BAZI ÖRNEKLER Bir krene ait taşıyıcı kolun imal edildiği çeliğe ait

BAZI ÖRNEKLER
Bir krene ait taşıyıcı kolun imal edildiği çeliğe ait akma dayanımı 800 MPa ye kırılma tokluğu
48 MPa- ’dir. Tasanm sırasında izin verilen maksimum gerilme ise akma dayanımının
%50'si dir. Eğer tespit edilebilen en küçük çatlak boyu 2,5 mm. ise, bu gerilme değerinde
çalışmak sizce mantıklı mıdır? (Geometrik faktör 1 olarak alınabilir).
Oda sıcaklığında plastik (kalıcı) şekil değişimine tabi tutulan saf bakırın elektrik iletkenliğini,
mekanik özelliklerini değiştirmeden arttırabilmek için ne yapmayı önerirdiniz? Nedeniyle
birlikte kısaca açıklayınız. (Not: Bakırın ergime sıcaklığı yaklaşık olarak 1000°C dir)
ZSD (zaman-sıcaklık-dönüşüm) diyagramlarının nasıl elde edildiğini, gerekli şekilleri çizerek
açıklayınız?
Cevap:
Kritik Çekirdeklenme
Çekirdeklenme Hızı
Dönüşüm Hızı
Ötektoid çeliğe ait ZSD (TTT) diyagramını şematik olarak çiziniz. Bu diyagram üzerinde, oda
sıcaklığında aşağıdaki mikroyapılan oluşturacak ısıl işlemleri çizerek gösteriniz. En son
oluşan mikroyapıları çiziniz, sertliklerine göre “sertten yumuşağa” doğru sıralayanız.
a. %50 Martenzit + %50 Beynit
b. %100 Martenzit
c %100 Homojen İnce Perlit
d. %100 Beynit
Aşağıda Fe-Ni alaşım sisteminin Fe'e yakın bölgesine ait faz diyagramı verilmiştir. Buna göre
ağırlıkça % 93 Fe içeren alaşımın 1459 °C de içinde bulunan fazlan yapıdaki ağırlık yüzdeleri
ve kimyasal bileşimleri ile birlikte belirleyiniz. Aynca verilen alaşım için sıvı halden tamamen
katılaşmaya kadar olan soğuma sırasındaki iç yapılan çiziniz.
Ötektik Noktaya Faz Kuralını uygulayıp Serbestlik Derecesini bulup açıklayınız.
a) % 10 Si- 90 Al alaşımının 576 °C da içerdiği ötektik dışı (ötektik öncesi) a fazının ağırlık
yüzdesini bulunuz.
b) % 20 Si- 80 Al alaşımının 576 °C da içerdiği ötektik dışı (ötektik öncesi) P fazının ağırlık
yüzdesini bulunuz.
c) % 20 Si – 80 Al oda sıcaklığında içerdiği fazının ağırlık yüzdesini bulunuz.
d) % 20 Si – 80 Al oda sıcaklığında içerdiği fazının ağırlık yüzdesini bulunuz.
e) % 20 Si – 80 Al oda sıcaklığında içerdiği ötektik içi fazının ağırlık yüzdesini bulunuz.
Aşağıda verilen MgO-Al2O3 faz diyagramını kullanarak 1700°C’de % 20 MgO içeren
seramikte (a) mevcut bulunan fazlan, (b) fazların % olarak miktarlarını, (c) fazların
bileşimlerini bulunuz .
Aşağıdaki hayali faz diyagramında yer alan beş farklı alaşımdan hangisine veya hangilerine
çökelme sertleşmesi uygulayabileceğinizi nedeni ile birlikte açıklayınız. (Not- Neden
belirtilmemesi durumunda puan verilmeyecektir.)
Fe-C/Fe-Fe3C Diyagramını önemli noktalar, sıcaklık değerleri ve oluşumları belirterek
çiziniz.
% 0.5 C içeren bir çelikte ostenit fazdan oda sıcaklığına soğuma esnasında şekilde görülen
noktalarda oluşan içyapıları şematik olarak çiziniz.
Ötektoid sıcaklığın hemen altında, % 1,2 C içeren çeliğin dengeli dönüşümü sonrası mikro
yapısını şematik olarak çiziniz ve ötektoid reaksiyon sırasında oluşan sementit miktarını
hesaplayınız.
Ötektoid çeliğe ait Zaman-Sıcaklık-Dönüşüm (ZSD) diyagramını dikkate alarak ostenit-perlit
(ve/veya beynit) dönüşümlerinin belli bir sıcaklık aralığında neden daha hızlı gerçekleştiğini
açıklayınız.
Ötektoid çeliğe aşağıdaki ısıl işlemler uygulanıyor.
a) Ostenit alanından 650°C a aniden soğutuluyor ve bu sıcaklıkta 100 (yüz) saniye
bekletiliyor, sonra oda sıcaklığına aniden soğutuluyor.
b) ) Ostenit alanından 450°C a aniden soğutuluyor ve bu sıcaklıkta 10 (on) saniye bekletiliyor,
sonra oda sıcaklığına aniden soğutuluyor.
c) Ostenit alanından 100°C a aniden soğutuluyor ve bu sıcaklıkta 100 (yüz) saniye
bekletiliyor, sonra oda sıcaklığına aniden soğutuluyor.
d) Ostenit alanından aniden oda sıcaklığına soğutuluyor. Sonra 400 °C ye ısıtılıp, 1 saat
bekletiliyor ve oda sıcaklığına aniden soğutuluyor.
Bu ısıl işlemler sonucunda oluşacak içyapıları belirtip, sertliklerine göre sıralayınız (sertten
yumuşağa doğru).
Çeliğe su verdiğimiz zaman yüzeyde çatlaklar oluşmaktadır. Bu çatlakların oluşum sebebini
açıklayınız ve bu çatlakların oluşmasını önlemek için ne yapılması gerektiğini yazınız.
Paslanmaz çelikler hakkında kısaca bilgi veriniz (nedir, türleri nelerdir ).
Titanyum alaşımlannm temel özelliklerini ve başlıca kullanım alanlanm açıklayınız.
Camsı ve kristal yapılarda hacmin sıcaklıkla değişimini çizerek açıklayınız.
Silikat camlarına katılan bileşenlerin türlerini ve görevlerini yazınız.
Seramiklerin karakteristik özellikleri nelerdir.
Çökelme Sertleşmesi (yaşlandırma) işleminde uygulanan ısıl işlem adımlarını açıklayınız.
Ötektik Reaksiyon; Kır (lamel grafitli,gri) dökme demir, Yeniden Kristalleşme Tavlaması;
Ostemperleme; Martenzit; Isıl Şok; Toparlanma; Sertleşme Kabiliyeti; Beynit; Süperalaşımlar
Dökme Demir tiplerini elde ediliş, iç yapı ve mekaniz özellikleri açısından karşılaştırınız.
Dökme demirlerde grafit tipinin mekanik özelliklere etkisini yorumlayınız.
Ferritik kır dökme demir ile ferritik temper dökme demiri; elde edilişleri, içyapıları ve
gösterdiği mekanik özellikler açısından karşılaştırınız.
Ferritik kır dökme demir ile ferritik küresel (sfero) dökme demirin içyapılanm (mikro
yapılarını) şematik olarak çizin, içyapıları gözönüne alarak mekanik özelliklerini
karşılaştırınız.
İlgili açıklamaya uyan polimer malzeme tür veya türlerini yanındaki boş kutuya yazınız.
Özellikler
Polimer
malzeme sınıfı
Makro zincir molekülleri arasında kuvvetli çapraz bağlar
oluşturarak üç boyutlu ağ yapısına sahiptir.
Kopma anındaki uzaması % 1000 mertebelerine ulaşır ve titreşim
sönümleme özelliğine sahiptir.
Sıcaklığının arttırılmasıyla özelliklerini kaybeder ve kömürleşir.
Sıcaklığın arttırılmasıyla yumuşarlar ve yeniden şekillendirilebilme
özelliğine sahiptir.
Kristal yapılı seramiklerin kırılma tokluğunu arttırmada hangi yöntemleri önerirsiniz?
Poli kristal malzemelerde sürünme mekanizmalarını kısaca açıklayınız.
Aşağıdaki boşlukları en uygun şekilde doldurunuz:
a. Termoplastiklerin çekme deneyi sırasında uygulanan yüksek çekme hızları malzemenin
dayanımında...............................................................neden olur.
b. Yeniden kristalleşme tavı.....................................................................................metal
malzemelere..................................................................................................................................
.............amacıyla uygulanır.
c. Ostenitik paslanmaz çeliklerde paslanmazlık özelliği ...................................................
elementi, ostenitik yapıyı oluşturma özelliği ise................................................elementi
tarafından sağlanır.
d. ..........................................işlemiyle kauçuğa................................................katılarak lastik
elde edilir.
e. Küresel dökme demir eldesinde malzemeye ergimiş durumda..........................elementi ilave
edilir.
Aşağıda verilen üç farklı çeliği yandaki tablodaki kriterler açısından karşılaştırınız

Download Report