ULUSLARARASI İLİŞKİLER DAİRESİ BAŞKANLIĞI YURTDIŞINDAN HABERLER AYLIK BÜLTEN EYLÜL 2014 SAYI 6 AYLIK BÜLTEN EYLÜL 2014 SAYI 6 İÇİNDEKİLER 1. Ebeveynler Çocuklarını Çevrimiçi Nasıl Koruyacaklarının Bilincinde Değil 2. İtalya Kamu Medya Hizmet İşletmecisinin Hizmet Sözleşmesi Onaylandı 3. Devlet İhalesine ilişkin Yaptırım İptal Edildi 4. Yakınsamış Bir Dünya 5. Kablolu Televizyonlar İçin Zorunlu-Taşıma (Must-Carry) Kuralları 6. EBU ve Avrupa Konseyi Anlaşma İmzaladı 7. Yedinci Dünya Medya Çocuk Zirvesi Malezyalı Çocukların Katıldığı Törenle Açıldı 8. İnternet İçerik Danışma Kurulu Kuruldu 9. Karadeniz Yayıncılık Düzenleyici Otoriteler Forumu (BRAF) Beşinci Yıllık Toplantısı Azerbaycan’ın Bakü Şehrinde Düzenlendi 10. İnternet Yönetişim Forumu (IGF) Eylül Ayında İstanbul’da Bilişim Teknolojilerinin Tüm Paydaşlarını Bir Araya Getirdi. 11. Çocukların Çevrimiçi Güvenliği Uluslararası İlişkiler Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır Sayfa 2 Eylül 2014 Ebeveynler Çocuklarını Çevrimiçi Nasıl Koruyacaklarının Bilincinde Değil – İngiltere Çev. H.A. ERDEM IRIS 2014 / 3 Birleşik Krallık yayıncılık düzenleyici otoritesi OFCOM’un ceğini ifade etmiştir. Filtreleme önlemlerinin önemli oldu- 15 Ocak 2014 tarihinde yayınladığı yeni bir rapora göre, ğu ancak korunmalarını sağlamak için ebeveynlerin çocuk- her sekiz ebeveynden biri çocuklarını çevrimiçi ortamda larıyla internet güvenliği hakkında konuşması gerektiği de korumaya yönelik herhangi bir önlem almamaktadır. belirtilmiştir. Kültür Medya ve Spor Bakanlığı tarafından hazırlanan Rapor, çoğu ebeveynin çocuklarının internet kullanımı raporda 5-15 yaş arası çocukların ebeveynlerine çevrimiçi konusunda oldukça güvenli hissettiklerini ve karşılaştıkları dünyada çocuklarını nasıl korudukları sorulmuştur. Ebe- içeriğin türünden daha çok ilişki kurdukları kişiler hakkında veynlerin %15’inin ya aileyi koruyan internet filtreleri gibi endişe duyduklarını ortaya çıkarmıştır. 12-15 yaş arası ço- önlemlerden habersiz olduğu ya da bu önlemleri etkinleş- cukların neredeyse yarısı çevrimiçi zorbalığa maruz kalan, tirmeyi bilmedikleri sonucuna ulaşılmıştır. hakkında dedikodu yapılan veya uygunsuz fotoğrafları ya- Raporda çocukların çevrimiçi dünyaya katılımlarının yınlanan birilerini tanımaktadır. giderek arttığı, geçen yıl 8-11 yaş arası çocukların tablet Ebeveynler ayrıca çocuklarınınkiyle karşılaştırılınca ilkel kullanımının 3 kat yükseldiği ve 12-15 yaş arası on çocuk- sayılacak internet bilgisine sahip oldukları için kendilerini tan altısının akıllı telefon sahibi olduğu ifade edilmiştir. dezavantajlı konumda hissetmektedirler. Tartışmalı bulunmasına rağmen Hükümet, Birleşik Kral- 8-11 yaş arası çocukların ebeveynlerinin %44’ü, 12-15 yaş lık’taki internet servis sağlayıcılara pornografi ve çocuklar arası çocukların ebeveynlerinin %63’ü çocuklarının inter- için uygunsuz içeriği filtreleyen ağ seviye filtreleri koymala- net bilgisinin kendilerininkinden daha çok olduğunu ifade rı için baskı uygulamıştır. etmektedir. OFCOM, filtreleme araçları (bir çocuğun cihazına ya da bir Çalışma ayrıca 12-15 yaş arası çocukların %18’inin internet ağa uygulanabilen) ve özellikli güvenlik önlemleri (yaş doğ- filtrelerinin nasıl aşılacağını bildiğini, %50’si kadarının ara- rulama araçları veya sosyal medya sitelerindeki gizlilik ma geçmişini silebildiğini ve %29’unun yaptıklarını gizle- ayarları) gibi değişik yollarla İnternet Servis Sağlayıcıların mek için ayarları değiştirebildiğini ortaya çıkarmıştır. çocukların çevrimiçi ortamda güvenliğine yardımcı olabile- Sayfa 3 İtalya Kamu Medya Hizmet İşletmecisinin Hizmet Sözleşmesi Onaylandı Çev. :T. GÜRÜN Eylül 2014 IRIS 2014/6 Kamu medya hizmetlerinin denetiminden sorumlu İtalyan Parlamentosu Karma Komisyonu, İtalyan kamu hizmeti işletmecisi (RAI) ile Ekonomi Geliştirme Bakanlığı arasındaki ilişkiyi önümüzdeki 3 yıl boyunca düzenleyecek olan taslak ulusal hizmet sözleşmesi hakkında görüşünü Mayıs 2014 tarihinde açıkladı. Bunların yanı sıra kamu harcamalarının rasyonelleştirilmesine ilişkin çeşitli hükümler de öngördü. Ayrıca RAI’nin öncelikle kendi iç kaynaklarına yönelmesini şart koşan özel bir kontrat hazırlanmasını ve diğer kamu kurumlarının yaptığı gibi sadece tarafsız kriterlere dayanarak kurum dışından danışmanları işe alma önerisini getirdi. Bu ulusal hizmet sözleşmesi, konsolide edilmiş radyo ve görsel-işitsel medya hizmetleri hakkındaki Yasa (CLARMS, 31 Temmuz 2005 tarihli Kararname) ve de RAI’nin özerk illeri Trente ve Bolzano ile yaptığı bölgesel sözleşmelerle birlikte RAI’nin kamu hizmeti görev tanımına katkı sağlaması bakımından İtalya’nın medya politikası için büyük önem taşımaktadır. Televizyon reklamları ile ilgili olarak da paralı oyun hizmetlerinin doğrudan veya dolaylı olarak reklamının yapılmasının yasaklanmasını öngördü. Komisyon ayrıca programlardaki her türlü gizli reklamı tespit edecek ve de RAI’nin programlarına sık sık davet edilen kişilerin içinde yer aldıkları faaliyet veya teşebbüslerin tanıtımını yapmalarını engelleyecek bir iç denetim mekanizmasının oluşturulması gereğini vurguladı. Karma Komisyon, Kasım 2012’de Bakanlık ve İtalya İletişim Otoritesi tarafından yayımlanmış yönergeler temel alınarak hazırlanan ve RAI ile Bakanlık tarafından Eylül 2013’te sunulan taslak sözleşme içinde birkaç değişiklik öngörmüştür. Engelli kişilerin kamu hizmeti programlarına erişimini kolaylaştırmak amacıyla gün ortası ve akşam saatlerindeki haber programlarının alt yazılı olmasını ve günde en az bir haber programının işaret diliyle yayınlanmasını tavsiye etmiştir. Komisyon, İtalyan kamu hizmeti işletmecisinin şeffaflık bakımından daha katı yükümlülükler altına girmesini önerdi. Oysa taslak sözleşmede RAI’nin sadece en yüksek ücret alan çalışanlarının toplu maaş cetvelini açıklamasına dair bir yükümlülük bulunmakta. Komisyon ise tüm çalışanların ve danışmanların özgeçmişleri ve maaşlarının yayımlanmasını tavsiye etmiştir. Her ne kadar Yasa, ulusal sözleşmenin yenilenmesinden önce Komisyonun görüşünün alınmasını öngörse de Komisyonun görüşü bağlayıcı nitelikte değildir. RAI ve Bakanlık önümüzdeki haftalarda hizmet sözleşmesinin son halini açıklayacak. Devlet İhalesine İlişkin Yaptırım İptal Edildi—Slovakya Çev. S. CANYURT IRIS 2014/5 Slovak Yayıncılık ve Yeniden İletim Konseyi, 25 Mart 2014 tarihinde, büyük bir ticari yayıncı aleyhine yürütülmekte olan idari işlemleri sonlandırdığına ilişkin karar aldı. Konsey bu resmi kesin kararını 21 Kasım 2013 tarihinde söz konusu olayla ilgili Yüksek Mahkeme’nin “Konsey’in kararını bozan yargılama”sına dayanarak almıştır. Konsey, kararında şunu ileri sürmüştür: İzleyiciler, başka herhangi bir şekilde doğrulama olanağı bulunmayan yalnızca sunucunun ifadesi ile bilgilendirilmişlerdir. Sonuç olarak, izleyiciler konunun hayati bir yönü hakkında düzgün biçimde bilgilendirilmemişlerdir. Bu nedenle yayıncı, güncel haber programının nesnellik ve tarafsızlığını korumamıştır. Konsey, ticari yayıncıya, güncel haber programlarında nesnellik ve tarafsızlık yükümlülüğünü ihlal ettiği gerekçesiyle uyarı yaptırımı uygulamıştır. Programda, ulusal tıbbi acil durum sistemi için bir işletmenin ihalesi hakkında haber yayımlanmıştır. Diğer hususların yanında, ihale kriterleri ve ihale komite üyelerinin mesleki yeterlikleri ele alınmıştır. Konsey buradaki yorumların, yasanın “hükümet ihale usullerinin medya tarafından izlenmesi” hükmündeki amaca uygun olduğunu kabul etmiştir. Ancak, herhangi birinin mesleki yetenekleri sorgulanırken, programın nesnelliğinin devamı için o kişinin böyle hassas bir konudaki görüşlerinin alınması gereklidir. Mahkeme ise kararında, bir yaptırım aracı olarak uyarının eğitsel yönüne vurgu yapmıştır. Amacını adil biçimde yerine getirmesi için uyarının, yayıncının gelecekteki benzer durumları nasıl ele alacağına ilişkin “ayrıntılı yönlendirme”yi içermesi gerekmektedir. Yargı sürecinde yayıncı kuruluş, komitenin her bir üyesine söz hakkı tanıdığını iddia etmiştir. Bununla birlikte, üyelerden yalnızca biri konu hakkında açıklama yapmaya istekli olmuştur (ki bu da programda kullanılmıştır). Sunucu, diğer komite üyelerinin konu hakkında yorumda bulunmayı reddettikleri bilgisini izleyicilerle paylaşmıştır. Sayfa 4 Mahkeme, hukuki süreçte yayıncı tarafından sunulan “diğer üyelerin konuyla ilgili yorumda bulunmayı reddetmesi”ne ilişkin ayrıntılı argümanları kabul etmiş ve Konsey’in kararında bu argümanların tersinin ortaya konulamadığını işaret etmiştir. Mahkeme’ye göre, “programda birilerini konu hakkında yorumda bulunmaya zorlamak” imkansızdır. Dahası Mahkeme, komite üyelerinin yorumda bulunmayı reddetmelerinin nasıl yansıtılacağının ve bunun program akışına nasıl yerleştirileceğinin muğlak olduğunu vurgulamıştır. Mahkemenin görüşüne göre yayıncı, konu hakkında yorum yapmak üzere ihaleden sorumlu Sağlık Bakanlığı’nın ilgili kuruluna sağladığı gibi komite üyelerinin her birine de olanak sağlamıştır. Mahkeme, programın nesnel ve tarafsız olduğu sonucuna ulaşmıştır. O nedenle yayıncı yasal sorumluluklarını yerine getirmiştir. Eylül 2014 Yakınsamış Bir Dünya Çev.İ. ERENTÜRK IRIS 2014/7 Avrupa Parlamentosu (AP) 2 Mart 2014 tarihinde “Tümüyle yakınsamış bir görsel-işitsel dünyaya hazırlanma” konulu bir karar benimsemiştir. Karar, 24 Nisan 2013 tarihinde yayımlanan “Tam Yakınsamış Bir Görsel-işitsel Dünya İçin Hazırlanma: Büyüme, Oluşum ve Değerler” başlıklı bir Avrupa Komisyonu Yeşil Kitap’ına atıf yapmaktadır. Kararda birçok gözlem, yorum, ilgi, amaç, rol ile görsel-işitsel yakınsamanın hukuki yönden teşhisi ve karmaşıklıkları sergilenmektedir. etmektedir. Hem yayın hem de geniş-bant teknolojilerini etkin olarak kullanan ve yayıncılıkla mobil haberleşmeyi zekice birleştiren (akıllı yayıncılık) bir teknoloji karışımının geliştirilmesi teşvik edilmektedir. AP, geniş-bant internet şebekelerinin özellikle kırsal alanlarda daha da geliştirilmesine gerek olduğunu vurgulamakta ve üye devletlere bu sorunu kısa vadeli yatırım kampanyaları düzenlemek yoluyla ortadan kaldırmaları için çağrıda bulunmaktadır. Önsözünde Avrupa ve uluslararası düzeyde ilgili tüm düzenleyici ve ilke oluşturucu metinlere yer verilen Kararda, aralarında görsel-işitsel, yatay, dikey, işlevsel ve teknik yakınsamaların da bulunduğu konularda değişik birçok tanım ve açıklayıcı yorum sunulmaktadır. Bunların ardından ise yakınsak pazarlar, erişim ve bulunabilirlik, çeşitliliğin korunması, fonlama modelleri, altyapı ve frekanslar, değerler ve düzenleyici çerçeve konularında özel değerlendirmeler yapılmaktadır. Değerlere gelindiğinde ise AP, Yeşil Rapor’un hem kültürel hem de ekonomik bir değer olarak görsel-işitsel medyanın ikili doğasına özel bir atıfta bulunmadığını not etmekte ve bu sebeple de üzüntü duyduğunu ifade etmektedir. AP, medya çoğulculuğu, kültürel çeşitlilik ve küçüklerin korunması gibi değerleri yinelemektedir. AB Komisyonu’na basın özgürlüğünün korunması konusundaki çabalarına devam etmesi, gençliğin ve tüketicinin korunmasına dair hükümleri kuvvetlendirmesi için çabalarını daha da artırma konusunda çağrıda bulunmaktadır. Veri korumanın yanı sıra bahse konu edilen bu tür korumalar, düzenlemenin salt amaçları olarak vurgulanmakta ve bunlar tüm Avrupa Birliği’ndeki medya ve iletişim sağlayıcılarına tek bir bütün halinde, düzgünce uygulanmak zorundadır. AB Komisyonu’na ve benzer şekilde üye devletlere, Avrupa görsel-işitsel eserlerinin üretimini geliştirmeleri, sayısal medya becerilerini yaygınlaştırmak amacıyla yürüttükleri mevcut faaliyet alanlarını genişletmeleri için çağrıda bulunulmaktadır. Yakınsak pazarlara ilişkin olarak AP, birkaç fırsat ve tuzağı not etmektedir. AP, yatay bir çapraz medya hukuku çerçevesi oluşturma yoluyla yayıncıların haklarını ve yükümlülüklerini diğer pazar oyuncularıyla eşitleme gereğine vurgu yapmaktadır. Erişim ve bulunabilirliğe ilişkin olarak AP, şebeke tarafsızlığı, tüm görsel-işitsel hizmet sağlayıcılar ve kullanıcılar için internete ayırımcı olmayan, şeffaf ve erişime açık, kültürel ve görsel-işitsel eserlerin çeşitliliği ve bulunabilirliği gibi konuların önemine vurguda bulunmaktadır. Çeşitliliğe ve fonlama modellerine ilişkin olarak AP, AB Komisyonuna kaliteli Avrupa menşeli görsel-işitsel içeriğin nasıl yeniden finanse edileceği, nasıl fon tahsis edileceği ve üretileceği konularında karar vermesi ve reklamlara konulan nicel ve nitel yasaklara ilişkin olarak sırasıyla program akışlı ve akışsız hizmetlerde uygulanan eşit olmayan muamele konusunu incelemesi amacıyla çağrıda bulunmaktadır. Komisyona akışlı görsel-işitsel içerik için uygulanmakta olan nicel reklam hükümleriyle ilgili düzenlemeyi kaldırması için çağrıda bulunulmaktadır. AP, reklamların etkisini artırmak için yeni teknolojiler kullanan yeni reklam stratejilerinin, özel ve şahsi veriye ilişkin olarak tüketicinin korunması hususunu gündeme getirdiğini vurgulamaktadır. Bu hususu akılda tutarak AP, yeni reklam stratejilerine uygulanmak üzere bir dizi tutarlı kuralın oluşturulması gereğine değinmektedir. Bunun da ötesinde AP, kamu sektörünün reklama dayalı finansman konusundaki sınırlamalardan korunmaya devam edilmesi zorunluluğuna da dikkat çekmektedir. Altyapı ve frekanslar konusunda AP, bakışını açık ve birbiriyle işleyebilir standartlar üzerine odaklamakta ve ortak bir medya standardı çerçevesi oluşturmak amacıyla endüstri aktörlerini beraber çalışmaya zorlamaktadır. AP, ortaya çıkmakta olan öz-denetim girişimlerinin kullanıcı teknolojileri için ve geliştiriciler ve yapımcılar için tek bir standartlar manzumesi oluşturmada önemli bir role sahip olduğunu not Sayfa 5 Düzenleyici çerçeveye ilişkin olarak AP, bir taraftan demokratik ve kültürel anlamda medya politikası çeşitliliğinin normatif yönlerini kaybetmemek, bir taraftan da, medya yenilikleri getirmenin önündeki engellerin kaldırılması arasındaki dengeye özen göstermektedir. Bu hususta Avrupa Parlamentosu’nun kullandığı anahtar kelimeler; esneklik, kullanıcı-dostu olmak ve erişilebilirlik, teknolojik tarafsızlık, şeffaflık ve uygulanabilirliktir. AP, AB Komisyonu’na 2010/13/EU sayılı Avrupa Görsel-işitsel Medya Hizmetleri Yönergesi kapsamının hala yeterli olup olmadığını araştırmak ve bu Yönergenin düzenleme amaçlarını akışlılık kıstasının yakınsak dünyanın birçok alanında karşılık bulmasını ne kadar engellediğini incelemesi için çağrıda bulunmaktadır. Düzenleme amaçlarının başarılı olmadığı 2010/13/EU sayılı Yönerge alanları için serbestleştirmeye (Deregülasyon) gidilmesi tavsiye edilmektedir. Bunun yerine AP, tüm görsel-işitsel hizmetler için Avrupa düzeyinde bir asgari şartlar manzumesi oluşturulmasını tavsiye etmektedir. AP, ayrıca telif hakkı yasasının sınır ötesi erişilebilirlik ve teknolojik tarafsızlık ışığında uyarlanmasına gerek olup olmadığı hususunda AB Komisyonu’na araştırma yapması hususunda çağrıda bulunmaktadır. Bu Karar, AB Konseyi ve AB Komisyonu’na iletilmiştir. Eylül 2014 Kablolu Televizyonlar İçin Zorunlu-Taşıma (must-carry) Kuralları - Arnavutluk Çev. P. ÜLKÜLÜ IRIS 2014-6 Görsel-işitsel medya düzenleyicisi AMA (Autoriteti i Mediave Audiovizive) 26 Mart 2014 tarihinde gerçekleştirdiği toplantıda, “işitsel ve görsel işitsel programların yeniden yayını için yetki almış olan elektronik iletişim ağlarında ulusal programların zorunlu-taşıma yükümlülüğü” üzerine kararı onayladı. Düzenleyici otorite bu kararın, “Arnavutluk Cumhuriyeti Görsel İşitsel Medyası üzerine” 97/2013 sayılı yasa ile uyumlu olduğunu bildirdi. Düzenleyici otorite “AMA” Arnavutluk Cumhuriyeti topraklarında, ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde, genel ilgiye hitap eden bir veya daha fazla işitsel veya görsel-işitsel programın kamuya iletimi için medya hizmeti sağlayıcılarına makul yükümlülükler getirme hakkına sahiptir. Bu maddenin birinci fıkrasına göre, “sadece ağları önemli sayıda kullanıcı tarafından görsel-işitsel programları esas alma yolu olarak kullanılan elektronik iletişim operatörleri üzerine yeniden iletim yükümlülükleri, eğer bu kamunun yararına ise, orantısallık ve şeffaflık ilkeleri ile uyumlu olarak getirilmelidir.” ifadesinin yer aldığı “yeniden iletim yükümlülükleri” ile ilgili 87’nci maddesine atıfta bulundu. Bu maddeye dayalı olarak, AMA’nın kararı kablo ağlarında ulusal TV istasyonlarının özellikle yeniden yayını ile ilgilidir. AMA, mevcut iki ticari istasyonun, yüzölçümünün %54’ü ve %51’i olmak üzere, kendi lisans koşullarından önemli derecede daha küçük bir alanı kapsadığını ileri sürmektedir. AMA, bu durumdan dolayı, ülkede ulusal TV kanallarının programlarının kablo ağları tarafından zorunlu-taşıma kuralını onaylamasının gerekli ve yasa ile uyumlu olduğunu belirtti. Kararda ayrıca ulusal televizyon istasyonlarının programlarının kablo ağları tarafından yeniden yayınının ücretsiz olması gerektiği yer almaktadır. Televizyon kanalları karara hırsızlık ve korsanlığı meşrulaştırmaya benzediğini ileri sürerek karşı çıktılar. AMA’nın özellikle kablolu televizyon istasyonlarının programlarının korsanlığını denetleme kapasitesinin eksik olduğunu kabul eden AMA Başkanlığının yıllık raporu ve beyanlarını kaynak göstererek, AMA’nın kararını kendi faaliyetleri için zararlı buldular. Ana ulusal televizyon kanalları, sahip oldukları multipleksler ve düzenleyici kurul, multiplekslerin AMA’nın mevcut sayısal multiplekslere lisans verilmeye başlanması planlarını geçici olarak durduran bir dava açtıkları 2013 yılı yazından bu yana bir hukuki tartışma ile kilitlenmiştir. Mahkeme devam etmektedir. EBU ve Avrupa Konseyi Anlaşma İmzaladı Çev. A. YANIK www.ebu.org.tr Avrupa Yayın Birliği (EBU) ve Avrupa Konseyi arasında 8 Eylül 2014 tarihinde Strazburg’da EBU Genel Direktörü Ingrid Deltenre ve Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjorn Jagland tarafından, Balkanlar ve Doğu Avrupa’da Medya Özgürlüğü ve Çoğulculuğun Teşviki İçin İşbirliğinin Artırılması konusunda bir anlaşma imzalandı. Deltenre “EBU ve Avrupa Konseyi iyi işleyen Kamu Medya Hizmeti Avrupa demokrasisi için hayati öneme sahiptir” ve “Biz önümüzdeki yıllarda Avrupa Konseyi ile daha yakın bir çalışma şansına sahip olmaktan çok memnunuz” dedi. EBU hâlihazırda Avrupa Birliği’ne kabul edilen ülkelerde kamu medya hizmetinin demokratik rolünün teşviki için Avrupa Komisyonu tarafından fonu karşılanan geniş kapsamlı bir aksiyon planı uygulamaktadır. Bu plan yasal danışmanlık, yeni standartlar, hesap verilebilirlik, azınlık programları, arşivleme ve sayısallaşma gibi birçok alanda en üst seviyede profesyonel yardımı içermektedir. Avrupa Konseyi ile yenilenen işbirliği çerçevesinde bu aktiviteler hedeflerin takip edilmesi bağlamında Komisyon Sayfa 6 tarafından “Bosna Hersek, Kosova, Makedonya, Karadağ ve Sırbistan’da Medya Özgürlüğü ve Entegrasyon 20142020 Rehber İlkeleri” kapsamda genişletilecektir. İki organizasyon Avrupa Birliği’nin Doğu Ortak ülkeleri olan Ermenistan, Azerbaycan, Belarus, Gürcistan, Moldova ve Ukrayna’da kamu medya hizmetinin güçlendirilmesi ve işbirliğinin artırılması konusunda anlaştı. Avrupa Konseyi kamu medya hizmetinin yasal çerçevesinin belirlenmesinde önemli bir rol oynamakta, EBU ise 1950 yılından bu yana eşsiz profesyonel uzmanlık çalışmalarına sahiptir. Birçok ilkenin yanı sıra iki organizasyon kamu medya hizmetinin bağımsız olması gerektiği hükmünü paylaştı. Deltenre, kamu medya hizmetinin sadece bağımsız olması gerekmediği aynı zamanda da vatandaşları bilinçlendirmek ve sosyal uyumu sağlamak rolü açısından maddi ihtiyaçlarının da karşılanması gerektiğini belirtti. Bununla birlikte kamu medya hizmeti yeniliklere yönlendirmeli ve canlı bir ekonomiye katkı sağlamalıdır” dedi. Eylül 2014 7. Dünya Medya Çocuk Zirvesi Malezyalı Çocukların Katıldığı Törenle Açıldı Çev. A. YANIK www.abu.org.tr 7. Dünya Medya Çocuk Zirvesi’nin Kuala Lumpur’daki açılışı zirvenin düzenlenmesinden sorumlu komite başkanı ve Malezya Başbakanı’nın eşi Datin Paduka Seri Rosmah Mansor’un katılımıyla gerçekleşti. Rosmah Mansor ailelerin çocukların medya labirentindeki rehberliğinden hayati derecede sorumlu olduğunu belirtti. Çocukların medya araçlarını kullanırken suda yüzen ördekler gibi olduğunu dile getiren Mansor, onların medyanın mesajlarını alırken eleştirel düşünce kabiliyetinden yoksun olduklarını söyledi. “Çocuklar medya okur-yazarlığının ne demek olduğunu; medyanın nasıl okunması gerektiğini bilmemektedir ve asıl soru şudur ki; içeriği oluşturanlar ve kontrol edenler gerçeği yansıtmakta güvenilirler mi ve konuyu farklı yönleriyle ele alabiliyorlar mı?” diyerek konuşmasına devam etti. Datin Mansor ekrandaki şiddet öğelerinin olumsuzluklarından gençlerin nasıl etkilendiğini araştırma sonuçları çerçevesinde anlattı. Malezya’nın da dahil olduğu bazı ülkelerde yayınlara şifre konulduğu, içerik üreticileri için ilkeler oluşturulduğu ve medya sektörünü düzenlemek için iyi uygulamalara başvurulduğundan bahsetti. ve gençlerimizin eğitimli ve sorumlu yetişkinler olarak yetişmeleri noktasında medya okuryazarlığını çocuklarımıza ve gençlerimize aşılamak konusunda daha önemli sorumluluklara sahibiz. Onların medya içeriklerine erişim yeteneklerini artırmak, medya içeriklerini anlamalarını sağlamak, sorumlu bir şekilde içerik oluşturmalarına yardım etmek ve onların genel gelişimsel refahını artırmak ve medyayı öğrenmelerini sağlamak için gerekli beceriler sağlanmalıdır.” “Bizler aileler olarak çocuklarımızın ilk öğretmenleriyiz.” diyen Mansor, “Bugün çocuklarımızın bir parçası olarak onları internet ve medyadan uzak tutmak onlara fayda sağlamayacaktır. Fakat biz çocukların teknolojiyi kullanmasında dengeli, güvenli ve sorumlu olmaları noktasında rehberlik etme görevine sahibiz. Etrafımızda mantar gibi çoğalan medya araçları birbirimizle ilişki kurmak ve aktif bir katılımcı olarak çocuklarımızla birlikte onu keşfetmemiz açısından hayati öneme sahiptir” diyerek sözlerini bitirdi. “Ancak yetişkinler, eğitim uzmanları, medya endüstrisi uzmanları, politikacılar ve toplum liderleri olarak bizler çocuklarımızın medyada ne izledikleri, ne dinledikleri ve ne okudukları konusunda daha büyük ve belirgin bir rol almalıyız” diyerek sözlerine devam etti. “Yaygın bir kamu bilinci kapsamında bizler çocuklarımızın İnternet İçerik Danışma Kurulu Kuruldu—İRLANDA Çev. A. YANIK IRIS 2014/4 İrlanda İletişim, Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı 29 Kasım 2013 tarihinde “İnternet İçerik Danışma Grubu”nun kurulduğunu duyurdu. Çocuk güvenliği ve çevrimiçi davranış alanlarında oluşturulan uzmanlar grubu hukuk ve endüstri uzmanlarından, teknik uzmanlardan ve bir öğrenci temsilcisinden oluşuyor. Söz konusu grup çevrimiçi içerik alanındaki konuların ortaya çıkışını ve bunların çocukların ve gençlerin yaşamlarına olan etkilerini ele alacaktır. -İnternet hizmet sağlayıcısı ile çevrimiçi hizmet sağlayıcı arasındaki en uygun ilişkinin nasıl olması gerektiği konularında araştırma yapılması istendi. İrlanda Parlamentosu Komisyonu İnternet İçerik ve Danışma Grubu’ndan 2013 yılının Temmuz ayındaki “Sosyal Medyanın Büyümesi ve Siber Zorbalığın Ele Alınması” başlıklı raporu üzerine yorum yapmasını ve konuyla ilgili Bakana tavsiyelerde bulunulmasını istedi. İnternet İçerik ve Danışma Grubu, İnternet İçerik Yönetimi ve halktan gelen bildirimler üzerine bir danışma yazısı yayımladı. Bu danışma yazısında genel alanların birçoğunda zorbalık, taciz ve uygunsuz içeriğe erişim üzerine halkın kaygılarına odaklanıldı. Mevcut düzenleme ve politika yaklaşımları, izleme yeterliliği ve internet içeriğine ilişkin devletin rolüne ihtiyaç olup olmadığına dair bir taslak hazırlandı. Sayısal okuryazarlığı ve çevrimiçi güvenlik konularında bilinçlendirme ve eğitim kaynaklarının yeterliliği üzerine kamuoyunun düşünceleri araştırıldı. -Elektronik iletişim, internet yönetimi, çevrimiçi içeriğe erişim ve çevrimiçi içeriğin paylaşımıyla ile ilgili mevcut ulusal düzenleyicinin ve yasal çerçevenin yapısının nasıl olduğu, Danışma süreci 18 Mart 2014 tarihinde sona erdi ve Danışma Grubu’nun raporunu İletişim, Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’na 30 Mayıs 2014 tarihinde sunması kararlaştırıldı. -Devletin bu konularla ilgili mevcut politik cevaplarının yeterli olup olmadığı ve Sayfa 7 Eylül 2014 Karadeniz Yayıncılık Düzenleyici Otoriteler Forumu (BRAF) Beşinci Yıllık Toplantısı Azerbaycan’ın Bakü şehrinde düzenlendi H. DEMİRBİLEK Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) kurulmasına öncülük ettiği ve Daimi Sekretarya faaliyetlerini yürüttüğü Karadeniz Yayıncılık Düzenleyici Otoriteler Forumu’nun (BRAF) Beşinci Yıllık Toplantısı 10-11 Eylül 2014 tarihlerinde Azerbaycan Ulusal Televizyon ve Radyo Konseyi (NTRC)’nin ev sahipliğinde Azerbaycan’ın başkenti Bakü şehrinde gerçekleştirildi. Her yıl BRAF’a üye farklı bir ülkenin ev sahipliğinde düzenlenen bu toplantıya Türkiye’den BRAF Genel Sekreteri ve Üst Kurul Üyesi Doç. Dr. Hamit ERSOY, Üst Kurul Üyeleri Doç. Dr. Ahmet YILDIRIM ve Esat ÇIPLAK ile Üst Kurul Uzmanları Hasan Ali ERDEM ve Hüseyin DEMİRBİLEK katılmışlardır. Bununla birlikte BRAF’a Üye Ülkelerin Yayıncılık Düzenleyici Otoritelerinin temsilcileri ile Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) temsilcisi de toplantıda hazır bulunmuşlardır. Toplantı Azerbaycan NTRC Başkanı Nushiravan MAHARRAMOV, Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Sosyo-Politik Departmanı Başkanı Arastun MEHDİYEV, KEİ Daimi Sekretaryası Genel Sekreter Yardımcısı Büyükelçi Traian CHEBELEU ve Doç. Dr. ERSOY’un konuşmaları ile açılmıştır. rı ve geleceğe yönelik projelerini içeren sunumlar gerçekleştirilmiş ve düzenleyici otoriteler arasında en iyi örnekler ve uygulamalar çerçevesinde bilgi ve tecrübe paylaşımı yapılarak, görüş alışverişinde bulunulmuştur. Toplantıda ayrıca Ukrayna NCRT, Ukrayna’da yaşanan son gelişmeler çerçevesinde görsel işitsel medyada nefret söylemi konusunda kendi toplumlarına yönelik yapılan özellikle yabancı yayınlarda karşılaştıkları sorunlar hakkında katılımcılara bilgi vermiştir. Gelecek toplantı için öneri ve görüşlerin tartışıldığı son bölümde ise bir sonraki toplantıda ana tema olarak “Görselİşitsel Medyada Ticari İletişim” konusunun ele alınması kararlaştırılmıştır. Ayrıca toplantıda BRAF’ın KEİ’ye ilişkili kuruluş statüsü kazanması için tüm girişimlerin yapılması hususu tartışılarak kabul edilmiş ve bu kapsamda çalışmalara başlanması amacıyla BRAF Daimi Sekretaryası oybirliğiyle yetkilendirilmiştir. Doç. Dr. ERSOY’un yönettiği toplantıda gündemin oylanarak kabul edilmesinden sonra Dönem Başkanı Ukrayna Radyo ve Televizyon Ulusal Konseyi (NCRT) 2013 yılında gerçekleştirilen BRAF 4. Yıllık Toplantısının ana teması olan “Yeni Medya” konusunda hafızaları tazelemek amacıyla özet bir bilgilendirme yapmıştır. Bu özet bilgilendirmenin ardından üye ülkelerin temsilcileri, kendi ülkelerinde son bir yılda gerçekleştirdikleri faaliyetler hakkındaki bilgileri katılımcılarla paylaşmışlardır. Ülke sunumları gerçekleştirildikten sonra toplantının ana teması olan “Medya Okuryazarlığı” konusu tartışmaya açılmıştır. Bu oturumda, ulusal düzenleyici otoritelerin konuya bakış açıları ve genel değerlendirmeleri ile ulusal çalışmalaSayfa 8 Bununla birlikte 5 yıldır yapılan yıllık tematik toplantılarda ele alınan konuları ihtiva eden ve Medya Okuryazarlığı, Yeni Medya, Çocukların Korunması, Sayısallaşmaya Geçiş ve Ulusal Medyada Son Durum konularını içeren “Medya’da Bölgesel İşbirliği: BRAF’ta 5 Yıllık Süreç” adlı bir kitabın derlenmesine karar verilmiştir. Bu toplantı sonunda BRAF 2015 Yılı Dönem Başkanlığını Azerbaycan NTRC, Ukrayna’dan devralmıştır. Aynı şekilde gelecek yılsonunda BRAF 6. Yıllık toplantısına ev sahipliği yapacak olan Ermenistan Ulusal Televizyon ve Radyo Konseyi (NCTR), bu toplantı ile 2016 yılı için Dönem Başkanlığını devralacaktır. Bununla birlikte Moldova Görsel-İşitsel Medya Koordinasyon Konseyi (CCA), 2016 yılında gerçekleştirilecek BRAF 7. Yıllık Toplantısı’na ev sahipliği yapmak için BRAF Daimi Sekretaryasına talebini iletmiş ve 2017 yılı Dönem Başkanlığı talebi katılımcılar tarafından oylanarak BRAF’ın 7. Yıllık Toplantısı’nın Moldova’da yapılması kararlaştırılmıştır. Eylül 2014 İnternet Yönetişim Forumu (IGF) Eylül Ayında İstanbul’da Bilişim Teknolojilerinin Tüm Paydaşlarını Bir Araya Getirdi. N. YARDIMCI Hükümet, özel sektör, teknik uzmanlar ve sivil toplum temsilcileri, 2-5 Eylül 2014 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilen İnternet Yönetişim Forumu’nun (IGF) dokuzuncu yıllık toplantısında, sınır ötesi internet yönetişimi konuları üzerine konuşmak üzere bir araya geldi. IGF, internet yönetişimin temel unsurları ile ilgili kamu politikası konularında karşılıklı konuşmak için yapılan açık, kapsayıcı ve şeffaf bir forumdur. İnternet fırsatlarının nasıl maksimize edildiği ve siber güvenlik, çevrimiçi özgürlükler ve ağ tarafsızlığı gibi ortaya çıkan zorlukların nasıl tespit edildiğine dair ortak bir anlayış oluşturmak için tasarlanmıştır. Bu yıl IGF “Çok Paydaşlı Güçlendirilmiş İnternet Yönetişimi için Kıtaları Birleştirmek” teması altında düzenlenmiştir. ortamında güvenliğin sağlanması ile çocuk hakları farklı oturumlarda BM üyesi ülkelerden gelen temsilciler tarafından masaya yatırılmıştır. Tartışmalar neticesinde, her çocuğun internete erişimi olması gerektiği bu bağlamda İnsan Hakları Sözleşmesi’nin internet çağına uygun olarak yenilenmesi ve her bireyin internete erişim hakkı olmasının Sözleşme’de hükme bağlanması gereği üzerinde uzlaşıya varılmıştır. Bilişim okuryazarlığının öneminin vurgulandığı oturumlarda ebeveynler ve öğretmenlerin çocuklardan daha az internet bilgisine sahip olduklarının altı çizilmiştir. İnternet bağlantılı sorunlar kapsamında dile getirilen geliş- Forumun tartışma konuları arasında; dığı İnternet kafelerin güvenliği konusu da tartışılan ayrı bir Erişimi Etkinleştirme Politikası İçerik Yaratma, Yaygınlaştırma ve Kullanımı Kalkınma ve Büyüme için İnternet IGF & İnternet Ekosisteminin Geleceği Dijital Güveni Arttırma İnternet ve İnsan Hakları Kritik İnternet Kaynakları Çevrimiçi Çocuk Güvenliği yer almaktadır. Çevrimiçi Çocuk Güvenliği, IGF’de tartışılan önemli konular arasındadır. Son on iki yıl içerisinde hızla gelişen internet Sayfa 9 mekte olan ülkelerde çoğunlukla çocuk ve gençlerin kullanbaşlık olmuştur. Eylül 2014 Çocukların Çevrimiçi Güvenliği Çev. G.A. ALAN “EU Kids Online” Avrupa Komisyonu Güvenli İnternet Progra- düklerini bildiren şikayetleri artmıştır mı tarafından desteklenen tematik bir araştırma ağıdır. 2006’dan bu yana çalışmalarına devam eden araştırma ağının çocukların internetteki riskler ve güvenliğe ilişkin deneyim ve uygulamalarına dair bilgilerini güçlendirmeye yönelik görevi Çocukların sayısal güvenlik becerileri, her ne kadar önemli bir azınlık hala çevrimiçi güvenlik konusunda temel becerilerden yoksun olsa da, oldukça artmıştır. Bu rapor, interneti çocuklar için daha iyi ve daha güvenli bir bulunmaktadır. Ağ, Avrupa’daki çocuklar için daha iyi ve daha güvenli inter- ortam yapmak üzere taraflara tavsiyeler içermektedir. netin temelini oluşturan yüksek kaliteli, bağımsız ve kapsamlı ÇOCUKLAR VE GENÇLERE TAVSİYELER kanıtın temel kaynağıdır. Şu anda 150 araştırmacıdan oluşan ve 33 farklı ülkeyi temsil eden ağ, birçok disiplinden araştırma becerilerinizi daha katılımcı ve yaratıcı kullanımlar için yaygın- uzmanlığını ve metotları çocukların ve ebeveynlerin değişen laştırabilirsiniz, internet deneyimlerini ve bundan ortaya çıkan sonuç ve fırsatları eşleştirerek birleştirmektedir. Faydaları maksimuma çıkarın; böylece sayısal (dijital) Sorumluluk paylaşın; özellikle görgü tanığı ya da katı- lımcıların karar verici etkisinin olduğu çevrimiçi zorbalık ve EU Kids Online tarafından hazırlanan rapora göre, çocukların taciz ortamlarında başkalarının çevrimiçi güvenliği ve refahı internet kullanımı evrilmeye devam ediyor: için sorumluluk paylaşın Bu evrilme sürecinde; gösterin; erişim sağlayacağınız içerik ve hizmetlerin uygun- Masaüstü sonrası mobil internet deneyimine doğru belir- Çevrimiçi hizmetler için geliştirilen yaş sınırlarına saygı gin bir değişim vardır. luğu hakkında ebeveynler ve öğretmenlerden tavsiye isteyin. Çocuklar çevrimiçi kullanıma eskiden çevrimiçi olmanın en yaygın yolu olan kişisel bilgisayar yerine çeşitli mobil bağlantılı cihazlarla geçmektedirler. Her zaman popüler olan sosyal ağ hizmetlerinin yanında, çocuklar mobil uygulamaları ve içerik paylaşma platformlarını kendilerinin eğlence ve iletişim faaliyetlerinin parçası olarak silme, istenmeyen içerikleri engelleme ve bildirme (raporlama) araçlarını kullanma konusunda; Çevrimiçi zorbalıkla ya da sorunlu bir şeyle karşılaştığı- nızda bir ebeveynden, ya da güvenilir bir yetişkinden ya da arkadaştan yardım isteyin kullanmaktadırlar. Aktif mücadele stratejileri geliştirin, özellikle mesajları Çevrimiçi kişisel gizlilik ayarlarını düzenli bir şekilde gözden geçirin; kişisel bilgilerinizi sadece arkadaşlarınızla Erişim ve kullanımın yanısıra riskler de artmaktadır. Özellikle paylaşın ve başkasının fotoğraf da dahil olmak üzere kişisel bilgisini izni olmadan asla postalamayın. nefret mesajları ve anoreksiyi destekleyici siteleri ve daha düşük derecede de olsa porno sitelerini görmek, siber zorbalığa maruz rini destekleyin ve onları internetin sunduğu fayda ve riskler kalmak ve çevrimiçi insanlarla bu- hakkında bilgilendirin; luşmak gibi risklerin hepsi artmış- tır. Çocukların interneti küçük yaştan itibaren keşfetmele- Çocukların başa çıkma yolları ve potansiyel zarara di- renme gibi fırsatlarını güçlendirmeye odaklanın, Aralarında özelikle kızlar ve daha büyük yaşlardaki gençlerin olduğu çocukların zarar gör- Sayfa 10 EBEVEYNLERE TAVSİYELER Eylül 2014 Çevrimiçi davranışla ilişkili beklentiler ve kurallar hak- Öncelikle internetin sunduğu fırsatlara ve faydalara kında net olun, odaklanın ve ancak bu şekilde risklerle başa çıkılabilir ve zarar önlenebilir; Çevrimiçi riskler içeren medya içeriğine eleştirel yak- laşın. EĞİTİMCİLER E TAVSİYELER Çocukların, ödevleri de dahil olmak üzere, bütün eğitim ortamlarında kamu kütüphanelerini bilgisayar kulüplerini kullanarak teknolojiyi olumlu, güvenli ve etkili kul- Genç insanların çevrimiçi tecrübeleri hakkındaki bakış açılarını, onların haklarına ve mahremiyetlerine saygı göstermek suretiyle temsil edin ve sunun; Farkındalık ve bildirimlerin güvenilir kanıt ve güçlü araştırmaya dayandığından emin olun lanmalarını destekleyin ENDÜSTRİ SAĞLAYICILARA TAVSİYELER Müfredata çevrimiçi güvenlik farkındalığı ve sayı- sal beceriler konularını yerleştirin Tüm çocukların sayısal teknoloji fırsatlarına erişe- bilmelerini sağlayın Öğretmenler için BİT ve dijital beceri geliştirmenin yanısıra çevrimiçindeki gençlerin karşılaşabileceği riskler ve güvenlik hakkında da farkındalık yaratın; Çevrimiçi zorbalık ve taciz vakalarıyla mücadele ede- cek protokollerin yanısıra teknolojinin olumlu kullanımı için de okul politikaları geliştirin HÜKÜMETLERE TAVSİYELER Güvenliğin mevcut olmasını sağlayın ve ihtiyaca göre düzenlenebilen, kolay kullanımlı güvenlik özellikleri geliştirin ve bunlara erişim için sadece temel dijital okuryazarlığın yeterli olmasını sağlayın; Sınıflandırmada daha fazla standardizasyon sağlayın ve tavsiye edici etiketlerde, ebeveynlere yol göstermek için; Mümkün ise yeterli güvenlik bilgisiyle birlikte uygun yaş doğrulama yöntemleri kullanarak yaş sınırlarının gerçek ve etkili olduğundan emin olun ; 18 yaş altındakilerin kendi saygınlıklarına ve/veya kişi- sel bütünlüklerine zarar verici içeriği kaldırabilmeleri için gerekli araçları uygulayın; Yüksek düzeyde internet güvenliği sağlamak için çok paydaşlı çabaları koordine edin ve çok paydaşlı grupların hepsine anlamlı gençlik katılımı olduğundan emin olun; Çevrimiçi taciz ve istismarla mücadele etmek için huku- ki mevzuatı gözden geçirin; Geleneksel medyadaki çocuk korumasına ilişkin hü- kümlerin çevrimiçi güvenlik hükmünü desteklemesini sağlayın; Bütün vatandaşların sayısal olarak kapsanması çaba- larını sürdürün, ayrıca sosyal dezavantajlı durumdaki ebeveynler ve hane halkı için destek sağlayın; Olumlu çevrimiçi içeriği destekleyin, yayıncıları, içerik Ticari içeriğin açıkça ayırt edilebilebilir, yaşa uygun, geliştiricileri ve girişimcileri farklı yaş gruplarının ihtiyaçları- etik, ve yerel kültürel değerler, toplumsal cinsiyet ve ırka na uygun içerik geliştirmeye teşvik edin. karşı duyarlı olmasını sağlayın; FARKINDALIK YÜKSELTİCİLER VE MEDYAYA TAVSİYELER ğımsız olarak değerlendirilmesini ve test edilmesini des- Gençlerin çevrimiçi karşılaşabileceği riskler hakkında duygusal olmadan veya panik yaratmadan ebeveynlerin anlama kapasitelerini artırın; Sayfa 11 Belirlenmiş tüm güvenlik araçlarının ve özelliklerin ba- tekleyin.
© Copyright 2024 Paperzz
