MİNSAN MADENCİLİK
SAN. VE TİC. A.Ş.
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ
RAPORU
MERSİN İLİ, TOROSLAR İLÇESİ, MUSALI KÖYÜ,
KARABUCAK DERESİ MEVKİİ
15266 SİCİL NOLU RUHSAT
ESA Çevre Teknolojileri Mühendislik
Dan. Hizm. ve Taah. İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İsmet İnönü Bulvarı Yeni Mh. 5306 Sk.
Güvenç İş Merkezi A Blok Kat:2 No:3 Akdeniz/Mersin
Tel: 0 324 233 03 61 Fax: 0 324 233 03 62
www.esacevre.com.tr
ÇED Raporu
Nihai ÇED Raporu
NİSAN - 2014
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Proje
Sahibinin
Adı
Minsan Madencilik San. ve Tic. A.Ş.
Adresi
Musalı Köyü, Karabucak Deresi Mevkii Toroslar/MERSİN
Telefon
0 324 463 22 06
Faks
0 324 463 22 06
Projenin Adı
Krom Ocağı ve Zenginleştirme Tesisi Kapasite Artışı
Proje Bedeli
800.000 TL
Proje İçin Seçilen Yerin
Mersin İli, Toroslar İlçesi, Musalı Köyü, Karabucak Deresi
Açık Adresi (İli, İlçesi,
Mevkii 15266 Sicil Nolu Ruhsat
Mevkii)
Proje İçin Seçilen Yerin
Koordinatları, Zone:
ÇED Talep Edilen Alan Koordinatları
Alan : 287,29 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Sağa(Y) : Yukarı
Eleman Sırası
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
(X)
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
1
641552.327:4092213.595
1
36.9638110:34.5896912
2
641552.327:4092927.357
2
36.9702427:34.5898250
3
641553.692:4093197.807
3
36.9726795:34.5898910
4
642195.899:4093683.430
4
36.9769585:34.5971948
5
643106.358:4093645.482
5
36.9764785:34.6074131
6
643645.537:4093617.607
6
36.9761452:34.6134633
7
643904.415:4093600.383
7
36.9759504:34.6163674
8
643924.923:4092850.121
8
36.9691868:34.6164547
9
642719.144:4092213.595
9
36.9636348:34.6027936
17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazete ‘de
Yayımlanarak
Yürürlüğe
Giren
Çevresel
Etki
Değerlendirmesi Yönetmeliği
Projenin
ÇED
EK-I Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler
Yönetmeliği
Listesi;
Kapsamındaki Yeri
Madde 28,
(Sektörü, Alt Sektörü)
Ruhsat Hukuku ve Aşamasına Bakılmaksızın,
“a) 25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı
toplamı olarak) açık işletmeler”
I
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
EK-II Seçme-Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi;
Madde 49,
Madencilik Projeleri,
“e) Cevher hazırlama tesisleri,”
“f) Cevher zenginleştirme tesisleri (Ek-1’de yer
almayanlar).”
ESA ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ MÜH.
DAN. HİZ. VE TAAH. İNŞ. İTH. İHR.
SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
Adı
Raporu
Hazırlayan
Çalışma
Grubunun/
Kuruluşun
Adresi
Yeni Mah. 5306 Sk. Güvenç İş Merkezi A-Blok Kat:2 No:3
Akdeniz/MERSİN
Telefon
0 324 233 03 61
Faks
0 324 233 03 62
Raporun Hazırlanış
Tarihi
...../04/2014
II
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER ................................................................................................................. III
TABLOLAR DİZİNİ......................................................................................................VIII
ŞEKİLLER DİZİNİ........................................................................................................... XI
EKLER LİSTESİ............................................................................................................XIII
BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI ................................................................ 1
1.1. Tanımı, hizmet amaçları, önem ve gerekliligi, projenin zamanlama tablosu ................. 1
1.1.1. Tanımı ve hizmet amaçları......................................................................................... 1
1.1.2. Önem ve gerekliliği .................................................................................................... 3
1.1.3. Zamanlama Tablosu .................................................................................................. 4
BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN
BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ ............................................................................ 5
2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu................................................................................... 5
2.1.1. Proje yer seçimi ......................................................................................................... 5
2.1.2. Proje kapsamındaki ünitelerin konumu ..................................................................... 6
2.1.2.1. Ocak .............................................................................................................. 8
2.1.2.2. Zenginleştirme Tesisi .................................................................................. 14
2.1.2.3. Stok Alanı.................................................................................................... 16
2.1.2.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı ........................................................................ 17
2.1.2.5. Atık ve Pasa Depo Alanı ............................................................................. 18
2.1.2.6. Şantiye/İdari Bina ....................................................................................... 23
2.1.2.7. Nakliye güzergahı ....................................................................................... 25
2.1.2.8. Diğer ........................................................................................................... 26
2.2. Proje Etki Alanının Belirlenmesi ve Etki alanındaki Mevcut Durum .......................... 30
2.3. Projenin Özellikleri ...................................................................................................... 32
İyileştirme Çalışmalarından Önceki Durum ..................................................................... 32
Galeri Ağzı 1............................................................................................................ 32
Galeri Ağzı 2............................................................................................................ 33
Açık Ocak Alanı ....................................................................................................... 33
İyileştirme Çalışmalarından Sonraki Durum .................................................................... 34
Galeri Ağzı 1............................................................................................................ 34
Galeri Ağzı 2............................................................................................................ 34
Açık Ocak Alanı ....................................................................................................... 35
2.3.1. Proje kapsamında kullanılacak üretim yöntemleri, üretim miktarları, iş akım
şeması, çalışacak personel sayısı ...................................................................................... 35
2.3.1.1. Üretim Yöntemleri ve İş Akım Şeması ........................................................ 35
2.3.1.2. Üretim Miktarları ....................................................................................... 56
2.3.1.3. Çalışacak Personel Sayısı .......................................................................... 58
III
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
2.3.2. Üretimde kullanılacak makinelerin, araçların ve aletlerin miktar ve özellikleri .... 59
2.3.3. Üretim sırasında tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin kullanım
durumları, taşınmaları ve depolanmaları.......................................................................... 60
2.3.4. Proje kapsamında ki ulaştırma altyapısı planı ........................................................ 60
BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI ........................... 63
3.1. Proje ve etki alanının mevcut ve planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri ................... 63
3.1.1. Ekonomik Özellikler................................................................................................. 63
3.1.2. Nüfus ........................................................................................................................ 65
3.1.3. Sağlık (Bölgede mevcut endemik hastalıklar).......................................................... 66
3.1.4. İnsan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli faaliyetler ................................. 66
3.1.5. Gerçekleşmesi beklenen gelir artışları; yaratılacak istihdam imkanları, nüfus
hareketleri .......................................................................................................................... 66
3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri) ................... 67
3.1.7. Çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik/sosyal
altyapı ihtiyaçları............................................................................................................... 67
3.1.8. Projenin fayda-maliyet analizi ................................................................................ 67
3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri ....................................................................... 69
3.1.10. Projenin ekonomik ömrü ....................................................................................... 69
3.1.11. Zamanlama tablosu ............................................................................................... 72
3.2. Diğer hususlar ............................................................................................................... 72
BÖLÜM 4. MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN
KULLANIMI ..................................................................................................................... 73
4.1. Arazi kullanım ve mülkiyet durumu............................................................................. 73
4.1.a. Tarım ve Hayvancılık............................................................................................... 73
4.1.a.1. Arazinin ilğili mevzuata göre durumu ........................................................ 73
4.1.a.2. Sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü ................................................. 73
4.1.a.3. Ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları .................................. 75
4.1.a.4. Hayvancılık türleri, adetleri ve beslenme alanları ..................................... 77
4.1.b. Orman Alanları........................................................................................................ 78
4.1.b.1. Ağaç türleri ve miktarları veya kapladığı alan büyüklükleri ..................... 78
4.1.b.2. Ocak yerinin işlendiği mescere haritası ve yorumu ................................... 79
4.1.b.3. Sahanın yangın görüp görmediği ............................................................... 79
4.1.c. Proje yerinde elden çıkarılacak alanın değerlendirilmesi...................................... 80
4.1.c.1. Proje sırasında kesilecek ağacların tür ve sayıları, orman yangınları ve
alınacak önlemler .................................................................................................... 80
4.1.c.2. Elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, arazi kullanım kabiliyeti. 80
4.1.c.3. Etkilenecek tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı .... 80
4.1.c.4. Proje alanında kültür ve tabiat varlıkları durumu ..................................... 80
IV
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.1.c.5. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında etkiler ve alınacak
önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) ................................... 81
4.2. Toprak özellikleri ......................................................................................................... 81
4.2.a. Toprak yapısı ve arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması ............................................ 81
4.2.b. Yamaç Stabilitesi ..................................................................................................... 81
4.2.c. Erozyon .................................................................................................................... 81
4.2.d. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında toprağa etkiler ve alınacak
önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) ............................................ 82
4.3. Jeolojik Özellikler ........................................................................................................ 83
4.3.a. Bölge Jeolojisi ......................................................................................................... 83
4.3.b. Proje Alanı Jeolojisi ................................................................................................ 83
4.3.c. Cevherleşme ............................................................................................................. 84
4.3.d. Depremsellik ............................................................................................................ 84
4.3.e. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında jeolojik etkiler ve alınacak
önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) ............................................. 88
4.4. Hidrojeolojik Özellikler................................................................................................ 89
4.4.a. Bölge ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler......................................................... 89
Akarsular ................................................................................................................. 89
Göksu ....................................................................................................................... 90
Tarsus Çayı / Berdan Çayı (Cylellnos) ................................................................... 90
Göller ....................................................................................................................... 92
Göletler .................................................................................................................... 92
4.4.b. Yüzeysel su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri ................................................. 93
4.4.c. Yeraltı ve termal su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri .................................... 93
Hidrojeolojik Etüt Raporu ....................................................................................... 93
4.4.d. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında hidrojeolojik etkiler ve
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) .............................. 96
Su Erozyonu ............................................................................................................. 97
4.5. Hidrolojik Özellikler .................................................................................................... 98
4.5.a. Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri ............................................................ 98
4.5.b. Projenin göl, baraj, gölet, akarsu ve diğer sulak alanlara göre konumu ............... 98
4.5.c. Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı (içme, kullanma, sulama
suyu, su ürünleri istihsali, ulaşım, turizm, elektrik üretimi, diğer kullanımlar) ................ 99
4.5.d. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında hidrolojik etkiler ve
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) .............................. 99
Taşkın Riski Değerlendirmesi ................................................................................ 100
4.6. Meteorolojik ve iklimsel özellikler ............................................................................ 101
4.6.a. Bölgesel ve Proje Alanı Meteorolojik ve iklimsel özellikler .................................. 101
V
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.6.b. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler sırasında yerel ve bölgesel iklimde
oluşabilecek Meteorolojik ve iklimsel etkiler ile alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat,
işletme ve işletme sonrası) ............................................................................................... 116
4.7. Flora-Fauna................................................................................................................. 116
4.7.a. Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Flora-Fauna ....................................................... 116
4.7.b. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında flora-fauna üzerin etkiler
ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) ........................ 141
Faaliyetin Floraya Etkileri .................................................................................... 141
Faaliyetin Faunaya Etkileri................................................................................... 141
4.8. Koruma Alanları (EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi kapsamında) ........................... 142
4.8.a. Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları (Bölgede yer alan Tarihi ve
Kültürel Alanlar özellikle irdelenmelidir.) ...................................................................... 142
4.8.b. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında Koruma Alanlarına etkiler
ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) ........................ 144
4.9. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri
Yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar,
7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile "Sınırlandırılmış Alanlar" v.b.) ...................... 145
4.9.a. Proje Alanı ve Proje Etki Alanı ............................................................................. 145
4.9.b. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında etkiler ve alınacak
önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) ........................................... 145
BÖLÜM 5: PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
........................................................................................................................................... 146
5.1. Emisyon hesaplamaları (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)................ 146
5.2. Su Kullanımı ve bertarafı (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olmak üzere
temin edileceği kaynaklar, su miktarları, içme ve kullanma suyu ve diğer kulanım
amaçlarına göre miktarları, kullanım sonrası oluşacak atık suların miktarı ve bertarafı) . 154
5.3. Atıklar (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olmak üzere atık türleri,
miktarları, bertarafı)........................................................................................................... 156
5.4. Gürültü kaynakları ve seviyeleri, (Akustik Rapor) .................................................... 161
5.4.1. Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri .......................................................................... 161
5.4.1.1. Arazinin Hazırlanması Aşamasında ......................................................... 161
5.4.1.2. İşletme Aşamasında .................................................................................. 163
5.4.2. Patlama Sırasında Fırlayan Kaya ve Taşlardan Dolayı Hasar ............................ 167
5.4.3. Hava şoku ve gürültü hasarı .................................................................................. 168
5.4.4. Titreşim Genliği ..................................................................................................... 171
5.5. Sağlık koruma bandı mesafesi .................................................................................... 172
5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma çalışmaları ve Rehabilitasyon planı ........................... 172
5.7. Risk analizi ................................................................................................................. 173
5.7.a. Proje Alanı ve Proje Etki Alanı analizi ................................................................. 173
VI
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
5.7.b. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında risk durumlarında alınacak
önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) ........................................... 173
5.8. Diğer hususlar ............................................................................................................. 174
BÖLÜM 6: PROJENİN ALTERNATİFLERİ ............................................................. 175
BÖLÜM 7: İZLEME PROGRAMI ............................................................................... 177
7.1. Projenin inşaatı için önerilen izleme programı, projenin işletmesi ve işletme sonrası
için önerilen izleme programı ve acil mudahale planı ....................................................... 177
7.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği'nde "Yeterlik Belgesi
alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri" başlığının 4. Maddesinde yer alan hususların
gerçekleştirilmesi ile ilgili program ................................................................................... 177
BÖLÜM 8: HALKIN KATILIMI .................................................................................. 178
BÖLÜM 9: SONUÇLAR ................................................................................................ 179
NOTLAR VE KAYNAKLAR ........................................................................................ 184
VII
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
TABLOLAR DİZİNİ
Tablo 1. Zamanlama Tablosu ................................................................................................ 4
Tablo 2. 15266 Sicil Nolu Ruhsat Koordinatları ................................................................... 7
Tablo 3. ÇED Talep Edilen Alan Koordinatları .................................................................... 7
Tablo 4. Sağlık Koruma Bandı Koordinatları ....................................................................... 8
Tablo 5. Açık İşletme – 1 Alanı Koordinatları ...................................................................... 9
Tablo 6. Açık İşletme – 2 Alanı Koordinatları ...................................................................... 9
Tablo 7. Açık İşletme – 3 Alanı Koordinatları .................................................................... 10
Tablo 8. Açık İşletme – 4 Alanı Koordinatları .................................................................... 10
Tablo 9. Açık İşletme – 5 Alanı Koordinatları .................................................................... 11
Tablo 10. Yeraltı İşletme – 1 Alanı Koordinatları............................................................... 11
Tablo 11. Yeraltı İşletme – 2 Alanı Koordinatları............................................................... 12
Tablo 12. Mevcut Galeri Giriş Koordinatları ...................................................................... 13
Tablo 13. Planlanan Galeri Giriş Koordinatları................................................................... 13
Tablo 14. Mevcut Zenginleştirme Tesisi Koordinatları ...................................................... 14
Tablo 15. Mevcut ve Yeni Zenginleştirme Tesisi Koordinatları ......................................... 15
Tablo 16. Konsantre Cevher Stok Alanı Koordinatları ....................................................... 16
Tablo 17. Bitkisel Toprak - 1 Depolama Alanı Koordinatları ............................................. 17
Tablo 18. Bitkisel Toprak - 2 Depolama Alanı Koordinatları ............................................. 17
Tablo 19. Bitkisel Toprak - 3 Depolama Alanı Koordinatları ............................................. 18
Tablo 20. Pasa - 1 Depolama Alanı Koordinatları .............................................................. 19
Tablo 21. Pasa - 2 Depolama Alanı Koordinatları .............................................................. 19
Tablo 22. Pasa - 3 Depolama Alanı Koordinatları .............................................................. 20
Tablo 23. Pasa - 4 Depolama Alanı Koordinatları .............................................................. 20
Tablo 24. Pasa - 5 Depolama Alanı Koordinatları .............................................................. 21
Tablo 25. Kum Stok – 1 Alanı Koordinatları ...................................................................... 21
Tablo 26. Kum Stok – 2 Alanı Koordinatları ...................................................................... 22
Tablo 27. Zenginleştirme Atığı Düzenli Depolama Alanı - 1 Koordinatları....................... 22
Tablo 28. Zenginleştirme Atığı Düzenli Depolama Alanı - 2 Koordinatları....................... 23
Tablo 29. İdari Alan – 1 Koordinatları ................................................................................ 23
Tablo 30. İdari Alan – 2 Koordinatları ................................................................................ 24
Tablo 31. Şlam Çöktürme Havuzu – 1 Koordinatları .......................................................... 26
Tablo 32. Şlam Çöktürme Havuzu – 2 Koordinatları .......................................................... 26
Tablo 33. Şlam Çöktürme Havuzu – 3 Koordinatları .......................................................... 27
Tablo 34. Akaryakıt Tankı Koordinatları ............................................................................ 27
Tablo 35. 1802 Sayılı Mevcut ÇED Alanı Koordinatları .................................................... 28
Tablo 36. 9199 Sayılı Mevcut Kapasite Artışı ÇED Alanı Koordinatları ........................... 28
Tablo 37. Proje Alanının Yakın Çevresindeki Yerleşim Birimlerine Mesafeleri ............... 31
Tablo 38. Şarj Yoğunluğu (kg/m)........................................................................................ 39
Tablo 39. Patlatma Dizayn Parametreleri ............................................................................ 45
Tablo 40. Mevcut Kapasiteler ............................................................................................. 57
Tablo 41. Planlanan Ocak Üretim Kapasiteleri ................................................................... 57
Tablo 42. Zenginleştirme Tesisi Kapasitesi ........................................................................ 57
Tablo 43. Mevcut ve Planlanan Personel Sayıları ve Nitelikleri ......................................... 58
Tablo 44. Kullanılacak Makine Ekipman Listesi ................................................................ 59
Tablo 45. Mersin İli ve Toroslar İlçesi Nüfusu ................................................................... 65
Tablo 46. Proje Alanı Yöresinin Nüfusu ............................................................................. 65
Tablo 47. Proje Alanı Yöresinin Yaş Sınıflarına Göre Nüfus Dağılımı.............................. 65
Tablo 48. İlk Yatırım Maliyeti ............................................................................................ 67
VIII
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 49. Yıllık İşletme Maliyeti ........................................................................................ 68
Tablo 50. Yıllık İşletme Kârı ............................................................................................... 68
Tablo 51. Rezerv için Sondaj Bilgileri ................................................................................ 70
Tablo 52. Rezerv Hesabı ..................................................................................................... 72
Tablo 53. Mersin İli Tarım Alanlarının Kullanılış Amaçlarına Göre Dağılımı ................... 74
Tablo 54. Tarım Alanları ve Kullanış Amaçlarına Göre Dağımı ........................................ 74
Tablo 55. Toroslar İlçesi Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler Üretim Miktarları ................. 75
Tablo 56. Toroslar İlçesi Sebze Üretim Miktarları ............................................................. 75
Tablo 57. Toroslar İlçesi Meyve, İçecek ve Baharat Bitkileri Üretim Miktarları ............... 76
Tablo 58. Toroslar İlçesi Hayvan Türleri ve Sayıları .......................................................... 77
Tablo 59. Proje Alanı İçerisindeki Ormanlık Yerlerin Kapladığı Alanlar .......................... 78
Tablo 60. Proje Sırasında Kesilecek Ağaç Miktarları ......................................................... 80
Tablo 61. Tarım Alanları ..................................................................................................... 80
Tablo 62. Mersin İli Akarsularının Yıllık Su Potansiyeli .................................................... 90
Tablo 63. Proje Alanı İçerisindeki ve Çevresindeki Su Kaynakları .................................... 93
Tablo 64. Proje Alanı İçerisindeki ve Çevresindeki Su Kaynakları .................................... 94
Tablo 65. Ortalama, Maksimum ve Minimum Basınç Değerleri ...................................... 101
Tablo 66. Ortalama, Maksimum ve Minimum Sıcaklık Değerleri .................................... 102
Tablo 67. Ortalama Toplam Yağış ve Maksimum Yağış Değerleri .................................. 103
Tablo 68. Ortalama Nisbi Nem Değerleri ......................................................................... 104
Tablo 69. Buharlaşma Değerleri ........................................................................................ 105
Tablo 70. Sayılı Gün Değerleri.......................................................................................... 106
Tablo 71. Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri .................................................................. 108
Tablo 72. Aylık Rüzgar Yönü ve Esme Sayıları ............................................................... 109
Tablo 73. Yönlere Göre Rüzgar Hızları (m/s) ................................................................... 113
Tablo 74. Ortalama Rüzgar Hızı ve Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü ............................ 114
Tablo 75. Ortalama Fırtınalı Günler ve Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı ......... 115
Tablo 76. Faaliyet alanı ve çevresinde yapılan arazi ve literatür çalışmalarına göre tespit
edilen flora türleri ...................................................................................................... 123
Tablo 77. Faaliyet alanı ve çevresinde muhtemel İki Yaşamlı (Amphibia) türleri ........... 133
Tablo 78. Faaliyet alanı ve çevresinde muhtemel Sürüngen (Reptilia) türleri .................. 133
Tablo 79. Faaliyet alanı ve çevresinde muhtemel Kuş (Aves) türleri ............................... 134
Tablo 80. Faaliyet alanı ve çevresinde muhtemel Memeli (Mammalia) türleri ................ 137
Tablo 81. Bitkisel Toprağın Sıyrılması Esnasında Oluşacak Toz Emisyon Hesaplamaları
................................................................................................................................... 147
Tablo 82. Açık İşletmede Üretim Sırasında Oluşacak Toz Emisyon Hesaplamaları ........ 149
Tablo 83. Kapalı İşletmede Üretim Sırasında Oluşacak Toz Emisyon Hesaplamaları ..... 150
Tablo 84. Üretim Sırasında Oluşacak Toplam Toz Emisyonu .......................................... 151
Tablo 85. Projeden kaynaklı PM ve Çöken Toz’a Ait Modelleme Sonuçları ve
Karşılaştırmalı Tablo Hava Kirlenmesi Katkı Değeri ............................................... 153
Tablo 86. Su Kullanımı Miktarları .................................................................................... 156
Tablo 87. Zenginleştirme Atığı Mevcut ve Planlanan Miktarları ..................................... 158
Tablo 88. Arazinin Hazırlanması Aşamasında Gürültünün Mesafeye Göre Değişimi ..... 161
Tablo 89. İşletme Aşamasında Gürültünün Mesafeye Göre Değişimi .............................. 163
Tablo 90. Ocak Sahasında Patlatmadan Kaynaklanacak Gürültünün Mesafeye Göre
Değişimi .................................................................................................................... 165
Tablo 91. Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri ............................................................ 170
Tablo 92. Bina Temeli Titreşim Hızı (Vo) Değerlerine Bağlı Olarak Patlatma Nedeniyle
Hasar Görebilecek Bina Türleri (Forssbland, 1981) ................................................. 170
IX
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 93. Patlatma yapılan zemin türü ve bina temeli altındaki zemin türüne bağlı olarak
değişim gösteren K katsayısı maksimum ve minimum değerleri .............................. 171
Tablo 94. Titreşimin genliği ve mesafe ilişkisi ................................................................. 171
Tablo 95. Yapı türüne göre güvenli titreşim düzeyleri ...................................................... 172
X
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
ŞEKİLLER DİZİNİ
Şekil 1. Proje Alanı Uydu Görüntüsü .................................................................................... 5
Şekil 2. Proje Kapsamındaki Üniteleri Gösterir Uydu Görüntüsü ........................................ 6
Şekil 3. Nakliye Güzergahı Uydu Görüntüsü ...................................................................... 25
Şekil 4. Proje Alanının Yerleşim Birimlerine Mesafesi ...................................................... 31
Şekil 5. Galeri Ağzı 1 İyileştirme Öncesi Fotoğrafı ............................................................ 32
Şekil 6. Galeri Ağzı 2 İyileştirme Öncesi Fotoğrafı ............................................................ 33
Şekil 7. Açık Ocak Alanı İyileştirme Öncesi Fotoğrafı....................................................... 33
Şekil 8. Galeri Ağzı 1 İyileştirme Sonrası Fotoğrafı ........................................................... 34
Şekil 9. Galeri Ağzı 2 İyileştirme Sonrası Fotoğrafı ........................................................... 34
Şekil 10. Açık Ocak Alanı İyileştirme Sonrası Fotoğrafı .................................................... 35
Şekil 11. Genel İş Akım Şeması .......................................................................................... 36
Şekil 12. Patlatma için Delik Dizaynı ................................................................................. 39
Şekil 13. Şeş-Beş Delik Dizaynı ......................................................................................... 42
Şekil 14. Yeraltı İşletme Yöntemi İş Akım Şeması ............................................................ 50
Şekil 15. Yeraltı İşletme Yöntemi Galeri Kesit ve Plan Görünüşü ..................................... 52
Şekil 16. Zenginleştirme Tesisi İş Akım Şeması ................................................................. 54
Şekil 17. Bölge Trafik Hacim Haritası ................................................................................ 62
Şekil 18. Proje Alanı Arazi Durumu Haritası ...................................................................... 73
Şekil 19. Amenajman Haritası ............................................................................................. 79
Şekil 20. Proje Alanı ve Çevresinin Jeolojik Haritası ......................................................... 84
Şekil 21. Türkiye Depremsellik Haritası ............................................................................. 85
Şekil 22. Mersin İli Depremsellik Haritası .......................................................................... 85
Şekil 23. Mersin ve Yakın Yöresinde Yer Alan Aktif Fay Sistemleri ................................ 87
Şekil 24. Mersin ve Yakın Yöresinde Önemli Faylar ve Son Yüzyıl İçerisindeki Deprem
Odaklarının Dağılımları ............................................................................................... 88
Şekil 25. Su Kaynaklarının Fotoğrafları .............................................................................. 95
Şekil 26. Su Kaynaklarının Uydu Görüntüsü ...................................................................... 95
Şekil 27. Proje Alanı ve Çevresindeki Baraj ve Göletler .................................................... 99
Şekil 28. Ortalama, Maksimum ve Minimum Basınç Grafiği........................................... 102
Şekil 29. Ortalama, Maksimum ve Minimum Sıcaklık Grafiği ........................................ 103
Şekil 30. Ortalama Toplam Yağış ve Maksimum Yağış Grafiği ...................................... 104
Şekil 31. Ortalama Nisbi Nem Grafiği .............................................................................. 105
Şekil 32. Ortalama Buharlaşma Grafiği ............................................................................ 106
Şekil 33. Sayılı Günler Grafiği 1 ....................................................................................... 107
Şekil 34. Sayılı Günler Grafiği 2 ....................................................................................... 107
Şekil 35. Sayılı Günler Grafiği 3 ....................................................................................... 108
Şekil 36. Yıllık Esme Sayıları Grafiği ............................................................................... 109
Şekil 37. Mevsimlere Göre Esme Sayıları Grafiği ............................................................ 110
Şekil 38. Aylara Göre Esme Sayıları Grafiği .................................................................... 111
Şekil 39. Aylara Göre Esme Sayıları Grafiği .................................................................... 112
Şekil 40. Yönlere Göre Rüzgar Hızları Grafiği ................................................................. 113
Şekil 41. Ortalama Rüzgar Hızı ve Maksimum Rüzgar Hızı Grafiği................................ 114
Şekil 42. Ortalama Fırtınalı Günler ve Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Grafiği
................................................................................................................................... 115
Şekil 43. Grid Kareleme Sistemine Göre Faaliyet Alanının Durumu (a), Faaliyet Alanının
Türkiye’nin Fitocoğrafik Bölgeleri içerisindeki yeri (b) ........................................... 117
Şekil 44. Faaliyet alanına ait fotoğraflar ........................................................................... 119
Şekil 45. Faaliyet alanına ait fotoğraflar ........................................................................... 120
XI
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 46. Faaliyet alanına ait fotoğraflar ........................................................................... 121
Şekil 47. Faaliyet alanına ait fotoğraflar ........................................................................... 122
Şekil 48. Faaliyet alanı ve çevresinin korunan alanlar açısından durumu......................... 142
Şekil 49. Mersin Meteoroloji İstasyonuna Ait 2001 Yılı Rüzgar Diyagramı .................... 152
Şekil 50. Mersin Meteoroloji İstasyonuna Ait uzun Yıllar (1970-2012) Rüzgar Diyagramı
................................................................................................................................... 152
Şekil 51. Arazi Hazırlama Aşaması Gürültü Dağılım Grafiği........................................... 162
Şekil 52. İşletme Aşaması Gürültü Dağılım Grafiği ......................................................... 164
Şekil 53. Patlatma Aşaması Gürültü Dağılım Grafiği ....................................................... 166
Şekil 54. Özgül şarja bağlı olarak en fazla fırlatma uzaklığı............................................. 168
XII
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
EKLER LİSTESİ
EK-1.
EK-2.
EK-3.
EK-4.
EK-5.
EK-6.
EK-7.
EK-8.
EK-9.
EK-10.
EK-11.
EK-12.
EK-13.
EK-14.
EK-15.
EK-16.
EK-17.
EK-18.
EK-19.
EK-20.
EK-21.
EK-22.
EK-23.
EK-24.
EK-25.
EK-26.
EK-27.
EK-28.
EK-29.
EK-30.
EK-31.
İşletme Ruhsatı
Mevcut ÇED Belgeleri
Akaryakıt Tankı Yazıları
Planlanan ve Mevcut Vaziyet Planları
Topoğrafik Harita
Çevre Düzeni Planı
Toz Model Dağılım Haritaları
Gürültü Dağılım Haritası
Meşcere Haritası
Orman Kadastro Haritası, Rehabilitasyon Projesi ve Haritaları
Hidrojeolojik Harita ve Hidrojeolojik Etüt Raporu
Su Analiz Raporları
Halihazır Harita
Planlanan Açık Ocak Üretim Termin Planları
Planlanan Açık Ocak Rehabilitasyon Haritaları
Mevcut Açık Ocak İmalat Haritası
Mevcut Açık Ocak Rehabilitasyon Haritası
Mevcut Yeraltı İmalat Haritası
Jeoloji Haritası
Hava Kalitesi Modelleme Raporu
Akustik Rapor
Atık Değerlendirme Raporu
Çöktürme Havuzu Teknik Raporu
Mersin Meteoroloji İstasyonu Bülteni
Kurum Görüşleri
Su Kullanım Kira Sözleşmesi
Acil Durum Eylem Planı
Jeolojik ve Jeoteknik Değerlendirme Raporu
Halkın Katılımı Toplantısı Gazete İlanları
Yer Bulduru Haritası
Raporu Hazırlayan Personel Bilgileri
XIII
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI
1.1. Tanımı, hizmet amaçları, önem ve gerekliligi, projenin zamanlama tablosu
1.1.1. Tanımı ve hizmet amaçları
Minsan Madencilik San. ve Tic. A.Ş. tarafından; Mersin ili, Toroslar ilçesi, Musalı
Köyü, Karabucak Deresi mevkii sınırları içerisinde bulunan 15266 sicil nolu sahada
yürütülen krom ocağı ve zenginleştirme tesisi faaliyetinde kapasite artırımı, alan
genişletilmesi planlanmaktadır. Zenginleştirme tesisinde fiziksel metot uygulanmaktadır.
15266 sicil nolu ruhsat alanı 496,05 hektardır. İşletme Ruhsatı Ek-1 ‘de sunulmuştur.
15266 sicil nolu ruhsat alanında ilk olarak 6,57 hektarlık alan için 25.08.1997 tarih
ve 1162/1802 sayılı “Çed Olumlu Belgesi” ve 24,8 hektarlık alan için kapasite artışı
yapılarak 21.09.2012 tarih ve 1111/9199 sayılı “Kapasite Artışı Çed Gerekli Değildir
Belgesi” alınmıştır. ÇED Belgeleri Ek-2 ‘de sunulmuştur.
21.09.2012 tarih ve 1111/9199 sayılı kapasite artışı ile krom ocağının yıllık tüvenan
krom üretim miktarı 13.500 ton/yıl kapasiteden 350.000 ton/yıl kapasiteye çıkarılmıştır.
Zenginleştirme tesisinde ise konsantre krom cevheri üretimi 2.970 ton/yıl kapasiteden
35.000 ton/yıl kapasiteye çıkarılmıştır.
Söz konusu Çevresel Etki Değerlendirmesi raporunun hazırlanmasındaki amaç;
15266 sicil nolu ruhsat alanında kapasite artırımı ve alan genişletmesi planlanmaktadır.
Alan genişletilmesi olarak mevcut çed alanlarıda içerisinde kalacak şekilde 287,29
hektarlık alanda çalışma yapılması planlanmaktadır.
Kapasite artışı olarak ocak sahası 350.000 ton/yıl kapasiteden 700.000 ton/yıl
kapasiteye çıkarılması planlanmaktadır. Bu üretimin yaklaşık 200.000 tonu kapalı işletme
yöntemi, kalan 500.000 tonu açık işletme yöntemi ile yapılması planlanmaktadır. Maden
kalitesi, iklim ve sair sebeplerden bu miktarlar toplamı artmamak şartıyla değişebilecektir.
Zenginleştirme tesisinde ise konsantre krom üretimi 35.000 ton/yıl kapasiteden
70.000 ton/yıl kapasiteye çıkarılması planlanmaktadır.
17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazete ‘de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği EK-I Çevresel Etki Değerlendirmesi
Uygulanacak Projeler Listesi; Madde 28, Ruhsat Hukuku ve Aşamasına Bakılmaksızın, “a)
25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık işletmeler”
ve EK-II Seçme-Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi; Madde 49, Madencilik
Projeleri, “e) Cevher hazırlama tesisleri, f) Cevher zenginleştirme tesisleri (Ek-1’de yer
almayanlar).” kapsamında değerlendirilmiştir.
Mevcut durumda 1 adet açık ocak sahası, 2 adet galeri usulü çalışma alanı ve 1 adet
zenginleştirme tesisi bulunmaktadır.
Planlanan kapasite artışı ve alan genişletmesi ile söz konusu krom ocağı sahalarında
üretim yöntemi olarak hem açık işletme hem de yeraltı işletme yöntemi uygulanacaktır.
1
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Açık işletme yöntemiyle işletilecek ocaklarda örtü tabakası miktarının artması ve buna
bağlı olarak açık işletme yönteminin ekonomikliğini kaybetmesi durumunda yer altı
işletme yöntemine geçilebilecektir.
Ocak işletme faaliyetleri bilindiği gibi açık ve kapalı işletme yöntemlerinden biri
seçilerek ya da her ikisi ile birlikte yapılmaktadır. Herhangi bir işletmede yöntem seçimi
veya değişimi, topoğrafya, maden yatağının jeolojik durumuna göre olmaktadır.
Söz konusu krom ocağında yukarıda belirtilen koşullar (örtü tabakasının kalınlığı,
kaya formasyonlarının sertliği, kazılabilirlik parametreleri, topografya, cevherleşmenin
olduğu damarın eğimi, yapısı ve kalınlığı, ilk yatırım sermayesi ve birim üretim
maliyetleri) dikkate alınarak üretim yöntemi belirlenecektir.
Açık işletme yönteminde basamaklar oluşturularak ilerleme sağlanır. Krom ocağı
açık işletmelerinde kullanılacak olan kamyonların geri ve ileri manevra yapabileceği ve
dönüşlerde rahat ve emniyetli bir şekilde hareket edebileceği bir basamak genişliği yeterli
olmaktadır. Basamakların genişliği 5 m. olarak planlanmıştır. Basamakların yüksekliği 7
m. olarak planlanmıştır.
Açık işletme yapılacak alanların çoğunluğunun yumuşak yapıda olmasından dolayı
sökme işlemi ekskavatör ile yapılabilmektedir. Ancak sert yapıda alanlarla karşılaşılması
durumunda sökme işlemi için patlatma yapılması planlanmaktadır. Patlatma işlemi, delme,
patlayıcı maddenin delinen deliklere şarjı ve ateşleme işlemlerinden oluşmaktadır.
Krom Madeni Genel Tanıtımı:
Krom cevheri başlıca metalurji, kimya, refrakter ve döküm kumu sanayinde
kullanılır. Metalurji sanayinde krom; ferrokrom, ferro-siliko-krom, krom bileşikleri,
ekzotermik krom katkıları, diğer krom alaşımları ve krom metali şeklinde tüketilir.
Metalurji endüstrisinde krom cevherinin en önemli kullanım alanı paslanmaz
çelik yapımında kullanılan ferrokrom üretimidir. Paslanmaz çelik metal ve silah
endüstrisinin çok önemli bir maddesidir. Krom çeliğe sertlik, kırılma ve darbelere karşı
direnç, aşınma ve oksitlenmeye karşı koruma sağlar. Bu kapsamda kromun çeşitli
alaşımları mermi, denizaltı, gemi, uçak, top ve silahlarla ilgili destek sistemlerinde
kullanılır.
Krom kimyasalları paslanmayı önleyici özellikleri dolayısıyla uçak ve gemi
sanayinde yaygın olarak; kimya endüstrisinde de sodyum bi-kromat, krumik asit ve boya
hammaddesi yapımında, metal kaplama, deri tabaklama, boya maddeleri, seramikler,
parlatıcı gereçler, katalistler, boyalar, organik sentetikler, konserve yapma ajanları, su
işleme, sondaj çamuru ve diğer birçok alanda tüketilir.
2
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Yukarıda da bahsedildiği üzere krom cevheri çok geniş bir kullanım alanına
sahiptir. Dolayısıyla çıkarılacak cevher yurt içi satışı ve yurt dışı ihracatı bakımından
önemli bir yere sahiptir. Çıkarılacak cevher yurt içi ve gerekse yurtdışına pazarlanacaktır.
Üretilen krom ile ülke ve çalıştırılacak personel ile ülke ekonomisine katkıda
bulunulacaktır.
1.1.2. Önem ve gerekliliği
Proje alanında krom üretimi yapılacaktır. Türkiye genelinde krom üretimi her yıl
artmaktadır. Krom kimyasalları paslanmayı önleyici özellikleri dolayısıyla uçak ve gemi
sanayinde yaygın olarak; kimya endüstrisinde de sodyum bi-kromat, krumik asit ve boya
hammaddesi yapımında, metal kaplama, deri tabaklama, boya maddeleri, seramikler,
parlatıcı gereçler, katalistler, boyalar, organik sentetikler, konserve yapma ajanları, su
işleme, sondaj çamuru ve diğer birçok alanda tüketilir.
Planlanan faaliyet ile maden kaynaklarının ülke ekonomisine kazandırılması
sağlanacaktır.
Yukarıda da bahsedildiği üzere krom cevheri çok geniş bir kullanım alanına
sahiptir. Dolayısıyla çıkarılacak cevher yurt içi satışı ve yurt dışı ihracatı bakımından
önemli bir yere sahiptir. Çıkarılacak cevher yurt içi ve gerekse yurtdışına pazarlanacaktır.
Rapor kapsamında, krom ocağı ve zenginleştirme tesisi faaliyeti esnasında çevresel
etkilerin değerlendirilmesi, olumsuz etkilerin saptanarak önlenmesi veya çevreye zarar
vermeyecek şekilde en aza indirilmesi çalışmalarını içermektedir.
3
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
1.1.3. Zamanlama Tablosu
Krom madeni işletmesi ile ilgili olarak ÇED Başvuru Dosyası 2012 yılı Aralık
ayında hazırlanarak bakanlığa müracaat edilmiştir. Tahmini olarak Eylül 2014 tarihinde
“ÇED Olumlu Belgesi” alınması durumunda mevzuata göre gerekli izinler alındıktan sonra
üretim faaliyetlerine başlanacaktır.
Tablo 1. Zamanlama Tablosu
2012
2013
2014
Süreçler
12
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1
ÇED Başvuru
Dosyasının
Hazırlanması ve
Sunulması
Halkın Katılımı
Toplantısı
Komisyonun Kapsam ve
Özel Format Belirlemesi
ÇED Raporunun
Hazırlanması
1. İDK Toplantısı
Raporun Tekrar
Düzenlenmesi
2. İDK Toplantısı
ÇED Sürecinin
Tamamlanması
Gerekli İzinlerin
Alınması
Üretime Geçiş
4
2
3
4 5 6 7 8 9
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN
BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ
2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu
Proje alanı Mersin İli, Toroslar İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Proje alanı
Mersin İl merkezin yaklaşık 18 km kuzeyinde, Toroslar İlçe merkezinin yaklaşık 14 km
kuzeyinde yer almaktadır. Proje alanının yerini gösteren uydu görüntüsü aşağıdaki şekilde
verilmiştir.
Proje Alanı
Şekil 1. Proje Alanı Uydu Görüntüsü
Çalışma yapılacak 15266 sicil nolu saha o33a1 nolu paftada yer almaktadır.
2.1.1. Proje yer seçimi
Söz konusu faaliyet Mersin İli, Toroslar İlçesi, Musalı Köyü, Karabucak Deresi
Mevkii, 15266 sicil nolu sahada yapılması planlanmaktadır. 15266 sicil nolu ruhsat, 496,05
hektardır. Mevcut ÇED alanlarıda içerisinde kalacak şekilde 287,29 hektarlık alan için
ÇED talep edilmektedir.
Mersin – Adana Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı ‘na göre
ve Mescere Haritası ‘na göre ÇED talep edilen alanın % 60 ‘ı orman alanı, kalan % 40 ‘lık
kısmı ise Tarım Arazisi olarak belirtilmiştir. Çevre Düzeni Planı Ek-6 ‘da, Mescere
Haritası Ek-9 ‘da verilmiştir.
5
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
2.1.2. Proje kapsamındaki ünitelerin konumu
Proje kapsamında ki üniteleri gösteren uydu görüntüsü aşağıdaki şekilde verilmiştir.
Açık Ocak
Alan -5
Açık Ocak
Alan -2
Pasa - 3
Tesis
Açık Ocak
Alan -3
Pasa - 5
Kum Stok - 1
Açık Ocak
Alan -4
Açık Ocak
Alan -1
Bitlisel
Toprak
ÇED Talep
Edilen Alan
Ruhsat Alanı
Nehir Beton
ÇED Alanı
Şekil 2. Proje Kapsamındaki Üniteleri Gösterir Uydu Görüntüsü
6
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
15266 sicil nolu ruhsat alanı koordinatları ve ÇED Talep Edilen Alanların
koordinatları aşağıda tablolar halinde verilmiştir.
Tablo 2. 15266 Sicil Nolu Ruhsat Koordinatları
15266 Sicil Nolu Ruhsat Koordinatları
Alan : 496,05 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
640950:4093350
1
36.97414148:34.58313964
2
642110:4093664
2
36.97679642:34.59622641
3
642223:4093695
3
36.97705869:34.59750137
4
643209:4093643
4
36.97644056:34.60856537
5
643916:4093605
5
36.97599028:34.61649842
6
643950:4092539
6
36.96637955:34.61667705
7
642050:4091700
7
36.95910805:34.59518313
8
640275:4092550
8
36.96703355:34.57541022
Tablo 3. ÇED Talep Edilen Alan Koordinatları
ÇED Talep Edilen Alan Koordinatları
Alan : 287,29 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
641552.327:4092213.595
1
36.9638110:34.5896912
2
641552.327:4092927.357
2
36.9702427:34.5898250
3
641553.692:4093197.807
3
36.9726795:34.5898910
4
642195.899:4093683.430
4
36.9769585:34.5971948
5
643106.358:4093645.482
5
36.9764785:34.6074131
6
643645.537:4093617.607
6
36.9761452:34.6134633
7
643904.415:4093600.383
7
36.9759504:34.6163674
8
643924.923:4092850.121
8
36.9691868:34.6164547
9
642719.144:4092213.595
9
36.9636348:34.6027936
7
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Proje kapsamında 30 m sağlık koruma bandı mesafesi belirlenmiştir. Sağlık
Koruma Bandı koordinatları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 4. Sağlık Koruma Bandı Koordinatları
Sağlık Koruma Bandı Koordinatları
Alan : 267,91 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
641582.328:4092243.595
1
36.9640768:34.5900337
2
641582.328:4092710.999
2
36.9682886:34.5901214
3
641583.617:4093182.824
3
36.9725399:34.5902243
4
642205.504:4093653.082
4
36.9766836:34.5972970
5
643089.177:4093622.637
5
36.9762753:34.6072158
6
643639.779:4093592.467
6
36.9759196:34.6133938
7
643875.161:4093572.731
7
36.9757058:34.6160336
8
643894.426:4092867.944
8
36.9693521:34.6161157
9
642711.713:4092243.595
9
36.9639063:34.6027159
Planlanan faaliyet kapsamında mevcut ÇED alanları içerisinde kalacak şekilde
287,29 hektar ÇED talep edilen alan belirlenmiştir.
Ünitelerin proje alanı içindeki konumlarını gösteren Vaziyet Planı Ek-5 ‘de
verilmiştir.
Ünitelerin alanlarını ve koordinatlarını gösteren tablolar aşağıdaki başlıklarda
verilmiştir.
2.1.2.1. Ocak
Proje kapsamında 5 adet açık işletme ocak alanı ve 2 adet yeraltı işletme ocak alanı
belirlenmiştir. 5 nolu açık işletme ocak alanı aynı zamanda yerlatı işletme ocak alanı olarak
da kullanılabilecektir.
Mevcutta 2 adet galeri girişi bulunmaktadır. Planlanan yeraltı işletmesi kapsamında
belirlenen rezerve göre 11 adet galeri girişi belirlenmiştir.
Açık işletme ocak alanları, yeraltı işletme ocak alanları, mevcut ve planlanan galeri
giriş koordinatları aşağıdaki tablolarda verilmiştir.
8
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 5. Açık İşletme – 1 Alanı Koordinatları
Açık İşletme – 1 Alanı Koordinatları
Alan : 41,29 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
643096.065:4093622.260
1
36.9762709:34.6072931
2
643261.626:4093613.188
2
36.9761639:34.6091508
3
643205.064:4093556.787
3
36.9756643:34.6085048
4
643253.331:4093522.941
4
36.9753520:34.6090405
5
643353.122:4093608.175
5
36.9761048:34.6101774
6
643639.779:4093592.467
6
36.9759196:34.6133938
7
643875.160:4093572.731
7
36.9757058:34.6160336
8
643263.112:4092915.923
8
36.9698807:34.6090351
9
642862.377:4093161.312
9
36.9721528:34.6045813
10
642762.264:4093182.047
10
36.9723549:34.6034609
Tablo 6. Açık İşletme – 2 Alanı Koordinatları
Açık İşletme – 2 Alanı Koordinatları
Alan : 12,98 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
641583.617:4093182.824
1
36.9725399:34.5902243
2
641957.530:4092963.072
2
36.9705034:34.5943822
3
641853.305:4092671.975
3
36.9678961:34.5931571
4
641582.327:4092710.999
4
36.9682886:34.5901213
9
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 7. Açık İşletme – 3 Alanı Koordinatları
Açık İşletme – 3 Alanı Koordinatları
Alan : 14,63 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
642673.955:4093636.943
1
36.9764673:34.6025551
2
642448.928:4093194.877
2
36.9725180:34.5999444
3
642276.422:4093313.307
3
36.9736112:34.5980294
4
642125.146:4093592.317
4
36.9761482:34.5963830
5
642205.504:4093653.082
5
36.9766836:34.5972970
Tablo 8. Açık İşletme – 4 Alanı Koordinatları
Açık İşletme – 4 Alanı Koordinatları
Alan : 32,78 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
643264.955:4092535.650
1
36.9664539:34.6089837
2
642711.712:4092243.595
2
36.9639063:34.6027159
3
642390.157:4092243.595
3
36.9639550:34.5991050
4
642390.157:4092391.308
4
36.9652860:34.5991329
5
642473.397:4092725.072
5
36.9682809:34.6001306
6
642560.962:4092725.939
6
36.9682754:34.6011141
7
642739.287:4092869.703
7
36.9695439:34.6031438
10
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 9. Açık İşletme – 5 Alanı Koordinatları
Açık İşletme – 5 Alanı Koordinatları
Alan : 14,95 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
641797.296:4092628.129
1
36.9675095:34.5925199
2
641900.832:4092519.604
2
36.9665159:34.5936622
3
642085.449:4092507.129
3
36.9663757:34.5957330
4
642085.449:4092243.595
4
36.9640010:34.5956834
5
641582.327:4092243.595
5
36.9640768:34.5900337
6
641582.327:4092454.738
6
36.9659794:34.5900733
7
641682.534:4092549.542
7
36.9668186:34.5912164
Tablo 10. Yeraltı İşletme – 1 Alanı Koordinatları
Yeraltı İşletme – 1 Alanı Koordinatları
Alan : 5,73 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
642673.956:4093636.943
1
36.9764673:34.6025551
2
642849.415:4093630.898
2
36.9763862:34.6045246
3
642605.309:4093296.504
3
36.9734100:34.6017199
4
642485.245:4093165.838
4
36.9722508:34.6003468
5
642448.928:4093194.877
5
36.9725180:34.5999444
11
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 11. Yeraltı İşletme – 2 Alanı Koordinatları
Yeraltı İşletme – 2 Alanı Koordinatları
Alan : 17,55 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
641582.328:4092710.999
1
36.9682886:34.5901214
2
641853.306:4092671.975
2
36.9678961:34.5931571
3
642090.752:4092635.383
3
36.9675306:34.5958167
4
642154.391:4092769.541
4
36.9687298:34.5965566
5
642254.640:4092717.115
5
36.9682423:34.5976725
6
642396.534:4092883.441
6
36.9697196:34.5992973
7
642460.103:4092826.798
7
36.9691995:34.6000005
8
642473.397:4092725.072
8
36.9682809:34.6001306
9
642390.157:4092391.308
9
36.9652860:34.5991329
10
642390.157:4092243.595
10
36.9639550:34.5991050
11
642259.385:4092647.188
11
36.9676115:34.5977126
12
642169.793:4092647.188
12
36.9676250:34.5967065
13
642123.887:4092243.595
13
36.9639952:34.5961150
14
642085.450:4092243.595
14
36.9640010:34.5956834
15
642085.450:4092507.129
15
36.9663757:34.5957330
16
641900.832:4092519.604
16
36.9665159:34.5936622
17
641797.297:4092628.129
17
36.9675095:34.5925199
18
641682.534:4092549.542
18
36.9668186:34.5912164
19
641582.328:4092454.738
19
36.9659794:34.5900733
12
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 12. Mevcut Galeri Giriş Koordinatları
Mevcut Galeri Giriş Koordinatları
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
642646.635:4093277.239
1
36.9732302:34.6021803
2
642571.950:4093121.470
2
36.9718379:34.6013122
Tablo 13. Planlanan Galeri Giriş Koordinatları
Planlanan Galeri Giriş Koordinatları
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
642701.547:4093570.117
1
36.9758609:34.6028524
2
642651.064:4093497.785
2
36.9752168:34.6022717
3
642643.438:4093372.723
3
36.9740910:34.6021625
4
642580.022:4093366.722
4
36.9740466:34.6014491
5
642535.103:4093308.109
5
36.9735252:34.6009336
6
641960.093:4092617.321
6
36.9673875:34.5943460
7
642075.973:4092537.556
7
36.9666513:34.5956323
8
641974.266:4092494.193
8
36.9662759:34.5944820
9
641687.177:4092453.946
9
36.9659565:34.5912506
10
641692.596:4092299.240
10
36.9645616:34.5912824
11
641957.719:4092290.519
11
36.9644431:34.5942579
13
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
2.1.2.2. Zenginleştirme Tesisi
Mevcutta zenginleştirme tesisi bulunmaktadır. Planlanan faaliyet kapsamında yeni
zenginleştirme tesisi kurulması planlanmaktadır. Mevcut ve yeni zenginleştirme tesis alanı
koordinatları aşağıdaki tablolarda verilmiştir.
Tablo 14. Mevcut Zenginleştirme Tesisi Koordinatları
Mevcut Zenginleştirme Tesisi Koordinatları
Alan : 1,61 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X) Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
1
642397.100:4093013.150
1
36.97088828:34.59932811
2
642415.200:4093035.000
2
36.97108243:34.59953550
3
642475.150:4093074.200
3
36.97142658:34.60021615
4
642525.000:4093055.000
4
36.97124603:34.60077235
5
642537.420:4093068.950
5
36.97136985:34.60091447
6
642546.358:4093047.297
6
36.97117338:34.60101076
7
642550.256:4093033.233
7
36.97104606:34.60105188
8
642550.558:4093032.143
8
36.97103619:34.60105506
9
642551.695:4093023.330
9
36.97095661:34.60106617
10
642549.420:4093009.398
10
36.97083141:34.60103799
11
642541.175:4092991.202
11
36.97066870:34.60094196
12
642527.244:4092944.006
12
36.97024553:34.60077660
13
642527.150:4092941.990
13
36.97022738:34.60077517
14
642485.150:4092903.000
14
36.96988241:34.60029615
15
642449.500:4092940.000
15
36.97022121:34.59990277
14
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 15. Mevcut ve Yeni Zenginleştirme Tesisi Koordinatları
Mevcut ve Yeni Zenginleştirme Tesisi Koordinatları
Alan : 7,38 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X) Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
1
642448.928:4093194.877
1
36.9725180:34.5999444
2
642485.245:4093165.838
2
36.9722508:34.6003468
3
642562.825:4093116.704
3
36.9717963:34.6012088
4
642562.641:4093078.121
4
36.9714487:34.6011994
5
642532.617:4093074.644
5
36.9714219:34.6008616
6
642503.439:4093050.734
6
36.9712109:34.6005294
7
642513.706:4093035.875
7
36.9710754:34.6006419
8
642562.597:4093068.999
8
36.9713665:34.6011972
9
642560.963:4092725.939
9
36.9682754:34.6011141
10
642473.397:4092725.072
10
36.9682809:34.6001306
11
642460.103:4092826.798
11
36.9691995:34.6000005
12
642396.534:4092883.441
12
36.9697196:34.5992973
13
642357.144:4092918.538
13
36.9700418:34.5988616
14
642371.350:4092959.131
14
36.9704054:34.5990287
15
642355.499:4092989.606
15
36.9706824:34.5988565
16
642358.443:4093006.736
16
36.9708363:34.5988928
17
642419.284:4093069.514
17
36.9713928:34.5995879
18
642404.901:4093098.912
18
36.9716599:34.5994319
19
642304.965:4093014.874
19
36.9709178:34.5982937
20
642310.175:4092990.612
20
36.9706983:34.5983477
21
642316.639:4092954.630
21
36.9703731:34.5984135
22
642273.481:4092993.086
22
36.9707262:34.5979361
23
642291.214:4093067.343
23
36.9713926:34.5981492
15
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
2.1.2.3. Stok Alanı
Planlanan faaliyet kapsamında kullanılacak
koordinatları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
konsantre cevher stok alanı
Tablo 16. Konsantre Cevher Stok Alanı Koordinatları
Konsantre Cevher Stok Alanı Koordinatları
Alan : 6,15 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X) Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
1
642605.309:4093296.504
1
36.9734100:34.6017199
2
642697.274:4093249.764
2
36.9729749:34.6027438
3
642700.498:4093194.840
3
36.9724795:34.6027697
4
642636.695:4093054.735
4
36.9712267:34.6020267
5
642653.041:4092923.501
5
36.9700417:34.6021854
6
642739.287:4092869.703
6
36.9695439:34.6031438
7
642560.963:4092725.939
7
36.9682754:34.6011141
8
642562.825:4093116.704
8
36.9717963:34.6012088
9
642485.245:4093165.838
9
36.9722508:34.6003468
16
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
2.1.2.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı
Planlanan faaliyet kapsamında 3 adet bitkisel toprak depolama alanı belirlenmiştir.
Koordinatları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 17. Bitkisel Toprak - 1 Depolama Alanı Koordinatları
Bitkisel Toprak - 1 Depolama Alanı Koordinatları
Alan : 2690 m2
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X) Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
1
642807.421:4093288.625
1
36.9733084:34.6039882
2
642827.471:4093268.041
2
36.9731199:34.6042095
3
642778.807:4093203.863
3
36.9725489:34.6036508
4
642751.396:4093230.700
4
36.9727949:34.6033481
Tablo 18. Bitkisel Toprak - 2 Depolama Alanı Koordinatları
Bitkisel Toprak - 2 Depolama Alanı Koordinatları
Alan : 7102 m2
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X) Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
1
642970.698:4093094.983
1
36.9715387:34.6057852
2
643019.173:4093065.299
2
36.9712639:34.6063240
3
642933.093:4092970.956
3
36.9704268:34.6053394
4
642888.463:4093011.926
4
36.9708028:34.6048460
17
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 19. Bitkisel Toprak - 3 Depolama Alanı Koordinatları
Bitkisel Toprak - 3 Depolama Alanı Koordinatları
Alan : 6468 m2
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X) Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
1
643261.626:4093613.188
1
36.9761639:34.6091508
2
643353.122:4093608.175
2
36.9761048:34.6101774
3
643253.331:4093522.941
3
36.9753520:34.6090405
4
643205.064:4093556.787
4
36.9756643:34.6085048
2.1.2.5. Atık ve Pasa Depo Alanı
Proje kapsamında ocak üretiminden kaynaklı oluşacak pasalar için 5 adet pasa
depolama alanı belirlenmiştir.
Zenginleştirme tesisinde atık olarak oluşacak kum ve şlam oluşacaktır. Kum atıklar
analiz yaptırıldıktan sonra tenör oranı %3 ‘den fazla ise kum stok alanlarında geçici olarak
depolanacaktır. Şlam ise havuzlarda çöktürüldükten sonra düzenli depolama alanlarında
depolanacaktır.
Kum atıkların tenör oranı % 3 ‘den az olması durumunda ve şlam atıkları; 2 adet
belirlenen zenginleştirme atığı düzenli depolama alanlarında Atıkların Düzenli
Depolanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine göre depolanacaktır.
Pasa alanları, kum stok alanları ve zenginleştirme atığı düzenli depolama alanları
koordinatları aşağıdaki tablolarda verilmiştir.
18
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 20. Pasa - 1 Depolama Alanı Koordinatları
Pasa - 1 Depolama Alanı Koordinatları
Alan : 27,61 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
643875.160:4093572.731
1
36.9757058:34.6160336
2
643886.445:4093159.920
2
36.9719843:34.6160817
3
643398.587:4092831.146
3
36.9690962:34.6105404
4
643596.043:4092710.429
4
36.9679783:34.6127349
5
643264.955:4092535.650
5
36.9664539:34.6089837
6
643053.101:4092670.280
6
36.9676992:34.6066302
7
643263.113:4092915.923
7
36.9698807:34.6090352
Tablo 21. Pasa - 2 Depolama Alanı Koordinatları
Pasa - 2 Depolama Alanı Koordinatları
Alan : 7,41 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
643096.065:4093622.260
1
36.9762709:34.6072931
2
642916.192:4093385.045
2
36.9741607:34.6052280
3
642826.371:4093467.768
3
36.9749197:34.6042349
4
642724.032:4093374.232
4
36.9740924:34.6030679
5
642807.421:4093288.625
5
36.9733084:34.6039882
6
642751.396:4093230.700
6
36.9727949:34.6033481
7
642778.807:4093203.863
7
36.9725489:34.6036508
8
642762.265:4093182.047
8
36.9723549:34.6034609
9
642700.498:4093194.840
9
36.9724795:34.6027697
10
642697.274:4093249.764
10
36.9729749:34.6027438
11
642605.309:4093296.504
11
36.9734100:34.6017199
12
642849.415:4093630.898
12
36.9763862:34.6045246
19
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 22. Pasa - 3 Depolama Alanı Koordinatları
Pasa - 3 Depolama Alanı Koordinatları
Alan : 20,11 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
642125.146:4093592.317
1
36.9761482:34.5963830
2
642276.422:4093313.307
2
36.9736112:34.5980294
3
642156.967:4093311.085
3
36.9736092:34.5966875
4
642074.267:4093236.453
4
36.9729492:34.5957446
5
642148.899:4093095.257
5
36.9716657:34.5965562
6
641983.373:4092947.885
6
36.9703627:34.5946696
7
641583.617:4093182.824
7
36.9725399:34.5902243
Tablo 23. Pasa - 4 Depolama Alanı Koordinatları
Pasa - 4 Depolama Alanı Koordinatları
Alan : 7,18 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
642259.385:4092647.188
1
36.9676115:34.5977126
2
642390.157:4092243.595
2
36.9639550:34.5991050
3
642123.887:4092243.595
3
36.9639952:34.5961150
4
642169.793:4092647.188
4
36.9676250:34.5967065
20
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 24. Pasa - 5 Depolama Alanı Koordinatları
Pasa - 5 Depolama Alanı Koordinatları
Alan : 8,08 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
642700.498:4093194.840
1
36.9724795:34.6027697
2
642762.265:4093182.047
2
36.9723549:34.6034609
3
642862.378:4093161.312
3
36.9721528:34.6045813
4
642970.698:4093094.983
4
36.9715387:34.6057852
5
642888.463:4093011.926
5
36.9708028:34.6048460
6
642933.093:4092970.956
6
36.9704268:34.6053394
7
642831.506:4092811.099
7
36.9690018:34.6041684
8
642739.287:4092869.703
8
36.9695439:34.6031438
9
642653.042:4092923.501
9
36.9700417:34.6021855
10
642636.695:4093054.735
10
36.9712267:34.6020267
Tablo 25. Kum Stok – 1 Alanı Koordinatları
Kum Stok – 1 Alanı Koordinatları
Alan : 1,92 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
642826.371:4093467.768
1
36.9749197:34.6042349
2
642916.192:4093385.045
2
36.9741607:34.6052280
3
642827.471:4093268.041
3
36.9731199:34.6042095
4
642724.032:4093374.232
4
36.9740924:34.6030679
21
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 26. Kum Stok – 2 Alanı Koordinatları
Kum Stok – 2 Alanı Koordinatları
Alan : 10,61 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
643886.444:4093159.920
1
36.9719843:34.6160817
2
643894.425:4092867.944
2
36.9693521:34.6161156
3
643596.043:4092710.429
3
36.9679783:34.6127349
4
643398.587:4092831.146
4
36.9690962:34.6105404
Tablo 27. Zenginleştirme Atığı Düzenli Depolama Alanı - 1 Koordinatları
Zenginleştirme Atığı Düzenli Depolama Alanı - 1 Koordinatları
Alan : 5,15 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X) Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
1
642291.214:4093067.343
1
36.9713926:34.5981492
2
642273.481:4092993.086
2
36.9707262:34.5979361
3
642396.534:4092883.441
3
36.9697196:34.5992973
4
642254.639:4092717.115
4
36.9682423:34.5976725
5
642154.391:4092769.541
5
36.9687298:34.5965566
6
642113.883:4092833.488
6
36.9693122:34.5961137
7
642238.015:4092896.662
7
36.9698627:34.5975196
8
642189.249:4093003.061
8
36.9708288:34.5969920
9
642113.739:4093064.112
9
36.9713903:34.5961555
10
642148.899:4093095.257
10
36.9716657:34.5965562
22
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 28. Zenginleştirme Atığı Düzenli Depolama Alanı - 2 Koordinatları
Zenginleştirme Atığı Düzenli Depolama Alanı - 2 Koordinatları
Alan : 8,90 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X) Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
1
643019.173:4093065.299
1
36.9712639:34.6063240
2
643263.112:4092915.923
2
36.9698807:34.6090351
3
643053.788:4092671.084
3
36.9677064:34.6066380
4
642831.506:4092811.099
4
36.9690018:34.6041684
5
642933.093:4092970.956
5
36.9704268:34.6053394
2.1.2.6. Şantiye/İdari Bina
Proje kapsamında mevcutta bulunan 2 adet idari alan kullanılacaktır. İdari alanların
koordinatları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 29. İdari Alan – 1 Koordinatları
İdari Alan – 1 Koordinatları
Alan : 7777 m2
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
642404.901:4093098.912
1
36.9716599:34.5994319
2
642419.284:4093069.514
2
36.9713928:34.5995879
3
642358.443:4093006.736
3
36.9708363:34.5988928
4
642355.499:4092989.606
4
36.9706824:34.5988565
5
642371.350:4092959.131
5
36.9704054:34.5990287
6
642357.144:4092918.538
6
36.9700418:34.5988616
7
642316.639:4092954.630
7
36.9703731:34.5984135
8
642310.175:4092990.612
8
36.9706983:34.5983477
9
642304.965:4093014.874
9
36.9709178:34.5982937
23
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 30. İdari Alan – 2 Koordinatları
İdari Alan – 2 Koordinatları
Alan : 1111 m2
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
642562.641:4093078.121
1
36.9714487:34.6011994
2
642562.597:4093068.999
2
36.9713665:34.6011972
3
642513.706:4093035.875
3
36.9710754:34.6006419
4
642503.439:4093050.734
4
36.9712109:34.6005294
5
642532.617:4093074.644
5
36.9714219:34.6008616
24
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
2.1.2.7. Nakliye güzergahı
Proje kapsamında zenginleştirme tesisinden çıkan konsantre krom Mersin İli,
Akdeniz İlçesi, Abdi İpekçi Cad. (148. Cad.) üzerinde bulunan Maden Depo Sahasına
nakledilecektir. Kullanılacak yol yaklaşık 25 km uzunluğundadır. Proje alanı nakliye
güzergahını gösteren uydu görüntüsü aşağıdaki şekilde verilmiştir.
Proje Alanı
Alternatif
Nakliye Güzergahı
Mevcut
Nakliye Güzergahı
Alternatif
Nakliye Güzergahı
Şekil 3. Nakliye Güzergahı Uydu Görüntüsü
Mevcutta kullanılan nakliye güzergahı Çelebili ve Camili Köylerinden
geçmektedir. Çelebili ve Camili Köyülerinin etrafından geçen alternatif nakliye
güzergahları belirlenmiştir.
25
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
2.1.2.8. Diğer
Proje kapsamında 3 adet şlam çöktürme havuzu belirlenmiştir. 3 nolu şlam
çöktürme havuzu mevcutta kullanılmaktadır. Havuzların koordinatları aşağıdaki tablolarda
verilmiştir.
Tablo 31. Şlam Çöktürme Havuzu – 1 Koordinatları
Şlam Çöktürme Havuzu – 1 Koordinatları
Alan : 5,90 ha
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X) Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
1
641957.531:4092963.072
1
36.9705034:34.5943822
2
641983.373:4092947.885
2
36.9703627:34.5946696
3
642039.153:4092903.698
3
36.9699561:34.5952877
4
642113.883:4092833.488
4
36.9693122:34.5961137
5
642154.391:4092769.541
5
36.9687298:34.5965566
6
642090.752:4092635.383
6
36.9675306:34.5958167
7
641853.306:4092671.975
7
36.9678961:34.5931571
Tablo 32. Şlam Çöktürme Havuzu – 2 Koordinatları
Şlam Çöktürme Havuzu – 2 Koordinatları
Alan : 5,91 ha
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X) Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
1
642156.967:4093311.085
1
36.9736092:34.5966875
2
642276.422:4093313.307
2
36.9736112:34.5980294
3
642448.928:4093194.877
3
36.9725180:34.5999444
4
642291.214:4093067.343
4
36.9713926:34.5981492
5
642148.899:4093095.257
5
36.9716657:34.5965562
6
642074.267:4093236.453
6
36.9729492:34.5957446
26
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 33. Şlam Çöktürme Havuzu – 3 Koordinatları
Şlam Çöktürme Havuzu – 3 Koordinatları
Alan : 3,16 ha
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X) Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
1
642113.739:4093064.112
1
36.9713903:34.5961555
2
642189.249:4093003.061
2
36.9708288:34.5969920
3
642238.015:4092896.662
3
36.9698627:34.5975196
4
642113.883:4092833.488
4
36.9693122:34.5961137
5
642039.153:4092903.698
5
36.9699561:34.5952877
6
641983.373:4092947.885
6
36.9703627:34.5946696
Faaliyet alanı içerisinde proje kapsamında kullanılacak araçların yakıt ihtiyaçlarını
karşılamak için sahada 25.000 litre kapasiteli motorin tankı bulunmaktadır. Akaryakıt tankı
ile ilgili yazılar Ek-3 ‘de verilmiştir. Akaryakıt tankı koordinatları ise aşağıda verilmiştir.
Tablo 34. Akaryakıt Tankı Koordinatları
Akaryakıt Tankı Koordinatları
Alan : 49,5 m2
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X)
Datum
ED-50
Türü
UTM
D.O.M.
33
Z.O.N.
36
Ölçek Fak.
6 derecelik
Sr.
Sağa - Yukarı
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
WGS-84
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
Z.O.N.
Ölçek Fak.
Sr.
Enlem - Boylam
1
642361:4092972
1
36.97052295:34.59891494
2
642357:4092980
2
36.97059564:34.59887153
3
642361:4092983
3
36.97062207:34.59891701
4
642366:4092974
4
36.97054021:34.59897147
25.08.1997 tarih ve 1162/1802 sayılı Çed Olumlu Belgesi alınan 6,57 hektarlık
mevcut ÇED alanı koordinatları aşağıda verilmiştir.
27
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 35. 1802 Sayılı Mevcut ÇED Alanı Koordinatları
1802 Sayılı Mevcut ÇED Alanı Koordinatları
Alan : 6,57 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X) Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
1
642978.299:4093233.400
1
36.97278480:34.60589680
2
642978.299:4093133.000
2
36.97188011:34.60587779
3
642735.099:4093135.000
3
36.97193505:34.60314694
4
642485.149:4092903.000
4
36.96988241:34.60029613
5
642449.499:4092940.000
5
36.97022121:34.59990276
6
642397.099:4093013.150
6
36.97088828:34.59932810
7
642415.199:4093035.000
7
36.97108243:34.59953549
8
642475.149:4093074.200
8
36.97142658:34.60021614
9
642524.999:4093055.000
9
36.97124603:34.60077234
10
642618.499:4093160.000
10
36.97217800:34.60184221
11
642587.999:4093173.100
11
36.97230067:34.60150215
12
642599.999:4093200.000
12
36.97254124:34.60164200
13
642642.279:4093183.600
13
36.97238706:34.60211372
14
642685.499:4093230.350
14
36.97280176:34.60260794
21.09.2012 tarih ve 1111/9199 sayılı ÇED Gerekli Değildir kararı verilmiş 24,8
hektarlık mevcut kapasite artışı ÇED alanı koordinatları aşağıda verilmiştir.
Tablo 36. 9199 Sayılı Mevcut Kapasite Artışı ÇED Alanı Koordinatları
9199 Sayılı Mevcut Kapasite Artışı ÇED Alanı Koordinatları
Alan : 24,8 hektar
Koor. Sırası : Sağa Değer,
Koor. Sırası : Enlem, Boylam
Yukarı Değer,Saat Yönünde
Saat Yönünde : Derece.kesir
Eleman Sırası
Sağa(Y) : Yukarı (X) Eleman Sırası
Enlem, Boylam
Datum
ED-50
Datum
WGS-84
Türü
UTM
Türü
COĞRAFİ
D.O.M.
33
D.O.M.
Z.O.N.
36
Z.O.N.
Ölçek Fak.
6 derecelik
Ölçek Fak.
Sr.
Sağa - Yukarı
Sr.
Enlem - Boylam
POLİGON 1
1
642123.956:4093076.494
1
36.97150036:34.59627256
28
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
2
642241.260:4092982.103
2
36.97063209:34.59757214
3
642273.001:4092975.000
3
36.97056329:34.59792726
4
642271.001:4092955.000
4
36.97038337:34.59790103
5
642187.001:4092874.000
5
36.96966618:34.59694245
6
642237.061:4092810.880
6
36.96908985:34.59749273
7
642200.131:4092803.700
7
36.96903073:34.59707666
8
642222.031:4092791.720
8
36.96891947:34.59732034
9
642167.451:4092779.810
9
36.96882040:34.59670517
10
642156.001:4092783.000
10
36.96885087:34.59657718
11
642138.951:4092783.450
11
36.96885750:34.59638580
12
642104.481:4092801.850
12
36.96902851:34.59600216
13
642083.001:4092845.000
13
36.96942057:34.59576906
14
641998.001:4092795.000
14
36.96898286:34.59480511
15
641990.001:4092792.000
15
36.96895703:34.59471470
16
641955.001:4092690.000
16
36.96804320:34.59430248
17
641955.001:4092683.987
17
36.96798901:34.59430135
18
641933.001:4092688.000
18
36.96802849:34.59405505
19
641909.001:4092684.000
19
36.96799607:34.59378478
20
641894.001:4092670.000
20
36.96787218:34.59361370
21
641884.001:4092650.000
21
36.96769347:34.59349765
22
641880.290:4092644.639
22
36.96764572:34.59345497
23
641867.874:4092656.209
23
36.96775185:34.59331771
24
641836.552:4092659.030
24
36.96778199:34.59296650
25
641847.001:4092599.000
25
36.96723949:34.59307257
26
641813.258:4092584.294
26
36.96711206:34.59269088
27
641802.001:4092594.000
27
36.96720121:34.59256629
28
641772.001:4092636.000
28
36.96758419:34.59223728
29
641819.057:4092651.694
29
36.96771852:34.59276866
30
641816.342:4092656.520
30
36.96776241:34.59273907
31
641827.001:4092676.000
31
36.96793634:34.59286243
32
641848.001:4092692.000
32
36.96807735:34.59310126
33
641902.001:4092740.000
33
36.96850174:34.59371669
34
641962.001:4092802.000
34
36.96905136:34.59440214
35
641937.001:4092873.000
35
36.96969491:34.59413474
36
642015.001:4092935.000
36
36.97024182:34.59502235
37
642006.653:4092977.371
37
36.97062488:34.59493656
38
642063.935:4093053.581
38
36.97130296:34.59559419
POLİGON 2
1
643008.001:4093375.000
1
36.97405623:34.60625719
2
643190.001:4093319.000
2
36.97352394:34.60829054
3
643230.225:4093268.178
3
36.97305987:34.60873264
4
643035.574:4093091.857
4
36.97150067:34.60651321
5
643014.597:4093111.294
5
36.97167901:34.60628131
6
642960.422:4093066.964
6
36.97128779:34.60566452
29
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
7
642934.025:4093097.018
7
36.97156261:34.60537376
8
642827.733:4093019.921
8
36.97088404:34.60416549
9
642596.001:4092797.000
9
36.96891046:34.60152099
10
642522.001:4092796.000
10
36.96891266:34.60068979
11
642428.936:4092851.721
11
36.96942885:34.59965519
12
642417.860:4092874.025
12
36.96963150:34.59953501
13
642363.869:4092933.864
13
36.97017887:34.59893997
14
642359.701:4092930.337
14
36.97014772:34.59889250
15
642343.348:4092950.309
15
36.97033016:34.59871262
16
642321.550:4092976.503
16
36.97056949:34.59847276
17
642309.688:4093005.998
17
36.97083706:34.59834510
18
642310.009:4093016.899
18
36.97093524:34.59835076
19
642318.023:4093027.158
19
36.97102647:34.59844270
20
642332.771:4093032.287
20
36.97107046:34.59860929
21
642349.121:4093042.546
21
36.97116043:34.59879484
22
642368.998:4093066.591
22
36.97137409:34.59902259
23
642393.043:4093080.377
23
36.97149467:34.59929523
24
642411.958:4093092.880
24
36.97160447:34.59951000
25
642438.568:4093109.231
25
36.97174778:34.59981193
26
642451.392:4093124.299
26
36.97188162:34.59995879
27
642476.501:4093139.546
27
36.97201520:34.60024365
28
642499.122:4093159.026
28
36.97218731:34.60050137
29
642561.959:4093213.694
29
36.97267040:34.60121738
30
642589.542:4093242.227
30
36.97292333:34.60153253
31
642608.117:4093291.319
31
36.97336288:34.60175041
32
642635.561:4093334.040
32
36.97374367:34.60206670
33
642685.001:4093295.000
33
36.97338439:34.60261456
34
642841.001:4093238.000
34
36.97284710:34.60435575
2.2. Proje Etki Alanının Belirlenmesi ve Etki alanındaki Mevcut Durum
Proje alanının etrafındaki yerleşim alanları ve proje kapsamındaki ünitelerin bu
alanlara mesafeleri aşağıdaki şekilde ve tabloda verilmiştir. Yerleşim birimlerine
mesafeleri, proje alanı ile yerleşim birimlerinin merkezlerine olan uzaklıkları alınmıştır.
30
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
3200 m
1500 m
600 m
3000 m
4300 m
2100 m
Şekil 4. Proje Alanının Yerleşim Birimlerine Mesafesi
Tablo 37. Proje Alanının Yakın Çevresindeki Yerleşim Birimlerine Mesafeleri
Ünite
ÇED Talep Edilen Alan
Yerleşim Birimi
Gözne
Darısekisi
Soğucak
Kepirli
Evrenli
Musalı
Merkezine Mesafesi
(m)
3200
1500
3000
4300
2100
600
Yerleşim Birimlerinin
Ünitelere Göre Yönü
Kuzey
Kuzeybatı
Batı
Güneybatı
Güneybatı
Güneydoğu
Proje etki alanı, projeden kaynaklanması beklenen toz emisyonu, gürültü ve
titreşimin en yakın yerleşim yerleri olan 600 m mesafedeki Musalı Köyü ve 1500 m
mesafede olan Darısekisi Köyü yönündeki değerlerin ilgili yönetmelikler kapsamında
değerlendirilmesi ile belirlenecektir.
31
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
2.3. Projenin Özellikleri
Mevcutta Minsan Mad. San. ve Tic. A.Ş. ’ye ait Mersin İli, Toroslar İlçesi, Musalı
Köyü, Karabucak Deresi mevkiinde bulunan İR:15266 sicil nolu IV. grup maden (krom)
sahasında açık ve kapalı işletme türünde maden işletmeciliği yapılmaktadır.
Açık ocak işletmeciliği seklinde yürütülen madencilik faaliyetlerinde, 2012 yılının
sonbahar aylarında şev duraysızlığı sorunu meydana gelmiştir. Oluşan kaymalar ve
çatlaklar için Mersin Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü ‘ne ayrıntılı jeolojikjeoteknik çalışmalar yaptırılmıştır. Jeolojik ve Jeoteknik Değerlendirme Raporu Ek-28 ‘de
sunulmuştur.
Söz konusu faaliyette güvenlik açısından yapılan çalışmaların önceki ve sonraki
durumunu gösteren fotoğraflar aşağıda verilmiştir.
İyileştirme Çalışmalarından Önceki Durum
Galeri Ağzı 1
Şekil 5. Galeri Ağzı 1 İyileştirme Öncesi Fotoğrafı
32
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Galeri Ağzı 2
Şekil 6. Galeri Ağzı 2 İyileştirme Öncesi Fotoğrafı
Açık Ocak Alanı
Şekil 7. Açık Ocak Alanı İyileştirme Öncesi Fotoğrafı
33
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
İyileştirme Çalışmalarından Sonraki Durum
Galeri Ağzı 1
Şekil 8. Galeri Ağzı 1 İyileştirme Sonrası Fotoğrafı
Galeri Ağzı 2
Şekil 9. Galeri Ağzı 2 İyileştirme Sonrası Fotoğrafı
34
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Açık Ocak Alanı
Şekil 10. Açık Ocak Alanı İyileştirme Sonrası Fotoğrafı
2.3.1. Proje kapsamında kullanılacak üretim yöntemleri, üretim miktarları, iş akım
şeması, çalışacak personel sayısı
2.3.1.1. Üretim Yöntemleri ve İş Akım Şeması
Planlanan kapasite artışı ve alan genişletmesi ile söz konusu krom ocağı sahalarında
üretim yöntemi olarak hem açık işletme hem de yeraltı işletme yöntemi uygulanacaktır.
Açık işletme yöntemiyle işletilecek ocaklarda örtü tabakası miktarının artması ve buna
bağlı olarak açık işletme yönteminin ekonomikliğini kaybetmesi durumunda yer altı
işletme yöntemine geçilebilecektir.
Proje kapsamında açık ocak alanlarında farklı zamanlarda çalışma yapılması
planlanmaktadır.
Açık işletme yöntemi, kapalı işletme yöntemi ve zenginleştirme tesisi aşağıda
ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
Açık İşletme Yöntemi
Açık işletme yöntemi ile işletilecek ocak sahalarının toplamından 500.000 ton/yıl
(200.000 m3/yıl) tüvenan cevher çıkarılması planlanmaktadır. (Tüvenan cevher yoğunluğu
2,5 ton/m3 olarak kabul edilmiştir.)
35
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bitkisel Toprağın
Sıyrılması
Açık İşletme
Kapalı İşletme
Delme - Patlatma
Yeraltı
Hazırlık
Sökme
Sökme
Yeraltı Üretim
Yükleme
Yükleme
Yükleme
Taşıma
Taşıma
Taşıma
Boşaltma
Boşaltma
Boşaltma
Depolama
Depolama
Depolama
Rehabilitasyon
Çalışmalarında Tekrar
Kullanılacak
Zenginleştirme
Tesisinde İşleme
Pasa
Depolama
Depolama
Satış
Gürültü
Toz Emisyonu
Rehabilitasyon
Çalışmalarında
Tekrar
Kullanılacak
Şekil 11. Genel İş Akım Şeması
Sahada cevherleşmenin yüzeye yakın olduğu yerlerde açık işletme yöntemi olarak
basamaklı üretim yöntemi kullanılacaktır. Açık işletme yöntemi ile çalışılacak olan
alanlarda öncelikle yüzeyde bulunan ağaç, çalı türündeki bitkilerin vb. temizlenmesi ve
bitkisel örtü tabakasının sıyrılması çalışmaları yapılacaktır. Sıyrılacak bitkisel örtü
tabakasının kalınlığı ortalama 10 cm civarındadır. Bitkisel toprak; bitkisel toprak depolama
36
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
alanında depolanacaktır. Bitkisel toprak faaliyet sonrasında rehabilitasyon çalışmalarında
tekrar kullanılacaktır. Açık ocak alanlarının toplamı 116,63 hektardır.
1.166.300 m2 x 0,1 m = 166.630 m3 bitkisel toprak oluşması beklenmektedir.
Bitkisel toprak yoğunluğu 1,6 ton/m3 alınırsa; 166.630 m3 x 1,6 ton/m3 = 266.608 ton
bitkisel toprak oluşması beklenmektedir.
Bitkisel toprak alındıktan sonra yumuşak bir yapıya sahip olan malzeme ekskavatör
ile sökülecektir. Ancak sert tabakalara rastlanması gibi durumlarda patlatma yapılması
planlanmaktadır. Basamaklar; sökme işlemleri esnasında oluşturulacaktır. Sökme işlemi
sonrası parçalanan cevher kamyonlarla zenginleştirme tesisine nakledilecektir. Cevher
zenginleştirme tesisinde triyaj işlemine tabi tutulacaktır. Triyaj işlemi sonucu oluşan pasa;
pasa alanlarında depolanacaktır.
Açık işletme yönteminde basamaklar oluşturularak ilerleme sağlanır. Basamak
genişliği kullanılacak olan iş makinelerinin manevra kabiliyetlerine göre projelendirilir.
Krom ocağı açık işletmelerinde kullanılacak olan kamyonların geri ve ileri manevra
yapabileceği ve dönüşlerde rahat ve emniyetli bir şekilde hareket edebileceği bir basamak
genişliği yeterli olmaktadır. Basamakların genişliği 5 m. olarak planlanmıştır. Basamak
yüksekliği ise 7 m olarak planlanmaktadır.
Açık işletmelerde yaşanan en büyük problemlerden biri şev duraylılığının
sağlanmasıdır. Bu bakımdan basamak şev açıları ve ocak genel şev açısının çok iyi
planlanması gerekmektedir. Söz konusu faaliyette basamak şev açısı 60 derece, genel ocak
şev açısı ise 45 derece planlanmıştır.
İşletme esnasında sert tabakalara rastlanılması durumunda patlatma yapılacaktır.
Sert tabakanın olduğu basamak patlatma yapılarak oluşturulacaktır. Patlatma ile ilgili
hesaplamalar yapılırken basamakların tamamının patlatma ile söküldüğü kabul edilerek
hesaplanmıştır. Patlatma ile ilgili detaylar aşağıdaki başlıkta verilmiştir.
Patlatma Tekniği ve Detayları
Patlatma dizaynı; alınacak malzemenin miktarına, basamakların durumuna,
kalınlığına, çatlak sisteminin ve gevşetilecek bloğun durumuna, patlatma alanı çevresinde
bulunan hassas yapıların (bina, köprü vb.) uzaklığına bağlı olarak değişmektedir.
Açık ocak patlatmalarının büyük bir kısmı basamak patlatması şeklinde
yapılmaktadır. Serbest yüzeye (aynaya) paralel olarak açılan dik veya dike yakın patlatma,
patlatma deliklerinin patlayıcı ile şarj edilerek patlatılması basamak patlatması olarak
adlandırılır.
Basamak patlatmasının yapıldığı yerler; kömür ve metalik madenlerinin üretim ve
dekapaj çalışmaları, taş ocaklarında, çimento ve kireç fabrikalarının hammadde
ocaklarında, baraj ve otoyol çalışmalarıdır.
Basamak patlatma verimini etkileyen birçok parametre vardır. Bir kısım
parametreler kontrol edilebilir. Bu parametreler değiştirilerek patlatma performansına etki
37
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
edebilir. Bazı parametreler ise kontrol edilemezler. Kontrol edilemeyen parametrelerin
değiştirilmesi mümkün değildir. Kontrol edilemeyen parametreler;
•
•
•
•
•
Kayacın jeolojik yapısı
Patlatma deliğinin yapısı
Kullanılan patlayıcı maddenin özellikleri
Patlatma alanının fiziksel koşulları
Su seviyesidir.
Kontrol edilebilen parametreler ise aşağıda projeye uygun olarak tasarlanmıştır.
Faaliyet alanında yapılacak delme-patlatma işlemi sırasıyla; Wagon-Drill ile
deliklerin delinmesi, ANFO’nun hazırlanması, sıkılanması ve patlatılması aşamalarından
oluşmaktadır.
Ocak sahasında gerçekleştirilecek patlatmalar uzman kişiler (belgeli
ateşleyiciler/lisanslı firmalar) tarafından polis/jandarma nezaretinde yapılacaktır. Patlatma
esnasında her türlü çevre emniyeti alınacak, tüm saha çevresine gerekli ikaz levhaları
asılacak ve patlatma yapılmadan önce siren ile uyarı yapılacaktır. İşletmede 24.12.1973
tarih ve 14752 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı
Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler” hakkındaki tüzük
hükümlerine uyulacaktır. Patlayıcı madde kullanımı “Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı
Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretim İthali, Taşınması, Saklanması,
Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esasları”na ilişkin
12.11.2004 tarih ve 25641 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Tüzük hükümlerine uygun
olarak yapılacaktır.
Faaliyet alanında patlayıcı madde olarak ANFO (%92 amonyumnitrat, %8 fuel oil
karışımı) diye adlandırılan Amonyum Nitrat ve Motorin karışımından oluşan madde
kullanılacaktır. Bu patlayıcı jelatinit tipi dinamit ve milisaniye gecikmeli kapsüller
yardımıyla patlatılacaktır. Patlatma işlemleri sırasında kullanılacak olan patlayıcılar
patlatma işleminin yapılacağı zamanlarda ve bir patlatma için gerekli olacak miktarda
temin edilecek olup, faaliyet sahası sınırları içerisinde patlayıcı madde depolanmayacaktır.
Patlatma için açılacak deliklerin dizaynı aşağıdaki şekilde verilmiştir.
38
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 12. Patlatma için Delik Dizaynı
Delik çapına ve patlayıcı madde yoğunluğuna göre şarj yoğunluğu tablosu aşağıda
verilmiştir.
Tablo 38. Şarj Yoğunluğu (kg/m)
Delik Çapı
Patlayıcı Madde Yoğunluğu
0,80
0,82
0,90
0,95
1,00
Inch mm
gr/cm3
gr/cm3
gr/cm3
gr/cm3
gr/cm3
1¼
31,7 0,64 kg/m 0,65 kg/m
0,71 kg/m
0,76 kg/m
0,79 kg/m
1 3/8
34,9 0,77 kg/m 0,79 kg/m
0,86 kg/m
0,91 kg/m
0,95 kg/m
1½
38,1 0,91 kg/m 0,94 kg/m
1,03 kg/m
1,09 kg/m
1,15 kg/m
1
41,2 1,07 kg/m 1,10 kg/m
1,21 kg/m
1,26 kg/m
1,34 kg/m
1¾
44,4 1,24 kg/m 1,28 kg/m
1,40 kg/m
1,47 kg/m
1,55 kg/m
2 5/8
50,8 1,62 kg/m 1,67 kg/m
1,83 kg/m
1,92 kg/m
2,02 kg/m
2¼
57,1 2,05 kg/m 2,10 kg/m
2,31 kg/m
2,44 kg/m
2,56 kg/m
2½
63,5 2,53 kg/m 2,60 kg/m
2,86 kg/m
3,01 kg/m
3,17 kg/m
2¾
69,8 3,07 kg/m 3,14 kg/m
3,45 kg/m
3,65 kg/m
3,84 kg/m
3
76,2 3,65 kg/m 3,73 kg/m
4,11 kg/m
4,33 kg/m
4,55 kg/m
3½
88,9 4,97 kg/m 5,09 kg/m
5,58 kg/m
5,89 kg/m
6,20 kg/m
4
101,6 6,49 kg/m 6,65 kg/m
7,29 kg/m
7,71 kg/m
8,11 kg/m
4 ¼ 107,9 7,32 kg/m 7,50 kg/m
8,24 kg/m
8,69 kg/m
9,15 kg/m
Kaynak : TMMOB Maden Mühendisleri Odası, Ankara, 1999
39
1,10
gr/cm3
0,88 kg/m
1,06 kg/m
1,25 kg/m
1,47 kg/m
1,71 kg/m
2,23 kg/m
2,83 kg/m
3,48 kg/m
4,21 kg/m
5,01 kg/m
6,83 kg/m
8,11 kg/m
10,07 kg/m
1,15
gr/cm3
0,91 kg/m
1,10 kg/m
1,31 kg/m
1,53 kg/m
1,79 kg/m
2,34 kg/m
2,95 kg/m
3,65 kg/m
4,40 kg/m
5,24 kg/m
7,14 kg/m
8,91 kg/m
10,52 kg/m
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Delik Çapı (R)
Patlatılacak kaya yapılarının içerisine patlayıcı madde yerleştirmenin en verimli
yolu kaya yapılarına delik delmektir. Delinecek deliklerinin çaplarının seçimini
patlatılacak kayacın özellikleri, patlatma sonrası istenen parça boyutu, basamak yüksekliği
ve delme maliyeti etkiler. Genelde açık işletmelerde delik çapları 50 mm ile 450 mm
arasında değişir.
Delme-patlatma dizaynında delik çapı 3 ½ inç (88,9 mm) alınmıştır.
Şarj Konsantrasyonu (Lb)
Şarj konsantrasyonu (Lb), yukarıdaki Şarj Yoğunluğu tablosundan 88,9 mm delik
çapı ve 0,82 gr/cm3 patlayıcı madde yoğunluğuna göre 5,09 kg/m olarak seçilmiştir.
Dilim Kalınlığı (Bmax)
Dilim kalınlığı, delik merkezinden aynaya olan en kısa mesafedir. Dilim kalınlığı
küçük seçilirse, basınç çatlakları aynaya kadar ulaşır ve gazlar bu çatlaklardan sızar,
dolayısıyla enerjilerini tam kullanamazlar. Dilim kalınlığı büyük seçildiğinde ise, patlayıcı
maddenin hareket ettirmesi gereken kütle daha büyüktür. Bu durumda kırılma yetersiz
olacağı gibi, enerji dalgası geriye etki ederek aynanın düzensiz olmasına neden olacaktır.
Dilim Kalınlığı (Bmax) = 2,5 m olarak alınmıştır.
Delikler Arası Mesafe (B)
Delikler arası mesafe aynaya paralel bir hat üzerindeki iki delik arasındaki
uzaklıktır. Delikler arası mesafe Bmax değerinin 1-1,5 katı olarak alınır. (Kaynak: Açık
İşletmelerde Delme-Patlatma; A.Konuk, R.M.Göktan, O.Patir, A.Ü. Müh. Mim. Fak.
Yayınları, No:102)
Delikler Arası Mesafe (B) = 1,5 x Bmax = 1,5 x 2,5 = 3,75 m
Basamak Yüksekliği (K)
Basamak yüksekliği işletmenin çalışma yaptığı projelendirilmiş olan ayna
yüksekliğidir. Basamak yüksekliği tespit edilirken çalışan makinelerin özelliklerine, delik
delme makinesinin özelliklerine, patlatma sonrası oluşacak malzemenin kullanım alanına
dikkat edilmelidir.
Patlatma için delik delen delici makinelere optimum verimle çalıştıkları bir derinlik
önerilir. Bu derinlik gereğinden kısa tutulduğunda delici makinelerden tam verim
alınmamış olur. Deliğin fazla derin olması halinde delme hızının düşmesi, delgi ve
patlayıcı madde doldurma hatalarında artış olur.
40
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Normal patlatmalarda kural olarak basamak ayna yüksekliğinin dilim kalınlığının
en az 2,5, en fazla 6 katı alınması doğru bir seçimdir.
6 x Bmax ≥ K ≥ 2,5 x Bmax olmalıdır.
6 x 2,5 m ≥ K ≥ 2,5 x 2,5 m
15 m ≥ K ≥ 6,25 m
Basamak yüksekliğinin 6,25 m ile 15 m arasında olması gerekmektedir. Bu
doğrultuda basamak yüksekliği 7 m olarak seçilmiştir.
Delik Taban Payı (u)
Basamaklara delinen delikler tam basamak yüksekliğinde delinirse kırılmanın tam
90 derece olmaması nedeni ile tabanda tırnak denilen sert bir kısım kalacaktır. Bu ise
yükleyici ve kazıcı makineler için istenmeyen bir olaydır. Bu nedenle delikler, aynayı tam
tabandan kesecek gibi biraz derin delinir. Bu fazlalığa da taban payı denir.
Uygulamalarda delik boyunun, basamak yüksekliğinin % 10 fazlası kadar olması
gerektiği saptanmıştır.
Delik Taban Payı (u) = Basamak Yüksekliği (K) x 0,1
Delik Taban Payı (u) = 7 m x 0,1 = 0,7 m
Delik Yüksekliği (H)
Toplam delik derinliği basamak yüksekliği ile dip delginin toplamıdır. Basamak
patlatmalarında mutlaka uygulanmalıdır.
Delik Boyu (H) = Basamak Yüksekliği (K) + Delik Taban Payı (u)
Delik Boyu (H) = 7 m + 0,7 m = 7,7 m
Sıkılama (h0)
Delik içerisine patlayıcı konulduktan sonra kalan üst bölümün delikten çıkan
malzeme veya özel tıkaç malzemeleri ile (belirli boyutlarda kırılmış mıcır) kapatılması
işlemine sıkılama denir. Sıkılama işlemi, patlayıcının enerjisini kayaya yönlendirmek için
uygulanan bir işlemdir. İyi bir şekilde yapılmış sıkılama ile patlatma verimliliği artar.
Küçük sıkılama, gazların kaçmasına, kaya fırlamalarına, hava şokuna ve patlamanın
veriminin düşmesine neden olur. Büyük sıkılama ise kolon şarjının üzerindeki kayanın
zayıf parçalanmasına yol açar.
Sıkılama kadar sıkılama mesafesi de önemlidir. Sıkılama mesafesi delik içerisinde
patlayıcı madde konmayan kısımdır. Uygulamalarda en yaygın sıkılama mesafesi yük
miktarı kadardır. Delik boyunun 1/3 ü kadarı sıkılama mesafesi olarak alınır. Uygun alınan
41
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
sıkılama mesafesi daha düşük hava şoklarının oluşmasına, yüksek verime ve daha
emniyetli bir çalışma ortamının oluşmasına sebep olur.
h0= H x 1/3
h0= 7,7 m x 1/3= 2,57 m
Şarj Boyu (Dy)
Pratik olarak hesaplamalarda aşağıdaki formül kullanılır.
Dy= 1,45 x Lb
Dy= 1,45 x 5,09 = 7,38 m
Delik Düzeni
Uygulamada delikler genellikle sıralı (kare), şeş-beş ve İsveç düzeninde
delinmektedir.
Patlatma işlemi için 88,9 mm çap ve 7,7 m boyunda delikler açılacaktır. İki delik
arası mesafe 3,75 m, delik sırası aralarındaki mesafe 2,5 m olacak şekilde delikler
delinecektir.
3,75 m
2,5 m
Ateşleme Yönü
2,5 m
Şekil 13. Şeş-Beş Delik Dizaynı
42
Elektrikli
Kapsül
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bir Delikten Alınacak Malzeme Miktarı (V)
V = Bmax x B x K =2,5 m x 3,75 m x 7 m
V = 65,625 m3
Yıllık Üretim İçin Delinecek Toplam Delik Sayısı (DYıllık)
Proje alanı jeolojik yapısından dolayı şimdiye kadar patlatma yapılmadan
ekskavatör ile sökme işlemi yapılmıştır. Ancak sert kayaçlara rastlanma ihtimaline karşı
patlatma kullanımı söz konusu olabilecektir. Bu kapsamda patlatma hesabı yapılırken
üretimin tamamında patlatma yapılacağı kabul edilerek hesaplamalar yapılmıştır.
DYıllık = 200.000 m3/yıl / 65,625 m³/delik
DYıllık = 3048 delik /yıl
Bir patlatmada D = 253 delik patlatılması planlanmaktadır. Bu kapsamda yukarıda
verilmiş olan patlatma dizaynına göre 3048 delik/yıl / 253 delik/patlatma = 12,05
patlatma/yıl olacaktır. 12,05 patlatma/yıl / 12 ay/yıl = 1 patlatma/ay olacaktır.
Patlatma dizaynına göre yıllık kapasitenin sağlanması için ayda 1 patlatma
yapılması ve bir patlatmada 253 delik patlatılması planlanmaktadır.
Kullanılan Patlayıcı Maddenin Cinsi ve Miktarı
Mutlaka delik yapısına ve kayacın cinsine uygun bir patlayıcı seçilmelidir. Delik
içerisinde su varsa uygulamada suya dayanıklı bir patlayıcı seçilmeli. Daha iyi bir taban
kesmesi ve daha iyi kazı yükleme verimi sağlamak için tabanda kayaç yapısına da uygun
olarak daha güçlü patlayıcı madde kullanılmalıdır.
Bir delik için ve bir patlatma için gerekli anfo miktarı, dinamit miktarı ve kapsül
miktarları aşağıda verilmiştir.
Bir Delik için Patlayıcı Miktarları
Anfo Hacmi (g) = Dy x [π x (R/2)2] x q
Dy = Şarj Boyu (7,38 m)
R = Delik Çapı (88,9 mm)
q = Anfo Yoğunluğu (0,82 g/cm3)
Anfo Miktarı
= 738 cm x [3,14 x (8,89 / 2)2] x 0,82 g/cm3
= 37.563,29 g / 1000 g/kg = 37,56 kg
Dinamit Miktarı
Kapsül Miktarı
Toplam Patlayıcı
= 0,625 kg
= 2 adet
= 38,19 kg
43
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bir Patlatma için Patlayıcı Miktarları
Bir patlatmada 1 sıra yapılması planlanmıştır. Bu durumda bir sırada 253 delik
olacak ve bir sırada 252 adet delik arası olacaktır. Sıralar arasında 2 elektriksiz kapsül
kullanılacaktır.
Delikler arasında kullanılacak elektriksiz kapsül miktarı;
252 delik arası/sıra x 1 sıra x 2 kapsül/delik arası = 504 kapsül
Tek sıra olacağından sıralar arasında kapsül kullanılmayacaktır. Bu durumda bir
patlatmada 504 adet elektriksiz kapsül kullanılacaktır. Ayrıca 1 sıra için 1 adet elektrikli
kapsül kullanılacaktır.
Dinamit
Elektriksiz Kapsül
Elektrikli Kapsül
Anfo
Toplam Patlayıcı
= 253 delik x 0,625 kg/delik = 158,13 kg
= 504 adet
= 1 adet
= 253 delik x 37,56 kg/delik = 9.502,68 kg
= 253 delik x 38,19 kg/delik = 9.662,07 kg
44
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 39. Patlatma Dizayn Parametreleri
PARAMETRELER
Kayaç Yoğunluğu
Yıllık Çalışma Süreleri
Yıllık Üretim Miktarı
Aylık Üretim Miktarı
Aylık Üretim Miktarı
Günlük Üretim Miktarı
Günlük Üretim Miktarı
Kaç günde bir patlatma yapacağı
Aylık Patlatma Sayısı
Yıllık Patlatma Sayısı
Talep edilen
Birim
2,5
300
500000
41666,67
8000
1666,67
1000
25
1
12
kg/m³
gün/yıl
ton/yıl
ton/ay
m³/ay
ton/gün
m³/gün
gün
adet
adet
Formasyon
Delik Paterni
Delik Çapı
88,9
Delik Eğimi
90
Basamak Boyu
7
Dip Delgi
0,7
Delik Boyu
7,7
Sıkılama Boyu
2,57
Yük Mesafesi
2,5
Delikler Arası Mesafe
3,75
Bir delikteki yüzey/delik içi gecikme süreleri
25/500
Sıralar Arası Gecikme Süresi
42
Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim
65,625
Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim
164,06
Bir Deliğe Doldurulan Patlayıcı Madde Miktarları
Ana Şarj (ANFO) Miktarı
37,56
Yemleyici (Dinamit) Miktarı
0,625
Elektriksiz Kapsül Miktarı
2
Bir delikteki toplam patlayıcı madde miktarı
38,19
Birim Tüketimler
ANFO
0,5723
Yemleyici (Dinamit)
0,0095
Elektriksiz Kapsül
0,0305
Elektrikli Kapsül
0,0152
Sıralar Arası Gecikme Kapsülü
Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için)
Delgi
0,1173
Bir Atımdaki Tüketimler
Bir atımdaki üretim
16603,13
ANFO
9502,68
Dinamit
158,13
Elektriksiz Kapsül
504
Elektrikli Kapsül
1
Sıralar Arası Gecikme Kapsülü
0
Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için)
Bir Atımdaki Delinmesi Gereken Delik Sayısı
Delik Sayısı
253
Projenin Toplam Patlayıcı Madde Miktarları
ANFO
114032,16
Dinamit
1897,56
Elektriksiz Kapsül
6048
Elektrikli Kapsül
12
Sıralar Arası Gecikme Kapsülü
0
Fitil sadece Ön kesme uygulamaları için
-
45
mm
o
m
m
m
m
m
m
ms
ms
m³
ton
kg
kg
adet
kg
kg/m³
kg/m³
ad/m³
ad/m³
ad/m³
m/m³
m/m³
m³/atım
kg/atım
kg/atım
adet/atım
adet/atım
adet/atım
m/atım
adet/atım
kg/yıl
kg/yıl
adet/yıl
adet/yıl
adet/yıl
m/yıl
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Kapalı İşletme Yöntemi
Açık işletme yöntemi ile işletilmesi ekonomik olmayan ve daha derin kotlarda
bulunan krom cevherinin üretimi için yeraltı işletme metodu ile üretilmesi planlanmıştır.
Yer altı işletme yöntemi ile işletilecek ocak sahalarının toplamından 200.000 ton/yıl
(80.000 m3/yıl) tüvenan cevher çıkarılması planlanmaktadır. (Tüvenan cevher yoğunluğu
2,5 ton/m3 olarak kabul edilmiştir.)
Çalışma süreleri olarak yılda 12 ay, ayda 30 gün ve günde 24 saat 3 vardiya olarak
çalışılması planlanmaktadır.
210 m. uzunluğunda 10 m2 kesitinde % 14 eğimle maden damarına dik desandre
sürülüp krom cevherine paralel yan kayaç içerisinde 8 m2 kesitinde ana galeriler
oluşturulmuştur. Bu ana galerilerden cevher damarına dik olacak şekilde rekuplar ile krom
cevheri kesilmiştir. Kesilen bu cevher içerisinden 8 m2 kesitinde 200 metre uzunluğunda
sağ ve sol yatay üretim bacaları sürülerek, geri dönümlü göçertmeli yöntemi ile krom
cevheri üretimi yapılmaktadır. Üretilen cevherler zincirli konvenyörlerle ana galerilere
oradan da ana galerilerdeki ve desandredeki bant konvenyörlerle ocak ağzında bulunan
tüvenan cevher stoğuna taşınmaktadır.
Tüvenan cevher stoğundan lastik tekerlekli yükleyicilerle kamyonlara yüklenerek
zenginleştirme tesisi stok alanına taşınmaktadır.
400 m. kotundan başlanarak alt kotlara doğru maden dilimler halinde alınacak ve
madeni alınan baca tavanı göçertilecektir. Göçme sırasında aksama veya büyük molozlar
olması halinde martoperferatörle açılan deliklere patlayıcı madde konularak patlatılır ve
molozların dağılması sağlanır. Bu işlemden sonra çelik tahkimatlar ileriden geriye doğru
sökülerek tavan göçertmesi tam olarak sağlanır.
O katta bacalardan üretim yapılarak o kattaki maden bitirildikten ve tavan
göçertmesi tamamlandıktan sonra yaklaşık 8 m. alt kota inilerek madene giriş yapılır ve
aynen üst kattaki gibi kademenin madeni ve göçertme yapılarak 5,5 m. lik madenli tavanın
göçertmesi yapılarak maden üretimi yapılır ve böylece madenin göçertme yapılarak üretimi
işlemine analizler uygun olduğu sürece devam edilir.
Halen çalışmakta olan ocakta yeraltı üretimi +400 kotundan arkadan göçertmeli
galeri yöntemiyle başlamış ve +335 kotunda aynı yöntemle devam etmektedir. Bu yöntem
ana yollardan krom cevherine ulaşmak için rekuplar sürülüp cevherli kısımlara bu
rekuplardan üretim geleriler sürmek suretiyle yapılan hazırlık bacalarıyla yapılır. Üretime
geçilmesi aynadaki kromun durumuna göre üretim galerileri durdurulur ve ayna
göçertilmeye alınır. Aynadan göçen maden önce zincirli konveyöre aktarılır. Zincirli
konveyörler yardımı ile lastik bantlı konveyörlere aktarılıp lastik bantlı konveyörler
yardımıyla harman sahasına çıkarılır.
46
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Mersin Krom işletmemizde bulunan yeraltı ocağımızda 2 adet giriş mevcuttur:
İlk giriş +370 kotunda olup 135 metre +1o meyilinde düz galeri şeklindedir. Bu
galerinin 100. metresinde +372 kotunda, günümüzde kullanılan üretim bacalarına insan ve
malzeme naklini sağlayan 230 metre uzunluğunda, -14o meyilinde +320 kotuna inen ana
desandre bulunmaktadır. Bu desandrenin 145. metresinde (+340 kotu), +335 kotundan
üretim yapmamızı sağlayan 55 metrelik,-14o meyilinde rekup bulunmaktadır. Bu rekuba
bağlı ve krom cevheri içerisinde sürülmüş ve günümüzde üretim yaptığımız 2 adet solda 1
adet sağda toplamda 3 adet üretim bacamız faaliyet göstermektedir. Üretim yaptığımız bu
kısma +335 kotu üretim bacaları olarak hitap edilmektedir. Ana desandrenin 168.
metresinde (+335 kotu), +327 kotunda üretim yapmamızı sağlayan 50 metrelik,-14o
meyilinde rekup bulunmaktadır. Bu rekuba bağlı ve krom cevheri içerisinde sürülmüş 1
adet solda, 1 adet sağda olmak üzere 2 adet üretim hazırlık galerisi bulunmaktadır. Bu
galeriler +335 kotunda bulunan üretim galerilerinin üretimi bittikten sonra +327 kotunda
bulunun üretim galerileri faaliyete geçecektir. Ayrıca düz galeri ve ana desandre hava çıkış
yolu olarak kullanılmaktadır.
İkinci giriş +373 kotunda başlayan +319 kotuna kadar inen 215 metre uzunluğunda,
-14 meyilinde ana nakliye desandresi adı ile hitap edilmektedir. Bu desandre uç kısmından
(+319 kotu) ana desandrenin 220. metresine (+324 kotu) 25 metre uzunluğunda +14o
meyilindeki bağlantı desandresi ile bağlı olup ana nakliye desandresi, bağlantı desandresi
ve ana desandrenin bir kısmı 600 mm genişliğinde olan lastik bantlı konveyör ile yapılan
üretim nakliye yolu olarak kullanılmaktadır, Rekuplarda nakliye 600 mm genişliğinde
lastik bantlı konveyörler ile yapılmaktadır. Üretim galerilerinde ki nakliye zincirli
konveyörler ile yapılmaktadır. Ocakta toplamda 447 metre lastik bantlı konveyör ve 99
metre zincirli konveyör göçertme galerindeki krom cevherini yer üstüne nakletmek
amacıyla kullanılmaktadır.
o
Hazırlık Galerileri: Ana yollara ek olarak +316 kotuna inmek için desandre, ana
yol ve nefeslik olmak üzere toplamda 110 metredir. Hazırlık galerileri pasa içerisinde
sürülecektir.
Üretim Hazırlık Galerileri: Üretim amaçlı sürülen T-H galeri ve Ağaç galerilerin
toplam uzunlukları 1013 metredir. Üretim hazırlık galerileri krom içerisinden sürülecektir.
Hazırlık Galerilerinin Özellikleri:
Hazırlık Galerileri: 9 m2 kesitli olup, serpantin ve dünit formasyonlarında
sürülmektedir. +319 kotuna inen anayol desandrenin uç kısmından başlayan ve ocağın en
alt kotu olan +316 kotuna ulaşmamızı sağlayan bu galeriler genellikle 14o’yi geçmeyen
desandreler şeklindedir.
47
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Üretim Hazırlık Galerileri: T-H galeriler 9 m2, Ağaç bacalar 4 m2, oluklar 2,25
m2 olup tamamı krom içerisinde sürülen bu galeriler her kattaki krom bitimine kadar
kullanılmaktadır. Bu galeriler oluklar hariç düz sürülmektedir, oluklar dik (90o)
sürülmektedir.
Tahkimatlar: T-H demir bağ, Ağaç kasa ve oluk kasası olarak kullanılmaktadır.
Üretim Şekli: Mersin krom işletmesi yer altı ocağında 2003’ten günümüze kadar
kullanılan arkadan göçertmeli galeri yöntemi uygulanacaktır. Kromu takip ederek 1o
meyille bacalar sürüp aynadaki krom durumuna göre göçertme (Kara Tumba) yöntemiyle
üretime kazandırılacaktır.
Krom Kazanım ve Nakliye Durumu: 2013 yılnda yapılacak krom cevheri
üretimi, +327 kotunda sürülecek üretim hazırlık galerilerinden yapılacaktır. +316 kotuna
inmek için sürülecek hazırlık galerine 2013 yılı içerisinde başlanacaktır. Nakliye ise
göçertme aynasında zincirli konveyörün üstüne göçen krom cevherini, zincirli konveyör ile
anayollara, lastik bant konveyör ile ana yollardan ocak ağzına çıkarıp harman sahasına
dökecek ve harman sahasına dökülen tüvenan cevher triyaj yapılarak tenörü yükseltilip
krom zenginleştirme tesisine tüvenan cevher olarak verilecektir.
Havalandırma: Yeraltı ocak havalandırması, yeraltında güvenli ve rahat çalışma
koşullarını oluşturma amacı ile yeterli miktarda temiz havayı ocağa gönderme işlemi
olarak tanımlanır. Gaz tehlikesi olmayan metalik madenlerde uygulanan havalandırma
yöntemi doğal havalandırmadır. Yeraltındaki faaliyetler sebebiyle ortamdaki hava
kalitesinin bozulması önlenecek ve solunabilir toz konsantrasyonunun kontrol altında
tutulması sağlanacaktır.
Bu yöntemde yer altına sürülen desandrelerden +373 kotunda başlayıp +319 kotuna
inen, desandreden giren temiz hava üretim bacalarını dolaştıktan sonra, maden damarına
paralel olarak +372 kotuna çıkan desandre ile kirlenen hava dışarı atılacaktır.
Hava dolaşımının kolaylaştırılması ve kontrol altına alınabilmesi için 2 adet temiz
hava üfleyen fan ve 2 adet kirli havayı emen fan bulunmaktadır. Yüzeye irtibatlanan
ferelerden giren – çıkan hava ocakta oluşan ısı farkından dolayı hareketlenerek ve üretim
bacalarını dolaşıp kirli havayı da alarak, havalandırma başyukarılarından (Kaçamaklardan)
dışarıya çıkacaktır. Sıcaklık farkı hava akışının yönünü belirleyecek ve fanlarında
yardımıyla oluşturulacak bu sirkülasyon ocağın havalandırmasını sağlayacaktır.
14.09.1990 tarih ve 20635 sayılı RG’ de yayınlanan Maden ve Taşocakları
İşletmelerinde ve Tünel yapımında Yapımında Tozla Mücadeleyle İlgili Yönetmelik ile
21.02.2004 tarih ve 25380 sayılı RG’ de yayınlanan Yer altı ve Yerüstü Maden
İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır.
48
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Galerilerdeki Suyun Dışarı Atımı
Yeraltı işletmesi faaliyeti esnasında mevcut yağışlar sonucu çok çatlaklı ofiyolit
içerisinde sızan yağmur suları yeraltında alt kotlara kadar ulaşmaktadır. Bu suların yapılan
madencilik faaliyetini etkilememesi için pompalar vasıtası ile yüzeydeki atık havuzuna
basılmaktadır.
Yeraltına sızan yağmur sularının yüzeye ulaştırılma işlemi şu şekilde olmaktadır;
+323 metre kotunda bulunan su cebinde biriktirilen sızıntı suları önce 22 kw ‘lık dalgıç
pompa ile +347 metre kotundaki ana su cebine pompalanmaktadır.+347 metre kotundaki
ana su cebinden ise 55 kw ‘lık salyangoz pompa ile + 372 metre kotuna pompalanan su
ocak ağzından atık havuzuna drene edilmektedir.
Ayrıca ana nakliye desandrisinde +341 metre kotunda bulunan su cebindeki 30 kw
‘lık kademeli pompa bu desandrede toplanan suyu ocak dışına pompalamaktadır. Ocak
dışına çıkan su atık havuzuna boşaltılmaktadır. Mevsim şartlarına göre ocaktan ortalama
0,3 lt/sn su dışarıya pompalanmaktadır.
49
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Yeraltı İşletme Yöntemi İle Krom Cevherinin Üretiminin İş Akım Şeması
Ana Nakliye Yolu
Ana Nakliye Yolundan Krom Damarına Ulaşmak için Sürülen Rekup
Rekuptan Krom Damarına Sürülen Üretim Bacaları
Üretime Hazır Olan Bacaların Aynalarının Zincirli Konveyör (Toplam 99 m) Üstüne Göçertilmesi
Rekuplardaki 600 mm ‘lik Lastik Bantlı Konveyöre (Toplam 82 m) Yükleme
Ana Yollardaki 600 mm ‘lik lastik bantlı konveyöre (Toplam 330 m) Yükleme
Ocak Dışına Üretimin Çıkması
Ocak Ağızında Bulunan Harman Sahasında Triyaj Yapılması
Lastik Tekerlekli Yükleyici Yardımı ile Kamyonlara Yüklenmesi
Krom Zenginleştirme Tesisindeki Stok Sahasına Boşaltılması
Şekil 14. Yeraltı İşletme Yöntemi İş Akım Şeması
Patlatma Tekniği ve Detayları
Kapalı işletmede, maden bacasında da, maden patlatma yapılmadan sökülmektedir.
Tavan kendini tutmayacağından bacaya tahkimat yapılmaktadır. Kayacın gevşek olması
sebebiyle genelde patlatmaya ihtiyaç hasıl olmamaktadır.
50
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Patlatma genellikle yeraltı imalatında, tavan göçertmesinde ihtiyaç duyulmaktadır.
Yapılacak patlatmaların durumu ve patlayıcı madde hesaplamaları aşağıda verilmektedir.
Patlatma ihtiyacı : Yeraltında her vardiyada ortalama bir defada 3,50 – 4,00 m.
uzunlukta 10 adet delik delip patlatılacak ve günde 3 defa patlatma yaparak, maksimum 30
delik delinecek ve patlatılacaktır.
Patlatma ihtiyacı olduğunda delik delme işlemi martoperferatör ile yapılmakta ve
delikler elle doldurulmaktadır. Patlayıcı madde olarak bir delikte ortalama 4 lokum dinamit
(0,625 kg) ve 2 adet elektrikli kapsül kullanılacaktır.
Doğal malzemede olabilecek değişiklikler göz önüne alınarak hesaplanan miktar
%100 artırılacaktır. Aşağıdaki tablo buna göre oluşturulmuştur.
Malzemenin büyük çoğunluğu gevşek olacağından patlatmasız sökülmektedir. Eğer
üretim aşamasında sert malzemeli bir bölgeye denk gelinildiği takdirde patlatma yapılacak,
gevşek bir bölgeye gelindiğinde patlatma yapılmayacaktır.
Yapılacak yeraltındaki patlatmalar 335-325 kotlarında olacak ve zamanla daha
aşağılara inecektir. El martoperferatörü ile yapılacak küçük çaplı patlatmaların yer
yüzeyine ve en yakın eve etkisi hissedilemeyecek seviye olacaktır.
51
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 15. Yeraltı İşletme Yöntemi Galeri Kesit ve Plan Görünüşü
Patlayıcı Madde Kullanımı:
Asgari 100 m. Taşta Desandre sürülecektir.0,8 m. uzunluğunda matkapla delik
delinip beher lağım için 1 adet dinamit lokumu ve 1 m. Fitil ile 1 adet kapsül kullanılacağı
planlanmıştır.
Yıllık Toplam Patlayıcı Madde İhtiyacı
Yıllık Toplam Dinamit İhtiyacı
: 14 256 Kg.
Yıllık Toplam Fitil İhtiyacı
: 43 200 m.
Yıllık Toplam Kapsül İhtiyacı
: 43 200 adet
52
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Aylık Toplam Patlayıcı Madde İhtiyacı
Aylık Toplam Dinamit İhtiyacı
: 1 188 Kg.
Aylık Toplam Fitil İhtiyacı
: 3 600 m.
Aylık Toplam Kapsül İhtiyacı
: 3 600 adet
Haftalık Toplam Patlayıcı Madde İhtiyacı
Haftalık Toplam Dinamit İhtiyacı : 277,2 Kg.
Haftalık Toplam Fitil İhtiyacı
: 840 m.
Haftalık Toplam Kapsül İhtiyacı
: 840 adet
Günlük Toplam Patlayıcı Madde İhtiyacı
Günlük Toplam Dinamit İhtiyacı
: 39,6 Kg.
Günlük Toplam Fitil İhtiyacı
: 120 m.
Günlük Toplam Kapsül İhtiyacı
: 120 adet
Zenginleştirme Tesisi
Vaziyet planında gösterilen tesis alanında zenginleştirme tesisi bulunmaktadır.
Proje kapsamında ilave Zenginleştirme Tesisi kurulması planlanmaktadır. Zenginleştirme
tesisinin yıllık kapasitesinin 70.000 ton/yıl olması planlanmaktadır.
53
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Sayfa
Rev.
OPERASYON AKIŞ
MİNSAN MADENCİLİK
İŞLETME ADI : MERSİM KROM İŞL. PROSES ADI : KONSANTRATÖR TESİSİ
0
Tarih
Açık İşletme + Kapalı İşletme
(% 8- 10 Cr2O3)
- 400 mm
Primer Kırma
( Çeneli Kırıcı )
- 12 mm
- 50 mm
Sandvik Konik Kırıcı
( Tersiyer Kırıcı )
'+12 mm.
2 Katlı Elek
( 30'luk ve 12lik
+ 30 mm
Sekonder Çeneli
Kırıcı
- 12 mm
Değirmen Önü
Bunker ( -12 mm.)
B.Değirmen Önü
Elek (1,0 mm.)
+1 mm.
Sekonder Öğütme
- 2 mm
Primer Öğütme
+ 0,5 mm
- 0,5 mm
0,5 mm. Elek
Hydrosizer
Sallantılı Masa
Ara Ürün ( -1,0 mm. )
Nihai Ürün
Konsantre -1 mm
İri Artık -Şlam(%1-3 Cr2O3)
HAZIRLAYAN:
ONAY:
Şekil 16. Zenginleştirme Tesisi İş Akım Şeması
54
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Kamyonlarla ocaklardan getirilecek krom cevheri öncelikle tesis bünyesinde
bulunan stok sahasına nakliye edilecektir. Buradan alınacak krom cevheri Tesis tüvenan
silosuna beslenecektir.
Kırıcı: Tesis bünyesinde 5 adet kırıcı yer almaktadır. Silodan alınacak malzeme
kırıcıya verilecek ve burada tane boyutu -12 mm olarak bant konveyör yardımıyla
değirmen silosuna nakledilecektir. -12 mm boyutundaki kırılmış cevher bant konveyör
vasıtasıyla yaş elenecek -1 mm ‘nin altı hydrosizerlara +1 mm ‘nin üzerindeki cevher
serbest hale getirilmesi amacıyla çubuklu değirmenlere beslenecektir.
Değirmen: Tesiste 2 adet çubuklu değirmen mevcuttur. Duruma göre ileri ki
yıllarda gerekirse değirmen sayısı 3’e çıkarılacaktır. Malzeme değirmende tane boyutu -1
mm nin altında olacak şekilde öğütülecektir. Değirmenden çıkarılacak malzeme tromel
elekten geçirildikten sonra hydrosizerlara beslenecektir. Tromel çıkışında elde edilecek +1
mm boyutundaki cevher tekrar değirmene geri beslenmektedir.
Sallantılı Masa: Tesiste 51 adet çift katlı (102 adet) sallantılı masa yer almaktadır.
Eğer gerekirse masa sayısı artırılacaktır. Burada gerçekleştirilen işlemin temel ilkesi, sulu
ortamda sallantılı masalar yardımıyla ağır olan kromit taneleri ile hafif olan yan taşların
birbirinden ayrılmasının sağlanmasıdır. Bu bölümde elde edilecek konsantre ürün,
konsantre ürün havuzuna alınırken, ara ürün sallantılı masalara geri beslenmektedir. Atık
ürün ise iri atık stoğu ve ince atık çöktürme havuzlarına alınmaktadır.
Tesiste yer alan iki adet havuza dönüşümlü olarak krom konsantresi akıtılmaktadır.
Krom konsantresi yükleyici yardımıyla havuzdan alınarak yan tarafta bulunan stok
sahasında kurutulmakta ve Mersin ‘de bulunan depoya satışa sunulmak üzere kamyonlar
vasıtasıyla nakledilmektedir. Siklon altı iri atık yine yükleyici yardımıyla havuzdan
alınarak kum stok alanına nakliye araçlarıyla taşınmaktadır. Siklon üstü ince atık ise
pompalarla ince atık havuzuna basılmaktadır.
Atığın Susuzlandırılması
Konsantre tesisinden çıkan -1 mm. altı boyutundaki atık, ilk önce siklona basılarak
-40 mikron altı atık malzeme, siklon üzeri olarak ayrılmakta, buradan da çamur pompası
ile şlam havuzuna basılmaktadır. Buraya basılan -40 mikron altı atık şlam boyutundaki
malzeme olduğundan formasyonda bulunan çatlakları doldurarak sızdırmazlık
sağlamaktadır. Aynı zamanda üst üste çökelerek kalın bir tabaka oluşmakta, oluşan tabaka
ağırlık nedeniyle basınç oluşturduğu için ince malzemeler birbirine yapışarak bu
geçirimsizlik daha da artmaktadır. Konsantre tesisimizde hiçbir şekilde kimyasal
kullanılmamaktadır. (Çöktürmek amacıyla v.s.) Havuzumuzun kapladığı alanın büyük bir
alan olması sebebiyle çökme iyi olmakta, şlamın çökmesi sonucu oluşan temiz ve berrak su
tekrar tesiste kullanılmak üzere, su dönüş boru hattı ile tekrar tesis havuzuna geri
beslenmektedir. Atığın inert atık olduğunu belirten değerlendirme raporu hazırlatılmıştır.. 1 mm ve +40 mikron arasındaki iri kısımsa; havuzun etrafına dökülmek suretiyle; havuz
çeperinin daha da kalın olmasını sağlamakta ve ekstra bir güvenlik duvarı oluşturmaktadır.
Oluşturulan bu duvar sayesinde dışarıya oluşabilecek sızdırmalara karşı ekstra bir güvenlik
duvarı daha yapılmış olmaktadır. Bu şekilde havuz duvarı genişletilmek suretiyle yan
55
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
basınçlara karşı dayanım kazanmaktadır. Çökelen şlam alınarak Zenginleştirme Atığı
Düzenli Depolama Alanında depolanacaktır.
Zenginleştirme tesisinden arta kalan kum atık malzemesinin genel özelliklerinin
belirlenmesi amacıyla Çukurova Üniversitesi ‘ne Değerlendirme Raporu hazırlatılmıştır.
Söz konusu rapor Ek-22 ‘da sunulmuştur.
Faaliyetin sona ermesinden sonra kapalı sistem olarak kullanılan proses suyu
gerekli sızdırmasızlık önlemleri alındıktan sonra buharlaştırılarak bertaraf edilecektir.
Havuz dibinde kalan şlam malzemesi zenginleştirme atığı düzenli depolama alanlarında
Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine göre bertaraf edilecektir.
04.07.2012 tarih ve 8865 sayı ile Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre Yönetimi
Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 2012/15 sayılı Sondaj Çamurlarının ve Krom
Madeninin Fiziki İşleme Tabi Tutulması Sonucu Ortaya Çıkan Atıkların Bertarafına İlişkin
Genelge'nin 9. maddesinde "Krom madeninin hiçbir kimyasal madde kullanmadan fiziki
işleme tabi tutularak zenginleştirilmesi sonucunda ortaya çıkan ve tenör oranı %3'den
fazla olan atıkları gerekli önlemleri alınarak daha sonra değerlendirmek üzere saha içinde
biriktirebilecektir. Tenör oranı %3'den daha az ise bu atıkların depolanmasında analize
gerek görülmeden Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik'te depolama
kriterleri verilen III. Sınıf Düzenli Depolama Tesislerinde bertaraf edilecektir"
denilmektedir.
Zenginleştirme işlemi sonucu şlam (ince sulu kum) ve kum atıkları oluşmaktadır.
Kum atıklar tenör oranı % 3 ‘den fazla olması durumunda Kum Stok alanlarında geçici
olarak depolanacaktır. Kum atıkların tenör oranı % 3 ‘den az olması durumunda düzenli
depolama alanlarında bertaraf edilecektir. Şlam ise havuzlarda çöktürüldükten sonra
düzenli depolama alanlarında bertaraf edilecektir.
Mevcut tesiste oluşan atıklar için Atık Değerlendirme Raporu hazırlatılmıştır.
Rapora göre mevcutta oluşan atıkların tenör oranı % 3,12 olarak tespit edilmiştir. Rapor
Ek-22 ‘de verilmiştir.
Zenginleştirme tesisinden çıkacak atıklar (kum, şlam) 2012/15 sayılı Genelge ve
Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine göre bertaraf edileceğini
beyan ve taahhüt ederiz.
Çukurova Üniversitesine yaptırılan Atık Değerlendirme Raporunda (Ek-22)
zenginleştirme atığı olan kum atıkların sıva kumu veya beton agrerası olarak
kullanılabileceği belirtilmiştir. Bu kapsamda kum atıklar satılarak değerlendirilecektir.
Satılamaması durumunda Zenginleştirme Atığı Düzenli Depolama Alanlarında
depolanarak bertaraf edilecektir.
2.3.1.2. Üretim Miktarları
Mevcut ocak kapasitesi, planlanan ocak kapasitesi ve zenginleştirme tesisi
kapasitesi aşağıdaki tablolarda verilmiştir.
56
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Çalışma süreleri olarak;
•
•
•
Açık işletme yönteminde yılda 12 ay, ayda 30 gün ve günde 8 saat,
Kapalı işletme yönteminde yılda 12 ay, ayda 30 gün ve günde 24 saat 3 vardiya,
Zenginleştirme tesisinde yılda 12 ay, ayda 30 gün ve günde 24 saat 3 vardiya,
olarak planlanmaktadır.
Mevcut ocak ve zenginleştirme tesisi kapasiteleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 40. Mevcut Kapasiteler
Mevcut Üretimler
Aylık
(12 ay/yıl)
Yıllık
Tüvenan
Cevher
ton
972,22
29.166,67
350.000,00
m³
388,89
11.666,67
140.000,00
Konsantre
Cevher
ton
97,22
2.916,67
35.000,00
m³
38,89
1.166,67
14.000,00
Mevcut Ocak Üretim
Kapasitesi
Mevcut Zenginleştirme
Tesisi Kapasitesi
Günlük
(30 gün/ay)
Birim
Cevher Yoğunluğu 2,5 ton/m alınmıştır.
3
Planlanan ocak ve zenginleştirme tesisi için planlanan kapasiteler aşağıdaki
tablolarda verilmiştir.
Tablo 41. Planlanan Ocak Üretim Kapasiteleri
Planlanan Üretimler
Birim
Aylık
(12 ay/yıl)
Günlük
(30 gün/ay)
Yıllık
Açık İşletme
Üretimi
Tüvenan
Cevher
ton
1.388,89
41.666,67
500.000,00
m³
555,56
16.666,67
200.000,00
Kapalı İşletme
Üretimi
Tüvenan
Cevher
ton
555,56
16.666,67
200.000,00
m³
222,22
6.666,67
80.000,00
Toplam Kapasite
Tüvenan
Cevher
ton
1.944,44
58.333,33
700.000,00
777,78
23.333,33
280.000,00
m³
Tüvenan Cevher Yoğunluğu 2,5 ton/m alınmıştır.
3
Cevher zenginleştirme tesisinde yılda 700.000 ton tüvenan cevher fiziksel işleme
tabii tutulacaktır. Zenginleştirme tesisine giren tüvenan cevherin fiziksel işlemlerle
zenginleştirme işlemi sonucu %10’u konsantre cevher, %90’ı ise maden zenginleştirme
atığı olarak oluşmaktadır. Bu doğrultuda zenginleştirme işlemi sonrası 70.000 ton/yıl
konsantre cevher elde edilecek ve 630.000 ton/yıl maden zenginleştirme atığı oluşacaktır.
Tablo 42. Zenginleştirme Tesisi Kapasitesi
Planlanan Üretimler
Konsantre Cevher
Üretim Kapasitesi
Konsantre
Cevher
Birim
Günlük
(30 gün/ay)
ton
m³
Konsantre Cevher Yoğunluğu 4,5 ton/m3 alınmıştır.
57
Aylık
(12 ay/yıl)
Yıllık
194,44
5.833,33
70.000,00
43,21
1.296,30
15.555,56
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
2.3.1.3. Çalışacak Personel Sayısı
Faaliyet sırasında çalıştırılacak personel sayısı ve nitelikleri aşağıda verilmiştir.
İşletmenin ileriki dönemlerde göstereceği verime bağlı olarak çalışacak personel sayısında
artmalar olabilecektir.
Tablo 43. Mevcut ve Planlanan Personel Sayıları ve Nitelikleri
Personel
Mühendis
Mevcut
7
Planlanan
8
Zenginleştirme Tesisi, Açık ve Yeraltı İşletme İşçisi 97
107
Operatör
14
17
Mutfak
7
9
Atolye
5
7
Sondaj İşçisi
10
10
İdari Kadro
18
18
Toplam
158 kişi
176 kişi
Proje kapsamında çalıştırılacak personel düzenli aralıklarla sağlık taramasından
geçirileceğini ve çalışanlara her türlü kişisel korunma amaçlı maske, eldiven, baret gibi
malzemelerin temin edileceğini taahhüt ederiz.
Çalışacak personelin kullanacağı içme-kullanma suyunun kalitesinin 17.02.2005
tarihli ve 25730 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İnsani
Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik” (15.09.2006–26290, 31.07.2009–27305
tarih ve sayılı değişiklikler) ‘e uygun olacağını taahhüt ederiz.
58
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
2.3.2. Üretimde kullanılacak makinelerin, araçların ve aletlerin miktar ve özellikleri
Proje kapsamında ocak üretiminde ve proje alanında diğer işlerde kullanılacak
makine ve ekipman listesi aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 44. Kullanılacak Makine Ekipman Listesi
Makine/Ekipman
Mevcut
Planlanan
KONİK KIRICI
1
2
ÇENELİ KIRICI
3
6
DARBELİ KIRICI
1
2
ÇELİK BANT KONVEYÖR
2
4
ÇUBUKLU DEĞİRMEN
2
4
BİLYALI DEĞİRMEN
1
2
3 KATLI DERRICK ELEK
1
2
DEĞİRMEN ÖNÜ POMPA
2
4
ÇİFT KATLI SALLANTILI MASA
51
102
SALYANGOZ POMPA
3
7
ÇAMUR POMPASI
7
12
JENERATÖR
2
4
TRAFO
3
6
KAYA KAMYONU
2
2
ÇİFT ÇEKER KAMYON
3
11
LASTİK TEKERLEKLİ YÜKLEYİCİ
2
3
EKSKAVATÖR
2
3
HİDROLİK SONDAJ MAKİNESİ
2
2
YERALTI KEPÇESİ
2
3
HYDROSİYZER
4
8
SUSUZLANDIRMA KONİSİ
4
6
KONSANTRE KURUTMA MASASI
1
2
SİKLON
2
4
TİTREŞİMLİ ELEK
4
8
BUNKER
3
6
HIZAR
1
2
PRES
-
4
EMİCİ FAN
-
4
WAGON DRİLL
-
1
ÜFLEYİCİ FAN
-
3
ZİNCİRLİ KONVEYÖR
-
10
59
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
2.3.3. Üretim sırasında tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin kullanım
durumları, taşınmaları ve depolanmaları
Üretim sırasında tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin kullanımı
patlatma sırasında olacaktır. Patlatma için patlayıcı madde olarak ANFO kullanılacaktır.
Patlayıcı maddeler saha içerisinde depolanmayacak, yalnızca patlatma yapılacak
günlerde gereken miktarda temin edilecektir. 24.12.1973 tarih ve 14752 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan “Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan
İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkındaki Tüzük” hükümlerine uyulacaktır.
Patlayıcı madde kullanımı, 29 Eylül 1987 tarih ve 19589 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan 87/12028 karar sayılı “Tekel dışı bırakılan patlayıcı maddelerle av malzemesi
ve benzerlerinin üretimi, ithali, taşınması, saklanması, depolanması, satışı, kullanılması,
yok edilmesi, denetlenmesi usul ve esaslarına ilişkin tüzük” ‘e uygun olarak yapılacaktır.
Faaliyet alanı içerisinde proje kapsamında kullanılacak araçların yakıt ihtiyaçlarını
karşılamak için sahada 25.000 litre kapasiteli motorin tankı bulunmaktadır. Akaryakıt tankı
ile ilgili yazılar Ek-3 ‘de verilmiştir.
Tehlikeli madde sınıfına giren malzemelerin taşınması esnasında 22.10.1976 tarih
ve 15742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli Maddelerin
Karayolu İle Taşınması Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır.
2.3.4. Proje kapsamında ki ulaştırma altyapısı planı
Proje kapsamında zenginleştirme tesisinden çıkan konsantre krom Mersin İli,
Akdeniz İlçesi, Abdi İpekçi Cad. (148. Cad.) üzerinde bulunan Maden Depo Sahasına
nakledilecektir. Kullanılacak yol yaklaşık 25 km uzunluğunda ve nakliye yolunu gösteren
uydu görüntüsü Bölüm 2.1.2.7. ‘de verilmiştir.
Proje alanı içerisinde ulaşımı sağlayacak toprak yollar bulunmaktadır. Proje alanı
içerisindeki nakliye işlemleri bu yollar kullanılacaktır. ÇED sürecinin olumlu
tamamlanmasından sonra mevcut toprak yollarda düzenleme çalışmaları yapılacaktır.
Kullanılacak nakliye yolunun yerleşim birimlerine mesafeleri aşağıda verilmiştir.
Nakliye yolu;
- Musalı Köyünün yaklaşık 1 km batısından,
- Evrenli Köyünün yaklaşık 1,4 km doğusundan,
- Çelebili Köyü ve Camili Köyü içerisinden geçmektedir.
Çelebili ve Camili Köyülerinin etrafından geçen alternatif nakliye güzergahları
belirlenmiştir.
60
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Rapora konu olan cevher zenginleştirme tesisinde maksimum üretim koşullarında
yıllık 70.000 ton ve günlük 233,33 ton konsantre cevher elde edilecektir. Kromun
taşınacağı kamyonların kapasitelerinin 20 ton olacağı varsayılarak günlük kamyon sefer
sayısı (trafik yükü) ortalama 12 sefer olacaktır. Cevher yüklü kamyonların üzerleri toz
oluşumunu önlemek amacıyla branda ile örtülecektir. Nakliye esnasında kamyonların hız
sınırlarına uymasına dikkat edilecek ve kamyonlara aks yükü doğrultusunda yükleme
yapılacak olup, aşırı yükleme söz konusu olmayacaktır. Ayrıca yol üzerine uyarı tabelaları
konacaktır.
Nakliye yol güzergâhı üzerinden bulunan belde halkını mağdur etmemek için, alt
yapı, can ve mal güvenliği sağlanacaktır. Proje alanından nakliye esnasında; 2918 sayılı
Trafik Kanunu’na göre hazırlanan Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 100. maddesine göre
hız sınırına, 128. maddesine göre araçların boyut ve ağırlıklarına ve 134. maddesine göre
araçların yükleme kurallarına uyulacaktır. Patlatmalar esnasında ve cevherin taşınması
esnasında yollara zarar verilmeyecektir. Bölgede İl Özel İdaresi tarafından inşa edilmiş
altyapı ve yollara tesisin İnşaası ve işletilmesi esnasında verilecek zararlar faaliyet sahibi
firma tarafından karşılanacaktır.
Patlayıcı olarak kullanılacak malzemelerin taşınması esnasında “Tehlikeli
maddelerin Karayolu İle Taşınması Hakkında Yönetmelik” ilgili hükümlerine uyulacaktır.
Krom ocağı ve zenginleştirme tesisi kapsamında kurulacak tüm tesislere ve yapılara
ilişkin yer planlamasında Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği'ne göre gerekli
izinler alınacaktır.
Faaliyet süresince yola giriş ve çıkışlarda trafik güvenliği açısından her türlü önlem
faaliyet sahibi tarafından alınacaktır.
Karayolları Genel Müdürlüğü ‘nün 2012 yılı için hazırlamış olduğu Trafik Hacim
Haritası ‘na göre proje kapsamında kullanılacak nakliye yolu için trafik hacim verisi
olmadığı için trafik yoğunluğu bakımından incelenememiştir. Bölgenin trafik hacim
haritası aşağıdaki şekilde verilmiştir.
61
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Otomobil
Orta Yüklü Ticari Taşıt
Otobüs
Kamyon
Kamyon+Römork, Çekici+Yarı Römork
Toplam
Proje Alanı
Şekil 17. Bölge Trafik Hacim Haritası
(Kaynak : www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/S�teTr/Traf�k/Traf�kHac�mHar�tas�.aspx, 2012)
62
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI
3.1. Proje ve etki alanının mevcut ve planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri
3.1.1. Ekonomik Özellikler
Söz konusu proje, Mersin ili, Toroslar ilçesinde yer almakta olup, proje alanına en
yakın yerleşim birimleri, Musalı Köyü ve Darısekisi Köyüdür. Toroslar ilçesi Mersin İli
merkezinde yer aldığı için proje alanı ekonomik özellikleri Mersin İli için verilmiştir.
Mersin Türkiye’nin her bakımında en gelişmiş illerinden biridir. Bu gelişmenin
başta gelen sebepleri topraklarının çok verimli olması, sanayi bakımından ileri durumda
bulunması, maden bakımından zengin oluşu, Mersin limanının faaliyetidir. Gayri safi
hâsılanın (Brüt gelirin) % 40’ı sanayi, % 30’u tarım ve % 10’u ticaret sektöründen elde
edilir. Mersin her yönüyle zengin bir ilimizdir. Yurdumuzda çok yönlü, gelişmeye elverişli
bölgelerden biridir.
Tarım
Faal nüfusun çoğunluğu tarım sektöründe çalışır. Tarım (bitkisel) yapılan topraklar
% 25’tir.
Mersin ‘de yetişen tarım ürünleri çok çeşitlidir. En çok tahıl ekimi yapılır. Tarım
ürünleri seneden seneye artmaktadır. Elde edilen başlıca tarım ürünleri, buğday, arpa,
çavdar, pirinç, nohut, mercimektir. Sanayi ürünlerinden en çok pamuk yetişir. Ayrıca
yerfıstığı ve susam yetiştirilir. Mersin ilinde her çeşit sebze ekilir. Domates, biber, patlıcan,
fasulye, kabak, bakla, bamya, salatalık, ıspanak, lahana, marul, soğan ve karnabahar,
yetiştirilen başlıca sebzelerdir. Seracılık oldukça ilerde olup, Antalya’dan sonra en çok sera
alanı Mersin ‘de bulunur. Turunçgiller bol miktarda yetişir. Üzüm, keçiboynuzu, zeytin,
nar, muz, incir, erik, bâdem ve kayısı yetiştirilen diğer meyvelerdir. Kavun, karpuz da
oldukça fazla ekilir. Mersin ilinde modern tarım araçları kullanılır, geniş ölçüde gübreleme
ve sulama yapılır. Mersin Türkiye’nin tahıl, meyve ve sebze ambarlarından biridir.
Türkiye’nin dört bucağına turfanda sebze ve meyve Mersin’den gider. Mersin, yalnız
pamuk ambarı değil turfanda sebze ve meyve ambarıdır.
Hayvancılık
Hayvancılık dağlık bölgede ve yaylalarda yapılır. Arazinin % 15’e yakını çayır ve
meralık olmasına rağmen hayvan mal varlığı fazla değildir. Arıcılık gelişmiştir. Balıkçılık,
Akdeniz de geniş sahilleri olmasına rağmen, balık üretimi iki bin tondan biraz fazladır.
Mut’ta alabalık üretme çiftliği vardır. Tarsus, Berdan ve Tragon çayları tatlı su balıkları ile
doludur. Mersin balıkçılık için çok müsaittir.
Ormancılık
Mersin ili orman bakımından çok zengindir. Asırlar önce Mersin tamamen
ormanlarla kaplıydı. Günümüzde ise arazinin % 55’i orman ve fundalıklarla kaplıdır.
Anamur’dan Tarsus’a kadar kıyı kuşağı fundalıklarla (makilerle) kaplıdır. Makiler arasında
“Delice” denilen yabani zeytin ve fıstık çamları bulunur. Maki kuşağından 2200 m
yüksekliğe kadar sık ağaçlı ormanlara, daha yükseklerde bodur ve seyrek ormanlara
63
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
rastlanır. 600 m yüksekliğe kadar olan ormanlarda meşe, sakız, tespih, mersin ve sandal
ağaçları bulunur. Daha yükseklerde çeşitli çam türleri, köknar ve sedir ağaçları fazladır.
Ormanların kapladığı saha 785 bin, fundalık alan ise 100 bin hektardır. Ormanlardan her
sene 3500 ton reçine ve 250 bin m3 sanayi odunu elde edilir.
Madenleri
Mersin maden bakımından da zengin sayılır. Krom, bakır, demir, kuvarsit,
alüminyum, barit ve dolomit çıkarılır ve bir kısmı Mersin limanından dış ülkelere ihraç
edilir.
Sanayi
Sahip olduğu geniş hinterlant sayesinde Mersin Uluslararası Limanı, Türkiye’nin en
önemli ve en işlek limanıdır.
Türkiye'nin en büyük Serbest Bölgesi olan Mersin serbest bölgesi burada
kurulmuştur ve 300 şirkete ev sahipliği yapmaktadır. Mersin-Tarsus Organize Sanayi
Bölgesi'nde 150 'ye yakın firma faaliyet göstermektedir.
Türkiye'nin en önemli iç turizm merkezidir. Son yıllarda turizmde yapılan atamalar
ve sahile yapılan yeni otellerle Türkiye'nin yeni turizm bölgesi olma yolundadır.
Yapıldığında Türkiye'nin en uzun binası konumundaki Metropol Ticaret Merkezi 52
katlıdır ve Akdeniz ilçesindedir.
Alışveriş merkezleri Mersin'de yatırımlarını sıklaştırmaktadır. 2009 yılında
Avrupa'nın en iyisi seçilen Forum Alışveriş Merkezi, Marinavista, Carrefour ve Kipa
Outlet vb. Ticaret merkezleri Mersin'de çoğalmaktadır. Ayrıca Media Markt ve Vatan
Computer ucuz bilişim malzemeleri ile rekabeti sağlamaktadır.
Ulaşım
Mersin ili karayolu, denizyolu ve demiryolu ulaşımı bakımından çok müsaittir.
Adana Havaalanından havayolu ulaşımı bakımından faydalanır. Türkiye’nin her köşesi ile
ulaşım bakımından irtibatı vardır. Akdeniz sahillerini paralel olarak kat eden E-24 karayolu
Anamur, Silifke, Erdemli, Mersin ve Tarsus’tan geçer. Ankara-Konya E-35 Karayolu
Silifke’ye inerek E-24 karayolu ile birleşir. Ayrıca kaliteli devlet yolları ile Niğde-SivasKayseri; Adana-Hatay; Adana-Gaziantep-Urfa ve Kahramanmaraş-Malatya yönlerine
giden yollarla bağlıdır. İlçeleri köylere bağlayan yollar oldukça iyidir.
Mersin denizyolu taşımacılığı bakımından çok önemli bir merkezdir. Bu limana
senede gelen büyük gemi sayısı ortalama üç bindir. Bu liman Avrupa ve ABD ile Ortadoğu
arasında bir transit merkezidir. Limanda 140 gemi barınabilmekte ve aynı anda 15 gemiye
yükleme ve boşaltma yapılabilmektedir. 1961’de yapılan limanda biri 1593 m, diğeri 3933
m uzunlukta iki mendirek uzanır. 15 bin m2 ’lik sundurmalı ve 40 bin m2 ’lik açık
depolama alanı mevcuttur. Ayrıca Toprak Mahsulleri Ofisinin Silosu, Et ve Balık
Kurumunun Soğuk Hava Deposu, Akaryakıt depoları ve araçlar için park yeri ve limanda
20 rıhtım vardır. Mersin limanından başka Anamur, Taşucu ve Aydıncık’ta iskele;
Aydıncık ve Karaduvar’da ise balıkçı barınakları bulunur. Mersin, yurdumuzun batı, orta
ve doğu bölgelerini birleştiren demiryolu ağına bağlıdır. Kütahya-Afyon-Konya
64
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
istikametinden gelen demiryolu hattı Ulukışla’dan sonra iki kola ayrılır. Güneydoğuya
uzanan kol Adana-Mersin sınırını takip ederek Yenice, Tarsus ve Mersin’e ulaşır. Bu hat
daha çok yük taşımada kullanılır.
3.1.2. Nüfus
Yöre nüfusu aşağıdaki tablolarda verilmiştir.
Tablo 45. Mersin İli ve Toroslar İlçesi Nüfusu
Merkezler
Mersin
Toroslar
İl/İlçe Merkezi
Belde/Köy
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın Toplam
659.283 668.587 1.327.870 178.819 176.159 354.978
126.833 126.613
253.446
11.704
11.270 22.974
Erkek
838.102
138.537
Toplam
Kadın Toplam
844.746 1.682.848
137.883 276.420
TÜİK - Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları (2012 Yılı)
Tablo 46. Proje Alanı Yöresinin Nüfusu
Merkezler
Gözne
Darısekisi
Soğucak
Kepirli
Evrenli
Musalı
Erkek
1.954
134
1.053
137
111
428
Toplam
Kadın
1.792
117
1.050
126
114
428
Toplam
3.746
251
2.103
263
225
856
TÜİK - Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları (2012 Yılı)
Yöre nüfusunun yaş sınıflarına göre dağılımı aşağıdaki tablolarda verilmiştir.
Tablo 47. Proje Alanı Yöresinin Yaş Sınıflarına Göre Nüfus Dağılımı
Yaş Sınıfları
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
Erkek
69.549
69.909
75.998
74.100
59.397
65.605
68.573
64.208
59.577
57.204
47.716
41.607
29.833
20.782
14.833
10.469
MERSİN
Kadın
65.987
66.453
71.774
70.290
63.785
65.244
70.022
65.509
60.316
57.560
48.271
41.259
31.076
23.023
17.244
12.799
Toplam
135.536
136.362
147.772
144.390
123.182
130.849
138.595
129.717
119.893
114.764
95.987
82.866
60.909
43.805
32.077
23.268
65
TOROSLAR
Erkek
Kadın
12.653
11.771
12.237
11.779
13.426
12.623
12.746
11.994
10
10.945
11.093
11.402
12.026
12.073
10.59
10.679
9.681
9.477
9.302
8.711
7.261
6.973
5.981
6.114
4.387
4.458
2.951
3.156
1.99
2.396
1.24
1.585
Toplam
24.424
24.016
26.049
24.74
20.945
22.495
24.099
21.269
19.158
18.013
14.234
12.095
8.845
6.107
4.386
2.825
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
6.039
8.793
14.832
80-84
2.225
4.037
6.262
85-89
478
1.304
1.782
90+
TÜİK - Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları (2012 Yılı)
667
248
58
1.108
489
150
1.775
737
208
Mersin İlinin nüfusunda 2011 yılına göre %1 oranında artış olmuştur. Toroslar
İlçesinde %0,37 oranında artış olmuştur.
Mersin İlinin TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) 2012 yılı adrese dayalı nüfus kayıt
sistemi sonuçlarına göre aldığı göç 46.701 ve verdiği göç 53.423 kişidir. 2010 yılına göre
aldığı göç 51.328 ve verdiği göç 54.630 kişidir. 2010 yılına göre göçlerde azalma
olmuştur.
3.1.3. Sağlık (Bölgede mevcut endemik hastalıklar)
Bölgede mevcut bir endemik hastalık tespit edilmemiştir.
3.1.4. İnsan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli faaliyetler
Proje kapsamında insan ve çevre açısından riskli ve tehlikeli faaliyetler; patlatma,
kullanılacak araç ve ekipmandan kaynaklanacak kazalar, kaya düşmesi ve toprak
kaymasıdır.
Tehlikeli ve riskli faaliyetleri önlemek veya en aza indirgemek için alınacak
önlemler Bölüm 5.7’de detaylandırılacaktır.
Proje kapsamında, 10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik gereği İşyeri
Açma ve Çalışma Ruhsatı almak için müracaatlarda bulunularak ilgili yerlerden gerekli
izinler alınacaktır. Bu aşamada sağlık koruma bandı belirlenecektir. İnceleme kurulu
tarafından belirlenecek sağlık koruma bandı mesafelerine uyulacak ve tesis işletmeye
açılmadan önce ilgili kurumlardan gerekli izinler alınacaktır.
Ayrıca insan sağlığı açısından herhangi bir risk oluşmaması için görevli olmayan
kişilerin ocak alanı içerisinde bulunmasına izin verilmeyecek ve bu konuda işçiler
uyarılacaktır. Bu amaçla proje alanı içinde uyarıcı levhalar asılacaktır.
Aynı zamanda faaliyet alanı beton poligon taşlarla belirlenecektir.
3.1.5. Gerçekleşmesi beklenen gelir artışları; yaratılacak istihdam imkanları, nüfus
hareketleri
Proje kapsamında 176 kişinin istihdam edilmesi planlanmaktadır. İşgücü
gereksinimi proje sahasına yakın yerleşim birimlerinde yaşayan kişilerden sağlanacaktır. 1
kişinin 4 kişilik bir ailesi olduğu düşünülürse, faaliyetin gerçekleştirilmesi sonucu ortalama
704 kişinin geçimine katkı sağlanmış olacaktır.
66
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Çalışacak personelin ihtiyaçları ilçe merkezinde ve civar köylerde sağlanacağından
ilçe ve il ekonomisine de katkıda bulunulmuş olunacaktır.
3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri)
Proje alanı yakın çevresinde bulunan; Musalı köyünde ilköğretim okulu ve sağlık
evi bulunmaktadır. Sağlık ocağı bulunmamaktadır. Darısekisi köyünde ise sağlık ocağı ve
sağlık evi bulunmamaktadır. İlköğretim okulu var fakat faal değildir. Taşımalı eğitim
yapılmaktadır.
3.1.7. Çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik/sosyal
altyapı ihtiyaçları
Proje kapsamında vaziyet planında idari alan olarak gösterilen toplam 8888 m2
şantiye alanı ve idari bina alanı bulunmaktadır. Personel ihtiyaçlarını bu alanlarda bulunan
sosyal tesis binasında gidermektedir.
3.1.8. Projenin fayda-maliyet analizi
Proje yatırımları, ruhsat sahibinin öz kaynaklarından karşılanacaktır.
Kapasite artışı için ilk yatırım maliyeti, yıllık işletme maliyeti ve yıllık işletme kârı
aşağıdaki tablolarda verilmiştir.
Tablo 48. İlk Yatırım Maliyeti
Yatırım
Ruhsat için müracaat
İşletme Ruhsat Harcı
Rezerv etüt, sondaj, galeri, yarma vs. giderleri
Arazi Kiralaması
Arazi Düzenlenmesi
İnşaat İşleri
Ulaştırma Giderleri
Makine veTeçhizat giderleri
Restorasyon Gideri
Personel Eğitimi
Malzeme Gideri
Beklenmeyen Gideri
İşletmeye alma Gideri
Maliyet (TL)
1.940,00
4.657,00
100.000,00
50.000,00
50.000,00
50.000,00
50.000,00
200.000,00
50.000,00
25.000,00
25.000,00
100.000,00
75.000,00
Toplam
781.597,00
67
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 49. Yıllık İşletme Maliyeti
Gider Kalemleri
İşçilik ve Personel Giderleri
Yakıt ve Yağ Giderleri
Elektirik Enerjisi Gideri
Maden Direği-Tahkimat Gideri
Patlayıcı Madde Gideri
Sarf Malzemesi Gideri
Bakım ve Onarım Giderleri
Amortismanlar
Beklenmeyen Giderler
Tutar (TL)
1.866.000,00
427.592,50
500.000,00
6.750,00
100.000,00
40.500,00
70.500,00
141.000,00
157.617,13
Toplam
3.309.959,63
Proje kapsamında yılda 700.000 ton tüvenan cevher çıkarılacak ve zenginleştirme
tesisinde yıllık 70.000 ton konsantre krom üretimi yapılması planlanmaktadır. 1 ton krom
414 TL ‘ye satıldığı kabul edilirse 70.000 ton x 414 TL/ton = 28.980.000 TL gelir
sağlanacaktır.
Tablo 50. Yıllık İşletme Kârı
A
B
C
D
E
F
G
H
Kalemler
Proje Geliri
Proje Gideri
Gayrisafi Kâr (A – B)
Devlet Hakkı (A x 0,04)
Ek Devlet Hakkı (A x 0,012)
Toplam Devlet Hakkı (D + E)
Kurum Vergisi (C x 0,3)
Kullanılabilir Kâr (C – F – G)
Tutar (TL)
28.980.000,00
3.309.959,63
25.670.040,37
1.159.200,00
347.760,00
1.506.960,00
7.701.012,11
16.462.068,26
Yılda giderler toplamı 3.309.959,63 TL ‘dir. Projenin yıllık net kârı 16.462.068,26
TL olacaktır. Proje gelirinin %5,2 ‘si Devlet Hakkı olarak ülke ekonomisine gelir
sağlayacaktır.
Üretim çalışmaları sırasında birçok gider kalemi açığa çıkacaktır. Bu gider
kalemleri; yapılacak olan yeni yatırımlar, çalıştırılacak personel, inşaat giderleri, ulaştırma
giderleri vb. olacaktır. Sonuçta gerek yöre halkının istihdam edinmelerini gerekse ülke
ekonomisinin kalkınmasında küçük de olsa bir paya sahip olacaktır.
Üretim gerçekleşmesi için ihtiyaç duyulan ara elemanlar olarak; yakıt, gıda
maddeleri, makine ve ekipmanlar, bu elemanların üretildiği sektörlere dönük olumlu etkiler
açığa çıkacaktır.
68
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri
Projeden etkilenen yerleşim yerleri Bölüm 2.2 ‘de ayrıntılı olarak verilmiştir.
Proje etki alanı, projeden kaynaklanması beklenen toz emisyonu, gürültü ve
titreşimin en yakın yerleşim yerleri olan 600 m mesafedeki Musalı Köyü ve 1500 m
mesafede olan Darısekisi Köyü kapsamında değerlendirilecektir.
3.1.10. Projenin ekonomik ömrü
Bölgede yapılan 27 adet cevher kesilen sondaj verilerine göre 798.945 ton jeolojik
rezerv tespit edilmiştir. Hazırlamış olduğumuz nihai açık işletme projesi tüm bu rezervi
almaya yöneliktir. Ocakta yapılacak tüvenan cevher üretim miktarları piyasa talepleri
doğrultusunda şekillendirilecek ve nihai projede belirtilen teknik detaylara uyularak
çalışılacaktır. Sondaj çalışmaları ile tespit edilen rezerv miktarı hesabı aşağıda verilmiştir.
Açık işletmeden kuzeydoğu yönünde sondajlı cevher aramaları devam etmektedir.
Sondajların cevher kesme durumuna göre tekrar jeolojik ve işletilebilir rezervler
hesaplanacak bu çerçevede işletme ömrü netleştirilmiş olacaktır. Söz konusu bu işlemlerin
yapımı yaklaşık 1,5 – 2 yıl zaman alacaktır. Ruhsat sahasında cevher potansiyelinin yüksek
olması nedeniyle cevher üretim ve arama faaliyetleri bir arada yürütülmektedir. Yıllar
itibariyle yapılan sondajlı cevher arama faaliyetlerine göre görünür muhtemel mümkün
rezervler sonuçlandırılacaktır.
Ruhsat sahasında yapılması planlanan 1 nolu açık işletmede cevherleşmenin 300
metre uzunlukta olduğu gözlemlenmiştir. Bu cevherleşme 40 metre kalınlığa sahip olup 35
metre derinliğe ulaşmaktadır.
300 m x 40 m x 35 m x 2,5 ton/m3 = 1.050.000 ton görünür rezerv tespit edilmiştir.
Ruhsat sahasında gözlemlenen krom kristalleri barındıran dünitlerin yoğun olması
cevher potansiyelinin yüksek olduğunu göstermektedir. Sondaj çalışmaları ile görünür
hale getirilebilecek 1.500.000 ton muhtemel ve 1.900.000 ton mümkün rezerv ön
görülmektedir. Ruhsat sahasında toplamda 4.450.000 ton görünür + muhtemel + mümkün
rezerv bulunmaktadır.
Açık işletmede kapasitesi 500.000 ton/yıl ve kapalı işletmede kapasitesi 200.000
ton/yıl planlanmaktadır. Buna göre toplam kapasite 700.000 ton/yıl olacaktır.
Proje Ömrü
: 4.450.000 ton / 700.000 ton/yıl = 6,4 yıl
Projenin ekonomik ömrünün 6,4 yıl olacağı tahmin edilmektedir.
Sondaj Çalışmaları ile Tespit Edilen Rezerv Hesabı
Sahada 2011 yılında 13 lokasyonda 35 adet sondaj kuyusu açılmış ve toplam
3534,5 metre karotlu sondaj yapılmıştır. Yapılan bu 35 adet sondaj kuyusunun 27 adetinde
cevher kesilmiştir. 27 adet cevherli sondajdan elde edilen veriler ile kesitler
oluşturulmuştur.
69
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 51. Rezerv için Sondaj Bilgileri
70
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
71
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Kesitler ile yapılan jeolojik rezerv hesabında; 798.945 ton jeolojik rezerv
hesaplanmıştır. Bu hesap yapılırken her 20 metrede bir kesit alınmış ve kesitlerde cevherli
alanlar hesaplanmıştır. Hacim hesabında aşağıdaki formül kullanılarak hesap yapılmıştır.
𝐻𝑎𝑐𝑖𝑚 = �
𝐾𝑒𝑠𝑖𝑡 2 − 2’ 𝐴𝑙𝑎𝑛𝚤 + 𝐾𝑒𝑠𝑖𝑡 3 − 3’ 𝐴𝑙𝑎𝑛𝚤
� × 20 𝑚 = ⋯ 𝑚3
2
Tüm kesitler için bulunan hacimlerin toplamı (m3) x yoğunluk(2,5 ton/m3) =
Jeolojik Rezerv (ton) Bu yöntem ile bulunan rezerv 798.945 ton olup aşağıdaki tabloda
sunulmuştur.
Tablo 52. Rezerv Hesabı
KESİT
NO
ALAN
(m2)
HACİM
(m3)
UZUNLUK
(m)
1-1'
481,54
20
25.518,80
2-2'
794,40
20
39.082,80
3-3'
1.159,74
20
49.147,20
4-4'
1.297,62
20
46.880,00
5-5'
1.046,38
20
43.021,60
6-6'
1.104,70
20
45.103,20
7-7'
1.150,46
20
46.916,80
8-8'
1.195,38
20
23.907,60
TOPLAM
8.230,22
319.578,00
YOĞUNLUK
(ton/m3)
2.5
REZERV
(ton)
798.945,00
3.1.11. Zamanlama tablosu
Zamanlama tablosu Bölüm 1.1.3. ‘de verilmiştir.
3.2. Diğer hususlar
Bu bölümde yukarıda açıklananlar dışında belirtilmesi gereken başka bir husus
bulunmamaktadır.
72
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
BÖLÜM 4. MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN
KULLANIMI
4.1. Arazi kullanım ve mülkiyet durumu
4.1.a. Tarım ve Hayvancılık
4.1.a.1. Arazinin ilğili mevzuata göre durumu
Proje alanının tamamı dağlık, tepelik alan içerisinde kalmaktadır. Faaliyet için
kullanımı planlanan alanın çoğunluğu orman alanı sayılan alanlar içerisinde kalmaktadır.
Proje alanı içerisindeki arazi durumunu gösteren harita aşağıdaki şekilde verilmiştir.
Verimli Orman
Verimsiz Orman
Açıklık
Şekil 18. Proje Alanı Arazi Durumu Haritası
(Orman ve Su İşleri Bakanlığı – GEODATA)
4.1.a.2. Sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü
Tarımsal arazilerin büyük bir çoğunluğu ovada bulunduğu için verimli ve
sulanabilir özelliğinden dolayı iklim özelliklerinin de uygun olması nedeni ile polikültür
bir tarım gerçekleştirilmektedir.
73
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 53. Mersin İli Tarım Alanlarının Kullanılış Amaçlarına Göre Dağılımı
Meyveler,
içecek ve
baharat
bitkilerinin
alanı
(dekar)
Süs
Bitkileri
Alanı
(Dekar)
13.523,00
50.625,00
0
20.000,00
4.896,00
2.806,00
0
57.086,00
2.850,00
3.383,00
13.434,00
0
46.948,00
20.782,00
3.423,00
3.125,00
19.618,00
0
Erdemlı
444.726,30
127.831,00
125.500,00
57.637,00
133.719,00
39,3
Gülnar
860.047,00
780.024,00
17.000,00
886
62.137,00
0
Mut
644.177,00
212.665,00
15.800,00
21.399,00
394.313,00
0
Silifke
478.807,00
331.307,00
15.000,00
35.307,00
97.193,00
0
Tarsus
881.061,00
561.442,00
500
Akdeniz
165.753,00
6.155,00
Mezitli
76.684,57
Toroslar
Yenişehir
İlçeler
Toplam
(dekar)
Tahıllar ve
diğer
bitkisel
ürünlerin
ekilen alanı
(dekar)
Nadas
alanı
(dekar)
Sebze
bahçeleri
alanı
(dekar)
Anamur
188.048,00
100.870,00
23.030,00
Aydıncık
46.158,00
18.456,00
Bozyazı
76.753,00
Çamlıyayla
111.626,00 207.253,00
240
0
43.270,00
116.286,00
42
17.424,00
5.000,00
12.774,00
41.426,00
60,57
70.613,00
13.903,00
16.400,00
1.491,00
38.819,00
0
33.674,00
11
9.140,00
1.045,00
23.478,00
0
TÜİK – Bitkisel Üretim İstatistikleri Veri Tabanı (2012 Yılı)
Tablo 54. Tarım Alanları ve Kullanış Amaçlarına Göre Dağımı
Bölge
Toplam
Alan(dekar)
Tahıllar ve
diğer bitkisel
ürünlerin
ekilen alanı
(dekar)
Nadas alanı
(dekar)
Türkiye
237.954.812,8 54.644.523,41 42.861.366,00
Mersin
4.013.449,87
2.247.956,00
253.643,00
Toroslar
70.613,00
13.903,00
16.400,00
TÜİK – Bitkisel Üretim İstatistikleri Veri Tabanı (2012 Yılı)
74
Meyveler,
içecek ve
Süs Bitkileri
baharat
Alanı
bitkilerinin
(Dekar)
alanı
(dekar)
8.271.142,00 32.129.886,00
47.895,42
Sebze
bahçeleri
alanı
(dekar)
310.362,00
1.201.107,00
382,00
1.491,00
38.819,00
0
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.1.a.3. Ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları
Ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları aşağıda verilmiştir.
Tablo 55. Toroslar İlçesi Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler Üretim Miktarları
Grup adı
Saman ve Ot
Tahıllar
Ekilen alan
(dekar)
Ürün adı
Üretim
(ton)
Verim
(kg/da)
Fiğ (Yeşil Ot)
724
717
300
418
Korunga (Yeşil Ot)
174
172
72
418
Hayvan Pancarı
17
17
71
4.176
Buğday (Diğer)
12.188
12.188
3.291
270
Mısır (Dane)
93
93
46
495
Arpa (Diğer)
440
440
108
245
25
25
7
260
100
75
13
100
75
13
11
7
2
110
93
154
Çavdar
Patates-Kuru BaklagillerYenilebilir Kök Ve Yumrular
Hasat edilen
alan
(dekar)
Nohut
Fasulye (Kuru)
Mercimek (Yeşil)
TÜİK – Bitkisel Üretim İstatistikleri Veri Tabanı (2012 Yılı)
Tablo 56. Toroslar İlçesi Sebze Üretim Miktarları
Grup adı
Ürün adı
Soğan (Taze)
Kök ve Yumru Sebzeler
Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler
Diğer Sebzeler (Başka Yerde
Sınıflandırılmamış)
Üretim (ton)
638
Sarımsak (Taze)
12
Turp (Kırmızı)
Domates (Sofralık)
22
1.62
Hıyar (Sofralık)
412
Biber (Dolmalık)
130
Biber (Sivri)
140
Bamya
10
Patlıcan
162
Kabak (Sakız)
102
Bezelye (Taze)
6
Fasulye (Taze)
138
Bakla (Taze)
18
Barbunya Fasulye (Taze)
78
Marul (Göbekli)
20
Ispanak
96
Maydonoz
20
Tere
3
Nane
10
TÜİK – Bitkisel Üretim İstatistikleri Veri Tabanı (2012 Yılı)
75
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 57. Toroslar İlçesi Meyve, İçecek ve Baharat Bitkileri Üretim Miktarları
Türler
Ürün adı
Elma
(Golden)
Elma
(Starking)
Diger
Meyveler-Tas
Çekirdekliler
Ve Yumusak
Çekirdekliler
44
341
75
4.55
340
4.89
120
75
73
1.025
50
1.075
Elma (Diğer)
680
1.043
67
15.56
430
15.99
Armut
140
132
42
3.15
300
3.45
Ayva
91
297
55
5.4
0
5.4
78
86
55
1.56
390
1.95
12.275
2.445
45
54.344
35.8
90.144
Erik
1.725
2.414
62
38.93
685
39.615
Kayısı
360
401
46
8.71
450
9.16
Kiraz
4.565
3.387
55
61.59
6.55
68.14
Vişne
5
4
44
90
0
90
Dut
0
5
42
120
0
120
Nar
360
588
50
11.765
2.195
13.96
446
289
48
6.025
500
6.525
113
90
54
1.665
0
1.665
Muz
9
45
5
9
0
9
Kivi
178
122
16
7.6
1
8.6
Avokado
5
7
56
125
0
125
İncir
9
3
24
125
15
140
822
1.334
116
11.5
680
12.18
228
294
92
3.2
175
3.375
1.014
1.353
82
16.5
2.86
19.36
639
2.04
102
20
5
25
183
497
92
5.4
0
5.4
Şeftali
(Nektarin)
Şeftali
(Diğer)
Trabzon
Hurması
Keçi
Boynuzu
Muz-IncirAvakadoKivi
Turunçgiller
Meyve
Toplu
Ağaç başına
Meyve
Toplam
Üretim
vermeyen
Meyveliklerin
ortalama veren yaşta
ağaç sayısı
(ton)
yaşta ağaç
alanı (dekar)
verim(kg) ağaç sayısı
sayısı
Portakal
(Washington)
Portakal
(Yafa)
Portakal
(Diğer)
Mandalina
(Satsuma)
Mandalina
(Clementin)
76
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Mandalina
(King)
Mandalina
(Diğer)
122
331
92
3.6
0
3.6
355
484
103
4.7
550
5.25
345
490
101
4.85
400
5.25
203
540
150
3.6
0
3.6
9.5
756
0
9.5
0
9.5
400
3
0
400
0
400
730
593
25
23.717
3
26.717
620
515
25
20.597
3.47
24.067
Badem
781
364
35
10.4
1.76
12.16
Ceviz
1.674
1.71
65
26.3
1.615
27.915
Limon
Üzüm
Zeytin Ve
Diğer Sert
Kabuklular
Greyfurt
(Altıntop)
Üzüm
(SofralıkÇekirdekli)
Üzüm
(SofralıkÇekirdeksiz)
Zeytin
(Sofralık)
Zeytin
(Yağlık)
TÜİK – Bitkisel Üretim İstatistikleri Veri Tabanı (2012 Yılı)
4.1.a.4. Hayvancılık türleri, adetleri ve beslenme alanları
Toroslar ilçesinde yetiştirilen hayvan türleri ve sayıları aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
Tablo 58. Toroslar İlçesi Hayvan Türleri ve Sayıları
Hayvan Grubu
Büyükbaş Hayvan
Küçükbaş Hayvan
Kümes Hayvancılığı
Tek Tırnaklılar
Hayvan Adı
Sığır (Kültür)
Sığır (Melez)
Koyun (Yerli)
Keçi(Kıl)
Koyun(Merinos)
Et Tavuğu
Yumurta Tavuğu
At
Katır
Eşek
Hayvan Adı
Köy sayısı
Arıcılık
11
GençYavru
Yetişkin
1.22
2.425
8.95
35
3.73
Toplam
550
800
6.545
15.3
0
-
68
15
20
Yeni
kovan
sayısı
22
Hayvan Adı
İpekböcekçiliği
TÜİK – Hayvancılık İstatistikleri Veri Tabanı (2012 Yılı)
77
9
10
20
Eski
kovan
sayısı
0
1.77
3.225
15.495
50.3
3.73
386.5
268
77
25
40
Toplam
kovan
22
Köy
sayısı
Hane
sayısı
-
-
Sağılan
hayvan
sayısı
(baş)
566
1.349
6.45
22.68
2.838
Süt (Ton)
2.148,335
3.662,526
496,650
2.585,520
139,062
-
Bal
Balmumu
üretimi
üretimi
(ton)
(ton)
350,000
6,000
Açılan
kutu
Yaş koza
sayısı
-
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.1.b. Orman Alanları
Proje kapsamındaki orman alanları için 6831 sayılı “Orman Kanunu” 16. Maddesi
gereğince izin alınacağını taahhüt ederiz.
Pasa alanı Bölüm 2.1.2.5 ‘de ve bitkisel toprak Bölüm 2.1.2.4 ‘de belirtilen
koordinat alanında depolanacaktır. Çevredeki dere, baraj, gölet sularını kirletmeyecek
şekilde gerekli tedbirlerin alınacağını, izne tabi olmayan yerlere ve ormanlara
dökülmeyeceğini taahhüt ederiz.
Yapılacak yolların yamaçlardan aşağı toprak kaydırmayacak şekilde yapılacağını,
kullanılacak orman yollarının bakım ve onarımının yapılacağını taahhüt ederiz.
4.1.b.1. Ağaç türleri ve miktarları veya kapladığı alan büyüklükleri
Çalışma yapılacak sahadaki ağaçların kapladığı alanlar aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
Tablo 59. Proje Alanı İçerisindeki Ormanlık Yerlerin Kapladığı Alanlar
Ruhsat Sicil No
15266
Alan Tanımı
Alan
Ruhsat
ÇED Talep Edilen Alan
Ormanlık Alanlar
Miktarı
Oranı
496,05 hektar
303,58 hektar
% 61
287,29 hektar
172,38 hektar
% 60
Proje alanı ve yakın çevresinde bulunması muhtemel ağaç türleri ve bu ağaç
türlerinin nesli tehlikeleri Bölüm 4.7 ‘de verilmiştir. Bölüm 4.1.b.2. ‘de amenajman
haritasında ağaç türleri verilmiştir.
78
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.1.b.2. Ocak yerinin işlendiği mescere haritası ve yorumu
Verimli Orman Alanı
Bozuk Orman Alanı
Ziraat Alanı(Z) ve Orman Toprağı Alanı(OT)
Mescere Tipleri : Çza0, Çzc2, Çzcd1, Çzcd2, Çzd1, BDy, OT, T, Z, İs
Çz : Kızılçam
Şekil 19. Amenajman Haritası
Proje alanı içerisinde ve çevresinde yukarıda verilen amenajman haritasına göre Çz
(Kızılçam Meşcere) rumuzlu ormanlık alanlar bulunmaktadır.
4.1.b.3. Sahanın yangın görüp görmediği
Mersin Orman Bölge Müdürlüğü ‘nün ÇED İnceleme ve Değerlendirme formunda
proje alanı için Orman Bölge Müdürlüğü ‘ne verilen taahhüt senedinde belirtilen şartlara
uyulması ve yangın ile ilgili tedbirlerin alınması talep edilmiştir. İlgili yazı ekte
sunulmuştur.
79
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.1.c. Proje yerinde elden çıkarılacak alanın değerlendirilmesi
4.1.c.1. Proje sırasında kesilecek ağacların tür ve sayıları, orman yangınları ve alınacak
önlemler
Proje sırasında kesilecek ağaç türleri Bölüm 4.7 ‘de verilmiştir. Kesilecek ağaç
miktarları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 60. Proje Sırasında Kesilecek Ağaç Miktarları
Ruhsat Sahası
ÇED Alanı
15266 Sicil Nolu Saha
Kesilecek Ağaç Miktarı
287,29 hektar
5406 m3
İşletmede orman yangını söndürme araç ve gereçleri hazır bulundurulacak, konu ile
ilgili kullanılacak araç ve gereçlerin kullanımları çalışanlara öğretilecek, araç ve gereçler
devamlı bakımlı bulundurulacaktır. Bu konuda en yakın Orman İdaresi ile iletişim
kurulacak ve gerek işletmede gerekse civarda çıkabilecek orman yangınları ivedi olarak
Orman İdaresine bildirilecek ve olası bir orman yangınında çalışanların tümü ile yangına
müdahale edilecektir.
4.1.c.2. Elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, arazi kullanım kabiliyeti
Mescere haritasına göre proje alanının yaklaşık 192,47 (% 40) hektar kısmı tarım
alanı olarak gösterilmektedir.
Tablo 61. Tarım Alanları
Ruhsat Sicil No
15266
Alan Tanımı
Ruhsat Alanı
(hektar)
Tarım Alanları
Miktarı
(hektar)
Oranı
Ruhsat
496,05 hektar
192,47
% 39
ÇED Talep Edilen Alan
287,29 hektar
114,91
% 40
4.1.c.3. Etkilenecek tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı
Proje kapsamında açık ocaklarda arazi hazırlık aşamasında bitkisel toprak
sıyrılması olacaktır. Sıyrılacak olan bitkisel toprak daha sonra çevre uyum çalışmalarında
kullanılmak üzere bitkisel toprak alanlarında depolanacaktır.
Proje kapsamında toplam 70,39 hektar pasa alanı oluşturulacaktır. Bitkisel toprak
için toplam 1,63 hektar depolama alanı oluşturulacaktır.
4.1.c.4. Proje alanında kültür ve tabiat varlıkları durumu
Proje alanında herhangi bir kültür ve tabiat varlığına rastlanılmamıştır.
80
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.1.c.5. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında etkiler ve alınacak
önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Arazi hazırlık aşamasında açık işletme alanında üretime bağlı olarak kademe
kademe bitkisel toprak sıyrılacaktır. Sıyrılacak bitkisel toprak dekapaj alanında
depolanacaktır. Daha sonra, üretim çalışmalarının sona ermesiyle ocak alanının rehabilite
edilmesi için kullanılacaktır.
4.2. Toprak özellikleri
4.2.a. Toprak yapısı ve arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması
Mersin İlinde çok değişik toprak yapısı gözlenmektedir. En fazla kireçli,
kahverengi orman toprakları hakimdir. Bunu sırasıyla kırmızı kahverengi topraklar,
alüvyal topraklar ve diğer toprak çeşitleri takip etmektedir. Ana madde, iklim, topoğrafya,
bitki örtüsü ve zamanın etkisi ile Mersin ilinde çeşitli büyük toprak grupları oluşmuştur.
Büyük toprak gruplarının yanı sıra, toprak örtüsünden ve profil gelişmesinden yoksun bazı
arazi tipleri de görülmektedir.
Proje alanı genelinde kırmızı renkli akdeniz toprakları bulunmaktadır.
4.2.b. Yamaç Stabilitesi
Planlanan kapasite artışı ve alan genişletmesi ile söz konusu krom ocağı sahalarında
üretim yöntemi olarak hem açık işletme hem de yeraltı işletme yöntemi uygulanacaktır.
Açık işletme yöntemiyle işletilecek ocaklarda örtü tabakası miktarının artması ve buna
bağlı olarak açık işletme yönteminin ekonomikliğini kaybetmesi durumunda yer altı
işletme yöntemine geçilebilecektir.
Açık işletme yönteminde basamaklar oluşturularak ilerleme sağlanır. Basamak
genişliği kullanılacak olan iş makinelerinin manevra kabiliyetlerine göre projelendirilir.
Ocakların açık işletmelerinde kullanılacak olan kamyonların geri ve ileri manevra
yapabileceği ve dönüşlerde rahat ve emniyetli bir şekilde hareket edebileceği bir basamak
genişliği yeterli olmaktadır. Basamakların genişliği 5 m. olarak planlanmıştır.
Basamakların yüksekliği 7 m olarak planlanmıştır.
Açık işletmelerde yaşanan en büyük problemlerden biri şev duyarlılığının
sağlanmasıdır. Bu bakımdan basamak şev açıları ve ocak genel şev açısının çok iyi
planlanması gerekmektedir. Söz konusu faaliyette basamak şev açısı 60 derece, genel ocak
şev açısı ise 45 derece planlanmıştır.
4.2.c. Erozyon
Proje alanında su ve rüzgar erozyonu olması mümkündür.
81
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Ancak proje kapsamında üretim çalışmaları esnasında basamaklar açılarak ilerleme
sağlanacak ve üretim çalışmaları sona erdiğinde, basamaklarda rehabilite çalışmaları
yapılacağından erozyon kontrolü sağlanmış olacaktır.
4.2.d. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında toprağa etkiler ve
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Proje kapsamında arazi hazırlık işlemleri söz konusu olacaktır. Açık işletme
yönteminde sahada bulunan bitki örtüsü sıyrılarak alınacaktır. Alınacak örtü tabakası saha
içerisinde dekapaj depolama ve bitkisel toprak depolama alanında depolanacak ve daha
sonra arazinin çevre uyumunda kullanılacaktır. Sıyırma işlemi sırasında bitkisel örtü
tabakası kaybının engellenmesi amacı ile; rüzgarlı havalarda gerekli olması halinde
nemlendirme yapılacak ve sıyrılan toprak savrulmadan kamyona yüklenecektir. Ayrıca
gerek görülmesi halinde kamyonun üzerindeki bitkisel toprak nemlendirilerek rüzgâr
nedeniyle oluşacak kayıplar en alt seviyeye indirilmeye çalışılacaktır.
-
Bitkisel toprağın depolanması sırasında aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir.
Sıyrılan toprak yığınlarının düz arazide, çalışmalara engel teşkil etmeyecek şekilde
biriktirilmesi,
Üst toprak yığınlarının uçuşmasını ve yağmurla taşınmasını önlemek için az
miktarda sıkıştırma yapılması,
Toprak yığınlarının üzerinde göllenmeye izin verilmeyecek şekilde drenaj sistemi
oluşturulması,
Depolama sırasında toprağın organik içeriğinin korunması amacıyla geçici olarak
bitkilendirilerek, gerekmesi durumunda gübre kullanılması,
Üst toprak rehabilitasyon amacıyla kullanıldığı zaman bitkilendirme çalışmalarına
kolaylık sağlamak için yeterli seviyede gevşek bırakılması.
Projenin inşaat ve işletme aşamasında çalışanlardan kaynaklanacak atıksular
19.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan “Lağım Mecrası İnşaası
Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik” hükümlerince
yapılacak olan sızdırmasız fosseptik çukurunda depolanıp, periyodik olarak Büyükşehir
Belediyesine ait vidanjörle çekilerek bertaraf edilecektir. Fosseptik çekimi ile ilgili belge
Ek-25 ‘de verilmektedir.
Sahada bulunan araçların, zenginleştirme tesisinin yağ bakım ve onarım işlemleri
sırasında atık yağ oluşumu muhtemeldir. Bu kapsamda oluşacak atık yağlar, 30.07.2008
tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların
Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine göre bertaraf edilecektir.
Proje kapsamında yapılacak çalışmalar sırasında, 08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı
Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal
Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik” ‘te belirtilen hususlara uyulacaktır.
82
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.3. Jeolojik Özellikler
Minsan Mad. San. ve Tic. A.Ş. ’ye ait Mersin İli, Toroslar İlçesi, Musalı Köyü,
Karabucak Deresi mevkiinde bulunan İR:15266 sicil nolu IV. grup maden (krom)
sahasında açık ve kapalı işletme türünde maden işletmeciliği yapılmaktadır. Açık ocak
işletmeciliği seklinde yürütülen madencilik faaliyetlerinde, 2012 yılının sonbahar aylarında
şev duraysızlığı sorunu meydana gelmiştir. Şev duraysızlığının oluştuğu açık ocak maden
işletmesinde ve dekapaj döküm alanında Mersin Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü
‘ne ayrıntılı jeolojik-jeoteknik çalışmalar yaptırılmıştır. Bu çalışmada verilen proje alanı
çevresi ve proje alanı jeolojisi aşağıda verilmiştir. Jeolojik ve Jeoteknik Değerlendirme
Raporu Ek-28 ‘de sunulmuştur.
4.3.a. Bölge Jeolojisi
İR:15266 sicil numaralı maden sahasında ve çevresinde Mesozoyik ve Senozoyik
yaslı dört litostratigrafi birimi yüzeylenmektedir. Bunlar sırayla; Üst Kretase yerleşim yaslı
Mersin Ofiyoliti ve ofiyolitik melanj (karısık) ile bu birimler üzerine uyumsuz olarak gelen
Oligo-Miyosen yaslı Gildirli Formasyonu ve Alt Miyosen yaslı Karaisalı Formasyonu’dur.
Alt–Orta Miyosen yaslı Güvenç Formasyonu ise Karaisalı Formasyonu ile geçişlidir.
4.3.b. Proje Alanı Jeolojisi
Çalışma alanının orta ve kuzey doğusu kesimlerinde Karabucak Deresi’nin iki
yanında ve Musalı Köyünün kuzeybatısında gözlenmektedir. Birim koyu renkli, zeytin
yeşili, kahverengimsi yeşil, mavimsi yeşil, siyahımsı yeşil renklerinde gözlenmektedir.
Ofiyolitik birimler tektonizma etkisiyle ilksel konum ve yapılarını kaybetmiştir ve
genellikle serpantinleşme hakimdir. Joteau (1980)’nun yaptığı çalışmalar sonucunda;
Mersin ofiyolitinin çoğunlukla, serpantinize olmuş büyük harzburjit dilimleri ve bunları
kesen toleyitik diyabaz daykları ve yer yer dünit, harzburjit, ortopiroksenit
bantlanmasından oluştuğu ve birimin Üst Kretase’de tektonik olarak bölgeye yerleştiği
tespit edilmiştir.
IR:15266 sicil nolu sahasında gözlenen ofiyolitik birim içerisinde tam bir
stratigrafik (eksiksiz bir ofiyolitik istife) seviyeye rastlanmamıştır. Bölgemizde seriye
hakim serpantinit ve serpantinize peridotlar hakimdir. Ofiyolitik birimin bölgeye yerleşim
yaşı Üst Kretase’dir. Bu birimin üzerine farklı yaşta kireçtaşı blokları içeren karmaşık seri
(Mofm) gelmektedir. Mersin melanjı olarak da adlandırılan bu birim Darısekisi’nin
kuzeydoğusunda geniş yüzlekler sunmaktadır. Ofiyolitik seri üzerine Oligo-Miyosen yaşlı
Gildirli Formasyonu uyumsuz olarak gelmektedir. Gildirli Formasyonu’nun bulunmadığı
yerlerde ofiyolitik seri üzerinde Alt Miyosen yaşlı Karaisalı Formasyonu uyumsuz olarak
yer alır.
83
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 20. Proje Alanı ve Çevresinin Jeolojik Haritası
4.3.c. Cevherleşme
Sahada kromit yatakları genellikle mercek şeklinde olmakla birlikte bu mercekler
doğu-batı doğrultusunda ardalanmayla devamlılık göstermektedir. Kromitin yan
kayaçlarını genellikle serpantin, dünit ve dünit ile harzburjitten serpantinleşmiş birimler
oluşturmaktadır. Kromit ile yan kayaç sınırı belirgin olup çoğu kez bu sınır zonu
faylanmış, breşleşmiş ve ileri derecede serpantinleşmişlerdir. Kromit merceklerini açık
yeşil renkli ipliğimsi kristallerden oluşan tremolit damarları keser. Tremolit kristalleri 6-7
mm boyundadır ve yer yer alterasyona uğramışlardır.
Cevher geometrisi incelendiğinde; açık işletme ve sondaj çalışmaları sonucunda
cevherin N 54o / 65o / SE konumunda bulunduğu tespit edilmiştir. 2011 yılında yapılan
sondaj .çalışmaları sonucunda cevherin 40 metre genişlik, 300 metre uzunluk, 35 metre
kalınlığa sahip olduğu tespit edilmiştir.
4.3.d. Depremsellik
18 Nisan 1996 tarih ve 96/8109 sayı ile yürürlüğe giren T.C. Bayındırlık ve İskan
Bakanlığı Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına göre proje alanı üçüncü derece deprem
bölgesinde bulunmaktadır. Türkiye ve Mersin deprem haritaları aşağıdaki şekillerde
verilmiştir. Buna göre Afet yönetmeliği ve Deprem Yönetmeliği’nde belirtilen hususlara
riayet edilecektir.
84
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Proje Alanı
Şekil 21. Türkiye Depremsellik Haritası
(Kaynak : Deprem Araştırma Dairesi ANKARA, 2003)
Proje Alanı
Şekil 22. Mersin İli Depremsellik Haritası
(Kaynak : Deprem Araştırma Dairesi ANKARA, 2003)
85
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Mersin ve ilçelerini içerisinde barındıran Orta Toroslar bölgesi, batıda Antalya
kuzeyinde yer alan sağ yanal doğrultu atımlı Kırıkkavak Fay Zonu ile doğudan da Tarsus
kuzeyinde yer alan sol yanal doğrultu atımlı Ecemiş Fay Zonu ile sınırlanmıştır. Kuzeyden
ise doğudan batıya doğru, Bolkar Dağları, Akçalı Dağları, Evlek Dağı ve en batıdan da
Geyikdağları çevrelenmiş olan Orta Torosların jeolojik evrimi Neotetis Okyanusunun
açılıp kapanmasına bağlı olarak şekillenmiştir.
Mersin ve yakın yöresinde gözlenen deprem üretebilecek aktif faylar aşağıdaki
şekilde verilmiştir. Bunlardan en önemlisi güneyde Lut Gölü ile kuzeyde Kahramanmaraş
arasında yaklaşık 1000 km uzunluğa sahip Ölü Deniz Fay Sistemidir. Afrika ve Arabistan
Levhalarının sınırını oluşturan ve sol yanal doğrultu atımlı fay özelliğinde olan bu fay
sisteminde son 20 milyon yıldan beri toplam 100 kilometrelik bir atım ölçülmüştür. Bu
nedenle bu bölgede oluşabilecek 7 ve üzerinde büyüklüğe sahip bir depremde Mersin ilinin
doğu bölümünün etkileneceği söylenebilir.
Mersin ve yakın yöresini etkileyebilecek diğer önemli fay sistemleri, yaklaşık 600
km uzanıma sahip ve sol yanal doğrultuda atımlı fay özelliği sergileyen Doğu Anadolu
Fayı, Kahramanmaraş civarında Ölü Deniz Fayı ile kesişir. Doğu Anadolu Fayı Türkoğlu
yakınında güney batıya doğru uzanarak Karataş - Yumurtalık Fay Zonunu oluşturur. Doğu
Anadolu Fayının güneybatı bölümünde farklı yıllarda farklı büyüklüklerde meydana gelen
depremler bu fay zonunun aktif olduğunu kanıtlamakta ve gelecek yıllarda önemli deprem
üretme potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir. Özellikle 1998 Adana-Ceyhan
depremi Mersin ilinin doğu bölümünde hissedilmiş ve bazı binalarda çatlamalara neden
olduğu bildirilmiştir. Bu bölüm içerisinde yer alan ve Gülek ile Karataş arasında uzanan
Karasantı-Karataş Fay Zonuda sol yanal doğrultu atımlı fay özelliğinde olup, önemli
ölçüde deprem potansiyeline sahiptir. Doğu Anadolu Fay Sisteminin güney uzantını
oluşturan 90 km uzunluğunda Gölbaşı-Türkoğlu ve 145 km uzunluğunda TürkoğluAntakya fayları (Şaroğlu ve Arpat, 1972; Şaroğlu ve diğ. 1992) son yüzyıl içerisinde
önemli deprem üretmemiş olup, bu bölümde yoğun bir enerji birikimi söz konusudur.
Mersin ve yakın yöresini etkileyebilecek başka önemli fay sistemi Kuzeyde Hafik
(Sivas) ile Güneyde Anamur (Mersin) arasında yaklaşık 700 kilometrelik bir uzanıma
sahip olan Orta Anadolu Fay Sistemidir (Koçyiğit ve Beyhan, 1998). Çok sayıda
segmentten (parçadan) oluşan Orta Anadolu Fay sisteminin, Çamardı ile Gülek Boğazı
arasında uzanan bölümü Ecemiş Fay Zonu (Yetiş, 1978) olarak tanımlanmıştır.
86
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 23. Mersin ve Yakın Yöresinde Yer Alan Aktif Fay Sistemleri
(Kaynak : Mersin İl Çevre Durum Raporu, 2010)
Orta Anadolu Fay Sisteminin Gülek Boğazı ile Anamur arasında uzanan bölümü
Namrun Fay Zonu olarak tanımlanmıştır. Mersin ve yakın yöresini en fazla etkileyebilecek
olan Namrun Fay Zonu batıda, Gülek Boğazından başlar, güneybatıya doğru sırasıyla,
Namrun (Çamlıyayla), Arslanköy, Sorgun Kuzeyi, Kurtsuyu Deresi, Göksu Irmağı, ve
Demirözü‟nden geçerek Anamur kuzeyinde son bulur. Doğrultusu boyunca bir iki yerde
atlamalar yapar. Ayrıca Namrun Fayı ile Mersin-Anamur kıyı şeridi arasında kalan bölgede
daha küçük ölçekli çok sayıda kırıklar da yer almaktadır. Bunların dışında Mut civarında
Mut Fayı ile Ovacık-Silifke arasında uzanan Ovacık Fayı önemli kırık hatlarına karşılık
gelmektedir (Şaroğlu ve diğ, 1992). 1900 yılından günümüze kadar Mersin ve yakın
yöresinde meydana gelen büyüklükleri 3 ten fazla olan depremlerin Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü verilerine göre Mersin Kenti ve yakın
yöresinde son yüzyıl içerisinde, 3-3.9 büyüklüğünde 36 adet, 4-4.9 büyüklüğünde 16 adet
ve 5-5.9 büyüklüğünde 3 adet olmak üzere toplam 55 adet deprem kayıt edilmiştir.
Büyüklüğü 4 ve daha fazla olan depremlerin haritadaki yerleri ise aşağıdaki şekilde
verilmiş olup, bunların faylara yakınlığı gösterilmiştir.
87
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 24. Mersin ve Yakın Yöresinde Önemli Faylar ve Son Yüzyıl İçerisindeki Deprem
Odaklarının Dağılımları
(Kaynak : Mersin İl Çevre Durum Raporu, 2010)
4.3.e. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında jeolojik etkiler ve
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Proje kapsamında açık işletme yöntemi ile üretim yapılacak ocak sahalarında delme
patlatma işlemi uygulanacaktır. Faaliyete geçildiği takdirde ocak şev açıları, tabaka
doğrultu ve eğimleri göz önünde bulundurulmak koşulu ile oluşturulacaktır. Bu şekilde
üretim yapıldığında toprak kayması ve kaya devrilmesi riskleri en aza indirilmiş olacaktır.
Ocak sahasında üretim esnasında taşıyıcı ve yükleyici ekipmanların rahat dönüş
yapabilmelerini sağlamak adına basamak yüksekliği 7 m, basamak genişliği 5 m yapılması
düşünülmüştür.
Deprem gibi acil durumlarda yönetimin ve personelin süratli ve doğru karar
almasını sağlamak, can ve malı korumak amacı ile acil müdahale ekibi oluşturulacaktır.
Bu kapsamda deprem gibi doğal afet durumları için alınacak önlemler aşağıda
açıklanmıştır.
Deprem Yaşanmadan Alınması Gereken Önlemler
•
•
İşletmede depremin ne olduğu, deprem sırasında neler yapılacağı hususunda eğitim
verilecek ve öncelikler belirlenecektir.
72 Saatlik Acil Durum için hazırlanılacak ve Acil Durum Ekipleri
güncelleştirilecektir.
88
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Acil Durum için gerekli ilk yardım ekipmanları kontrol edilecektir. İşletmede ve
taşıma araçlarında çadır, yangın söndürücü, pilli radyo ve el feneri bulundurulacaktır.
Depremde nerede toplanılacağı ve toplanma bölgesi belirlenecektir. Önemli evrak ve
Belgelerin başka yerlerde kopyaları bulundurulacak ve emniyetli olup olmadıkları
kontrol edilecektir.
Telefonların çalışmadığı durumlar göz önüne alınarak, haberleşme sağlamak için
araçlar belirlenecektir.
Tüm işletme elemanları deprem anında su, elektrik, gaz veya bunlarla çalışan alet,
araç ve cihazları açıp kapama, kontrol altına alma konusunda bilgilendirilecektir.
Dosya dolapları ve rafları hem birbirine, hem de duvara emniyetli bir şekilde
sabitlenecektir.
Üst raflardaki ağır eşyaları alt raflara indirilecektir.
Koridor duvarlarında asılı duran tablo ve benzeri eşyalar emniyetli ve düşmeyecek
şekilde sabitlenecektir.
Binada ve etrafta odun, kömür, gaz, benzin, kağıt, kuru ot, eski eşya v.b. yanıcı
maddeler varsa bunları binalardan uzaklaştırıp, yangın tehlikesi olmayacak emniyetli
yerlerde muhafaza edilecektir.
Yangın söndürme cihazlarının periyodik olarak kontrolleri yapılacaktır. Acil kaçış
yollarına ve acil çıkış kapılarının bulunduğu yerlerin önlerine malzeme istifi
yapılmayacaktır.
Deprem sonrası için bir buluşma noktası ayarlanacaktır.
Acil çıkış kapısı ve acil durum toplanma merkezlerine giden yollarda yönlendirme
levhaları yerleştirilecektir.
Kaçış yolu engelsiz tutulacaktır.
Yangın donanımları ve tüpler sürekli çalışır konumda olacaktır. Deprem sırasında
enerjinin kesilmesi gereken makine ve ekipmanların listesi hazırlanacak ve güncel
tutulacaktır.
İl, İlçe ve Kurtarma - Yardım Komitesi ile iletişim koparılmayacak, yeni bilgiler
temin edilecektir.
Projenin diğer bir kapsamı olan zenginleştirme tesisi kurulması aşamasında
“Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik” kapsamındaki şartlara
uyulacaktır.
4.4. Hidrojeolojik Özellikler
4.4.a. Bölge ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler
Akarsular
Göksu nehri, Berdan çayı, Anamur (Dragon) çayı, Lamas Çayı, Efrenk Çayı önemli
akarsuları oluşturmaktadır.
89
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bu akarsuların yıllık potansiyeli:
Tablo 62. Mersin İli Akarsularının Yıllık Su Potansiyeli
Akarsular
Su Potansiyelleri
Göksu Nehri
3400 hm³/yıl
Berdan Çayı
1200 hm³/yıl
Anamur Çayı
760 hm³/yıl
Lamas Çayı
165 hm³/yıl
Efrenk Çayı
80 hm³/yıl
Diğer Dereler
895 hm³/yıl
TOPLAM
6500 hm³/yıl
(Kaynak: Mersin İl Çevre Durum Raporu, 2011)
Mersin’de bulunan akarsuların su rejimleri dağlar ve platoların bazı bölümlerinin
orman örtüsünden yoksun olması nedeniyle genellikle düzensizdir. Yüksek oranda mil
taşımalarına karşın akarsular, iyi nitelikli sulama suyu özellikleri göstermektedir.
Göksu
Göksu (Calycadnos) iki kol halinde Batı Toroslar’dan çıkar. Güneyindeki kol
Geyik Dağları’ından çıkar. Uzun olan diğer kol ise, Haydar Dağları’ndan çıkar. Bu iki kol
Mut ilçesinin güneyinde birleştikten sonra Göksu adını alır. Göksu Silifke’de geniş bir
delta meydana getirir. Göksu’nun en geniş yeri 70 m. En derin yeri 6-7 m, en dar yeri 40
m, uzunluğu 268 km olup, Taşeli Platosu’nun sularını toplayarak Taşucu’nda denize
dökülmektedir. Şimdilik Göksu’dan yeteri kadar faydalanılmamaktadır. Göksu, denizden
itibaren tarandığı takdirde Silifke’ye kadar küçük gemilerin işlemesi uygundur.
Tarsus Çayı / Berdan Çayı (Cylellnos)
Tarsus Çayı, Bolkar Dağları’nın güney eteklerinde yer alan Namrun Yaylası’nın 30
km kuzeydoğusundan kaynaklanır. Kadıncık Deresi, Cehennem Deresi’nden oluşan 150
km uzunluktaki Tarsus Çayı, Tarsus’ta denize dökülür. Soğuk olması nedeniyle Berdan adı
verilmiştir. Tarsus Çayı, Antik çağda, Tarsus’un içinden geçtiğinden nehir ağzından Tarsus
Limanı’na kadar gemiler girer, çıkarmış. Bugün, Tarsus Çayı’ından Berdan Barajı
kurularak içmesuyu sulama suyu temininin yanında elektrik üretimi yapılmaktadır. Berdan
barajı aynı zamanda Tarsus Kenti ve Berdan ovasını taşkınlardan korumaktadır.
Anamur Çayı (Dragon)
Çeşitli kaynak sularının birleşmesi ile suyu bollaşan Anamur Çayı, Büğüldek
yöresinde bir şelaleden döküldükten sonra Anamur’da bir kıyı ovası meydana getirerek
denize dökülür. Uzunluğu 70 km’dir.
90
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Limonlu Çayı (Lamos)
Limonlu Çayı, Karaydın yöresinin kuzeyindeki dağlardan kaynaklanır. Aksıfat
Deresiyle birleşerek büyür ve Limonlu Kasabası’nda denize dökülür. Uzunluğu 130
km’dir.
Efrenk Çayı (Müftü Deresi)
Efrenk Çayı, Bolkar Dağlarının güney yamaçlarından kaynaklanır. 100 km
uzunluğundaki Efrenk Çayı Çağlarca yöresinde güneye dönerek Mersin’de denize dökülür.
Aslanköy mevkiinde Aslanköy Deresi olarak adlandırılır, Mersin’in kuzeyinde Müftü
Deresi adını alır.
Alata Çayı (Sorgun)
Küçük Sorgun ve Değirmenbaşı Pınarlarının birleşmesiyle Sorgun Çayı adında
devam eder, daha sonra Alata Çayı ismini alarak Erdemli’de denize dökülür. Uzunluğu 90
km’dir.
Mezitli Çayı (Liparis)
Mezitli Çayı, Fransız gezginlerden Langlois’un “Klikya’da Gezi” adlı kitabında
Liparis Çayı’nın suyunun şifalı olduğu; kenarının defne, yabani asma ve yabani güllerle
süslü olduğunu yazmaktadır.
Bakır Çayı
Akçalı Dağları’nın güney yamaçlarından kaynaklanır ve Anamur’un doğusunda
küçük bir ova meydana getirerek denize dökülür. Uzunluğu 60 km’dir.
Sipahi Deresi
Gülnar İlçesi’nin güneyinden kaynaklanan ve 35 km uzunluğundaki Sipahi Deresi,
denize döküldüğü yerde kıyı ovaları oluşturur.
Deliçay Deresi
Deliçay, Değirmendere civarının sularını toplayarak orada Değirmendere adını alır
ve Deliçay adıyla Mersin’in doğusunda Kazanlı ve Karaduvar arasında denize dökülür.
Tece Deresi
Fındık Pınarı yaylasının suyunu toplayarak güneye iner ve Tece Deresi adını alarak
denize dökülür.
Gilindires Deresi
Tepeköy civarının sularını toplayarak denize dökülür.
91
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Kargıcak Deresi
Torosların 1500 – 1600 kotlarından doğmakta, Karahıdırlı mevkiinden güneye
doğru ilerler ve Kaplanca Deresi adını alır. Kargıcak Deresi olarak denize dökülür.
Göller
Akgöl ve Paradeniz
Silifke İlçesi sınırları içerisinde bulunan Akgöl ve Paradeniz Denizle bağlantısı olan
göllerdir. Göksu Irmağı’nın denize döküldüğü yerin batısında denizle irtibatlı bulunan ve
suyu tuzlu olan 400 ha büyüklüğündeki Paradeniz Lagün Gölü ile daha batıda 1 100 ha
büyüklüğündeki Akgöl yer almaktadır. Paradeniz Lagünü bir kum seddesi ile denizden
ayrılmıştır. Tuzluluk oranı 20-30 gr/lt. arasında olan Paradeniz Lagünü acıgöl karakteri
taşımakta ve sığ kısmının derinliği 1,5 m civarındadır. Akgöl’ün suyunun tuz oranı tatlı su
denilecek kadar düşük olup, 1,0 gr/lt civarındadır. Bunun sebebi ise, deltadaki drenaj
kanallarından gelen tatlı su ile besleniyor olmasıdır.
Keklik Gölü
Keklik Gölü denizle bağlantılı olup, suyu tuzlu ve durudur. Bu gölde bol miktarda
balık yaşamaktadır.
Göletler
Çavuşlu Göleti
Tarsus İlçesi sınırlarında bulunan gölet, sulama amaçlı kullanılmaktadır. Sulanan
alan 208 ha’dır. Tipi toprak dolgu olup, yüksekliği 22 m, kret uzunluğu 558 m, maksimum
göl hacmi 1 663 000 m³ ve dolgu hacmi 275 594 m³’tür.
Esenpınar Göleti
Erdemli İlçesi sınırları içerisinde bulunan gölet, sulama amaçlı olup, toprak dolgu
tipindedir. Toplam 537 ha sulanmaktadır. Göletin yüksekliği 21 m kret uzunluğu 164 m.
Maksimum göl hacmi 304 190 m³, dolgu hacmi 91 364 m³’tür.
92
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.4.b. Yüzeysel su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri
Proje alanı ve yakın çevresindeki yerüstü ve yeraltı su kaynakları yukarıdaki
şekilde verilen Hidrojeolojik Haritada gösterilmiştir. Ayrıca Hidrojeolojik Harita Ek-10 ‘da
verilmiştir.
Proje alanı içerisinden proje alanının kuzey doğusundan giren ve güney batıdan
çıkan Karabucak deresi geçmektedir. Karabucak deresine bağlanan Kusça deresi ve
Kaplanlıkoyak deresi geçmektedir. Ayrıca proje alanı içerisinden Karabucak deresine
bağlanan mevsimsel akış gösteren kuru dereler geçmektedir.
4.4.c. Yeraltı ve termal su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri
Proje alanı içerisinde ve çevresinde bulunan su kaynakları harita çalışmaları ve
arazide yapılan incelemeler sonucunda tespit edilmiştir. Kaynaklar hakkında bilgi
aşağıdaki tabloda ve kaynakların fotoğrafları aşağıdaki şekilde verilmiştir.
Tablo 63. Proje Alanı İçerisindeki ve Çevresindeki Su Kaynakları
No
Kotu
(m)
Debisi
(L/s)
Kullanım Amacı
Proje Alanına Göre Konumu
İnceleme
Dönemi
SK1
820
0,4
Darısekisi köyü kullanma
suyu
ÇED Alanının 900 m batısında
Ağustos
2013
SK2
650
0,1
Çeşme olarak genel
kullanım
ÇED Alanının 400 m güneyinde
Ağustos
2013
SK3
585
1,5
Musalı köyü içme, kullanma
ve sulama suyu
ÇED Alanının 300 m güney
doğusunda
Ağustos
2013
Su kaynaklarının koordinatları Ek-11 ‘da verilen Hidrojeolojik Harita ‘da
verilmiştir.
Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü görüşü doğrultusunda su
kaynaklarına göre ÇED alanı belirlenmiştir. M.E.S.K.İ. görüşü Ek-25 ‘de verilmiştir.
Hidrojeolojik Etüt Raporu
Proje kapsamında hidrojeolojik etüt raporu hazırlatılmıştır. Rapora göre;
2010, 2011 ve 2012 yıllarında çok sayıda temel sondaj kuyuları açılmıştır. Temel
sondaj kuyularında yeraltısuyu seviyesine rastlanılmamıştır. İşletmede, 320 m kotuna
kadar inen yeraltı imalatlarında Ofiyolit çatlaklarından gelen su sızıntıları; mevsimine göre
değişmekle birlikte, Ofiyolit çatlaklarındaki sular; yeraltısuyu seviyesi olarak
düşünülmemektedir.
Hidrojeolojik Etüt Raporunda ‘ki sondajlar ve derinlikleri aşağıdaki taloda
verilmiştir. Sondaj logları rapor ekinde verilmiştir.
93
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 64. Proje Alanı İçerisindeki ve Çevresindeki Su Kaynakları
Yıl
2010
2011
2012
Sıra No
Sağa
Yukarı
Yüksekliği Sondaj Derinliği
1
642832.00
4093103.00
434.15
39.50
Yok
2
642837.00
4093111.00
437.62
9.50
Yok
3
642837.00
4093109.00
436.44
19.00
Yok
4
642823.00
4093108.00
438.27
48.00
Yok
5
642881.00
4093152.00
450.50
36.50
Yok
6
642878.00
4093164.00
451.82
60.00
Yok
7
641824.30
4092572.00
390.75
39.50
Yok
1
642992.00
4093237.00
496.70
178.00
Yok
2
643017.00
4093212.00
503.00
210.00
Yok
3
642958.00
4093184.00
495.80
114.00
Yok
4
643060.00
4093226.00
494.64
139.50
Yok
5
643095.00
4093303.00
487.08
99.50
Yok
1
643174.84
4093389.85
480.85
93.50
Yok
2
643041.00
4093286.00
462.00
100.00
Yok
3
643124.36
4093312.74
490.00
98.50
Yok
4
643015.75
4093321.78
454.50
103.50
Yok
5
643156.03
4093310.33
494.19
132.50
Yok
94
Yeraltı Suyu Durumu
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 25. Su Kaynaklarının Fotoğrafları
Su kaynaklarını gösterir uydu görüntüsü aşağıdaki şekilde verilmiştir.
Şekil 26. Su Kaynaklarının Uydu Görüntüsü
95
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.4.d. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında hidrojeolojik etkiler ve
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Söz konusu proje kapsamında ek cevher zenginleştirme tesisi kurulması
planlanmakta olup cevher zenginleştirme tesisinin montajının yapılacağı alanda ufak çaplı
arazi tesviye çalışmaları yapılması planlanmaktadır.
Proje alanı içerisinden Karabucak deresi geçmektedir. Karabucak deresine bağlanan
mevsimsel olarak akış gösteren dereler bulunmaktadır. Proje kapsamında söz konusu
mevsimsel akış gösteren kuru derelere müdahale edilmeyecek, kuru dere yataklarına pasa,
evsel nitelikli atık vb. dökülmeyecektir. Proje sahası ve çevresinde bulunan kuru dere
yataklarından malzeme temin edilmeyecektir.
Krom ocağı sahalarında gerçekleştirilecek patlatmalar esnasında gecikmeli
kapsüller kullanılarak vibrasyonun azaltılması amaçlanmaktadır. Patlatma esnasında
oluşacak vibrasyonun DSİ yapıları (sulama kanalı, sondaj kuyu) ve yer altı suları üzerinde
olumsuz etki yaratması durumunda patlatma dizaynı değiştirilerek anlık şarj
düşürülecektir.
Zenginleştirme işlemi sonucu şlam (ince sulu kum) ve kum atıkları oluşmaktadır.
Kum atıklar tenör oranı % 3 ‘den fazla olması durumunda Kum Stok alanlarında geçici
olarak depolanacaktır. Kum atıkların tenör oranı % 3 ‘den az olması durumunda düzenli
depolama alanlarında bertaraf edilecektir. Şlam ise havuzlarda çöktürüldükten sonra
düzenli depolama alanlarında bertaraf edilecektir.
Mevcut tesiste oluşan atıklar için Atık Değerlendirme Raporu hazırlatılmıştır.
Rapora göre mevcutta oluşan atıkların tenör oranı % 3,12 olarak tespit edilmiştir. Rapor
Ek-22 ‘de verilmiştir.
Zenginleştirme tesisinden çıkacak atıklar (kum, şlam) 2012/15 sayılı Genelge ve
Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine göre bertaraf edileceğini
beyan ve taahhüt ederiz.
Atık depolama alanlarında kayma, göçük gibi kaza durumlarında dere yataklarının
akışı engellenmesi durumunda dere yatağı eski haline getirilecektir.
ÇED Olumlu Kararının alınmasına müteakiben, krom ocağı ve cevher
zenginleştirme tesisinin işletmeye alınması öncesi planlanan faaliyet sırasında olası sızıntı
sularının yeraltı ve yerüstü sularına etkisini tespit amacıyla mevcut su kalitesinin tayin
edilmesi için akredite olmuş laboratuarda su analizleri yaptırılacak ve projenin tüm
aşamalarında (işletme öncesi, işletme süresi ve işletme sonrası) su kalitesinin izlenmesi
için belirlenen periyotlarda numune alınarak yer altı suyu kontrol edilecektir. Alınan
numune raporları, Mersin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ’ne sunulacaktır.
Proje alanı içerisinden, sınırından veya yakınlarından geçmekte olan yüzeysel su
kaynakları üzerinden yol geçişi sağlanması durumunda DSİ 6. Bölge Müdürlüğü ‘nden
görüşleri alınarak geçiş sağlayacağımızı taahhüt ederiz.
96
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Zenginleştirme atığının genel özelliklerini belirlenmesi için Çukurova Üniversitesi
‘ne Değerlendirme Raporu hazırlatılmıştır. Rapor Ek-16 ‘da sunulmuştur.
Su Erozyonu
Su erozyonu diğer erozyon çeşitleri içerisinde en yaygın ve etkilisidir. Eğimli
arazilerde vejetasyon zayıflığı veya vejetasyonun tamamı yok olduğu zaman yere düşen
yağmur damlaları darbe etkisi ile toprak parçalarını yerinden koparır, parçalar ve yüzeysel
akışa geçen yağmur suları bu toprak parçalarını sürükleyerek aşağılara taşırlar.
Su erozyonunu meydana getiren ana faktörler; hareket halinde bulunan suyun
hidrolik, mekanik ve çözücü (eritici) etkileridir. Su erozyonuna etki eden faktörler ise;
iklim, topografya, vejetasyon, toprak ve insandır.
Değişik kullanımlar altındaki yamaç arazilerde, erozyon olayının durdurulmasında
genellikle iki ilkeden hareket edilmektedir:
- Yağmur damlasının toprak yüzeyi üzerindeki tahripkar etkisini ortadan kaldırmak,
- Yüzeysel akışın tehlikesiz bir şekilde akmasını ve toprak içine infiltrasyonunu sağlamak.
Bu ilkelerden yola çıkarak faaliyet sahasında üretim aşamasında erozyonla
mücadele açısından gerektiğinde yeterli önlemler alınacaktır. Şev açıları kaymaya mahal
vermeyecek şekilde ayarlanacaktır.
Yağış sularının üretim alanına gelmesini engellemek amacıyla üst kotlarda yaklaşık
% 0,5 – 1,0 eğimli, çevirici-akıtıcı kanal yapılacaktır. Bu sayede çevirici kanaldan akacak
olan yağış sularının topraktaki infiltrasyon süresi uzatılacağı gibi üretim nedeniyle açılan
alandan malzemenin yağış etkisiyle sürüklenmesi önlenmeye çalışılacaktır. Ayrıca çevirici
kanala girmesi engellenemeyen ve üretim alanına düşen yağış sularının erozyon etkisini
azaltmak amacıyla basamaklar şevlere doğru % 0,5–1,0 eğimli olarak yapılacaktır. Böylece
üst kotlardan alt kotlara doğru akışa geçecek olan yağış suları her basamaktaki içe doğru %
0,5–1,0’lik eğimin etkisiyle kendisine topografyaya paralel bir akış kanalı oluşturacaktır.
Böylece faaliyet alanında oluşabilecek suyun yüzey erozyonu etkisi en aza indirilmeye
çalışılacaktır.
Vaziyet planında açık ocak alanları ve depolama alanları etrafında yağmur suyunun
alanlara girmemesi için kuşaklama kanalları gösterilmiştir.
Faaliyetin hazırlık ve işletme aşamalarında 08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Toprak kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal
Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmeliği” hükümleri gereği toprakta herhangi bir
kirliliğe neden olunmayacaktır.
97
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.5. Hidrolojik Özellikler
4.5.a. Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri
Göksu nehri, Berdan çayı, Anamur (Dragon) çayı, Lamas Çayı, Efrenk Çayı önemli
akarsuları oluşturmaktadır.
Mersin’de bulunan akarsuların su rejimleri dağlar ve platoların bazı bölümlerinin
orman örtüsünden yoksun olması nedeniyle genellikle düzensizdir. Yüksek oranda mil
taşımalarına karşın akarsular, iyi nitelikli sulama suyu özellikleri göstermektedir.
Göller olarak Akgöl, Paradeniz ve Keklik Gölü bulunmaktadır. Ayrıca Çavuşlu ve
Esenpınar Göletleri bulunmaktadır.
Proje alanı içerisinden Karabucak deresi geçmektedir. Karabucak deresine bağlanan
Kusça deresi ve Kaplanlıkoyak deresi geçmektedir. Ayrıca Karabucak deresine bağlanan
mevsimsel akış gösteren kuru dereler geçmektedir.
Proje alanı içerisinde ve çevresinde harita çalışması ve arazi çalışmaları yapılmıştır.
Proje alanı etrafında su kaynaları tespit edilmiştir. Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi
Genel Müdürlüğü ‘nün görüşü doğrultusunda ÇED talep edilen alan yeniden
düzenlenmiştir.
Proje alanı ve yakın çevresindeki yerüstü ve yeraltı su kaynakları hakkında detaylı
bilgi Bölüm 4.4.b ve Bölüm 4.4.c ‘de verilmiştir.
4.5.b. Projenin göl, baraj, gölet, akarsu ve diğer sulak alanlara göre konumu
Proje alanı içerisinde ve çevresindeki akarsu ve derelerin konumu Bölüm 4.4.b. ‘de
gösterilmiştir.
Aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi proje alanının 25 km batısında Arslanköy Göleti,
7 km batısında Efrenk Barajı, 13 km güneybatısında Değirmençay Barajı, 20 km
doğusunda Berdan Barajı ve 11 km kuzeydoğusunda Pamukluk Barajı bulunmaktadır.
98
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
11 km
25 km
20 km
7 km
13 km
Şekil 27. Proje Alanı ve Çevresindeki Baraj ve Göletler
4.5.c. Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı (içme, kullanma,
sulama suyu, su ürünleri istihsali, ulaşım, turizm, elektrik üretimi, diğer kullanımlar)
Proje kapsamında yüzeysel su kaynaklarından çöktürme havuzları için eksilen
suyun tamamlanması için kullanılacaktır. Havuzlarda buharlaşma gibi durumlarda eksilen
su Karabucak deresinden karşılanacaktır. Buharlaşmadan dolayı eksilecek ve gerekli
olacak su miktarı Bölüm 5.2. ‘de hesaplanmıştır.
Proje alanı içerisinde geçen Karabucak Deresinden iki noktadan su numunesi
alınmış ve analiz yaptırılmıştır. Analiz sonuç raporları Ek-12 ‘de verilmiştir. Numune
alınan noktalar Ek-11 ‘de verilen Hidrojeolojik Haritada gösterilmiş ve koordinatları
verilmiştir.
Karabuk deresiden su kullanımı için Mersin İl Özel İdaresi ‘den su kiralaması
yapılmıştır. Kira Kontratosu Ek-19 ‘da verilmiştir.
Mevcutta dereden su kullanımı 18.750 ton/yıl ‘dır. Planlanan su kullanımı gerekli
izinler alındıktan sonra 35.583,71 m3/yıl olacaktır.
Su ihtiyacının Karabucak deresinden karşılanamaması durumunda 167 sayılı
Yeraltısuları kanunu uyarınca gerekli izinler alındıktan sonra yer altı suyundan
faydalanılması planlanmaktadır.
4.5.d. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında hidrolojik etkiler ve
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Söz konusu proje kapsamında ek cevher zenginleştirme tesisi kurulması
planlanmakta olup cevher zenginleştirme tesisinin montajının yapılacağı alanda ufak çaplı
arazi tesviye çalışmaları yapılması planlanmaktadır.
99
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Proje alanı içerisinden Karabucak deresi geçmektedir. Karabucak deresine bağlanan
mevsimsel olarak akış gösteren dereler bulunmaktadır. Proje kapsamında söz konusu
mevsimsel akış gösteren kuru derelere müdahale edilmeyecek, kuru dere yataklarına pasa,
evsel nitelikli atık vb. dökülmeyecektir. Proje sahası ve çevresinde bulunan kuru dere
yataklarından malzeme temin edilmeyecektir.
Krom ocağı sahalarında gerçekleştirilecek patlatmalar esnasında gecikmeli
kapsüller kullanılarak vibrasyonun azaltılması amaçlanmaktadır. Patlatma esnasında
oluşacak vibrasyonun DSİ yapıları (sulama kanalı, sondaj kuyu) ve yer altı suları üzerinde
olumsuz etki yaratması durumunda patlatma dizaynı değiştirilerek anlık şarj
düşürülecektir.
ÇED Olumlu Kararının alınmasına müteakiben, krom ocağı ve cevher
zenginleştirme tesisinin işletmeye alınması öncesi planlanan faaliyet sırasında olası sızıntı
sularının yeraltı ve yerüstü sularına etkisini tespit amacıyla mevcut su kalitesinin tayin
edilmesi için akredite olmuş laboratuarda su analizleri yaptırılacak ve projenin tüm
aşamalarında (işletme öncesi, işletme süresi ve işletme sonrası) su kalitesinin izlenmesi
için belirlenen periyotlarda numune alınarak yer altı suyu kontrol edilecektir. Alınan
numune raporları, Mersin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne sunulacaktır.
Taşkın Riski Değerlendirmesi
Proje alanı içerisinden Karabucak deresi geçmektedir. Özellikle idari alan ve tesis
alanı etrafından dolanmaktadır. Karabucak deresinden kaynaklı taşkın oluşma riski
bulunmaktadır. Bu kapsamda yapılacak işlemler ve alınacak önlemler aşağıda
belirtilmiştir.
-
-
-
-
Faaliyet kapsamında yağış sularının üretim alanına gelmesini engellemek amacıyla
üst kotlarda yaklaşık % 0,5–1,0 eğimli, çevirici-akıtıcı kanal yapılacaktır. Bu
sayede çevirici kanaldan akacak olan yağış sularının topraktaki infiltrasyon süresi
uzatılacağı gibi üretim nedeniyle açılan alandan malzemenin yağış etkisiyle
sürüklenmesi önlenmeye çalışılacaktır. Ayrıca çevirici kanala girmesi
engellenemeyen ve üretim alanına düşen yağış sularının erozyon etkisini azaltmak
amacıyla basamaklar şevlere doğru % 0,5–1,0 eğimli olarak yapılacaktır. Böylece
üst kotlardan alt kotlara doğru akışa geçecek olan yağış suları her basamaktaki içe
doğru % 0,5–1,0’lik eğimin etkisiyle kendisine topografyaya paralel bir akış kanalı
oluşturacaktır.
Proje alanı içerisindeki dere yatakları değiştirilmeyecek, özellikle tesis etrafındaki
dere yatağına set oluşturulacak ve dere yatağına taş, kaya malzemesinin dökülmesi
engellendiği gibi olası bir taşkına karşı tesis alanları korunacaktır.
Dere yatakların malzeme alımı yapılmayacaktır.
Faaliyet alanında üretim çalışmalarının sürdüğü kış ve bahar aylarında, Devlet
Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nün belirttiği yağış verileri takip edilecek olup,
yağışın yoğun olduğu günlerde faaliyet alanında çalışma yapılmayacaktır.
Faaliyet alanı içerisinde çalışma yapılacak alanlarda ve tesis, idari bina gibi alanlar
etrafından drenaj kanalları oluşturulacaktır. Drenaj kanalları ile yağmur sularının
çalışma alanlarına girişi engellenecektir. Drenaj kanallarında toplanan yağmur
suları Karabucak deresine verilecektir.
100
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.6. Meteorolojik ve iklimsel özellikler
4.6.a. Bölgesel ve Proje Alanı Meteorolojik ve iklimsel özellikler
a) Bölgenin Genel İklim Şartları
Mersin ilinde iki tip iklim görülür. Birinci tip kıyı ve ovalardaki Akdeniz iklimi,
ikincisi yüksek yerlerdeki karasal iklimdir.
Akdeniz ikliminin karakteri yazlar sıcak ve kurak, kışların ılık ve yağışlı olmasıdır.
Mersin ilinin kuzey kısımları yüksek dağlarla çevrilmiş olması dolayısıyla kuzey
rüzgarlarına karşı kapalı oluşu yaz aylarının çok sıcak geçmesine neden olmaktadır.
Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Mersin Meteoroloji istasyonuna ait uzun yıllar
1970-2012 verileri aşağıda ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Veriler Ek-17 ‘de verilmiştir.
b) Basınç
Mersin Meteoroloji istasyonu 1970-2012 verilene göre maksimum basınç 1033,8
hPa Ocak ayında, minimum basınç 990,1 hPa Aralık ayında ölçülmüştür. Yıllık ortalama
basınç 1012,3 hPa ‘dir.
Tablo 65. Ortalama, Maksimum ve Minimum Basınç Değerleri
Aylar
Ortalama Basınç
(hPa)
Maksimum Basınç
(hPa)
Minimum Basınç
(hPa)
Ocak
1017,7
1033,8
993,8
Şubat
1015,8
1032,3
993,3
Mart
1014,2
1030,6
990,6
Nisan
1011,9
1025,6
991,7
Mayıs
1010,9
1021,9
998,0
Haziran
1008,0
1016,7
996,9
Temmuz
1004,9
1011,6
995,5
Ağustos
1005,8
1011,9
998,6
Eylül
1009,9
1020,5
1001,6
Ekim
1013,9
1024,5
1002,4
Kasım
1016,9
1028,5
997,8
Aralık
1018,0
1031,8
990,1
Yıllık
1012,3
1033,8
990,1
101
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 28. Ortalama, Maksimum ve Minimum Basınç Grafiği
c) Sıcaklık
Mersin Meteoroloji istasyonu 1970-2012 verilene göre maksimum sıcaklık 38,5 °C
Eylül ayında, minimum sıcaklık -4,5 °C Ocak ayında ölçülmüştür. Yıllık ortalama sıcaklık
19,3 °C ‘dir.
Tablo 66. Ortalama, Maksimum ve Minimum Sıcaklık Değerleri
Aylar
Ortalama Sıcaklık
(oC)
Maksimum Sıcaklık
(oC)
Minimum Sıcaklık
(oC)
Ocak
10,4
25,2
-4,5
Şubat
11,1
24,0
-3,6
Mart
13,9
29,8
-1,5
Nisan
17,7
34,7
3,8
Mayıs
21,5
35,8
9,1
Haziran
25,3
35,0
5,3
Temmuz
28,0
37,3
16,3
Ağustos
28,5
37,2
16,7
Eylül
25,9
38,5
12,5
Ekim
21,5
36,4
5,6
Kasım
15,9
30,2
0,7
Aralık
11,8
27,0
-3,0
Yıllık
19,3
38,5
-4,5
102
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 29. Ortalama, Maksimum ve Minimum Sıcaklık Grafiği
d) Yağış
Mersin Meteoroloji istasyonu 1970-2012 verilene göre bu güne kadar gözlenen
günlük maksimum yağış 175,4 mm Aralık ayında ölçülmüştür. Ortalama yağış en yüksek
132,9 mm Aralık ayında ve en düşük 4,4 mm Ağustos ayında ölçülmüştür. Yıllık ortalama
toplam yağış 579,3 mm ‘dir.
Tablo 67. Ortalama Toplam Yağış ve Maksimum Yağış Değerleri
Aylar
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Yıllık
Ortalama Toplam Yağış
(mm)
102,4
78
53,8
38,1
22,7
9,8
8
4,4
7
41,9
80,3
132,9
579,3
103
Maksimum Yağış
(mm)
109
102
80,8
48,6
49,4
29,7
58,8
30,3
41,2
50,1
86,4
175,4
175,4
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 30. Ortalama Toplam Yağış ve Maksimum Yağış Grafiği
Mersin Meteoroloji istasyonu 1970-2012 verilerine göre standart zamanlarda
ölçülen en yüksek yağış miktarı verileri ve Olağanüstü Meteorolojik Olaylar (FEVK)
verileri Ek-17 ‘de verilmiştir.
e) Ortalama Nisbi Nem
Mersin Meteoroloji istasyonu 1970-2012 verilene göre ortalama nisbi nem, en
yüksek % 75,6 mm Temmuz ayında, en düşük % 63,3 mm Ekim ayında ölçülmüştür.
Tablo 68. Ortalama Nisbi Nem Değerleri
Aylar
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Yıllık
Ortalama Nisbi Nem (%)
66,5
67,0
68,8
71,3
73,3
74,6
75,6
73,3
67,2
63,3
63,6
66,2
69,2
104
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 31. Ortalama Nisbi Nem Grafiği
f) Buharlaşma
Mersin Meteoroloji istasyonu 1970-2012 verilene göre bu güne kadar gözlenen
günlük maksimum buharlaşma 13,2 mm Eylül ayında ölçülmüştür. Ortalama buharlaşma
en yüksek 173,8 mm Temmuz ayında ve en düşük 39,1 mm Aralık ayında ölçülmüştür.
Yıllık ortalama toplam buharlaşma 1198,6 mm ‘dir.
Tablo 69. Buharlaşma Değerleri
Aylar
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Yıllık
Ortalama Açık Yüzey
Buharlaşması
(mm)
Maksimum Açık Yüzey
Buharlaşması
(mm)
39,6
45,3
71,0
91,1
124,5
153,9
173,8
165,4
137,3
99,6
58,0
39,1
1198,6
5,0
8,8
6,6
8,0
10,6
12,4
12,0
10,3
13,2
8,6
6,1
6,0
13,2
105
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 32. Ortalama Buharlaşma Grafiği
g) Sayılı Günler
Mersin Meteoroloji istasyonu 1970-2012 verilerine göre;
Kar Yağışlı Günler Sayısı yıllık toplam 0,2 'dir. Kar Örtülü Günler yoktur.Sisli
Günler Sayısı yıllık toplam 1,8 'dir. Dolulu Günler Sayısı yıllık toplam 1,3 'dir. Kırağılı
Günler Sayısı yıllık toplam 6,4 'dir. Orajlı Günler Sayısı yıllık toplam 30,9 'dir.
Tablo 70. Sayılı Gün Değerleri
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Yıllık Toplam
0
-
-
-
-
-
-
-
-
-
0,2
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
0
0,2 0,1 0,2 0,6 0,4 0,2 0,1
0
-
0
0
0
1,8
0,1 0,3 0,2
0
0,1
0
-
0
-
Kırağılı Günler Sayısı 3,1 1,7 0,2
-
-
-
-
-
-
3
2
0,9
1
Aylar
Kar Yağışlı Günler
Sayısı
Kar Örtülü Günler
Sayısı
Sisli Günler Sayısı
Dolulu Günler Sayısı
Orajlı Günler Sayısı
1
2
0,1 0,1
-
2
-
2,5 2,8 3,2
106
0,2 0,1 0,3
-
0
1,3
1,4
6,4
2,1 4,8 3,3 3,3
30,9
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 33. Sayılı Günler Grafiği 1
Şekil 34. Sayılı Günler Grafiği 2
107
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 35. Sayılı Günler Grafiği 3
h) Maksimum Kar Kalınlığı
Mersin Meteoroloji
ölçülememiştir.
istasyonu
1970-2012
verilene
göre
Kar
kalınlığı
Tablo 71. Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri
Aylar
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Yıllık
Toplam
Maksimum Kar Kalınlığı
(cm)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
0
i) Rüzgar
Yıllık, Mevsimlik, Aylık Rüzgar Yönü
Mersin Meteoroloji istasyonu 1970-2012 verilene göre yıllık ortalama esme sayıları
toplamına bakıldığında en çok esen rüzgar NNW (kuzeykuzeybatı) yönünde, en çok ikinci
olarak esen rüzgar SSW (güneygüneybatı) yönünde ve en çok üçüncü olarak esen rüzgar N
(kuzey) olduğu gözlenmektedir.
108
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 72. Aylık Rüzgar Yönü ve Esme Sayıları
12
Yıllık
N
4455 3500 3354 2891 2322 1792 1757 2121 3286 3890 4202 4715
38285
NNE
5383 3821 3165 2671 2338 2220 2143 2265 2077 2599 3405 4741
36828
NE
2033 1914 1485 1208 1278 1097
947
799
753
958 1454 1839
15765
ENE
2019 1853 1352 1208 1155 1146
961
664
587 1018 1470 1784
15217
569
411
400
Aylar
E
ESE
1
899
2
850
3
673
7
8
9
10
18315
932
773
714
SE
639
694
612
479
10017
SSE
682 1004 1500 1596 2058 2686 3197 2636 1870 1393
881
637
20140
S
450
625 1264 1421 2106 2630 3478 2686 1789 1147
535
329
18460
SSW
718 1070 2371 3471 4919 5705 6640 6690 4549 2486
975
548
40142
SW
379
619 1711 2291 3012 2888 2720 2980 2412 1687
823
395
21917
WSW
616
922 1708 1910 2014 1482 1179 1485 1732 1722
981
548
16299
W
242
383
438
641
982 1132 1226
547
11
1527 1618 1659 1516 1676 1686 1695 1426 1297 1400 1449 1366
928
749
6
8285
898
821
5
857
722
795
4
596
514
388
394
568
270
5811
WNW
1362 1377 1472 1264
976
677
588
813 1176 1439 1461 1312
13917
NW
2862 2761 2596 2197 1637 1118 1070 1331 2080 3214 3533 3526
27925
NNW
7721 6110 5972 4946 4214 3632 3382 4116 5506 7084 7982 8627
69292
Şekil 36. Yıllık Esme Sayıları Grafiği
109
671
706
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 37. Mevsimlere Göre Esme Sayıları Grafiği
110
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 38. Aylara Göre Esme Sayıları Grafiği
111
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 39. Aylara Göre Esme Sayıları Grafiği
112
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Yönlere Göre Rüzgar Hızı
Mersin Meteoroloji istasyonu 1970-2012 verilene göre yıllık ortalama en fazla
rüzgar hızı SSW (güneygüneybatı) yönünde 3,2 m/s hızında ölçülmüştür.
Tablo 73. Yönlere Göre Rüzgar Hızları (m/s)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Yıllık
N
1,5
1,5
1,4
1,5
1,3
1,3
1,3
1,2
1,3
1,4
1,4
1,5
1,4
NNE
1,6
1,7
1,5
1,6
1,5
1,5
1,4
1,4
1,4
1,4
1,5
1,6
1,5
2
2
2
2,1
1,8
1,8
1,6
1,6
1,7
1,6
1,8
1,9
1,8
ENE
2,2
2,3
2,1
2,1
1,9
1,8
1,8
1,7
1,9
1,9
2
2
2,0
E
2,3
2,5
2,4
2,4
2,1
2,1
1,8
2
2,2
2,2
2,3
2,2
2,2
ESE
2,3
2,5
2,5
2,5
2,4
2,4
2,2
2,3
2,5
2,3
2,2
2,1
2,4
SE
2,1
2,4
2,6
2,6
2,6
2,5
2,5
2,5
2,6
2,3
2,1
1,8
2,4
2
2,2
2,4
2,6
2,6
2,8
2,8
2,8
2,7
2,2
1,9
1,7
2,4
S
2,4
2,5
2,8
3,1
3,2
3,3
3,3
3,4
3,3
2,8
2,1
2
2,9
SSW
2,3
2,5
3,1
3,4
3,5
3,8
4
4,1
3,9
2,9
2,2
2,1
3,2
SW
2,2
2,5
3,3
3,3
3,4
3,6
3,8
3,9
3,8
3
2,1
1,9
3,1
WSW
1,8
2
2,2
2,1
2,1
2,2
2,3
2,3
2,4
2,2
1,8
1,5
2,1
W
1,5
1,7
1,9
1,7
1,5
1,6
1,4
1,5
1,7
1,8
1,5
1,4
1,6
WNW
1,2
1,3
1,3
1,2
1,1
1,1
1,1
1
1,2
1,4
1,3
1,2
1,2
NW
1,3
1,3
1,2
1,2
1,1
1
1
1
1,1
1,3
1,3
1,3
1,2
NNW
1,4
1,4
1,3
1,3
1,2
1,1
1,1
1,1
1,2
1,3
1,4
1,4
1,3
Aylar
NE
SSE
Şekil 40. Yönlere Göre Rüzgar Hızları Grafiği
113
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Ortalama Rüzgar Hızı ve Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü
Mersin Meteoroloji istasyonu 1970-2012 verilene göre rüzgar hızı yıllık ortalaması
2,2 m/s, maksimum rüzgar hızı Ocak ayında WSW (batıgüneybatı) yönünde, 34,2 m/s
ölçülmüştür.
Tablo 74. Ortalama Rüzgar Hızı ve Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü
Aylar
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Yıllık
Ortalama
Rüzgar Hızı
(m/s)
2,0
2,0
2,1
2,2
2,4
2,6
2,7
2,6
2,3
2,0
1,8
1,9
2,2
Maksimum Rüzgar
Hızı (m/s) ve Yönü
25,2
34,2
26,4
25,0
25,3
28,2
26,2
20,2
25,0
27,9
25,7
24,8
34,2
SSW
WSW
SW
SW
SW
NNW
NW
NNE
SSW
SSW
SSW
E
WSW
Şekil 41. Ortalama Rüzgar Hızı ve Maksimum Rüzgar Hızı Grafiği
114
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Ortalama Fırtınalı Günler ve Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı
Mersin Meteoroloji istasyonu 1970-2012 verilene göre yıllık toplam fırtınalı günler
sayısı 4,9 ve yıllık toplam kuvvetli rüzgarlı günler sayısı 28,7 olarak ölçülmüştür.
Tablo 75. Ortalama Fırtınalı Günler ve Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı
Fırtınalı Günler Sayısı
Aylar
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Yıllık
0,6
0,6
0,8
0,6
0,3
0,1
0
0,1
0,2
0,5
0,5
0,6
4,9
Kuvvetli Rüzgarlı Günler
Sayısı
2,8
3,1
3,6
3,9
2,6
1,6
1,3
1,6
1,9
2
2
2,3
28,7
Şekil 42. Ortalama Fırtınalı Günler ve Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Grafiği
115
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.6.b. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler sırasında yerel ve bölgesel iklimde
oluşabilecek Meteorolojik ve iklimsel etkiler ile alınacak önlemler (arazi hazırlık,
inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Söz konusu projenin arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası dönemlerinde
gerçekleştirilecek faaliyetlerin yerel ve bölgesel iklimde bir etki meydana getirmesi
beklenmemektedir.
4.7. Flora-Fauna
4.7.a. Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Flora-Fauna
Minsan Madencilik San. ve Tic. A.Ş. tarafından Mersin İli, Toroslar İlçesi, Musalı
Köyü, Karabucak Deresi Mevkii, 15266 sicil nolu sahada yürütülen krom ocağı ve
zenginleştirme tesisi faaliyetinde kapasite artırımı, alan genişletilmesi planlanmaktadır.
Zenginleştirme tesisinde fiziksel metot uygulanmaktadır. 15266 sicil nolu ruhsat alanı
496,05 hektardır. Söz konusu "Krom Ocağı ve Zenginleştirme Tesisi Kapasite Artışı
Projesi" kapsamında Mayıs 2013 tarihinde Uzman Biyolog Murat DOĞAN tarafından kısa
süreli arazi çalışması ve daha sonrasında detaylı literatür çalışması yapılarak proje alanı ve
çevresinin flora ve fauna türlerinin teşhisi ve projeden kaynaklanacak etkilere karşı
alınacak çevresel önlemler belirlenmeye çalışılmıştır.
Ülkemiz topografik yapı ve iklim özelliklerinin farklılığından dolayı 3 floristik
bölgenin etkisi altındadır. Bunlar; Akdeniz, İran-Turan ve Avrupa – Sibirya bölgeleridir.
Mersin İli, Toroslar İlçesi sınırları içinde yer alan proje alanı Akdeniz Fitocografik Bölgesi
sınırları ve Davis tarafından tanımlanan ve Türkiye florasında kullanılan Grid kareleme
sistemine göre de C–4 karesi içerisinde yer almaktadır.
116
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Faaliyet Alanı
Faaliyet Alanı
Şekil 43. Grid Kareleme Sistemine Göre Faaliyet Alanının Durumu (a), Faaliyet Alanının
Türkiye’nin Fitocoğrafik Bölgeleri içerisindeki yeri (b)
Doğu Akdeniz bölgesinde Mersin ili, Toroslar ilçesinde yer alan faaliyet alanı
“Akdeniz Bitki Coğrafyası” sınırları içerisinde bulunmaktadır.
Türkiye'nin Akdeniz bölgesinde vejetasyon, deniz seviyesinden itibaren dağların
yüksek kısımlarına doğru farklı vejetasyon katlardan meydana gelir.
Sıcak Akdeniz Vejetasyon Katı: Bu kat O ila 500 metreler arasında gelişir ve
ülkemizde genellikle Ceratonia siliqua (keçi boynuzu), Olea europaea (zeytin), Quercus
coccifera (kermes meşesi), Pinus brutia (kızılçam), Pinus pinea (fıstık çamı ), gibi türlerle
temsil edilir.
Asıl Akdeniz vejetasyon katı: Bu kat genellikle 500 ila 1000 metreler arasıda
gelişir ve ülkemizde Pinus brutia, P.pinea, Quercus ilex, Juniperus phoenicea, Quercus
infectoria gibi türlerle karakterize edilir.
117
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Üst Akdeniz vejetasyon katı: Bu kat 1000-1500 metreler arasında gelişir ve
ülkemizde Quercus cerris (saçlı meşe), Q. frainetto (macar meşesi), Ostrya carpinifolia
(kayacık), Carpinus orientalis gibi türlerle temsil edilir.
Akdeniz dağ vejetasyon katı: Bu vejetasyon katı genellikle 1500 ila 2000 metreler
arasında gelişir ve ülkemizde Pinus nigra, Cedrus libani, Abies cilicica, Populus tremula
gibi türlerle temsil edilir.
Akdeniz yüksek dağ vejetasyon katı: Bu vejetasyon katı 2000 metrenin üzerinde
gelişir ve ülkemizde Juniperus foetidissima, J. excelsa gibi ardıçlarla ve kısmen step
vejetasyonu ile temsil edilir.
Faaliyet alanı ve çevresinde Maki Vejetasyonu hakim olup, yer yer tarım alanları
mevcuttur.
Faaliyet alanı Ceratonia siliqua (keçi boynuzu), Olea europaea (zeytin), Quercus
coccifera (kermes meşesi), Pinus brutia (kızılçam), Pinus pinea (fıstık çamı) gibi türlerle
temsil edilen Sıcak Akdeniz Vejetasyon Katında yer almaktadır.
Faaliyet alanına ait fotoğraflar aşağıdaki şekilde ve faaliyet alanı ve çevresinde
yapılan arazi ve literatür çalışmalarına göre var olabileceği düşünülen flora türleri
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
118
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 44. Faaliyet alanına ait fotoğraflar
119
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 45. Faaliyet alanına ait fotoğraflar
120
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 46. Faaliyet alanına ait fotoğraflar
121
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 47. Faaliyet alanına ait fotoğraflar
122
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 76. Faaliyet alanı ve çevresinde yapılan arazi ve literatür çalışmalarına göre tespit
edilen flora türleri
Bölüm/Familya
Türkçe Fitocoğrafik
IUCN / Gözlem
Endemizm
Adı
Bölge
Bern Şekli
Tür
PTERIDOPHYT
A
At
kuyruğu
G
Equisetaceae
Equisetum palustre L.
Adiantaceae
Adiantum capillis-veneris L.
L
Hypolepidaceae
Pteridium aquilinum (L.) Kuhn
L
Aspleniaceae
Asplenium trichomanes L.
L
Aspleniaceae
A. adiantum-nigrum L.
L
Aspleniaceae
Ceterach officinarum DC.
L
Aspleniaceae
Phyllitis
Newm.
Aspidiaceae
Polystichum setiferum (Forssk.)
Woynar.
L
Polypodiaceae
Polypodium vulgare L. subsp.
vulgare
L
sclopenendrium
(L.)
L
SPERMATOPHY
TA
GYMNOSPERM
AE
Pinaceae
Kızılçam
P. brutia Ten.
G
ANGIOSPERMA
E
DICOTYLEDON
EAE
Ranunculaceae
Clematis vitalba L.
Ranunculaceae
C. flammula L.
Ranunculaceae
Adonis annua L.
Kan
damlası
L
Ranunculaceae
R. chius DC.
Düğün
çiçeği
L
Ranunculaceae
Thalictrum orientale Boiss.
Papaveraceae
Papaver rhoeas L.
Papaveraceae
Hypecoum procumbens L.
Brassicaceae
Raphanus raphanistrum L.
Brassicaceae
Iberis spruneri Jord.
Brassicaceae
Thlaspi annuum Koch
L
Brassicaceae
Thlaspi oxyceras (Boiss.) Hedge
L
Brassicaceae
Capsella
Medik.
L
Brassicaceae
Neslia apiculata Fisch.
L
Brassicaceae
Alyssum strigosum Banks & Sol.
subsp. strigosum
L
Brassicaceae
Alyssum murale Waldst. & Kit.
var. haradjianii
L
Brassicaceae
Sisymbrium altissimum L.
L
bursa-pastoris
L
Akdeniz
L
L
Haşhaş
L
Akdeniz
L
L
Akdeniz
(L.) Çoban
çantası
123
L
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bölüm/Familya
Türkçe Fitocoğrafik
IUCN / Gözlem
Endemizm
Adı
Bölge
Bern Şekli
Tür
Capparaceae
Capparis spinosa L. var. spinosa
Cistaceae
Cistus creticus L.
Cistaceae
Helianthemum nummularium (L.)
Miller subsp. tomentosum (Scop.)
Laden
Schnz et
Thellung
L
Cistaceae
Fumana arabica (L.) Spach var.
arabica
L
Cistaceae
Fumana thymifolia (L.) Variot
var. thymifolia
Violaceae
Viola alba
dehnardtii
(Ten.) Becker
Violaceae
Viola sieheana Becker
Polygalaceae
Polygala supina Schreb.
L
P. comosa Schkur
L
Portulacaceae
Portulaca oleracea L.
L
Caryophyllaceae
Minuartia mesogitana (Boiss.)
Hand.-Mazz.
subsp. mesogitana
Caryophyllaceae
Cerastium glomeratium Thuill.
L
Caryophyllaceae
Vaccaria
pyramidata
grandiflora
L
Caryophyllaceae
Silene italica (L.) Pers.
L
Caryophyllaceae
S. confertiflora Chowdh.
L
Caryophyllaceae
S. vulgaris (Moench) Garcke var.
vulgaris
L
Illecebraceae
L
Laden
Besser
subsp.
Akdeniz
Akdeniz
L
L
Menekşe
L
Menekşe
L
Akdeniz
var.
Paronychia argentea Lam var.
scariossima
Post
Akdeniz
L
L
Polygonaceae
Polygonum persicaria L.
L
Polygonaceae
Polygonum aviculare L.
L
Polygonaceae
Polygonum convolvulus L.
L
Polygonaceae
Rumex conglomeratus Murray
L
Polygonaceae
Rumex chalepensis Miller
L
Polygonaceae
Rumex pulcher L.
L
Chenopodiaceae
Chenopodium
(Moench.) Aschers.
Chenopodiaceae
Chenopodium album L. subsp.
album var. album
L
Amaranthaceae
Amaranthus chlorostachys Willd.
L
Tamaricaceae
Tamarix smyriensis Bunge
foliosum
L
L
Hypericaceae
H. thymifolium Banks. et Sol.
Binbirdeli
Akdeniz
k otu
Hypericaceae
Hypericum perforatum L.
Binbirdeli
k otu
L
Malvaceae
Althaea cannabina L.
Hatmi
L
124
L
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bölüm/Familya
Türkçe Fitocoğrafik
IUCN / Gözlem
Endemizm
Adı
Bölge
Bern Şekli
Tür
Linaceae
Linum aroanium Boiss. & Orph. Keten
L
Geraniaceae
Geranium purpureum Vill.
L
Geraniaceae
Geranium molle L. subsp. molle
L
Geraniaceae
Geranium columbinum L.
L
Geraniaceae
Erodium acaule (L.) Becherer &
Thell.
Oxalidaceae
Oxalis corniculata L.
L
Zygophyllaceae
Tribulus terrestris L.
L
Staphylaceae
Staphylea pinnata L.
L
Vitaceae
Vitis sylvestris Gmelin
Rhamnaceae
Paliurus spina-christi Miller
Karaçalı
Rhamnaceae
Rhamnus alaternus L.
Cehri
Akdeniz
L
Rhamnaceae
Rhamnus punctatus Boiss. var.
angustifolius
Cehri
Post
Akdeniz
L
Anacardiaceae
Cotinus coggyria Scop.
Anacardiaceae
Pistacia terebinthus L. subsp.
Menengiç
palaestina
(Boiss.) Engler
Celastraceae
Akdeniz
L
L
L
Sumak
Euanymus latifolius (L.) Mill.
subsp.
latifolius
L
L
AvrupaSibirya
L
Keçiboyn
Akdeniz
uzu
L
Fabaceae
Ceratonia siliqua L.
Fabaceae
Cercis siliquastrum L. subsp.
hebecarpa
Erguvan
(Bornm.) Yalt.
L
Fabaceae
Prosopis farcta (Banks & Sol.)
Macbride
L
Fabaceae
Chamaecytisus hirsutus (L.) Link
L
Fabaceae
Gonocytisus
Spach
angulatus
(L.)
Genista lydia Boiss.
antiochia (Boiss.)
P. Gibbs.
var.
Fabaceae
Fabaceae
Genista anatolica Boiss.
Fabaceae
Spartium junceum L.
Fabaceae
Calicotome villosa (Poiret) Link
Fabaceae
Lupinus angustifolius L. subsp.
Bakla
angustifolius
L
Fabaceae
Colutea cilicica Boiss. et Bal.
Patlangaç
L
Fabaceae
Astragalus hamosus L.
Geven
L
Fabaceae
A. glycyphyllos
glycyphylloides
(DC.) Matws.
Geven
L
Fabaceae
Psoralea bitumiosa L.
L.
Akdeniz
L
Katırtırna
Akdeniz
ğı
L
Katırtırna
Akdeniz
ğı
L
Akdeniz
L
Abdestbo
Akdeniz
zan
L
subsp.
Akdeniz
125
L
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bölüm/Familya
Türkçe Fitocoğrafik
IUCN / Gözlem
Endemizm
Adı
Bölge
Bern Şekli
Tür
AvrupaSibirya
Fabaceae
Vicia cracca L. subsp. cracca
Fiğ
Fabaceae
Vicia canescens
canescens
Fiğ
L
Fabaceae
Vicia villosa Roth
eriocarpa
(Hausskn.) P.W.Ball
Fiğ
L
Fabaceae
Vicia hybrida L.
Fiğ
L
Fabaceae
Vicia sativa L. subsp. sativa
Fiğ
L
Fabaceae
Lens ervoides (Brign.) Grande
Mercimek Akdeniz
L
Fabaceae
Lathyrus niger (L.) Bernh. subsp.
Burçak
niger
AvrupaSibirya
L
Fabaceae
Lathyrus spathulatus Cel.
Burçak
Akdeniz
L
Fabaceae
Lathyrus annuus L.
Burçak
Fabaceae
Lathyrus
aphaca
modestus P.H.Davis
Fabaceae
Ononis reclinata L.
Fabaceae
Ononis spinosa
leiosperma
(Boiss.) Sirj.
Fabaceae
Ononis phyllocephala Boiss.
Fabaceae
Trifolium hirtum All.
Fabaceae
Trifolium lappaceum L.
Fabaceae
Trifolium arvense L. var. arvense Üçgül
L
Fabaceae
Trifolium angustifolium L. var.
Üçgül
angustifolium
L
Fabaceae
Trifolium purpureum Boiss. var.
pamphylicum
Üçgül
(Boiss. & Heldr.) Zoh.
Fabaceae
Melilotus indica (L.) All.
Fabaceae
Melilotus elegans Salzm.
Akdeniz
L
Fabaceae
Trigonella spruneriana Boiss.
var.
sibthorpii (Boiss.) Hub.- Mor.
Akdeniz
L
Fabaceae
Trigonella kotschyi Fenzl
İran-Turan
L
Fabaceae
Medicago lupulina L.
Fabaceae
Medicago coronota (L.) Bart.
Fabaceae
M. rigidula (L.) All. var. rigidula
Fabaceae
Dorycnium hirsutum (L.) Ser.
Fabaceae
Lotus
peregrinus
peregrinus
Fabaceae
Lotus angustissimus L.
Fabaceae
Tetragonolobus
Moench
Fabaceae
Hymenocarpus circinnatus (L.)
Savi
Fabaceae
Coronilla
emerus
Lab.
subsp.
subsp.
L.
L.
var.
Burçak
L
L
Akdeniz
L
Akdeniz
L
subsp.
L
Akdeniz
L
Üçgül
Akdeniz
L
Üçgül
Akdeniz
L
Akdeniz
L
L
L
L.
Akdeniz
var.
L
L
Akdeniz
L
AvrupaSibirya
L
L
purpureus
L.
subsp.
126
Akdeniz
L
Akdeniz
L
L
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bölüm/Familya
Türkçe Fitocoğrafik
IUCN / Gözlem
Endemizm
Adı
Bölge
Bern Şekli
Tür
emerus
Fabaceae
Coronilla parviflora Willd.
Fabaceae
Scorpiurus muricatus L. var.
subvillosus
(L.) Fiori
Akdeniz
L
Fabaceae
Onobrychis caput-galli (L.) Lam. Korunga
Akdeniz
L
Fabaceae
Onobrychis gracilis Besser
Fabaceae
Alhagi mannifera Desv.
Rosaceae
Prunus spinosa
dasyphylla
(Schur) Domin
Rosaceae
Prunus divaricata Ledeb. subsp.
divaricata
Rosaceae
Rosa canina L.
Gül
L
Rosaceae
Fragaria vesca L.
Çilek
L
Rosaceae
Pyracantha
Roemer
Rosaceae
Crataegus
monogyna
subsp. monogyna
Rosaceae
Sorbus torminalis (L.) Crantz.
Üvez
var. torminalis
Rosaceae
Pyrus syriaca Boiss. var. syriaca Armut
L
Myrtaceae
Myrtus communis
communis
Mersin
L
Punicaceae
Punica granatum L.
Nar
L
Crassulaceae
Sedum pallidum
pallidum
var. Damkoru
ğu
L
Apiaceae
Eryngium falcatum Delar
Akdeniz
L
Apiaceae
Eryngium creticum Lam.
Akdeniz
L
Apiaceae
Bupleurum intermedium Poiret
Apiaceae
Ammi majus L.
Akdeniz
L
Apiaceae
Ferulago cassia Boiss.
Akdeniz
L
Apiaceae
Laser trilobium (L.) Borkh.
L
Apiaceae
Torilis arvensis (Huds.) Link
subsp. arvensis
L
Apiaceae
Daucus guttatus Sm.
Araliaceae
Hedera helix L.
Cornaceae
Cornus sanguinea
australis
Cornaceae
Cornus mas L.
Çitlenbik
AvrupaSibirya
L
Caprifoliaceae
Sambucus nigra L.
Mürver
AvrupaSibirya
L
Valerianaceae
Valeriana alliariifolia Adams
L
Dipsacaceae
Dipsacus pilosus L
L
Dipsacaceae
Scabiosa calocephala Boiss.
L
Asteraceae
Xanthium spinosum L.
L
Korunga
L
L
L.
coccinea
L
subsp.
Jacq.
subsp.
Bieb.
L
L
J. Ateş
dikeni
M.
L.
AvrupaSibirya
L
Alıç
L
AvrupaSibirya
L
L
L
L.
subsp.
Sarmaşık
L
Çitlenbik
L
127
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bölüm/Familya
Türkçe Fitocoğrafik
IUCN / Gözlem
Endemizm
Adı
Bölge
Bern Şekli
Tür
Asteraceae
Pallenis spinosa (L.) Cass.
Akdeniz
L
Asteraceae
Inula vulgaris (Lam.) Trevisan
AvrupaSibirya
L
Asteraceae
Pulicaria dysenterica (L.) Cass.
L
Asteraceae
Conyza
Cronquist
L
Asteraceae
Calendula arvensis L.
Asteraceae
Anthemis
tinctoria
Asteraceae
Achillea grandiflora Friv.
Asteraceae
Chrysanthemum segetum L.
Akdeniz
L
Asteraceae
Arctium minus (Hill) Bernh.
subsp. pubens
(Babington) Arenes
AvrupaSibirya
L
Asteraceae
Silybum marianum (L.) Gaertner
Asteraceae
Ptilostemon
Greuter
Asteraceae
Tyrimnus
Cass.
Asteraceae
Centaurea babylonica (L.) L.
Asteraceae
Centaurea solstitialis L. subsp.
solstitialis
Asteraceae
Centaurea calcitrapa L. subsp.
calcitrapa
Akdeniz
L
Asteraceae
Cichorium pumilum Jack
Akdeniz
L
Asteraceae
Hypochoeris radicata L. var.
heterocarpa
Moris
AvrupaSibirya
L
Asteraceae
Picris amalecitana (Boiss.) Eig
Akdeniz
L
Asteraceae
Helminthotheca echioides (L.)
Holub.
Asteraceae
Urospermum picroides (L.)
F.W.Schmidt.
Asteraceae
Rhagadiolus
stellatus
Gaertner
var. edulis (Gaert.) DC.
Asteraceae
Sonchus oleraceus L.
L
Asteraceae
Condrilla juncea L. var. juncea
L
Asteraceae
Crepis reuterana Boiss. subsp.
reuterana
Akdeniz
L
Campanulaceae
Campanula trachelium L. subsp.
athoa (Boiss. & Heldr.) Hayek
AvrupaSibirya
L
Campanulaceae
Campanula rapunculus L. var.
rapunculus
AvrupaSibirya
L
Campanulaceae
Michauxia
L'Herit. ex
Aiton
Akdeniz
L
Campanulaceae
Legousia speculum-veneris (L.)
Akdeniz
L
canadensis
tinctoria
(L.)
L
L.
diacantha
var.
Papatya
L
L
(Lab.)
leucographus
(L.)
L
Akdeniz
L
Akdeniz
L
Akdeniz
L
L
L
Akdeniz
L
Akdeniz
L
(L.)
campanuloides
128
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bölüm/Familya
Türkçe Fitocoğrafik
IUCN / Gözlem
Endemizm
Adı
Bölge
Bern Şekli
Tür
Chaix
Ericaceae
Erica manipuliflora Salisb.
Funda
Ericaceae
Arbutus andrachne L.
Sandal
Primulaceae
Primula vulgaris Hudson subsp. Çuha
vulgaris
çiçeği
Primulaceae
Cyclamen coum Mill. var. coum Sıklamen
Primulaceae
Anagallis arvensis
caerulea (L.)
Gouan
Styracaceae
Styrax officinalis L.
Oleaceae
Jasminum fruticans L.
Oleaceae
Olea europaea L. var. sylvestris
(Miller)
Zeytin
Lehr.
Oleaceae
Phillyrea latifolia
orientalis
Sebst.
Apocynaceae
L.
Akdeniz
L
L
AvrupaSibirya
L
Bern
L
var.
L
L
Yasemin Akdeniz
L
Akdeniz
L
Kurtbağrı Akdeniz
L
Nerium oleander L.
Akdeniz
L
Apocynaceae
Vinca major L. subsp. major
Akdeniz
L
Gentianaceae
*Blackstonia perfoliata (L.)
Hudson
subsp. serotina (W.Koch ex
Reichb.) Vollmann
L
Gentianaceae
Centaurium erythraea Rafin.
subsp.
turcicum (Velen) Melderis
L
Convolvulaceae
Calystegia
Griseb.
L
Convolvulaceae
Convolvulus dorycnium L. subsp.
oxycephalus
(Boiss.) Rech.fil
Cuscutaceae
Cuscuta campestris Yuncker
Cuscutaceae
Alhagi
mannifera,
3.7.1990, Cosm.,
Boraginaceae
Heliotrophium europaeum L.
Boraginaceae
Cynoglossum creticum L.
Boraginaceae
Lithospermum
purpurocaeruleum L.
Boraginaceae
Lithodora
hispidula
Griseb.
subsp. versicolor Meikle
Boraginaceae
Anchusa strigosa Labill.
Solanaceae
Solanum
nigrum
Solanaceae
Solanum elatum Moench
L
Solanaceae
Datura innoxia Miller
L
L.
subsp.
silvatica
nigrum
V.
sinuatum
Scrophulariaceae adenosephalum
Murb.
(Kit.)
L.
L
L
70
L.
Akdeniz
m,
L
Akdeniz
L
L
AvrupaSibirya
L
Akdeniz
L
(Sm.)
L
subsp.
L
var.
Akdeniz
129
L
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bölüm/Familya
Türkçe Fitocoğrafik
IUCN / Gözlem
Endemizm
Adı
Bölge
Bern Şekli
Tür
Scrophulariaceae V. galileum Boiss.
Akdeniz
L
Linaria chalepensis (L.) Miller
Scrophulariaceae var.
chalepensis
Akdeniz
L
Scrophulariaceae Veronica arvensis L.
AvrupaSibirya
L
Scrophulariaceae Veronica cymbalaria Bodard
Akdeniz
L
Scrophulariaceae Veronica leiocarpa Boiss.
Akdeniz
L
Scrophulariaceae Wulfenia orientalis Boiss.
Akdeniz
L
Akdeniz
L
Scrophulariaceae
Lesquereuxia syriaca Boiss. &
Reuter
Verbenaceae
Phyla nodiflora (L.) Greene
L
Verbenaceae
Verbena officinalis L.
L
Verbenaceae
Vitex agnus-castus L.
Akdeniz
L
Lamiaceae
Ballota nigra L. subsp. nigra
(Fiori &
Beg.) Petzak
Akdeniz
L
Lamiaceae
Stachys pinetorum Boiss. & Bal. Dağ çayı Akdeniz
L
Lamiaceae
Stachys annua (L.) L. subsp.
ammophila
Dağ çayı Akdeniz
(Boiss. & Bl.) Samuel.
L
Lamiaceae
Stachys diversifolia Boiss.
Dağ çayı Akdeniz
L
Lamiaceae
Prunella vulgaris L.
AvrupaSibirya
L
Lamiaceae
Prunella orientalis Bornm.
Lamiaceae
Origanum syriacum
bevanii
(Holmes) Leswaart
Lamiaceae
L.
L
var.
Akdeniz
L
Origanum
laevigatum Boiss.
var. laxum Post
Akdeniz
L
Lamiaceae
Calamintha nepeta (L.) Savi
subsp. nepeta
Akdeniz
L
Lamiaceae
Mentha pulegium L.
Yabani
nane
Lamiaceae
Salvia tomentosa Miller
Adaçayı
Akdeniz
L
Lamiaceae
Salvia viridis L.
Adaçayı
Akdeniz
L
Plantaginaceae
Plantago major
intermedia
(Gilib.) Lange
L.
L
subsp.
L
Akdeniz
Thymelaceae
Daphne sericea Vahl
L
L
L
Lauraceae
Laurus nobilis L.
Akdeniz
L
Santalaceae
Thesium bergeri Zucc.
Akdeniz
L
Akdeniz
L
Raflesiaceae
Euphorbiaceae
Cytinus hypocistis
kermesinus
(Guss.) Waldts.
L.
subsp.
Mercurialis annua L.
L
130
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bölüm/Familya
Türkçe Fitocoğrafik
IUCN / Gözlem
Endemizm
Adı
Bölge
Bern Şekli
Tür
Euphorbiaceae
Euphorbia
apios
lamprocarpa Boiss.
L.
Euphorbiaceae
Euphorbia helioscopia L.
Sütleğen
L
Euphorbiaceae
Euphorbia peplus L. var. peplus Sütleğen
L
Euphorbiaceae
Euphorbia falcata
falcata var. falcata
L
Buxaceae
Buxus sempervirens L.
Şimşir
Urticaceae
Urtica urens L.
Isırgan
otu
Urticaceae
Parietaria judaica L.
Moraceae
Ficus carica L. subsp. carica
İncir
Fagaceae
Q. coccifera L.
Kermes
meşesi
Betulaceae
L.
var.
subsp.
Sütleğen
Akdeniz
Sütleğen
AvrupaSibirya
L
L
L
L
L
Akdeniz
L
Alnus glutinosa (L.) Gaertner
subsp.barbata (C. A. Meyer)
Yalt.
AvrupaSibirya
L
Salicaceae
Salix pedicellata Desf. subsp.
Söğüt
pedicellata
Akdeniz
L
Rubiaceae
Putoria calabrica (L. fil.) DC.
Akdeniz
L
Rubiaceae
Sherardia arvensis L.
Rubiaceae
Crucianella latifolia L.
Akdeniz
L
Rubiaceae
Asperula stricta Boiss. subsp.
stricta
Akdeniz
L
Rubiaceae
Galium verum L. subsp. verum
AvrupaSibirya
L
Rubiaceae
Rubia rotundifolia Banks & Sol.
Akdeniz
L
Rubiaceae
Rubia tenuifolia d.Urv. subsp.
brachypoda
(Boiss.) Ehrend.
Akdeniz
L
Araceae
Arum dioscoridis
liepoldtii
(Scott) Engler
Akdeniz
L
Liliaceae
Smilax excelsa L.
AvrupaSibirya
L
Liliaceae
Smilax aspera L.
Liliaceae
Ruscus aculeatus
angustifolius Boiss.
Liliaceae
Asparagus acutifolius L.
Akdeniz
L
Liliaceea
Asphodelus aestivus Brot.
Akdeniz
L
Liliaceea
Urginea maritima L.
Akdeniz
L
Liliaceae
Scilla melaine Speta
Akdeniz
L
Liliaceae
Scilla autumnalis L.
L
Liliaceae
Gagea fibrosa (Desf.) Schultes &
Schultes. fil.
L
L
MONOCOTYLE
DONEAE
Sm.
var.
L
L.
var.
L
Ada
soğanı
131
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bölüm/Familya
Türkçe Fitocoğrafik
IUCN / Gözlem
Endemizm
Adı
Bölge
Bern Şekli
Tür
İris
Iridaceae
Iris unguicularis Poiret
Iridaceae
Gynandriris
Parl.
Iridaceae
Gladiolus italicus Miller
Orchidaceae
Cephalanthera kurdica Bornm.
ex
Kranzlin
Orchidaceae
Cephalanthera rubra (L.) L.C.M.
Richard
L
Orchidaceae
Epipactis helleborine (L.) Crantz
L
Orchidaceae
Orchis morio L. subsp. syriaca
Camus
Orkide
& al.
Dioscoriaceae
Tamus communis
communis
Juncaceae
Juncus inflexus L.
Cyperaceae
Cyperus rotundus L.
Cyperaceae
Carex divulsa
divulsa
Cyperaceae
Carex flacca Schreber subsp.
serrulata
(Biv.) Greuter
Cyperaceae
C. distans L.
Poaceae
Brachypodium pinnatum (L.) P.
Beauv.
L
Poaceae
Aegilops speltoides Tausch var.
speltoides
L
Poaceae
Bromus intermedius Guss.
Brom
L
Poaceae
Bromus tectorum L.
Brom
L
Poaceae
Vulpia fasciculata
Fritsch
Poaceae
Poa timoleontis Heldr. ex Boiss.
Poaceae
Dactylis glomerata L. subsp.
glomerata
L
Poaceae
Briza minor L.
L
Poaceae
Echinaria capitata (L.) Scop.
Echinaria capitata (L.) Scop.
Poaceae
Melica uniflora Retz
L
Poaceae
Melica eligulata Boiss.
L
Poaceae
Melica minuta L.
Poaceae
Piptatherum coerulescens (Desf.)
P.
Beauv.
L
Poaceae
Arundo donax L.
L
Poaceae
Cynodon dactylon (L.) Pers. var.
dactylon
L
Poaceae
Digitaria sanguinalis (L.) Scop.
L
sisyrinchium
L.
Akdeniz
(L.)
L
L
L
İran-Turan
Akdeniz
subsp.
L
L
L
L
L
Stokes
subsp.
AvrupaSibirya
L
L
AvrupaSibirya
(Forsskal)
Akdeniz
L
Akdeniz
L
AvrupaSibirya
Akdeniz
132
L
L
L
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bölüm/Familya
Türkçe Fitocoğrafik
IUCN / Gözlem
Endemizm
Adı
Bölge
Bern Şekli
Tür
Poaceae
Sorghum halepense (L.) Pers.
var.
halepense
L
Poaceae
Chrysopogon gryllus (L.) Trin.
L
Faaliyet alanında yapılan kısa süreli çalışmalar ve literatür taraması sonucu tespit
edilen karasal fauna türlerinden İki Yaşamlılar, Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler
aşağıdaki tablolarda verilmiştir.
Tablo 77. Faaliyet alanı ve çevresinde muhtemel İki Yaşamlı (Amphibia) türleri
Latince Tür Adı
Pseudepidalea
viridis
Türkçe Adı
Bufo bufo
Siğilli kurbağa
Gece Kurbağası
Biyotop
Nokturnal-Nemli çayırlıklar
ve orman altları
Nokturnal ağaçlık, çalılık
nemli yerler
Bern
IUCN
Kayıt Şekli
Ek-II
LC
Literatür
Ek-II
LC
Literatür
Tablo 78. Faaliyet alanı ve çevresinde muhtemel Sürüngen (Reptilia) türleri
Latince Tür Adı
Türkçe Adı
KAPLUMBAĞALAR
Testudo graeca
Yaygın tosbağa
Biyotop
Ber
n
IUC
N
Kayıt
Şekli
Kuru, taşlı ve kumlu arazilerde, bağ- bahçe
arasında
EkII
VU
Litera
tür
EkII
EkII
EkIII
EkII
EkII
EkII
EkIII
EkIII
KERTENKELELER
Blanus strauchi
Kör kertenkele
Arazideki taş altlarında, nemli zamanlarda
Laudakia stellio
Dikenli keler
Taşlık arazide, duvarlar üzerinde
Trapelus lessonae
Bozkır keleri
Kuru taşlı arazi
Pseudopus apodus
Oluklu
kertenkele
Otluk step-tarla
Bukelamun
Otluk step-çalılık
İnce Parmaklı
Keler
Az bitkili taşlık kısımlar, kayalıklar,köy
evlerin ve bahçelerin duvarları
Lacerta viridis
Yeşil Kertekele
Otlı ve çalılı yerler
Ophisops elegans
Tarla
kertenkelesi
Tarla ve step benzeri arazi
Hatay
kertenkelesi
Taşlık alanlarda ve duvarlarda
Chamaleo
chamelon
Mediodactylus
kotschyi
Phoenicolacerta
laevis
Ablepharus budaki
Ablepharus
chernovi
Chalcides
ocellatus
Eumeces
schniederi
Trachylepis aurata
Trachylepis vittata
Budak
kertenkelesi
Çernov
kertenkelesi
Benekli
kertenkele
Sarı kertenkele
Tıknaz
kertenkele
Şeritli
tıknaz
kertenkele
Tarla-step benzeri arazi
Tarla-step benzeri arazi
Tarla-step benzeri arazi
Tarla-step benzeri arazi
Tarla-step benzeri arazi
Tarla-step benzeri arazi
133
EkII
EkIII
EkIII
EkIII
EkIII
EkIII
EkIII
LC
LC
LC
LC
LC
LC
LC
LC
LC
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Türkçe Adı
Biyotop
Ber
n
IUC
N
Kayıt
Şekli
Eryx jaculus
Mahmuzlu yılan
Tarla ve benzeri arazi
EkIII
-
Litera
tür
Dolichopis
jugularis
Karayılan
Diurnal, otluk arazilerde
EkIII
LC
Litera
tür
Eirenis barani
Adana yılanı
Tarla ve benzeri arazi
Eirenis
decemlineatus
Çizgili yılan
Tarla ve benzeri arazi
Eirenis levantinus
Levanten yılanı
Tarla ve benzeri arazi
Eirenis
lineomaculatus
Bodur yılan
Tarla ve benzeri arazi
Eirenis modestus
Uysal Yılan
Orman için açıklıklarda ve orman içinde
Hemorrhinus
nummifer
Malppolon
monspessulanus
Sikkeli yılan
Tarla ve benzeri arazi
Çukurbaşlı yılan
Tarla ve benzeri arazi
Platyceps collaris
Toros yılanı
Tarla ve benzeri arazi
Platyceps najadum
Ok yılanı
Otluk arazilerde
Telescopus fallax
Kedigözlü yılan
Makilik alanlarda
Zamanis
hohenackeri
Typhlops
vermicularis
Kafkas yılanı
Tarla ve benzeri arazi
Kör Yılan
Seyrek bitkili açık arazi, nemli toprak içi ve
taş altları
Latince Tür Adı
YILANLAR
EkIII
EkIII
EkIII
EkIII
EkIII
EkIII
EkIII
EkIII
EkIII
EkIII
EkIII
EkIII
LC
LC
LC
LC
LC
LC
-
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Litera
tür
Tablo 79. Faaliyet alanı ve çevresinde muhtemel Kuş (Aves) türleri
No
Bilimsel Adı
Takım/Familya
Tür
Türkçe Adı
Koruma Statüsü
Bern
IUCN
1.
Ciconiiformes/Ciconiidae
Ciconia ciconia
Leylek
II
LC
2.
Ciconia nigra
Kara leylek
II
LC
II
LC
II
Göçmenlik
Durumu
Yazın üreme
Geçit
Ziyaretçisi
Falconiformes/Accipitridae
3.
Milvus migrans
Kara Çaylak
4.
Neophron percnopterus
Küçük Akbaba
5.
Aquila chrysaetos
Kaya kartalı
II
EN A2abcd+
3bcd+4abcd
LC
6.
Aquila nipalensis
Bozkır Kartalı
II
LC
7.
Aquila pomarina
II
LC
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Hieraaetus pennatus
Hieraaetus fasciatus
Circus pygargus
Circaetus gallicus
Buteo rufinus
Buteo buteo
Küçük
Orman
Kartalı
Küçük Kartal
Tavşancıl
Çayır Delicesi
Yılan Kartalı
Kızıl şahin
Şahin
II
II
II
II
II
II
LC
LC
LC
LC
LC
LC
134
Geçit
Ziyaretçisi
Yaz göçmeni
Yerli
Geçit
Ziyaretçisi
Geçit
Ziyaretçisi
Yaz göçmeni
Yerli
Yaz göçmeni
Yaz göçmeni
Kış göçmeni
Yerli
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
No
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
Bilimsel Adı
Takım/Familya
Tür
Accipiter nisus
Accipiter brevipes
Falco tinnunculus
Falco naumanni
Falco subbuteo
Falco columbarius
Falco cherrug
Falco peregrinus
Galliformes/ Phasianidae
Alectoris chukar
Charadriiformes/Scolopacidae
Actitis hypoleucos
Columbiiformes/Columbidae
Columba livia
Cuculiformes/Cuculidae
Cuculus canorus
Strigiformes/ Tytonidae
Tyto alba
Strigiformes/Strigidae
Athene noctua
Bubo bubo
Caprimulgiformes/
Caprimulgidae
Caprimulgus europaeus
Apodiformes/Apodidae
Apus apus
Apus affinis
Coraciiformes/Upupidae
Upupa epops
Coraciiformes/Coraciidae
Coracias garrulus
Piciformes/Picidae
34.
Dendrocopos medius
35.
42.
Dendrocopos syriacus
Passeriformes/Alaudidae
Alauda arvensis
Galerida cristata
Lullula arborea
Passeriformes/Hirundinidae
Hirundo rustica
Delichon urbicum
Ptyonoprogne rupestris
Passeriformes/Motacillidae
Anthus trivialis
43.
Anthus cervinus
44.
Motacilla flava
45.
Motacilla alba
46.
Motacilla cinerea
36.
37.
38.
39.
40.
41.
Koruma Statüsü
Bern
IUCN
Göçmenlik
Durumu
Atmaca
Yoz Atmaca
Kerkenez
Küçük Kerkenez
Delice doğan
Boz doğan
Ulu Doğan
Gökdoğan
II
II
II
II
II
II
II
II
LC
LC
LC
VU
LC
LC
EN
LC
Yerli
Yaz göçmeni
Yerli
Yazın üreme
Yazın üreme
Kış göçmeni
Yaz göçmeni
Kış göçmeni
Kınalı Keklik
III
LC
Yerli
Dere Düdükçünü
III
LC
Yaz göçmeni
Kaya güvercini
III
LC
Yerli
Guguk
III
LC
Yazın üreme
Peçeli Baykuş
II
LC
Yerli
Kukumav
Puhu
II
II
LC
LC
Yerli
Yerli
Çobanaldatan
II
LC
Yazın üreme
Ebabil
Küçük Ebabil
III
III
LC
LC
Yazın üreme
Yaz göçmeni
İbibik
II
LC
Yazın üreme
Gökkuzgun
II
NT
Yazın üreme
Ortanca
Ağaçkakan
Alaca Ağaçkakan
II
LC
II
LC
Yerli
Tarlakuşu
Tepeli toygar
Orman Toygarı
III
III
III
LC
LC
LC
Yerli
Yerli
Yerli
Kır kırlangıcı
Ev Kırlangıcı
Kaya Kırlangıcı
II
II
II
LC
LC
LC
Yazın üreme
Yazın üreme
Yazın üreme
Ağaç İncirkuşu
Kızıl
Gerdanlı
İncirkuşu
Sarı
kuyruksallayan
Ak
kuyruksallayan
Dağ
Kuyruksallayanı
II
LC
Yaz göçmeni
II
LC
Yaz göçmeni
II
LC
Yaz göçmeni
II
LC
Yerli
II
LC
Yaz göçmeni
Türkçe Adı
Passeriformes/Cinclidae
135
Yerli
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
No
47.
Bilimsel Adı
Takım/Familya
Tür
Koruma Statüsü
Bern
IUCN
Göçmenlik
Durumu
Derekuşu
II
LC
Yerli
Dağ bülbülü
Sürmeli
Dağbülbülü
II
LC
Yerli
II
LC
Türkçe Adı
48.
Cinclus cinclus
Passeriformes/Prunellidae
Prunella modularis
49.
Prunella ocularis
50.
51.
Passeriformes/Turdidae
Erithacus rubecula
Luscinia megarhynchos
Kızılgerdan
Bülbül
II
II
LC
LC
52.
Luscinia luscinia
Benekli Bülbül
II
LC
53.
54.
55.
56.
Phoenicurus ochruros
Phoenicurus phoenicurus
Oenanthe oenanthe
Oenanthe isabellina
II
II
II
II
LC
LC
LC
LC
57.
Oenanthe hispanica
II
LC
Yazın üreme
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
II
II
II
III
III
III
III
LC
LC
LC
LC
LC
LC
LC
Yaz göçmeni
Yazın üreme
Yaz göçmeni
Yerli
Kış göçmeni
Yerli
Kış göçmeni
65.
66.
67.
Saxicola rubetra
Saxicola torquata
Monticola saxatilis
Turdus philomelos
Turdus iliacus
Turdus merula
Turdus pilaris
Passeriformes/Sylviidae
Hippolais pallida
Hippolais olivetorum
Sylvia nisoria
Kara kızılkuyruk
Kızılkuyruk
Kuyrukkakan
Boz kuyrukkakan
Kara
Kulaklı
Kuyrukkakan
Çayır taşkuşu
Taşkuşu
Taşkızılı
Öter Ardıç
Kızıl Ardıç
Karatavuk
Tarla Ardıcı
Yerli
Yazın üreme
Geçit
Ziyaretçisi
Yerli
Yazın üreme
Yazın üreme
Yazın üreme
II
II
II
LC
LC
LC
Yaz göçmeni
Yerli
Yaz göçmeni
68.
Sylvia communis
Ak Mukallit
Zeytin Mukallidi
Çizgili Ötleğen
Ak
Gerdanlı
Ötleğen
II
LC
Yazın üreme
69.
Sylvia curruca
Küçük
Ak
Gerdanlı Ötleğen
II
LC
Yazın üreme
II
LC
70.
Sylvia rueppelli
Kara
Ötleğen
71.
Phylloscopus sibilatrix
Orman
Söğütbülbülü
II
LC
Yaz göçmeni
72.
73.
Çıvgın
Çalıkuşu
II
II
LC
LC
Yazın üreme
Yerli
74.
Phylloscopus collybita
Regulus regulus
Passeriformes/Muscicapidae
Ficedula semitorquata
Alaca Sinekkapan
II
NT
75.
Ficedula hypoleuca
Kara Sinekkapan
II
LC
Yaz göçmeni
Geçit
Ziyaretçisi
Mavi Baştankara
Büyük Baştankara
II
II
LC
LC
Yerli
Yerli
Sıvacıkuşu
Anadolu (Küçük)
Sıvacıkuşu
II
II
LC
NT
Yerli
Yerli
Sarıasma
II
LC
Yazın üreme
78.
Passeriformes/Paridae
Parus caeruleus
Parus major
Passeriformes/Sittidae
Sitta europaea
79.
Sitta krueperi
80.
Passeriformes/Oriolidae
Oriolus oriolus
76.
77.
136
Boğazlı
Yaz göçmeni
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
No
Bilimsel Adı
Takım/Familya
Tür
Passeriformes/Laniidae
81.
Lanius isabellinus
82.
Lanius minor
83.
Lanius excubitor
84.
Lanius collurio
85.
Lanius nubicus
86.
87.
88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
95.
96.
97.
98.
99.
100.
101.
102.
103.
104.
105.
Passeriformes/Corvidae
Pica pica
Garrulus glandarius
Corvus monedula
Corvus corone cornix
Passeriformes/Sturnidae
Sturnus vulgaris
Passeriformes/Passeridae
Passer domesticus
Passer hispaniolensis
Passer montanus
Passeriformes/Fringillidae
Fringilla coelebs
Fringilla montifringilla
Carduelis cannabina
Carduelis carduelis
Carduelis spinus
Loxia curvirostra
Serinus serinus
Passeriformes/Emberizidae
Emberiza hortulana
Emberiza caesia
Emberiza cineracea
Emberiza citrinella
Emberiza melanocephala
Koruma Statüsü
Bern
IUCN
Göçmenlik
Durumu
II
LC
Rastlantısal
II
LC
Yazın üreme
II
LC
Kış Göçmeni
II
LC
Yaz göçmeni
II
LC
Yaz göçmeni
Saksağan
Alakarga
Küçük karga
Leş kargası
-
LC
LC
LC
LC
Yerli
Yerli
Yerli
Yerli
Sığırcık
-
LC
Yerli
Serçe
Söğüt serçesi
Ağaç serçesi
III
III
LC
LC
LC
Yerli
Yazın üreme
Yerli
İspinoz
Dağ İspinozu
Ketenkuşu
Saka
Karabaşlı İskete
Çaprazgaga
Küçük İskete
III
III
II
II
II
II
II
LC
LC
LC
LC
LC
LC
LC
Yerli
Kış göçmeni
Yerli
Yerli
Kış göçmeni
Yerli
Yazın üreme
Kirazkuşu
Kızıl Kirazkuşu
Boz kirazkuşu
Sarı kirazkuşu
Kara başlı çinte
III
II
II
II
II
LC
LC
NT
LC
LC
Yazın üreme
Yazın üreme
Yaz göçmeni
Kış göçmeni
Yazın üreme
Türkçe Adı
Kızıl
Kuyruklu
Örümcekkuşu
Karaalınlı
örümcekkuşu
Büyük
Örümcekkuşu
Kızıl
Sırtlı
Örümcekkuşu
Maskeli
Örümcekkuşu
Tablo 80. Faaliyet alanı ve çevresinde muhtemel Memeli (Mammalia) türleri
Takım / Familya
Tür ve Türkçe adı
Eulipotyphla/
Erinaceidae
Erinaceus concolor
Kirpi
Eulipotyphla/
Soricidae
Chiroptera/
Pteropodidae
Chiroptera/
Rhinolophidae
Habitatı
Alandaki ormanlık alanlar ve dere
kenarları başta olmak üzere her
yerde
Crocidura suaveolens
Orman ve orman içi açıklıklarda,
Sivriburunlu bahçe faresi dere kenarlarında
Rousettus aegyptiacus
Meyve,
narenciye
bahçeleri
Mısır meyve yarasası
çevresindeki mağara, boş bina
Ormanlık
alanlarda
dere
Rhinolophus euryale
yataklarında
uçar
etraftaki
Akdeniz
nalburunlu
mağaralara ve kaya yarıklarına
yarasası
yuvalanır
Rhinolophus blasii
Ormanlık
alanlarda
dere
Blasius
nalburunlu yataklarında uçar mağaralara
yarasası
yuvalanır
137
Koruma Statüsü
Bern
IUCN
-
LC
Ek- II
LC
-
LC
Ek- II
NT
Ek- II
LC
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Takım / Familya
Tür ve Türkçe adı
Habitatı
Chiroptera/
Vespertilionidae
Myotis emarginatus
Kirpikli yarasa
Pipistrellus pipistrellus
Cüce yarasa
Miniopterus schreibersi
Uzun kanatlı yarasa
Lepus europaeus
Yabani tavşan
Microtus guentheri
Kahramanmaraş
tarla
faresi
Microtus levis
Çayır tarla faresi
Rattus rattus
Çatı sıçanı
Rattus norvegicus
Göçmen sıçan
Apodemus mystacinus
Orman kayalık faresi
Apodemus flavicollis
Sarı göğüslü Orman
Faresi
Mus macedonicus
Ev Faresi
Hystrix indica
Oklukirpi
Mustela nivalis
Gelincik
Meles meles
Porsuk
Vulpes vulpes
Tilki
Yuvalanma alanı mağara ve
metruk yerlerdir
Civardaki evlerin çatı yarıkları
içine yuvalanır
Orman içi açıklıklarda, mağara ve
binalara yuvalanır
Orman içinde veya açıklıklarda
bulunur
Lagomorpha/
Leporidae
Rodentia/
Cricetidae
Rodentia/
Muridae
Rodentia/
Hystricidae
Carnivora/
Mustelidae
Carnivora/
Canidae
Orman içi bol
kenarlarında yayılır
otlu
dere
Koruma Statüsü
Bern
IUCN
Ek- II
LC
Ek- III
LC
Ek- II
NT
Ek- III
LC
-
LC
Orman içi ve arası bol otlu suya
yakın çayırlıklarda bulunur
Yerleşkelerde
ve
dere
yataklarında
Kıyıya yakın yerleşkelerde
LC
LC
-
LC
Orman içinde ve özellikle kayalık
arazide
LC
Orman içinde yayılış yapar
-
LC
-
LC
-
LC
Ek- III
LC
Ek- III
LC
-
LC
Yerleşkeler ve çalılık nemli
yerlerde bulunur
Orman, funda, çalı, sebze ve
meyve bahçeleri
Orman içi kayalık ve dere
yataklarında ve yerleşke civarında
Orman içinde ve yerleşke
civarında
Orman içinde ve yerleşke
civarında
Flora ve Fauna Türleri İçin Koruma Kriterleri
Bern Sözleşmesi;
Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi ilk defa
1979 yılında Bern’de kabul edilmiştir. Ülkemiz bu sözleşmeyi 1984 yılında imzalayarak
sözleşmeye taraf olmuştur.
Bu sözleşmenin amacı: Nesli tehlikeye düşmüş ve düşebilecek türlerin özellikle
göçmen olanlarına öncelik verilmek üzere, yabani flora ve fauna ve bunların yaşam
ortamlarının korunmasını sağlamak ve bu konuda birden fazla devletin işbirliğini
geliştirmektir.
Her akit taraf EK I nolu listede belirtilen yabani flora türlerinin özel olarak
korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu
bitkilerin kasıtlı olarak koparılması, toplanması, kesilmesi veya köklenmesi
yasaklanacaktır. Her akit taraf bu türlerin elde bulundurulmasını veya alım satımını
yasaklayacaktır.
138
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bern Sözleşmesi Ek Listeleri ve Açıklamaları
EK I
Ek II
Ek III
Kesin Koruma Altına Alınan Flora Türleri
Kesin olarak koruma altına alınan türler
Korunan türler
Faunistik türler açısından Bern Sözleşmesi Madde 6 ve 7'nin içeriği aşağıda
açıklanmıştır.
Bern Sözleşmesi Madde 6 hükümleri:
Her Âkit Taraf, II no.lu ek listede belirtilen yabani fauna türlerinin özel olarak
korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu
türler için özellikle aşağıdaki hususlar yasaklanacaktır:
a) Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme şekilleri;
b) Üreme veya dinlenme yerlerine kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip etmek;
c) Yabani faunayı, bu Sözleşmenin amacına ters düşecek şekilde, özellikle üreme,
geliştirme ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek;
d) Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa bu
yumurtaları alıkoymak;
e) Bu madde hükümlerinin etkinliğine katkı sağlayacak hallerde, tahnit edilmiş hayvanlar
ve hayvandan elde edilmiş kolayca tanınabilir herhangi bir kısım veya bunun kullanıldığı
malzeme dahil, bu hayvanların canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti.
Ek II: Kesinlikle koruma altına alınması gereken fauna türlerini içeren liste Ek II
içinde yer almaktadır. Sözleşmeye akdeden taraflar Ek II’de belirtilen vahşi fauna
türlerinin özel olarak koruma altına alınması için gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır.
Bu türlerle ilgili olarak aşağıda belirtilen durumlar özellikle yasaklanacaktır:
Ek III: Koruma altına alınan fauna türlerinin listesini içermektedir. Sözleşmeyi
akdeden her bir taraf Ek III’de belirtilen vahşi fauna türlerinin koruma altına alınmasını
temin etmek için uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Ek II’de belirtilen
vahşi fauna türlerinin istismar edilmesi konusu, 2. Maddede ileri sürülen şartlar göz önüne
alınarak populasyonları tehlikeden uzak tutmak için düzenlenecektir.
Ek-IV Yasaklanan Av Metodu ve Araçları ile Diğer Yasak İşletme Şekilleri
Bern Sözleşmesi Madde 7 hükümleri:
1 - Her Âkit Taraf, III no.lu ek listede belirtilen yabani faunanın korunmasını güvence
altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır.
2 - III no.lu ek listede belirtilen yabani faunanın her türlü işletme şekli, 2. maddenin şartları
gözönünde tutularak, populasyonlarının varlığını tehlikeye düşürmeyecek şekilde
düzenlenmiş olacaktır.
3 - Alınacak önlemler;
a)Kapalı av mevsimlerini ve/veya işletmeyi düzenleyen diğer esasları,
b)Yabani faunayı yeterli populasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, uygun durumlarda,
işletmenin geçici veya bölgesel olarak yasaklanmasını,
139
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
c)Yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satışının, satmak amacıyla elde
bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun şekilde
düzenlenmesi hususlarını, kapsayacaktır.
Proje kapsamında yapılacak tüm çalışmalarda Bern Sözleşmesi 6. ve 7. Madde
hükümlerine kesinlikle uyulacaktır.
IUCN (International Union for Conservation of Nature and Natural
Resources) - Uluslararası Doğayı Koruma Birliği
IUCN (International Union for Conservation of Nature and Natural Resources:
Doğa ve Doğal Kaynakların Korunması için Uluslararası Birlik) kısaltmasıyla tanımlanan
bu organizasyon, ülkeler bazında türlerin populasyon büyüklüğünü ve yayılış alanlarını
dikkate alarak farklı tehlike Kategorileri (Red Data Book) yayınlarlar.
Bu kategoriler ana hatları ile aşağıda verilmiştir.
EX (Extınct)
EW (Extinct İn The Wild)
CR (Critically Endangered)
EN (Endangered)
VU (Vulnerable)
NT (Near Threatened)
LC (Least Concern)
DD (Data Deficient)
NE (Not Evaluated)
Nesli tükenmiş olan takson (Tükenmiş)
Doğada yok olmuş takson(Doğada Tükenmiş)
Kritik olarak tehlikede olan takson(Kritik)
Tehlike altında olan takson(Tehlikede)
Neslinin doğada tükenme riskinin yüksek olduğu takson (DuyarlıHassas-Zarar Görebilir)
Tehdit altına girebilir (Tehdite Yakın)
Geniş yayılışlı ve nüfusu yüksek olan takson (Düşük Riskli)
Yeterli bilgi bulunmadığı için yayılışına ve/veya nüfus durumuna
bakarak tükenme riskine ilişkin bir değerlendirme yapmanın mümkün
olmadığı takson (Yetersiz Verili)
Değerlendirilmemiş takson (Değerlendirilmemiş)
Merkez Av Komisyonu (MAK);
Faaliyet alanı ve çevresinde saptanan türler Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel
Müdürlüğü tarafından 2012-2013 yılı için Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Merkez Av Komisyonu Kararlarına göre incelenmiş ve tablolarda verilmiştir. MAK
Eklerinin açılımı aşağıda verilmiştir.
MAK Kararlarına göre;
Ek Liste- I
Ek Liste-II
Ek Liste-III
Koruma altına alınan yaban hayvanları
Merkez Av Komisyonu’nca koruma altına alınan av hayvanları
Merkez Av Komisyonu’nca avına belli edilen sürelerde izin verilen av hayvanları
gösterir.
Faaliyet alanı ve çevresinde yayılış gösteren faunanın bu projeden minimum
düzeyde etkilenmesi için gürültü, toz vb. bütün inşaa ve işletme faaliyetlerinde ortaya
çıkacak çevresel etkilere dikkat edilerek MAK Kararlarına titizlikle uyulacaktır.
140
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Endemizm:
Ülkemiz sahip olduğu iklimsel ve coğrafi özellikler nedeniyle, endemik türler
açısından oldukça zengin bir floraya sahiptir. Türkiye sınırları içerisinde bulunan yaklaşık
3300 bitki türü endemiktir ve Türkiye florasının yaklaşık %33’ünü oluşturmaktadır.
Faaliyet alanı ve etki alanında ise endemik bitki türüne rastlanılmamıştır. Ayrıca
yine faaliyet alanı ve çevresinde yapılan faunistik değerlendirmede endemik fauna türüne
de rastlanılmamıştır.
4.7.b. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında flora-fauna üzerin
etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Faaliyetin Floraya Etkileri
Faaliyetin hazırlık ve işletme aşamasında çalışma alanında bulunan türler sıyrılarak
alınacağından bir miktar biyomas kaybı söz konusu olabilir. İşletme aşamasında tozdan
kaynaklı türlere olumsuz etkilerde bulunabilir ve güneş ışınlarında tam yararlanmama söz
konusunu olabilir ve fotosentez faaliyetlerinde aksamalara neden olabilir. Ancak sulama
işlemi yapılacak olması bu etkiyi en az seviyeye indirecektir.
Madencilik faaliyetlerinden sonra faaliyet alanlarının düzenlemesinin ve
rehabilitasyonunun amacı bozulmuş araziyi sadece yeşillendirmek değil, aynı zamanda onu
çevredeki bakir araziye uydurmak ve en uygun amaçla kullanılmasını sağlamaktır.
Ocaklarda üretime son verildikten sonra Orman İşletme Müdürlüğüne verilen
Restorasyon planına uygun olarak topoğrafya üzerinde gerekli düzeltmeler yapılarak
bitkisel toprak serilecek ve toprak yapısına ve araziye uygun ağaçlar dikilecektir. Bu
çalışma Orman İşletme Müdürlüğü ile müşterek yapılacak ve yeşillendirme işleri
tamamlandıktan sonra saha terk edilecektir.
Söz konusu faaliyetin her aşamasında bölge florasına ait endemik bitkilerden
herhangi birinin bulunduğu alanlara ve/veya türlere rastlanırsa faaliyetten kaynaklı
herhangi bir etkiye maruz bırakılmayacak derhal il Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ve/veya
Doğa Koruma Milli Parklar Bölge Müdürlüğü ekiplerine haber verilecektir.
Faaliyetin Faunaya Etkileri
Faaliyetin hem inşaat hem de işletme aşamasında kullanılacak olan araçlardan
kaynaklı egzoz emisyonu fauna elemanları üzerinde olumsuz etkide bulunabilir. Ancak
faaliyetin hem işletme hem de inşaat aşamasında kullanılacak olan iş makinelerinin
kontrollerinin tam zamanında yapılması bu durumu minimuma indirecektir. Faaliyetin
yapılacağı alanda fauna elemanlarına ait bulunması muhtemel yuvalar faaliyetin yapılması
sırasında yapılacak hafriyatla beraber yok olacaklardır. Ancak devamında bölge tekrar
faunaya ait bazı elemanlar için yuvalama bölgesi olacaktır. Ayrıca Faaliyetin gerek inşaat
gerekse işletme aşamasında 2872 sayılı Çevre kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılmış
olan yönetmeliklere, Bern sözleşmesinin hükümlerine uyulacaktır. Fauna listesinde
Korunan türlere ait yuvalama ve barınma bölgelerine dikkat edilecek, bu türlerin görülmesi
141
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
durumunda herhangi
değiştirilmeyecektir.
bir
temasta
bulunulmayacak
ve
doğal
yaşam
ortamları
Ayrıca faaliyetin her aşamasında 2872 sayılı Çevre Kanunu ve
yönetmeliklerine,4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu ve Yönetmeliklerine, Bern
sözleşmesinin 6. ve 7. maddelerine uyulacaktır.
4.8. Koruma Alanları (EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi kapsamında)
4.8.a. Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları (Bölgede yer alan Tarihi ve
Kültürel Alanlar özellikle irdelenmelidir.)
17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ÇED Yönetmeliği EK
- V Duyarlı Yöreler Listesi kapsamında Faaliyet alanı ve çevresi herhangi bir koruma alanı
içerisinde kalmamaktadır.
Aşağıdaki şekilde verilen haritadan görüleceği üzere faaliyet alanına en yakın
koruma alanı Kuyuluk Tabiat Parkı olup, faaliyet alanına yaklaşık kuşuçuşu 24 km
mesafededir. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde korunan alan yoktur.
Şekil 48. Faaliyet alanı ve çevresinin korunan alanlar açısından durumu
EK- V Duyarlı Yöreler Listesi
1. Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar
a) 9/8/1983tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nun 2 ncimaddesinde
tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat
Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları",
142
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
b) 1/7/2003tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Orman
Bakanlığı’nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban HayvanıYerleştirme
Alanları",
c) 21/7/1983tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Kanunu’nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3
ve 5 inci alt bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı"
olarak tanımlanan ve aynı kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu
Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve
tescili yapılan alanlar,
ç) 22/3/1971tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri
İstihsal ve Üreme Sahaları,
d) 31/12/2004tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği
Kontrol Yönetmeliği’nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar,
e) 2/11/1986tarihli ve 19269 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesinin
KorunmasıYönetmeliği’nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri",
f) 9/8/1983tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 9 uncu maddesi uyarınca
Bakanlar Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen
alanlar,
g) 18/11/1983tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’na göre koruma altına alınan
alanlar,
ğ) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan
yerler,
h) 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen
alanlar,
ı) 26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin
Aşılattırılması Hakkında Kanunda belirtilen alanlar,
i) 25/2/1998tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununda belirtilen alanlar,
j) 17/5/2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’nde belirtilen alanlar.
2. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli
alanlar
a) 20/2/1984tarihli ve 18318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN
Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası
Üreme Alanları"nda belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve
Üreme Alanları",
b) 12/6/1981 tarih ve 17368 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca
korumaya alınan alanlar,
ı) 23/10/1988tarihli ve 19968 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
"Akdeniz’de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği
ülkemizde "Özel Koruma Alanı" olarak belirlenmiş alanlar,
ıı) 13/9/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler
Çevre Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100
Kıyısal Tarihi Sit" listesinde yer alan alanlar,
143
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
ııı) Cenova Deklerasyonu’nun17. maddesinde yer alan "Akdeniz’e Has
Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal
alanlar,
c) 14/2/1983tarihli ve 17959 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1. ve 2. maddeleri
gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal
Miras" statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar,
ç) 17/5/1994tarihli ve 21937 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların
Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar.
d) 27/7/2003tarihli ve 25181 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Avrupa Peyzaj Sözleşmesi.
3. Korunması gereken alanlar
a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit
edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan,
biogenetikrezerv alanları, jeotermal alanlar ve benzeri),
b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi
kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I. ve
II. sınıf ile, özel mahsul plantasyon alanlarının tamamı,
c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya
akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi
geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama
ortamıolarak önem taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyelerile bu alanların kıyı
kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler,
ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları,
d) Bilimsel araştırmalar için önem arzeden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya
düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer
rezervi, biyotoplar, biyogenetikrezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve
jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar.
Projenin inşaat ve işletme aşamalarında Bern Sözleşmesi 6. ve 7. Madde
Hükümlerine, Merkez Av Komisyonu Kararlarına ve 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu
kanun kapsamındaki tüm Yönetmeliklere uyulacaktır.
4.8.b. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında Koruma Alanlarına
etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Söz konusu projenin inşaat ve işletme aşamalarından kaynaklı koruma alanlarına
herhangi bir etkisi beklenmemektedir. Ancak yinede ruhsat alanları içerisinde bulunan
kaynakların boşalımını etkilememek için patlatma işlemi kontrollü yapılacaktır. Faaliyet
alanı düzenli olarak sulanacaktır. Böylece faaliyetten kaynaklı etkiler en az seviyeye
çekilecektir.
İşletme aşamasından sonra ise alana uygun bir rehabilitasyon uygulaması yapılarak
doğal hayata etki en az seviyede tutulacaktır.
144
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
4.9. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler
(Askeri Yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş
alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile "Sınırlandırılmış Alanlar" v.b.)
4.9.a. Proje Alanı ve Proje Etki Alanı
Proje alanı Askeri Yasak Bölgeler, Kamu Kurum ve Kuruluşlarına belirli amaçlarla
tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Sınırlandırılmış Alanlar”
içerisinde kalmamaktadır.
4.9.b. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında etkiler ve alınacak
önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Faaliyetin devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler
kapsamında bir etkisinin olması beklenmemektedir.
145
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
BÖLÜM 5: PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
5.1. Emisyon hesaplamaları (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Proje kapsamında kapalı ve açık işletme yöntemlerinin ikisi de uygulanacaktır.
Açık işletme için kapasite 500.000 ton/yıl olarak planlanmaktadır. Kapalı işletme için
kapasite 200.000 ton/yıl olarak planlanmaktadır.
Arazi Hazırlık Çalışmalarından Kaynaklı Toz Emisyonu
Açık işletme yönteminde bitkisel toprağın sıyrılması ve depolanması için
ekskavatör kullanılması planlanmaktadır. Bitkisel toprağın yerinden kazılması için
herhangi bir patlatma işlemi yapılmayacaktır.
Bitkisel toprak yapılacak üretim faaliyetlerine göre kısım kısım sıyrılacaktır.
Sıyrılan bitkisel toprak, bitkisel toprak depolama alanında depolanacaktır. Bitkisel toprak
depolanacak alanların toplamı 47.218 m2 ‘dir.
Faaliyet alanı toplamı 485,96 hektardır. Bitkisel toprağın kısım kısım ilerleme
yapılarak sıyrılacaktır ve 10 yıl olacağı tahmin edilmektedir. Çalışma yapılacak toplam
alan 4.859.600 m2 ‘dir. Çalışma alanında ortalama 10 cm bitkisel toprak olduğu
düşünüldüğünde;
4.859.600 m2 x 0,20 m = 971.920 m3 bitkisel toprak sıyrılacaktır.
Bitkisel toprağın yoğunluğu 1,6 ton/m3 kabul edilirse;
971.920 m3 x 1,6 ton/m3 = 1.555.072 ton bitkisel toprak sıyrılacaktır.
Bitkisel toprağın 10 yılda kaldırılacağı kabul edilirse;
1.555.072 ton / 10 yıl = 155.507 ton/yıl bitkisel toprak sıyrılacaktır.
Bitkisel toprağın sıyrılması işlemi sırasında toz oluşturacak kaynaklar aşağıdaki
gibidir.
Bitkisel toprağın,
• Sökülmesi,
• Kamyona yüklenmesi,
• Taşınması,
• Boşaltılması,
• Depolanması.
146
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 81. Bitkisel Toprağın Sıyrılması Esnasında Oluşacak Toz Emisyon Hesaplamaları
Üretim Miktarı
Çalışma Süresi
m3
971.92
Yıllık
12 ay
Yıllık
ton
155.507
Aylık
25 gün
Aylık
12.958,93
8099,33
323,97
Günlük
8 saat
Günlük
518
Vardiya Sayısı
1
Saatlik
65
40,50
Malzemenin yoğunluğu 1,60 ton/m alınmıştır.
3
Emisyon Faktörleri
İşlem
Sökme
Yükleme
Taşıma
Kontrolsüz
0,025 kg/ton
Kontrollü
0,0125 kg/ton
0,010 kg/ton
0,005 kg/ton
0,7 kg/araç-km
Boşaltma
0,35 kg/araç-km
0,010 kg/ton
Depolama
0,005 kg/ton
5,8 kg/hektar
Malzemenin Taşınma Mesafesi
Kaynak
2,9 kg/hektar
03.07.2009 tarih
ve 27277 sayılı
Sanayi Kaynaklı
Hava Kirliliğinin
Kontrolü
Yönetmeliği
Parametreler
Bitkisel toprak ve dekapaj depolama alanlarının çalışma
yapılacak ÇED alanına en uzak mesafesi 1800 m alınırsa;
Gidiş dönüş toplam taşıma mesafesi 3600 m ‘dir.
Kamyon Kapasitesi
20 ton/sefer
Sefer Sayısı
Üretim Miktarı (ton/gün) / Kamyon Kapasitesi (ton/sefer)
518 ton/gün / 20 ton/sefer = 25,9 sefer/gün = 26 sefer/gün
yerine 13 kamyon 2 sefer/gün yapacaktır.
Araç Sayısı
13 araç/sefer
Toplam Depolama Alanı
4,72 hektar
Depolama süresi 24 saat alınmıştır.
1. Bitkisel Toprağın Yerinden Sökülmesi
Üretim miktarı (ton/saat) x Emisyon faktörü (kg/ton)
1.a. Kontrolsüz
65 ton/saat x 0,025 kg/ton = 1,6 kg/saat
1.b. Kontrollü
65 ton/saat x 0,0125 kg/ton = 0,8 kg/saat
2. Bitkisel Toprağın Yüklenmesi
Üretim miktarı (ton/saat) x Emisyon faktörü (kg/ton)
2.a. Kontrolsüz
65 ton/saat x 0,010 kg/ton = 0,65 kg/saat
2.b. Kontrollü
65 ton/saat x 0,005 kg/ton = 0,33 kg/saat
3. Bitkisel Toprağın Taşınması
Sefer sayısı (sefer/gün) x Araç Sayısı (araç/sefer) x Taşıma mesafesi (km) x Emisyon faktörü (kg/araç-km)
3.a. Kontrolsüz
2 sefer/gün x 13 araç/sefer x 3,6 km x 0,7 kg/araç-km = 65,5 kg/gün / 8 saat/gün
= 8,2 kg/saat
3.b. Kontrollü
2 sefer/gün x 13 araç/sefer x 3,6 km x 0,35 kg/araç-km = 32,8 kg/gün / 8 saat/gün
= 4,1 kg/saat
4. Bitkisel Toprağın Boşaltılması
Üretim miktarı (ton/saat) x Emisyon faktörü (kg/ton)
4.a. Kontrolsüz
65 ton/saat x 0,010 kg/ton = 0,65 kg/saat
4.b. Kontrollü
65 ton/saat x 0,005 kg/ton = 0,33 kg/saat
5. Bitkisel Toprağın Depolanması
Depo alanı (hektar) x Emisyon faktörü (kg/hektar) / Çalışma süresi (saat)
5.a. Kontrolsüz
4,72 hektar x 5,8 kg/hektar / 24 saat = 1,14 kg/saat
5.b. Kontrollü
4,72 hektar x 2,9 kg/hektar / 24 saat = 0,58 kg/saat
Kontrolsüz Toplam Toz Emisyonu (1.a) + (2.a) + (3.a) + (4.a) + (5.a)
Kontrollü Toplam Toz Emisyonu (1.b) + (2.b) + (3.b) + (4.b) + (5.b)
147
12,24 kg/saat
6,14 kg/saat
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bitkisel toprağın sıyrılması esnasında;
• Kontrolsüz durumda oluşacak toplam toz emisyonu; 12,24 kg/saat,
• Kontrollü durumda ise oluşacak olan toplam toz emisyonu; 6,14 kg/saat ’tir.
Yukarıda verilen miktarlar 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği EK:2 Tablo:2.1’de
baca dışındaki yerler için belirlenen “1.0 kg/saat’lik” kütlesel debi miktarının üzerinde
olduğundan toz modellemesi yapılması gerekmektedir. Yukarıda hesaplanan emisyon
değerleri, uluslar arası nitelikteki 3 boyutlu modelleme programı (ISC3) ile modellenerek
hazırlanan hava kalitesi modelleme raporu Ek-14’de verilmiştir.
Üretim Çalışmalarından Kaynaklanan Toz Emisyonu
Proje kapsamında, kromun üretilmesi sırasında toz oluşturacak işlemler aşağıda
belirtilmiştir.
Açık İşletme
• Delme-patlatma,
• Kromun yerinden sökülmesi,
• Kromun yüklenmesi,
• Kromun taşınması,
• Kromun boşaltılması,
• Kromun stoklanması,
Kapalı İşletme
• Kromun yüklenmesi,
• Kromun taşınması,
• Kromun boşaltılması,
• Kromun stoklanması,
Açık İşletmede Oluşacak Toz Emisyonu
Açık işletmede ocaktan yılda 500.000 ton/yıl tüvenan krom çıkarılması
planlanmaktadır.
Patlatma Sırasında Oluşacak Toz Emisyonu
Patlatma sonrası oluşacak toz emisyon faktörü 0,08 kg/ton olarak alınmıştır.
Patlatma sonucu oluşacak toz emisyonlarının % 80’ inin 10 μ’ dan büyük partiküllerden
meydana geldiği ve patlatmadan sonra hemen çökeleceği, geriye kalan % 20 ’sinin ise 10
μ’ dan küçük partiküllerden meydana geleceği ve havada asılı kalarak atmosferde
yayılacağı kabul edilmiştir.
Ayda 1 patlatma yapılması planlanmaktadır. Yılda 12 patlatma yapılacaktır. Bir
patlatmada maksimum 500.000 ton/yıl / 12 patlatma/yıl = 41.666,67 ton/patlatma tüvanan
krom üretimi yapılacaktır. Buna göre alınacak maksimum krom miktarına göre patlama
süresince oluşabilecek toz emisyon miktarı aşağıdaki formül ile hesaplanmıştır;
148
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bir atımdaki üretim miktarı x Patlatma emisyon faktörü x Askıda kalan partikül oranı
(ton/patlatma)
(kg/ton)
(%20)
Patlatma sırasında oluşacak kontrolsüz toz emisyonu;
41.666,67 ton/patlatma x 0,080 kg/ton x 0,2 = 666,67 kg/saat olacaktır.
Maden sahasında ayda 1 patlatma yapılacak olup sürekli toz oluşumu söz konusu
olmayacaktır. Patlatma esnasında oluşacak tozların bir saatlik zaman içerisinde dağıldığı
varsayımı ile patlatma sırasında oluşacak tozun kütlesel debisinin sürekli olmaması,
gecikmeli kapsül kullanılması ve zeminde patlatma öncesi ve sonrası sulama yapılması
gibi faktörlerle, patlatma sırasında oluşacak toz daha da minimize edilecektir. Ayrıca
patlatmada oluşan toz emisyonunun sürekli olmaması sebebiyle toplam toz emisyonuna
eklenmemiştir.
Üretim Sırasında Oluşacak Toz Emisyonu
Tablo 82. Açık İşletmede Üretim Sırasında Oluşacak Toz Emisyon Hesaplamaları
Ocaklar ve Konkasör için Kapasitesi Miktarları
Çalışma Süresi
m3
200.000
Yıllık
12 ay
Yıllık
ton
500.000
Aylık
25 gün
Aylık
41.667
16.666,67
Günlük
8 saat
Günlük
1.666,67
666,67
Vardiya Sayısı
1
Saatlik
208
83,33
Tüvenan krom yoğunluğu 2,5 ton/m3 kabul edilmiştir.
Emisyon Faktörleri
İşlem
Sökme
Yükleme
Taşıma
Kontrolsüz
0,025 kg/ton
Kontrollü
0,0125 kg/ton
0,010 kg/ton
0,005 kg/ton
0,7 kg/araç-km
Boşaltma
0,35 kg/araç-km
0,010 kg/ton
Depolama
0,005 kg/ton
5,8 kg/hektar
Kromun Taşınma Mesafesi
2,9 kg/hektar
Kaynak
03.07.2009 tarih
ve 27277 sayılı
Sanayi Kaynaklı
Hava Kirliliğinin
Kontrolü
Yönetmeliği
Parametreler
Proje alanının zenginleştirme tesisine en uzak mesafesi
taşıma mesafesi olarak alınmıştır. Taşıma mesafesi 2100 m
kabul edilirse; gidiş dönüş toplam 4200 m ‘dir.
Kamyon Kapasitesi
20 ton/sefer
Sefer Sayısı
Üretim Miktarı (ton/saat) / Kamyon Kapasitesi (ton/sefer)
1.666,67 ton/gün / 20 ton/sefer = 83,33 sefer/gün yerine 13
kamyon 7 sefer/gün yapacaktır.
Araç Sayısı
13 araç/sefer
8,50 hektar Depolama alanı olarak stok alanı alınmıştır.
Depolama süresi 24 saat olarak alınmıştır.
Toplam Depolama Alanı
1. Kromun Yerinden Sökülmesi
Üretim miktarı (ton/saat) x Emisyon faktörü (kg/ton)
1.a. Kontrolsüz
208 ton/saat x 0,025 kg/ton = 5,2 kg/saat
1.b. Kontrollü
208 ton/saat x 0,0125 kg/ton = 2,6 kg/saat
2. Kromun Yüklenmesi
Üretim miktarı (ton/saat) x Emisyon faktörü (kg/ton)
2.a. Kontrolsüz
208 ton/saat x 0,010 kg/ton = 2,1 kg/saat
2.b. Kontrollü
208 ton/saat x 0,005 kg/ton = 1 kg/saat
3. Kromun Taşınması
149
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Sefer sayısı (sefer/gün) x Araç Sayısı (araç/sefer) x Taşıma mesafesi (km) x Emisyon faktörü (kg/araç-km)
3.a. Kontrolsüz
7 sefer/gün x 13 araç/sefer x 4,2 km x 0,7 kg/araç-km = 267,5 kg/gün / 8 saat/gün
= 33,4 kg/saat
3.b. Kontrollü
7 sefer/gün x 13 araç/sefer x 4,2 km x0,35 kg/araç-km = 133,8 kg/gün / 8 saat/gün
=16,7 kg/saat
4. Kromun Boşaltılması
Üretim miktarı (ton/saat) x Emisyon faktörü (kg/ton)
4.a. Kontrolsüz
208 ton/saat x 0,010 kg/ton = 2,1 kg/saat
4.b. Kontrollü
208 ton/saat x 0,005 kg/ton = 1 kg/saat
5. Kromun Depolanması
Depo alanı (hektar) x Emisyon faktörü (kg/hektar) / Çalışma süresi (saat)
5.a. Kontrolsüz
8,50 hektar x 5,8 kg/hektar / 24 saat = 2,1 kg/saat
5.b. Kontrollü
8,50 hektar x 2,9 kg/hektar / 24 saat = 1,03 kg/saat
Kontrolsüz Toplam Toz Emisyonu (1.a) + (2.a) + (3.a) + (4.a) + (5.a)
Kontrollü Toplam Toz Emisyonu (1.b) + (2.b) + (3.b) + (4.b) + (5.b)
44,9 kg/saat
22,33 kg/saat
Kapalı İşletmede Oluşacak Toz Emisyonu
Kapalı işletmede ocaktan yılda 200.000 ton/yıl tüvenan krom çıkarılması
planlanmaktadır.
Tablo 83. Kapalı İşletmede Üretim Sırasında Oluşacak Toz Emisyon Hesaplamaları
Ocaklar ve Konkasör için Kapasitesi Miktarları
Çalışma Süresi
Yıllık
12 ay
Yıllık
ton
200.000
Aylık
25 gün
Aylık
16.667
m3
78.600
6.550
Günlük
8 saat
Günlük
667
262
Vardiya Sayısı
1
Saatlik
83
32,8
Tüvenan krom yoğunluğu 2,5 ton/m3 kabul edilmiştir.
Emisyon Faktörleri
İşlem
Sökme
Yükleme
Taşıma
Kontrolsüz
0,025 kg/ton
Kontrollü
0,0125 kg/ton
0,010 kg/ton
0,005 kg/ton
0,7 kg/araç-km
Boşaltma
0,35 kg/araç-km
0,010 kg/ton
Depolama
0,005 kg/ton
5,8 kg/hektar
Kromun Taşınma Mesafesi
2,9 kg/hektar
Kaynak
03.07.2009 tarih
ve 27277 sayılı
Sanayi Kaynaklı
Hava Kirliliğinin
Kontrolü
Yönetmeliği
Parametreler
Proje alanının zenginleştirme tesisine en uzak mesafesi
taşıma mesafesi olarak alınmıştır. Taşıma mesafesi 2100 m
kabul edilirse; gidiş dönüş toplam 4200 m ‘dir.
Kamyon Kapasitesi
20 ton/sefer
Sefer Sayısı
Üretim Miktarı (ton/saat) / Kamyon Kapasitesi (ton/sefer)
667 ton/gün / 20 ton/sefer = 33,35 sefer/gün yerine 13
kamyon 3 sefer/gün yapacaktır.
Araç Sayısı
13 araç/sefer
8,50 hektar Depolama alanı olarak stok alanı alınmıştır.
Depolama süresi 24 saat olarak alınmıştır.
Toplam Depolama Alanı
1. Kromun Yüklenmesi
Üretim miktarı (ton/saat) x Emisyon faktörü (kg/ton)
1.a. Kontrolsüz
83 ton/saat x 0,010 kg/ton = 0,8 kg/saat
1.b. Kontrollü
83 ton/saat x 0,005 kg/ton = 0,42 kg/saat
2. Kromun Taşınması
150
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Sefer sayısı (sefer/gün) x Araç Sayısı (araç/sefer) x Taşıma mesafesi (km) x Emisyon faktörü (kg/araç-km)
2.a. Kontrolsüz
3 sefer/gün x 13 araç/sefer x 4,2 km x 0,7 kg/araç-km = 114,7 kg/gün / 8 saat/gün
= 14,3 kg/saat
2.b. Kontrollü
3 sefer/gün x 13 araç/sefer x 4,2 km x 0,35 kg/araç-km = 57,3 kg/gün / 8 saat/gün
=7,2 kg/saat
3. Kromun Boşaltılması
Üretim miktarı (ton/saat) x Emisyon faktörü (kg/ton)
3.a. Kontrolsüz
83 ton/saat x 0,010 kg/ton = 0,8 kg/saat
3.b. Kontrollü
83 ton/saat x 0,005 kg/ton = 0,42kg/saat
4. Kromun Depolanması
Depo alanı (hektar) x Emisyon faktörü (kg/hektar) / Çalışma süresi (saat)
4.a. Kontrolsüz
8,50 hektar x 5,8 kg/hektar / 24 saat = 2,1 kg/saat
4.b. Kontrollü
8,50 hektar x 2,9 kg/hektar / 24 saat = 1,03 kg/saat
Kontrolsüz Toplam Toz Emisyonu (1.a) + (2.a) + (3.a) + (4.a)
Kontrollü Toplam Toz Emisyonu (1.b) + (2.b) + (3.b) + (4.b)
18,0 kg/saat
9,1 kg/saat
Tablo 84. Üretim Sırasında Oluşacak Toplam Toz Emisyonu
Emisyonlar
Açık İşletme Toz Emisyonu
Kapalı İşletme Toz Emisyonu
Kontrolsüz
44,9 kg/saat
18,0 kg/saat
Kontrollü
22,33kg/saat
9,1 kg/saat
Toplam
62,9 kg/saat
31,43 kg/saat
Üretim esnasında;
• Patlatma esnasında oluşacak toz emisyonu; 666,67 kg/saat,
• Kontrolsüz durumda oluşacak toplam toz emisyonu; 62,9 kg/saat,
• Kontrollü durumda ise oluşacak olan toplam toz emisyonu; 31,43 kg/saat ’tir.
Yukarıda verilen miktarlar 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği EK:2 Tablo:2.1’de
baca dışındaki yerler için belirlenen “1.0 kg/saat’lik” kütlesel debi miktarının üzerinde
olduğundan toz modellemesi yapılması gerekmektedir. Yukarıda hesaplanan emsiyon
değerleri, uluslar arası nitelikteki 3 boyutlu modelleme programı (ISC3) ile modellenerek
hazırlanan hava kalitesi modelleme raporu Ek-14’de verilmiştir.
Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi
Aşağıda özeti verilen Hava Kalitesi Modelleme Raporu Ek-14 ’de verilmiştir.
Modellemede Kullanılan Meteorolojik Veri Seti
Mersin Meteoroloji istasyonu uzun yıllar meteorolojik verilerine göre hakim rüzgar
yönü NNW’dir. Meteoroloji dosyasını hazırlamada ise uzun yılları en iyi temsil eden 2001
yılı verileri kullanılmıştır.
Meteoroloji dosyası hazırlanmasında kullanılan veriler aşağıda açıklanmıştır;
Saatlik Rüzgar Hızı ve Yönü
Saatlik Sıcaklık
Günlük Lokal Bulut Yüksekliği
17340
17340
17340
Mersin
Mersin
Mersin
151
2001 yılı
2001 yılı
2001 yılı
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
(7,14,21)
Günlük Bulutluluk (7,14,21)
Günlük Sabah ve Öyle Karışım
Yüksekliği
17340
17351
Mersin
Adana
2001 yılı
2001 yılı
Şekil 49. Mersin Meteoroloji İstasyonuna Ait 2001 Yılı Rüzgar Diyagramı
Şekil 50. Mersin Meteoroloji İstasyonuna Ait uzun Yıllar (1970-2012) Rüzgar Diyagramı
152
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Modelleme Sonuç Özeti
Modellemede ISCST3 (Industrial Sources Complex-Short Term3) Modeli
kullanılmış olup, modelleme sonucu faaliyetten kaynaklanması muhtemel kirletici
parametrelere ilişkin hava kirlenmesi katkı değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 85. Projeden kaynaklı PM ve Çöken Toz’a Ait Modelleme Sonuçları ve Karşılaştırmalı
Tablo Hava Kirlenmesi Katkı Değeri
Kontrolsüz
Parametreler
PM
Çöken Toz
Kontrollü
PM
Çöken Toz
SKHKKY
KVS Değeri
SKHKKY
UVS Değeri
Modelleme Sonuçları
Sınırı Aşan Değer
100 µg/m3
(2013 yılı Sınır
Değeri)
60 µg/m3
(2013 yılı Sınır
Değeri)
UVS= 2,62 µg/m3
Sınır Değeri Aşan
Nokta
Bulunmamaktadır
390 mg/m2gün
(2013 yılı Sınır
Değeri)
210 mg/m2 gün
(2013 yılı Sınır
Değeri)
100 µg/m3
(2013 yılı Sınır
Değeri)
60 µg/m3
(2013 yılı Sınır
Değeri)
390 mg/m2gün
(2013 yılı Sınır
Değeri)
210 mg/m2gün
(2013 yılı Sınır
Değeri)
KVS= 51,67 µg/m3
UVS= 1,13 mg/m2gün
KVS= 13,85 mg/m2gün
UVS= 1,29 µg/m3
KVS= 25,78 µg/m3
UVS= 0,55 mg/m2gün
KVS=6,88 mg/m2gün
Sınır Değeri Aşan
Nokta
Bulunmamaktadır
Sınır Değeri Aşan
Nokta
Bulunmamaktadır
Sınır Değeri Aşan
Nokta
Bulunmamaktadır
Yukarıda verilen, Uzun Vadeli Sınır Değer (UVS): Yapılan bütün ölçüm
sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değeri, Kısa Vadeli Sınır Değer (KVS): Maksimum
günlük ortalama değerleri veya sayısal değerlerinin büyüklüğüne göre dizildiğinde,
istatistik olarak bütün ölçüm sonuçlarının % 95 ine tekabül eden değeri belirtmektedir.
Yukarıda verilen modelleme sonuçları ve SKHKKY’de verilen sınır değerler
incelendiğinde, projeden kaynaklı oluşması muhtemel yıllık kontrollü PM ve Çöken toz
emisyon değerlerinin Yönetmelik sınır değerlerinin altında kaldığı anlaşılmaktadır.
Kontrollü sistemde 24 Saatlik PM emisyon değerlerinde ise sınır değeri aşan nokta
bulunmamaktadır.
SKHKKY’nde Kısa Vadeli Sınır Değer(KVS) maksimum günlük ortalama
değerleri veya sayısal değerlerinin büyüklüğüne göre dizildiğinde, istatistik olarak bütün
ölçüm sonuçlarının %95’ine tekabül eden değeri belirtmektedir. Söz konusu proje
kapsamında yapılan modelleme sonucunda 441 noktanın %5’ine (bütün ölçüm
sonuçlarının % 95 inden geriye kalan değer) tekabül eden değer 22 olarak tespit edilmiştir.
Yapılan modelleme çalışması sonucunda kontrollü emisyon değerlerine göre 441 noktanın
ölçüm(hesaplama) sonuçları büyüklüğüne göre dizildiğinde kontrollü toz emisyonlarının
hiçbir noktada sınır değer aşılmamaktadır.
153
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
5.2. Su Kullanımı ve bertarafı (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olmak
üzere temin edileceği kaynaklar, su miktarları, içme ve kullanma suyu ve diğer
kulanım amaçlarına göre miktarları, kullanım sonrası oluşacak atık suların miktarı
ve bertarafı)
Proje kapsamında personel kullanımı için, işletme içi yolun ve nakliye yolunun
sulanması için, zenginleştirme tesisi için kullanılacak su aşağıda hesaplanmıştır.
Arazi Hazırlık Aşamasında Su Kullanımı
Arazi hazırlık aşamasında kamyonların hareketinden dolayı oluşacak tozu
engellemek için yollarda sulama yapılacaktır. Açık ocak alanlarından alınacak bitkisel
toprak, bitkisel toprak depolama alanında depolanacaktır. Sulama yapılacak yol olarak
ocak alanının en uzak mesafesi alınırsa mesafe 1800 m kabul edilmiştir. Günde 2 defa
sulama yapılırsa, yol genişliği 5 m alınırsa ve yol sulamasında 1,5 lt/m2 su kullanılacağı
kabul edilirse;
Yol Uzunluğu = 1800 m x 2 sefer/gün = 3600 m/gün
Kullanılacak Su Miktarı
= 3600 m/gün x 5 m x 1,5 lt/m2 = 27.000 lt/gün
= 27.000 lt/gün / 1000 lt/m3 = 27 m3/gün
Sulama için kullanılacak suyun tamamının buharlaşacağı kabul edilirse, yolların
sulanmasından kaynaklı atıksu oluşumu olmayacaktır.
İnşaat Aşamasında Su Kullanımı
İnşaat aşamasında zenginleştirme tesisinin kurulmasında beton döküldükten sonra 3
gün sulama yapılacağı ve günlük 10 m3 su kullanılacağı kabul edilirse; toplam 30 m3 su
kullanılacaktır.
Betonun sulanmasında kullanılacak suyun tamamının buharlaşacağı kabul edilirse
sulamadan kaynaklı atıksu oluşumu olmayacaktır.
İşletme Aşamasında Su Kullanımı
1) Personel İhtiyaçları için Kullanılacak Su
İşletme aşamasında 176 kişi çalıştırılması planlanmaktadır. TÜİK Belediye Su
İstatistikleri 2010 verilerine göre Mersin ‘de günlük kişi başına çekilen su miktarı 217
litredir. Buna göre;
Personel için Gerekli Su Miktarı
= 176 kişi x 217 lt/kişi.gün = 38.192 lt/gün
= 38.192 lt/gün / 1000 lt/m3 = 38,19 m3/gün
Personel için gerekli içme ve kullanma suyu; damacana ile ve Mersin Su
Kanalizasyon İşlerinden (MESKİ) temin edilmektedir.
154
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Personelin ihtiyaçları için kullanılacak suyun tamamının atıksuya dönüşeceği kabul
edilirse, personelden kaynaklı oluşacak atıksu miktarı 38,19 m3/gün olacaktır.
Proje alanında kanalizasyon şebekesi bulunmamaktadır. İşletme aşamasında
personelden kaynaklı evsel nitelikli atıksular fosseptikte biriktirilecektir. Fosseptik
dolduğunda, Büyükşehir Belediyesi'nden getirtilecek vidanjörle kuyu boşaltılacaktır.
Fosseptik çekimi ile ilgili belge Ek-25 ‘de sunulmuştur.
2) Yolların Sulanması için Gerekli Su Miktarı
İşletme aşamasında kamyonların hareketinden dolayı oluşacak tozu engellemek için
yollarda sulama yapılacaktır. İşletme içi ve asfalt yola kadar nakliye için kullanılacak
stabilize yol uzunluğu toplam 6.000 m kabul edilmiştir. Günde 2 defa sulama yapılırsa, yol
genişliği 5 m alınırsa ve yol sulamasında 1,5 lt/m2 su kullanılacağı kabul edilirse;
Yol Uzunluğu = 6000 m x 2 sefer/gün = 12000 m/gün
Kullanılacak Su Miktarı
= 12000 m/gün x 5 m x 1,5 lt/m2 = 90.000 lt/gün
= 90.000 lt/gün / 1000 lt/m3 = 90 m3/gün
Sulama için kullanılacak suyun tamamının buharlaşacağı kabul edilirse, yolların
sulanmasından kaynaklı atıksu oluşumu olmayacaktır.
3) Zenginleştirme Tesisinde Kullanılacak Su Miktarı
Cevher zenginleştirme tesisi prosesi kapalı sistem çalışacağından su devir daimle
sağlanacaktır. Proje alanında bir adet çöktürme havuzu ve bir adet orman yangın havuzu
bulunmaktadır. Çöktürme havuzu 19025,19 m2 alanda ve 291240,76 m3 ‘tür. Yangın
havuzu 10662,54 m2 alanda 88827,87 m3 ‘tür. Çöktürme havuzunda şlamın çökmesi
sonucu oluşan temiz su sisteme geri beslenmektedir. Gerek olması durumunda yangın
havuzundan su kullanımı söz konusu olacaktır. Havuzlarda buharlaşma gibi durumlarda
eksilen su Karabucak deresinden karşılanacaktır. Buharlaşmadan dolayı eksilecek ve
gerekli olacak su miktarı aşağıda hesaplanmıştır.
Mersin İli ortalama açık yüzey buharlaşma yıllık toplam miktarı (Bölüm 4.6.a.f)
1198,6 mm ‘dir. Havuz alanları toplamı 29687,73 m2 ‘dir. Buna göre gerekli olacak su
miktarı;
29687,73 m2 x 1198,6 mm/yıl / 1000 mm/m = 35.583,71 m3/yıl olacaktır.
Karabuk deresiden su kullanımı için Mersin İl Özel İdaresi ‘den su kiralaması
yapılmıştır. Kira Kontratosu Ek-19 ‘da verilmiştir.
Mevcutta dereden su kullanımı 18.750 ton/yıl ‘dır. Planlanan su kullanımı gerekli
izinler alındıktan sonra 35.583,71 m3/yıl olacaktır.
155
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Su ihtiyacının Karabucak deresinden karşılanamaması durumunda 167 sayılı
Yeraltısuları kanunu uyarınca gerekli izinler alındıktan sonra yer altı suyundan
faydalanılması planlanmaktadır.
İşletme Sonrası
İşletme sonrasında herhangi bir su kullanımı olmayacaktır.
Toplam Su Kullanımı
Tablo 86. Su Kullanımı Miktarları
Su Miktarı
Kullanım Amacı
Arazinin
Hazırlanması
Aşamasında
Yolların Sulanması için
Gerekli Su Miktarı
İnşaat Aşamasında
Betonun Sulanması için
Gerekli Su Miktarı
İşletme
Aşamasında
Günlük
Aylık
(30 gün)
Yıllık
(360 gün)
27 m3/gün
810 m3/saat
9.720 m3/yıl
30 m3
Personel İçin Gerekli Su
Miktarı
38,19 m3/gün
1.145,7 m3/saat
13.748,4 m3/yıl
Yolların Sulanması için
Gerekli Su Miktarı
90 m3/gün
2.700 m3/saat
32.400 m3/yıl
98,84 m3/gün
2.965,3 m3/saat
35.583,7 m3/yıl
6.811 m3/saat
81.732,1 m3/yıl
Zenginleştirme Tesisi için
Kullanıcak Su Miktarı
İşletme Aşamasında Toplam
227,03 m3/gün
Günlük Su İhtiyacı
İşletme Sonrası
İşletme sonrası herhangi bir su kullanımı olmayacaktır.
Proje alanında içme suyu şebekesi bulunmaktadır. Personel için gerekli olan içme
suyu damacanalarla sağlanacak, kullanma suyu ise mevcut içme suyu şebekesinden
karşılanacaktır.
Faaliyet sahasında Yer altı suyu kullanılması durumunda 167 sayılı Yeraltısuları
kanunu uyarınca hareket edilecektir.
5.3. Atıklar (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olmak üzere atık türleri,
miktarları, bertarafı)
Arazinin Hazırlanması Aşamasında Oluşacak Atıklar
Çalışma yapılacak ocakta toplam 116,63 hektar alandan bitkisel toprak sıyrılarak
alınacaktır. Bitkisel toprak Bölüm 2.1.2.4 ‘de koordinatları verilen dekapaj alanında
depolanacaktır. Bitkisel toprak işletme sonrası rehabilitasyon çalışmalarında tekrar
kullanılacaktır.
156
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Bitkisel toprağın 10 cm kalınlığında olacağı kabul edilirse;
Bitkisel Toprak Miktarı (Hacimsel) = 1.166.300 m2 x 0,1 m = 166.630 m3
Bitkisel toprak yoğunluğu 1,6 ton/m3 kabul edilirse;
Bitkisel Toprak Miktarı (Kütlesel) = 166.630 m3 x 1,6 ton/m3 = 266.608 ton
Bitkisel toprak, 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği”
’nde belirtilen kriterlere uygun olarak depolanacaktır.
Arazinin hazırlanması aşamasında personelden kaynaklı oluşacak katı atıklar
sızdırmasız çöp konteynırlarında biriktirilecektir. Evsel nitelikli katı atıklar Büyükşehir
Belediyesinin belirleyeceği yere götürülerek bertaraf edilecektir.
İnşaat Aşamasında Oluşacak Atıklar
İnşaat aşamasında zenginleştirme tesisi kurulumu yapılacak alan düzenlenecek ve
daha sonra beton dökülecektir. İnşaat aşamasında çalışacak personelden kaynaklı evsel
nitelikli katı atıklar sızdırmasız çöp konteynırlarında biriktirilecektir. Evsel nitelikli katı
atıklar Büyükşehir Belediyesinin belirleyeceği yere götürülerek bertaraf edilecektir.
İşletme Aşamasında Oluşacak Atıklar
Projenin işletme döneminde meydana gelecek atıklar ve bertarafına ilişkin bilgiler
maddeler halinde aşağıda sunulmuştur.
1) Üretim Zayiatı ve Pasa
Proje kapsamında açık işletme ve kapalı işletme yöntemlerinin ikisi de
uygulanabilecektir.
Proje kapsamında açık işletme yönteminde cevher/pasa oranı 1/5 oranındadır. Buna
göre 500.000 ton/yıl tüvenan cevher üretimi için 2.500.000 ton/yıl pasa oluşması
beklenmektedir.
Proje kapsamında kapalı işletme yönteminde cevher/pasa oranı 1/1 oranındadır.
Buna göre 200.000 ton/yıl tüvenan cevher üretimi için 200.000 ton/yıl pasa oluşması
beklenmektedir.
Ocaklarda
beklenmektedir.
her
iki
yöntemde
toplam
2.700.000
ton/yıl
pasa
oluşması
Ayrıca zenginleştirme tesisinin 1/10 konsantrasyon oranı ile çalışacağı kabul
edilirse 700.000 ton/yıl tüvenan cevher işlendiğinde 70.000 ton/yıl konsantre cevher
üretilecek ve 630.000 ton/yıl zenginleştirme atığı oluşacağı beklenmektedir.
157
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Ocak üretiminde oluşacak pasa Bölüm 2.1.2.5. ‘de koordinatları verilen pasa
alanlarında depolanacaktır. Rehabilitasyon çalışmaları kapsamında faaliyet sırasında ve
faaliyet sonrasında çukurların doldurulması ve arazi düzenlemesinde kullanılacaktır.
18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Hafriyat
Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” ’nde belirtilen kriterlere
uygun olarak depolanacaktır.
Zenginleştirme işlemi sonucu şlam (ince sulu kum) ve kum atıkları oluşmaktadır.
Kum atıklar tenör oranı % 3 ‘den fazla olması durumunda Kum Stok alanlarında geçici
olarak depolanacaktır. Kum atıkların tenör oranı % 3 ‘den az olması durumunda düzenli
depolama alanlarında bertaraf edilecektir. Şlam ise havuzlarda çöktürüldükten sonra
düzenli depolama alanlarında bertaraf edilecektir.
Mevcut tesiste oluşan atıklar için Atık Değerlendirme Raporu hazırlatılmıştır.
Rapora göre mevcutta oluşan atıkların tenör oranı % 3,12 olarak tespit edilmiştir. Rapor
Ek-22 ‘de verilmiştir.
Zenginleştirme tesisinden çıkacak atıklar (kum, şlam) 2012/15 sayılı Genelge ve
Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine göre bertaraf edileceğini
beyan ve taahhüt ederiz.
Çukurova Üniversitesine yaptırılan Atık Değerlendirme Raporunda (Ek-22)
zenginleştirme atığı olan kum atıkların sıva kumu veya beton agrerası olarak
kullanılabileceği belirtilmiştir. Bu kapsamda kum atıklar satılarak değerlendirilecektir.
Satılamaması durumunda Zenginleştirme Atığı Düzenli Depolama Alanlarında
depolanarak bertaraf edilecektir.
Zenginleştirme tesisinde tam kapasite ile çalışıldığında oluşacak atıkların mevcut
ve planlanan miktarları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 87. Zenginleştirme Atığı Mevcut ve Planlanan Miktarları
Atık Türü
İri Kum (Kum Atık)
İnce Kum (Şlam)
Toplam Atık
Mevcut Miktar (2013 yılı)
146.298 ton
73.149 ton
Planlanan Miktar
420.000 ton
210.000 ton
219.447 ton
630.000 ton
Zenginleştirme atığı düzenli depolama alanının hazırlık aşaması üretime
geçilmeden önce arazinin hazırlanması aşamasında tamamlanacaktır.
2) Ambalaj Atıkları
Proje kapsamında gerçekleştirilecek faaliyetler esnasında, geri kazanımı mümkün
olan ambalaj atıkları (kâğıt, cam, plastik ve metal kutular) ayrı toplanarak 24.08.2011 tarih
ve 28035 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ambalaj Atıklarının Kontrolü
Yönetmeliği”ne uygun olarak değerlendirilmesi sağlanacaktır.
158
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
3) Tıbbi Atıklar
Personelin sağlık hizmetleri için acil bulundurulması gereken ilk yardım
malzemeleri ve bu durumda ortaya çıkan tıbbı atıklar 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmenliği”
Madde 13; Tıbbi atıkların toplanmasında; yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya
dayanıklı; orijinal orta yoğunluklu polietilen hammaddeden sızdırmaz, çift taban dikişli ve
körüksüz olarak üretilen, çift kat kalınlığı 100 mikron olan, en az 10 kilogram kaldırma
kapasiteli, üzerinde görülebilecek büyüklükte ve her iki yüzünde “Uluslararası
Biyotehlike” amblemi ile “DİKKAT TIBBİ ATIK” ibaresini taşıyan kırmızı renkli plastik
torbalarda toplanacak veya toplanması sağlanacaktır. Akabinde söz konusu atıkların
sterilizasyon tesislerine iletilerek bertaraf edilmesi sağlanacaktır.
4) Tehlikeli Atıklar
Araç, ekipman ve makine bakımları sonucu oluşması muhtemel tehlikeli atıklar
diğer atıklardan ayrı olarak toplanacak ve bu atıklar için geçici depolama alanı
kurulacaktır. Bu alan beton zeminli ve üzeri kapalı olacaktır. Farklı atıklar için farklı
bölümleri bulunacak, atıklar, türüne göre uygun konteynır içerisinde muhafaza edilecek ve
konteynır üzerine atık kodu, miktarı ve atığın geliş tarihi gibi bilgiler yazılacaktır. Ayrıca
olabilecek sızıntılara karşı gerekli önlemler alınacaktır. Ayrı ayrı toplanan tehlikeli atıklar
lisanslı firmalara verilerek bertaraf edilecektir.
14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” (04.09.2009 – 27339, 30.03.2010 – 27537,
30.10.2010 – 27744 tarih ve sayılı değişiklikler) hükümlerine uyacağımızı ve tehlikeli
atıklar için geçici depolama alanı oluşturacağımızı taahhüt ederiz.
5) Atık Yağlar
Proje kapsamında oluşması muhtemel atık yağlar 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı
Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ve
30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık
Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine
göre geçirimsiz zemin üzerine yerleştirilmiş tank/konteynırlarda geçici depolanacaktır.
Daha sonra Bakanlıktan çevre lisansı almış tesislere gönderilerek bertaraf edilecektir.
6) Bitkisel Atık Yağlar
Proje kapsamında faaliyet alanında yemekhane bulunmaktadır. Yemekhanede
oluşacak bitkisel atık yağlar 19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazete’ de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” (31.07.200927305, 30.03.2010-27537 tarih ve sayılı değişiklikler) hükümlerine göre geçirimsiz zemin
üzerine yerleştirilmiş tank/konteynırlarda geçici depolanacaktır. Daha sonra Bakanlıktan
çevre lisansı almış tesislere gönderilerek bertaraf edilecektir.
7) Atık Pil ve Akümülatörler
Çalışma alanında atık pil oluşması durumunda 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı
resmi Gazete’de yürürlüğe giren “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” 13.
159
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
maddesi uyarınca atık piller evsel atıklardan ayrı toplanacak ve pil ürünlerinin dağıtımını
ve satışını yapan işletmelerce veya belediyelerce oluşturulacak toplama noktalarına atık
piller teslim edilecektir.
Proje alanında kullanılacak araç ve ekipmanların bakım ve onarımları sonucu
oluşması muhtemel akümülatörler 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı resmi Gazete’de
yürürlüğe giren “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine göre
bertaraf edilecektir.
8) Ömrünü Tamamlamış Lastikler
Proje kapsamında oluşması muhtemel ömrünü tamamlamış lastikler lisanslı
firmalara gönderilerek bertarafı sağlanacaktır. 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü
Yönetmeliği” ilgili hükümlerine uyulacaktır.
9) Personelden Kaynaklı Katı Atıklar
Proje kapsamında çalışacak personel sayısı 176 kişi olarak planlanmakta olup, bir
kişinin günlük katı atık üretim miktarı 1,08 kg/kişi.gün (TÜİK-2010-Mersin) olarak
düşünülürse;
Katı Atık Miktarı = 176 kişi x 1,08 kg/kişi.gün = 190,08 kg/gün
Geri kazanımı mümkün olmayan atıklar sızdırmasız çöp bidonlarında depolanarak
belirli periyotlarla Büyükşehir Belediyesinin belirleyeceği yere boşaltarak bertaraf
edilecektir. Büyükşehir Belediyesinden evsel nitelikli katı atıklarla ilgili alınan yazı Ek-25
‘de sunulmuştur. 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
10) Personelden Kaynaklı Sıvı Atıklar
Proje kapsamında yolların sulanması için kullanılacak su mevsim koşullarına bağlı
olarak buharlaşacağından atık su oluşumu söz konusu olmayacaktır.
Faaliyet kapsamında çalışacak personelden kaynaklı atık su miktarı Bölüm 5.2 ‘de
hesaplanmış ve 38,19 m3/gün olarak bulunmuştur.
Proje kapsamında çalışacak personelden kaynaklanacak atık sular için 19.03.1971
Tarih ve 13783 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Lağım Mecrası
İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik” hükümlerince
yapılacak olan sızdırmasız fosseptik çukurunda depolanacaktır. Fosseptik dolduğunda,
Büyükşehir Belediyesi'nden getirtilecek vidanjörle kuyu boşaltılacaktır. Fosseptik çekimi
ile ilgili belge Ek-18 ‘de sunulmuştur.
Araziye atıksu deşarjı yapılmayacağını taahhüt ederiz.
İşletme Sonrasında Oluşacak Atıklar
İşletme sonrasında atık oluşması beklenmemektedir.
160
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
5.4. Gürültü kaynakları ve seviyeleri, (Akustik Rapor)
5.4.1. Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri
Ocak alanlarında arazinin hazırlanması ve işletme aşamalarında kullanılacak araç
ve ekipmanlardan kaynaklı gürültü oluşumu söz konusu olacaktır.
Arazinin hazırlanması aşamasında 13 adet kamyon, 3 adet ekskavatör, 3 adet
yükleyici, 2 adet Arazöz kullanılacaktır.
İşletme aşamasında 13 adet kamyon, 3 adet ekskavatör, 3 adet yükleyici, 2 adet
Arazöz, 1 adet wagon-drill, 3 adet yeraltı yükleyicisi, 4 adet kompresör, 1 adet traktör ve
zenginleştirme tesisi kullanılacaktır.
Arazinin hazırlanması ve işletme aşamalarında oluşacak gürültü için akustik rapor
hazırlanmıştır. Akustik rapor Ek-15 ‘de sunulmuştur. Rapor sonuçları aşağıda verilmiştir.
Açılması planlanan ocak sahalarına en yakın yerleşim yerleri olan yaklaşık 400 m
mesafedeki Musalı Köyü ve yaklaşık 500 m mesafede olan Darısekisi Köyü ‘dür. Bu
mesafelere göre gürültü hesaplamaları aşağıda değerlendirilmiştir.
5.4.1.1. Arazinin Hazırlanması Aşamasında
Ocak alanında arazi hazırlanmasında oluşacak toplam ses basıncı değerleri tablo ve
grafik olarak aşağıda verilmiştir.
Tablo 88. Arazinin Hazırlanması Aşamasında Gürültünün Mesafeye Göre Değişimi
Ses Basınç Düzeyi Lpt (dBA)(Lgündüz)
Mesafe (m)
500 (Hz)
1000 (Hz)
2000 (Hz)
4000 (Hz)
20
50
100
200
260
300
320
400
500
600
700
750
800
900
1000
1500
117.8
80.8
72.8
66.8
60.7
58.4
57.2
56.6
54.7
52.7
51.1
49.7
49.1
48.5
47.5
46.5
42.9
121.0
84.0
76.0
69.9
63.8
61.4
60.1
59.6
57.5
55.5
53.8
52.4
51.7
51.1
50.0
48.9
44.9
122.0
84.9
76.8
70.6
64.1
61.6
60.2
59.5
57.3
54.9
52.9
51.1
50.3
49.5
48.1
46.7
41.1
122.2
84.8
76.4
69.5
61.8
58.5
56.5
55.6
52.3
48.7
45.4
42.3
40.9
39.5
36.7
34.1
22.0
161
Net Toplam Ses
Basınç Düzeyi
(Dba)
127.1
89.9
81.8
75.4
68.8
66.3
64.8
64.2
61.9
59.7
57.8
56.2
55.4
54.7
53.5
52.3
48.0
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Musalı Köyü
Darısekisi Köyü
Şekil 51. Arazi Hazırlama Aşaması Gürültü Dağılım Grafiği
Arazinin hazırlanması aşamasında 300 m de yönetmelikte belirtilen sınır değer olan
65 dBA’in altına düşmektedir. Dolayısıyla proje etki alanındaki yerleşim yerlerine
olumsuz bir etkisinin olması beklenmemektedir.
162
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
5.4.1.2. İşletme Aşamasında
Kromun Sökülmesi, Taşınması, İşlenmesi ve Depolanması Aşamalarında
Ocak alanında işletme aşamasında oluşacak toplam ses basıncı değerleri tablo ve
grafik olarak aşağıda verilmiştir.
Tablo 89. İşletme Aşamasında Gürültünün Mesafeye Göre Değişimi
Ses Basınç Düzeyi Lpt (dBA)(Lgündüz)
Mesafe (m)
500 (Hz)
1000 (Hz)
2000 (Hz)
4000 (Hz)
20
50
100
200
260
300
320
400
500
600
700
750
800
900
1000
1500
118.8
81.8
73.8
67.8
61.7
59.4
58.2
57.6
55.7
53.7
52.1
50.7
50.1
49.5
48.5
47.5
43.9
122.0
85.0
77.0
70.9
64.8
62.4
61.1
60.6
58.5
56.5
54.8
53.4
52.7
52.1
51.0
49.9
45.9
123.0
85.9
77.8
71.6
65.1
62.6
61.2
60.5
58.3
55.9
53.9
52.1
51.3
50.5
49.1
47.7
42.1
123.2
85.8
77.4
70.5
62.8
59.5
57.5
56.6
53.3
49.7
46.4
43.3
41.9
40.5
37.7
35.1
23.0
163
Net Toplam Ses
Basınç Düzeyi
(Dba)
128.1
90.9
82.8
76.4
69.8
67.3
65.8
65.2
62.9
60.7
58.8
57.2
56.4
55.7
54.5
53.3
49.0
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Musalı Köyü
Darısekisi Köyü
Şekil 52. İşletme Aşaması Gürültü Dağılım Grafiği
İşletme aşamasında 300 m de yönetmelikte belirtilen sınır değer olan 65 dBA’in
altına düşmektedir. Dolayısıyla proje etki alanındaki yerleşim yerlerine olumsuz bir
etkisinin olması beklenmemektedir.
164
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Patlatma Aşamasında
Proje alanında yapılacak patlatma işlemi anlık bir işlem olduğundan ve patlatma
sırasında başka bir faaliyet gerçekleştirilemeyeceğinden dolayı, patlatma sırasında
oluşacak gürültü seviyesi ayrı olarak hesaplanmıştır.
Ocak alanında patlatma aşamasında oluşacak toplam ses basıncı değerleri tablo ve
grafik olarak aşağıda verilmiştir.
Tablo 90. Ocak Sahasında Patlatmadan Kaynaklanacak Gürültünün Mesafeye Göre Değişimi
Ses Basınç Düzeyi Lpt (dBA)(Lgündüz)
Mesafe (m)
500 (Hz)
1000 (Hz)
2000 (Hz)
4000 (Hz)
20
50
100
200
260
300
320
400
500
600
700
750
800
900
1000
1500
99,8
62.8
54.8
48.8
42.7
40.4
39.2
38.6
36.7
34.7
33.1
31.7
31.1
30.5
29.5
28.5
24.9
103
66.0
58.0
51.9
45.8
43.4
42.1
41.6
39.5
37.5
35.8
34.4
33.7
33.1
32.0
30.9
26.9
104
66.9
58.8
52.6
46.1
43.6
42.2
41.5
39.3
36.9
34.9
33.1
32.3
31.5
30.1
28.7
23.1
104,2
66.8
58.4
51.5
43.8
40.5
38.5
37.6
34.3
30.7
27.4
24.3
22.9
21.5
18.7
16.1
4.0
165
Net Toplam Ses
Basınç Düzeyi
(Dba)
109,1
71.9
63.8
57.4
50.8
48.3
46.8
46.2
43.9
41.7
39.8
38.2
37.4
36.7
35.5
34.3
30.0
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Musalı Köyü
Darısekisi Köyü
Şekil 53. Patlatma Aşaması Gürültü Dağılım Grafiği
Arazinin hazırlanması aşamasında 50 metreden sonra yönetmelikte belirtilen sınır
değer olan 65 dBA’in altına düşmektedir. Dolayısıyla proje etki alanındaki yerleşim
yerlerine olumsuz bir etkisinin olması beklenmemektedir.
Yukarıda ulaşılan sonuçlara göre, gürültü düzeyinin yerleşim yeri üzerinde
Yönetmelikte belirtilen sınırları aşacak bir etkisi olması beklenmemektedir. Zaten
hesaplamalar bütün makinelerin aynı anda ve tesisin yerleşime en yakın sınırında
çalışacağı varsayımına göre yapılmıştır. Bundan dolayı çalışma sırasında oluşacak gürültü
seviyesi hesaplanan değerin çok altında olacaktır.
166
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
5.4.2. Patlama Sırasında Fırlayan Kaya ve Taşlardan Dolayı Hasar
Patlatma anında oluşan kaya ve taşlarla ilgili olarak yapılan kaynak
araştırmalarında; emniyet mesafe hesaplarının deneysel sonuçlara dayandırıldığı
görülmüştür.
Literatürde (İsveç Patlatma Araştırma merkezi-SVEDEFO) 1 m3 kayaç kırmak için
kullanılacak patlayıcı madde miktarı ile en fazla fırlatma uzaklığı arasında verilen
bağlantıdan yararlanmak sureti ile spesifik patlayıcı madde tüketimi (kg/m3) için söz
konusu uzaklık kestirilebilir. Yeterli dilim ve sıkılama uzunlukları için aşağıdaki değerler
kestirim değerleri olarak kabul edilebilir. Projeye konu faaliyet alanında bir patlatmada
kullanılacak patlayıcı miktarından özgül şarj aşağıda hesaplanmıştır.
Özgül Şarj;
Özgül Şarj = qe / (b x s x h) formülü ile hesaplanır.
qe
b
s
h
: Anlık şarj miktarı (kg)
: Dilim kalınlığı (m)
: Delikler arası mesafe (m)
: Basamak yüksekliği (m)
Özgül Şarj
= 38,19 kg / (2,5 m x 3,75 m x 7 m)
= 0,58 kg/m3 ≈ 0,58 kg/m3
Özgül şarja göre taş ve kayaların fırlayabileceği en uzak mesafe aşağıdaki grafikten
hesaplanmıştır.
167
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şekil 54. Özgül şarja bağlı olarak en fazla fırlatma uzaklığı
(Kaynak : Hoek, E.,Bray,J., “Rock Slope Engineering”, Institution of Mining and Metallurgy, 3rd
Edition, London, 1981)
Şekilde verilen grafik İsveç patlatma araştırmaları merkezince (SVEDEFO) yapılan
bir araştırmanın sonuçları kullanılarak hazırlanmış olup, özgül şarja bağlı olarak en fazla
fırlama uzaklığını vermektedir. Buna göre bulunan özgül şarj miktarına bağlı en uzak
fırlatma mesafesi 50 m – 55 m arasında olarak hesaplanmıştır. Bu mesafe göz önüne
alınarak patlatma anında 60 m koruma alanı belirlenecek ve gerekli tedbirler alınacaktır.
5.4.3. Hava şoku ve gürültü hasarı
Patlatma sonucu oluşan hava şoku aşağıdaki bağıntıdan hesaplanmaktadır. (Calzia,
1969 )
Şiddetli etki zonu
Orta şiddette etki zonu
Hafif şiddette etki zonu
: D<5√W
: 5√W<D<10√W
:10√W<D<15√W
D = Etkili zon aralığı (m)
W = Bir gecikme aralığında atılan dinamit miktarı = Anlık şarj (kg)
Hava şoku hesaplamaları ruhsat alanlarında yapılacak anlık şarj dikkate alınarak
yapılmıştır.
Patlatmalarda kullanılacak anlık şarj : 38,19 kg
168
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Şiddetli etki zonu
Orta şiddette etki zonu
Hafif şiddette etki zonu
: D < 5√38,19
: 5√38,19 < D < 10√38,19
: 10√38,19 < D < 15√38,19
Şiddetli etki zonu
Orta şiddette etki zonu
Hafif şiddette etki zonu
: 0 m – 31 m
: 31 m – 62 m
: 62 m – 93 m
Patlatmayla oluşturulan titreşimin çevre yapılara etkisi Devine bağıntısı (Devine et al,
1966) ile tespit edilmektedir.
Devine bağıntısı;
 D 

v = k 
 W 
−1.6
v = Kayaç içinde yayılan titreşim hızı (inç/s)
k = Kayaç türüne bağlı katsayı (26-260)
D = Patlatma noktası ile çevre yerleşim birimleri arasındaki etkili mesafe (feet)
W = Bir gecikme aralığındaki patlayıcı miktarı (libre)
1 feet = 0,3048 m
1 libre = 0,4536 kg
1 inç = 25,4 mm
K katsayısı kayacın titreşimi iletme kapasitesi olarak alınmaktadır. Patlatma
kaynağı ile hassas nokta arasındaki birimlerin değişkenliği, kırık, fay, çatlak gibi
süreksizliklerin yoğunluğu k katsayısını etkilemektedir. Homojen birimlerde katsayı 260
sayısına yaklaşırken, tektonik etkilerin yoğunluğu ve geçilen her farklı birim katsayıyı 26
sayısına yaklaştırmaktadır. Hesaplamalarda k katsayısı birimlerin homojen ve kırıksız
olduğu varsayımından hareketle 260 olarak alınmıştır.
Patlatmalarda kullanılacak anlık şarj : 38,19 kg
Mesafeye göre titreşim hızı değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
169
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Tablo 91. Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri
K(sabit) D(metre)
W
(Libre)
D(feet)
V
(inch/sn)
V
(mm/sn)
Va
1/2 x V
(mm/sn)
Vb
1/5 x V
(mm/sn)
Vo
(Va - Vb)
(mm/sn)
260
50
84,19
164,04
2,5779
65,4787
32,7394
13,0957
19,6436
260
100
84,19
328,08
0,8504
21,5999
10,8000
4,3200
6,4800
260
150
84,19
492,13
0,4445
11,2903
5,6452
2,2581
3,3871
260
200
84,19
656,17
0,2805
7,1253
3,5627
1,4251
2,1376
260
300
84,19
984,25
0,1466
3,7244
1,8622
0,7449
1,1173
260
400
84,19
1312,34
0,0925
2,3505
1,1752
0,4701
0,7051
260
500
84,19
1640,42
0,0648
1,6448
0,8224
0,3290
0,4934
260
600
84,19
1968,50
0,0484
1,2286
0,6143
0,2457
0,3686
260
700
84,19
2296,59
0,0378
0,9601
0,4800
0,1920
0,2880
260
750
84,19
2460,63
0,0338
0,8597
0,4299
0,1719
0,2579
260
800
84,19
2624,67
0,0305
0,7754
0,3877
0,1551
0,2326
260
900
84,19
2952,76
0,0253
0,6422
0,3211
0,1284
0,1927
260
1000
84,19
3280,84
0,0214
0,5426
0,2713
0,1085
0,1628
260
1500
84,19
4921,26
0,0112
0,2836
0,1418
0,0567
0,0851
Tabloda ;
V = mm/sn mesafeye göre değişen titreşim hızı
Vo= Bina temelindeki titreşim hızı
Vo = (1/2 x V) - (1/5 x V) olarak kabul edilmektedir. (Forssbland, 1981).
Bina temeli titreşim hızı (Vo) değerlerine bağlı olarak patlatma nedeniyle hasar
görebilecek bina türleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 92. Bina Temeli Titreşim Hızı (Vo) Değerlerine Bağlı Olarak Patlatma Nedeniyle Hasar
Görebilecek Bina Türleri (Forssbland, 1981)
Bina Türü
Vo(mm/sn)
a-Yıkılmaya yüz tutmuş çok eski tarihi binalar
2
b-Sıvalı biriket, kerpiç, yığma tuğla evler
5
c-Betonarme binalar
10
d-Fabrika gibi çok sağlam yapıda endüstriyel binalar
10-40
Yöre köylerindeki en hassas yapının b tipi binalar olduğu kabul edilirse Vo
hızının 5 mm/sn’nin üzerine çıkmaması gerekmektedir.
38,19 kg ’lık şarjın etkisi ile oluşan titreşim hızı patlatma noktasından itibaren
yaklaşık 150 metreden sonra 5 mm/sn’nin altına inmektedir. Faaliyet alanına en yakın
yerleşim birimi 600 m mesafedeki Musalı Köyü ‘dür. Patlatma ayda sadece 1 defa
170
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
yapılacaktır. Patlatmanın yapıldığı günlerde gerekli tedbirlerin alınması firmanın taahhüdü
altındadır.
14/09/1990 tarih ve 20635 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe
konulan “Maden ve Taşocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Tozla Mücadeleyle
İlgili Yönetmelik” hükümlerine uyacağımızı taahhüt ederiz.
5.4.4. Titreşim Genliği
Patlatma sonucu oluşan enerji dalgalarının yarattığı titreşimlerin genliği aşağıdaki
bağıntı ile hesaplanmaktadır.
A=
A
W
K
D
K W
D
: Genlik (mm)
: Gecikme aralıklı patlayıcı madde miktarı (kg)
: Zemin yapısını oluşturan kayaca göre katsayı
: Kaynak ile bina arasında etki mesafesi (m)
Tablo 93. Patlatma yapılan zemin türü ve bina temeli altındaki zemin türüne bağlı olarak
değişim gösteren K katsayısı maksimum ve minimum değerleri
K Katsayısı
Patlatma Yapılan
Zemin Türü
Temel Altı Zeminin
Türü
Minimum
Maksimum
Kaya
Kaya
0,57
1,15
Kaya
Kil (Toprak)
1,15
2,30
Kil (Toprak)
Kaya
1,15
2,30
Kil (Toprak)
Kil (Toprak)
2,30
3,40
Patlatma yapılan zemin yapısı kaya ve bina zemin yapısının ise toprak olduğu kabul
edilirse, K katsayısının minimum 1,15 ve maksimum 2,30 olarak seçilmiştir.
Tablo 94. Titreşimin genliği ve mesafe ilişkisi
D (m)
50
100
150
200
300
400
500
600
700
750
800
900
1000
1500
√𝑾
6,18
6,18
6,18
6,18
6,18
6,18
6,18
6,18
6,18
6,18
6,18
6,18
6,18
6,18
A Genlik (mm)
Kmin = 1,15
Kmaks = 2,30
0,1421
0,2843
0,0711
0,1421
0,0474
0,0948
0,0355
0,0711
0,0237
0,0474
0,0178
0,0355
0,0142
0,0284
0,0118
0,0237
0,0102
0,0203
0,0095
0,0190
0,0089
0,0178
0,0079
0,0158
0,0071
0,0142
0,0047
0,0095
171
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
600 m mesafedeki Musalı Köyüne ulaşan dalganın genliği minimum 0,0118 mm ve
maksimum 0,0237 mm ‘dir. 1500 m mesafedeki Darısekisi Köyüne ulaşan dalganın genliği
minimum 0,0047 mm ve maksimum 0,0095 mm ‘dir.
Tablo 95. Yapı türüne göre güvenli titreşim düzeyleri
Yapı Türü
Aşılmaması gereken titreşim genliği (mm)
Değerli yapılar, maden kuyuları, kötü durumdaki
evler, eski uygarlıklara ait anıtlar, v.b.
0,1
Toplu halde bulunan binalar
0,2
Birbirinden ayrı bulunan binalar
0,4
Mühendislik yapıları
0,76
Patlatma sonucu oluşan enerji dalgalarının yarattığı titreşimlerin genliği 150 m ‘den
sonra aşılmaması gereken değerlerin altına düşmektedir. Dolayısıyla 600 m mesafedeki en
yakın yerleşim olan Musalı Köyüne ait evlere etkisi olması beklenmemektedir.
5.5. Sağlık koruma bandı mesafesi
Proje kapsamında, 10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik gereği 1. Sınıf
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı almak için müracaatlarda bulunularak ilgili yerlerden
gerekli izinler alınacaktır.
Proje kapsamında 30 m sağlık koruma bandı belirlenmiştir. Vaziyet planında ve
Bölüm 2.1.2 ‘de koordinatları verilmiştir.
5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma çalışmaları ve Rehabilitasyon planı
Madencilik faaliyetleri nedeniyle tahrip edilmiş bir alanı çevresel açıdan stabil bir
duruma getirmek, temiz bir çevrenin ve doğal kaynakların gelecek nesillere aktarılması
için zorunludur. Ancak, tahrip edilmiş bir alan kendi haline bırakıldığında ekolojik
dengesine ulaşması, kendi kendini onarması çok uzun yıllar alabilir. Böyle bir zaman
sürecinde bu alanların yeniden doğaya kazandırılması ya da onarılması için insanın
yardımına gereksinim vardır.
Proje kapsamında arazi hazırlık aşamasında bitkisel toprak sıyrılması söz konusu
olacaktır. Sıyrılacak bitkisel toprak, sahada yapılacak olan bitkisel toprak depolama
alanında depolanacak ve daha sonra arazinin rehabilite aşamasında kullanılacaktır. Bu
işlem T.C Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, Bakım Şubesi
Müdürlüğünün Peyzaj Hizmetleri Teknik Şartnamesinin “Mevcut üst toprağın işlenmesi ve
bitkisel toprağın serilmesi” maddesine uygun olarak gerçekleştirilecektir.
Sahadan çıkarılacak kromun kırıklı, çatlaklı olması, tam düz yüzey olmaması,
üzerinde yer alan yamaç molozu türü malzeme ve yüzeydeki toprak ve taşın tamamının
172
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
ekonomik olmayacağı düşünülürse pasa oluşacaktır. Proje kapsamında ocak üretiminden
kaynaklı oluşacak pasa, pasa depolama alanında depolanacaktır. Üretim çalışmaları sonucu
sahada oluşacak boşluklar, pasa ile doldurulacaktır.
Çalışma döneminin sonunda sözü edilen faaliyetler gerçekleştirilerek, ruhsatlı
sahalar ilk konumuna yakın bir halde bırakılmaya çalışılacaktır.
İşletme yapılacak alanda üretime bağlı olarak çalı ve otsu türler üretimin doğal
sonucu olarak ortadan kalkacaktır. Fakat bu türler arazi ıslahıyla birlikte üretim yapılan
alanlarda tekrar yayılım gösterebileceklerdir. Üretim çalışmaları sona erdiğinde oluşan
boşluklar, rehabilitasyon projesine göre doldurulacaktır. Mevcut ve planlanan açık ocak
alanlarının Rehabilitasyon haritaları ekte verilmiştir.
Orman Rehabilitasyon Projesi ve Haritaları Ek-10 ‘da verilmiştir.
5.7. Risk analizi
5.7.a. Proje Alanı ve Proje Etki Alanı analizi
Proje alanında ve proje etki alanında meydana gelebilecek olası riskler Doğal Afet
Riski, Patlama Riski, Yangın Riski, Kaza Riski, Sabotaj Riski olarak beklenmektedir. Proje
kapsamında oluşacak riskler hakkında detaylı bilgi Bölüm 5.7.b. ‘de verilmiştir.
5.7.b. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında risk durumlarında
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Proje kapsamında meydana gelebilecek riskler ve bu durumda alınacak önlemlere
ilişkin açıklamalar aşağıda maddeler halinde sunulmuştur.
Doğal Afet Riski
Projenin herhangi bir döneminde meydana gelebilecek afet durumunda telefonlarla
gerekli irtibatları kurması ve olası bir durumda yapması gereken ilk yardım müdahaleleri
ve sivil savunma tedbir ve müdahale işlevleri hususunda gerekli eğitime sahip güvenlik
görevlisi olacaktır ve Acil Müdahale Planına göre hareket edilecektir.
Patlama Riski
Projenin herhangi bir döneminde meydana gelebilecek patlama durumunda Acil
Müdahale Planına göre hareket edilecektir. Patlayıcı maddeler özel işaret konmuş
araçlarda, kapsül ve dinamit ayrı ayrı taşınacaktır. Ocakta teknik nezaretçi denetiminde
çalışılacaktır ve patlatmalar teknik nezaretçi tarafından jandarma denetiminde yapılacaktır.
Yangın Riski
Projenin herhangi bir döneminde meydana gelebilecek yangın durumunda Acil
Müdahale Planına göre hareket edilecektir. Tesis içinde olası bir yangın için gerekli yangın
söndürme cihazları uygun yerlere yerleştirilecektir. Çevreyi ve işletme faaliyetlerini
olumsuz etkileyebilecek kazalar ve acil durumlarda, ortaya çıkacak çevre etkilerinin
173
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
önlenmesi için "Acil Durum İş Talimatları" ve "Olağanüstü Durum Planları"
hazırlanacaktır. Olağanüstü Durum Planları tesiste gerektiğinde müracaat edilebilmesi için
uygun yerlere asılacaktır.
Kaza Riski
Projenin herhangi bir döneminde kaza riskinin meydana gelmemesi için personelin
gerek kamyonların, gerekse yükleyicilerin yükleme yapılırken çevresinde bulunmasına
müsaade edilmeyecek ve bu konuda personel uyarılacaktır. Aynı zamanda proje alanına
bağlantıyı sağlayan karayolu giriş ve çıkışlarında uyarıcı levhalar yer alacaktır.
Sistem kazalarına hızlı karşılık verebilmek insan ve çevre sağlığına gelebilecek
zararı en aza indirmek bakımından büyük önem taşımaktadır. Bu bölümde verilen acil
çalışma ve eylem planı, işletme personelinin herhangi bir acil durum karşısında alması
gereken önlemleri içeren bir rehber plan niteliği taşımaktadır. Acil eylem planında
hedeflenen amaç, acil durumlarda en etkili olabilecek bilgilerin operatöre önceden, etkin
ve yeterli biçimde verilmesidir.
Alınacak önlemlere karşın oluşabilecek herhangi bir kaza durumunda kazaya
uğramış personel sahada sürekli olarak bulundurulacak bir araç ile hızlı bir şekilde en
yakın sağlık birimine ulaştırılacaktır.
Sabotaj Riski
Projenin herhangi bir döneminde meydana gelebilecek sabotaj durumunda Acil
Müdahale Planına göre hareket edilecektir.
Ayrıca üretim sırasında kullanılan makine ve ekipmanlardan dolayı çalışan
personelin kaza riskini önlemek ve riski en aza indirmek için, 20.06.2012 tarihinde kabul
edilen 6331 nolu “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” ve bu kanun kapsamındaki yönetmelik
hükümlerine riayet edilecektir.
5.8. Diğer hususlar
Bu konuda belirtilecek başka bir husus bulunmamaktadır.
174
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
BÖLÜM 6: PROJENİN ALTERNATİFLERİ
Minsan Madencilik San. ve Tic. A.Ş. tarafından; Mersin ili, Toroslar ilçesi, Musalı
Köyü, Karabucak Deresi mevkii sınırları içerisinde bulunan 15266 sicil nolu sahada
yürütülen krom ocağı ve zenginleştirme tesisi faaliyetinde kapasite artırımı, alan
genişletilmesi planlanmaktadır.
Söz konusu faaliyetin yapılacak olduğu yerde krom rezervinin iyi olması, mevcutta
verimli çalışılıyor olması yerin seçilme nedenidir. Tesiste çalıştırılacak personelin de bölge
halkından seçiliyor olmasının, yöre halkına ekonomik yönden destek sağlayacağı
düşünülmektedir. Böylece hem ülke hem de bölge ekonomisine destek sağlanmış olacaktır.
Planlanan kapasite artışı ve alan genişletmesi ile söz konusu krom ocağı sahalarında
üretim yöntemi olarak hem açık işletme hem de yeraltı işletme yöntemi uygulanacaktır.
Açık işletme yöntemiyle işletilecek ocaklarda örtü tabakası miktarının artması ve buna
bağlı olarak açık işletme yönteminin ekonomikliğini kaybetmesi durumunda yer altı
işletme yöntemine geçilebilecektir.
Ocak işletme faaliyetleri bilindiği gibi açık ve kapalı işletme yöntemlerinden biri
seçilerek ya da her ikisi ile birlikte yapılmaktadır. Herhangi bir işletmede yöntem seçimi
veya değişimi, topoğrafya, maden yatağının jeolojik durumuna göre olmaktadır.
Söz konusu krom ocağında yukarıda belirtilen koşullar (örtü tabakasının kalınlığı,
kaya formasyonlarının sertliği, kazılabilirlik parametreleri, topografya, cevherleşmenin
olduğu damarın eğimi, yapısı ve kalınlığı, ilk yatırım sermayesi ve birim üretim
maliyetleri) dikkate alınarak üretim yöntemi belirlenecektir.
Krom cevheri başlıca metalurji, kimya, refrakter ve döküm kumu sanayinde
kullanılır. Metalurji sanayinde krom; ferrokrom, ferro-siliko-krom, krom bileşikleri,
ekzotermik krom katkıları, diğer krom alaşımları ve krom metali şeklinde tüketilir.
Metalurji endüstrisinde krom cevherinin en önemli kullanım alanı paslanmaz
çelik yapımında kullanılan ferrokrom üretimidir. Paslanmaz çelik metal ve silah
endüstrisinin çok önemli bir maddesidir. Krom çeliğe sertlik, kırılma ve darbelere karşı
direnç, aşınma ve oksitlenmeye karşı koruma sağlar. Bu kapsamda kromun çeşitli
alaşımları mermi, denizaltı, gemi, uçak, top ve silahlarla ilgili destek sistemlerinde
kullanılır.
Krom kimyasalları paslanmayı önleyici özellikleri dolayısıyla uçak ve gemi
sanayinde yaygın olarak; kimya endüstrisinde de sodyum bi-kromat, krumik asit ve boya
hammaddesi yapımında, metal kaplama, deri tabaklama, boya maddeleri, seramikler,
parlatıcı gereçler, katalistler, boyalar, organik sentetikler, konserve yapma ajanları, su
işleme, sondaj çamuru ve diğer birçok alanda tüketilir.
175
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Yukarıda da bahsedildiği üzere krom cevheri çok geniş bir kullanım alanına
sahiptir. Dolayısıyla çıkarılacak cevher yurt içi satışı ve yurt dışı ihracatı bakımından
önemli bir yere sahiptir. Çıkarılacak cevher yurt içi ve gerekse yurtdışına pazarlanacaktır.
176
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
BÖLÜM 7: İZLEME PROGRAMI
7.1. Projenin inşaatı için önerilen izleme programı, projenin işletmesi ve işletme
sonrası için önerilen izleme programı ve acil mudahale planı
Projenin konusu krom ocakları ve zenginleştirme tesisi kurulmasıdır. Bu kapsamda
zenginleştirme tesisinin kurulması esnasında inşaat safhası meydana gelecektir.
Projenin inşaat aşamasında toz emisyonu, katı atık, sıvı atık, gürültü ve titreşim
oluşumu söz konusu olacaktır. Oluşacak katı ve sıvı atıklar ilgili yönetmelik hükümlerince
düzenli olarak bertaraf edilecektir. Ayrıca toz emisyonu, gürültü ve titreşim gibi
parametrelerin ölçümleri yapılarak ilgili yönetmelik sınır değerlerinin altında kalması için
gerekli önlem ve tedbirler alınacaktır.
Projenin işletme döneminde de toz emisyonu katı atık sıvı atık gürültü ve titreşim
oluşumu söz konusu olacaktır. Bu kapsamda da ilgili yönetmelik hükümlerine uyulacak,
ölçümlerin sınır değerlerin altında kalması için gerekli önlem ve tedbirler alınacaktır.
ÇED Olumlu Belgesi alındıktan ve faaliyete geçildikten sonra toz emisyon
ölçümleri yaptırılacak ve Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında
Yönetmelik gereğince gerekli çevre izinleri için başvuruda bulunulacaktır.
İşletme aşamasında meydana gelecek herhangi bir kaza durumunda çevre ve insan
sağlığı üzerinde meydana gelebilecek olumsuz etkileri en aza indirgemek amacıyla
uygulanmak üzere bir Acil Müdahale Planı (AME) hazırlanacaktır. İş güvenliği ve işçi
sağlığını koruma amaçlı olarak hazırlanan Acil Müdahale Planı doğal afet, yangın, sabotaj
gibi acil durumlarda işlerlik kazanır. Yangın, deprem, patlama olaylarından herhangi
birinin meydana gelmesi, acil durum olarak nitelendirilmektedir. Bu tür olaylarda
tehlikenin büyümesini engellemeye yönelik tedbirlerin alınabilmesi ve personelin faaliyet
alanını güvenli ve süratli bir şekilde terk edebilmesi amacıyla acil müdahale planı
hazırlanacaktır. Faaliyete ait Acil Durum Eylem Planı Ek-27 ’de verilmektedir.
7.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği'nde "Yeterlik
Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri" başlığının 4. Maddesinde yer alan
hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program
Proje kapsamında 18.12.2009 tarih ve 27436 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
“Yeterlilik Tebliği”, Madde 9 uyarınca projenin uygulama dönemlerine ilişkin olarak
Nihai ÇED Raporunda belirtilen taahhütlerin yerine getirilip getirilmediğini belirtmek için
Tebliğin Ek-4’de yer alan İzleme-Kontrol Formu doldurularak belirlenen periyotlarda
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sunulacaktır.
177
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
BÖLÜM 8: HALKIN KATILIMI
Minsan Madencilik San. ve Tic. A.Ş. tarafından; Mersin ili, Toroslar ilçesi, Musalı
Köyü, Karabucak Deresi mevkii sınırları içerisinde bulunan 15266 sicil nolu sahada
yürütülen krom ocağı ve zenginleştirme tesisi faaliyetinde kapasite artırımı, alan
genişletilmesi planlanmaktadır.
Halkın Katılımı Toplantısı düzenleneceğine ilişkin duyuru ilanları, Musalı Köyü
LütfetYılmaz ‘a ait Köy Kahvesinde askıya asılmıştır. Aynı zamanda Halkın Katılımı
Toplantısı’na dair duyuru ilanları yerel İmece gazetesinde 11.03.2013 tarihinde ve ulusal
düzeyde yayınlanan Dünya gazetesinde 11.03.2013 tarihinde yayınlanmıştır. İlgili gazete
ilanları Ek-22 ‘de verilmiştir.
Toplantıda, katılımcılara projenin konusu ile ilgili detaylı bilgiler görsel olarak
anlatılmış, sorulan sorular cevaplandırılmıştır. Projenin sosyo-ekonomik değerleri, çevresel
etkileri, alınacak önlemler, faaliyetin işleyişi hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir.
Halkın katılım toplantısını belirtilen bazı hususlar aşağıda verilmiştir.
-
Köy yakınında oluşan kayma ve çatlaklarla ilgili alınacak tedbirler soruldu.
Çatlakların daha önceden oluştuğu ve çatlakların pasa ile doldurulduğu belirtildi.
Ayrıca çatlaklar ve kaymalar ile ilgili Mersin Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği
Bölümü ‘ne ayrıntılı jeolojik-jeoteknik çalışmalar yaptırılmıştır. Jeolojik ve
Jeoteknik Değerlendirme Raporu Ek-21 ‘de sunulmuştur.
-
Yapılması planlanan patlatmaların etkisi hakkında bilgi istendi.
Genel olarak patlatma yapılmadığı belirtildi. Büyük taş kütleleri ile karşılaşılması
durumunda kullanılacağı belirtildi.
-
Tesisin çalışması ile ilgili bir sıkıntının olmadığı ancak en az zarar ile çalışacak
şekilde önlemlerin alınması talep edildi.
Yöre halkına gereken tüm önlemlerinin alınacağını taahhüt edilmiştir.
-
Derede daha önceleri bol balık olduğu ancak madenin çalışmaya başlamasıyla balık
sayısında azalma olduğu belirtildi.
Tesis içerisindeki havuzda balık bulunduğu, derede elektrik ile balık tutanlardan
kaynaklandığı ve bu konuda firma çalışanları tarafından elektrikle balık tutanların
engellendiği belirtilmiştir.
178
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
BÖLÜM 9: SONUÇLAR
Minsan Madencilik San. ve Tic. A.Ş. tarafından; Mersin ili, Toroslar ilçesi, Musalı
Köyü, Karabucak Deresi mevkii sınırları içerisinde bulunan 15266 sicil nolu sahada
yürütülen krom ocağı ve zenginleştirme tesisi faaliyetinde kapasite artırımı, alan
genişletilmesi planlanmaktadır. Zenginleştirme tesisinde fiziksel metot uygulanmaktadır.
15266 sicil nolu ruhsat alanı 496,05 hektardır. İşletme Ruhsatı Ek-1 ‘de sunulmuştur.
15266 sicil nolu ruhsat alanında ilk olarak 6,57 hektarlık alan için 25.08.1997 tarih
ve 1162/1802 sayılı “Çed Olumlu Belgesi” ve 24,8 hektarlık alan için kapasite artışı
yapılarak 21.09.2012 tarih ve 1111/9199 sayılı “Kapasite Artışı Çed Gerekli Değildir
Belgesi” alınmıştır. ÇED Belgeleri Ek-2 ‘de sunulmuştur.
21.09.2012 tarih ve 1111/9199 sayılı kapasite artışı ile krom ocağının yıllık tüvenan
krom üretim miktarı 13.500 ton/yıl kapasiteden 350.000 ton/yıl kapasiteye çıkarılmıştır.
Zenginleştirme tesisinde ise konsantre krom cevheri üretimi 2.970 ton/yıl kapasiteden
35.000 ton/yıl kapasiteye çıkarılmıştır.
Söz konusu Çevresel Etki Değerlendirmesi raporunun hazırlanmasındaki amaç;
15266 sicil nolu ruhsat alanında kapasite artırımı ve alan genişletmesi planlanmaktadır.
Alan genişletilmesi olarak mevcut çed alanlarıda içerisinde kalacak şekilde 287,29
hektarlık alanda çalışma yapılması planlanmaktadır.
Kapasite artışı olarak ocak sahası 350.000 ton/yıl kapasiteden 700.000 ton/yıl
kapasiteye çıkarılması planlanmaktadır. Bu üretimin yaklaşık 200.000 tonu kapalı işletme
yöntemi, kalan 500.000 tonu açık işletme yöntemi ile yapılması planlanmaktadır. Maden
kalitesi, iklim ve sair sebeplerden bu miktarlar toplamı artmamak şartıyla değişebilecektir.
Zenginleştirme tesisinde ise konsantre krom üretimi 35.000 ton/yıl kapasiteden
70.000 ton/yıl kapasiteye çıkarılması planlanmaktadır.
17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazete ‘de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği EK-I Çevresel Etki Değerlendirmesi
Uygulanacak Projeler Listesi; Madde 28, Ruhsat Hukuku ve Aşamasına Bakılmaksızın, “a)
25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık işletmeler”
ve EK-II Seçme-Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi; Madde 49, Madencilik
Projeleri, “e) Cevher hazırlama tesisleri, f) Cevher zenginleştirme tesisleri (Ek-1’de yer
almayanlar).” kapsamında değerlendirilmiştir.
Mevcut durumda 1 adet açık ocak sahası, 2 adet galeri usulü çalışma alanı ve 1 adet
zenginleştirme tesisi bulunmaktadır.
Planlanan kapasite artışı ve alan genişletmesi ile söz konusu krom ocağı sahalarında
üretim yöntemi olarak hem açık işletme hem de yeraltı işletme yöntemi uygulanacaktır.
Açık işletme yöntemiyle işletilecek ocaklarda örtü tabakası miktarının artması ve buna
bağlı olarak açık işletme yönteminin ekonomikliğini kaybetmesi durumunda yer altı
işletme yöntemine geçilebilecektir.
179
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Ocak işletme faaliyetleri bilindiği gibi açık ve kapalı işletme yöntemlerinden biri
seçilerek ya da her ikisi ile birlikte yapılmaktadır. Herhangi bir işletmede yöntem seçimi
veya değişimi, topoğrafya, maden yatağının jeolojik durumuna göre olmaktadır.
Söz konusu krom ocağında yukarıda belirtilen koşullar (örtü tabakasının kalınlığı,
kaya formasyonlarının sertliği, kazılabilirlik parametreleri, topografya, cevherleşmenin
olduğu damarın eğimi, yapısı ve kalınlığı, ilk yatırım sermayesi ve birim üretim
maliyetleri) dikkate alınarak üretim yöntemi belirlenecektir.
Açık işletme yönteminde basamaklar oluşturularak ilerleme sağlanır. Krom ocağı
açık işletmelerinde kullanılacak olan kamyonların geri ve ileri manevra yapabileceği ve
dönüşlerde rahat ve emniyetli bir şekilde hareket edebileceği bir basamak genişliği yeterli
olmaktadır. Basamakların genişliği 5 m. olarak planlanmıştır. Basamakların yüksekliği 7
m. olarak planlanmıştır.
Açık işletme yapılacak alanların çoğunluğunun yumuşak yapıda olmasından dolayı
sökme işlemi ekskavatör ile yapılabilmektedir. Ancak sert yapıda alanlarla karşılaşılması
durumunda sökme işlemi için patlatma yapılması planlanmaktadır. Patlatma işlemi, delme,
patlayıcı maddenin delinen deliklere şarjı ve ateşleme işlemlerinden oluşmaktadır.
Proje alanı Mersin İli, Toroslar İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Proje alanı
Mersin İl merkezin yaklaşık 18 km kuzeyinde, Toroslar İlçe merkezinin yaklaşık 14 km
kuzeyinde yer almaktadır. Proje alanının yerini gösteren uydu görüntüsü aşağıdaki şekilde
verilmiştir.
Proje etki alanı, projeden kaynaklanması beklenen toz emisyonu, gürültü ve
titreşimin en yakın yerleşim yerleri olan 600 m mesafedeki Musalı Köyü ve 1500 m
mesafede olan Darısekisi Köyü yönündeki değerlerin ilgili yönetmelikler kapsamında
değerlendirilmesi ile belirlenecektir.
Personel için gerekli içme ve kullanma suyu; damacana ile ve Mersin Su
Kanalizasyon İşlerinden (MESKİ) temin edilmektedir.
Personelin ihtiyaçları için kullanılacak suyun tamamının atıksuya dönüşeceği kabul
edilirse, personelden kaynaklı oluşacak atıksu miktarı 38,19 m3/gün olacaktır.
Proje alanında kanalizasyon şebekesi bulunmamaktadır. İşletme aşamasında
personelden kaynaklı evsel nitelikli atıksular fosseptikte biriktirilecektir. Fosseptik
dolduğunda, Büyükşehir Belediyesi'nden getirtilecek vidanjörle kuyu boşaltılacaktır.
Fosseptik çekimi ile ilgili belge Ek-25 ‘de sunulmuştur.
Karabuk deresiden su kullanımı için Mersin İl Özel İdaresi ‘den su kiralaması
yapılmıştır. Kira Kontratosu Ek-19 ‘da verilmiştir.
Mevcutta dereden su kullanımı 18.750 ton/yıl ‘dır. Planlanan su kullanımı gerekli
izinler alındıktan sonra 35.583,71 m3/yıl olacaktır.
180
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Su ihtiyacının Karabucak deresinden karşılanamaması durumunda 167 sayılı
Yeraltısuları kanunu uyarınca gerekli izinler alındıktan sonra yer altı suyundan
faydalanılması planlanmaktadır.
Yukarda belirtilenler haricinde;
Mersin Orman Bölge Müdürlüğü ‘nden alınan ÇED İnceleme ve Değerlendirme
Formu ‘nda;
“Krom Ocağı ve Zenginleştirme Tesisi Kapasite Artırımı faaliyetinin ÇED istenilen
sahanın çok büyük bir alanı kapsaması, bu alan içerisinde bulunana ormanların tamamına
izin verileceği anlamına gelmemesi, Orman İdaresinin uygun göreceği yerlerde tesis ve
altyapı tesis izinlerinin verilmesi ve sahanın Endemik ve Korunması Gereken Nadir
Ekosistem Alanlarında kalması nedeniyle 6831 sayılı Orman Kanunun 16. Maddesine göre
izin alınması koşuluyla, ÇED Yönetmeliği ve 6831 sayılı Orman Kanunu kapsamında
yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda (Madencilik) faaliyeti ormanlar ve
ormancılık çalışmaları üzerinde olumsuz etkisi bulunmadığı görüşünü arz ederim.”
denilmektedir.
Mersin Orman Bölge Müdürlüğü ‘nden alınan ÇED İnceleme ve Değerlendirme
Formu ‘nda yukarıda belirtilen hususlara ve formda belirtilen tüm hususlara uyacağımızı
taahhüt ederiz.
26.04.2013 tarih ve 549 sayılı İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü ‘nün yazısında
belirtilen tüm hususlara uyacağımızı taahhüt ederiz. Ayrıca görüşte istenilen Acil Durum
Eylem Planı Ek-20 ‘de ve şev analizi için hazırlatılan Jeolojik ve Jeoteknik Değerlendirme
Raporu Ek-21 ‘de verilmiştir.
Faaliyet kapsamında patlatma yapılması durumunda yapılacak patlatmanın
formasyona göre patlatma programı hazırlanacağını taahhüt ederiz.
•
21.01.2014 tarih ve 42678 sayılı DSİ ‘nin görüşünde;
“Karabucak deresi memba ve mansap noktalarında yüzey su örneklemesi yapılarak
fiziksel ve kimyasal paremetreler izlenmelidir.” denilmektedir. Karabucak deresinin
tesis alanına giriş ve çıkışından numune alınmış ve analiz yapılmıştır. Su analiz
raporları Ek-12 ‘de verilmiştir.
•
“Madencilik faaliyetleri gerçekleştirilirken doğal dere yatakları korunarak dere
yatakları şev üstlerinden her iki yakada 50 m koruma bandı bırakılmalı, vaziyet
planında gösterilmelidir.” denilmektedir. Kuru derelerin şev üstlerinden her iki
yada 50 m koruma bandı belirlenmiş ve Hidrojeolojik Harita üzerinde
gösterilmiştir. Belirlenen koruma bandı içerisinde madencilik faaliyetleri
yapılmayacağını, dere yataklarının değiştirilmeyeceğini ve dere yataklarına
herhangi bir atık atılmayacağını beyan ve taahhüt ederiz.
•
Proje alanı etrafında bulunan su kaynaklarının patlatmadan ve pasa depolama
işlemlerinen etkilenmemesi (debinin azalması veya tamamen yok olması veya
181
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
kirlenmesi) durumunda yerleşim yerlerinin mağdur edilmemesi için oluşacak
zararın faalyet sahibi tarafından karşılanacağını beyan ve taahhüt ederiz.
Yukarıda belirtilen hususlara ve görüşte belirtilen tüm hususlara uyacağımızı beyan ve
taahhüt ederiz.
Maden İşleri Genel Müdürlüğü ‘nün 1. İDK toplantısında vermiş olduğu görüşte;
•
Kapasite artışı ile ilgili parametrelerin (personel, makine-ekipman, alan v.b.)
tablo halinde gösterilmesi
Personel ve makine-ekipman bilgileri Bölüm 2.3. ‘de verilmiştir. Alanlar ise Bölüm
2.1. ‘de verilmiştir.
•
Patlatma paterninin hazırlanması
Patlatma tasarımı Bölüm 2.3.1.1. ‘de verilmiştir.
•
Projenin nihai edilmesi durumunda UTM ED-50 6o ‘lik koordinatların Genel
Müdürlüğümüze gönderilmesi gerekmektedir.
Projenin nihai olması durumunda koordinatlar gönderilecektir.
24.12.2013 tarih ve 20933 sayılı Mersin Halk Sağlığı Müdürlüğü ‘nün görüşünde
belirtilen tüm hususlara uyacağımızı taahhüt ederiz.
Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı ‘nın 1. İDK toplantısında belirtmiş olduğu
görüşteki hususlar aşağıda açıklanmıştır.
1. Atık ifadelerindeki hatalar raporun ilgili bölümlerinde yeniden düzenlenmiştir.
2. Bölüm 2.3.1.1 ‘de zenginleştirme atığı depolama ile ilgili açıklamalar
yapılmıştır.
3. Bölüm 2.3.1.1 ‘de havuz dibinde kalan atıkın bertarafı ile ilgili açıklamalar
yapılmıştır.
4. Bölüm 5.3. ‘de atık miktarları ve bertaraf yöntemleri açıklanmıştır.
5. Zenginleştirme atığı düzenli depolama alanının hazırlık aşaması üretime
geçilmeden önce arazinin hazırlanması aşamasında tamamlanacaktır. Bölüm
5.3. ‘de belirtilmiştir.
6. Rapor genelinde ocak üretiminde oluşan atık malzeme pasa malzemesi olarak,
zenginleştirme tesisi atıkları kum atık (iri kum) ve şlam (ince kum) olarak
düzenlenmiştir.
7. Rapor genelinde pasa ve zenginleştirme atığı terimleri düzenlenmiştir.
13.01.2014 tarih ve 662 sayılı Mersin İl Özel İdaresi ‘nin görüşünde belirtilen tüm
hususlara uyacağımızı taahhüt ederiz.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ‘nün görüşünde;
Yörede yapılması planlanan faaliyete rastlanılmadığından ve mevcut faaliyetlerinin
etki alanının uzak olmasından dolayı diğer faaliyetler projeye dahil edilmemiştir.
182
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
Mevcut faaliyet için evsel nitelikli atıksuların arıtılması için mevcut personel
ihtiyacını karşılayacak kapasitede 2 adet paket arıtma ünitesi kurulmuştur. Planlanan
kapasite artışı ile personel sayısına göre kapasiteyi karşılayacak şekilde ilave paket arıtma
üniteleri eklenecektir.
19.12.2013 tarih ve 95675 sayılı İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ‘nün
görüşünde belirtilen tüm hususlara uyacağımızı taahhüt ederiz.
17.12.2013 tarih ve 2266 sayılı Orman Genel Müdürlüğü ‘nün görüşünde belirtilen;
ÇED İnceleme ve değerlendirme formunda belirtildiği üzere ÇED istenen sahanın
çok büyük olduğu, bu alan içerisinde bulunana ormanların tamamına izin verileceği
anlamına gelmediği, Orman İdaresinin uygun göreceği yerlerde tesis ve alt yapı tesis
izinlerinin verilmesi ve sahanın endemik ve korunması gereken nadir ekosistem
alanlarından olması nedeniyle komisyon kararları kapsamında değerlendirme yapılacağı
hususunun bilinmesi gerektiği belirtilmiştir.
Açık, kapalı işletme ve cevher zenginleştirme tesislerinin yapımı esnasında ruhsat
sahası içinde orman içi açıklık veya bozuk orman alanının tercih edilceğini taahhüt ederiz.
Görüşte yukarda belirtilenler ve diğer belirtilen tüm hususlara uyacağımızı taahhüt
ederiz.
23.12.2013 tarih ve 7082 sayılı Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel
Müdürlüğü ‘nün görüşünde belirtilen tüm hususlara uyacağımızı taahhüt ederiz.
3213 sayılı “Maden Kanunu” (3382, 4424, 4683, 5177, 5446 ve 5995 sayılı kanun
değişiklikleri) ile bu kanuna istinaden çıkarılan tüm yönetmeliklerdeki hükümlere
uyacağımızı taahhüt ederiz.
Yukarıda belirtilen kanun ve yönetmeliklerin dışında 2872 sayılı “Çevre Kanunu”
(3301, 3362, 3416, 3416 ve 5491 sayılı kanun değişiklikleri) ile bu kanuna istinaden
çıkarılan yönetmelikler ile diğer mevzuatlar kapsamında çevrenin korunması ve kirliliğin
önlenmesi için gerekli her türlü izin alınacak ve ilgili yönetmeliklere uyulacaktır.
183
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
NOTLAR VE KAYNAKLAR
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Türk İstatistik Kurumu
Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü
http://www.milliparklar.gov.tr/AnaSayfa?sflang=tr
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Veri Tabanından (Geodata)
Karayolları Genel Müdürlüğü
www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Trafik/TrafikHacimHaritasi.aspx
Deprem Dairesi Başkanlığı
http://www.deprem.gov.tr/sarbis/Shared/DepremHaritalari.aspx
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü
http://www.mta.gov.tr/v2.0/default.php?id=yeni_diri_fay_haritalari
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü
http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo
Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı
http://www.havaizleme.gov.tr
11.08.1983 tarih ve 18132 sayılı Resmi Gazete’de yürürlüğe giren 2872 sayılı
Çevre Kanunu
31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yürürlüğe giren “Su Kirliliği
Kontrolü Yönetmeliği”
14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de yürürlüğe giren “Katı Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği”
03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yürürlüğe giren “Sanayi
Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”
04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği”
14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”
24.08.2011tarih ve 28035 sayılı “Ambalaj Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”
31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü
Yönetmeliği”
30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”
25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı “Ömrünü Tamamlamış lastiklerin Kontrolü
Yönetmeliği”
30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”
Akman, Y.,1990:İklim ve Biyoiklim (Ders Kitabı), Palme Yayın Dağıtım, Ankara.
Baran, İ., Ilgaz, Ç., Avcı, A., Kumlutaş, Y., Olgun, K., (2012). Türkiye Amfibileri
ve Sürüngenleri. 3. basım Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Ankara.
Demirsoy, A., 1996: Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası "Hayvan Coğrafyası".
Meteksan A.Ş. P.K. 105 Maltepe 06572 Ankara
Eken, G., Bozdoğan, M., İsfendiyaroğlu, S., Kılıç, D. T., Lise, Y. (editörler). 2006.
Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları. Doğa Derneği, Ankara.
Ekim,T., Koyuncu,M., Erik,S. ve İlarslan, R.,1989: Türkiye’nin Tehlike Altındaki
Nadir ve Endemik Bitkileri. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği. Yayın No.18,
Ankara.
184
MİNSAN MADENCİLİK
KROM OCAĞI VE ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI “ÇED RAPORU”
SAN. ve TİC. A.Ş.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Kuru,M.,1994: Omurgalılar, Gazi Üniv.Yayını,Ankara.
Krystufek, B., Vohralik, V. 2001: Mammals of Turkey and Cyprus: Introduction
Checklist of Insectivora. Knjizica Annales Majora, Ljubljana, 140 pp.
Özeti, N & Yılmaz, İ. (1994): Türkiye Amfibileri.- Ege Üniversitesi Fen Fakültesi,
Kitaplar Serisi: 151, Ege Ünv. Basımevi, Bornova - İzmir.
Özkurt, Ş., Sözen, M., Yiğit, N., and Çolak, E., (1998): Notes on distributional
records and some characteristics of five Carnivore species (Mammalia: Carnivora)
in Turkey, Turkish J. of Zoology. 22: 285 - 288.
Yiğit, N., and Çolak, E., (1998): Contribution to the Geographic Distribution of
Rodent Species and Ecological analyses of Their Habitats in Asiatic Turkey,
Turkish J. of Biology 22: 435 - 446.
Yiğit, N., Çolak, E., Ketenoğlu, O., Kurt, L., Sözen, M., Hamzaoğlu, E., Karataş,
A., Özkurt, Ş. (2002). Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED), Kılavuz Paz. Tic. Ve
san. Ltd. Şti. Ankara, ISBN 975-96176-1-7.
Yiğit, N., Çolak, E., Sözen, M. and Karataş, A. (2006). Rodent of Türkiye, 2006.
Meteksan Co. Ankara. ISBN 9944-5560-0-9.
Yiğit, N., Saygılı, F., Çolak, E., Sözen, M., Karataş, A., 2008. Ornitoloji “Kuş
Bilimi”. Ümit Ofset Matbaacılık, Ankara (ISBN:97899440584-0-7), 370 s.
http://www.biltek.tubitak.gov.tr/bilgipaket/canlilar/ / (Erişim Tarihi: 02.05.2013)
http://www.iucnredlist.org/ (Erişim Tarihi: 02.05.2013)
http://www.turkherptil.org/ (Erişim Tarihi: 02.05.2013)
185

Tünel Dergisi 3 - Tünelcilik Derneği

nihai rapor - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Doç.Dr. Aysun TÜRKMEN - Giresun Üniversitesi Kimya Bölümü

26653-18878

Rapor - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Doğu Akdeniz Bölgesi Kekiklerinin (Origanum sp.)

PDF Fulltext - Gaziantep Medical Journal

SORULAR 1. Aşağıdaki gazlardan hangisi kimyasal boğucu gaz

soma faciası ön raporu - Maden Mühendisleri Odası

STAJ DUYURUSU

Kömür Flotasyonu

ÇED Raporu - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Tahir Öngür

İNKAYA MAD. ve PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. İ.R. 51587 II

CEVHER (Kurşun-Çinko-Bakır) - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Synchro 206

norm kadro fazlası-istihdam fazlası öğretmenlerin ı. aşama yer

1 T.C. SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

KOCAELİ KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL