Analizin tamamına ulaşmak için lütfen tıklayınız.

2014-3
EKONOMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
Mart Ayı Enflasyon Gelişmeleri
Stratejik Düşünce Enstitüsü (SDE) Ekonomi Koordinatörlüğü olarak 2014 yılı Mart ayı Fiyat Gelişmeleri
Analizimizi sizlere sunuyoruz. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Nisan Perşembe günü açıklanan aylık
fiyat gelişmeleri verilerine göre Mart ayına ait aylık ve yıllık Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) artış oranları
beklentilerin üzerinde karşımıza çıkarken yıllık Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi’nde (Yİ-ÜFE) bir önceki aya kıyasla
sınırlı bir gerileme gözlenmektedir.
2014 MART Tüketici Fiyat Endeksi ve Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Değişimleri Tablosu (%)
TÜFE
(aylık)
TÜFE
(yıllık)
1,13
8,39
Önceki
12 Aylık Yılın
Ortalam Aralık
alara
Ayına
Göre
Göre
TÜFE
TÜFE
7,70
3,57
Yİ-ÜFE
(aylık)
0,74
Yİ-ÜFE
(yıllık)
12,3
1
12 Aylık
Ortalam
alara
Göre YİÜFE
Önceki
Yılın
Aralık
Ayına
Göre
Yİ-ÜFE
6,95
5,52
ÖKTG- ÖKTG- ÖKTG-I
H (aylık) H (yıllık) (aylık)
1,25
9,52
1,20
ÖKTG-I
(yıllık)
9,32
Kaynak: TÜİK
TÜFE’de yıllık enflasyon oranı %7,89’ten %8,39’a ciddi denebilecek bir artışla son 8 ayın en yüksek seviyesinde
karşımıza çıkarken aylık olarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşmiştir. Çekirdek enflasyon rakamları
daha önceki aylarda yaşanan artış trendinin üzerinde ve son yılların en yüksek seviyelerinde karşımıza çıkmıştır.
TÜFE’deki etkenlere göz attığımızda özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarındaki yükseliş ile gıda ve alkolsüz içecekler
grubu, beklenenden erken gerçekleşen ve mevsimsel fiyat artışları yaşanan giyim ve ayakkabı grubu, döviz kuru
ve vergi düzenlemeleri nedeniyle otomobil ve yine döviz kuru etkisiyle ev eşyası fiyatları enflasyondaki yükselişe
etki etmiştir. Çekirdek enflasyon rakamlarında döviz kuru etkisiyle yüksek düzeyde bir yükseliş gözlenmektedir ve
bu durum ileriki dönem için yukarı yönlü enflasyon sinyali vermeye devam etmektedir.
Yİ-ÜFE rakamlarını incelediğimizde yıllık olarak önceki aya göre sınırlı bir gerileme yaşanmış olsa da karşımıza
yine hayli yüksek bir oranla çıkmıştır. Döviz kurundaki geçişkenliğin etkisi halen sürmektedir. Gıda, tekstil,
elektronik ürünler ve motorlu taşıt fiyatlarındaki artış Yİ-ÜFE’yi yukarı yönlü etkileyen temel faktörlerdir.
1
2014-3
EKONOMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
2
2014-3
EKONOMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TÜFE) ve YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (Yİ-ÜFE)
TÜFE
Gıda ve Alkolsüz
İçecekler
Alkollü İçecekler ve
Tütün
Giyim ve Ayakkabı
MART Ayı TÜFE ve Alt Kalemler (%)
2013
Ağırlık
Aylık
Yıllık
100
0,66
7,29
2014
Aylık
1,13
Yıllık
8,39
24,45
2,04
8,10
2,10
10,12
5,29
0,00
16,31
-0,02
3,10
7,17
0,86
6,44
2,49
7,30
Konut
16,41
0,23
9,84
0,23
4,84
Ev Eşyası
7,52
0,09
4,49
0,90
7,64
Sağlık
2,44
0,48
2,03
0,85
7,02
Ulaştırma
15,54
-0,05
4,03
0,88
13,74
Haberleşme
4,70
0,02
6,64
0,27
0,88
Eğlence ve Kültür
3,36
0,33
1,17
0,68
7,97
Eğitim
2,26
0,09
5,12
0,19
9,98
Lokanta ve Oteller
6,58
0,62
9,40
1,33
12,51
4,28
0,29
7,57
1,20
5,27
Çeşitli Mal ve Hizmetler
Kaynak: TÜİK, TCMB
TÜFE’de alt gruplar incelendiğinde en yüksek artış aylık olarak giyim ve ayakkabı grubunda, yıllık olarak en
yüksek artış ulaştırma grubunda gözlenirken aylık olarak tek düşüş alkollü içecekler ve tütün grubunda, yıllık
olarak en az artış yine haberleşme grubunda gözlenmiştir. Geçmiş verileri incelediğimizde gıda, ev eşyası,
ulaştırma grupları ileriye yönelik enflasyon sinyali vermektedir. Şubat ayında aylık olarak fiyatı en çok artan ürün
%29,01 ile karnabahar olurken fiyatı en çok düşen ürün %6,46 ile salatalık olmuştur. En yüksek fiyat artışı yıllık
olarak TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) bölgesinde yaşanırken aylık olarak TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli)
bölgesinde yaşanmıştır. Mart ayında TÜFE’de yer alan 432 maddeden; 49 maddenin ortalama fiyatlarında
değişim görülmezken, 297 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 86 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş
gerçekleştiği belirtilmiştir.
MART Ayı Yİ-ÜFE ve Alt Kalemler (%)
Ağırlık
Yİ-ÜFE
Madencilik ve
Taşocakçılığı
İmalat
Elektrik, Gaz Üretimi ve
Dağıtımı
Su Temini
Kaynak: TÜİK, TCMB
2013
2014
100
Aylık
0,81
Yıllık
2,30
Aylık
0,74
Yıllık
12,31
3,97
0,61
8,63
-0,10
13,73
85,93
0,90
2,08
1,03
13,16
9,31
1,98
15,09
-1,69
1,12
0,79
0,39
11,04
0,56
9,00
3
2014-3
EKONOMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
Yİ-ÜFE’de, sektörler incelendiğinde aylık değişimlere göre en yüksek düşüş elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı
sektöründe gözlenirken yıllık olarak hiçbir sektörde düşüş yaşanmamıştır. Yine sektörel bakış açısıyla en yüksek
artış aylık olarak imalat sektöründe gözlenirken alt sektörlerde ise aylık olarak en yüksek artış deri ve ilgili ürünler
sektöründe gerçekleşmiştir.
Ana Sanayi Grupları (MIGs) sınıflandırmasına göre endeksteki en yüksek artış aylık olarak dayanıklı tüketim
mallarında ve yıllık olarak sermaye mallarında gözlenirken tek düşüş aylık olarak enerji kaleminde
gerçekleşmiştir.
Sonuç ve Beklentiler
TCMB’nin enflasyon hedefi %5; 2014 için enflasyon tahmini %6,6; 2015 için enflasyon tahmini %5,0’dır. Mart ayı
TCMB Beklenti Anketinde Mart ayı için beklenti aylık %0,65; Nisan ayı için beklenti aylık %0,78; Mayıs ayı için
beklenti aylık %0,59; 2014 yılı için beklenti %7,98; 1 yıl sonrası için beklenti %7,31; 2 yıl sonrası için beklenti
%6,62’dir.
TCMB Enflasyon Hedefi ve Tahmini Tablosu (%)
2014
ENFLASYON
ENFLASYON
HEDEFİ
TAHMİNİ
2014 Enflasyon Raporu I
5,0
6,6
2015
ENFLASYON
TAHMİNİ
5,0
Kaynak: TCMB
Orta Vadeli Program’a Göre Yılsonu TÜFE ve GSYH Deflatörü Değişimleri Tablosu (%)
TÜFE
GSYH Deflatörü
Kaynak: BUMKO
2014
2015
2016
5,3
6,0
5,0
5,0
5,0
5,3
Önümüzdeki dönemde Haziran ayına kadar enflasyonda yukarı yönlü hareket beklenmektedir. Giyim ve ayakkabı
grubunda mevsimsel etkiler ile fiyat artışları, kuraklık ve son zamanlarda yaşanan don olayları nedeniyle gıda fiyat
artışları yanında döviz kurundaki iyileşme, petrol fiyatlarındaki seyir ilerleyen dönemde enflasyon üzerinde etkili
olacak faktörlerdir. Ayrıca Merkez Bankası’nın 24 Nisan’da gerçekleştirilecek olan Para Politikası Kurulu (PPK)
toplantısında alınacak kararlar ile ilgili olarak para politikası duruşunu korumasını beklemekteyiz. Yıl sonuna dair
enflasyon tahminine ulaşabilmek ise şu an için riskli gözükmektedir.
Ek Bilgiler:
1) Şubat Ayı Tarım Ürünleri Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE):
TÜİK tarafından 14 Mart tarihinde açıklanan Şubat ayı verilerine göre Tarım ÜFE aylık olarak %1,07 azalırken
yıllık olarak %9,52, 12 aylık ortalamalara göre %1,74 ve bir önceki yılın Aralık ayına göre %1,67 artış göstermiştir.
Sektörlerdeki değişime bakıldığında aylık olarak tarım ve avcılık ürünlerinde %1,49 oranında azalış, ormancılık
4
2014-3
EKONOMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
ürünlerinde %13,07 oranında artış, balıkçılıkta %0,37 oranında artış olarak karşımıza çıkarken yıllık olarak tarım
ve avcılık ürünlerinde %9,53 oranında artış, ormancılık ürünlerinde %11,83 oranında artış, balıkçılıkta %4,95
oranında artış şeklinde karşımıza çıkmıştır. Alt gruplara baktığımızda aylık olarak en yüksek artış canlı hayvanlar
ve hayvansal ürünler ana grubunda gözlenirken alt tarım gruplarındaki aylık olarak en yüksek artış turunçgillerde
gerçekleşmiştir.
2) Şubat Ayı Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE):
TÜİK tarafından 20 Mart tarihinde açıklanan Şubat ayı verilerine göre YD-ÜFE aylık olarak %0,07, yıllık olarak
%21,99, 12 aylık ortalamalara göre %10,25 ve bir önceki yılın Aralık ayına göre %5,80 artış göstermiştir.
Sektörlerdeki değişim ise aylık olarak madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %0,47 oranında azalış, imalat
sanayi sektöründe %0,08 oranında artış olarak karşımıza çıkarken yıllık olarak madencilik ve taşocakçılığı
sektöründe %18,34 oranında artış, imalat sanayi sektöründe %22,05 oranında artış şeklinde karşımıza çıkmıştır.
Alt sektörlere bakıldığında aylık olarak en yüksek artış diğer mamul eşyalar sektöründe gözlenmiştir. Ana Sanayi
Grupları sınıflamasına bakıldığında ise Şubat ayındaki aylık en fazla artış dayanıklı tüketim mallarında
gözlenirken yıllık olarak en fazla artış dayanıksız tüketim mallarında gözlenmiştir.
Kaynaklar:
www.tuik.gov.tr
www.tcmb.gov.tr
www.bumko.gov.tr
Göktuğ Şahin
SDE Ekonomi Koordinatörlüğü
5

Download Report