ISTANBUt TICARET ODASI
Yayınları
ORTALAMA KAR
HADLERI
1. Izahname
ll.
lll.
73
Sayııh
Genr Vergisi Genel
1976- 1978
YıUar:ma
Tebl'iğf
Ait Nispetler
HÜSNÜTABİAT MATBAASI
Cemal Nadir Sokak No. : 16
İSTANBUL-lt77
ONSOZ
Oyelerimize ziyadesiyle yararlı olacağını ümit ettiğimiz
bu yeni y.ayınımız, bütün ayrıntıları ile, vergi mes'eleleri içinde önemli bir yeri işgal eden ORTALAMA KAR HADLERi'ne
taaiiCık etmektedir.
Tetkikinden de anlaşılacağı üzere, bu yayınımız, üç ayn
kısımdan teşekkül etmektedir.
izahname adını verdiğimiz· birinci kısımda, ortalama kar
hadleri müessesesinin manası, şümulü ve işleyiş tarzı son
derece basitleştirilmiş bir dille izah .edilmiştir.
ikinci kısımda, Maliye Bakanlığının sözü geçen mesele
ile ilgili 73 sayılı _Gelir Vergisi Genel Tebliği yer almıştır. Bu
Tebliğin, bilhassa düşüklük sebeplerine taalluk eden kısmı
nı, icabında savunmalarında kullanmak üzere üyelerimizin
büyük bir dikkatle okumalarını tavsiye ederiz.
Nihayet, son kısımda, Istanbul ili dahilindeki taeiriere
ait olmak üzere 27 Aralık 1976 tarihli Resmi Gazetede yayın
lanan 1976- 1978 yıllarına ait nisp.etleri ihtiva eden cetveller yer almıştır. 1978 yiiına ait beyannamelerin verildiği 1979
yılı Mart ayına kadar geçecek süre içinde aktüalitesini kaybe}miyecek olan bu cetveilerin, üyelerimiz tarafından bir
döküman olarak muhafaza edilmesinde de fayda mülahaza
etmekteyiz.
iSTANBUl TICARET ODASI
ORTALAı"'\fA
KAR HADLERİ HAKKINDA iZAHNAME
GİRİŞ :
Perakende satış yapan ticaret erbabı ile otel, gazino, bar, ~olmnta, birahane,
pastahane v.s. gibi istirahat ve eğlence yerleri işletenierin her türlü taşıma işleri
ile uğraşanların bilmeleri ve önemle üzerinde durmaları gereken bir vergi konusu
vardır. Bu konu, ORTALAMA KAR HADLERİ MÜESS<ESESİ'dir.
Aşağıdaki satırlarda,
sözü geçen müessesenin mahiyeti, tatbik şekli ve Odamensubu olsun veya olmasın, mükelleflerin bilmeleri ve dikkat etmeleri gereken hususlar açıklanmıştır.
mız
I
ORTALAMA KAR HADLERİ NE DEMEKTİR ?
Malüro
olduğu
üzere, memleketimizde 195<0 den bu yana Gelir Vergisi sistemi
Gelir Vergisi ise, beyana müstenittir. Yani, bir mükellef, sene
sonunda Maliyeye (ben şu kadar safi kar elde ettim) diye beyanda bulunur ve
Maliye de mükellefin beyan ettiği bu miktar üzerinden vergi tarh ve tahsil eder.
Zarar beyan edenlerin tabiatiyle vergi vermesi bahis konusu olmaz.
Maliye, vergiyi, mükellefin beyanına istinaden tarh ve tahsil ederken haklı
olarak bu beyanın doğruluk derecesini de kontrol etmek ister. Sözü geçen kontrol muhtelif şekillerde olur. Bunlardan bir tanesi de «oto-kontrol» dur. Oto-kontrol Gelir Vergisinin bünyesi icabı kendiliğinden işleyen bir kontrol şeklini ifade eder. :Şöyle ki; Mesela bir taptancı ithalatçıdan 1.000,-- (TL.) mal alsa, bunu
mutlaka defterine kaydeder. Çünkü taptancı için bir ödeme yani bir harcama bahis konusudur.
Bu durumda. bir gelir elde eden ithalıltçı, aldığı 1.000,- lirayı kaydetmese
dahi, toptaneının kayıtlarını tetkik suretiyle kendisini kontrol ve durumu tesbit
etmek kabil olur. İşte buna Maliye dilinde oto-kontrol denir.
Ancak, bu oto-kontrol perakende ticarette ve bar, gazino, pastahane, lokanta
v.s. gibi ticaret nevilerinde .tatbik edilemez. Çünkü, bir lokantada yemek yiyen ve
bir tuhafiyeciden bir gömlek satın alan müstehlik ekseriya tacir olmadığından
bunu muhasebesine intikal ettirmesi düşünülemez. Bu suretle de, masraf yapanın
durumunu tahkik ederek, gelir elde edeni kontrol etmek imkll.nı ortadan kalkmış
olur. İşte bu alandaki boşluğu doldurmak için Gelir Vergisi Kanunıı'nun tatbike
başlanıldığı 1950 yılından bu yana tatbik edilen bir sistem vardır. Bu sistemin
adına ORTALAMA KAR HADLERİ denilmektedir.
uygulanmaktadır.
Sözü geçen sistem, malıdut bir mükellef zümresini ilgilendirdiği için son yıl
lara kadar pek dikkati çekmemiştir. Ancak, 8 Temmuz 1964 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 484 ve 485 sayılı kanunların getirdiği yeni hükümler ile mesele bir-3-
denbire büyük bir tsnem
kazanmı§
ve ,geni§ bir mükellef zümresini ilgilendirir hiUe
jelmil}tir.
ORTALAMA KAR ıHADLERİ KİMLERİ İLGİLENDİRMEKTEDİR?
II -
Ortalama kAr hadleri ile ilgili bulunan mükellefler ııunıardır:
1) Kısmen veya tamamen perakende satll!j yapan
ticaret erbabı ile imalatçı:
·
Bu kategoriye giren mükellefleri §öylece açıklayabiliriz :
a - Doğru~an doğruya perakende ticaret yapanlar.
b - Toptancı olduğu halde, (miktarı ne olursa olsun) aynı zamanda perakende olarak da mal satanlar,
c - İthal ettiği malların bir kısmını (miktarı ne olursa olsun) veya tamamını perakende olarak satanlar,
d - İmil.l ettiği malların bl.r kısmını (miktarı ne olursa olsun) veya tarnamını mını perakende satanlar.
·
Burada dikkat edilmesi gereken nokta, ortalama kar hadlerinin §ümulüne sadece perakende satı§ların girmekte oluşudur. Yani bir ithalil.tçı ithal ettiği bir
imalatçı da imil.l ettiği malın tamamını toptancıya satarsa bu ithalatçı veya imaHi.tçının ortalama kı'ı.r hadleri ile bir aliikası olmıyacaktır. Fakat ayni ithalil.tçı
veya imalatçı bilfarz bir yılda ithal veya imil.l ettiği 1000 adet radyo'nun 970 tanesini toptan, 30 tanesini de perakende olarak satarsa, sadece perakende olarak
satiığı 30 radyo için ortalama kar haddine tabi olacaktır.
Bu konuda netice olarak denilebilir ki, münhasıran ithalat veya imalıı.t ile uğ
raşanlar ortalama kar hadleri ile ilgili değillerdir. Ancak, ithal veya imal ettikleri
emtianın tamamını veya bir kısmını (miktar rnevzuubahis değil) perakende olarak
satarsa bu takdirde ortalama kar haddine tabi olacaklardır.
Bu şekilde hem toptan ve hem de perakende satiŞ yapan ticaret erbabının,
ortalama kar nisbetlerinin kolayca uygulanabilmesi için perakende satışların hesabını ayrı tutmaları §ayanı tavsiyedir.
PERAKENDE SATIŞ NE DEMEKTiR?
Bu kategoride bahsi geçen perakende satıştan maksat nedir. Kanun (484 saKanun, Madde: lll) perakende satışı şöyle tarif etmektedir:
«Perakende satıştan maksat, satışı yapılan madde ve malzemenin aynen veya
işlendikten sonra satışını yapan kimseler dışındakilere satılmasıdır.»
Kanun koyucunun bu tarifteki maksadını, «tekrar satmak üzere satın alanlar
dışındakilere» veya kısaca «müstehlike» yapılan satışlar şeklinde de ifade edebiliriz. Şöyle ki :
Satı§ı yapılan madde aynen veya işlendikten sonra tekrar satılıyorsa bu bir
perakende satış değildir. Fakat aynı mal bir gerçek veya tüzel kişi tarafından tekrar satılınamak üzere ve kendi ihtiyacı için alınmışsa bu bir perakende satıştır.
yılı
2)
İstirabat
ve eğlence yerleri i~letenler:
Ortalama kar hadierinin şumulüne yukarıda açıklanan perakerlde satıı;ıları takiben -ki bunlar emtia nevileri itibariyle sınıflandırılmıştır- istirahat ve eğ·lence
yerleri işletenler de girmektedir. Bu gu.rupta yer alan i§ nevileri arasmda otel,
pansiyon, bar, gazino, lol{anta, kebapçı, a§çı, kır bahçesi, plaj, sinema, tiyatro ve
bunlara benzer yerleri zikredebiliriz. Bu yerlerin tamamı, Maliye Bakanlığı'nca
hazırlanan cetvelde gösterilmiştir.
-4-
3)
Her nevi
taşıma işleriyle iı;ıtigal
edenle:r:
Buradaki «her nevi taşıma iı;ıleriyle iştigal edenler» ta.biri Maliye Bakanlığının
göre, en geniş anlamda kullanılmış olup, her nevi kara, hava ve deniz
va,:;ıtasının sahibi veya iı_ıleticisi sıratiyle işleteıılerle, taşıma işlerine tavassut edenleıi istihdaf etmektedir. Bu durumda, §ehir içi ve şehir dışı her türlü (en küçüğünden en büyüğüne kadar) kara ve deniz vasıtası işletenler bu sistemin şumulü
ne giTmektedirler.
görüşüne
HI- ORTALAMA KM HADLERi, KİMLER TARAFINDAN
VE NASIL TESBİT EDiLMEKTEDİR?
Ortalama kar hadleri, ı.tehrimiz Defterdarının veya tevkil edeceği bir Maliye
Memuru'nun başkanlığında Ticaret Odası'ndan seçilen 4 üyenin iştirakiyle kurulan 5 kişilik bir Özel Komisyon tarafından tesbit edilmektedir. Bu Komisyon sadece merkez ilçelerinde bulunan taeiriere ait nisbetleri tesbit etmektedir.
1964 yılından itibaren esrrafa ait nisbetler, aynı şekilde esnaf temsilcilerinden
müteşekkil bir Komisyon marifetiyle tesbit edilmektedir.
Keza, 1964 yılından itibaren mülhak ilçeler için de o ilçelerin ikişer temsilcisinden ve Odamızda kurulan Özel Komisyon içinden seçilmiş iki ki§!den müte§ekkil ayrı bir Komisyon nisbetleri tesbit etmektedir.
Özel Komisyon taratından tesbit edilen nisbetler enelce Maliye Bakanlığı
nın tasdiki ile yürürlüğe girmekte idi. .\ncak, 1964 yılından itibaren, Özel Komisyonların tesbit ettiği nisbetler, Maliye Bakanlığındaki i kişilik bir Merkez Komi-syonu tarafından tetkik ve tasdik edilmektedir.
Ticaret Odasında faaliyette bulunan Özel Komi:r:yon, gerek emtia, gerekse lıj
nevilerine ait nisbetlerin tesbiti esnasında icabında, ilgili meslek mensupların
dan veya Odamız Meslek Komitelerinden istişari mahiyette ı;ıözlü veya yazılı bilgiler almaktadır.
Özel Komisyonlar tarafından tesbit olunan nisbetler gayri safi nisbetlerdir.
Bu gayri safi nisbetler, perakende satışlarda satılan malın maliyet bedeline, istirahat ve eğlence yerleri işletenlerle taşıma işleriyle iştigal edenlerde i§letme giderlerine tatbik edilmek suretiyle bulunmaktadır. Bu suretle bulunan gayri safi
kardan genel giderler, yani umumi masraflar, indirildikten sonra kalan miktar,
vergi matrahı s!Hi karı veya safi zararı göstermektedir.
Mes'eleyi bir misalde izah edelim:
Bilfarz, perakende satl§ yapan bir tuhafiyecinin bir yıl zarfında sattığı malların maliyetinin tutarı 100.000.- TL.'sıdır. Tuhafiye için tesbit olunan ortalama
kar nisbetini de mesela %20 olarak kabul edersek, bahse konu tuhafiyecinin yıllık
gayri safi kazancının :
100.00{)
X
% 20 "'
20.000,ı-
olması
gerekecektir.
Genel masraflar bu gayri sAfi kiinn dışındadır. Yani, elde ettiği bu 20.000 liralık gayri sılfi kara mukabil o tuhafiyecinin şayet, 25.000,- liralık bir genel gideri varsa bu takdirde misalimizdeki tacirin hesap vaziyeti lj!U şekilde görünecek:
Gayri s:\ti kar
20.000,-
Genel giderler
25.000,-
-
5.000,-
Yani o tacir 5.ü0ü,- lira zarar etmi§ olacaktır.
Acaba burada ·bahsi geçen maliyet bedeli, hangi unsurlan ihtiva etmektedir.
Maliye Bakanlığınca hazırlanan Ortalama Kar Hadleri Yönetmeliğine nazaran, maliyet bedeli tabirinin şumulüne giren unsurlar şunlardır :
1)
Doğrudan doğruya
perakende
satış
yapanlarda maliyet bedeH:
İthalatçı, imalatçı
veya taptancıdan aldığı malları satan, bildiğimiz tipik perakendecide maliyet bedeli; satılan malın faturada yazılı alış bedeli ile iş yerine
veya mağazaya nakil dolayısiyle yapılan nakliye masrafları, alı§ komisyonları, sigorta ve ambalaj masrafları gibi emtianın tedarikiyle ilgili giderlerden terekküp
etmektedir,
2)
İthiU ettiği
Yukarıda
ithalat
(1)
mah perakende satanlarda maliyet bedeli. :
numaralı
dolayısiyle yapılan
bentte yazılanlara gümrük resmi, gider vergisi gibi
giderlerin de ilave edilmesiyle bulunan bedeldir.
İmiH ettiği malı perakende satanlarda maliyet bedeli :
İmale sarfedilen iptidai ve ham maddelerin bedeli (1) i§çi
3)
ücretleri, amort~s
manlar vesaire gibi genel imaJ giderleriyle piyasaya mutaden ambalajlı olarak
sevkedilen maddelerde ambalaj giderlerinden terekküp eder.
4)
İstirahat
ve eğlence yeırleıri işletenlerde işletme masırafları :
Daha önce, ortalama kar hadleri nisbetinin perakendecilerde malın maliyetine tatbik edilmesine mukabil istirahat ve eğlency yerleri işletenlerde işletme giderlerine uygulandığını belirtmiştik. Bu kategoriye girenierin işletme giderleri nelerden müteşekkildir ?
Yönetmelik hükümlerine göre :
Otel, pftnsiyon, bar, gazino, lokanta, kahvehane, kır bahçesi, plaj ve emsali
ve istirahat yerlerinin eğlence ve istirahat maksatları için açık bulunduğu
müddetçe yapılmış ve hasılatın elde edilmesine matuf bulunan giderler olup, aşa
ğıda gösterilmiştir :
al Müşterilerce istihlak edilmek üzere satın alınan her türlü yiyecek ve içecek maddelerinin maliyet bedelleri;
b) Temizlik, aydınlatma, ısıtma, piı;ıirme, soğutma ve benzeri i§ler için işlet
mede sarfedilen odun, kömür, havagazı, elektrik, su gibi muhtelif maddelerin
bedelleri;
c) Hizmet erbabına verilen ücretler; (Müdür, müdür muavini, sekreter, mütercim, muhasebeci ve muhasebe servisinde çalışan memurlara verilen ücretler
hariç);
d) Ücretli durumuna girmeksizin, mukaveleli veya mukavelesiz olarak çalı§
tırılan sanatkarlara ve diğer şahıslara verilen paralar; (müşavir ve avukatlara
verilenler hariç);
e) İşveren e terettüp eden işçi sigorta primi hisseleri;
f)
İş yeri kirası;
g) Ayrılan amortismanlar;
h) Bina, buhran, müdafaa ve arazi vergileri;
il Amortismana tabi tuturmayarak işletmede doğrudan doğruya gider yazı
lan malzeme ve maddelerin bedelleri;
j l PTT masrafli:mndan otel ve emsali işyerlerinde ücret mukabilinde müşteri
nin istifadesine sunulanların maliyetleri.
Kırtasiye, matbua, PTT, (Yukarıda «J» bendinde gösterilenler hariç), sigorta,
eğlence
-6-
tamir, bakım, büro ve büro demirbaş amortismanları, ilan, reklam masrafları,
her nevi vergi, resim, harç (Bina buhran, müdafaa, arazi vergileri hariç) müdür,
müdür muavini; sekreter, mütercim, muhasebeci, muhasebe servisinde çalı§an memurların ücretleri, müşavir ve avukatlara verilen paralar gibi hasılatın elde edilm~siyle doğrudan doğruya ilgili bulunmayan, genel giderlerle idare giderleri gayrisafi kar haddinin tayininde nazara alınmaz.
Burada da durumu bir misalle izah edelim :
Bilfarz, bir lokanta veya pastahanenin yukarıdaki unsurlardan müteşekkil
işletme masrafları yekünu 100.000,- (TL.) sıdır. Yine o iş nevi için tesbit olunan
nisbet %20 iSe, gayri Safi kar; 100.000 X %20 = 20.000,- Olacaktır. Şayet 0 işlet
menin genel giderleri 20.000 den az ise neticede kar, fazla ise, tabiatiyle zarar edilmiş olacaktır.
5)
Taşıma işleriyle iştigal
edenlerde
işletme
giderleri :
Taşuna işleriyle iı_ıtigal edenlerde de ortalama kar hadleri nisbeti işletme giderlerine tatbik edilmektedir.
Bu kategorideki işletme giderleri de 28 Ekim 1964 tarihli Resmi Gazetede
yayınlanan yönetmelikte, kara, deniz ve hava taşıma işleri için ayrı ayrı olmak
üzere şu şekilde tadat edilmiştir :
KARA TAŞITh'lA İŞLERİNDE İŞLETME GİDERLERİ :
a) Nakil vasıtalarının yakıt, yağ giderleri;
b) Nakil vasıtalarının tamir giderleri;
c) Nakil vasıtalarının bakım giderleri;
d) Nakil Vqsıtalarmın amortismanları;
e) Şoför, şoför muavini, hostes ve bilet satış işlerinde çalışanların ücretleri
ve bunlara verilen gider karşılıkları;
f) Motorlu kara taşıt vasıtaları vergisi;
g) Trafik sigortası ve nakil vasıtalarına ait sigorta primleri;
h) Yük ve yolcu temini için ödenen komisyonlar;
il Yazıhane, servis istasyonu, garaj, terminal gibi birralara ait kira, amortisman, sigorta ve saire gibi masraflar.
Kırtasiye, matbua, posta, ilan, reklam, giderleri, idarehanelere ait kira, amor- .
tisman, sigorta, tenVir, teshin, temizlik, bakım, tamir, vergi, resim, harçlar, şoför,
şoför muavini, hostes, bilet satış memurları dışında kalan hizmet erbabına verilen paralar, avukat, müşavir ücretleri işletme giderlerinden olmadığı için bunlar
gayri safi kar nispetinin tayininde nazara alınmaz.
DENİZ TAŞIMA İŞLERi'NDE İŞLETME GİDERLE,Rİ
:
a) Gemilerin akaryakıt, kömür ve su giderleri;
b) Gemilerin tamir, bakım ve malzeme giderleri;
c) Gemilerin amortismanları;
d) Yükleme, boşaltma, istif ve aktarma giderleri;
e) Tekne, makina ve kulüp sigortaları ile navlun sigortalan;
f)
Deniz adamlarına ait maaş ve ücretler;
gl Koroanya ve elbise giderleri;
h) Navlun ve acenta komisyon ve masrafları;
i) Sürvey Lloyd ve avarya masrafları, dispeçler;
-7-
j) Liman, kılavuz, romorkör masrafları;
k) Gümrük, liman, fener ve rıhtım resim ve harçları;
D Gemiyle ilgili telefon, telsiz ve kırtasiye giderleri;
m) Gemiyle ilgili sair giderler.
Yukarıda sayılanlar dışında kalan hizmetler ücretleri, avukat müşavir ücretleri gibi giderler işletme giderlerinden olmadığı için gayri sa.fi ortalama kar hadlerinin tayininde nazara alınmaz.
HA VA TASliMIA İŞLERİNDE İŞLETME GİDERLERİ :
Uçak için yakıt, ~ağ, tamir ve bakım giderleri, uçak amortismanları, pilot,
telsizci, hostes ücretleri, uçuş zam veya tazminatları ve gider karşılıkları, uçak
sigorta ücreti, yolcu ve eşya sigortalan, yük ve yolcu temini için ödenen komiı;ı
yonlar, uçak· terminali, lıangariı, yazıhane gibi binalara ait kira, amortisman ve
sair giderler.
Yukarıda sayılanlar dıı;ıında kalan hizmetliler ücretleri, avukat, müşavir ücretleri gibi giderler, iı;ıletme giderlerinden olmadı~ için gayri safi ortalama kar hadlerinin tAyininde nazara alınmaııı.
Yukarıda 4 numaralı bentteki misali, taşıma işleriyle u~raşanlar için aynen
burada da tatbik etmek kabildir.
IV -
ODAMIZ MENSUPLARININ
GEREKEN HUSUSLAR ı:
DİKKAT ETMELEKİ
Yukarıdaki esaslar dairesinde tesbit edilen ve kesinleşen nisbetler önceden.
hem Resmi Gazete ile yayınlanmakta, hem de Vergi Dairelerinde iliin edilmektedir. Bu durumda mükellef, Mart ayında beyannamesini verirken, kendisi için tayin olunan ortalama ka.r nisbetini önceden biliyor demektir.
Bu izahat muvacehesinde, §ayet mükellefin gösterdiği gayri s§.fi kar, işbu
yazımızın başından itibaren izah etti~imiz ·esaslara nazaran bulunacak gayri safi
kardan dü§ük ise, bu takdirde, mükellefin, dü§üklük sebeplerini (haklı sebepler)
izah eden bir yazıyı da beyannamesine ekli olarak vermesi lazımdır. Yani, bir mükellefin beyan ett®, gayri s!!i kdr 50.000,- 'fL. sı ise, buna mukabil Özel Komisyon tarafından tesbit edilen nisbete göre, bunun 75.000,- TL. olması gerekiyorsa,
mükellefin aradaki !arkın ne gibi haklı s~beplerden doğduğunu yazılı olarak beyannamesiyle birlikte ifade etmek hakkı vardır.
Şayet mükellef bu yazılı izahatı vermemiı;ıse, durum ne olacaktır?
Bu takdirde, misalimizdeki mükellef 6 ay içinde Vergi Dairesi tarafından izahat verrneğe davet edilecektir.
Mükelleflerin verecekleri izahat ve ııunaeakları vesikalar Vergi Dairesi Müdürü, Müdür Muavini ve Ticaret Odası temsilcisinden müteşekkil üç kişilik bir Komisyon taratından incelenecektir.
Mükellefin izahatı kabul edilirse, vergi, kendisinin beyan ettiği miktar üzerinden tarhedilecektlr.
Şayet, bıahatı kabul edilmezse, {kısmen veya tamamen) 1.000 liraya kadar
olan matrah farklan için hiçbir işlem yapılmayacak, 1.000 liradan yukarı matrah
farkları için ise, eezasız olarak ikmalen vergi tarh edilecektir.
İstirahat ve e~lence yerleri i§letenlere ait nisbetler «lllal sahibi» ve «kiracı»
için ayrı ayrı tesbit olunmuı,ıtur. Bunun sebebi, kiranın, işletme giderleri addedil- ·
mesi ve dolayısiyle gayri sAfi kArın matrahını -kiraeı olanlarda- yükseltilmesi-
.....
·;..
-8--
dir. Bu durumda, 2 ayn nisbetin kabulü, kiracı ile mal sahibine ayni nisbetin uyhalinde ortaya çıkacak haksızlığı gidermi§ olacaktır. Sözü geçen durum; ta§ıma i§leri ile i§tigal edenler için bir ba§ka açıdan ele alınml§ ve «amortismanlı», «amortismansız» olarak iki .ayrı nispet tespit olunmuştur.
gulanması
Odamız, yukarıda belirtildiği üzere oto- kontrol zaruretiyle vergi mevzuatı
girmi§ olan ortalama kar hadleri müessesesesinin perakende ticaret erbabı
ile eğlence, ıstirahat yeri işletenler ve taşıma işleriyle i§tigal edenler hakkında adil
ve gerçek esaslar dairesinde uygulanma.Sı için gerekli bütün gayreti safretmektedir. Bu maksatla, gerek meslek mensuplannın fikirlerinden ve gerekse mali konularda yetki ve ihtisas sahibi elemanların bilgilerinden imkanlar nispetinde fay-'
dalanılmakta ve neticede mükellef ile Maliye'ye ait hakhırın aynı titizlikle koriııı""
masına gayret edilmektedir.
mıza
Kanun
Madde
193, 484
11, geçici 4: üncü madde
4M sayılı kanun
GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİÖİ
SERİ
Oı1ıalama
Kar Haddi
esasının
1963
No. : 73
yılı
uygulaması
ile ilgili
tamamlayıcı
a!cııklamalar :
Çe§itli genel tebliğlerde açıklandığı gibi, ortalama kad haddi esasına tabi mükelleflerin 1963 takvim yılından mütevellit kazançlarına 19613 yılı için takdir edilmi§ bulunan ortalama kar hadleri uygulanacaktır. Bu haddin tatbiki suretiyle bulunan gayri safi kazanç, mükelleflerin beyannamelerinde gösterilmiş oldukları
gayri safi kazançla ·karşılaştırılacak; arada 1000 liradan fazla bir fark görüldüğü
iıakdirde bunun neden ileri geldiği mükelleflerden sorularak; verilen izahat yeterli ve tatmin edici görülmezse mezkür :fark üzerinden ikmalen ve cezasız vergi
tarhedilecek; aradaki fark 1000 liradan aşağı olur veya 1000 liradan fazla olmakla
beraber, mükelleflerin izahları kabule şayan bulunursa vergi tarhı cihetine gidilmiyecektir.
Bakanlığa
vaki müraeaatlardan, ortalama kAr haddi esasının uygulanmasında,
mükelleflerden izahat talebi ve bu talebi müteakip yapılması gerekli
!şlemlerde tereddüde düşüldüğü anlaşıldığından, bu hususların daha etraflı §ekilde
açıklanmasına lüzum hasıl olmu§tur.
Qtııellikle,
1 -
Mükelleflerden izahat istemnesi :
Haklarmda ortalama kar haddi esası uygulanacak olan mükelleflerden, şekli
tesbit edilmiş bulunan formül dahilinde lüzuınlu bilgiler istenilir.
Bakaniıkça
Bu bilgiler arasında, mükelleflerin beyannamelerinde gösterdikleri gayri safi
ortalama kar haddi esasına göre bulunan gayri safi kazançların tutarları, bunlar arasındaki fark, bu fazlalığın uygun olup olmadığı, uygun değilse,
beyandaki düşüklüğün neden ileri geldiği hususları mevcuttur.
kazançlarıyla
Cevap süresi :
Mükellefler, kendilerinden istenilen hususları en az 1 gün içinde izah edecekAlman haberlerden, vergi dairelerince mehlin genellikle 15 gün olarak tayin
edildiği öğrenildiğinden, bunun 2 aya çıkarılması 19/10/1964 gün ve 2157-20/3656
saıyılı yazı ile tamim olunmu§tur. Bu süre z1l.l1'ında cevap verenler kendilerinden
leırdir.
-ll-
ıeıenlr,n izahlan zamanında. yapmı~ sayılaeaklar; efirey\ geç1reııler hakkında tse
onalama kAr haddi esasının uygulanmasına seçüece.tt.ir.
İzahın ııekH :
Mülçellefler, kazançlanndaki düıjüklü~ün nedenlerini yamh olarak verdi~ dairelerine bildirecekler ve dilerlerse, lüzumlu gördükleri beJeeleri yazılanna ekllyeceklerdir.
izahatın
incelenmesi :
Vergi dairelerine gelmi§ olan izahlar ve belgeler, mükelleflerin dosyalarına
konulacak ve bu dosyalar, onları incelemeye yetkili komisyonlara tevdi olunacaktır.
Komisyon, illerde, vergi dairesi müdürü, yoksa gelir müdürü ilçelerde varsa
müstakil vergi dairesi müdürü, vergi dairesi olmayan yerlerde mal müdürü, bunların mazeretleri halinde tevkil edecekleri zatın ba§kanlı~ altında vergi dairesinin ilgili memuru ile mahalli ticaret odalannca, olmayan yerlerde belediyelerce
üç yıl için seçilmi§ bir üyeden terekküp eder.
Komisyonlar, mükelleflerin izahıarım ve bu izahlan sağlamak maksadiyle ibraz edilen belgeleri inceledikten sonra, bunları tamamen ve kısmen kabul veya red
edebilirler. Her iki halde inceleme sonuçlan komisyonca karara ba~lamr ve bu
karar üyeler. tarafından imzalanarak bir nüshası mükellef dosyasına konulur.
izahiann özel komisyonlarca kabule ~ayan görülmesi :
Mükelleflerin gösterdikleri gayri sa.fi kazanç ile ortalama kılr haddi esasının
uygulanması suretiyle bulunan gayri sa.fi kazanç arasındaki fazlalı~ın neden ileri
geldiği hakkında verilmiş olan izahlar bunları inceleme ile· görevli özel komisyonca yeterli ve tatmin edici görülürse, mükelleflerin beyana dayanan vergileri üzerinde bir düzeltme ve de~şiklik yapılmaz; sadece izahın aynen kabul edildi~i mükelleflere duyutulmakla yetinilir.
Koınisyonlarca.
kabulü
şayan
görülebüecek
düşüklük
sebepleri :
Mükelleflerce beyanlanndaki düşüklü~ün izahı maksadiyle verilen cevapların
ibraz olunan belgelerin hangi halde kabul edilip hangi halde reddedileceği hususunun kesin olarak, önceden tayini güçtür. Red veya kabulün, düşüklüğü·do~u
ran lıMisenin mahiyetine, faaliyetin yapılış tarzına ve mükelleflerin düşüklüğü
do~uran hıldisenin mahiyetine, faaliyetin yapılış tarzına ve mükelleflerin iş ve
çalışma imkıln ve durumlarına göre incelenip de~erlendirilmesi ıa.zımdır.
Bununla beraber, düşüklük sebeplerinin açık ve seçik olarak bilindiği hallerde mükelleflerden tamamlayıcı izahat istenilmesine lüzum görülmeyece~ gibi izahın muteber belgelere dayandınldığı hallerde de başkaca tetkik ve tahkike ihtiyaç gösterilmeden beyanın olduğu gibi kabul edilmesi gerekir.
Konunun iyice anlaşılabilmesi için aşağıda bazı misaller verilmiştir :
- Tekeie tabi maddeler (ispirto, ispirtolu içkiler, tütün, çay) ile damga pulu,
milTI piyango bileti, akaryakıt (motorin, gazyağı, benzin), şeker, kibrit, kahve gibi
maddelerin kılr hadleri ilgili resrol makam ve mercilerce; beldenin bir kısım zaruri ihtiyaçlarına (ekmek, et gibi) ait azami satış fiyatları da belediyelerce tayin
ve tahdit olunmaktadır.
Bu türlü malların satışı ile uğraşanlar için ortalama kar haddi cetvellerinde
daha üstün k§.r nisbeti tanınmış olsa dahi, özel komisyonun ve fiyat sımflan
dirılmalarım gözönünde bulundurarak, sözü edilen maddelerin satış hasılatma ortalama kar hadlerini değil, kendilerine mahsus kar hadlerini uygulamaları; şayet
ıve
-ll-
bu k:lr hadleri ortal~ma kar haddinden daha yüksek ise bu takdirde de ort<ı,lama
kar haddinin tatbiki yoluna gitmeleri gerekir.
- Kamu idare ve müesseselerine ve bunlara bağlı teşekk.üllere kaqı mal teslimini taahhüt etmiş olan mükelleflerin bu işlerden salğadıkları kazanç,- ortalama
,kar hadlerine .göre tesbit edilen gayri safi kazancın altında ise düşüklük sebebi
izah edilmiş sayılmalldlr.
Rekabetin etkisi ile ticarı emtiada veya taşıma işlerinde mal ve hizmetin benzerlerinden daha düşük fiyatla satıldığı veya ifa edildiği iddia olunduğu hallerde
bu iddialar, fatura ve diğer belgelerle, tevsik olunduğu takdirde, kabul edilmelidir.
- Ticari faaliyetlerin çeşitli sebeplerle bir takvim yılından az bir süreye inhisar ettiği ve bu yüzden kazauçta düşüklük husule geldiğinin iddia olunması halinde, bu iddia, tevsik edilmek kaydiyle, nazara alınmak lazım gelir.
- Taşnna işlerinde faaliyetin bir takvim yılından daha az bir müddetle devam etmesi halinde işletme giderleri arasında yer alan amortismanın çalışılan
süreye göre hesaplanarak, giderler arasına sadece bu suretle bulunan miktarın
katılması icabeder.
- Emtia üzerine iş yapanlar da kazanç tesbit edilirken fire ve malın miattan
düşmesi gibi hususlara müteveccih olarak mükelleflerce yapılan izahların gözden
uzak tutulmaması lazımdır.
- Öz sermayesinden ziyade milli bankaların kendisine açtığı krediler ile iş
gören ve bu sebeple faiz ödeyen ve borçlarını zamanında tediye maksadiyle mallarını benzerlerine nazar~n daha dii§ük fiyatla satan ve bu halleri özel komisyonca
bilinen veya izahat sırasında dermeyan ve tevsik olunan mükelleflerin bu durumları hazara alınmalıdır.
ve eğlence yerleri işletenlerde «Ortalama kar hadlerinin tesbiti
yönetmelik» hükümlerine göre işletme giderlerinden sayılan işyeri kirası, hizmet erbabı ücretleri, amortismanlar ve saire gibi i§in hacmi ile doğrudan
doğruya ilgili bulunmayan sabit masraflar vardır. Böyle bir işletmenin mütehavvil masraflanm teşkil eden işletme giderlerine (lokantalarda emtia ve malzeme
bedeli gibi) işin iyi gitmemesi sebebiyle düşüklük husule geldiğinde, sabit masraflar aynen kalacağından, ortalama kar hadlerine göre hesaplanacak gayri safi kazanç mükellefin gerçek durumuna uymayan sonuçlar verebilir. Bu gibi hallerde
mükellefin cari yıldaki mütehavvil masraflan evvelki yıllara ait aynı mahiyetteki
masrafıariyle mukayese edilmeli ve masraflardaki azalı§ın işletme durumunun iyiye gitmemesinden ileri geldiğine kanaat getirilmesi halinde, beyan olunan kazançtak! düşüklük kısmen veya tamamen izah edilmiş sayılmalıdır.
- Taşıtlarını tamir, bozulma ve sair sebeplerle çalıştırmıyarak garajlarında
muhafaza etmiş olan mükellefler bu durumu usulü dairesinde tevsik eyledikleıi
takdirde, hasılatlarındaki dii§üklük işin icabma göre kısmen veya tamamen izal:ı
-
İstirahat
hakkındaki
edilmiş sayılabilir.
Mükellef izahlarimm kabule
şayan
gö:rüimemesi :
Mükelleflerin kazançlanndaki düşüklüğün nedenleri hakkında verdikleri izahlar, yetkili özel komisyonca kabule şayan görülmiyerek reddolunmuş ise, ortalama kar haddi esasının tatbiki suretiyle bulunmuş olan farkın tamamı; izahat
kısmen veya reddedilmiş ise, bu kısma ait fark vergi tarl11na esas tutulur.
Özel komisyonun inceleme sonuçlarına göre mükelleflerin ortalama kar. haddi açısından durumlarını ve adiarına vergi tarhı gereldp gerekmiyeceğini belirtmek üzere bir kaç misal aşağıda gösterihniştir :
-12-
Ortalama kar haddi. e~asınm uygulanmasına ait misaller :
Emtia üzerine
A)
peı·akende satış yapılınası
:
Misal - ı) A adındaki bir mükellefin perakende olarak manifatura ticareti
yaptığım, işletme defteri tuttuğunu, manifaturacılık için bu yerde tesbit olunan
ortalama kar nisbetinin %10 olduğunu farzedelim.
Bu şahsın 27 ;ı numaralı beyanname yaprağında gösterdiği bilgilere göre ticaşöyledir
ri durumu
:
Lira
Lira
Hesap dönemi zarfında elde edilen hasılat
Hesap dönemi başındaki
emtia mevcudunun maliyet
değeri
Hesap dönemi
tın alınan
yet
140.000
10.000
zarfında
emtianın
samali130.000
değeri
Hesap dönemi
zarfında
pılan bilfımum
giderler
Toplam
Fark (Kar)
Genel Toplam
Maliyet bedelinin
hesabı
Hesap dönemi sonundaki
emtia mevcudunun maliyet
ya9.000
12.000
değeri
149Jl11)0
3.000
152.000
Toplam
,Fark (zarar)
Genel Toptam
152.6'60
152.®09
:
Lira
Senebaşı mevcudu
Sene içindeki alışlar
Toplam
Sene sonu mevcudu
Satılan malın maliyet bedeli
10.000
130.000
140.000
12.000
128.000
ürtaL:;ı;ına
kar haddinin
128.000
X
uygulanması
suretiyle gayri safi kazanem tesbiti :
10
= 12.800 lira (gayri safi kazanç)
100
Mükellefin
Kar
gösterdiği
gayri safi kazanç:
Genel Giderler
3.000
12.000 lira (gayri safi kazanç)
+ 9.000
Ortalama kar haddine göre hesaplanan gayri safi kazanç mükellefin beyanına göre hesaplanan gayri safi kazanç arasındaki fark :
12.800 - 12.000 = 800 lirdır.
800 lira, 1000 liradan aşağı olduğundan mükellef hakkında ortalama k1:\.r haddi yoluyla bir vergi tarh olunmayacaktır.
-13-
Misal- 2) B adındaki bir şahsın bakkallık
ortalama kAr haddi tesbit edildiğini dfu,ıünelim.
yaptığını,
bu
iş
için o yerde %10
Bu mükellef beyannamesinde, sene içinde satın aldığı mal bedeli olarak 130.Cl00
lira, genel gider olarak 5.000 lira, sAfi kar olarak da 3.000 lira göstermiştir.
yıl
Misalde, sene başı ve sene sonu mal mevcudu olmadığından maliyet bedeli
içinde satın alman emtia bedeli olan 130.000 liradır.
130.000 lira maliyet bedeline %10 ortalama kar haddi uygulanarak gayri safi
kazanç bulunur :
130.000
X
10
13.000 lira.
100
san
lV.h:iJı:eHefin gösterdiği gayı·i
kazanç :
Kar
3.000
+ 5.000
Ga.yri safi kazaniçlar
13.000 8.000
8.000
liradır.
liı.l'aSmdaki
5.000
fark :
liradır.
Bu fark lOüO liradan fazla olduğundan mükellef izaha davet olunur. Mükellef,
yukandaki kısımlarda izah edilen şekilde düşüklük sebeplerini izah edemediği takdirde fark üzerinden adına ikmillen ve cezasız vergi tarh olunur.
ikmal tarhiyatı, ödeviinin beyannamesinde bildirdiği
ortalama kar haddi yoUyle tesbit olunan 5.000 lira ile toplanmasını
ve toplam (8.000) lira üzerinden vergi tarholunmasım, tarholunan vergiden evvelce mükellefin beyanına dayanılarak hesaplanan verginin indirilmesiiii ve kalanının kendisinde aranmasım ifade eder.
Mükellef
3.000 lira
B)
adına yapılacak
karın
Emtia ü111erine
Misal -
Halıcılık
lusm~n
perakende ve
yapan bir
kısmen
toptan
satış ya.pılması:
şahsın;
Lira
100.000,
~00.000,
20.000,
350.000,
100.000,
takvim yılı başındaki emtia mevcudu
takvim yılı içindeki alışları
genel giderleri
yıl içindeki satışı
yıl sonu emtia mevcudu,
olsun. Bu mükellefin yıl içindeki 350.000 liralık satışlanmn 50.000 lirasının perakende, 300.000 liralık kısmının toptan satış olduğunu ve halıcılıkta perakende satışlar için bu yerde tesbit olunan ortalama !{ar haddinin %10 olduğunu farzedelinı.
Mükellefin özel komisyondaki izahatı sırasında perakende sattığmı bildirdiği
maliyet bedelinin 48.000 lira olarak açıklandığım ve bunun komisyonca
kabul edildiğini farzedelim.
halıların
tiği
Bu durumda misaldeki
gayri safi kazanç :
şahsın
perakende suretiyle
50.000
-48.000
---
2.000 liradıi·.
14-
sattığı halılardan
elde et-
Ortalama
4i8.00{)
X
ımr
haddine
~e
b.esapla.naeak gayri
~fi ~ç.:
1 1)
4.800
liradır.
100
Aradaki 4.800 - 2.000 = 2.800 lira fark mükellef adına ikmalen tarh edilecek
kazanç kısmım ifade eder. Dii§üklük sebebi izah edildiği takdirde böyle bir verginin aranmayacağı tabiidir.
Misal : 3 : imalat işi ile uğraşan bir mükellefin durumu şöyledir :
Bu zümreye giren mükelleflerde satılan malın maliyet bedeli Vergi Usul Kanununun 275' inci maddesine göre tesbit olunur. Aşağıdaki misal bu madde hükmü
de gözönünde bulundurulmak suretiyle tertip edilmiştir.
Perakende satuı ............ o .. o."
MamUl devri .. o............. o....
Mamül devri ...............
15.000
İptidai madde devri .......... ..
18.000
İptidai madde alışı ........... . 120.000
Ücretler .......................... .
50.000
İşletme giderleri .............. .
30.000
Genel giderler .................... .
7.000
Safi kar ......................... ..
16.000
Toplam
256.CHJO
o
Satılan malların
.... o
maliyet bedelinin
hesaplanması
Toplamı
yıla
21.0{)0
256.000
Mamul devri
İptidai madde devri ........ .
İptidai madde alışı ........... .
Ücretler
....................... .
İşletme giderleri . , ............ .
Ertesi
235.000
:
15.000
18.000
120.000
50.000
30.000
233LOOO
mamUl devri .. .
21.000
maliyeti ..... . 212.000
Satılan malın
Bu maddeye ait imalatçı ortalama kar haddi nisbetinin %13 olduğu kabul edilirse, bu ııisbetin satılan mala uygulanması halinde, ortalama gayri safi kazanç
(212.000 x 0,13 ~ 27.5:60) olarak belirmektedir.
Mükellefin
bildirdiği
gayri safi kazanç
miktarı ise
23.000 liradan ibaret bu-
lunmaktadır.
Safi kar ......................... ..
Genel gider
16.000
Toplamı
23.000
7.000
Bu duruma göre, mükellefin bildirdiği gayri safi kazanç, ortalama kar haddinin perakende satışlarına uygulanması sonunda bulunan gayri safi kazanca nazaran, (27.560 - 23.000 = 4.560) lira düşüklük gösterme~tedir.
-
15 -:-
Tabiatiyle Vergi Dairesi, mükellefi, bu .düşüklüğün· sebebini izaha dav:et.edecektir.
Farzedelim ki, mükellef, defterlerinde ücret olarak gösterdiği 50.000 liradan
ayda 300 lira, yılda 3600 lira genel giderler arasında yer alınasi gereken muhasiplik ücretini yanlışlıkla ücretiere dahil ettiğini bildirir ve isbat ederse, gayri safi
kazancındaki düşüklüğü isbat etmiş sayılır ve hakkında herhangi .bir tarhiyat
yapılmaz.
Bu durumda sözü edilen 3.600 lira genel gider olup, dolayısiyle beyan olunan
gayri safi kazanca gireceğinden satılan malın maliyeti 209.400 ve buna ortalama
kar nisbeti uygulanmasiyle bulunan gayri safi kazanç 27.222 lira, mükellefin, beyan ettiği gayri safi kazanç ise 26.600 lira olacaktır.
Ortalama kar haddi uygulanmasiyle bulunan 27.222 lira gayri safi kazançla,
mükellefin bildirdiği gayri safi kazanç 26.600 lira arasındaki fark bin liranın altında bulunduğundan, mükellefe bu esasa göre herhangi bir muamele yapılınıya
cağı tabiidir.
Misal:
bir şahıs içkili gazino işletmektedir. Beyanına göre 1963
ve diğer genel giderleri toplamı 174.800 lira; hasılat toplamı
189.450 lira ve müessesenin safi karı 189.450 - 174.800 = 14.650 liradır. Bu iş
nev'i için tesbit olunan ortalama kar haddi %30 farzedilmiştir.
N.
adındaki
yılındaki işletme
Mükellefin beyannamesinde işletme giderlerini tefrik etmemiş olduğunu düşü
nelim. Bu gibi hallerde toplam giderin %10 unun işletme giderleri dışında kalan
giderler, kalanının işletme gideri olarak nazara alınması 66 sayılı Gelir Vergisi
Genel Tebliği ile uygun görülmüş olduğundan, misaldeki işletme ve genel giderlerin bu esasa göre ayrılması lazımdıır.
174.800
X
10
Genel giderler : - - ' - - - 100
=
17.480 liradır.
174.800 X 9{)
İşletme giderleri: - - - - - = 15'7.320
100
liradır.
Mükellefin gösterdiği gayri safi kazanç:
Kar
Genel giderler
Gayri safi kazanç
14.650
+
17.48'0
32.130 liradır.
Ortalama kar haddine göre gayri sil.fi kazanç :
157.320
X
30
- - - - - = 47.196 liradır.
100
132.130 = 15.066 lira fark 1000 liradan fazla oliçin mükellefin izaha davet edilmesi lazım gelir. Fazlalık izah edilmediği
ta!<"dirde 15.066 lira üzerinden ikmalen ve cezasız vergi tarh olunur.
İki kazanç arasında, 47.196 -
duğu
D)
Ta§ıma
i§leriyle
uğraşılması
:
Misal : Şehirlerarası ta§ıma işleriyle uğraşan bir şahsın, yıl içindeki genel
giderleri (kırtasiye, matbua, posta, ilan, reklam giderleri ile vergi, resim, harçlar
ve saire gibi) 5·000 lira, i§letme giderleri, vasıtamn yakıt, yağ, tamir, bakım giderleriyle amortismanları, şoför, şoför muavini, hostes ... ücretleri, motorlu kara
taşıtlar vergisi, trafik sigortası ve nakii vasıtalarına ait diğer sigorta primleri,
-16-
yazıhane, servis istasyonu, garaj, terminal "binalarmıı, ait kira, amortisman, sigorta ve saire gibi masraflar) ... 65.000 lira olarak tesbit olunmuştur. Yıl içinde
elde olunan hasılat 72.000 lira, safi karı 2.000 lira; o yer için takdir olunan ortalama kar haddi nisbeti %20 farzedilmiştir.
Mükellefin beyannarnede gösterdiği gayri safi kazanç 1:
Kar
Genel giderler
Gayri safi kazanç
2.000
+
5.000
7.000 liradır.
O:rt.aL'ıma Mr hadd:i:ne göre hesaplanan gayri 'Safi kaz;anç :
65.000 X 20
= 13.000 liradır.
100
Mükellefin gösterdiği gayri safi kazanç ile ortalama kar haddi esasına göre
bulunan gayri safi kazanç arasındaki fark : 13.000 - 7.000 = 6.000 liradır.
6.000 lira üzerinden mükellef adına ikmalen ve cezasız vergi tarhı gerekir. Şut
kadar ki mükellef, hasılatındaki düşüklüğü izah etmiş olursa kendisinden böyle
bir verginin aranmasına lüzum yoktur,
Ortalama kar haddi esasının ve buna ait olarak bundan evvelki tebliğlerle bu:
tebliğde yapılmış olan açıklamalann müessesenin tatbikatiyle doğrudan doğruya
ilgili memur ve mükelleflere ve mükelleflerin bağlı oldukları teşekküllere her
türlü imkan ve vasıtalardan faydalamlarak, izah edilmesi, bilgisizlikleri veya kammlara vukuflarının yetersizliği sebepleriyle istenilen bilgileri gerektiği şekilde
vermeyen mükelleflere ne yolda izahta bulunabileceklerinin anlatılması, hakların
da ikmalen tarhiyat yapılmış olanların bu vergilere karşı İtiraz Komisyonundan
önce uzlaşma komisyonlarına başvurabileceklerinin ve bu komisyonların gerektiğinde vergi miktarını indirmeye yetkili bulunduklarının hatırlatılması, uzlaşma
nın mümkün olmaması halinde İtiraz Komisyonuna müracaat edilebileceğinin ve
komisyondan karar çıkıncaya kadar tahsilat yapılmıyacağının, İtiraz Komisyonu kararlarına karşı Temyiz ve Danıştay yollannın açık olduğunun duyurulması icap eder.
Gereğinin bu esaslara göre ifasını rica ederim.
bu
-17-
1976 - 1978 takvim yıllarında Ankara, İstanbul ve İzmir illerindeki 'T" '-Cal'lu
iiÇin uygulanmak üzere özel Komisyonlarca takdir olunan ve «<rtalama Kar
Hadleri Merkez Komisyonu» tarafından incelenerek kesin miktarlan tayin edilen
o.rtalama kar hadleri emtia ve i:;ı nevileri itibariyle aşağıda gösterilmiştir.
Keyfiyet 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 26/6/1964 gün ve 485 sayılı Kamunun 4 üncü maddesi ile değişik 43 üncü maddesi uyarınca ilan olunur.
O. SINIF : YiYECEK, iÇECEK, KEYiF v.b. İHTiYAÇ MADDELERİ
Alım
Grup Bölüm Poz.
00
İmalat İthalat satım
BAKKALLAR (Bakkaliye ve kantariye
emtiası ile tekel maddeleri, şeker gaz,
ekmek, alkollü ve alkolsuz içkiler ve
benzeıi ihtiyaç maddelerini menızucen_
satanlar.)
Bakkaliye ve kantariye emtiası
Tekel maddeleri
Tekel dı:;ıı alkollü içkiler
Toz ve kesme :;ıeker
Memba suyu, gazoz, kola v. b. içilecek
maddeler
Margarin Arrnillerince tesbit edilen kar
haddi uygulanacaktır.
NOT
Bakkallarda satılan gaz, ekmak, züccaciye tuhafiye hır'
davatı v.s. ilgili
gruplarında
000
001
002
000
004
005
12
16
25
25
12
5
18
3
20
gösterilmiştir.
ET, SAKADAT, KÜMES VE AV HAYVANLAR! GRUBU
Kasaplar
Tavukçular (Canlı ve kesilmiş kümes
ve av hayvanları, yumurta satanlar)
Yumurta
010
011
012
Sakatçılar
013
Pastırma,
20
13
12
Salam, Sucuk, Sosis v.b.
SU ÜRÜNLERİ GRUBU
25
Su ürünleri mamulleri (Tuzlama, kurutma, tüt- süleıne, konserve v.s. yollarla imal edilen su ürünleri. ı
MEYVE VE SEBZEıCİLER
030
0300
18
20
Balıkçılar
020
021
031
10
25
20
17
17
Meyve
Kavun, Karpuz
Sebze
17
17
-ıs-
6nıp
Aimı
İmaJAt İthe.Iiit satım.
Bölüm Poz.
HUBUBAT,
NEVi UN
04
040
0400
BAK.LİYAT
VE
UN
VE
HER
MAMULLERİ
GRUBU
Zahireciler
Unculac (Çuvalla veya açık un satanları.
Değirmen ve un fabrikalannın
perakende satışlan için imalat sütunu
kullanılır.)
0401
0402
0403
041
042
043
044
05
Hayvan yemi (Ot, saman dahil'!
Sun'i ve vitaminli yemler
Bulgur
EKJMEK (İmalat sutunu fırın ve ekmek
fabrikalan için, alım satım sütunu
ise baklmllar ve diğer ekmek satanlar
için kullanılır. ı
Simitçi ve börekçi fırınlan
Makarna, bisküi (Paketli un dahil)
Nişasta (Glikoz dahil)
ŞEKER.
PASTA
VE
10
lO
ll
ll
20
14
1QI
20
15
12
5
4
15
12
12
12
25
20
18
23
18
25
22
22
22
20
20
30
30
3el
25
25
25
MEŞRUBAT
GRUBU
050
0500
051
0510
Şekerciler (Şeker şekerleme, çikolata,
helva, reçel, kuru pasta v.b. maddeler.)
Tahin ve tahin helvası
Pastacılar (Salonlu pastaneler için
(610) pozisyon bak.)
Şerbet,
dondurma, boza, şıra v.b.
(Salonu olanlar için 614 pozisyona
bak.)
052
053
060
061
062
063
15
Tatlı
ve börek v.b. CSalunu olanlar
için 61 inci gruba bak.)
Yufka, kadayıf, ,gülHiç
MEZECİLER ve BÜFELER (Meze, hazır yemek, turı;ıu, sandaviç v.b. memzucen satanlar, salonu olan ve içki
içilen yerler ile sinema, tiyatro, vapur, hava alanı, plaj, stadyum ve kapalı salonlardaki büfeler hariç.)
Meze (Şarküteri)
Sanda viç to st
Meyve suyu, (Ta bil ve taze)
Turşu, turşu suyu
NOT :
Mezecilerde ve büfelerde satı
lan tekel maddeleri, tekel dışı
alkollü içkiler ile büfelerde satılan gazete, mecmua, pul v.s.
-19-
30
42
25
Qru:J) Bölüm,
P~.
imalAt
İthalat satım
~
07
070
071
0710
08
080
09
090
091
maddeler bu pozisyonda göliterilen nisbete değil ilgili pozisyonlannda gösterilen nisbet;_
lere tabidir.
KURU KAHVE VE KURU YEMiŞ
Kuru kahveeHer
Kuru yemişçiler
Leblebiciler
SÜT VE SÜTTEN MAMuL MADDE'LER GRUBU (Süt, yağ, yoğurt v.b.}
Peyni.r (Her nev'D
SAİR YiYECEK, İÇECEK VE İHTi
YAÇ MADDELERİ GRUBU
Zeytin, zeytinyağı
Haşha§, susam,
ayçiçeği yağı
v.b.
(Tasırhaneler)
002
Tuzcular
Buz
Sabun (Her nev'i)
093
094
1.
SINIF
12
25
20
10
20
17
23
20
15
15
10
15
15
25
17
12
12
20
12
12
GİYECEK, TAKILACAK, SÜS VE ZİYNET EŞYASI
TUHAFİYE, KONFEKSiYON, P:ARFÜMERİ, FOS BİJUTERİ GRUBU
10
1004
Tuhafiyeciler (Kadın, erkek çamaşın;
trikotaj, çorap gömlek; çantıı, şemsiye, şapka, kravat v.b. a:qesuvar e§yası tuhafiye hırdavatını
memzucen
alıp satanlar.)
Kadın çam.aşın (Korse, sütyen dahil)
Trikotaj
Çorap
Gömlek, Pijama, kravat, mendil (ısmarlamacılar için 132 nci
pozisyona
bak.)
Şapka (Fötr, kumaıj ve hasır şapka)
1006
Şapka.cılar
35
1006
Kasket, apolet, kokart,
Tuhafiye hırdavatı
Şemsi ye
LEVAZIMATÇILA.RJ
TerZi levazımatı
100
1000
ıoo1
1002
1003
1007
W08
1:01
1010
1011
1012
Kadın
(Kadın)
dikiş
nişan
22
30
18
18
22
18
22
18
23
23
25
18
18
18
18
18
18
25
25
22
18
22
22
30
levazımatı
(Masrafçılan) (Düğme, toka, dantel, bel lil.sti~, fermuar. v.b. satanlar)
(Düğme
basma ve çorap çekme dahil).
İbrişimciler (Kazzazlar dahil)
-20-
37
25
23
.35
20
Alım
imalat
Grup Bölilin Pm:.
1013
103
Örgü yünü satanlar (Naylon v.b. örgü
iplikleri dahil).
KONFEKSiYON VE HAZ:ı;R ELBİSE
Erkek konfeksiyonu
Kadın konfeksiyonu
Bebek ve çocuk eşyası
Fos bijüteri (Taklit ziynet eşyası)
35
40
104
Parfüırneri
30
102
1020
1021
1022
1040
(İt.riyat)
Kolonyacılar
İthalat satım
25
25
25
20
18
18
22
25
32
25
18
25
14
15
15
25
30
40
35
DOKUMA MAMüLLERİ GRUBU
11
Manifaturacılar
110
1100
Parça ve k.ilo ile
kumaş
satanlar
Kumaşçılar
lll
112
Havlucular (Havlu v.s. hamam eşyası,
çarşaf satanlar)
Beyazcılar (Çarşaf, Peçete, örtü v.b.
satanlar)
Mefruşat (Perdelik, döşemelik kmnaş,
korniş v.b. aksesuvar dahil)
Yer ve sofrıa muşambaları
Tülbentçiler
113
114
115
116
117
Çadır
12
imalil.tçıları
AYAKKABI VE
GRUBU
KADIN
Ayakkabı'cılar (Hazır erkek, kadın ve
121.
Kunduracılar
ayakkabılanı
(Ismarlama
123
124
Ayakkabı
17
25
19
210
15
15
12
3Q
22
10
ayakkabı
yapanlar)
Lastik, plastik, hasır ayakkabı, terlik
patik ve kavafiye
Kadın çantacıları
(Deri, süet, sun'i
deri, plastik hasır çanta)
122
22
ÇANTASı
120
çocuk
15
levazırnatı
32
25
20
30
20
13
DİKİŞ
13
130
1300
1301
GRUBU
Terziler (Erkek - Kadın) a) Malzeme
(Kumaş hariç) iı,ıyeri tarafından temin edilen
b) Malzeme {Kumaş hariç) müşteri
tarafından temin edilen
Terziler (Erkek) a) Malzeme (Kumaş
hariç) işyeri tarafından temin edilen·
b) Malzeme (KUma& hariç) müşteri
tarafından temin edilen
Terziler (Kadın) a) Malzeme (Kuma§
hariç) işyeri tarafından temin edilen
b) Malzeme (Kumaş hariç) müşteri
-21-
37
32
25
22
22
Grup Böliim Poz.
131
132
133
134
1340
1341
tarafından temin edilen
Tüccarlar terziler
(Erkek- Kadın)
(Kuma§ satışları için lll inci pm:.
na bak.)
Gömlekçiler (lsmarlama gömlek, pijama yapanlar)
ݧlemeci ve yağlıkçılar (Piko,
plise,
sırına, klaptan v.b. işler dahil)
Yorgancılar
(Yatak, minder
v.b.
dahil)
Parmuk
Yün, yapağı, tiftik
32
30
30
25
30
20
10
10
35
25
25
SAİR GİYİM EŞYASI
14
Kürkçüler (Suu'i kürkler hariç.)
Deri elbiseciler
Eski elbiseciler (Kullanılmış giyim
140
141
142
30
eşyası)
143
144
2.
Keçe ve kevelci
Sun'i kürkler
SINIF : EV
eşyası
20@
21
2113
2100
2101
211
212
213
214
25
EŞYASI
EV VE MUTFAK CİHAZ VE ALETLERİ GRUBU
(Buzdolabı,
çamaşır
makinası, radyo, ütü, diki§ makinası,
şofben gibi elektro-mekanik, elektroterınik, elektronik, mekanik cihaz ve
aletler ile gaz sobası, lüks kömür sobası, gaz ocağı gibi eşyayı meın.zucen
satanlar.)
Televizyon
CAM, PORSELEN, KRISTAL, PLASTİK, SERAMIK EŞYALAR İLE HER
NEV'İ MUTFAK EŞYASI GRUBU
20
15
15
20
30
Züccaciye ve billüriye
Avizeler a) Cam
b) Kristal
Abajurcular
Alüminyum e§yla
PHl.stik eşya (Plastik oyuncak dahil)
Seramik eşya
Bakır ve sair madeni eşya
20
20
20
10
25
25
30
20
20
35
50
25
20
5
23
23
23
20
15
18
18
18
Mobilyacılar
22
20
Döşerneciler
22
22
25
20
MOBiLYA, HALI, KİLİM, KARYOLA,
SOMYA, ÇOCUK ARABALARI GRUBU
22
22ı0
2200
2201
Mobilya
marangozları
-22-
llalıeılar
2210
2211
2212
'2213
23
24
<Halı
Baıtanıye
ve k1l1mi
memzueen satanlar)
·ıs
Halı
13
l'l
16
li
1'1.
17
Çocuk arabaları
Battaniye
Kilim
Karyola., somya
ÇELtK MOBiLYA VE BÜRO EŞYA
HASIR EV ~YAS! (Has:ı.rdan koltuk,
masa., sandalya v.b.)
SARACİYE (Deri, kösele, sun'i deri ve
pl§.stikten her türlü bavul, çanta,
kemer v.b.)
KULLANILMIŞ EV EŞYASI
SAİR EV EŞYASI
Çömlekçiler (Topraktan testi, vaao,
saksı 1'.b.)
Hasır, süpürge, kıtık v.b.
Her nevi tahtadan ev ve kullanma ~yası (Elbise askısı, ütü
tahtası,
tel
dolap, ekmek tahtası, nalın, kundura
ve şapka kalıpiaFı, ı:ıçı, v.b.)
Tahtadan yapılmış ambaHl.j sandığı ye
kutusu (Bu pozisyon 553 nolu pozis-
yona
25
17
12'
20
ıs
!lt
ıs
alınmıştır.)
ÇuL çaput, pala, paçaYra. v.b.
3. SINIF
301
KERESTE, KÖNTRAPLAK,
stTN*İ
TAHTA, KAPLAMA, I...EVHA, v.b.
GRUBU
Keresteciler
Iskarta kereste
Formika, sun'i tahta, park.e, duralit
302
~~
Değramacılar
SI
300
3oQ
31
310
31!
3)12
32
İNŞAAT MALZEMESi
15
~
(Kapı,
pencere)
CAM (Kapı, pencere, vitrin camları
inşaat camlan
Cam tamircileri (Cam tamiri, resim
camı ve çerçeveleri, ayna v.b. yapanlar.)
Serelarda kullanılan camlar
İNŞAAT DEMİRİ, DEMİR VE KUR~UN BORU, SAÇ ·v.b.
20
17
15
2i
lılit
25
15
Alım
imalat,
Gmp ·Bölüm· Poz.
İthalat satım
NALBURİYE, İNŞAAT HIRDAVATI,
BOYA, SIHHİ TESİSAT MALZEMESi
33
GRUBU
330
3300
3301
3302
3303
3304
3305
3306
3307
3308
Nalburlar
Çimento
Boya Kimyevi
Boya Anilin
Tuğla, kiremit
Plastik inşaat malzemesi
Tecrit maddeleri ( Zift, katran, katranlı muşamba v.b.)
Briket, .künk, mozaik ve mozaik lavabo,.
hela taııı v.b.
Kireç (İmalat sütunu kireç ocaklan
için kullanılacaktır.
El illetleri (Keser, balta, bıça.k kazma,
kürek, balyoz v.b.)
satı
3310
3311
3312
3313
3314
3315
3316
36
360
37
20
20
18
2.0
3()
30
3
12
12
7
15
20
15
15
10
22
12
20
30
16
20
30
15
inşaat hırdavatı (Havagazı
331
332
16
malzemesi ile
dahil)
Fayans eııya
Alçı (İnşaat alçısı
ve su tesikalorifer radyatörü
6
hariç) Nalbur
Marley
Kalorifer radyatörü
Kara fayans
Kalorifer kazanı
Binalarda kullanılan yakıt ve su tanklan
Sıhhi tesisat malzemesi (Emaye veya
fayans lavabo küvet v.b. şofben, sifon,
termosifon v.b.)
TESİSATÇILAR (Havagazı, su kalorifer ve elektrik tesisatçıları)
KUM, ÇAKTI. TAŞ (İmalat sütunu
istihraç edip satanlara, alım satını
sütunu ocakçıdan alıp naklini yapmak
suretiyle satanlara uygulanacaktır.)
MERMERCİLER (Mermerden ve taş
tan mezar taşı, lavabo, hela taşı v.b.
yapanlar)
Mermer levha
Bina enkazı
-24-
35
15
20
10
6
4
3
8
8
20
8
30
17
12
25
20
20
15
20
Grup Bölüm Poz,
(EL:EKTRİKLİ VE ELEKTRİKSİZ) MOTOR VE
MAKİNELER, TARIM VE TAŞIMA ARAÇLARI VE MAL~
4, SINIF :
40
ZEMELERİ İLE MADENi EŞYA GRUBU
TAŞIMA VE TARIM ARAÇ, MAKİNA
VE MALZEMELERİ
400
Otomobil, otobüs, kamyon, traktör,
motosiklet, bisiklet v.b.
4000 Otomobil (Şu kadar ki arnillerınce veya arnillerince tanınan yetkiye dayanı
lamk ana bayilerce verilen bayilik belgesi olanlarda kendilerine tanınan kar
oram uygulanır).
4001 Otobüs (Şu kadar ki arnillerince veya
arnillerince tanınan yetkiye dayanıla
rak ana bayilerce verilen bayilik belgesi olanlarda kendilerine tanınan kı\r
oram uygulanır),
4002 Kamyon (Şu kada.r ki arnillerince veya
arnillerince tanınan yetkiye dayanıla
rak ana bayilerce verilen bayilik belgesi olanlarda kendilerine tanınan kar
oranı
400ı3
4004
401
4010
4011
4012
402
10
lO
uygulanır).
Kamyonet (Şu kadar ki arnillerince
veya arnillerince tanınan yetkiye dayanılarak ana bayilerce verilen bayilik
belgesi olanlarda kendilerine tamnan
kfu' oram uygulanır).
Motosiklet, bisiklet
Otomobil, otobüs, kamyon, traktör,
motosiklet, bisiklet yedek parçalan
Otomobil, otobüs, kamyon, traktör,
motosiklet, bisiklet l§.stikleri
Akümülatör
Motnrlu taşıtlara ait camlar
Karöseri, damper, akaryakıt ve su
10
lO
15
so
30
25
16
ıo
30
w
25
16
taşıma tankları
Oto hurdacılan
Tarırın
makine
403
404
405
4050
4051
4052
406
4000
407
27
ve aletleri
(Pulluk,
mibzer v.b.)
Akaryakıt bayileri
Akaryakıtlar (B enzin, mazot, gaz v.b.)
Makina ve moto.r yağlan
Damıtık ve asitli su
Araba ve araba levazımı
Saraçlar (Koşum terbiye hamut)
Taşıt araçlan döşem.eciliği
-25-
ıs
6
6
20
20
15
15
20
20
6
6
20
ı
o
4
4
u
l5
ıo
10
15
Abm
imalat
Grup Bölüm Poz.
41
42
420
4020
43430
431
432
4320
433
434
4340
4341
MOTOR, MOTOPOMP, TULUMBA v.b.
ELEKTRIK, MOTOR, MAKİNA, AVADANLIK VE MALZEMELERİ
Elektrik malzemesi
Pil
HIRDAVAT VE MADENI EŞYA
Demircil er
Sobacılar (Dökme ve saç soba, soba
borusu, temnosifon, kuzine v.b.)
Her türlü demir ve demir dağrama
Demir mobilya ve süsleme eşyası (Demirden yapılan bahçe, balkon sandalye ve masaları, saksılar, askı, kitaplık
v.b.)
Tenekeciler
Kantar, terıazi, dirhem
Kantar (büyük)
Kantar (küçük), terazi, dirhem v.b.
VİNÇLER
44
İthalat satım
17
20
12
20
20
20
20
12
12
12
25
25
25
15
30
18
22
25
20
25
22
15
15
20
15
15
5. SINIF : MUHTELİF iMAL VE AUM - SATlM İŞLERi
50
MÜCEVHERAT, SAAT, GÖZLÜK, üPTİK ALET VE CİHAZLAR GRUBU
Gümüş eşya
500
5000
Mücevheratçılar
5001
bilezik hariç)
SARRAFLAR (Altın ve sikke
5002
Altın
ve kuyumcular
5010
502
5020
51
510
5100
5101
5102
bilezik
Saat
Saat tamircileri
Optik aletler, cihazlar ve malzemeleri
(Fotoğraf. sinema, pwjeksiyon makinaları, mikroskop,
dürbün ve güne§
gözlükleri, fotoğraf ve sinema film ve
kağıtları v.b.)
Fenni gözlükçüler
TIBBİ
VE KİMYEİ
MADDELER
ALETLER VE CİHAZLAR GRUBU
Eczaneler (Tıbbi müstahzar, parfümeri, bebe ihtiyaç maddeleri,
spor
malzemeleri, sıhhi malzemeler ve magistral ilaçlar)
Tıbbi
müstahzarlar (Ecza dolapları
bu pozisyondaki nisbete tabidir.)
Magistral ilaçlar
Bebe ihtiyaç maddeleri
NOT : Partümeri için 104 üncü, spor
malzemeleri için 530 uncu,
sıhhl malzemeler için 511 inci
-26-
15
23
18
1,50
7,50
20
45
30
1,50
6
18
27
27
18
20
altın alım
satımı ı
50,1
20
(Altın
25
25
20
20
30
30
20
Alım
Grup Bölüm Poz.
imalat ithalat
Tıbbi
511
512
513
5130
pozisyona bak.
ve cerrahi alet, cihaz ve malze-
meler
Ortopedi eşyası
Suni gübre, veteriner ve zirai mücadele ilaçları
Suni gübre (Şu kadar ki satı§ fiyatlarının resmi makamlarca tesbiti halinde buna nazaran bulunacak kar oranı
uygulanır)
5131
5132
514
52
520
5200
521
5210
Başarat
öldürücü maddeler
Zirai mücadele ilaçları
Deterjanlar (Temizleme tozu, çama§ır suyu ve leke tem.izleyici maddeler
dahil)
KİTAP, KIRTASİYE, BÜRO ALET
VE MAKİNALARI GRUBU
Kitapçılar (Kitap, dergi, gazete) (imalat sütunu kendi yayınlarının perade satışını da yapan
yayınevlerine
aittir.)
Gazete, dergi, model (imalat sütunu
gazete, der.gi, model yayınıayıp bizzat
okuyucuya sa tanlar için kullanılır.)
Kırtasiyeciler (Ders araçları ve büro
malzemesi dahil)
Zarf, kağıt, kartpostaı
Kağ;ıtcılar
522
523
!524
525
526
5260
53
530
5300
5301
5302
5303
531
5310
532
5320
satım
Büro alet ve makinaları
Eski kitapçılar
Ciltçiler
Matbaalar
Kartvizit matbaaları (Lastik damga,
mühür kaşe imali v.b. dahil)
EGLENCE, SPOR, TURİZM, MERAK,
EV SÜSLEME EMTİASI GRUBU
Avcılık, balıkçılık, spor, deniz ve denizcilik alet ve malzemeleri
Avcılık malzemesi ve silah
Deniz ve denizcilik malzemeleri
Akvaryum ve süs balığı
Kuşçular (Süs kuşları, kuş kafesi ve
kuş yemi)
Oyuncakçılar (Oyun aletleri dahil)
Oyun kağıdı (İskambil)
Antika ve turistik eşyalar, hatıra e§yası ve pul
Antikacılar
-27-
25
30
20
30
15
25
17
22
12
15
20
15
20
25
20
16
20
25
16
25
25
20
25
25
20
20
25
25
20
30
25
25
25
15
20
lO
6
ll
15
20
25
18
23
25
20
25
30
35
30
301
40
35
20
35
40
18
15
18
25
35
20
10
35
50
·Abm
İınaiM ;İthalAt satım
Grup Bölüm Poz.
5321
Pua (Kolleksiyon
alıını
5322
5323
633
5330
540
55
550
5500
5501
5502
551
552
553
5530
5531
5532
5533
5534
5535
554
555
556
557
558
559
5590
5591
5592
5593
5594
ve
hatıra
pullan
satımı)
Kehribar ve oltu
taşı
mamulleri
Lületaşı ımamulleri
Müzik alet ve malzemeleri, notıı plıtk
Plak
ÇİÇEJa.,ER
(Çelenk, buket, sepet
çiçekleri, çiçek !ide ve tohumlıı,n
(İmaHI.t sütunu satı§ mağazalıtrı bulunan yetişti.riciler için, alım satım sütunu ise yetiştiricHerden alıp satanlar
için kullanılır.)
Tohumcular (Fide, saksıda, çiçek, tohum, çiçek so~anı ve Hdçları)
SAİR İMAL VE ALIM- SATIM İŞLERİ
Yakıt maddeleri
Maden kömürü ve linyit (imalat sütunu ıstihraç edip perakende satanlıtr
için kullanılır.)
Odun, kömür, çıra
Oksijen, bütan, propan v.b. gazlıı,r
(Satış fiyatlarının resmi makamlarca
tesbiti halinde buna nazaran bulunacak kılr oranı uygulanır)
Bu poZisyon kıtldınlmıştır.
Aktarlar
Ambalaj malzemesi
Her nevi çuval kanaviçe ip urgan halat velense v.b.
Kağıt ve mukavva esaslı ambalaj malzemesi
Plastik esaslı ambalaj malzemesi
Tahta esaslı ambalaj malzemesi
Cam esaslı ambalaj malzemesi
Dondurma ile birlikte verilen her türlü külalı ve kaplar
Damga pulu, kıymetli kağıt
Posta pulu
Piyango bileti
Cenaze levazımatı
Canlı hayvan
Diğer iımal ve alım satım işleri
Her nev'i mad,eni hurda
Gemi hurdası
Kadın saçı ve pernka
Rejenere kauçuk
Bakır mamulatı (214 üncü
pozisyon
dışında kalanlar)
-28-
so
BO
85
35
so
so
!i
35
sb
30
25
25
22
il.7
14
20
20
oo·
20
20
20
23
H
4
4
7
20
20
u
30
1.5
20
20
60
60
50
50
85
li
13
Mal sahibi
Grup Bölüm Poz.
Kiracı
6. SINIF : OTEL, PANSİYON, BAR, GAZİNO, LOKANTA
KAHVEHANE, KIR BAHÇESi, PI~AJ VE EMSALİ EGLENCE
VE İSTİRAHAT YERLERİ
LOKANTA VE BENZERİ İŞLET
MELER
Al Belediye tarifesine tabi olanlar :
içkisiz lokanta, kafeterya ve kebapçılar
Aşçi, köfteci, piyazcı, çorbacı, işkem
beci ve pideciler
Salonlu büfeler (Sinema, tiyatro, hava
alanı, istasyon, plaj ve kapalı salon
büfeleri ile alaminüt yemek yenen
yerler bu pozisyona dahildir.)
İçkili
Iokantalar v.b. (Atraksiyon
mahiyetinde olmamak üzere yemek
müziği olan yerler dahil)
Ayakta içki içilen yerler
Meyhane ve birahaneler
Aile mutfağ-ı işletenler
B) Tur;_stU{ tarifeye tabi olanlar :
a) :tçkisiz lokant2lar
b) İçkHi lokantalar (yemek müziğ·i
olan yerler dahil.)
Vapur ve stadyum büfeleri
PASTA, MUHJI-LLEBİ, TATLI, rv!EŞ
RUBAT SALONL.ARI
Pastahaneler
Muhallebiciler
130
600
601.
602
603
604
605
606
607
600
ın
610
611
612
Tatlıcıla.r
613
Börekçi ve
614
Meşrubat
boğaçacılar
salonlan (Bo;oa,
şıra,
22
19
17
25
22
26
21
20
25
26
24
20
13
16
14
26
21
21
lll
24
24
24
24
2@
20
20
20
35
30
salep,
tuqu ve tuqu suyu vb. ve>:en yerler)
DÜ-rf,J:ıi.NME VE OYUN
62
SALONLARI
(Bil.:lrdo, msf.a futbolu, talih maki-
naları
620
6200
621
622
623
bulundurulan
kahvehanelere
bu pozisyon kullamlır.)
Kghvehane, kıta2thane, çayhane
Kahve ocağı işletenler
Briç, bezik ve bilardo salonları
Talih makinalan ve masa futbolu
saloııları (Tilt salonları)
Kır bahçesi ve kır gazirıoları
(Yemeksiz, içkisiz ve müziksiz (Yemekli
ve i·]kili olanlar için 600
üncü po"Cisyonlara bak.)
ile girilenler.)
-29-
32
27
28
24
55
50
110
100
35
30
veya 603
(Duhuliye
Grup Bölüm Poz.
Müzikli gazino ve bahçeler (İçkisiz,
yemeksiz) (Yemekli ve içkili olanlar
için 630, 631 inci poz. bak.)
İÇKİLİ EGLENCE YERLERİ
Gazinolar (Belediye tarifesine
tabi
olanlar)
Gazinolar
(Turistik tarifeye tabi
olanlar)
Pavyonlar (Belediye tarifesine tabi
olanlar)
Barlar
Kokteyl salonu ve dansingler CDiskotekler dahil)
SEYiR, TEMAŞA VE HALK EGLENCE YERLERİ
Bu pozisyon kaldırılmıştır.
Bu pozisyon kaldırılmıştır.
Konser salonları ve duhuliye ile girilen gazinalar (Duhuliye üzerinden
rüsum alınanlar hariç
Lunapark, cambazhane, atlıkarınca
v.b. eğlence yerleri
OTEL VE BENZERİ İŞLETMELER
Oteller (Belediye tarifesine tabi olanlar) (Kaplıca, ılıca, içme v.b. tesislerle beraber işletilen oteller için 664
üncü pozisyona bak.)
Turistik oteller
M oteller
Mokamp ve kampingler
Hanlar
Pansiyonlar
Özel öğrenci yurtları
TEMİZLEME VE
SAGLIK İŞLET
624
63
630
631
632
633
64
640
642
643
644
65
650
651
652
653
654
655
656
66
Mal sahibi
Kiracı
40
35
33
30
33
30
60
65
50
60
50
30
25
40
35
20
16
16
16
15
20
25
18
14
14
14
12
18
20
55
65
50
50i
25
35
80
65
60
35
45
50
55
45
40
55
MELERİ
660
6600
6601
6602
661
6610
662
633
664
665
666
Berber ve kuaförler
Kadın berberleri
Erkek berberleri
Kadın ve erkek herberieri
Güzellik enstitüleri
Jimnastik ve masaj salonları
Fin hamamları (Saunalar)
Hamam ve banyolar
Kaplıca, ılıca içmeler
Plajlar (Deniz hamamları dahil)
Yüzme havuzları
55
30
40
90
75
701
42
50
70
SAİR İŞLETMELER
67
670
Düğün salonları
30-
Grup Bölüm Poz.
Mal sahibi
Dans dershaneleri işletenler
Vestiyerler
Tenis, minyatür golf v.b. spor tesisleri işletenler
Genelevler ve birleşme evleri
Umumi heHlJar
671
672
673
674
675
7. SINIF
700
7000
70Öl
701
7010
70111
7012
7013
702
7020
7021
7022
7023
703
71
710
7o
60
60
50
65
55
80
70
40
TAŞIMA İŞLERi
Grup Bölüm Poz.
70
Kiracı
KARA TAŞIMA İŞLERi
Otomobil işletenler
Taksi işletenler
Dolmuş işletenler
Kamyon işletenler
Kamyon işletenler 5 tonluğa kadar
Kamyon işletenler 5 tondan yukarı
Kamyonet pikap ve triportör işletenler
Akaryakıt ve su tankeri işletenler
Otobüs işletenler
Otobüs işletenler (lO- 20 kişilik)
Otobüs işletenler (21 - 30 kişilik)
Otobüs işletenler (31 - 40 kişilik)
Otobüs işletenler ( 40 dan fazla kü,ıilik l
Her nevi motorsuz kara taşıtları
SU TAŞIMA İŞLJllRİ
Liman dahilinde çalışan motorsuz
Amortis-
Amortis-
manlı
mansız
20
20
20
25
15
20
15
20
20
25
20
25
20
22
25
30
25
27
30
35
10
lO
20
20
20
20
25
25
23
23
15
20
40
25
20
25
25
taşıtlar
7100
7101
7102
7103
Eşya taşıyan
Eşya taşıyan
İnsan taşıyan
dolmuş kayıkları
İnsan taşıyan
Liman
711
yelkenliler
mavnalar
gezinti kayıkları
dahilinde çalışan motorlu
taşıtlar
7110
7111
7112
7113
7114
Eşya
taşıyan pazarcı motorları
Tanker
motorları
Eşya motorları
İnsan taşıyan
İnsan taşıyan
varkalar
gezi motorları
35
20
15
20
25
Arınatörler
712
7120
7121
'7122
7123
7124
Tramp (Dış hatlarda)
Tanker (Dış hatlarda)
Liner (Dış hatlarda)
Tramp (İç hatlarda)
Tanker (İç hatlardal
-· 31-
17
14
18
30
15
33
18
28
31
21
© Copyright 2024 Paperzz
