FİZ 111 ÖDEV 1 Prof. Dr. Tolga YARMAN Yard. Doç. Dr. Azmi Ali ALTINTAŞ Soru 1 Erathostenes (MÖ 276 – MÖ 195), İskenderiye’deki A noktasında, öğle üstü, “güneş ışınlarının”, “toprağa dikine oturtulmuş bir sopa” ile, bir ϕ açısı ( tam dairenin ellide biri ) meydana getirdiğini gözlemleyip, bu açının, güneydeki bir mevkide, aynı saatte, sıfırlanmış olacağını düşünmüş. Böylelikle, bir deve sırtında, yuvarlak bir hafta boyunca, güneye doğru yol almış. Gerçekten de, Syene’deki (bugünkü Aswan) S noktasına gelince, düşüncesinin doğrulandığını görmüş. A ile S arasındaki mesafeyi 800 km olarak belirlemiş ve buradan, Dünya’nın yarıçapı, R’yi hesap etmeyi başarmış. a) Nasıl? b) Erathostenes R’yi, kaç bin kilometre bulmuş? Erathostenes gibi fevkalade akıllı bir adam dahi; Dünya’nın yarıçapının; aslında, dönem başında çözdüğünüz ödev çerçevesinde olduğu gibi; 2 örneğin İskenderiye’de; Güneş’in batışını, kumsalda, yatarak izlemesiyle beraber, ayağa fırlayıp, tekrar batmasına kadar geçen süreyi belirlemesi suretiyle de, ölçülebileceğini keşfetse; her halde hayal kırıklığı yaşardı, değil mi? (Söz konusu yöntem ise, ilginçtir, 1979’a kadar keşfedilmemişti!..)
© Copyright 2024 Paperzz
