Diencephalon Doç. Dr. Özlen Karabulut Anatomi AD Santral Sinir Sistemi Diencephalon Diencephalon, mesencephalon ile beyin hemisferleri(telencephalon ) arasında yer alan encephalon bölümüdür. 3. ventrikül (Ventriculus tertius)büyük bölümünü yanlardan sınırlar. Arka-altta, ventriculus tertius’un aquaductus cerebri ile birleştiği yerden başlar, üstte-önde for.interventriculare’ye (Monro deliği) kadar uzanır. Diencephalon Diencephalon Diencephalon, commissura posterior’u corpus mamillare’ye birleştiren bir çizgi ile mesencephalon’dan. Chiasma opticum’u foramen interventriculare’ye birleştiren bir çizgi ile de telencephalondan ayrılır. Diencephalon Diencephalon Tüm beyinde diencephalon’un sadece inferior yüzü görülebilir. Diencephalon Diencephalon’un üst yüzü yan(lateral) ventrikülün orta bölümünün tabanını oluşturur. Burada plexus choroideus ventriculi lateralis ve fornix yer alır. Dış yüzünü capsula interna kapatmıştır. İç yüzü 3. ventrikülün yan duvarını oluşturur. Bu yüzün üst kısmını thalamus, alt kısmını ise hypothalamus oluşturur. İkisini ayıran yapı sulcus hypothalamicus’tur. Diencephalon Alt yüzde önden arkaya doğru; Chiasma opticum Tractus opticus Infundibulum Tuber cinereum Corpus mamillare Chiasma opticum Tractus opticus Tuber cinereum Corpus mamillare DIENCEPHALON Pars dorsalis diencephali Epithalamus Pars ventralis diencephali Thalamus (ventralis) Metathalamus Thalamus (dorsalis) Hypothalamus Epithalamus Thalamus’un arka-üst tarafında; Stria medullaris thalami Trigonum habenulae Habenula Nuclei habenulares Corpus pineale (Gl.pinealis) Commissura posterior (commissura epithalamica) Stria medullaris thalamica Habenula Nuc. habenularis afferentlerini stria medullaris aracılığı ile corpus amygdaloideumdan, fornix aracılığı ile hippocampus’dan alır. Habenula Trigonum habenulae: Stria medullaris thalamica’nın arka ucunda yer alır. Habeluna: Trigonum habeulae’deki kabarıntıdır. Habenula’nın derinindeki çekirdek(perikaryon grubu) nuc.habenularis’dir.Çıkardığı impulslarla sindirim sistemi hareketleri ve tükrük bezleri salgıları üzerine etkili olur. Habenula Corpus pineale (Gl.pinealis) Corpus pineale (gl. pinealis,epiphysis cerebri) Retina’ dan(Işık duyusu) Nucleus suprachiasmaticus (tractus retinohypothalamicus) (Hypothalamus çekirdeği) Formatio reticularis (mesencephalon) Tractus reticulospinalis ile medulla spinalise Ganglion cervicale superius (Simpatik uyarı geçer) Nn.conarii Glandula pinealis Corpus pineale’nin fonksiyonu Corpus pineale’deki pinealosit’lerde bol miktarda melatonin ve seratonin mevcuttur. Simpatik uyarı, pinealosit içindeki mediatörlerin salgılanmasını inhibe eder. Simpatik etki ortadan kalkınca sekresyon başlar. Bu nedenle karanlıkta bezin salgısı artar.Yaşın ilerlemesi ile burada görülen kalsifiye taneciklere beyin kumu (acervulus cerebri) denilir. Corpus pineale Etkilediği endokrin bezler: -Hypophysis cerebri -Pancreas’ın Langerhans adacıkları -Gl. parathyroidea -Gl. suprarenalis -Ovarium ve testisler Bu etkisini ya doğrudan ya da hypothalamus salgısını inhibe ederek gösterir. Commissura epithalamica (Commissura posterior) Commissura posterior Commissura posterior(epithalamica) Colliculus superior’un ön ve üst tarafındadır.Transvers olarak uzanan beyaz lif demetidir. Bir kısım lifleri pupilla ışık reflexi ile ilgilidir. Metathalamus Corpus geniculatum laterale ve corpus geniculatum mediale’den oluşur. Metathalamus Corpus geniculatum laterale: Thalamus’un arka dış tarafındadır.Brachium colliculi superioris ile colliculus superiora bağlanır. Tractus opticus’a ait birçok lif burada sinaps yaptıktan sonra kortexteki görme merkezine gider. Metathalamus Corpus geniculatum mediale: Brachium colliculi inferior ile colliculus inferior’a bağlanır. İşitme yolları üzerinde bulunur. Metathalamus Corpus geniculatum laterale Thalamus’un arka-dış tarafındaki ovalimsi çıkıntıdır. Brachiium colliculi superioris ile colliculus superior’a bağlanır. Tr.opticus’u oluşturan liflerin büyük kısmı burda sinaps yaptıktan sonra görme merkezine giderler. Corpus geniculatum mediale Corpus geniculatum laterale ile colliculus inferior arasında bulunur. Brachium colliculi inferioris ile colliculus inferior’a bağlanır. Corti organından çıkan işitme duyusu ile ilgili impuls ileten lifler, cochlear çekirdeklerde nöron değiştirdikten sonra, lemniscus lateralis denilen lif demetini oluştururlar. Liflerin büyük bölümü çapraz yaparak karşı tarafa geçip colliculus inferior’da sonlanır.Colliculus inferior’dan corpus geniculatum mediale’ye gelen işitme ile ilgili lifler, burada sinaps yaptıktan sonra kortikal işitme merkezine giderler. Nuclei metathalami Nuc.geniculatus lateralis Nuc.geniculatus medialis Thalamus’un lokalizasyonu Thalamus’un lokalizasyonu Thalamus’un lokalizasyonu Thalamus ventralis(Subthalamus) Thalamus dorsalis ile tegmentum mesencephali arasında yer alır. Kas kontraksiyonu kontrolünde görev yapar. (Corpus striatum ile olan bağlantısı sayesinde). Zona incerta: Mesencephalondaki formatio reticularis’in subthalamus’taki devamıdır. Thalamus (dorsalis) Ventriculus tertius’un superolateral duvarını oluşturan bu bölüm diencephalon’un en büyük bölümüdür (3/5). Yumurta şeklinde bir gri cevher kitlesi olup iki adettir. Birçok çekirdekten oluşan thalamus, koku duyusu hariç, tüm duyu impulslarının cortex cerebri’ye gitmeden önce toplandığı ve değerlendirildiği önemli bir istasyondur. Ön ucuna tuberculum anterius thalami denir. Arka uçta pulvinar yer alır. Thalamus (dorsalis) Üst yüz stratum zonale ile kaplıdır(İnce beyaz cevher tabakası) Lateral yüz lamina medullaris externa ile kaplıdır(beyaz cevher). Capsula interna ile komşudur. Her iki thalamus ortada ventriculus tertius(3. ventrikül) ile birbirinden ayrılmıştır. Thalamus’un medial yüzü, ventriculus tertius’un lateral duvarının üst kısmını oluşturur. Thalamus (dorsalis) Thalamus medial yüzü; Sulcus hypothalamicus(Thalamus-hypothalamus sınırıdır) Adhesio interthalamica(İki tarafın thalamus’unu birbirine bağlar) Thalamus (dorsalis) Thalamus arkada; Pulvinar thalami Thalamus (dorsalis) Sulcus choroideus(üst yüzdeki oluk) Plexus choroideus ventriculi lateralis Thalamus (dorsalis) Tela choroidea ventriculi tertii (üst yüzdeki sulcus choroideusun medialinde kalan bölümdür). Lamina affixa (lateral) (Epandim hücrelerinden oluşur) .Thalamus’un üst yüzü ile nuc.caudatus arasında sulcus terminalis yer alır. •V.thalamostriata superior (V.terminalis) Sinir liflerindenoluşan (beyaz cevher)demetine Stria terminalis denir. Thalamus (dorsalis) • Thalamus (dorsalis) Thalamus’un bağlantıları Thalamus’un bağlantıları Thalamus’un bağlantıları Capsula interna Thalamus’un iç yapısı Lamina medullaris medialis Nuclei thalami(Thalamus’un çekirdekleri) Nuclei anteriores thalami:Lamina medullaris medialisin ön ucu ikiye ayrılınca, aralarında kalan çekirdeklerdir. Nuclei dorsales thalami: Lamina medullaris medialis ve lateralis arasında dorsal yarımda yerleşmişlerdir. Nuclei ventrales thalami:Lamina medullaris medialis ile lateralis arasında ventral yarımda yerleşmişlerdir. Nuclei thalami Nuclei mediales thalami: Lamina medullaris medialis’in medialinde yer alırlar. Nuclei posteriores thalami:Thalamus’un arka kısmında yerleşmişdir. Nuclei mediani thalami:Ventriculus tertius’a yakın olan bölümde yerleşmişlerdir. Nuclei intralaminares thalami: Lamina medullaris medialis içerisinde yerleşmiştir. Nuclei thalami Nuclei anteriores thalami Ön grup çekirdeklerin spontan dikkatin düzenlenmesi ve dikkati çeken bilgilerin hafızaya alınması ile ilgili olduğu düşünülmektedir. Nuclei mediales thalami Affektif davranışlar ve emosyonel durum ile ilgilidir. Nuclei ventrales thalami Lemniscus medialis ve tractus spinothalamicus ile gelen lifler Nuc.ventralis posterolateraliste sonlanır.(VPL) Nuclei ventrales thalami Tad duyusu ile ilgili lifler nucleus ventralis posteromedialis’e (VPM) ve oradan kortexte 43 no’lu merkeze geçer. Thalamus’un Fonksiyonel Önemi Koku duyusu dışında tüm duyular, thalamus’a uğradıktan sonra cerebral kortex’e ulaşırlar. Thalamus bu duyuların hem iletilmesinde hem de integrasyonunda rol alır. Cerebellum ile de bağlantılı olduğundan motor fonksiyonların düzenlenmesinde, limbik sistemle bağlantılı olduğu için emosyonel durum üzerinde etkisi vardır. Thalamic sendrom Thalamus ile cerebral cortex arasındaki yolların tek taraflı lezyonu veya thalamusun kısmi lezyonlarda karşı tarafta duyu kaybı(Anestezi) oluşur. Karşı tarafta ise ağrı duyusunun abartılı algılanması sözkonusudur. HYPOTHALAMUS Hypothalamus 3. ventrikülün sulcus hypothalamicus’un altında kalan bölümünün yan ve alt duvarını sınırlar. Hypothalamusun ön tarafında bulunan area preoptica chiasma opticum’dan lamina terminalis ve commissura anteriora kadar uzanır. Chiasma opticum Lamina terminalisten hypophysis cerebri’ye kadar uzanır. Ön dış kısmından N. opticuslar girer. Arka dış kısmından ise tractus opticuslar çıkar. Tuber cinereum Corpus mamillareler ile infudibulum arasında yer alır. Infudibulum ile devam eden gri cevher kitlesidir. Corpus mamillare Tuber cinereum’un arka tarafında iki yuvarlak kitledir. Gri cevher kitlesidir. Arkasında bulunan kribroz alana substantia perforata posterior denir.Buradan A. cerebri posterior’un dalları geçer. Hypothalamus’un İç Yapısı Medialden laterale doğru üç tabakadan oluşur: 1-Zona periventricularis 2-Zona intermedia 3-Zona lateralis Hypothalamus’un Fonksiyonları -Otonomik kontrol -Termoregülasyon -Endokrin kontrol -Sıvı alımının kontrolü -Gıda alımın kontrolü -Biyolojik ritm -Üreme -Emosyonel davranışlar Glandula pituitaria Os sphenoidale’de sella turcica’da yerleşmiştir. Adenohypophysis ve neurohypophysis’ten oluşur. A. hypophysialis superior(infundibulum üst kısım çevresinde ağ) et inferiorlar (infundibulum alt kısım çevresinde ve neurohypophysis sinüzoidlerinde) tarafından beslenir. Glandula pituitaria Adenohypophysis’in kanlanması vv. portales hypophysiales ile olur. Infundibulum’daki sinusoidler, vv. portales hypophysiales ve adenohypophysis’deki sinuzoidlerin oluşturduğu sisteme Hypophysis’in Portal Sistemi denir. Sinuzoidler V. hypophysialis inferiorlar ile beynin venöz sinuslarına direne olur.
© Copyright 2024 Paperzz
