonlu preparatlarla ilgili verilen tüm öncül- Renkli kalemlerin yapısında renklendiriciler, ler doğrudur. çözücüler ve bağlayıcılar bulunur. Sadece renk veren pigmentler bulunmaz. (C yanlış) Diğer (Cevap E) seçenekler doğrudur. (Cevap C) Sayfa 344 soru 33 Merhemler, yağ bazlı ilaç formudur. (I yanlış) Losyonlar, serinletici ve nemlendirici ilaç formuSayfa 346 soru 37 dur. (II doğru) Mürekkeplerle ilgili verilen tüm bilgiler doğrudur. Kremler, su bazlı ilaç formudur. (III yanlış) (Cevap E) ESEN YAYINLARI (Cevap B) Sayfa 344 soru 34 Enjeksiyonlu preparatlar halk arasında iğne Sayfa 346 soru 38 olarak adlandırılan ilaç formudur. Lokal etkiler Tebeşirle ilgili verilen tüm bilgiler doğrudur. için kullanılmaz. (C yanlış) Diğer seçenekler (Cevap E) doğrudur. (Cevap C) Sayfa 345 soru 35 Sayfa 346 soru 39 Kağıdı dayanıklı hale getirmek için ve kağıdın Su bazlı yapıştırıcılar solvent bazlı yapıştırıcıla- yapısındaki karışımı birbirine yapıştırmak için re- ra göre sağlık açısından daha az risk oluşturur. çine kullanılır. (II yanlış) Diğer öncüller doğrudur. (III yanlış) I. ve II. öncüller doğrudur. (Cevap B) (Cevap C) 32 Sayfa 348 soru 40 Sayfa 349 soru 45 Gübrelerle ilgili verilen tüm bilgiler doğrudur. Diamonyum fosfat gübresiyle ilgili verilen tüm bilgiler doğrudur. (Cevap E) (Cevap E) Sayfa 348 soru 41 Demir (Fe) mikro elementtir. (D yanlış) Diğer elementlerin tümü makro elementlerdendir. Sayfa 350 soru 46 (Cevap D) Kimyasal gübreler hava ve atmosferin yapısında olumsuz etkiler oluşturur. (C yanlış) Diğer seçenekler doğrudur. (Cevap C) Sayfa 347 deki tablo incelendiğinde sorunun cevabının fosfor (P) olduğu görülür. (Cevap B) ESEN YAYINLARI Sayfa 349 soru 42 Sayfa 356 soru 47 İnşaatçılıkta sönmemiş kireç kullanılmaz, sönmüş kireç kullanılır. (C yanlış) Diğer seçenekler doğrudur. Sayfa 349 soru 43 (Cevap C) Sayfa 347 deki tablo incelendiğinde sorunun cevabının potasyum (K) olduğu görülür. (Cevap A) Sayfa 356 soru 48 Sayfa 349 soru 44 Kum, çimento ve suyun karıştırılmasıyla çimento Amonyum sülfat asidik bir gübre olduğu için nötr harcı oluşur. Çimento harcında bağlayıcı olarak ve alkali (kireçli) topraklarda kullanılmalıdır. çimento kullanılır. (D yanlış) Diğer seçenekler (D yanlış) Diğer seçenekler doğrudur. doğrudur. (Cevap D) (Cevap D) 33 Sayfa 357 soru 49 Sayfa 358 soru 53 Camın bileşenlerinden olan soda (Na2CO3) eritici Talk, boyada kullanılan bir dolgu maddesidir. olarak karışıma katılır. (B yanlış) Diğer seçenek- Boyayı inceltmede kullanılmaz. (B yanlış) Diğer ler doğrudur. maddeler ise boyayı inceltmede kullanılan çözücülerdir. (Cevap B) (Cevap B) Sayfa 357 soru 50 Sayfa 358 soru 54 Seramiğin ana malzemesi kil veya killi topraktır. Solvent bazlı boyalar uygulama ve kuruma (I doğru) sırasında koku oluşturan, sağlık açısından riskli Cam bir seramik örneği değildir. (II yanlış) boyalardır. (D yanlış) Diğer seçenekler doğrudur. (Cevap D) (Cevap A) ESEN YAYINLARI Seramikler sırlanır ve boyanır. (III yanlış) Sayfa 358 soru 55 Su, toluen ve ksilen boyada çözücü olarak kullanılan maddelerdir. (III yanlış) I. ve II. öncüller Sayfa 357 soru 51 doğrudur. Soruda verilen tüm öncüllerdeki bilgiler doğrudur. (Cevap C) (Cevap E) Sayfa 358 soru 56 Sayfa 357 soru 52 Boyalar; renk verici, çözücü ve bağlayıcı mad- Boyalarla ilgili verilen tüm öncüllerdeki bilgiler delerden oluşur. (I. yanlış) II. ve III. öncüllerdeki doğrudur. bilgiler doğrudur. (Cevap A) (Cevap E) 34 Sayfa 362 soru 57 Sayfa 363 soru 61 Azot oksitleri ve kükürt oksitleri; fosil yakıtların Toprakların hayvansal gübre ile gübrelenmesi yakılmasıyla ayrıca sanayi kuruluşlarından hava- toprak kirliliğinin nedenlerinden değildir. (A doğ- ya yayılır.(I ve III doğru, II yanlış) ru) Diğer seçeneklerdeki işlemler toprak kirliliğine neden olur. (Cevap D) (Cevap A) Sayfa 362 soru 58 Asit yağmurları için verilen tüm bilgiler doğrudur. (Cevap E) ESEN YAYINLARI Sayfa 363 soru 62 Ekolojik dengeye zarar vermeyen ve geri dönüşümü olan maddeler hava, toprak ve su kirliliğine neden olamaz. (B doğru) Diğer seçeneklerdeki işlemler ise çevre için zararlı etkiler oluşturur. (Cevap B) Sayfa 362 soru 59 Atmosferde CH4 ve N2O gazlarının artması küresel ısınmada etkilidir. (C yanlış) Diğer seçenekler doğrudur. (Cevap C) Sayfa 363 soru 63 Tarımda yapay gübrenin gereğinden fazla ve uzun süreli kullanılması ve bunun yaygınlaştırılması çevre kirliliğini arttırıcı etkiler yapar. (C doğru) Diğer seçeneklerdeki işlemler ise Sayfa 362 soru 60 çevre kirliliğinin azaltılması için kullanılabilecek Tüm seçenekler doğrudur. yöntemlerdir. (Cevap E) (Cevap C) 35