pusulaOcak

2012
OCAK-ŞUBAT
REHBERLİK SERVİSİ
AYLIK BÜLTENİ
TATİLİMİZ BAŞLIYOR HAYDİ OYUNA!
Sevgili anne babalar,
Bu gün itibariyle, ülkemiz genelindeki tüm okullar gibi
okulumuz da yarıyıl tatiline girdi. Bütün çocuklarımız bu tatili
hak etti. Yaşlarını düşünürsek onlar için kurallı ve programlı bir
zaman dilimini yaşamak bile çok yorucudur. Bu nedenle tatilin
öncelikle bir dinlenme, tekrar enerji toplama, ilgi alanlarını
geliştirme ve destekleme, okul döneminde kazanılan bilgi ve
becerileri pekiştirme amacıyla değerlendirilmesi yerinde
olacaktır. Bununla birlikte sizle bolca vakit geçirmeleri ve oyun
oynamaları da önemlidir.
Oyundan bahsetmişken çocuğun hayatında oyun ve
oyuncaklar ne ifade ediyor? Çocuklarınıza oyuncak alırken
nelere dikkat etmelisiniz? Bu bültende onlara değinmek
istiyoruz.
0–6
Yaş
Çocuğunun
Gelişiminde
Oyunun
Rolü
Oyun çocuğun gelişiminin en hızlı olduğu 4–5–6 yaş döneminde en
önemli öğrenme yoludur. Çocuk dış dünyayı oyunla öğrenir ve
onun yaşantısında sevgi, beslenme, uyku kadar önemli yer tutar.
Peki, oyun neden bu kadar önemlidir?
 Her şeyden önce oyun, çocukların bedensel, zihinsel, sosyal,
duygusal ve dil gelişimini destekler.
 Çocuklar oyun oynarken keyifli zaman geçirir, bu da onların
kendini iyi hissetmesini sağlar.
 Büyümenin hızlı olduğu dönemlerde vücut daha enerjiktir.
Oyun çocukların enerjisini boşaltmasını sağlar ve
rahatlamasına yardımcı olur.
 Çocuklar oyun sırasında özellikle grup oyunlarında
arkadaşlarıyla iletişim halindedir. Bu da onların
sosyalleşmesine ve dil gelişimine olumlu yansır. Ayrıca
paylaşma duygusunun gelişimine yardımcı olur.
 Çocuklar kurallı oyun oynadıklarında kurallara uymayı öğrenir.
Aynı zamanda oyunun kuralları çocuklar tarafından
belirleniyorsa kendi fikirlerini ifade etmeyi de öğrenirler. Bu
şekilde sorumluluk ta alırlar.
 Çocuklar oyunlarda arkadaşlarını taklit edebildiği gibi
büyükleri de taklit edebilir. Model alma yöntemiyle öğrenmiş
ve bazı davranışları pekiştirmiş olurlar.
 Çocuklar sadece bildikleri oyunları oynamazlar kendileri de
oyun kurabilirler böylece yaratıcılığı ve hayal gücü gelişebilir.
Kısaca çocuklar oyunla büyür, oyunla öğrenir. Oyunlarda
öğrendikleri olumlu davranış biçimlerini yetişkinlik dönemlerinde
de sürdürürler. Bu nedenle oyunsuz geçen çocukluk dönemi sağlıklı
değildir.
Oyuncağın Eğitsel Önemi ve Oyun
Malzemeleri
Gelişim basamakları boyunca
çocuğun
hareketlerine
düzen
getiren, zihinsel, bedensel ve psikososyal gelişimlerinde yardımcı olan,
hayal gücünü, yaratıcı yeteneklerini
geliştiren tüm oyun malzemeleri
oyuncak olarak tanımlanabilir. Oyuncaklar çocukların çeşitli
renk, boyut ve şekilleri kavramalarına, sayısal ve yazınsal
kavramlardan haberdar olmalarına yardımcı olur. Gelişimin her
kesimini uyarmaları açısından oyuncaklar farklı yaş ve zihin
düzeyindeki tüm çocuklar için gereklidir. Oyun malzemesine
ilişkin çeşitli sınıflandırmalar yapılmıştır.
Bu sınıflandırmalardan birine göre, oyun malzemesi beş
ana grupta ele alınabilir: Birinci malzeme grubu, çocuğun
etrafını saran dış dünyayı tanıması ve deneyim kazanmasına
yardımcı olur. Bunların en önemlileri su, kum, toprak, çamur ve
boyalardır. İkinci grup malzeme,
çocuğun yaratıcı yeteneğini ve kendi
kendini yönetebilme arzusunu uyaran,
çamur, boya ve tebeşirlerdir. Üçüncü
grup, çocuğun hayal gücünü uyaran
bebek,
bebek
elbiseleri
ve
hayvanlardır. Dördüncü grup, çocuğun
yetişkin becerilerini kazanmasına yardımcı olan fırça, süpürge,
küçük
ev
eşyası
gibi
model
oyuncaklardır.
Beşinci grup, çocuğun bedensel ve zihinsel yeteneklerinin
gelişimine doğrudan doğruya yardımcı olan jimnastik
gereçleriyle, inşa oyuncaklarıdır.
Oyunların yaş ve cinsiyete göre farklılık gösterdiğini
ileri süren uzmanlar, aynı ayrımı oyuncak içinde kabul ederler.
Çocuklar, sahip oldukları sınırsız enerji ve hayal gücünü,
uygun oyuncaklarla birleştirdiklerinde, gelişimleri sürekli
devam eder. Bu nedenle de çocuklara çok fazla veya gelişi
güzel değil, gözlem ve keşif yeteneğini artıran oyuncaklar
alınmalı, beden gelişimini sağlayan, yaşına uygun oyuncaklar
öncelikli
tercih
edilmelidir.“Oyuncak
çocukta
merak
uyandırmalı, kasları çalıştırmalı, girişimciliği ve düş gücünü
artırmalı. Daha da önemlisi çocuğu problem çözmeye
yönlendirmelidir. Bu nedenle çocuk için en iyi oyuncak tekrar
tekrar oynamak istediği ve her defasında daha fazla haz aldığı
oyuncaktır.
Oyuncak Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?







 Öncelikle seçilen
oyuncak
çocuğunuzun gelişim düzeyine,
yaşına, cinsiyetine ilgi ve
ihtiyaçlarına uygun olmalıdır.
 Oyuncaklar
dil,
zekâ,
yaratıcılık, beden ve kas
gelişimi, sözlü ifade, okumayazma ve matematik öncesi
kavramları geliştirici nitelikte
olmalıdır.
 Çocukların sağlığına zarar
verecek boya, vernik gibi kimyasallar içermemelidir.
Oyuncakların yıkanabilir, dayanıklı ve sağlam olması hijyen
açısından son derece önemlidir. Bu nedenle oyuncak bakımı,
tutumu, onarımı kolay ve temizlenebilir aynı zamanda dayanıklı
ve sağlam olmalıdır.
Oyuncağın yutulabilen, kolayca kopabilen, çocuğun ağzına
atacağı kadar küçük parçaları, sivri uçları, kesici kenarları,
parmaklarının sıkışabileceği ek yerleri ve gözlerine zarar
verebilecek çıkıntıları olmamalıdır.
Çocukların işitme fonksiyonlarını bozacak karakterde ve
yükseklikte ses ve gürültü üretmemelidir.
Yapı ve işleyiş bakımından kolay anlaşılır olmalı.
Çocukta merak uyandıran ve ilgisini çekecek ağırlıkta ve
şekilde olmalı. Çocuğun kas kuvvetiyle orantılı olmalı ve
çocuğa zarar verecek nitelikte olmamalıdır.
Oyuncaklar göze hoş görünmeli, yapısı ve biçimi zevkli olmalı.
Çocuğun hoşuna gidecek renkte ve yapıda olmalıdır.
Çocukların öğrenmek ve araştırmak istediğinde oyuncağı
kırmak yerine sökebilmesi için oyuncaklar sökülüp, takılabilir
olmalıdır.
 Çocukların gözlem, deneyim, keşfetme isteğini uyandırıp,
sosyal ilişkilerinin gelişmesine katkıda bulunmalı. Paylaşma
duygusunu geliştirici olmalıdır.
 Çocuklara
şiddet içermeyen oyuncakların
seçilmesi önemlidir. Tabanca,
tüfek, kılıç, vb. gibi şiddete
özendiren
ve
alıştıran
bu
oyuncaklar uzun vadede, çocuğun
şiddeti ve savaşı günlük yaşamın bir
parçası, var olmanın ve isteklerini
gerçekleştirmenin en etkili yolu olarak görmesine yol
açacaktır. Şiddete özendiren hiçbir malzeme oyuncak olarak
düşünülmemelidir.
 Oyuncak seçiminde oyuncaklar üzerindeki yaş etiketlerinden
de faydalanılması mümkündür. Çocuğun seviyesinin çok
üzerindeki
bir
oyuncağın
çocukta
yetersizlik,
çok
altındakininse
bıkkınlık
hissi
uyandıracağı
akıldan
çıkarılmamalıdır.
Okulöncesi
Dönemde
Hangi
Oyuncaklar
Alınmalıdır?
2yaşından sonra çocuklar için bir bütünü
parçalara ayırmak ve tekrar birleştirmek,
önem kazanmaya başladığı için farklı
boyutlardaki içi içe geçen ve inşa etmeye yönelik plastik
küpler, kız çocuklar için bebekler erkek çocuklar için arabalar
önem
kazanmaya
başlar.
Sembolik
oyun
olarak
adlandırabileceğimiz oyunların da yavaş yavaş oynanmaya
başlandığı bu dönemde çocuklar minyatür oyuncak setlerine
çok ilgi duyarlar ve genellikle anne ve babalarını taklit ederek
bunlarla oynarlar. Ev eşyası, marangozluk, mutfak setleri, kova
kürek takımları bu dönem çocukların ilgisini çeken
oyuncaklardandır. Renkli tuşları olan müzik
aletleri de çocuğun sesleri ayırt etmesi,
çeşitli ritimler geliştirerek yaratıcılığını
ortaya koyabilmesine katkıda bulunur.
Üç yaşından sonra artan el becerileri
ile beraber oyun hamurları, kumla
şekiller
yaratma,
boya
kalemlerinin
kullanımı
önem
kazanır. Bu tip oyunlar, aynı zamanda
çocuğun hayal gücünü geliştirir. Bu yaş grubu için, keşfetmeye
yönelik evcilik oyunları mutfak ve doktor muayene aletleri,
sayı ve resim eşleştirme oyunları uygunluk kazanır. Çünkü 3-5
yaş arasındaki çocuklar artık kendi kendilerine oyun kurmaya
başlar.
Evcilik,
bebeklerle oyun,
doktorculuk,
okul
arkadaşlarıyla çeşitli oyunlar en çok oynadıkları oyunlar
arasında yer alır.
Kaba motor gelişimi için ip atlama, büyük park oyuncakları ile
oynama, koşma vb.
hareketli oyunlar
faydalı olacaktır.
Ayrıca dil gelişimine katkı sağlaması açısından müzik ve öykü
kasetleri ile kuklalar yine alınabilecek oyuncaklar arasında
sayılabilir.
Bunun dışında, bisiklete binme, top oynama da bu dönemde
çocukların ilgisini çeken aktivitelerdendir. İnce motor hareketleri
olarak da kalemi yetişkin gibi tutma, küçük boncukları
ipe dizme gibi yetenekler kazanırlar. Yuvarlak uçlu
plastik makaslar, büyüteç, mıknatıs,
abaküs, maketler, yap-boz oyunları ile
kâğıt hamuru, parmak boyası, sulu
boya, kalem, pastel boya, ip ve
boncuklar gibi daha çok el becerisini artıracak
oyuncaklar bu dönemde tercih edilebilir. Paylaşmak
duygusunun geliştiği bu dönemde işbirliğine dayalı karşılıklı
oynanması gereken basit kutu oyunları ilgisini çekebilir.
Kitaplara
bakmaktan
hoşlanırlar.
Ebeveynler,
çocuklarına kitap okumalı, resimlerdeki detaylara
birlikte bakmalı ve çocuğun konuşma gücünü
geliştirmek için sorular sormalıdır. Artık küçük
parçalı oyuncaklarla oynayabilirler.6 yaşa doğru domino, satranç
gibi kurallı oyunlar gündeme gelebilir.
Eğitici oyuncaklar; Eğitici oyuncaklar belli bir gelişimsel beceriyi
desteklemek için tasarlanmış oyuncaklardır. Oyuncak kutularının
üzerinde verilen açıklamalarla seçilen eğitici oyuncağın hangi
becerileri desteklemeyi hedeflediğini öğrenebilirsiniz. Çocukların
karnesinde bulunan gelişmesi ve desteklenmesi gereken gelişim
alanları varsa bu oyuncakları seçerken dikkate alabilirsiniz.
Aşağıdaki kavram ve becerileri desteklemeye yönelik eğitici
oyuncaklar piyasada bulunmaktadır.
Renkler, sayılar, geometrik şekiller, karşıt kavramlar
( büyük- küçük, uzun- kısa), mekânda konum (altında,
üstünde, yanında, içinde, dışında), bellek gelişimi, dikkat gelişimi,
akıl yürütme ve problem çözme, gruplama, sıralama, ilişki kurma,
eşleme, ince motor gelişimi vb…
Çocukları okulda bilgisayarla tanıştırıyoruz.
Ancak yaratıcılıklarını geliştirecek, renkleri,
rakamları tanımasını sağlayacak bilgisayar
oyunlarını öneriyoruz. Bilgisayar oyunları
çocukların dar bir mekânda sıkışıp
kalmasına neden olan bir bireysel oyundur.
Oysa çocuk kolektif oyun oynama dönemine
girmiştir
ve
bilgisayar
oyunları
onu
arkadaşlarından uzaklaştırmaktadır.
Dikkat, algı, göz, el koordinasyonu ve muhakeme gibi bazı zihinsel
işlevlerin gelişiminde yararları bulunmasına karşın, bilgisayar
oyunları çocuğun gerçek anlamdaki oyun faaliyetini ve sosyal
gelişimini olumsuz etkilemekte, sabır eşiğini düşürmektedir. Tek
bir tuşa basarak boyama yapan çocuk uzun süre ve emek
harcayarak boyaması gereken bir sayfayı boyamak
istememektedir. Bu nedenle dikkatli olunmalı,
bilgisayarın kontrolü tamamen çocuğa bırakılmamalı,
eğitici bilgisayar programları tercih edilmeli, bilgisayar
başında çok uzun süre geçirmemelidir.
Üç ile altı yaş çocukların
kişiliklerinin
gelişmeye
başladığı
dönemlerdir. Bu dönemlerde, çocuğun
televizyonda izlediği bir çizgi film
karakterini,
kendisine
okunan
romanlardaki karakterleri, ailesindeki
bireylerini taklit etmeye meyillidir.
Bu nedenden dolayı, takip ettiği
televizyon programları, kendisine
okunan kitapların özenle seçilmesi
önemlidir.
Birtakım çizgi film
karakterlerin bulunduğu puzzle ya da memory kartlar çocuğun
oyuncak seçiminde özendirici olabilir ancak olumsuz mesajlar ya
da şiddet içeren karakterler konusunda seçici olunması gerekir.
Unutulmamalıdır ki, çocuğun kendisine alacağı örneklerdeki
çeşitlilik önemlidir. Bir çocuk ne kadar farklı kaynaktan
beslenirse, kişiliği bir o kadar daha zenginleşmiş olur.
Oyuncaklar, çocukların yaşamında sadece öğretici ve
eğlendirici olarak görülmemeli, aile bireyleriyle olan iletişimde
belirleyici bir rolü olduğu akıllardan çıkmamalıdır. Bir aile
etkinliğine de dönüştürülmesi mümkün olan bu etkinlikler çocuğun
sosyal gelişimini destekler.
Çocuklarınızla oyun oynayacağınız, güzel
geçirmeniz dileğiyle İYİ TATİLLER diliyoruz.
bir
tatil
REHBERLİK SERVİSİ

Download Report