iSTANBUL TİCARET ODASI
Yayınları
ORTALAMA KAR
HADLERi
r.
IL
~ll.
Izahname
73 Sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği
1967- 1969 Yıllarına Ait Nisbetler
İSTANBUL
ı
9 6 8
ÖN SÖZ
İstanbul Ticaret Odası olarak, yayınlarımıza, üyelerimize ziyadesiyle yararlı olacağını ümid ettiğimiz bir
yenisini ilave etmekteyiz. Bu yeni yayınımız, bütün ay·
rıntıları ile, vergi mes'eleleri i:çinde önemli bir yer işgal
eden ORTALAMA KAR HADLERİ'ne taalluk etmektedir.
Tetkikinden de
üç
anlaşılacağı
ayrı kısımdan teşekkül
üzere,
etmektedir.
işbu yayınımız,
izahname adını verriğimiz birinci kısımda, ortalama kar hadleri müessesesinin manası, şümulü ve işle
yiş tarzı son derece basitleştirilmiş bir dille izah edilmiştir.
İkinci kısımda,
Maliye Bakanlığının sözü geçen
mes'ele ile i'lgili 73 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği yer
almıştır. Bu Tebliğin, bilhassa düşüklük sebeplerine taalluk eden kısmını, icabında savunmalarında lduUanmak
üzere üyelerimizin büyük bir dikkatle okumalarını tav"'
siye ederiz.
Nihayet son kısımda da, İstanbul İli dahilindeki tacirlere ait olmak üzere, 1967- 1969 yıl'larına ait nisbetleri ihtiva eden cedııeller yer almıştıT. 1969 yılına ait be·
yannemelerin verildiği 1970 yılı Mart ayına kadar geçecek süTe içinde aktüalitesini kaybetmiyecek olan bu
cetvellerin, üyelerimiz tarafından bir doküman olarak
muhafaza edilmesinde de, faide mülahaza etmekteyiz.
İSTANBUL TİCARET ODASI
ORTALAMA KAR HADLERİ HAKKINDA izAHNAME
GİRİŞ:
Perakende satı§ yapan ticaret erbabı ile otel, gazino. bar, lokanta, birahane,
pastahane v.s. gibi istirahat ve eğlence yerleri işletenierin her türlü taı_ııma
işleri ile uğra§anların bilmeleri ve· önemle üzerinde durmaları gereken bir vergi
konusU vardır. Bu konu, ORTALAMA KAR HADLERİ MÜESSEıSESİ'dir.
Aşağldaki .S•a,t\trlarda, sözü geçen müessesenin mahiyeti, tatıbik §ekli ve
Odanuz mensubu olsun veya olmasın, mükeilefleı1in bilmeleri ve dikkat etmeleri gereken; hususlar açıklanmıııtır·. ·
I --- ORTALAMA KAR HADLERİ NE DEMEKTİR'?
Malum olduğu üzere, memleketimizde, 1950 den buyana Gelir Vergisi sistemi uyıgulannıaktadır.. Gelir Vergisi ise, ;Jeyana müstenittir. Yani, ibir mükellef, sene sonunda Maliyeye (ben ı_ıu kadar safi kar elde eıttim) diye beyanda !bulunur ve Ma~iye de mükellefin beyan ettiği ıbu miktar üzerinden vergi
tarh ve tahsil eder. Zarar ibeyan edenlerin tabiatıyle vergi vermesi ıbahis konusu olmaz.
· Maliye, vergiyi, mükellefin beyanına istinaden tarh ve tahsil ederken haklı
olarak ibu beyanın doğruluk derecesini de kontrol etmek ister. Sözü geçen
kontol, muhtelif şekillerde olur. Bunlardan bir tanesi de «oto- kontrol» dur.
Oto kontrol, Getir Vergisinin bünyesi icaibı kendiliğinden işiiyen bir kontrol
~eklini ifade! eder. Şöyle ki; Mesela bir taptancı .ithalatçıdan (TL.) 1.000,--·
mal alsa, ;bunu mutlaka defterine kaydeder. Çünkü taptancı için ibir ödeme
yani bir harcama bahis konusudur.
Bu durumda, ;bir gelir elde eden ithalatçı, aldığı 1.000,~ lirayı kaydetmese dahi, taptancinın ka;yıtlarını tetkik ·suretiyle kendisini kontrol ve durumu teslbit etmek kabil olur. İşte ıbuna Maliye dilinde oto - kontrol denir.
Ancak,· bu oto - Imnıtro1 perakende ticaret'te ve bar, gaztno,> pastah,ane,
lokanta v.s. gibi ticaret neviilerinde tatbik edilemez. Ç:ünki'ı:, .bir lokantada
yemek yiyen ve hir tuhafiyeciden 1bir ·gömlek satın alan müstehlik ekseriya
tacir olmad.ığ1ndan bunu muhaoobesine intikal ettirmesi düşünülemez. Bu suretle ·de, masraf yapanın durumunu tahkik ederek. gelir elde edeni kontrol
dmek imkanı ortadan kalkmış olur. İşte bu alandaki boşluğu doldurmak için
Gelir Verıgisi Kanunu'nun tatıbike 'ba!J'jlanıldığı 1950 yılından buyana tatlbik edilen bir sistem vardır. Bu sistemin adına ORTALAMA KAR. HADLER.İ denilmektedir.
~5-
Sözü geçen sistem, malıdut bir mükellef zümrç&ini ilgilendirdiği için son
kadar pek dikkati çekmemiştir. Ancak, 8 Temmuz 1964 tarihli Resmi
Gazete'de yayınlanan 484 ve 485 sayılı kanunların getirdiği yeni hükümler ile
mesele ıbirdenbireı ibüyıük bir önem kazanmış ve geniş bir mükellef zümresini
ilgilendirir hi:Ue gelmiştir.
yıllara
H - ORTALAMA KAR HADLERİ KİMLERİ İLGİLENDİRMEK1'EDİR?
Ortalama kar chadleri ile ilgili bulunan mükellefler §Unlardır;
1)
Kısmen
veya tamamen perakende
ile imalatçı.:
s.atış
yapan
ticaı·et erbabı
Bu kategoriye giren mükellefleri şöylece açıklıyabiliriz;
a -- Doğrudan doğruya perakende ticaret yapanlar,
b - Taptancı olduğu halde, (milüarı ne olursa olsun) aynı zamanda pe.,
rakende olarak da mal satanlar,
c - İthal ettiği malların ,bir kısmını (miktarı neı olursa olsun) veya tamamen perakende olarak satanlar,
d - imıH ettiği m,allarm bir kısmını (miktarı ne olursa olsun) veya tamamını perakende satanlar,
Burada eliikkat edilmesi ·gereken nokta, ortalama kar hadlerinin şumulüne
sadece perakende satı§ların ıgitmekte oluşudur. Yani bir ithalatçı ithal ettiği,
bir imalatçı da imal ettiği malın tamamını toptancıya satarsa bu ithalatçı veya
imalatçının ortalama kar hadleri ile hiç bir alakası olmıyacaktır. Fakat aynı
ithalatçı veya imalatçı l::lilfarz ;bir yılda ithal veya imal ettiği 1.000 adet radyo'nun 970 tanesini toptan, 30 tanesini de perakende olarak satarsa, sadece
perakende olarak sattığı 30 radyo İçin ortalama kar haddine tabi olacaktır.
Bu konuda netice olarak denilebilir ki, münhasıran ithalat veya imalat ile
uğraşanlar ortalama kar hadleri ile ilgili değillerdir. Ancak, iıt'hal veya imal et~·
tikleri emtianın tamamını veya lbir kısmını (miktar mevzuubahis değ·il), perakende olarak satariarsa bu takdirde ortalama kar haddine taıbi olacaklardır.
Bu şekilde hem toptan ve hem de perakende satış yapan ticaret erbrubı~
nın, ortalama kar nisbetlerinin kolayca uygulanabilmesi için perakende .satışların hesabını ayrı tutmaları ~ayanı tavsiyedir.
PERAKENDE SATIŞ NE DEMEKTiR?
Bu kategoride ıbahsi •geçeen perakende satıştan maksat nedir? Kanun (434
Kanun, Madde: lll) perakende satışı şöyle tarif etmektedir:
«Perakende satıştan maksat, sahşı yapılan madde ve malzemenin aynen
veya işlenelikten sonra satışını yapan kim&eler dışındakilere satılma;sıdır.}>
Kanun koyucunun bu tarifteki maksadmı, «tekrar satmak üzere satın alanlar dışındakilere» veya kısaca «müstehlike» yapılan satışlar şeklinde de ifade
edebiliriz. Şöyle ki:
Satışı yapılan madde aynen vey,a işlendikten sonra tekrar satılıyorsa bu
bir perakende satış değildir. Fakat ay,n~ mal lbir gerçek veya tüzel kişi tarqfın
dan tekrar satılınamak üzere ve kendi ihtiyacı için alınmışsa bu bir perakende
sayılı
satıştır.
2)
ları
.İstirahat. ve eğlence yerleiri işletenler:
Ortalama kar hadlerinin şumulüne. yukarıda açıklanan perakende satış
takiben - ki bunlar emtia nevileri it~bariyle smıflandırılmıştır. - istiraha.t
·-6-
"Ve eğlence yerleri işletenler de girmektedir. Bu gurupta yer alan iş nevileri
arasmda otel, pansiyon, ibar, gazino, lokanta, kebapçı, aşçı, kır bahçesi, plaj,
:sinema, tiyatro ve bunlara benzer yerleı.1i zikredebiliriz. Bu yerlerin tamam1,
Maliye Bakanlığı'nca hazırlanan cetvelde gösterilmiştir.
3) Her nevi taşi!tna işleriyle iştiğal edenler:
Buradaki «her nevi taşıma işleriyle iştiğal edenler» tabiri, lVIaliye Bakanlığının görüşüne· göre, en geniş anlamda kullanılmış olup, her nevi kara, hava
ve deniz vasıtasını sahibi veya i~·leticisi sıfattyle i§letenlerle, taşıma işlerine
tavassut edenleri istihdaf etmektedir. Bu durumda, şehir ~çi ve şehir dışı her
türlü (en küçüğünden en büyüğüne kadar) kara ve deni·z vasıtası işletenler
bu sistemin şumu1üne girmektedirler.
III- ORTALAMA KAR HADLERi, KİMLER TARAFINDAN
VE NASIL TEBİT EDiLMEKTEDiR?
Ortalama kar hadleri, şehrimiz Defterdarının veya tevkil edeceği bir lVIaliye Memuru'nun ıbaşkanlığında Ticaret Odası'ndan seçilen 4 üyenin .iştira
'kiyle kurulan 5 kişilik ibir Özel Komisyon tarafından tesıbit edilmektedir. Bu
Komisyon sadece merkez ilçelerinde bulunan taeiriere ait ntsıbetıeri tesbit etmektedir.
1964 yılından itibaren esrrafa ait nisbeıtler, aynı şekilde esnaf temsilcile-·
rinden müteşekkiil bir Komisyon marifetiyle tesbit edilmektedir.
Keza, 1H64 yılından itibaren mü.Ihak ilçeler için de o i1çelerin ikişer temsilcisinden ve Odamızda kurulan Özel Komisyon içinden seçilmiş iki kişiden müteşekkil ayrı bir Komisyon nisbetleri tesbit etmektedir.
Özel Komisyon tarafından tesıbit edilen nisbetler evvelce Maliye Bakanlığının tasdiki ile yürürlüğe ıgirmekte idi. Ancak, 1964 yılından itiıbaren, Özel
Komisyonların teısibit ettiği nisbetler, lVIaliye Bakanlığındaki 5 kişilik bir lVIeTkez Komisyonu tarafından tetkik ve tasdik edilmektedir.
Ticaret Odasında faaliyette bulunan Özel Komisyon, gerek emtia, gerekse
iş nevilerine ait nisbetlerin tesıbiti esnwsında icaJbında, ilgili meslek mensupla'rmdan veya Odamız lVIeslek Komitelerinden istişari mahiyette sözlü veya yazılı
'bilgiler almaktadır.
Özel Komisyonlar tarafından tesbit olunan nisıbetler ıgayn safi nisbetlerdir. Bu gayri safi nisbetler, perakende satışlarda satılan malın maliyet ıbede1ine, istirahat ve eğlence yerleri işletenlerle taşıma işleriyle işt1gaJ edenlerde
iı_ıletme •giderlerine tatbik edilmek suretiyle bulunmaktadır. Bu suretle !bulunan
gayri safi kardan genel giderler, yani umumi masraflar, İlidirildikten sonra
'kalan miktar, vergi matrahı safi karı veya safi zararı göstermektedir.
Mes'eleyi 1bir misalde izah edelim:
Bilfarz, perakende satış yapan bir tuha.fiyecinin ıbir yıl zarfında sattığı
malların maliyetinin tutarı 100.000.- TL.'sıdır. Tuhafiye için tesbit olunan
,crtalama kar nisbetini de mesela % 20 olarak kabul edersek, bahse konu tuhafiyednin yıllık .gayri safi kazancının:
100.000 X % 20
gerekecektir.
Genel masraflar bu gayri safi
=
20.000,-
<Olması
karın d~~mdadır.
Yani, elde
ettiği ıbu
20.000
liralık gayri safi kara mukabil o tuhafiyecinin §ayet, 25.000,- liralık ibir ge~
nel gideri varsa ibu takdirde misalimizdeki tacirin hesap vaziyeti §U §ekilde göc
:rünecek:
Gayri safi kar
Genel Gider
20.000,- 25.000,- '= 5.000,- = 5.000,--
Yani o tacir 5.000,- lira zarar etmi§ olacaktır.
Aca1ba burada bahsi geçen maliyet ibedeli, hangi unsurları ihtiva etmektedir?
Maliye Bakanlığınca hazırlanan Ortalama kar hadleri Yönetmeliğine na··
zaran, maliyet ibedeli taibirinin §umulüne giren unsurlar §Unlardır:
1)
Doğrudan
doğruya
perakende
sat~
yapanlarda maliyet bedeli:
İthalatçı, imalatçı veya taptancıdan aldığı malları satan, bildiğimiz tipik
perakendecide mahiyet bedeli; satılan malın faturada yazılı all§ bedeli ile iş:,
yerine veya mağazaya nakil dolaysıiyle yapılan nakliye masrafları, alış komisyonları, sigorta ve ambaHl.j masrafları ,gibi emtianın tedarikiyle ügili giderlerden terekküp etmektedir.
2)
ithal ettiği malı perakende satanlarda maliyet bedeli:
Yukarıda
ithalat
3)
(1)
numaralı
dolayısiyle yapılan
İmıil ettiği malı
'bentte yazılanlara 'gümrük resmi, gider vergisi gibi
giderlerin de ilave edilmesiyle !bulunan bedeldir.
perakende satanlarda maliyet bedeli:
İmaıe sarfedilen iptidai ve ham maddelerin bedelil (1) işçi ücretleri, amor-
tismanlar vesaire ,gibi genel imal giderleriyle piyasaya mutaden ambalajlı olarak sevkedilen maddelerde ambalaj giderlerinden terekküp ,eder.
4)
İstirahat ve eğlence yerleri iı;ıletenlerde iı;ıletme masrafla.n:
Daha önce, ortalama kar hadleri nisıbetinin perakendecilerde malın mali.,yetine ta1ıbik edilmesine mukaıbil istirahat ve eğlence yerleri iSletenlerde i§letme giderlerine uWıgulandığ];m beliirtmi§tik:. Bu kate1goriye girenierin işletme
derleri nelerden müteşekkildir?
Yönetmelik hükümlerine göre:
Otel, pansiyon, 1bar, gazino, lokanta, kahvehane, kır .bahçesi, pilaj ve em~
eğlence ve istirahat yerlerinin eğlence ve 'istirahat maksatları için açık
bulunduğu müddetçe yapılmı§ ve hasılatı~ elde edilmesine matuf bulunan gi-derler olup, aşağıda gös1ıerilmi§tir:
sali
a) Mü§terilerce istihlak edilmek üzere satın alınan her tü.rlü yiyecek V0'
içecek maddelerinin maliyet bedelleri;
b) Temizlik, aydınlatma, ısıtma, pişirme, soğutma ve !benzeri işler için
işletmede sarfedilen odun, kömür, havagazı, elektrik, su g1bi muhtelif maddelerin ;bedelleri;
c) Hizmet eribaJb~na verilen ücretler; (Müdür, müdür muavini, sekreter,_
mütercim, muhasebeci ve muhasebe servisinde çal~şan memurıara verilen ücretler hariç) ;
d) Ücretli durumuna girmeksizin, mukaveleli veya _mukavelesiz olafak ça~
lıştırılan
sanatkarlara ve diğer §allıslara verilen paralar; (mü§avir ve avukatlara verilenler hariç);
e) İşverene terettüp eden işçi sigorta primi hisseleri;
f) İş yeri kirası;
.g)
Ayrılan amortismaiılar;
h) Bina, buhran, müdafaa ve arazi vergileri;
i) Amortismana tabi tutulmayarak i§letmede doğrudan
zılan malzeme ve· maddelerin bedelleri;
j)
PTT masraflarmdan otel ve ·eınsali işlerinde ücret
terilerinin, istifadesine sunulanlarm maliyetleri.
doğruya
gider ya-
mu~aıbilinde müş
Kırtasiye, matbua, PTT. (Yukarıda ''j" ıbendinde ,gösterilenler hariç), sigorta, tamir, ibakım, ıbüro ve ibüro demirba§ amortismanları, ilan, reklam masrafları, her nevi vergi, resim, harç (Bina buhran, müdafaa, arazi veııgileri hariç) müdür, müdür muavini; sekreter, müteTcim, muhasebeci, muhasebe seT·
visinde çalı§an memurlarm ücretleri, mܧavir ve avukatlara '\"erilen paralar
gibi hasılatın elde edilniesiyle doğrudan doğruya iLgili bulunmıyan, ge~el giderler1e idare giderleri gayr:iisafi kar haddinin tayininde nazara alınmaz.
Burada da durumu ·bir misane izah edelim:
Bilfarz, bir lokanta veya pastahanenin yukarıdaki unsurlardan müte§ekkil ~1etme masrafları yekünu (T.L.) 100.000,- sıdır. Yine o i§ nevi için tesbit.
olunan nisibet % 20 ise, gayri safi kar; 100.000 X % 20 = 20.000,- olacaktır.
Şayet o işletmenin. genel .giderleri 20.000 .den az ise neticede t.ar, fazla ise, tabiatiyle zarar edilmi§. olacaktır.
5-)
Tajşıma işleriyle
iı_ıtiğal
edenlerde
işletme
giderleri:
Ta§lma i§leriyle i§tiğal edenlerde de ortalama kar hadleri nisbeti i§letme
giderlerine tatbik edilmektedir.
Bu kategorideki işletme giderleri de 2.8.Ekim.1964 tarihli Resmi Gazete'de·
yayrnlanan yönetmelikte, kara, deniz ve hava ta§ima i§leri için ayrı ayrı olmak .üzere ·f?J'U şekilde tadat edilmiştir:
KARA TAŞIMA İŞLERİNDE İŞLETME GİDERLERİ:
Nakil va.sıtaları.nlln yakıt, yağ giderleri;
Nakil vasıtalarının tamir giderleri;
·C)
Nakil vasıtalarının bakrm giderleri;
d) Nakil vasıtalarının amortismanları;
e) Şoför, §oför muavini, hostes ve !bilet satı§ işlerinde çalışanların ücretleri ve 'bunlara verilen ;gider kar§ılıklan;
f)
Motorlu kara taşıt vasıtaları verıgisi;
g) Trafik sigortası ve nakil vasıtalarma ait diğer stgorta primleri;
h) Yük ve yolcu temini için ödenen komisyonlar;
i)
Yazıhane,servis istasyonu, ,garaj, terminal ,gibi binalara ait kira, amortisman, sigorta '\"e saire gi!bi masraflar~
a)
;b)
. . Kırtasiye, matbua, posta, ilan, reklam giderleri, idareha~eıere ait kira, amortisman, sigorta, tenvir, teshin, temizlik, ıbakım, ta~ir, vel'gi, resinı, harçlar, şo-9-
iför, §Oför muavini, hostes, bilet satı§ memurları dı§ında kalan hizmet eııba
bına verilen paralar, avukat, mü§avir ücretleri i§letme giderlerinden madut olmadığından, . ıbnnlar gayrisafi kar nispetinin tayininde nazara alınmaz.
DENİZ TAŞIMA İŞLERİNDE, İŞLETME GİDERLERİ:·
Gemilerin akaryakıt, kömür ve su giderleri;
Gemilerin tamir, bakım ve malzEeme giderleri;
Gemilerin amortismanları;
Yükleme, bo§altma, istif ve aktarma giderleri;
Tekne, makina ve kulüp stgortaları ile navlun sigortaları;
f)
Deniz adamlarına ait maaoş< ve ücretler;
g) Koroanya ve eLbise giderleri;
h) Navlun ve acenta komisyon ve masrafları;
i)
Sürvey Lloyd ve avarya masrafları, dispeçler;
j)
Liman, klavuz, romorkör masrafları;
k) Gümrük, liman, fener ve rıhtım ve resim harçları;
ll Gemiyle iLgili telefon, telsiz ve kırtasiye .giderleri;
m) Gemiyle iLgili sair giderler.
a)
ib)
c)
d)
e)
Yukarıda sayılanlar dı§ında kalan hizmetler ücretleri, avukat, mü:;ıavir ücTetleri gilbi ıgiderler i§letme giderlerinden olmadığı için gayrisafi ortalama kar
hadlerinin tayininde nazara alınmaz.
HAVA TAŞIMA İŞLERİNDE, İŞLETME GİDERLERİ:
Uçak için yakıt, yağ, tamir ve bakım giderleri, uçak amortismanları, pilot,
telsizci, hastes ücretleri, uçuş zam veya tazminatları ve gider kar§lıkıları, uçak
stgorta ücreti, yolcu ve e:;ıya sigortaları, yük ve yolcu temini için ödenen komisyonlar, uçak terminali, hangarı, yazıhane gi'bi Ibinalara ait kira, amortisman ve
sair giderler.
Yukarıda sayılanlar dı§ında kalan hizmetliler ücretleri, avukat, mü:;ıavir ücretleri gibi giderler, i:;ıletme giderlerinden olmadığı için gayrisafi ortalama kar
hadlerinin tayininde nazara alınmaz.
Yukanda 4 numaralı bentteki misali,
burada da tatbik etmek kaaibildir.
ta:;ııma i:;ıleriyle uğ:ra:;ıanlar
için aynen
IV- ODAMIZ MENSUPLARININ
DİKKAT ETMELERİ GEREKEN HUSUSLAR:
Yukarıdaki esaslar dairesinde tesbit edilen ve kesinleşen nisbetler önceden
hem Reısmi Gazete ile yayınlanmakta, hem de Vergi Dairelerinde ilan edilmektedir. Bu durumda mükellef, Mart ayında :beyannamesini verirken, kendisi için
tayin olunan ortalama kar nisbetini önceden !biliyor demektir.
Bu izahat muvacehesinde, ışayet mükellefin gösterdiği gayrisafi kar, işbu yaitibaren izah ettiğimiz esaslara nazaran 'bulunacak gayrisafi
kardan düşük ise, bu takdirde, mükellefin, düşüklük sebeplerini (haklı sebepler)
1zah eden bir yazıyı da beyannamesine ekli olarak vermesi lazımdır. Yani, bir
mükellefin beyan ettiği gayrisafi kar 50.000,- TL.'sı ise, 'buna mukaibil Özel
zımızın başından
-lO-
Komisyon tarafından tebsit edilen nisbete göre, bunun 75.000,- TL.'sı olması
gerekiyorsa, mükellefin aradaki farkın ne gi!bi haklı sebeplerden doğduğunu ya ..
.zılı olarak beyannamesiyle birlikte ifade etmek hakkı vardır.
Şayet mükellef bu yazılı izahatı vennemişse, durum ne olacaktır?
Bu takdirde, misalimizdeki mükellef, 6 ay içinde Vergi Dairesi tarafından
izahat venneğe davet edilecektir.
Mükelleflerin verecekleri izihat ve sunacakları vesikalar Ver.gi Dairesi Müdürü, Mrüdür Muavini ve Ticaret Odası temsilcisinden müteşekkil üç kişilik bir
Komisyon tarafından incelenecektir.
Mükellefin izahatı kwbul edilirse, vergi, kendisinin beyan ettiği miktar üzerinden tarhedilecektir.
Şayet, izahatı kabul edilmezse, (kısmen veya tamamen) 1.000 liraya kadar
olan matrah farkları için hi9bir işlem yapılmıyacak, 1.000 liradan yukarı mat rah farldarı için ise, cezasız olarak ikmalen vergi tarh edilecektir.
196'1 - 1969• yıllarına ait ni.sbetlerin tesbitinde bir özellik vardır. Şöyle ki:
İstirahat ve eğlence yerleri işleteniere ait nisbetler «mal sahiJbbı ve «kiracııı
için ayrı ayrı tesbit olunmu§tur. Bunun seıbebi, kiranın, işletme gideri addedilmesi ve dalayısile gayrisafi karın matrahını - kiracı olanıarda - yükseltmesidir. Bu durumda, 2 ayrı nisıtetin ka.bulü, kiracı ile mal sahibine aynı nisbetin uygulanması halinde ortaya çıkacak haksızlığı gidermiş olacaktır. Sözü geçen durum, taşıma işleri ile i1ş:tigal edenler için bir başka açıdan ele alınmııı
ve «amortismanlııı, «amortismansız» olarak iki ayrı ni,sb-et tespit olunmuştur.
Odamız,
yukanda 'belirtildiği üzere oto- kontrol zaruretiyle vergi mevzuolan ortalama kar hadleri müessesesinin perakende ticaret erbabı ile eğlence istirahat yeri işletenler ve taşıma işleriyle iştiğal edenler hakkında adil ve gerçek esaslar dairesind uygulanması için gerekli bütün gayreti
sarfetmektedir. Bu maksatla, ıgerek meslek mensuplarının fikirlerinden ve gerekse mali konularda yetki ve ihtisas sahtbi elemanların ıbi1gilerinden imkanlar nisbetinde faydalanılmakta ve neticede mükellef ile Maliye'ye ait hakların
aynı titizlikle korunmasına ıgayret edilmektedir.
:atımıza girmiş
Kanun : 193, 484
Madde : ll, 'geçici 4 üncü madde484 sayılı kan,un
GELİR VERGİSİ GENEL TEBLiGİ
SERİ
Ortalama Kar Haddi
es.asınm
No. : 73
196~
yılı uygulaması
ile ·ilgili
tamamlayıcı:
açıklamalar:
Çe§itli genel teibliğlerde açıklandığı gibi, ortalama kar haddi esasına tabi.
mükelleflerin 1963 takvim yılından mütevellit kazançlarına 1963 yılı için takdir edilmiş ibulunan ortalama kiir hadleri uygulanacaktır. Bu haddin. tatlbiki suretiyle bulunan,, gayrisafi kazanç, mükelleflerin beyannamelerinde göstermiş oldukları gayrisafi kazançla · karşıla§tırıJ.a.cak; arada 1000 liradan fazla bir fark:
görüldüğü takdirde bunun. neden ileri geldiği mükelleflerden sorularak; verilen
izahat yeterli ve tatmin edici görülmezse mezkür fark üzerinden ikmalen ve cezasız vergi tarhedilecek; aradaki fark 1000 liradan 31§\ağı olur veya 1000 liradan
fazla olmakla iberaib.er, mükelleflerin izahları kabule şayan, bulunursa vergi tarhr
cihetine gidilmeyecektir.
Bakanlığa
vaki müracaatlardan, ortalama kar haddi esasının uygulanma•özellikle, mükelleflerden izahat talebi ve bu talebi mütekip yapıımsı ge-.
rekli işlemlerde tereddüde düşüldüğü anla§ıldığından, bu husUISların daha etraflı §ekilde açıklanmasına lüzum hasıı olmuştur.
sında,
1 -
'Mükelleflerden izahat istenmesi:
Haklarında
ortalama kar haddi esası uygulanacak olan mükelleflerden, şekli
tesbit edil:rniş bulunan formül dahilinde lüzumlu Ibilgiler istenilir.
Bu bilgiler arasında, mükelleflerin beyannamelerinde gösterdikleri gayrisafi kazançlanyla ortalama kar haddi esasına göre ıbulunan ıgayrisafi kazançların tutarları, ·bunlar arasındaki fark, ·bu fazlalığın uygun olup olmadığı., uy~un değilse, \beyandaki düşüklüğıün neden ileri geldiği hususlan mevcuttur.
Bakaniıkça
Cevap süresi:
Mükellefler, kendilerinden istenilen hususlan en az ı gün içinde izah edeceklerdir. Alınan haıberlerden, ve.ııgi dairelerince mehlin genellikle 15 gün ola.-12-
rak tayin dildiği öğrenildiğinden, bunun 2 aya çıkarılması 19/10/1964 gün ve
~2157 -20/36956 sayılı yazı ile tamim olunmuştur. Bu süre zarfında cevap verenler kendilerinden istenilen izahları zamanında yapmış sayılacaklar; süreyi geçirenler hakkında ise ortalama kar haddi esasının uygulanmasına geçilecektir.
İzahın ~ekli:
Mükellefler, kazançlarındaki düşüklüğıün nedenlerini yazılı olarak vergi dairelerine bildirecekler ve dilerlerse, lüzumlu gördükleri belgeleri yazılarına ekliyeceklerdir.
izahatm incelenmesi:
Vergi rairelerine gelmiş olan izahlar ve belgeler, mükelleflerin dosyalarına
konulacak ve 1bu dosyalar, onları incelemeye yetkili komisyonlara tevdi oluna·caktır.
Komisyon, ilerde, ver,gi dairesi müdürü, yoksa ,gelir müdürü ilçelerde varsa müstakil ver1gi dairesi müdürü, vergi dairesi olmayan yerlerde malmüdürü,
bunların mazeretleri halinde tevkil edecelderi zatın başkanlığ1. altında vergi
dairesinin ilgili memuru ile mahalli Ucaret odalarınca, olmayan yerlerde belediyelerce üç yıl için seçilmiş ibir üyeden terekküp eder.
Komisyonlar, mükelleflerin izahlarını ve bu izahları sağlamak maksadiyle
ibraz edilen belgeleri inceledikten sonra, bunları tamamen ve kısmen kabul veya
red edebilirler. Her iki halde inceleme sonuçları komisyonca karara bağlanır,
-ve bu karar üyeler tarafından imzalanarak ibir nüshası mükellef dosyasına konulur.
izahlarm özel komisyonlarca kabuJe ~ayan görülmesi::
Mükelleflerin gösterdikleri 'gayrisafi kazanç ile ortalama kar haddi esasının
suretiyle bulunan gayrisafi kazanç arasındaki fazlalığın neden
ileri geldiği hakkında verilmiş olan izahlar bunları inceleme ile görevli özel
komi.Syonca yeterli ve tatmin edici görülürse, mükelleflerin beyana dayanan
vergileri üzerinde ıbir düzeltme ve değişiklik yapılmaz; sadece izahın aynen
ka:bul edildiği mükelleflere duyumlmakla yetinilir.
uygulanması
Komisyonlarca kabulü
şayan
görillebilecek
düşüklük
sebepleri:
Mükelleflerce, ıbeyanlarındaki düşüklüğün izahı maksadiyle verilen cevapve biraz olunan belgelerin hangi halde kabul edilip hangi halde reddedileceği hususunun kesin olarak, önceden tayini ı~çtür. Red veya kaJbulün,
dü§üklü.ğü doğuran hadisenin mahiyetine, faaliyetin yapılı§ tarzına ve mükelleflerin i:~ ve çalışma imkan ve durumlarına göre incelenip değerlendirilmesi
ların
lazımdır.
Bununla 'beraJber, düşüklük sebeplerinin açık ve seçik olarak bilindiği hallerde mükelleflerden tamamlalyıcı izahat istenilmesine lüzum ,göırülmeyeceği
gibi izahın muteber belgelere dayandınldığı hallerde de ,başkaca tetkik ve tahkika ihtiyaç gösterilmeden ıbeyanun olduğu gibi kabul edilmesi gerekir.
Konunun iyice
anlaşılabilmesi
için
aşağıda bazı
misaller
verilmiştir:
·- Tekele taJbi maddeler (ispirto, ispirtolu içkiler, bütün, çay) ile damga
;pulu, milli piyanıgo bileti, akaryakıt (motorin, gazyağı, benzin) şeker, kibrit,
13-
kahve giıbi maddelerin kar hadleri ilgili resını makam ve mercilerce; beldenin
bir kısım zaruri 1ıhtLyaçiarına (ekmek, et gibi) ait azami satı§ fiatları da ibelediyeletce tayin ve tahdit olunmaktadır.
Bu türlü malların satı§ı ile uğra§anlar için ortalama kar haddi cetvellerinde daha üstün kar nisbeti tanınınıli olsa dahi, özel komisyonun kar ve fiat
sınıflandırılmalarını gözönünde bulundurarak, sözü edilen maddelerin satı§ hasılatına ortalama kar hadlerini değil, kendilerine mahsus kar hadlerini uygulamaları; §ayet bu kar hadleri ortalama ·kar haddinden daha yüksek ise bu
takdirde de ortalama kar haddinin tatibiki yoluna gitmeleri gerekir.
-
Kamu. idare ve müseseselerine ve bunlara bağlı te§ekküllere· kar~ mal
.taahhüt etıni§ olan mrqkelleflerin bu i§lerden sağladıkları kazanç, ortalama kar hadlerine 'göre tesibit edilen gayrisafi kazancın altında ise düşük
lük serbeıbi izah edilmiş sayılmalıdır.
teslim~i
Rekabetin etkisi ile ticari emtiada veya ta§ıma i§lerinde mal ve ;hizmetin
benzerlerinden daha dü§ük fiatla satıldığı veya ifa edildiği iddia olunduğu hallerde •bu iddialar, fatura ve diğer ıbe1gelerle, tevsik olunduğu takdirde, k!libul
edilmelidir.
- Ticari faaliyetlerin .çe§itli sebeplerle bir takvim y~lından az ibi.r süreye:
inhisar ettiği ve ibu yılizden kazançta düşüklük husule ·geldiğinin iddia olunması halinde, bu iddia, tevsik edilmek kaydiyle, nazara alınmak lazım gelir.
- Ta§rma i§lerinde faaliyetin ibir takvim yılından daha az bir müddetle
devam etmesi halinde i§letme giderleri arasında yer alan amortismanın çalı
·i:ı1lan süreye g.öre hesaplanarak, •giderler arasına sadece bu suretle bulunan
miktarın katılması icalbeder.
- Emtia üzerine i§ yapanlar da kazanç tesıbit edilirken fire ve malın miattan dܧmesi gibi hususlara müteveccih olarak mükelleflerce yapJlan izahların gözden uzak tutulmaması lazımdır.
- öz sermayesinden ziyade milli ,bankaların kendisine açtığı krediler ile
i§ gören ve bu sebeple faiz ödeyen ve borçlarını zamanında tediye maksadiyle:
mallarını lbenzerlerine nazaran daha dܧük fiatla satan ve ıbu halleri özel ko·misyonca •bilinen veya izahat sırasında dermeya:n, ve tevsik olunan mükelleflerin bu durumları nazara alınmalıdır.
ve eğ~ence yerleri i§letenlerde «Ortalama kar hadlerinın tesyönetmelik» hükümlerine göre i§letme giderlerinden sayılan ݧ-·
kirası, hizmet erıbaıbı ücretleri, amortismanlar ve saire ıgibi i§in .hacmi ile
doğrudan doğruya iİgili ·bulunmayan saıbit masraflar vardır. Böyle bir i§letmenin mütehavvil masranarını ·te§kil eden işletme giderlerine (lokantalarda emtia.
ve malzeme bedel~ gibi) i§in iyi gitmem.esi sebebiyle dܧüklıük h usule geldiğin
de, saJbit masraflar aynen kalacağından, ortalama kar hadlerine gıöre hesaplanacak gayris·afi kazanç mükellefin .gerçek durumuna uymayan sonuçlar vereıbilir. Bu gibi hallerde mükellefin cari yıldaki mütehavvil masrafları evv:elki'
yıllara ait aynı. maıhiyetteki masraflartyle mukayese edilmeli . ve masrafıardakL
-
lbiti
yeri
İstirahat
hakkındaki
-
14 ,_
azalı:~ın i§'Jetrne durumunun iyiye gitmemesinden ileri geldiğine kanaat getirilmesi halinde, beyaan olunan kazançtaki düşüklük kısmen veya tamamen izah
edilmiş sayılrnalıdır.
·- Taşıtlarını tamir, bozulma ve sair sebeplerle çalıştırarnıyarak garajların
da muhafaza etmiş olan mükellefler ·bu durumu usulü dairesinde tevsik eyledikleri takdirde, hasılatlarındaki düşüklük işin icabına göre kısmen veya tamamen izah edilmiş sayılabilir.
Mükellef
izahlannın
kabule
şayan
görülmemesi:
Mükelleflerin kazançlarındaki düşüklüğün nedenleri hakkında verdikleri
izahlar, yetkili özel komisyonca. kaJbule şayan. görülmiyerek redd.ol.unmuş ise,
ortalama kar haddi esasının tatbiki suretiyle !bulunrnuış olan farkın tamamı;
izahat kısmen veya reddedilmiş ise, bu 1\ll.srna ait fark vergi tarhına esas tutulur.
Özel komisyonun incelerne sonuçlarına göre mükelleflerin ortalama kar
haddi açısından durumlarını ve adiarına vergi tarhı gerekip ,gerekmiyeceğini
belirtrnek üzere ibir kaç misal aşağıda gösterilmiştir.
Ortalama kar haddi
A)
esasının uygulanınasına
Emtia üzeil"ine perakende
ait misaller:
satış yapılması:
Misal - ı) A adındaki bir mükellefin perakende olarak manifatura ticareti yaptığını, işletme defteri. tuttuğunu, manifaturacılık için bu yerde tesbit
olunan ortalama kar nisbetinin 1% 10 olduğunu farzedelim.
Bu şahsın 27/1 numaralı beyanname yaprağında gösterdiği bilgilere göre
tıcari durumu şöyledir:
Lira
Lira
Hesap dönemi
edilen hasılat
Hesap dönemi başındaki emtia mevcudunun maliyet de-
zarfında
elde
140.000
10.000
ğeri
Hesap dönemi
zarfında satın
alınan emtianın
maliyet de-
ğeri
130.000
Hesap dönemi
Hesap dönemi sonundaki emtia mevcudunun maliyet de-
zarfında yapı-
lan bilürnurn giderler
9.000
Toplam 149.000
Far&
(Karı
Genel Toplam
3.000
152.000
ğeri
12.00ü
Toplam 152.000
Fark (zarar)
Genel Toplam
152.00(}
Maliyet bedelinin
hesabı:
Lira
ı.o.ooo
Senebaşı
mevcudu
130.000
Serie içindeki
140.000
Toplam
alışlar
Sene sonu mevcudu
12:000
maliyet bedeli
Satılan malın
128.000
·Ortalama kar haddinin
uygulanması suretıiyle
gayrisafi
kazancın
tesbiti:
128.000x 10
12.800 lira (gayrisafi kazanç)
100
gösterdiği
Mükellefin
Kar
3.000
gayrisafi kazanç:
Genel Giderler
+ 9.000
12.000 lira (•gayrisafi kazanç)
'Ortalama kar haddine ıgöre :hesaplanan gayrisafi kazanç mükellefin
göre hesaplanan gayrisafi kazanç arasındaki fark:
,
12.800 -
12.000 = 800
beyanına
liradır.
800 lira, 1000 liradan aşağı olduğundan mükellef
:haddi yoluyle ibir vergi tarh olunmayacaktır.
Misal - 2) B adındaki Ibir
'% 10 ortalama kar haddi tesbit
hakkın,da
şahsın bakkallık yaptığını, ıbu iş
ortalama kar
için o yerde
edildiğini d~elim.
Bu mükellef beyannamesinde, sene içinde satın,. aldığı mal ·bedeli olarak
ıgider olarak 5.000 lira, s!i.fi kar olarak da 3.000 lira göster-
130.000 lira, genel
miştir.
Misalde, sene !başı ve sene sonu ma:r mevcudu olmadığından maliyet beyıl içinde ·satın alınan emtia bedeli olan 130:000 liradır.
130.000 lira maliyet ıbedeline % 10 ortalama kar haddi uygulanarak, gayrisafi kazanç ıbulunur:
·deli
13o.ooox1o
13.000 lira.
10
g6sterdiği
Mükellefin·
Kar
3.000
Genel ·giderler
+
8.000
5.000
Gayrisafi kazan,çlar
13.000 -
gayrisafi kazanç:
arasındaki
8.000 = 5.000
liradır.
fark:
liradır.
·- 16-
Bu fark 1000 liradan fazla olduğundan mükellef izaha dAvet olunur. Mükellef, yukarılti: kısımlarda izah edilen §ekilde düşüklük sebeplerini izah edemediği takdirde fark ıüzerinden adına ikım~Uen ve cezasız vergi tarh olunur.
Mükellef adına yapılacak ikmal tarhiyatı, ödeviinin !beyannamesinde bildirdiği 3.000 lira karın ortalama kar haddi yoltyle tesbit olunan '5.000 lira ile
toplanmasını ve top~am (8.000) lira üzerinden vergi tarholun,masını, tarholunan
vergiden evvelce mükellefin beyanına dayanılarak hesaplanan verıginin indirilmesini ve kalanının kendisinden aramasını ifade eder.
B)
Em:tia üzerine
Misal -
Halıcılık
kısmen
yapan,
perakende ve
kısmen
toptan .satı~
yapılması:
ıbir şah:sın;
Lira
100.00, takvim yılı başındaki emtia mevcudu
300.000, takvim yılı içindeki alışları
20.000, genel ıgiderleri
350.000, yıl içindeki satışı
100.000, yıl sonu ~emtia mev,cudu
olsun. Bu mükellefin yıl iıÇindeki 350.000 liralık satı§larının 50.000 lirasının
perakende, 300.000 liralık kısmının toptan satış olduğunu ve halıcılıkta pera.kende ısatışlar için ıbu yerde tesbit olunan ortalama kar haddinin % 10 oldugunu farzedelim.
Mükellefin özel komisyondaki izahatı sırasında perakende sattığı ıbildirdiği
halıların maliyet ibedelinin 48.000 lira olarak açıkladığını ve 1bu:n,un komisyonca kabul edildiğini farzedeUm.
Bu durumda, misaldeki ııahsın perakende suretiyle sattığı halılardan elde
ettiği gayrisafi kazanç:
50,000
-- 48.00{)
2.000
liradır.
'Ortalama kar haddine göre he,saplanacak
ıgayri
safi kazanç:
48.000 X 10
4.800
liradır.
100
Aradaki 4.800 - 2.000 = 2.800 lira fark mükellef adına ikmalen tarh edilecek kazanç kısmını ifade eder. DÜŞüklük seıbeıbi izah edildiği takdirde böyle bir
veı:ıginin aranmayacağı tabildir.
Misal 3 : imalat i§i ile
uğraııan
lbir mükellefin durumu §Öyledir:
Bu 2iümreye giren mükelleflerde satılan malın maliyet ibedeli Vergi Usul.
Kanununun 275 inci maddesine ıgıöre tesbit olunur. A§ağıdaki misal ibu madde
hükmü de gözönünde bulund urulmak suretiyle tertip edilmi§tir. ·
-17-
MamUl devri
. . . . . . . . .. . . .. . . ..
İptidai madde devri
İptidai madde alışı
Ücretler .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .
İşletme giderleri .. .. .. .. .. .. .. .
Genel giderler .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Safi kar .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
15.000
18.000
12'0.000
50.000
30.000
7.000
16.000
Perakende satış ...............
Mamul devri .....................
Toplam 256.000
Satılan malların
maliyet ibedelinin
yıla
2l.OOGi
256.00~}\
hesaplanması:
Mamul devri
. . . . . .. . . . . . . .. . . .
İptida1 madde devri
İptida1 madde alışı
Ücretler ...........................
İşletme giderleri .. . .. .. .. . . .. . .
Ertesi
235.oooı
15.000
18.000
12'0.000
50.000
30.000
Toplam 233.000
21.000
mamul devri ......
ı-
Satılan malın
maliyeti ...... 212.000
Bu maddeye ait imalatçı ortalama kar haddi nisbetinin % 13 olduğu ka-·
bul edilirse, bu ni.sıbetin satılan malın uy,gulanması halinde, ortalama gay.
risafi kazanç, (212.000xO,l3 - 2'7.560) olarak belirmektedir.
Mükellefin bildirdiği gayrisafi kazanç miktan iıse 23.000 liradan tbaret
bulunmaktadır.
Safi kar . . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. .. . 16.000
Genel gider . .. . . .. . . .. . .. . .. .. . . 7.000
23.000
Bu duruma göre, mükellefin !bildirdiği gayrisafi kazanç, ortalama kar haddinin perakende satışlarına uygulanması sonunda bulunan ıgayrisafi kazanca.
nazaran, (27.560 - 2'3.000 = 4.560) lira düşüklük göstermektedir.
Taıbiatiyle Verıgi Dairesi, mükellefi, bu düşüklüğ<ün sebebini izaha davet edecektir.
Farzedelim ki, mül\:eUef, defterlerinde ücret olarak gösterdiği 50.000 lira··
dan ayda 300 lira, yılda 3.600 lira genel giderler arasında yer alması gereken
muhasiplik ücretini yanlışlıkla ücretiere dahil ettiğini ıbildirir ve isıbat ederse,.
gayrisafi kazancındaki dü,~ük:lüğü isıbat etmiş sayılır ve hakkında herhangi
bir tarhiyat yapılmaz;
Bu durumda sözü edilen 3.600 ilra g·enel gider olup dolayısiyle ıbeyan olunan gayrisafi kazanca ıgireceğinden satılan malın maliyeti 209.400 ve buna or-- 18 -·-
talama kar nisbeti uygulanmasiyle bulunan gayrisafi kazanç 27.222 lira, mükellefin, beyan ettiği gayrisa.fi kazanç ise 26.600 lira olacaktır.
Ortalama kar hardi uygulanmasiyle bulunan 27.222 lira gayrisafi kazançla,
mükelllfin 'bildirdiği gayrisafi kazanç 26.600 lira arasındaki fark bin liranın
altında bulunduğundan, mükellefe :bu esasa güre berhanıgi bir muamele yapıl
mıyacağı taıbildir.
İstirahat ve eğlence yeri i§letilmesi:
C)
bir şahıs içkili gazino işletmektedir. Beyanına göre
ve diğer genel giderleri toplamı 174.800 lira; hasılat toplamı 189.450 lira ve müessesenin safi karı ı89.450 -- ı 74.800 = 14.650 liradır. Bu
i§ nev'i için tesbit olunan ortalama kar haddi % 30 farzedilmiştir.
Mükellefin ibeyannıameGinde iş.letme giderlerini tefrik etmemiş olduğunu
düşünelim. Bu gibi hallerde toplam giderin % ıo unun işletme giderleri dışm
da kalan giderler, kalanının işletme ,gideri olarak nazara alınması 66 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile uygun görülmüş olduğundan, misaldeki i~letme ve
genel giderlerin bu esasa göre ayrılması lazımdır.
Misal:
1963
N.
adındaki
yılındaki işletme
ı74.800x ıo
Genel giderler: - - - - - - -
ı 7.480 liradır.
100
174.800;<90
İşletme
15'7.320
giderleri:
liradır.
ıoo
Mükellefin
gösterdiğ•i
Kar
14.650
+
gayrisafi kazanç:
Genel giderler
Gayrisafi kazanç
17.480
.32'.130
liradır.
Ortalama kar haddine göre gayrisafi kazanç:
157.320)( 30
47.19 6
1
liradır.
100
İki
kazanç
arasında, 47.196 -
32.130 =
15.ü6o6 lira fark 1000 liradan fazla
olduğu için mükellefin izaha davet edilmesi lazım gelir. Fazlalık izah edilmediği
takdirde 15.066 lira ü.zerinden ikmalen ve
n)
cezasız
vergi tarh olunur
Taşıma işleriyle uğraşılınası:
Mi.sal: Şehirlerarası taşı:ma işleriyle uğraşan lbir şahsın, yıl içindeki genel
g·iderleri (kırtasiye, mat,bua, posta, ilan, reklam giderleri ile vengi, resim, harçlar ve ·saire gi,bi) 5.000 lira, işletme giderleri, vasıtanın yakıt, yağ, tamir, bakım •giderleriyle amortismanla.rı, şoför, şoför muavini, ho s tes ... ücretleri, motorlu kara ta~tlar vergisi, trafik sigortası ve nakil vasıtalarına ait diğer sigorta primleri, yazıhan.e, servis istasyonu, garaj terminal binalarma ait kira,
--19-
amortisman, sigorta ve saire gibi masraflar) ... 65.000 lira olarak tesbit olnnmuştur. Yıl içinde elde olunan hasılat 72.000 lira, safi kan 2.000 lira; ·o yer
için takdir olunan ortalama kar haddi nislbeti % 20 farz edilmiştir.
Mükellefin beyannarnede gösterdiği gayrisiÜ'i kazanç:
Kari
2.000
Genel
+
ıgiderler
Gayrisafi kazanç
7.000
5.000
liradır.
Ortalama kar haddine göre hesaplanan ,gayrisafi kazanç:
65.000x20
13.000
liradır.
100
Mükellefin gösterdiği gayrisafi kazanç ile ortalama kar haddi
bulunan gayrisafi kazanç arasındaki fark: 13.000 - 7.000 = 6.000
esasına
göre
liradır.
6.000 lira üzerinden mükellef adına ikmalen ve cezasız vergi tarhı gerekir.
kadar ki mükellef, hasılatındaki düşükLüğü izah etmiş olursa kendisinden
böyle ıbir verginin aranınasma lüzum yoktur.
Şu
Ortalama kar haddi esasının ve buna ait olarak bundan evvelki tebliğlere
ya:pılmış olan açıklamalann müessesenin tatbikatiyle doğrudan
doğruya ilgili memur ve mükelleflere ve mükelleflerin ıbağlı oldukları teşekkül
lere, her türlü imkan ve v:asıtalardan faydalanılarak, izah edilmesi, bilgisizlikleri veya kanunlara vulmflarının yetersizliği sebepleriyle istenilen \bilgileri
gerektiği .şekilde vermeyen mükelleflere ne yolda izahta
bulunabileceklerinin
anlatılması, haklarmda ikmalen tarhiyat yapıl:mış olanların ibu ver.gilere karşı
İtiraz Komisyonundan ·önce uzlaşma komisyonlarına başvumbileceklerinin ve
bu komisyonların •.gerektiğinde vergi miktanin indirmeye yetkili bulundukları
mn hatırlatılması, uzlaşmanın mümkün olmaması halinde İtiraz Komisyonuna
müracaat edile:bileceğinin ve bu komisyondan karar çıkmcaya ka<ilar tahsilat
yapılmıyacağının, İtiraz Komisyonu kararlarına karşı Temyiz ve Danıştay yollarının açık olduğnnnn duyulması icap eder.
bu
te1 bliğde
Gereğinin ıbu
esaslara göre
ifasını
rica ederim.
-- 20 --
Maliye
Bakanlığından
:
1967 - 1969 takvim yıllarında İstanbul İli ve .bağlı ilçelerindeki tütcarlar
için uygulanmak üzere Özel Komisyonlarca takdir olunan ve «Ortalama Kar
Hadleri Merkez Komisyonu» tarafından incelenerek kesin miktarları tayin edilen ortalama kar hadleri emtia ve iş nevileri itiıbariyle aşağıda gösterilmiştir.
Keyfiyet 213· sayılı Vergi Usul Kanununun 26/6/1964 gün ve 48.'i sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle değişik 43 üncü maddesi uyarınca ilan olunur.
O. SINIF :
Yiyecelı;:,
çeceli:, keyif v.b. ihtiyaç maddeleri
Alım
imalat İthalat satım
Grup BOH.im J;loz•
00
000
001
OoQ,
003
004
005
BAKKALLAR (Bakkaliye ve kantariye emtiası ile tekel maddeleri, şeker, gaz, ekmek,
alkollü ve alkolsüz içkiler ve ·benzeri ihti10
yaç maddelerini memzucen satanlar).
Bakkaliye ve kantariye emtiası
ll
Tekel maddeleri
4
Tekel dışı alkollü içkiler
15
Toz ve kesme şeker
3
Memba suyu, gazoz, ~ola v.b. içilecek maddeler
25
2'0
Arnillerince tes1bit
Margarin
edilen kar haddi
uygulanacaktır.
NOT : Bakkallarda satılan gaz, ekmek, züccaciye,
tuhafiye hırdavatı v.s. ilgili gruplannda gösterilmiştir.
ET, SAKADAT, KÜMES VE AV
GRUBU
01
Kasaplar
Tavukçular
010
011
10
(Canlı
vanları. yunıurta
0110
HA YVANLARI
ve kesilmiş kümes ve av haysatanlar)
20
10
Yumurta
012
Sakatçılar
013
Pa.stırma,
8
salam, sucuk, sosis,
v.ıb.
25
15
SU ÜRÜNLERİ GRUBU
02
020
Balı~çılar
25
Su ürünleri mamulleri (Tuzlama, kurutma, tütsüleme, konserve v.s. yollarla imal edilen su ürünleri)
M.eyve ve sebzeciler
030
Meyve
0300 Kavun, karpuz
031
Sebze
021
03
~-
21 ·-
20
25
15
15
15
15
Alım
imalat İthalat
Grup Bölüm Paz•
satım
-------------------04
HUBUBAT, BAKLİYAT VE HER NEVİ UN VEMA,.
MULLERİ GRUBU
040
Zahireciler
0400
10
3.(*
veya ;1çık un satanlar),
ve un fabrikalarının perakende
satı§ları için imalat sütunu kullanılır),
Hayvan yemi (Ot, saman dahil)
Bulgur
EKMEK
(İmalat sütunu fırın ve ekmek
fa1brikaları için, alım satım sütunu ise bakımUar ve diğer ekmek satanlar için kullaUncular
CÇuvalla
(Değirmen
0401
0402
041
nılırJ
042
043
044
Simitçi ve ibörekçi fırınları
Makarna, bisküi (Paketli un dahil)
Niı;ıasta ( Glikoz dal}il)
ŞEKER,
05
PASTA VE
MEŞRUBAT
lO
10
10
2,5
20
4
15
10
lO
GRUBU
ı:Şekerciler (Şeker, ı;ı&kerleıne, çikolata, helva, reçel, kuru pasta v.b. maddeler)
0500 Tahin ve tahin helvası
051
Pastacılar ( Salonlu pastaneler için
( 620)
pozisyonuna bak.)
0510 Şerıbet, dondurma, rboza, şıra v.'b. (Salonu
olanlar için 624 pozisyona Bak.)
032
Tatlı ve lbörek v.lb. (Salonu olanlar için 62
nci gruba Bak.)
Yufka, kadayıf, rgüllaç
053
050
20
2'0
15
15
18
15
25
25
20
20
20
20
MEECİLER VE BÜFELER
06
060
061
062
063
(*)
(Meze, hazır yemek, tunıu, sandviç v.·b.
memzucen satanlar, salonu olan ve içki içilen yerler ile sinema, tiyatro, vapur, hava
alanı, plaj, stadyum ve kapalı salonlardaki
25
lbüfeler hariç)
Meze (Şarküteri)
25
Sandviç tost
20
Meyve suyu (Tabii ve taze)
30
Turı;ıu, turı;ıu suyu
50
NOT: Mezecilerde ve büfelerde satılan tekel maddeleri, tekel dıı;ıı alkOlLü içkiler ile
ibüfelerde satılan gazete, mecmua, pul v.s,
Bağlı
ilçelerdeki tüccarlar
hakkında uygulanacaktır.
·- 22-
20
20
20
20
:ıcrup
imalat İthalat
Bölüm Poz•
------
Alım
satım
maddeler ve pozisyonda ,gösterilen ni.sbete
değil ilgili pozisyonlarında
gösterilen nisbetlere tabidir.
KURU KAHVE VE KURU YEMİŞ
'07'
070
071
Kurukahveciler
Kuru yemişçiler
0710
c08
lO
10
25
15
Leıbleıbiciler
20
1,5
SÜT VE SÜTTEN MAlvrUL MADDELER
GRUBU (Süt, peynir, yağ, yoğurt v.b.) (Beyaz ve kaşar peynir hariç)
Peynir (Beyaz ve kaşar peynir)
080
25
2'0
20
10
10
15
15
12
10
15
18
13
lO
SAİR YİYECEK, İÇECEK VE İHTİYAÇ
MADDELERİ GRUBU
()9
090
091
Zeytin,
zeytinyağı
Haşhaş, susam, ayçiÇeği yağı v.lb.
( Tasirhaneler)
Tuzcular
Buz
sa:bun (Her nevi)
092
093
094
1. SINIF : Giyecel{,
no
takılacal\:,
süs ve ziynet
eşyası
TUHAFİYE, KONFEKSİYON, PARFÜMERİ,
FOS BİJUTERİ GRUBU
100
Tuhafiyeciler (Kadın, erkek çamaşır; trikotaj, çorap, gıömlek; çanta, şemsiye, şapka,
kravat v.b. aksesuvar eşyası, tuhafiye hırdavatını memzucen alıp satanlar.)
1000 Kadın çamaşırı (Korse, sütyen dahil)
1001 Trilwtaj
ı~
Çmç
20
30
18
15
25
15
15
~
1003
Gömlek, pijama, kravat, mendil (Ismarıamacılar için 132 nci pozisyona Bak.)
1004 Şapka (Fötr, kumaş ve hasır şapka)
1005 'Şapkacılar (Kadın)
1006 Kasket, apolet, kokart, nüıan
1007 Tuhafiye hırdavatı
1008 Şemsiye
.101
1010
1011
Levazımatçılar
20
25
40
30
20
25
25
Terzi
15
levazımatı
Kadın dikiş levazrmatı (Masrafçılar), (Düğ·-
me, toka, dantel, bel
lastiği,
fermuar v.b.
15
20
40
20
30
15
20
15
15
Alım
______________ ____
İmalat
.....,_.
Grup Bölüm l;'oz'
satanlar)
dahil)
_(Düğme ıbasma
İthalat
satım
ve çorap çekme
40
1012 ibrişimciler (Kazzazlar dahil)
20
1013 Örıgü yünü satanlar (Naylon v.h. örgü iplikleri dahil)
Konfeksiyon ve ıhazır eEbise
102
25
1020 Erkek konfekSiyonu
25
1021 Kadın konfeksiyonu
30
1022 Bebek ve çocuk eşyası
25
FOS lbijüteri (Taklit ziynet eşyası)
103
25
Partümeri (Itriyat)
104
25
1040 Kolonyacılar
25
20
15
20
15
15
15·
20
30
30
30
20'
15
ıs
DOKUMA MAMULLERİ GRUBU
ll
Manifaturacılar
11:0
1100 Parça ve kilo ile kumruş satanlar
Kumaşçılar
lll
Havlucular (Havlu v.s. hamam eşyası, çar112
şaf satanlar)
Beyazeuar (Çarşaf, peçete, örtü, v.lb. sa113
tanlar)
Mefruşat (Perdelik, döşemelik ·kuma§, kor114
niş v.b. aksesuvar dahil)
1040 MuşamJba (Sofra ve yer muşambaları)
Tülbentçiler (İpek dokuma ve naylon do115
kuma v.b. dahil)
12
120
25
20
15
20
1&
25
15
5
20
15
AYAKKABI VE KADIN ÇANTASI GRUBU 25
20'
Ayakkabıcılar
cuk
(Hazır
erkek,
kadın
ve ço30
ayakkaJbılarl)
(Ismarlama
121
Kunduracılar
122
lar)
Lastik, plastik,
tik ve kavafiye
123
Kadın çantacıları
plastik,
124
12"
12'
15
hasır
35
hasır ayakkabı,
terlik, pa-
(Deri, süet, sun'! deri,
çanta)
AyakkaJbı levazımatı
25
20'
25
20
20'
DİKİŞ GRUBU
13
130
2()
ayakkabı yapan~
Terziler (Erkek- Kadın)
a) Malzeme (Kumaş hariç)
dan temin edilen
h) Malzeme (Kumaş hariç)
fından temin edilen
iı~yeri tarafın-
40
müşteri
-24-
tara40
1()
Alım
GruP Bölüm
İmalat
ı:>oz•
İthalat
1300 Terziler (Erkek)
al Malzeme (Kumaş hariç) ışyeri tarafından temin edilen
25
b) Malzeme (Kumaş hariç) müşteri tarafından temin edilen
25
1301 Terziler (Kadın)
a) Malzeme (Kumaş hariç) işyeri tarafından temin edilen
100
b) Malzeme (Kumaş hariç) müşteri tarafından temin edilen
100
131
Tüccar terziler (Erkek- Kadın)
(Kumaş
satışları için lll inci Pozisyona Bak.)
a) Erkek
30
b) Kadın
110
132
Göınlekçiler (lsmarlama gömlek, pijama yapanlar)
30
133
İşlemeci ve yağlıkçılar (Piko, piise, sırma,
klaptan v.b. işler dahil)
30
134
Yorgancılar (Yatak, minder, kauçuk yatak,
yaylı yatak, v.ıb. dahil)
30
1340 Pamuk
1341 Yün, yapağı, tiftik
140
141
142
143
lO
KürkçÜler (Sun'i kürkler hariç, bunlar için
konfeksiyona Bak.)
30
Deri elibiseciler
30
Eski elibiseciler (Kullanılmış :giyim eşyası)
Keçe ve kevelci eşyası
20
2. SINIF : Ev
21
20>
SAİR GİYİM EŞYASI
14
20
satım
1&
eşyası
EV VE MUTFAK CİHAZ VE. ALETLERİ
GRUBU (Buz dolaıbı, çamaşır makinası, r~d·
yo, ütü, diki~ makinası, şofıben fibi elektro - mekanik, elektro - termik, elektronik
mekanik cihaz ve aletler' ile gaz sabası, lüks
kömür soıbası, gaz ocağı gibi, eşya yı m emzucen satanıar.)
CAM, PORSELEN, KRİSTAL, PLASTİK, SERAMİK EŞYALAR İLE HER NEVİ MUTFAK
EŞYASI GRUBU
210
Züccaciye ve billuriye
2100 Avizeler
a) Cam
b) Kristal
-25-
25
30
15
20
20
ız
25
30
20
25
35
50
20
25
Alım
İmal:lt
-Grup Bölüm Poz'
-----2101 Aıbajurcular
211
Alüminyum eşya
212
Plastik eşya (Plastik oyuncak dahil)
213
Seramik eşya
214
Bakır ve sair madeni eşya
İthalat
satım
--------~------
2'0
25
20
20
20
25
15
15
15
20
MOBİLYA, HALI, KİLİM, KARYOLA, SOMYA, ÇOCUK ARABALARI GRUBU
22
220
2200
2'201
221
2210
2211
2212
2213
222
Mobilyacılar
20
25
20
20
Döşemeciler
Mobilya marangozlan
Çocuk arabaları
Battaniye
Kilim
Karyola, somya
25
20
20
12
12
20
15
12
15
2'3
ÇELİK MOBİLYA VE BÜRO EŞYASI
25
15
24
HASIR EV EŞYASI (Hasırdan koltuk, ma·
sa, sandalya v.lb.)
SARACİYE. (Deri, kösele, sun'1 deri ve plastikten her türlü -bavul, çanta, kemer v.b. ı
2'0
15
20
15
25
26
27
Halıcılar
Halı
KULLANILMIŞ
EV
EŞYASI
2'0
SAİR EV EŞYASI
270
271
272
273
Çömlekçiler (Topraktan testi, vazo,
saksı,
v.ıb.)
lO
Hasır,
15
15
süpürge, kıtık, v.b.
20
Her nevi tahtadan ev ve kullanma eşyası
(E]bise askısı, ütü tahtası, teldolap, ekmek
tahta.sı, nalın, kundura ve şapka kalıplar,ı
fıçı, ambalaj sandık ve kutusu v.\b.)
20
Çul, çaput, pala, paçavra v.b.
15
!O
3. SINIF : İnşaat malzemesi
30
31
KERESTE, KONTRPLAK, SUN'İ TAHTA,
KAPLAMA, LEVHA v.b. GRUBU
300
Keresteciler
3000 Iskarta kereste
301
Formika, sun'i tahta, parke, duralit v.ıb.
302
Dağramacılar (Kapı, pencere)
CAM (Kapı, pencere, vitrin camları)
310
İnşaat camları
-26-
15
8
lO
15
8
20
25
20
15
15
Alım
İmalat
Grup Böli.:im Poz•
311
Cam tamircileri (Cam tamiri, resim
ve çerçeveleri, ayna v.ib. yapanlar.ı
İthalat
satım
camı
2{)
15
İNŞAAT DEMİRİ, DEMİR VE KURŞUN BO-
32
RU, SAÇ v.b.
NALBURİYE, İNŞAAT HIRDAVATI, BOYA,
SIHHİ TESİSAT MALZEMESi GRUBU
33
330
,3300
3301
3302
3303
Nalburlar
Çimento
Boya kimyevl'
Boya anilin
Tuğla, kiremit (İmalil.t sütunu tuğla ve kiremit harmanıarı için kullanılacaktır.)
3304 Plastik inşaat malzemesi
3305 Tecrit maddeleri CZift, katran, katranlı muşamba v.b.)
3306 Briket, künk, mozaik ve mozaik lavoba, he:la taşı vJb.
3307 Kireç (İmalat sütunu kireç ocakları için
kullanılacaktır.)
3308
Alçı (İnşaat alçısı hariç, inşaat alçısı için
3309
nalburiyeye Bak.)
El aletleri (Keser, 'balta,
rek, balyoz v.b.)
331
332
İmıaat hırdavatı
12
18
5
20
15
2•5
15
15
lO
20
10
20
30
15
20
30
15
(Havagazı ve su tesisatı
20
su, kalorifer ve
20
tesisatçıları)
KUM, ÇAKIL, TAŞ (İmalat sütunu istihraç
edip satanlara, alım satım sütunu ocakçıdan alıp naklini yapmak suretiyle satanlara uygulanacaktır.)
35
30
30
kazma, kü-
malzemesi dahil)
Shıhi tesisat malzemesi (Emaye ve fayans
lava:bo, küvet, v.ıb. sifon. termosifon, .şöfben, musluk ve benzerleri)
elektrik
3
20
35
ıbıçak,
TESİSATÇILAR (Havagazı,
34
13
10
MERMERCİLER
36
360
37
3320
3321
(Mermerden ve taştan me··
zar taşı, lavaıbo, hela taşı v.ıb. yapanlar)
Mermer levha
Bina enkazı
Karo fayans ve marley
Fayans eşya tLavalbo v.b.)
15
--- 27
2'0
20
20
2
4
Alım
İnıalat
Grup Bölüm Pozo
İthalat
satım
4. SINIF : (Elektrikli ve elektrik.siz) motor ve makinalar
tarun ve taşıma araçlan ve malzemeleri ile madeni eşya grupu
TAŞIMA
4.0
VE TARIM ARAÇ, MAKİNA VE
MALZEMELERİ
400
4000
4001
4002
4003
4004
401
4010
4011
402
403
404
Otomobil, otolbüs, kamyon, traktör, mntc•siklet, bisiklet v.b.
Otomobil
Otoboüs
Kamyon
Kamyon et
Motosiklet, bisiklet
Otomobil, otobüs, kamyon, traktör, motosiklet, ibisiklet yedek parçaları
Otomobil, otüibüs, kamyon, traktör, motosiklet, bisiklet lastikleri
Akümülatör
Karöseri
Oto hurdacıları
Tarım makine ve aletleri (Pulluk, mi'bzer,
v.h)
10
10
10
1e
10
lO
15
30
30
25
:1.5
8
10
20
40
(Benzin, rnazot, :gaz v.b.)
4051 Makina ve motor yağları
4052 Damıtık ve asitli su
406
Ara;ba ve ara.ba levazımı
4060 Saraçlar (Koşum, teııbiye, hamut)
3
15
20
41
MOTOR, MOTOPOMP, TULUMBA v.b.
15
15
10
4.2
ELEKTRİK MOTOR, MAKİNA, AVADANLIK VE. MALZEMELERİ
15
15
10
20
25
15
1()
420
4200
Akaryakıt ıbayileri
Akaryakıtlar
Elektrik malzemesi
Pil
15
10
15
3
3
15
20
15
15
405
4050
3
2,5
2
7,5
15
1.0
10
HIRDAVAT VE MADENI EŞYA
43
430
431
Demircil er
Sobaclıar
25
(D ökme
ve sac soıba, soba borusu, termosifon, kuzine v.lb.)
Soğuk demir ve demir doğrama
432
4.320 Demir mobilya ve süsleme eşyası (Demirden yapılan bahçe, balkon sandalye ve masalan, saksılar, askı, kitaplık vJb.)
Tenekeciler
4:33
-~
28-
20
25
15
25
20
20
15
Alım
İmalat
G,rup Bölüm Poz•
434
Kantar, terazi, dirhem
4340 Kan tar (Büyük)
4341 Kantar (Küçük), terazi, dirhem v.b.
5. SINIF : Muhtelif imal ve ah:m -
İthalat
satım
15
20
2'5
15
20
satım işleri
MÜCEVHERAT, SAAT, GÖZLÜK, OPTİK
ALET VE CİHAZLAR GRUBU
50
500
Mücevherat ve ı.gümüş eşya
5000 Kuyumcular (Altın ve 1bilezik hariç)
5001 Sarraflar (Altın ve sikke altın alım satımı)
5002 Altın bilezik
501
Saat
5010> Saat tamircileri
Optik aletler, cihazlar ve malzemeleri (Fo502
toğraf, sinema,
projeksiyon makinaları;
mikroskop, dürbün ve ,güneş göz1ükleri; fotoğraf ve sinema filim ve kağıtları v.b.)
5020 Fennı: ıgözlükçüler
15
18
1
2
20
50
12
15
0,75
4
30
15
25
25
15
15
TIBBİ VE KİMYEVİ MADDELER, ALETLER
VE CİHAZLAR GRUBU
51
Eczaneler (Tıbbi rnüstahzar, parfümeri, bebe ihtiyaç maddeleri, spor malzemeleri, .sıh
hi malzemeler ve magistral ilaçlar)
5100 Tıbbi müstahzarlar (Ecza dolapları bu pozisyondaki niSbete ta;bidir)
5101 Magistral ilaçlar
.5102 Bebe ihtiyaç maddeleri
510
15
15
25
15
NOT : Parfümeri için 104 üncü, spor malzemeleri için 530 uncu, sıhhi malzemeler
için 511 inci pozisyona Bak.
Tıblbi
511
512
513
'5130
(*)
Bağlı
ve cerrahi alet, cihaz ve malzemeler
(Mikroskop dahil).
Ortopedi eşyası
20
Veteriner ve zirai mücadele ilaçları, sun·ı
gübre
15
Sun'i gübre
15
ilçelerde
alım satım
için % 7
-29-
uygulanacaktır.
15
25
15
20
20
lO
20
lO(*)
Alım
Grup Bölüm
İmaliit
Poz~
İthalat
satım
---------------------5131
514
Haı_ıarat öldürücü maddeler
15
Deterjanlar (Temizleme tozu, çamafllr suyu
ve leke temizleyici maddeler dahil)
15
20
15
12
K:İTAP, KIRTASİYE, BÜRO ALET VE MA-
52
KİNALARI GRUBU
Kitapçılar (Kitap, dergi, gazete)
(İmalat
sütunu kendi yayınlarının perakende satışını da yapan yayınevlerine aittir.)
5200 Gazete, dergi, model (İmalat sütunu gazete, dergi, model yayınıayıp bizzat okuyucu-ya satanlar için kullanılır.)
521
Kırtasiyeciler (Ders araçları ve ıbüro malzemesi dahil)
5210 Zarf, kağıt, karpo,stal
522
Kağıtçılar
523
Büro alet ve makinalan
52'4
Eski kitapçılar
525
Ciltçiler
526
Matbaalar
5260 Kartvizit matbaaları (Lastik damga, mü·hür, kaşe imali v.ib. dahil)
520
15
20
2'0
15
20
2'0
20
20
30
20
2.J
25
10
lfi
10
20
20
15
20
EGLENCE, SPOR, TURİZM, MERAK, EV
SıÜSLEME EMTİASI GRUBU
53
5.30
5300
5301
5302
5303
531
5310
532
5320
5321
Avcılık, balıkçılık, spor, deniz ve denizcilik alet ve malzemeleri
Avcılık malzemesi ve silah
Deniz ve denizcilik malzemeleri
Akvaryum ve süs balığı
Kuşçular (Süs kuşları, kuş kafesi ve kuş
yemi)
Oyuncakçılar (Oyun aletleri dahil)
Oyun kağıdı (İskamıbil)
Antika ve turistik eşyalar, hatıra eşyası ve
pul
25
20
35
30
30
25
40
50
20
30
20
Pul (KolekJsiyon ve
hatıra pulları alım
15<
15
15
2()
50
15
lO
30
50
40
Antikacılar
sa-
20·
tımı)
Kehribar ve .oltu taşı mamulleri
5323 Lületaşı mamulleri
Müzik alet ve malzemeleri, nota, plak
533
53,30 Plak
5322
54
15
20
ÇİÇEKÇİLER <Çelenk, ibuket, sepet çiçekle·
ri; çiçek fide ve tohumları) (İmalat sütu-
-- 30 --
30
30
30
20
20
25
30
15
20
Alım
Bölüm
Poz~
·-~~--------------
imalat İthalat satım
- - - - ----- ----
tunu satııı mağazası bulunan yetiııtiriciler
için, alım satım sıü.tunu ise yeti§tiricilerden
al1p satanlar için kullanılır)
25
Tahumcular (Fide, saksıda çiçek, tohum, çiçek soğanı ve ilaçlanı
20
540
20
15
SAİR İMAL VE ALIM - SATIM İŞLERİ
550
5500
Yakıt maddeleri
Maden kömürü ve linyi tümalat sütunu
istihraç edip perakende satanlar için kullanılır)
25
Odun, kömür, çıra
25
5502 Oksijen, bütan, propan v.:b. •gazlar
551
FotoğTafhaneler (Malzeme satışları için 502
nci pozisyona Bak.}
7.5
Aktarlar
552'
20
Çuval, kanaviçe, ip, urgan, halat, velenşe
553
15
20
5501
v.b.
10<
20
20
Damga pulu, kıymetli kağıt.
Posta pulu
Piyango bileti
557
Cenaze levazımatı
5ı58
Canlı hayvan
Her nevi madeni hurda ve gemi enkazı
559
5590 Madeni h urda
5591 Gemi hurdası
Bakır mamulatı (214 üncü Poz. dışında ka560
lanlar)
561
Kadın saçı ve peruka
362
Suni deri ve benzerleri
i·63
Amerikan pazarları (Bite~s v.ıb.)
ıw±
Plastik Ievha üzerine renkli ve kabartm,a
reklamlar
554
555
5.'56
6. SINIF
25
15
15
4
4
6,5'
20
10
30
20
100
15
20
20·
15
25
5
5()
30
Otel, pansiyon, bar, gazino, !okanta, kahvehane,
lurbahçesi, pHij ve eımsali eğlence ve
istirahat yerleri
Mal sahibi
lüm Poz•
Kiracı
BELEDiYE TARİFESİNE TABİ LOKANTA
VE BENZERİ İŞLETMELER
00
Gl
içkisiz lokanta, kafetarya ve keibapçılar
köfteci, piyazcı, çorbacı, i§kemıbeei ve
pideciler
20
18
18
15
Aşç,ı
-
,31 · -
Mal sahibi
------------------602
Salonlu büfeler
(Sinema, tiyatro, vapur,
hava alanı, istasyon, pHij, stadyum ve kapalı salon ibüfeleri ile alamünit yemek ye~
nen yerler bu pozisyona dahildir)
25
İçkili lokantalar v.b. atraksiyon mahiyetin603
de olmamak üzere yemek müziği olan yerler
dahil)
25
Ayakta içki içilen yerler
30
604
605
Meyhaneler ve birahaneler
33
Aile mutfağı işletenler
25
606
Grup Bölüm Poz"
Kiracı
22
20
25
30
20
TURİSTİK TARİFEYE TABİ LOKANTA VE
BENZERİ İŞLETMELER
61
610
611
içkisiz lükantalar
16
14
22
20
22
22
22
22
18
18
40
35
Kahvehane, kıraathane, çayhane
30
Kahve ocağı işletenler
30
Briç, !bezik ve bilardo salonları
50
Talih makinaları ve masa futbolu salonları
(Tilt salonlanı
110
Kır ,bahçesi ve kır gazinaları
(Yemeksiz,
içkisiz ve müziksiz) (Yemekli ve içkili olanlar için 600 veya 603 üncü pozisyonlara
Bak.) (Duhuliye ile girilenlerı
35
Müzikli gazinalar (İçkisiz, yemeksiz) (Yemekli ve içkili olanlar için 640, 641 inci
pozisyona Bak.)
35
25
25
İçkili lokantalar (Yemek müziği olan yerler
dahil)
PASTA, MUHALLEBİ, TATLI, MEŞRUBAT
SALONLAR!
62
620
Pastahaneler
Muhallelbiciler
621
Tatlıcılar
622
623
624
Börekçi ve bağ-açacılar
Meşrubat salonlan (Boza, şıra, salep,
ve turşu suyu v.b. veren yerler)
18
18
turşu
DiNLENME VE OYUN SALONLAR! (Bilardo, masa futbolu, talih makinaları bulunduran kahvehaneler e bu pozisyon kullanı-
63
lır)
630
6300
631
632
633
634
45
100
30
30
İÇKİLİ EGLENCE YERLERİ
64
640
641
Gazinalar (Belediye tarifesine taıbi olanlar)
Gazinalar (Turistik tarifeye tabi olanlar)
-32-
30
28
28
26
Mal sahibi
Grup Bölüm Poz•
Kiracı
---------------~----
642
643
644
Barlar
Kokteyl salonu ve dansingler (Diskotekler
dahil)
Pavyonlar
80
70
70
50
40
2'5
12
23
10
12
10
40
35
40
35
60
SEYİR, TEMAŞA VE HALK EGLENCE
YERLERİ
65
650
651
652
653
654
Sinemalar (Kapalı veya yazlık)
Tiyatrolar
Varyete tiyatroları (Sa!bit veya gezici) (Karagöz ve kukla dahil)
Konser salonları ve duhuliye ile girilen gazinolar
Lunapark, caınbazhane, atlıkarınca v.b. eğ·lence yerleri
OTEL VE BENZERİ İŞLETMELER
66
Oteller
660
(Belediye tarifesine tabi olanlar)
ılıca, içme v.b. tesislerle beraber
i§letilen oteller için 674 üncü pozisyona
Bak)
20
Turistik oteller
15
Mateller
14
Mokamp ve kampingler
14:
Hanlar
20
Pansiyonlar
. 20
Özel öğrenci yurtları
25
(Kaplıca,
661
662'
663
664
665
666
18
13
12
12
18
18
20
TEMİZLEME VE SAGLIK İŞLETMELERİ
67
670
Berber ve kuaförler
Kadın terberieri
Erkek berberleri
Kadın ve erkek berberleri
671
Güzellik enstitüleri
6710 Jimnastik ve masaj salonları
Fin hamamları (Saunalar)
672
Hamam ve banyolar
673
Kaplcıa, ılıca ve içmeler
674
Pla,jlar (Deniz hamamları dahil)
675
Yüzme havuzları
676
6700
6701
6702
00
30
25
35
100
75
75
4:0
50
75
40
40
20
30
90
60
60
30
40
50
SAİR İŞLETMELER
68
680
681
6•82
683
Düğün salonları
Dans dershaneleri işletenler
Vestiyerler
Tenis, minaytür .golf v.b. spor tesisleri i§letenler
-33-
40
75
70
3.5
60
75
50
Mal sahibi
Grup Bölüm PozG
Kiracı
-----------------684
685
Genelevler ve birle§me evleri
Umumi helalar
7. SINIF :
75
65
50
Taşuna işleri
AmortisGrup Bölüm Poz•
Amortis-
manlı
mansız
15
15
15
20
20
20
10
15
15
10
17
15
20
22
25
30
20
25
25
30
35
25
15
20
15
20
25
20
15
35
15
10
15
20
40
20
15
20
ll
18
30
15
25
13
21
33
18
-----------------KARA TAŞIMA İŞLERİ
70
700
Otomobil ~letenler
7000 Taksi i§letenler
7001 Dolmu§ i§letenler
701
Kamyon Üjletenler (Benzin, mazot ve su
tankerieri VJb. dahil)
7010 Kamyon i§letenler ('5 tonluğa kadar (Benzin, mazot ve su tankerieri v.b. dahil)
7011 Kamyon i§letenler 5 tondan yukarı (Benzin, mazot ve su tankerieri v.ıb. dahil)
7012 Kamyonet ve pikap i§letenler
Otabüs i§letenler (Yurt dı§ı seferleri hariç)
702
( 10·-20 kişilik)
7020 Otobüs i§letenler
))
))
(21-30 )) )
7021
))
))
(31-40 )) )
7022
»
»
(40 dan fazla ki§ilik)
7023
Her nevi' motorsuz kara ta§ıtlan
703
su
71
TAŞIMA İŞLERİ
Liman dahilinde çalı§an motorsuz ta~tlar
7100 E§ya ta§ıyan yelkenliler
7101
>>
»
mavnalar
7102 İnsan
»
dolmU§ kayıklan
7103
))
))
rgezinti
))
711
Liman dahilinde çalışan motorlu ta§ıtlar
7110 E§ya taşıyan pazarcı motorları
7111 Tanker motorları
7112 Eşya motorları
7113 İnsan taşıyan varkalar
7114
»
»
gezi motorları
712
Arınatörler
7120 Tramp (Dış hatlarda)
7121 Tanker ( »
»
)
7122 Liner
( »
»
)
7123 Tramp (İç
» )
7124 Tanlı.:er ( »
»
)
710
-34-
28
© Copyright 2024 Paperzz
