T.C ALİAĞA KAYMAKAMLIĞI REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Hizmetleri Bölümü ŞUBAT 2015 BÜLTEN Ayın Konusu ÇOCUK İSTİSMARI ŞUBAT 2015 BÜLTEN İÇİNDEKİLER 1. DÜNYADA ÇOCUK İSTİSMARI 2. ÇOCUK İSTİSMAR TÜRLERİ 3. ÇOCUKLAR NELER YAŞADIKLARINDAN NEDEN BAHSETMEZLER? 4. ÇOCUK İSTİSMARI VE İHMALİNE YOL AÇABİLECEK EBEVEYN VE AİLE ETMENLERİ 5. ÇOCUK İSTİSMARINI ÖNLEME 6. ÇOCUK İSTİSMARINI ÖNLEME İÇİ ÖNERİLER ŞUBAT 2015 BÜLTEN Dünyada çocuk istismarı ABD ve Avrupa Amerika Birleşik Devletleri'nde, federal yönetim çocuk istismarı ve ihmalini bir tutar; 2005 kanunlarında da detaylı bir açıklaması bulunur. Bunun yanı sıra herhangi bir fiziksel istismar yasalara göre suçtur. Amerika gibi, Avustralya, İngiltere ve Kanada gibi ülkelerde de çocuklar için yardım kurumları bulunmaktadır ve bu kurumlara ulaşım olanağı öğrencilik hayatına başlayan her çocuğa öğretilir. Bu kurumlar, çocukların bireysel bildirimleri veya herhangi bir kişiden aldıkları ihbar doğrultusunda çocukları koruma altına alırlar; çocuk da reşit yaşa gelinceye dek, eski ailesinin maddi hali uygun ise, onlardan maddi tazminat alır. Türkiye Türkiye'de çocuk istismarına ceza söz konusu olmasına rağmen, ihmali bir suç teşkil etmez. Bu vesile ile birçok medeni toplumda olduğu gibi, suç işleyen küçük çocuğun ailesi veya ebeveynleri suçlu sayılmazlar. Bunun yanı sıra, aileleri ve eğitim hayatları süresince kendilerine karşı işlenen istismarlar karşılıksız kalır. Aşırı istismara uğrayan çocuklar için aile bireyleri, istismarı işleyen aile reisi hakkında vasi tayini davası açabilir; veya yerel emniyet kontrolünde çocuk yeni bir aileye teslim edilinceye dek korunulur. ] Dünyada çocuk istismarı %1 ila %10 arasında değişirken, Türkiye'de bu oran %10 ila %53 arasındadır. Ancak yasalarımız dünya standartlarının oldukça altındadır. Türk Ceza Kanunu'nun 414. maddesine göre, 15 yaşından küçük bir çocuğa zor kullanarak, tehditle tecavüz edilmesi 10 seneden az hapis cezası verilemeyeceğini iletir; fakat bunları yapmadan tecavüz edilirse beş seneden az hapis cezası verilemeyeceğini bildirmektedir. ŞUBAT 2015 BÜLTEN Çocuk istismarı türleri Fiziksel istismar Fiziksel istismar çocuğun fiziksel zarar görmesiyle ortaya çıkar. Genelde ebeveynden zarar gören çocuğun tıbbı yardıma geç başvurulması ve eski yaraların çokluğu ile anlaşılabilir. Fiziksel istismarın yinelenme oranı %20'dir. Cinsel istismar Çocukların cinsel yollarla istismar edilmesidir. İntihar girişimi, okuldan kaçma, asosyal davranış bozuklukları en önemli belirtilerdir. Duygusal istismar Çocuğun psikolojik olarak sözel yolla istismar edilmesidir. Azarlama, hakaret etme, küçümseme, tehdit etme, suçlama, çocuğa küsme, yokmuş gibi davranma, çocukla alay etme duygusal istismarlardan bazılarıdır. İstismar tiplerinden biri tek başına olabileceği gibi, birden fazlası aynı çocukta var olabilir. Özellikle duygusal istismar hemen hemen her zaman diğer istismar tipleriyle beraber görülür. Bilerek zarar verme Tipik olarak anneler sorumludur. Anne ya da babanın çocuğa bilerek isteyerek zarar vermesidir. Bu davranıştan sonra genellikle tıbbı yardım alırlar. ŞUBAT 2015 BÜLTEN Çocuklar neler yaşadıklarından neden bahsetmezler?[ Kendilerine inanılmayacağını düşünebilirler. Başlarının belaya gireceğinden korkabilirler. İstismarcının tehdidinden korkabilirler. İstismarcıyı korumak isteyebilirler, istismarcıyı sevebilir ama yaptıklarını sevmezler. Nasıl anlatılacağını bilmeyebilirler. Cinsel şiddet içeren davranışların yanlış olduğunu bilmeyebilirler. Arkadaşları tarafından dışlanmaktan korkabilirler. Homofobik bir çevrede yetişti iseler, homoseksüel olarak adlandırılmaktan korkabilirler. Büyükleriyle (otorite ifade edenlerle) cinsel konuları konuşmaktan utanabilirler. Gammaz olarak adlandırılmak istemeyebilirler. İyi çocukların cinsellikle ilgili sözcükleri kullanmamaları gerektiği kendilerine söylenmiş olabilir. Cinsellik ve/veya cinsel taciz/istismar hakkındaki bilgisizlikleri sebebiyle yapılanı kavrayamayabilirler, nasıl adlandırıp anlatacaklarını bilemezler, bocalarlar. Kendilerine yapılanı engellemeye çalışmadıklarından suçluluk duygusuna kapılıp sessizleşebilirler. İstismarcının yaşı ve/veya aile içinde iktidar konumunda bulunuşu sebebiyle ona mutlak güven duyup itaat etmeleri gerektiğine inanıyor olabilirler. Çocuk olduklarından cinsel istismarı merak etmelerinin, oyunlaştırarak öğrenmeyi denemelerinin doğal olduğunu, bunun kendilerinin suçlu olduğu anlamına gelmediğini düşünemeyebilirler. Eğer istismar sırasında cinsel olarak uyarıldılar, zevk aldılar ise istismarcının yaptıklarının kendi rızaları ile gerçekleştiğine inanabilirler. Bir dönem bahsetmiş ve kendilerini suçlayan, dışlayan, yaşadıklarına istismarcı açısından bakıp çocukla empati kurmayı reddeden, küçümseyici, aşağılayıcı, acıyan vb. tepkilerle karşılaşmış olabilirler, yanlış tepkiler anlatma korkularını katlayabilir. Cinsel istismarı anlattıkları kişiler tarafından, tekrar istismara uğramaktan korkabilirler. Cinsel istismar anında kilitlenip kendilerini dış-iç tepkilere kapamış iseler, istismarın sözünü etmeyi denerken de aynı şekilde bir tepkilenme yaşayarak engellenebilirler. Şiddet, cinsel şiddet, cinsellik hakkında yeterli bilgiye sahip olsalar dahi yaşadıklarını cinsel istismar olarak adlandırmaktan korkabilir, özellikle istismarcıları bir yakınları ise yaşadıklarından emin olmakta zorlanabilirler. Yapılan eylemin aşağılayıcı, baskılayıcı niteliğinden dolayı utandıklarından saklanabilir/saklayabilirler. ŞUBAT 2015 BÜLTEN ÇOCUK İSTİSMARI VE İHMALİNE YOL AÇABİLECEK EBEVEYN VE AİLE ETMENLERİ İstismarın nedenlerine ilişkin kesin açıklamalar mümkün olmasa da, yapılan araştırmalar, istismar ve ihmalin oluşumunda etkili olan bazı anne baba, çocuk ve çevreyle ilişki etmenleri ortaya koymaktadır: • Ebeveyn / Bakıcı Deneyimsizliği Çok genç ve deneyimsiz ebeveynler/bakıcılar bir çocuğun davranışlarını ve ihtiyaçlarını anlamayabilir ve çocuğun gelişimindeki her bir aşamada ne yapılması gerektiğini bilemeyebilirler. • Gerçekçi olmayan Beklentiler Ebeveynin çocuktan beklentileri gelişimsel olarak yapabileceğinin üzerinde olabilir. • Sosyal Dışlanma Ebeveyn/bakıcı için destek ve yetişkin arkadaşlığının sağlanamaması veya ebeveyne çocuğu yetiştirme sırasında yardım etmek için aile ve arkadaşın olmaması. • Karşılanmayan Duygusal İhtiyaçlar Diğer yetişkinler ile iyi ilişkilere sahip olmayan ebeveyn, sevgi, benimsenme ve öz-saygı ihtiyaçlarını tatmin etmek için çocuğuna yönelebilir. • Sık Görülen Krizler Büyük hastalıkların yanı sıra mali, mesleki, maddi ve hukuki stres/sorunlar çocukların ihmal ya da istismarına katkıda bulunabilir. • Kötü Çocukluk Deneyimi Birçok istismarcı yetişkin, çocukluğunda kötü muameleye maruz kalmış ve bu nedenle uygun ve şiddet içermeyen bir tarzda çocuklarla ilişki kurmayı öğrenememiş ya da geliştirememiş olabilir. • Uyuşturucu ya da Alkol Sorunları Bu tür sorunlar, ebeveynin çocukların bakımını tam olarak sağlamaları konusundaki becerilerini azaltabilir ve çocukları tehlikeye atabilir. • Zihinsel Hastalık Tedavi edilmeyen ve/veya kronik zihinsel hastalık, çocuk ihmaline ve istismarına neden olabilir. • Başarısız Aile Sınırları Bir çocuğu korumada başarısız olmanın nedenleri şunlar olabilir; dışarıdan birçok yabancının eve sınırsız erişimi, ilaçlara erişim, tehlikeli nesneler ve hayvanlar, yeterli gözetimin olmaması vb. gibi. ŞUBAT 2015 BÜLTEN Çocuk İstismarını Önleme Nedenleri İstismarın yaşayan çocuğun ailesinde çatışma, mutsuz evlilik ve sözlü şiddetin varlığı. Üvey anne veya baba. Aile içerisinde eşit karar alma dağılımının olmaması. Ailenin yaşadığı ekonomiksel ve ani değişmeler etrafında doğan sıkıntılar. Ailelerin toplumsal organizasyonlara karşı kayıtsız kalması. Geleneksel aile yapısı ve fiziksel cezalandırmalar. Önleme Yöntemleri Çocuk istismarını önleme yöntemi başlıca üç başlık altında toplanabilir: 1. İlk yöntem, topluma yönelik geniş çaplı eğitim sağlamaktır. Bu tür aktiviteler gelecekte çocuklarına istismar ve ihmalde bulunacak aileleri değiştirmeye yöneliktir. Bu seviyede, halk eğitim aktiviteleri, toplumda aile eğitim sınıfları ve aile destek programları yer alır. İlk seviyedeki bu çalışmaların, daha var olmadan önce engelleme amaçlı olduğundan ötürü etkisi belirsizdir. 2. İkinci yöntem, daha önceden çocuklarına karşı istismar ve ihmalde bulunmuş ailelere, genç ailelere, çocuklarının ilgi gereksinimi olan ailelere, çocuk sahibi olan bireylere (annesiz veya babasız) ve düşük gelirli ailelere yöneliktir. İkinci yöntem, aile ve çocuk eğitiminin yüksek riskteki ailelere verilmesini öngörür ve çocuklarının özürlü veya üvey evlat olmalarını göz ardı eder. 3. Üçüncü yöntem ise, resmi olarak tespit edilmiş ve devamlı bir şekilde çocuklarına karşı şiddet ve ihmal uygulayan ailelere yöneliktir. Bu ailelerin daha önceden yasalar ve mahkemeler doğrultusunda engellenmeleri öngörülmüştür. ŞUBAT Çocuk İstismarının Önlenmesi İçin 20 Öneri 1. Açık ve tutarlı davranış kurallarına sahip olun. 2. Çocuklar için olumlu ve erişilebilir nitelikte örnek alınabilecek kişiler olun. 3. Eğer çocuk yakın bir tehlike altındaysa, polisi arayın. 4. Tüm çalışanlarınızın ve gönüllülerinizin çocuk istismarına işaret eden durumları fark edebildiğinden emin olun. 5. Tüm çalışanlarınızın ve gönüllülerinizin, okulunuzun istismarı ihbar etme prosedüründen haberdar olduğundan ve bunu takip ettiğinden emin olun. 6. İhbar yapıldıktan sonra, çocukta meydana gelen duygusal ve eğitim ile ilgili gelişmeleri izleyerek sürece dahil olunuz. 7. Çocuğa benlik bilincini geliştirmesi konusunda yardımcı olun ve duygularını ifade etmesi için yapıcı yöntemler öğretin. 8. Okulunuzda çocuk istismarını engelleme ve kişisel güvenlik programı seçin ve onu destekleyin. 9. Çocuk istismarını önleyebilmek amacıyla bulunduğunuz bölgede kamu ile birlikte aile destek sistemi kurmak için çalışın. 10. Anne ve babanın hareket ve davranışlarının farkında olun: Ebeveynler çocukları ile ilgili mi? Çocukları ile ilgili durumlarda fazla saldırgan ya da koruyucu mu oluyorlar? Ebeveynler ya da çocukları okulda katılım konusunda başarısızlar mı? 11. Çocuğu okuldaki öğretmenler ve rehberler ile açık bir şekilde iletişim kurması konusunda cesaretlendirmek için rahat ve güvenilir bir ortam sağlayın. 12. Çocukların benlik bilinçlerinin gelişmesi için yardımcı olun ve onlara duygularını ifade etmeleri için yapıcı yöntemler öğretin. 13. Çocuk güvenliği ile ilgili okul genelinde deneme yarışması yapın. Bu çocukların güvenlik konusunda bilgilerini ölçmek için kolay ve etkili bir yoldur. 14. İstismar ve ihmal belirtileri ve özellikle sıklıkla meydana gelen vakalar karşısında uyanık olun. 15. Hoşgörünün olduğu ve herkesin içinde yer alabildiği bir ortam yaratın. 16. Etkili davranma becerilerini, karar alma yetilerini, ikili ilişkilerini, özgüvenlerini geliştirecek öğretim yöntemlerini kullanın( çözüm ve bakış açısı çeşitliliğini teşvik edin). 17. Ebeveynlere çocukları hakkında olumlu geribildirimde bulunun. 18. Ebeveynleri eğitin ve okula gönüllü ya da gözlemci gibi görevleri yerine getirmek üzere davet edin. 19. Öğrencileriniz için gerçekçi hedefler belirleyin ve onların küçük başarılarını kutlayın. 20. Sınıfta meydana gelen olaylar karşısında, çocukların birbirlerinin hislerini ve düşüncelerini anlamalarını sağlayacak ortamlar yaratmaya çalışın. ALİAĞA REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ RPD Hizmetleri Bölümü Hakan SUSUZ Rehberlik Melek ZEYBEK Reh. Hz. Böl. Bşk. Muharrem SALMAN Merkez Müdürü
© Copyright 2024 Paperzz
