izdüşüm

1/40
TEKNİK RESİM I
(İzdüşümler-1)
Prof. Dr. Mehmet TANRIVERDİ
İzdüşümler
Dokuz Eylül Üniversitesi,
Mühendislik Fakültesi
Maden Mühendisliği
İzmir-2013
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
2/40
İzdüşümler
• İzdüşüm Nedir?
• Cismin İzdüşümleri
• İzdüşüm Çeşitleri
• Görünüş Çıkarma
• Merkezi (Konik) İzdüşüm
• İzdüşüm Düzlemleri ve Bölgeler
• Paralel İzdüşüm
• Birinci İzdüşüm Metodu
• Eğik İzdüşüm
• Üç Temel Görünüş
• Dik İzdüşüm
• Üç Temel Görünüşün Çıkarılması
• Temel İzdüşüm Düzlemleri
• Gerçek Uzunluğun Bulunması
• Noktanın İzdüşümleri
• Doğrunun Tam Boyunun
Bulunması
• Doğrunun İzdüşümleri
İzdüşümler
• Düzlemin İzdüşümleri
• Düzlemin Gerçek Büyüklüğünün
Bulunması
• Alıştırmalar
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
3/40
İzdüşüm Nedir?
• Bir cismin bir düzlem üzerine çizilmiş şekli veya düzleme düşen
görüntüsüne izdüşüm denir.
• Örneğin, sinemada perdeye düşen görüntü, güneşli bir günde
yürürken oluşan gölgemiz veya bir ışık kaynağından çıkan ışınlarla
bir cismin duvara düşen görüntüsü birer izdüşümdür.
İzdüşümler
• İzdüşümün üzerine düştüğü düzleme izdüşüm düzlemi,
• İzdüşümün düzlem üzerine düşmesini sağlayan ışınlara izdüşüm
ışınları,
• İzdüşüm ışınlarının çıktığı varsayılan noktaya ise odak noktası
(bakış noktası) denir.
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
4/40
İzdüşümler
İzdüşüm Çeşitleri
Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği
Bölümü
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
5/40
Merkezi (Konik) İzdüşüm
İzdüşümler
• Işık kaynağının yakın mesafede olması, cismin boyutlarının izdüşüm
düzlemine büyük ve küçük olarak düşmesiyle oluşan izdüşümdür.
• Işınların cismin köşelerinden geçmesiyle elde edilen noktalar
birleştirilerek cismin izdüşümü oluşturulur.
• Mimari, reklamcılık ve dekorasyon teknik resimlerinin çizimlerinde
kullanılır.
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
6/40
Paralel İzdüşüm
• Işık kaynağının sonsuzda olması, cismin boyutlarının izdüşüm
düzlemine büyüme veya küçülme göstermeden düşmesiyle elde
edilen izdüşümdür.
• Bu izdüşümde ışınlar ışık kaynağına paraleldir.
İzdüşümler
• Paralel izdüşüm, eğik ve dik izdüşüm olmak üzere ikiye ayrılır:
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
7/40
Eğik İzdüşüm
İzdüşümler
• İzdüşüm ışınlarının birbirine paralel ve izdüşüm düzlemine eğik
(90°den farklı açılarda) olarak gelmesi ile izdüşüm düzlemi üzerinde
oluşan görünüşe eğik izdüşüm denir.
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
8/40
Dik İzdüşüm
• İzdüşüm ışınlarının düzleme dik gelmesi sonucu oluşan izdüşüme
dik izdüşüm denir.
• Bu izdüşümde izdüşüm çizgileri cismin bir yüzüne dik geldiği için,
cismin o yüzü ile izdüşümü aynı büyüklükte olur.
• Teknik resimde en çok kullanılan izdüşüm şeklidir.
Bugünkü dersin kalan kısmında dik izdüşüm konusunu inceleyeceğiz.
İzdüşümler
•
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
9/40
A
A
P
İzdüşümler
Y
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
10/40
Temel İzdüşüm Düzlemleri
• Üretimi yapılacak bir parçanın sadece bir yüzeyinin görüntüsü o
parçayı tanımlamaya yetmez. Yani cismin tek yönden görünüşü o
cisim hakkında yeterli bilgiyi vermez.
• Bu nedenle cisimlerin görüntüleri tek değil birden fazla izdüşüm
düzlemine düşürülür.
İzdüşümler
• Birbirine bitişik ve dik
konumda alınan, üzerine
izdüşümleri çizdiğimiz
düzlemlere “İzdüşüm
düzlemleri” denir.
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
11/40
Temel İzdüşüm Düzlemleri
•
•
Üzerine izdüşüm çizilecek olan düzlemler birbirine bitişik ve dik kabul edilir.
İzdüşüm düzlemlerini daha iyi anlamak için boş bir küpün açılımına bakalım:
İzdüşümler
Bu düzlemlere temel izdüşüm düzlemleri denir.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
numaralı düzlem : Alın düzlem (Düşey düzlem)
numaralı düzlem : Üst düzlem
numaralı düzlem : Sağ yan düzlem
numaralı düzlem : Sol yan düzlem
numaralı düzlem : Alt düzlem (Yatay düzlem)
numaralı düzlem : Arka düzlem
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
12/40
Temel İzdüşüm Düzlemleri
•
Görünüş çıkarmada genellikle 3 temel
izdüşüm düzleminden yararlanılır ki bu
düzlemleri bir arada bulunduran kapalı
şekle “Diedri” denir.
•
Diedri üzerinde bulunan izdüşüm
düzlemleri:
1. Alın izdüşüm düzlemi,
2. Yatay izdüşüm düzlemi,
3. Profil izdüşüm düzlemidir.
Diedrinin açılmış şekline ise “Epür”
denir.
İzdüşümler
•
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
13/40
Noktanın İzdüşümleri
A
AA
AA
AP
AP
P
A
AY
AY
Y
İzdüşümler
 Noktanın,
•
•
•
yatay izdüşüm düzlemine olan mesafesine “Kot”
alın izdüşüm düzlemine olan mesafesine “Uzaklık”
profil izdüşüm düzlemine olan mesafesine “Aralık”
denir.
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
14/40
Noktanın İzdüşümleri
AP
A
AA
A
AA
AY
u
Y
İzdüşümler
AY
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
15/40
Doğrunun İzdüşümleri
İzdüşümler
• Doğru parçasının uç
noktalarına ait izdüşümleri
ayrı ayrı çizilip birleştirilerek
doğrunun izdüşümleri elde
edilir.
• Noktaların uzaydaki
izdüşümleri birleştirilerek
doğrunun diedrideki izdüşümü
tamamlanmış olur.
• Diedrideki izdüşümler epür
düzlemine aktarılır.
• Doğrular, temel izdüşüm
düzlemlerine göre dik veya
paralel olabilecekleri gibi,
gelişigüzel de olabilirler.
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
16/40
Doğrunun İzdüşümleri
A
P
A
P
Y
İzdüşümler
Y
DOĞRU
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
17/40
Doğrunun İzdüşümleri
A
P
P
Y
İzdüşümler
Y
A
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
İzdüşümler
18/40
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
19/40
Doğrunun Tam Boyunun Bulunması
A
aa
a
aa
ka
ba
kb
A
ba
ay
by
b
ay
Y
İzdüşümler
Y by
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
20/40
Düzlemin İzdüşümleri
• Düzlemler de, temel izdüşüm
düzlemlerine göre dik veya
paralel olabilecekleri gibi,
gelişigüzel de olabilirler.
İzdüşümler
• Düzlemin izdüşümlerinin
çizilmesinde noktalardan ve
doğrulardan yararlanılır.
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
21/40
Düzlemin İzdüşümleri
ba
A
apbp
b
aa
P
a
da
a
b
apbp
c
d
cpdp
cpdp
ca
d
c
bydy
İzdüşümler
aycy
Y
aycy
bydy
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
22/40
Düzlemin Gerçek Büyüklüğünün Bulunması
ba
ba
aa
a
A
b
ca
aa
da
da
ca
d
aycy
c
İzdüşümler
c
a
bydy
Y
d
b
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
İzdüşümler
23/40
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
24/40
Düzlemin Gerçek Büyüklüğünün Bulunması
İzdüşümler
A
P
Y
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
25/40
ba
aa
Düzlemin Gerçek
Büyüklüğünün Bulunması
ca
ay
by
cy
a
b
c
İzdüşümler
b
c
a
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
26/40
Alıştırma - 1
İzdüşümler
• A(3,9,6) noktasının izdüşümlerini kareli kağıt üzerine serbest elle
çiziniz.
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
27/40
Alıştırma - 2
İzdüşümler
• A(3,9,2) noktası ile B(3,9,6) noktasını birleştiren doğrunun
izdüşümlerini kareli kağıt üzerine serbest elle çiziniz.
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
28/40
Alıştırma - 3
İzdüşümler
• A(3,1,2) noktası ile B(3,9,6) noktasını birleştiren doğrunun
izdüşümlerini kareli kağıt üzerine serbest elle çiziniz.
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
29/40
Alıştırma - 4
İzdüşümler
• A(3,1,2) noktası ile B(0,9,6) noktasını birleştiren doğrunun
izdüşümlerini kareli kağıt üzerine serbest elle çiziniz.
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü
30/40
Alıştırma - 5
İzdüşümler
• A(3,1,2), B(0,9,6) ve C(3,9,0) noktalarının birleştirilmesiyle oluşan
yüzeyin izdüşümlerini kareli kağıt üzerine serbest elle çiziniz ve
düzlemin gerçek alanını hesaplayınız.
Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü

Download Report