FOLİK ASİT VİTAMİN B9 VİTAMİN M ESRA ERKUT 070112027 Beslenme ve Diyetetik YAPISI; (pteroglutamik asit) 06.11.2014 u Doğal olarak folik asit poliglutamat molekülleriyle konjuge halde bulunur. u Doğada 150 den fazla folik asit yapısı bulunur. 06.11.2014 BULUNUŞU; BULUNUŞU; FOLLIUM=YEŞİL YAPRAK (follium:yaprak) u Bitkilerde yeşil yapraklardan elde edildiği için Folik asit adını almıştır. u Doğada bitkisel ve hayvansal dokularda yaygındır. u Birçok mikroorganizma folik asit sentezi yapabilir. ETKİ BİÇİMİ; u Folik asidin kendisi biyolojik olarak aktif değildir. u Tetrahidro folik asit(FH4) yapısı vitaminin aktif koenzim yapısıdır. NADP+H NADP+H FOLAT NADP Dihidro folat redüktaz (İNDİRGENMİŞ FOLAT) 7,8 dihidro folat NADP Tetrahidrofolat redüktaz 5,6,7,8 tetrahidro folat FOLİSİN FOLAT Emilimi ve Taşınması; ò İNTESTİNAL LÜMEN (JEJUNUM) DİYET FOLATI (POLİGLUTAMAT FORMU) konjügaz Enterosit(mono glutamat formu) enterohepatik DIŞKI SAFRA PLAZMA (5-CH3-FH4) dolaşım KARACİĞER İDRAR BÖBREK SİSTEMİK DOLAŞIM PERİFERAL DOKU u Folatın %50 si karaciğerde depolanır. u Metabolize olan folatın %20 si dışkıyla atılır. u Emilmeyen miktar 60-90 mcg’dır. Vitaminin İşlevleri Tek karbon birimlerinin taşınması; u Aktif yapı FH4 çeşitli oksidasyon olaylarında tek karbon birimlerini taşır. ! En okside karbon birimi C02 olup,biyotin tarafından taşınır. ! Tek karbon taşıyan folat derivatifleri birbirine dönüşebilir. !Yalnızca 5’10 metilen tetra hidrofolat yapısının 5-metil tetra hidrofolata dönüşümü irreversibledır. Metiyonin Sentezi 5-CH3-FH4 (KC de bulunan) metiyonin sentetaz (B12 vit.bağımlı) Metil grubu homosisteine transfer edilir. FH4 METİYONİN FH4 Homosisteinden metiyonin oluşumu : Metil FH4 FH4 Homosistein Metyonin SAM B12 (S-ADENOZİL METİYONİN) Nükleik Asitlerin Biyosentezi ADENİN GUANİN TİMİN Nükleik asitlerin önemli pürin ve pirimidin bazlarıdır. Aktif folat koenzimleri bu bazları dolayısıyla DNA sentezinde etkindirler. Timidilat biyosentezi; Timidilat biyosentezi; deoksiüridilat timidilat sentetaz timidilat u Aktif folat,tidimilata metil grubu vermekten sorumludur. u Tek karbon birimi transferi ‘5’,10’-metilen FH4’tan olur.Bu tepkimede folat sadece tek karbon birimi taşımaz,aynı zamanda sağladığı iki hidrojen metilen karbonun,metile indirgenmesini sağlar. Amino asitlerin dönüşümü Folik asit yardımcı enzimlerinin görev aldığı tepkimeler; SERİN+THFA HİSTİDİN+THFA GLİSİN GLUTAMİK ASİT RİBOZ-FOSFAT+SERİN+THFA PÜRÜN URASİL DEOKSİRİBONÜKLEOTİD+THFA deoksiribonükleotid Sistein+THFA METİYONİN tİmin Folat eksikliği; Sülfonamid ;PABA’nın analogu Sülfonamidler mikroorganizmalar tarafından folik asit sentezinde kullanılabilir.Bu durumda meydana gelen koenzim görev yapamaz.Bu nedenle sülfonamidler uzun süre ağız yoluyla alınırsa folik asit yetersizliğine neden olur Vitaminin yetersizliği ve hastalıklarla ilişkisi u Vitaminin pürin ve pirimidin oluşumlarında ve dolayısıyla DNA sentezinde yer alması,yetersizliğinde DNA replikasyonu ve hücre bölünmelerinin bozulmasına yol açabilir. u Hızlı çoğalan hücrelerde özellikle intestinal mukoz,karaciğer rejenerasyonu ve kemik iliği gibi yetersizlik hemen kendini gösterir. Dönüşüm hızı ; İntestinaldeki Epitelin villi hücrelerinde 30 gün Eritrositlerde 120 gün Dolayısıyla bu hücreler yetersizlikten hemen etkilenir. Gastrointestinal bölgedeki vitamin yetersizlik semptomları; DİLDE YANMA ÜLSER KARIN AĞRISI İŞTAH KAYBI KEYLOZİS DİYARE Megaloblastik(Makrositik) Anemi u Vitamin,kemik iliğinde eritrositlerin ve lökositlerin oluşumu ve olgunlaşması için gereklidir. u Yetersizliğinde ;Eritrositlerin yapıları büyür ve sentezlenenler yeterli olgunlaşamazlar.Eritrositler yapısal olarak büyürken,sayıları azalır ancak hemoglobin düzeyleri değişmez,aynı kalır.Bu yapıya ‘makrositik’ veya ‘megaloblastik’ anemi denilir. u DNA sentezi azalır,hücre bölünmesi yetersiz kalır ancak RNA oluşmaya devam eder. Makrositik anemide; ò Yorgunluk ò nefes darlığı ò deride solgunluk ò stolik hırıltıya rastlanır. ! Yetersizlik semptomları B12 yetersizliğinden ileri gelen hematolojik belirtilerden farklı değildir. Nöral Tüp Hatası(NTD) q Serum ve eritrositlerde folik asit düzeyinin düşük olması bebeğin nörol tüp hatası (NTD) özellikle omurilikte (spina bifida) sorunuyla doğmasına yol açar q Ü̈lkemizde folik asit yetersizliğine bağlı nöral tüp defekti (NTD) prevalansı 10 bin doğumda 30.1 (erkek: %43.9, kız: %56.1, Kız/ Erkek: 1.27) olarak belirlenmiştir. Folik asitin etkileri; Kalp hastalıkları Alzheimer hastalarına Kolon kanseri DEMANS Folat düzeyini etkileyen faktörler; u C vitamini,niasin ve B12 vitaminleri ile birlikte alınması biyoyararlılığı artırır.Niasin folatın redüksiyonuna,askorbik asit indirgenmiş folatın oksidasyonunu önlemeye,B12 de vücuttaki işlevlerine ve metabolik yararlılığa yardımcı olur. u Vitaminlerin çoğu indirgenmiş yapıda bulunmakta bu yüzden kolay okside olmaktadır.Pişirme,depolama ,kızartma gibi uygulamalarda %70 lere kadar kayıp gözlenir. u Bazı keçi sütü gibi özel yiyeceklerde folat düzeyi çok düşüktür. u Yiyeceklerde polyglutamat yapısında bulunduğundan,emilebilmesi için hidrolize olması gerekir.Malabsorpsiyon sendromu,çölyak,kron hastalıklarında hidroliz enzimlerinin yetersizliği sonucu emilimi bozarlar. u Maya,kuru baklagiller gibi bazı yiyecekler intestinal konjugaz inhibitör enzimleri içerir.Folatın emilimini etkilerler. u İnce bağırsakların fırça yüzeylerindeki folat hidrolitik konjugaz enzim aktivitesi için çinkoya gereksinim vardır.Çinko yetersizliğinde folat emilimi azalır. u Hamilelik,plesantanın büyümesi,uterusun genişlemesi ve kan basıncının artmasından dolayı folat gereksinmesi de artar.Hamilelerin demir gereksinimi de yükselir,hatta yetersizlik anemisine rastlanır.Megoblastik anemiye ikiz hamilelerde daha sık rastlanır(%2,5-5).Gereksinme normalin 2 katına çıkar. u Hemolitik anemide kemik hücreleri hiperaktiftir,bu DNA sentezini hızlandırır ve folata gereksinim artar. u Çok düşük folat yetersizliği olan hemolitik anemili kişilerde megablastik anemi görülme riski de yüksektir. Besinsel Kaynakları; u Karaciğer Mercimek Yarım kase =180 mcg ISPANAK 2 kase= 218 mcg u ıspanak portakal 1 büyük adet=55 mcg u Mercimek Portakal suyu 1 sb= 80 mcg kuşkonmaz 1 kase =79 mcg Ayçiçeği 1 avuç=82 mcg u Badem barbunya ½ kase =115 mcg u Fındık yumurta 1 adet=25 mcg u Kuru baklagiller u Ceviz u Fıstık ! Çabuk okside olmalarından dolayı taze sebzelerde üç günde %70 oranında kaybolur. ! Konserve yapılırken, pişirilirken,yemeği soğuttuktan sonra tekrar ısıtıp kullanırken ve et ve sebzelerin haşlama suyunun dökülmesinde folatın önemli kısmı kaybolur. !Besinlerdeki indirgeyici maddeler örneğin ;C vitamini folik asidin tahrip olma oranını azaltır. Günlük Gereksinim; Folik asit tüketim standartları Yaş,cinsiyet ve durum Günlük folik asit miktarı (mcg) 0-6 ay 65 7-12 ay 80 1-12 yıl 150-300 13 yıl ve yukarı 400 Gebelik için ek 200 Emziklilik için ek 100 sada Toksik Etki; u Güvenli üst düzey alımı: 400 mcg/günde u Ancak hamilelerde bu önerilmez. u Erişkinler için 15 mg kadar alımlarında toksik etki görülmemiştir. u Çinko ile etkileşimi halen tartışmalı olduğundan alımlarında özellikle hamilelerin dikkat etmeleri gerekir. Özet DOĞADAKİ FORMU:GLUTAMAT Metabolik reaksiyonlarda etkili şekli: Dihidro veya tetra hidro folat Folat emilim yeri esas olarak JEJUNUM’dur. Emilim monoglutamat şeklindedir. Serumda metiltetrahidrofolat monoglutamat halindedir. Folatın vücutta depo yeri:Karaciğer Depo şekli:METİL FH4 POLİGLUTAMAT Kaynakça u /Ders_Notlari/Tablolarla_Biyokimya/TB-Vitaminler.pdf Prof. Dr. Tanju ASI u http://drbonesshow.com/links/vitamins.html u http://www.fao.org/docrep/004/Y2809E/y2809e0a.html u http://tr.wikipedia.org/wiki/Folik_asit u Beslenme Biyokimyası Prof. Dr. Meral AKSOY u Biyokimya Cilt 2 Prof. Dr. Tanju Ası Ankara u Folik_Asit_Eksikliklerinde_Tani_Klinik_ve_Tedavi_Yaklasimlari %23Selma_Unal.pdf u B kompleks vitaminleri ve biyokimyası Dt. Yavuz TULUM u http://www.biocyc.org/META/NEW-IMAGE? type=PATHWAY&object=HOMOSER-METSYN-PWY u Beslenme Prof.Dr.Ayşe BAYSAL u Nükleik Asit Metabolizması Prof.Dr.Arif ALTINTAŞ u Folik Asit ve Saglık Üzerine Etkisi Türkiye 9. Gıda Kongresi Nuray Koca*, Feryal Karadeniz u http://www.urolab.com.tr/index.php u http://www.medikalakademi.com.tr/bagisiklik-sistemivitaminler-ilaclari/#! u Mental and Neurological Disorders Related to Vitamin B12 and Folic Acid Deficiencies u Beslenme ve Besinler Hikmet Yaşar Suat Melek u http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/B %2015.pdf Teşekkür Ederim.
© Copyright 2024 Paperzz
