israf ِ ِ ﱠ ا ِ َ ٍ ِ َ ْ َ ﱠ ُ َ ْ ُ َ ﱠ ُ

İLİ
: ESKİŞEHİR
TARİH : 07/11/2014
Kardeşlerim!
İSRAF
ِ ِ ‫ُ ﱠ َ ُ ْ َُ ﱠ َ ْ َ ِ ٍ َ ِ ا ﱠ‬
َ ِ 'ٌ ِ()َ $*َ +ِ ِ, ‫"ُ ٌن‬.ْ َ ‫ن‬$
ِ *َ ْ ِ/ : َ
‫و‬
ُ‫ل ا "ﱢ ُ َ ّ ﷲ‬$%
ُ ‫َ َ'ا‬2ْ ‫ُ َوا‬34‫ﱢ ﱠ‬5 َ‫ ا‬: ‫س‬$
‫غ‬
ِ ّ ‫ا‬
Aziz Müminler!
Allah Teâla yüce Kitabında geceyi, gündüzü,
ırmakları, denizleri, hayvanları, gökten indirdiği suyu
ve bununla bitirdiği bitkileri, yeryüzünde çeşit çeşit,
renk renk yarattığı şeyleri insan için yarattığını ve
onun istifadesine sunduğunu ifade etmiştir. 1 Ancak
bu nimetlerin kullanımına dair bir ölçü koyarak şöyle
buyurmuştur:
“Ey Âdemoğulları! Her mescitte ziynetinizi
takının (güzel ve temiz giyinin). Yiyin için fakat
israf etmeyin. Çünkü O (Allah), israf edenleri
sevmez.”2
Değerli Kardeşlerim!
İsraf, davranışlarımızda dinin, aklın veya örfün
uygun gördüğü ölçülerin dışına çıkmak; mal veya
imkânları meşru olmayan amaçlar için saçıp
savurmak demektir. 3 Bu bakımdan, saymakla
bitiremeyeceğimiz Allah'ın nimetlerini israf etmek
yani boş yere harcamak, Allah'a karşı nankörlük
etmek demektir. Nimete nankörlük etmek ise,
nimetin heba olup elimizden alınmasına yol açar.
Hâlbuki bizden istenen nimetlere karşı şükür içinde
olmamızdır. Eğer şükredersek, Allah Teâla bize olan
nimetini artıracağını vaat etmiştir.4
Kıymetli Kardeşlerim!
İsrafın zengini fakiri olmaz. Bunun gibi, israf
edilen nimetin ucuz ya da pahalı; kıt ya da bol olması
hatta nimetin ibadet amaçlı kullanılması dahi israfı
mazur göstermez. Nitekim sahabeden Sa'd b.
EbîVakkâs abdest alırken onun yanına uğrayan
Peygamberimiz (a.s.) “Bu ne israf?” buyurmuştur.
Sa'd, “Abdestte de mi israf olur?” diye sorunca
Rasûlülah (a.s.) şöyle yanıtlamıştır: “Evet, akan bir
nehirden abdest alıyor olsan bile israf olur”. 5
Böylece Peygamberimiz her halükarda nimetlerin
ölçülü ve yerli yerinde kullanılması gerektiğine işaret
etmiş, ayrıca arkadaşlarına bir nimeti dengeli
kullanma alışkanlığını kazandırmak istemiştir.
1
2
3
4
5
Nahl, 16/5-15.
Araf, 7/31.
DİA, İsraf maddesi.
İbrahim, 14/7.
İbnMâce, Taharet, 48.
Kendisine ikram edilen suyu içtiği zaman, suyu
ikram edene dua etmek maksadıyla “Su gibi aziz ol”
demeyi adet haline getiren bir toplumda, tonlarca
suyun boşa akıtılıyor olması kabul edilebilecek bir
durum mudur? Yerde gördüğü ekmek kırıntısına bile
saygı gösterip onu yerden alarak yüksekçe bir yere
koymayı örf edinen bir halkın, yılda milyonlarca
ekmeği çöpe atması akıl alır bir hal midir?
Peygamberimizin “İki nimet vardır ki insanların
çoğu
onları
değerlendirme
hususunda
aldanmıştır. Bu nimetler, sağlık ve boş vakittir”6
uyarısının farkında olan Müminlerin, internet ve
televizyon başında saatlerini harcayarak, vakitlerini
hatta sağlıklarını heba etmelerini nasıl makul
görebiliriz?
Mü'min Kardeşlerim!
Bizleri bir vücudun uzuvlarına benzetmek
suretiyle, Müminlerin gönüllerinde kardeşlik
duyarlılığı oluşturmak isteyen bir Peygamber'in
ümmetiyiz. Öyleyse nasıl oluyor da bazı Müminler,
kardeşleri Filistin'de, Suriye'de, Irak'ta, Somali'de ve
pek çok yerde yiyecek ekmek bulmakta zorlanırken,
kardeşlerine karşı duyarsız kalarak, Allah'ın bize
sunduğu imkânları hor hakir kullanıyor? Üstelik
gösteriş ve kibir kokan harcamalar yapılabiliyor?
Hâlbuki Rabbimizin şu uyarısını her daim
akılda tutmak durumundayız:
“Sonra o gün, nimetlerden mutlaka hesaba
çekileceksiniz”7
Hutbemi
bitiriyorum:
Allah
Rasûlü'nün
şu
duası
ile
“Allah'ım! Günahlarımı, bilgisizlik yüzünden
yaptıklarımı, işimdeki israfı/aşırılıkları ve benden
daha iyi bildiğin bütün kusurlarımı bağışla.
Allah'ım, ciddi ve şaka yollu yaptıklarımı,
yanlışlıkla ve bilerek işlediğim günahlarımı
affeyle.”8
Hazırlayan: Cüneyt COŞKUN
Eskişehir İl Vaizi
6
7
8
Buhârî, Rikâk, 1.
Tekâsür, 102/8.
Buhârî, Deavât, 60: Müslim, Zikir, 70.