ŞİRKETLER DÜNYASI YENİDEN YAPILANDIRMA İHTİYACI Şirketler dünyasında, kurumsal yeniden yapılandırma çalışmaları arttı ve ideal şirket modeli bulma yarışı başladı. Bu yarışın temelinde ise ortaklara ve yöneticilere gelen sorumlulukların, mevzuat çerçevesinde en aza indirilmesi yatıyor. S Av. Levent Berber Hukuk Bölümü Başkanı E: [email protected] T: +90 216 681 91 72 M: +90 530 035 71 70 on zamanlarda şirketlerin ve şirket topluluklarının kurumsal yeniden yapılandırma çalışmaları hız kazandı. Özellikle şirket ortaklarının ve yöneticilerinin mevzuat bakımından zorunlu olmamakla birlikte gereksiz sorumluluk altına girmiş olması ve hukuki risk alması, şirketlerin yeniden yapılandırma ihtiyacını ortaya çıkardı. Bilindiği gibi 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, kurumsal yönetim ilkeleri çerçevesinde şirket ortaklarına ve yöneticilerine çeşitli sorumlulukların yanı sıra eski Kanuna nazaran bazı önemli imkanlar da getirdi. Ancak kamuoyunda daha ziyade sorumluluklara odaklanıldığından yeni ortaya çıkan fırsatlar gölgede kaldı. Şirketlerin ideal bir kurumsal yapıya sahip olması için gerekli mevzuat altyapısı hazırlanmış olmasına rağmen henüz bu olanaklardan yararlanan şirketlerin, ortakların ve yöneticilerin sayısı son derece sınırlı. Önce büyük şirketler, holdingler ve şirket topluluklarında başlatılan yeniden yapılandırma çalışmaları artık hızla yayılıyor ve hayal gücümüzle sınırlı yeni şirket modelleri ortaya çıkıyor. YENİ MODELLER DOĞUYOR Kanun’da yeni anonim şirket modellerinin doğmasına sebep olan imkanlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz: • • • • Anonim şirketler, artık tek ortaklı dahi kurulabiliyor. Şirket ortakları, gerçek ya da tüzel kişiler (şirketler, vakıflar, üniversiteler gibi) olabiliyor. Anonim şirketlerde yönetim kurulu tek üyeden dahi oluşabiliyor. Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin göreve başlayabilmeleri için pay sahibi (ortak) olma şartı kalkıyor. 72 / KPMG GÜNDEM - NİSAN / HAZİRAN 2014 • • • • Yönetim kurulu üyesi olarak artık sadece gerçek kişiler değil, tüzel kişiler de seçilebiliyor. Tüzel kişinin yönetim kurulu üyesi olması halinde sadece bir gerçek kişiyi kendi adına hareket etmek üzere belirleyebiliyor. Yönetim kuruluna ait yönetim ve temsil yetkisi belirli şartlarla devredilebiliyor. Yöneticilerin kusur ya da ihmal neticesinde aldıkları kararlardan doğabilecek zararların tazminini sağlamak üzere “Yönetici Sorumluluk Sigortası” yaptırma imkanı doğuyor. Tahmin edileceği üzere Kanun’da, yukarıdaki hususlar dışında yeni şirket modelleri yaratmak için kullanılabilecek birçok başka hüküm bulunuyor ve liste uzayıp gidiyor. YÖNETİCİLERİN SORUMLULUKLARI Diğer taraftan Kanun’da yönetim kurulunun görev yetki ve sorumlulukları detaylı şekilde düzenlendi. Yönetim kurulu, Kanun’un 374. maddesi gereği kanun ve esas sözleşme uyarınca genel kurulun yetkisine bırakılmış bulunanlar dışında, şirketin işletme GEREKSİZ SORUMLULUKLAR RİSKLİ Yeni Kanun, eskisine göre daha adil bir sistem kurma olanağı getirdiğinden aşağıdaki örneklerden görüleceği gibi ortakların ve yöneticilerin gereksiz sorumluluk altına girmelerine gerek kalmıyor. Özellikle holdingler, şirket toplulukları, aile şirketleri ve büyük şirketlerin ortakları ve yöneticileri açısından hayati önem taşıyan konularda, gereksiz yüklenilen sorumlulukların ileride risk yaratması kaçınılmaz. ÖRNEK 01 Yönetim kurulu, bir “iç yönerge” düzenlemek suretiyle yönetimle ilgili görev ve yetkilerini kısmen veya tamamen devrederek sorumluluklarını (farklı teselsül) azaltabilecekken “iç yönerge” hazırlanmayan şirketlerde, yönetim kurulu üyelerinin tamamı (müştereken ve müteselsilen) sorumlu tutuluyor. ÖRNEK 03 konusunun gerçekleştirilmesi için gerekli olan her çeşit iş ve işlemler hakkında karar almaya yetkili kılındı. Yönetim kurulunun devredemeyeceği ve vazgeçemeyeceği görev ve yetkiler ise Kanun’un 375. maddesinde sınırlı sayıda belirtildi. Bunlar: • • • • • • Şirketin üst düzeyde yönetimi ve bunlarla ilgili talimatların verilmesi, Şirket yönetim teşkilatının belirlenmesi, Muhasebe, finans denetimi ve şirketin yönetiminin gerektirdiği ölçüde, finansal planlama için gerekli düzenin kurulması, Müdürlerin ve aynı işleve sahip kişilerle imza yetkisini haiz bulunanların atanmaları ve görevden alınmaları, Yönetimle görevli kişilerin, özellikle kanunlara, esas sözleşmeye, iç yönergelere ve yönetim kurulunun yazılı talimatlarına uygun hareket edip etmediklerinin üst gözetimi, Pay, yönetim kurulu karar ve genel kurul toplantı ve müzakere defterlerinin tutulması, yıllık faaliyet raporunun ve kurumsal yönetim açıklamasının düzenlenmesi ve genel • Artık tek ortaklı ya da az ortaklı şirket kurma olanağı varken eski Ticaret Kanunu nedeniyle en az 5 ortak şartını yerine getirmek için küçük hisseler verilerek ortak olmuş kişiler, halen ortak kalarak gereksiz sorumluluk almış oluyor. ÖRNEK 02 Ayrıca (hakim ortak/holding) tüzel kişinin, iştiraklerinde yönetim kurulu üyesi olması artık mümkünken; aynı (hakim ortak/holding) tüzel kişinin gerçek kişi ortaklarının, iştirak şirketinde doğrudan yönetim kurulu üyesi olması gereksiz sorumluluk alınmasına örnek olarak gösterilebilir. kurula sunulması, genel kurul toplantılarının hazırlanması ve genel kurul kararlarının yürütülmesi, Borca batıklık durumunun varlığında mahkemeye bildirimde bulunulması. Ayrıca Kanun, yönetim kurulu üyeleri ve yönetimle görevli üçüncü kişilere, görevlerini tedbirli bir yöneticinin özeniyle yerine getirmelerine ve şirketin menfaatlerini dürüstlük kurallarına uyarak gözetmelerine ilişkin yükümlülük getirdi. Diğer taraftan Kanun’un 562. maddesinde düzenlenen idari, adli para cezalarıyla hapis cezasını gerektiren suçlar, şirketlerin ortaklarını ve yöneticilerini önemli derecede baskı altında tutuyor ve artık bu tür sorumluluklar altına girmekten kaçınmalarına sebep oluyor. Sonuç olarak, yukarıda değindiğimiz hususlar nedeniyle şirketlere, ortaklara ve yöneticilere gelen sorumlulukların mevzuat çerçevesinde en aza indirilmesi için ideal şirket ve yönetim modeli bulma yarışı başladı ve dolayısıyla yeniden yapılandırma faaliyetleri olağanüstü hız kazandı l NİSAN / HAZİRAN 2014 / KPMG GÜNDEM / 73
© Copyright 2024 Paperzz
