lenf nodülleri ve dalak hastalıkları

LENF NODÜLLERİ VE DALAK
HASTALIKLARI
Dr. Mehmet ÇENŞİ
LENF NODÜLLERİ
Lenf nodülleri,lenfatik damarların üzerinde
bulunan adaptif bağışıklık yanıtının hücreleri olan
lenfositlerin yoğun olarak içeren sekonder lenfoid
organlardır.
 Adaptif bağısıklık sistemi B ve T lenfositlerden
oluşmaktadır
 B lenfositler yüzeylerindeki Ig ile antijenleri
tanımakta
 T lenfositler ise antijen sunan hücreler (dendritik
hücreler,langerhans histiyositleri,B
lenfositler,histiyositler) tarafından sunulan
antijenleri yüzeylerinde bulunan T hücre reseptör
molekülleri (TCR) ile tanımaktadır.

LENF NODÜLLERİNE YAKLAŞIM
Lenf nodu büyümelerinin büyük
çoğunluğu neoplastik olmayan sebeplere
bağlıdır.
 Erişkinlerde inguinal bölgede 0,5-2 cm’e
kadar olan LAP’ lar normal olarak kabul
edilir.
 Çocuklarda boyun bölgesinde 0,5-1 cm
boyutundaki LAP’ lar normal olarak kabul
edilir.




Lenfadenopatinin sebepleri araştırılırken
lokalizasyon,hastanın yaşı,genel durum göz
önünde bulundurulmalıdır.
Lenf nodüllerinin fizik muayenede ağrılı
olması akut inflamasyonlarda hızla büyüyen
kapsülün gerilmesi sonucu ortaya cıkar.
BENİNG LAP:
- Küçük
- İyi sınırlı
- Hareketli
MALİNG LAP:
-Sert
-Ağrısız
-Çevre dokuya yapışıklık
 Lokalizasyon ve etyoloji ile muayene
bulguları değerlendirildiğinde lenf
nodüllerinin büyüme sebepleri farklılık
göstermektedir.

Oksipital,submandibular,auriküler
LAP:
Baş ve yüz bölgesindeki enfeksiyonlar
 Böcek sokmaları
 Çocukluk çağında viral enfeksiyonlar

SERVİKAL LAP:
Diş,oral kavite,orofarenks enfeksiyonları
 Tbc
 Akciğer,baş boyun,mide karsinomları
 Lenfomalar

AXİLLER LAP:
Üst ekstremite enfeksi.
 Kedi tırmığı hastalığı
 Brusella

Meme ca
 Akciğer ca
 Lenfomalar

Bening
durumlar
Maling
durumlar
İNGÜİNAL LAP:
İngüinal bölgedeki LAP’lar çogunlukla
bening nedenlere bağlıdır.
 Venerel hastalıklar
 Prostatit
Bening
 Üretrit

Lenfomalar
 Maling melanom
 Genital bölgenin neoplazımları

Maling
Mediastinal ve batın içindeki LAP’lar
görüntüleme yöntemleriyle tespit edilir ve
boyutlarının patolojik olup olmadıgına
karar verilir.
 MEDİASTİNAL LAP:
 Tbc
 Sarkoidoz
 Akciğer tümörlerinin metaztazları
 lenfomalar

LAP SEBEPLERİ
Lenadenitler:Lenf nodüllerinin akut
veya kronik enfeksiyonla karakterli
hastalıkları
 Reaktif lenfadenopatiler:Lenf
nodüllerinde T veya B kenfositlerinin
herhangi bir antijenik uyarı sonucu
çoğalmasıyla karekterli durum
 Primer neoplastik hastalıkları:
Lenfositlerin veya antijen sunan hücrelerin
neoplastik proliferasyonu

Sekonder neoplastik hastalıklar:Lenf
nodüllerinin drene ettiği organ ve
sistemleri ilgilendiren maling tümörlerin
lap metaztazı
 Depo hastalıkları:B azı metabolik
hastalıkların sonucunda seyrekte olsa LAP
olur

Özel klinik sendromlarla birlikte
gözlenen LAP

Kikuchi LAP:
-Genç erişkinler
-Ateş,boğaz ağrısı, kas ağrısı(ÜSYE)
-Tek taraflı bir veya birkaç adet LAP
-Herhangi bir patoloji tespit edilememiş.
-Kendiliğinden 1-2 ayda iyileşmektedir.
SLE LAP
-Lokalize veya generalize LAP olabilir
-Genellikle biopsi gerekmez.Hızlı büyüyen
LAP oldugunda lenfoma ve diğer patolojik
durumları ekarte etmek için biopsi
yapılabilir.
RA LAP
-Axiller,servikal ve supraklaviküler bölgede
bulunur.
-RA olan kişilerde lenfoma gelişim riski
normal populasyona göre 2 kat artmıstır.
İLAÇLA İLİŞKİLİ LAP















Bazı ilaçların ilaç alerjisi mekanizmasıy ile akut veya uzun kullanımları
sonucu LAP gelişe bilir
Fenitoin
Fenobarbital
Propiltiyourasil
Abacavir
İndometazin
Fenilbutazon
Sülfünamidler
Karbamazepin
Primidon
Gabapentin
Halotan
Tetrasiklin
Antitimosit globulin
Methimazol
LAP saptanan hastada kullanılacak
tanısal yöntemler
1-Reaktif ve spesifik olmayan enfeksiyonla ilişkili klinik
hikayesi olanlarda genellikle enfeksiyon tedavisi verilip
lap boyutunda değişme olup olmadığı takıp edilir.
2-Neoplastik olduğu düşünülen LAP’lardan biopsi
yapılmalıdır.Biopside lenf nodu kapsülüyle birlikte
cıkarılmalıdır.(mediastinoskopi,laparoskopi)
3-Laparaskopi veya mediastinoskopi yapılamayan genel
durumu bozuk hastalarda ultrasonografi eşliğinde
“through cut” veya ince iğne biopsisi yapılabilir.
4-İmmunhistokimyasal yöntemler lenf nodülünde
metastazı olan hastalarda sıklıkla primer tm nereden
olduğunun anlaşılması için başvurulan yöntemdir.
DALAK
Sol hipokondriumda
 9-11. kotlar arasında
 12x7x3 cm boyutunda
 140-180 gr ağırlığında


Dalak kan yolluyla gelen antijenlerin filtre
edilip yok edildiği organızmanın en büyük
lenfoid organıdır.
DALAĞIN İŞLEVLERİ




Hematopoez:Doğum oncesi normal
hematopoezin gercekleştiği yerdir.Doğum
sonrası kemik iliği mikro cevresinin işgal
edildiği kronik myeloproliferatif hastalıklarda
dalakta ekstramedüller hematopoez
gerçekleşebilmektedir.
Kan hücrelerinin fagositozu:Yaşlanmış
kan elemanları dalakta yıkılır
Antikor yapımı:Dalakta bulunan dendritik
hücrelerin tanıttığı antijenlere karşı spesifik
antikor oluşturulur.
Kan elemanlarını barındırmak ve yıkım
SPLENOMEGALİ
Dalak 3-4 misli boya eriştiğinde kosta
altında ele gelebilir.
SPLENOMEGALİ SEBEPLERİ
 Bazı enfeksiyonler:enfeksiyoz
mononukleozis,tbc,tifo,brucella,CMV,mala
rya,histoplazmozis,toksoplazmozis,laishma
nia,ekinonok
 Non infeksiyoz inflamatuar
hastalıklar:RA,SLE






Depo hastalıkları:(Goucher,Neiman
Pick,mukopolisakkaridoz) amiloid splenomegaliye
neden olurlar
Neoplastik hastalıklar: Lenfomalar,akut ve
kronik lösemiler en sık dalak büyümesi yapar
Periferik kan hücre ve elemanlarına karşı gelişen
otoimmun patolojilerde splenomegali görülmekte.
Dalaktaki hücresel elemanların maling
transformasyonlarında da splenomegali
görülmekte
Metastatik tm de splenomegaliye yol acmaktadir
HİPERSPLENİZM

Dalakta hacim artışı ve staza bağlı olarak
kan elemanlarının yıkılması sonucu
sitopeniler olusmaktadir
AKSESUAR DALAK
Dalağın normal yapı ve fonksiyonlarına
sahip ek bir dokunun bulunması.
 Dalak işlevinin artığı otoimmun ve
herediter hadiselerde önemi
bulunur.(herediter sferositoz)

DALAK İNFARKTI
Dalak ana arter veya dallarının
tıkanmasına bağlı infarktüs oluşabilir.
 En sık kardiyak trombusler nedeniyle
olusur
 İnfarkt sonrası dalakta fibrozis gelişir ve
bu kitle görünümü oluşturabilir.
 Skar ile kitlenin ayirici tanıları önemlidir.

DALAK YIRTILMASI
Hayatı tehdit eden bir durumdur.
 Künt travma sonrası ortaya çıkar.
 Acil cerrahi grişim gerekir.
