6.4. Endüktör

09.05.2014
6.4.Endüktör
Bölüm 6 (devam)
6.4.Endüktör
• Kendi manyetik alanı içerisindeki enerji depolayabilen pasif devre elemanlarıdır. Silindirik sargılardan oluşan iletken teldir.
• Endüktans değeri fiziksel boyutlara ve manyetik malzemeye bağlı olarak değişir.
• µ: çekirdek malzemenin manyetik geçirgenliği (permabiliti)
Çip endüktör
selenoid
toroid
1
09.05.2014
6.4.Endüktör
• Endüktörün üzerinden akım geçtiği düşünülürse, akımın zamana bağlı değişimine göre üzerinde bir gerilim oluşur. • Burada «L» endüktansı ifade eder ve birimi Henry’dir.
• Eğer endüktörün iki ucu arasında bir gerilim var ise, üzerinden geçen akım zamanla değişiyor demektir. • DC akım geçtiğinde ise V=0’dır. Yani bobin DC de kısa devre oluyordur.
a) Hava‐çekirdekli b) Demir‐çekirdekli
Sabit endüktörler
Demir‐çekirdekli değişken endüktörler
6.4.Endüktör
• Akım‐gerilim ilişkisi: Denklemin her iki tarafının integrali alınırsa;
• i(
= başlangıç koşulu.
2
09.05.2014
6.4.Endüktör
• Endüktördeki anlık güç;
v
• Endüktörün manyetik alanında depolanan güç;
6.4.Endüktör
• Endüktörün Temel Özellikleri:
• 1) Endüktörden geçen akım sabit ise, endüktör üzerindeki gerilim sıfırdır. Yani DC çalışmasında kısa devre davranış gösterir. • 2) Akımdaki süreksiz değişim gerilimi sonsuza götürür fakat pratikte bu mümkün değildir.
• 3) İdeal endüktör enerji harcamaz. • 4) Pratikte ideal olmayan bir endüktöre ek olarak dirençsel ve kapasitif etki bulunur.
Rw: Sargı direnci
Cw: Sargı kapasitansı
3
09.05.2014
Örnekler:
6.5.SeriveParalelEndüktörler
• Seri bağlantı:
• KGK uygulanarak;
4
09.05.2014
6.5.SeriveParalelEndüktörler
• Paralel bağlantı:
• KAK uygulanarak;
5
09.05.2014
Örnekler:
6.6.Uygulamalar:
• 6.6.1. İntegral Devresi
• Eviren op‐amp devresinde geribesleme
direncini (şekil a), kapasite ile yer değiştirirsek (şekil b) integral alıcı devre modeli elde etmiş oluruz.
6
09.05.2014
6.6.2.TürevDevresi
• Eğer kapasite, eviren devrenin giriş direnci yerine kullanılırsa, türev alıcı devre elde edilmiş olunur.
Örnekler:
7