a 2.1. Giriş

07.03.2014
2.1. Giriş

 Bu bölümde Ohm Kanu tanıtılacak,
 Direnç elemanı detaylı ele alınacak,
 Devre elemanları ve gerilim ve akım kanunları
tanıtılacaktır.
1
07.03.2014
2.2 Ohm Kanunu

 Malzemelerin elektrik yük akışını engelleme
özelliğine veya yük akışına karşı gösterilen zorluğa
«Direnç» denir ve R ile devrede gösterilir.
 Bir malzemenin direnci, uzunluğuna, kesit alanına
ve öz direncine bağlıdır.
2.2 Ohm Kanunu

2
07.03.2014
2.2 Ohm Kanunu

 Ohm kanunu elektriğin temel kanunlarından biridir.
 Bir direncin gerilim ve akımı arasındaki ilişkiyi verir.
 Alman fizikçi George S. Ohm tarafından bulunmuştur.
 Bu kanuna göre, bir devrenin uçlarına uygula
nan gerilim değerinin, akımına oranı her zaman
sabititir.
 Ve bu oran devrenin direncine eşittir.
2.2 Ohm Kanunu

 Ohm kanunu uygulanırken, akım yönüne ve gerilim
polaritesine dikkat etmek gereklidir.
3
07.03.2014
2.2 Ohm Kanunu

 R direnç değerimiz «0» dan «∞» a kadar değer
alabilir.
 R için iki özel durum incelenmelidir.
 R değeri «0» iken kısa devre «∞» iken açık devre
özellik gösterir.
Kısa devre
Açık devre
2.2 Ohm Kanunu

 Bir direnç sabit ya da değişken değerli olabilir.
Değişken direnç gösterimleri
4
07.03.2014
2.2 Ohm Kanunu

 Bütün dirençler Ohm Kanunu sağlamazlar.
 Örneğin, diod ve ampülün doğrusal olmayan
özelliliği vardır.
Doğrusal Direnç
Doğrusal Olmayan Direnç
2.2 Ohm Kanunu

 Direncin tersi iletkenlik olarak adlandırılır ve G ile
gösterilir.
 İletkenlik devre elemanlarının elektrik akımını ne
kadar ilettiğini gösteren bir metriktir.
 İletkenliği birimi siemens [s] ya da 1/ohm dur.
5
07.03.2014
Örnek

2.3. Düğüm, Dal ve Çevre
Kavramları

 DAL: Gerilim kaynağı, direnç
gibi iki uçlu elemanları ifade
eder.
 DÜĞÜM: iki ya da daha fazla
dalın birleştiği noktadır.
6
07.03.2014
2.3. Düğüm, Dal ve Çevre
Kavramları

 ÇEVRE: Bir düğümden başlanıp, diğer düğümlerden
birer kez geçilerek başlangıç düğümüne varıldığında
oluşan kapalı yoldur.
 Bir çevre başka çevrelerde bulunmayan dalları
içeriyorsa bağımsızdır.
Örneğin şekildeki devrede her
ne kadar 6 ayrı çevrim
oluşturuluyorsa da bunlardan
yalnızca 3 ü bağımsızdır.
2.3. Düğüm, Dal ve Çevre
Kavramları

 b adet dal, n adet düğüm ve l adet bağımsız çevrenin
olduğu devre içi şu ilişki yazılabilir:
 b=5, n=3 ise l=3 olur.
 NOT: İki ya da daha fazla eleman art arda bağlı ise
aynı akımı geçirirler ve bu elemanlar birbirlerine
«seri bağlıdır» denilir.
7
07.03.2014
Örnek:

2.3. Düğüm, Dal ve Çevre
Kavramları

 İki ya da daha fazla eleman aynı iki düğüm arasında
bağlı ise üzerindeki gerilimleri aynıdır ve bu
elemanlar birbirlerine «paralel bağlıdır» denilir.
8
07.03.2014
2.4. Kirchoff Kanunları

 Ohm kanunu tek başına devre analizinde yetersidir.
 Kirchoff’un iki kanunu eklendiğinde bir çok
elektrik devresi kolayca analiz edilebilmektedir..
(Gustav Robert Kirchoff 1824-1887)
 Kirchoff’un kanunları; Kirchoff Akım Kanunu (KAK)
ve Kirchoff Gerilim Kanunu (KGK) olarak ikiye
ayrılır.
Kirchoff Akım Kanunu

 Bir düğüme giren akımların cebirsel toplamı
sıfırdır.
 N: Dal sayısı, ݅௡ =düğüme giren/çıkan akım.
 KAK’a göre düğüme giren akım pozitif çıkan
akım ise negatiftir.
9
07.03.2014
Kirchoff Akım Kanunu

 KAK’ın en basit uygulaması paralel bağlı akım kaynaklarıdır.
 NOT: Bir devrede iki farklı akım kaynağı I1=I2 olmadığı sürece
seri bağlanamazlar. Aksi takdirde KAK ihmal edilmiş olunur.
Akım kaynağı seri bağlanması pratikte yüksek akım gerektiren
uygulamalarda kullanılır.
Kirchoff Gerilim Kanunu

 Bir çevredeki gerilimlerin cebirsel toplamı sıfırdır.
 M: çevre içerisindeki gerilim sayısı, ‫ݒ‬௠ : m. Gerilimi ifade eder.
Burada KGK yazılacak olursa;
10
07.03.2014
Kirchoff Gerilim Kanunu

 Gerilim kaynakları seri olarak bağlandığında, toplam
gerilimi bulmak için KGK kullanılabilir.
11