Mahkeme Kararı[1] (İkinci Daire)[2]

Mahkeme K ar arı[1]
(İkinci Daire)[2]
6 Şubat 2014
(Ön inceleme duruşması için başvuru–Yönetmelik No 1383/2003–Pazarda
yer alan sahte ya da korsan ürünlerin önlenmesi için önlemler–Madde 2–
Yönetmeliğin Kapsamı–Üye devletlerden birinde ikamet eden bir kişiye üye
olmayan bir devletten sahte bir saatin internet yoluyla özel satışı–Üye Devlet
sınırlarına girişte gümrük yetkilileri tarafından saate el konulması–Elkoy‑
manın Meşruiyeti – Şartlar–Fikri haklara tecavüze ilişkin koşullar–Direktif
2001/29/EC–Madde 4–Kamuya dağıtma–Direktif 2008/95/EC–Madde
5–Yönetmelik (EC) No 207/2009 – Madde 9 – Ticaret sırasında kullanım)
C‑98/13 Davası,
27 Şubat 2013 tarihinde Divan’a Højesteret (Danimarka) tarafından,
25 Şubat 2013 kararıyla, TFEU madde 267 uyarınca ön inceleme talep
edilmiştir.
[1]http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf;jsessionid=9ea7d2dc30db713
28796cf6d4d36b163bcc2c2ea0c72.e34KaxiLc3qMb40Rch0SaxuNaNr0?text=&d
ocid=147506&pageIndex=0&doclang=en&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&
cid=77077
[2] Ankara Barosu’na kayıtlı Av. Güldeniz Doğan Alkan ve İstanbul Barosu’na kayıtlı
Stj.Av. Merve Kurdak tarafından İngilizce metin üzerinden bilimsel amaçlı yapılan
işbu tercüme, gayri resmi nitelikte olup, hiçbir kişi, kurum ve kuruluşu bağlamaz ve
sorumluluk oluşturmaz.
Martin Blomqvist
v
Rolex SA,
Manufacture des Montres Rolex SA,
MAHKEME (İkinci Daire),
R. Silva de Lapuerta, Daire Başkanı, J.L. da Cruz Vilaça, G. Arestis, J.-C.
Bonichot (Raportör) ve A. Arabadjiev’den, Hakimlerden oluşmaktadır.
Savcı: P. Cruz Villalón,
Kayıt memuru: A. Calot Escobar,
yazılı prosedürü dikkate alarak,
Bay Blomqvist, avukat, J. Petersen tarafından,
Rolex SA ve Manufacture des Montres Rolex SA, avukatlar, K. Dyekjær ve
T. Mølsgaard tarafından,
Estonya Hükümeti, Temsilci olarak hareket eden, N. Grünberg ve M.
Linntam tarafından,
Fransız Hükümeti, Temsilci olarak hareket eden, D. Colas ve B. BeaupèreManokha tarafından,
Polonya Hükümeti, Temsilci olarak hareket eden, B. Majczyna tarafından,
Avrupa Komisyonu, Temsilci olarak hareket eden, M. Clausen ve F.W. Bulst
tarafından,
adlarına sunulan görüşleri göz önünde bulundurduktan,
Savcı’nın dinlenmesinden sonra, görüşsüz yargılamaya geçilmesine karar
vererek,
Aşağıdakilere yer vermektedir:
2014/ 1 FMR
239
Yargılama
1 Bu ön inceleme duruşması talebi, bazı fikri mülkiyet haklarını ihlal
etiğinden şüphelenilen mallara karşı gümrük eylemlerine ve bu gibi hakları ihlal
ettiği tespit edilen mallara karşı alınacak önlemlere ilişkin 1382/2003 sayılı ve
22 Temmuz 2003 tarihli Konsey Tüzüğü’nün (EC) (RG 2003 L 196, syf. 7,
“gümrük tüzüğü”), telif hakkının bazı açılardan ve bilgi toplumundaki bağlan‑
tılı haklarının uyumlaştırılmasına ilişkin Avrupa Parlamentosu ve Konsey’in
22 Mayıs 2001 tarihli ve 2001/29/EC sayılı Direktif ’in 4(1) maddesinin (RG
2001 L 167, syf. 10, “telif hakkı direktifi”), Markalara ilişkin Üye Devlet’lerin
yasalarını yaklaştırma hakkında Avrupa Parlamentosu ve Konsey’in 22 Ekim
2008 tarih ve 2008/95/EC sayılı Direktif ’in 5(1) ve 3. maddelerinin (RG 2008
L 299, syf. 25, “marka direktifi”) ve Topluluk markası üzerine 26 Şubat 2009
tarih ve 207/2009 sayılı Konsey Tüzüğü’nün 9(1) ve 9(2) maddelerinin (RG
2009 L 78, syf. 1, “Topluluk marka tüzüğü”), yorumlanmasına ilişkindir.
2 Talep, Bay Blomqvist’in Çin’li bir online satış websitesi aracılığıyla
satın aldığı ve gümrük yetkilileri tarafından el konulan sahte bir saatin yok
edilmesine ilişkin olarak Rolex SA ve Manufacture des Montres Rolex SA
(‘Rolex’) tarafından Mr Blomqvist’e karşı davada ileri sürülmüştür.
Yasal İçerik
Avrupa Birliği Hukuku
Gümrük Tüzüğü
3
Gümrük tüzüğü başlangıcındaki Resital 2 ve 8 aşağıdaki düzenlemeleri
öngörmektedir:
“(2) Taklit ve korsan mallar pazarlaması ve kuşkusuz fikri mülkiyet haklarını
ihlal eden tüm mallar, hukuka uyan imalatçılara, tacirlere ve hak sahiplerine
önemli zarar vermekte, aynı zamanda da tüketicileri aldatmakta ve bazı durum‑
larda tüketicilerin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atmaktadır. Bu gibi mallar,
mümkün olduğunca, pazardan uzak tutulmalı ve meşru ticaret özgürlüğünü
engellemeden, bu yasadışı aktivite ile etkili mücadele için önlemler alınmalıdır.
Bu amaç, uluslararası düzeyde süren çabalarla uyumludur.
…
240
FMR 2014/ 1
(8) Bir fikri mülkiyet hakkının ulusal hukuka göre ihlal edilip edilmediğini
belirlemek için başlatılan süreç, o Üye Devlet’te üretilen malların fikri mül‑
kiyet haklarını ihlal edip etmediğini belirlemek için kullanılan kriterlere göre
yürütülecektir. Bu tüzük Üye Devletler’in mahkemelerin yetkisi ve yargılama
sürecine ilişkin hükümlerini etkilememektedir.”
4
Tüzük Madde 1 şu düzenlemeye yer vermektedir:
1. Bu Tüzük, gümrük idarelerinin fikri ve sınai hakları ihlal ettiğinden
şüphe edilen eşya hakkında aşağıdaki durumlarda yapacakları işlemlerin koşul‑
larını düzenler:
…
(b) madde 37 ve 183 uyarınca Topluluk gümrük bölgesine girerken veya
bölgeden çıkarken eşyanın kontrolü sırasında bulunduklarında [Topluluk
Gümrük Kodunu düzenleyen 12 Ekim 1992 tarih ve 2913/92 sayılı Konsey
Tüzüğü (EEC) (RG 1992 L 302, s. 1)]…
2. Bu Tüzük ayrıca 1. fıkrada belirtilen eşyanın fikri ve sınai hakları
ihlal ettiğinin tespiti durumunda yetkili merciler tarafından alınması gereken
önlemleri düzenler.
5
Tüzük Madde 2(1)(a) ve (b) şöyledir:
Bu Tüzüğün amacı doğrultusunda “fikri ve sınai hakları ihlal eder nitelikteki
eşya” şu anlama gelmektedir:
(a) “Sahte eşya”, diğer bir deyişle:
(i) Ambalajı da dahil olmak üzere, yetkisiz olarak hak sahibinin aynı tip eşya
için geçerli tescilli marka ile aynı ticari markayı veya esas yönleri itibariyle bu
ticari markadan ayırt edilemeyen bir ticari markayı taşıyan ve bu yolla [20 Aralık
1993 tarihli 40/94 numaralı Topluluk markası hakkındaki Konsey Tüzüğü (EC)
(RG 1994 L 11, s. 1)] tarafından düzenlenen Topluluk hukuku veya gümrük
idarelerinin işlemi için başvuruda bulunulan Üye Devlet hukuku kapsamında
marka hakkı sahibinin haklarını ihlal eder nitelikteki eşyayı;
…
(b) “korsan eşya”: [Topluluk tasarımları hakkındaki 12 Aralık 2001 tarih
ve 6/2002 sayılı Konsey Tüzüğü (EC)] veya gümrük idarelerinin işlemi için
başvuruda bulunulan Üye Devlet hukuku kapsamında bu kopyalamanın bir
2014/ 1 FMR
241
tecavüz teşkil etmesi durumunda, ulusal hukuka göre tescil edilmiş olmasından
bağımsız olarak, telif hakkı veya bağlantılı haklar veya tasarım hakkına konu
eşyanın hak sahibinin veya bu hak sahibi tarafından üretim yapılan ülkede
yetkilendirilen kişinin rızası dışında kopyalanan veya bu kopyaları içeren eşya,
6
Tüzük Madde 9(1) şu düzenlemeye yer vermektedir:
Gümrük idaresi … Madde 1(1)’de bahsedilen durumdaki eşyanın fikri ve
sınai hakları ihlal etmesinden şüphe duyulduğundan … tatmin olduğunda …
eşyanın gümrük işlemlerini durdurur veya eşyayı alıkoyar.
7
Tüzük Madde 10’un 1. fıkrası uyarınca:
Ulusal hukuka göre bir fikri ve sınai hakka tecavüz olup olmadığına karar
verilirken Madde 1(1)’de belirtilen durumlardan birini sağlayan eşyanın böl‑
gesinde bulunduğu Üye Devlette geçerli olan kanun uygulanır.
8
Tüzük Madde 17(1) uyarınca:
Hak sahibinin diğer hukuki çözüm yollarına halel getirmemek koşuluyla, Üye
Devletler yetkili mercilerin aşağıdaki işlemleri yapması için gereken önlemleri
alır:
(a) Ulusal hukukun ilgili hükümlerine uygun olarak, fikri ve sınai hakları
ihlal ettiği belirlenen eşyanın imha edilmesi veya hak sahibinin zarara uğramasını
önleyecek şekilde, herhangi bir bedel ödenmeksizin ve aksi ulusal mevzuatta
belirtilmedikçe, hazine açısından maliyetsiz olarak, ticari kanallar dışında bu
eşyanın elden çıkarılması;
…
Telif hakları direktifi
9
Telif hakları direktifinin 4(1) maddesi düzenlemesi aşağıdaki gibidir:
“Üye Devletler eser sahiplerine, eserlerin orijinali veya kopyalarıyla ilgili
olarak, satış veya diğer yöntemlerle kamuya her türlü dağıtım izni vermek veya
yasaklamak konusunda münhasır yetki vermelidir”.
Marka Direktifi
10 Marka direktifinin 5(1) ve 5(3) maddeleri aşağıdaki düzenlemeleri
öngörmektedir:
242
FMR 2014/ 1
“1. Tescil edilmiş bir marka, sahibine münhasır haklar verir. Marka sahibi izin
vermediği bütün üçüncü kişilerin ticaret sırasında aşağıdakileri kullanmasını
engelleme hakkına sahiptir:
Markayla aynı herhangi bir işaret…;
…
3. Diğerlerine ilaveten aşağıdakiler 1 ve 2. paragraflar kapsamında
yasaklanabilir:
…
(b) bu işaret altında malları arz etmek ya da piyasaya sürmek ya da bu amaç‑
larla bunları stoklamak veya bu işaret altında hizmet sunmak ya da sağlamak;
(c) bu işaret altında malların ithalatını ya da ihracatını yapmak;
…’
Topluluk markası tüzüğü
11 Topluluk markası tüzüğü madde 9(1) ve (2) aşağıdaki düzenlemeyi
öngörmektedir:
‘1. Tescil edilmiş bir Topluluk markası, sahibine münhasır haklar verir. Marka
sahibi izin vermediği bütün üçüncü kişilerin ticaret sırasında aşağıdakileri
kullanmasını engelleme hakkına sahiptir:
(a) Topluluk markasıyla aynı herhangi bir işaret…;
…
2. Diğerlerine ilaveten aşağıdakiler 1. paragraf kapsamında yasaklanabilir:
…
(b) bu işaret altında malları arz etmek ya da piyasaya sürmek ya da bu amaç‑
larla bunları stoklamak veya bu işaret altında hizmet sunmak ya da sağlamak;
(c) bu işaret altında malların ithalatını ya da ihracatını yapmak;
…’
2014/ 1 FMR
243
Danimarka hukuku
12 Ophavsretsloven (Telif hakkı kanunu) madde 2(1) ve (3) uyarınca:
telif hakkı direktifini uygulayan 202 sayılı ve 27 Şubat 2010 tarihli Konsolide
Kanun (Lovbekendtgørelse) sonucu versiyonda:
‘1.Bu kanunda belirtilen sınırlamalara tabi olarak, telif hakkı eser sahibine,
orijinal veya değiştirilmiş formda, çeviri halinde, diğer bir fikir ve sanat eseri
formuna ya da başka bir teknolojiye uyarlanmasında kopyasını yapmak veya
kamuya açmak, eseri imha etmek için münhasır hak vermektedir.
…
3. Eser aşağıdaki hallerde kamunun kullanımına sunulmuştur,
“(1) eserin kopyaları satışa, kiraya, ödünç vermeye veya başka bir şekilde
kamuya dağıtıma sunulursa;
(2) kopyalar kamuda sergilenirse veya,
(3) eser kamu nezdinde icra edilirse.”
13 Marka direktifini uygulayan 109 sayılı 24 Ocak 2012 tarihli Konso‑
lide Kanun (Lovbekendtgørelse) sonucu olan versiyonundaki Varemærkeloven
(Marka Kanunu) 4(1) ve (3) paragrafları uyarınca:
“1. Markanın sahibi diğer kişilerin kendi izni olmadan ticaret sırasında eğer:
(1) işaret markayla aynıysa ve işaretin kullanıldığı mal veya hizmetler
korunan markanın koruduklarıyla aynı cinsse veya,
(2) İşaret markayla aynı veya benzerse, ve mallar ya da hizmetler markanın
kapsadıklarıyla aynı veya benzerse, çağrışım ihtimali de dahil markayla karıştırma
ihtimali varsa herhangi bir işareti kullanmasını yasaklayabilir.”
…
3. ticaret sırasında kullanma özellikle:
(1) işaretin mallara ya da ambalaja sabitlenmesi;
(2) malların sunulması, pazara konulması veya bu işaret altında bu amaçlar
için depolanması, ya da hizmetlerin sunulması veya sağlanması;
244
FMR 2014/ 1
(3) malların işaret altında ihracat ya da ithalatı;
(4) işaretin iş sayfalarında ve reklamlarda kullanılması anlamına gelmektedir.
14 Bazı fikri hakları ihlal ettiğinden şüphelenilen mallara ve bu gibi hakları
ihlal eden mallara karşı alınacak önlemlere ilişkin 1047 sayılı 20 Ekim 2005
tarihli Konsey tüzüğünün uygulanmasına ilişkin Konsolide Kanun’un 5. Parag‑
rafı uyarınca (Lovbekendtgørelse nr. 1047 af 20. oktober 2005 om anvendelse
af Det Europæiske Fællesskabs forordning om toldmyndighedernes indgriben
over for varer, der mistænkes for at krænke visse intellektuelle ejendomsrettig‑
heder, og om de foranstaltninger, som skal træffes over for varer, der krænker
sådanne rettigheder):
“Tüzüğün 9. maddesi uyarınca başlatılan işlemler süresince, malların alıcısı
malların piyasaya sürülmesinin durdurulması için Tüzük madde 9 şartlarının
sağlanıp sağlanmadığının tespitini talep edebilir. Mahkeme malların serbest
bırkaılmasına karar verebilir.
2. Malların alıcısı Gümrük ve Vergi İdaresi’nin malların piyasaya sürülmesinin
durdurulması kararına karşı daha yüksek bir merciye başvuramaz.”
15 Bazı fikri hakları ihlal ettiğinden şüphelenilen mallara ve bu gibi
hakları ihlal eden mallara karşı alınacak önlemlere ilişkin 1047 sayılı 20 Ekim
2005 tarihli Konsey tüzüğünün uygulanmasına ilişkin 21 sayılı 9 Ocak 2006
tarihli Kararname’nin 4. Paragrafı (Bekendtgørelse nr. 12 af 9. januar 2006 om
anvendelse af Det Europæiske Fællesskabs forordning om toldmyndighedernes
indgriben over for varer, der mistænkes for at krænke visse intellektuelle ejen‑
domsrettigheder, og om de foranstaltninger, som skal træffes over for varer, der
krænker sådanne rettigheder) uyarınca:
‘1. Tüzük madde 2 (1)’de tanımlanan bir fikri mülkiyet hakkını ihlal eden
mallara Maliye Bakanlığınca el konulmalı ve bunlar imha edilmelidir. İmha
Tüzük madde 17(1)(a)’da belirtilen şartlar çerçevesinde gerçekleştirilmelidir.
2.
Alt paragraf 1 uyarınca malların imhası için bir tazminat ödenmez.”
2014/ 1 FMR
245
Asıl davadaki ihtilaf ve ön inceleme
duruşması için yöneltilen sorular
16 Ocak 2010’da, Danimarka’da yerleşik,Bay Blomqvist, Çinli bir online
mağazadan Rolex olarak tanımlanan bir saat sipariş etmiştir. Sipariş satıcının
İngiliz websitesi aracılığıyla yapılıp ödenmiştir. Satıcı saati Hong Kong’tan
postayla göndermiştir.
17 Koli Danimarka’ya varışında gümrük yetkililerince denetlenmiştir.
Orijinal Rolex saatin sahte bir versiyonu ve ilgili modelin telif hakkının bir
ihlali olduğundan şüphelenip, saatin gümrük muayenesini durdurmuşlardır.
Rolex’i ve Bay Blomqvist’i 18 Mart 2010’da bilgilendirmişlerdir.
18 Gümrük düzenlemesinde belirtilen prosedür uyarınca, Rolex saatin
gerçekten sahte olduğunu tespit ettiğinden, gümrük muayenesinin sürekli
durdurulmasının devamını talep etmiş ve Bay Blomqvist’in gümrük yetkililerin
saati yok etmesine rıza göstermesini istemiştir.
19 Bay Blomqvist onu yasal olarak aldığı iddiasıyla, saatin yok edilmesine
rıza göstermeyi reddetmiştir.
20 Rolex sonrasında Sø- og Handelsretten (Deniz ve Ticaret Mahkemesi)
nezdinde Bay Blomqvist’in saatin pazara sürümünün durdurulmasına ve yok
edilmesine tazminatsız olarak izin vermesini sağlamak için dava açmıştır. Bu
Mahkeme Rolex’in iddiasını kabul etmiştir.
21 Bay Blomqvist Højesteret (Yüksek Mahkeme) nezdinde kararı temyiz
etmiştir. Bu mahkeme, halihazırdaki davadaki gibi bir durumda, gümrük tüzüğü
uygulamasının gerektirdiği gibi, bir fikri mülkiyet hakkının gerçekten ihlal
edilip edilmediğini sorgulamıştır. Bu tüzüğün uygulanacağı kabul edilirse, ilk
olarak bir telif hakkı veya Danimarka’da korunan marka hakkının ihlal edilmiş
olması, ikinci olarak ise, bahsedilen ihlalin aynı Üye Devlet’te gerçekleşmiş
olması gerekmektedir. Bay Blomqvist saatini kişisel kullanım için aldığından
ve telif hakkı ve markalarla ilgili Danimarka hukukunu ihlal etmediğinden,
başvuru mahkemesi için, satıcının Danimarka’da telif hakkı veya marka kanunu
ihlal edip etmediği sorunu ortaya çıkmaktadır. Sonuç olarak, Adalet Divan’ının
içtihatları ışığında (Case C‑324/09 L’Oréal ve Diğerleri [2011] ECR I‑6011;
Birleştirilmiş Davalar C‑446/09 ve C‑495/09 Philips [2011] ECR I-0000,
ve Case C‑5/11 Donner [2012] ECR), Højesteret (Mahkeme), halihazırdaki
davada, telif hakkı direktifi kapsamında bir kamuya dağıtımın ve marka direktifi
ve marka tüzüğü kapsamında da ticaret sırasında herhangi bir kullanımın olup
olmadığı sorusunu sormaktadır.
246
FMR 2014/ 1
22 Bu şartlar altında, Højesteret duruşmayı bekletmeye ve Divan’a ön
inceleme duruşması için takip eden soruları yöneltmeye karar vermiştir:
“1. Telif hakkının bazı hususlarının ve bilgi toplumundaki ilgili hak‑
larının uyumlaştırmasına ilişkin 2001/29/EC sayılı 22 Mayıs 2001 tarihli
Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi’nin 4(1) maddesi, eğer bir teşebbüs,
üçüncü bir ülkedeki websitesi aracılığıyla, malın telif hakkı ile korunduğu Üye
Devlet’te bilinen bir adresi olan özel bir alıcı ile, bir malın satış ve gönderimi
için anlaşma yaparsa, bu çerçevede satıcı anlaşılan adreste mallar için ödemeyi
alıyorsa ve malı alıcıya teslim o adreste teslim ediyorsa, telif hakkı ile korunan
malların Üye Devlet’inde “kamuya dağıtma” olarak yorumlanacak mıdır veya
malların, malların gönderileceği Üye Devlet’teki tüketiciler için, satıştan önce,
satışa sunulması veya reklamının yapılması ya da bu amaçla bir websitesinde
gösterilmesi bu durumda bir şart teşkil eder mi?
2. Markalara ilişkin Üye Devlet’lerin kanunlarını yaklaştırma hakkında
Avrupa Parlamentosu ve Konsey’in 22 Ekim 2008 tarih 2008/95/EC sayılı
Direktif ’inin 5(1) ve (3) maddeleri, eğer bir teşebbüs üçüncü bir ülkedeki web‑
sitesi aracılığıyla, markanın tescilli olarak korunduğu Üye Devlet’te bilinen bir
adresi olan özel bir alıcı ile bir malın satış ve gönderimi için anlaşma yaparsa,
bu çerçevede satıcı, anlaşılan adreste mallar için ödemeyi alıyorsa ve malı alıcıya
o adreste teslim ediyorsa, bu durum “ticaret sırasında (kullanım)” teşkil eder
şeklinde yorumlanacak mıdır veya malların, malların gönderileceği söz konusu
Devlet’teki tüketiciler için, satıştan önce, satışa sunulması veya reklamının
yapılması ya da bu amaçla bir websitesinde gösterilmesi bu durumda bir şart
teşkil eder mi?
3. Topluluk markasına ilişkin 26 Şubat 2009 tarihli 207/2009 sayılı
Konsey Tüzüğü’nün 9(1) ve (2) maddeleri, eğer bir teşebbüs üçüncü bir ülke‑
deki websitesi aracılığıyla, bir Üye Devlet’te bilinen bir adresi olan özel bir alıcı
ile bir Topluluk markasını taşıyan bir malın satış ve gönderimi için anlaşma
yaparsa, bu çerçevede satıcı, anlaşılan adreste mallar için ödemeyi alıyorsa ve
malı alıcıya o adreste teslim diyorsa, “ticaret sırasında (kullanım)” teşkil eder
şeklinde yorumlanacak mıdır veya malların, malların gönderileceği söz konusu
Devlet’teki tüketiciler için, satıştan önce, satışa sunulması veya reklamının
yapılması ya da bu amaçla bir websitesinde gösterilmesi bu durumda bir şart
teşkil eder mi?
4. 1. soruya cevapta belirtilen aynı kriterler uyarınca, bazı fikri mülkiyet
haklarını ihlal eden mallara karşı gümrük davalarına ve bu gibi hakları ihlal
ettiği tespit edilen mallara karşı alınacak önlemlere ilişkin 1383/2003 sayılı
ve 22 Temmuz 2003 tarihli Konsey Regülasyon’u, “korsan malların” serbest
2014/ 1 FMR
247
dolaşımının önlenmesi ve yok edilmesine ilişkin hükümlerin bir Üye Devlet’te
uygulanabilmesi için “kamuya dağıtım”ın o Üye Devlet’te meydana gelmesi
gerektiği şeklinde mi yorumlanmalıdır?
5. 2. ve 3. sorulara cevaplarda belirtilen aynı kriterler uyarınca, bazı fikri
mülkiyet haklarını ihlal eden mallara karşı gümrük davalarına ve bu gibi hakları
ihlal ettiği tespit edilen mallara karşı alınacak önlemlere ilişkin 1383/2003
sayılı ve 22 Temmuz 2003 tarihli Konsey Regülasyon’u, “taklit malların” serbest
dolaşımının önlenmesi ve yok edilmesine ilişkin hükümlerin bir Üye Devlet’te
uygulanabilmesi için “ticaret sırasında (kullanım)”ın o Üye Devlet’te meydana
gelmesi gerektiği şeklinde mi yorumlanmalıdır?
Ön inceleme duruşması için sorulan sorular
23 Bir ön inceleme hususu olarak Mahkeme’nin, sorularıyla, Telif Hakları
Direktifi’nin 4(1) maddesi anlamında “kamuya dağıtma” ve Marka Direktifi’nin
5(1) ve (3) maddeleri ve Topluluk Marka Tüzüğü 9(1) ve (2) maddeleri anla‑
mında “ticaret sırasında (kullanım)” terimlerini, ana duruşmada bir fikri ve sınai
hakkın ihlal edilip edilmediğini değerlendirmek için açıklığa kavuşturulmasını
sağlamaya çalıştığı gözlemlenmelidir.
24 3295/94 sayılı Tüzük 1(2) ve 1383/2003 sayılı Tüzük 2(1) madde‑
lerindeki “taklit mallar” ve “korsan mallar” terimlerinin tanımlarına göre, bu
terimler Avrupa Birliği mevzuatı uyarınca veya gümrük yetkilileri tarafından
bir dava için başvuru yapılan Üye Devlet’in iç hukukuna göre bir markanın,
telif hakkının, ilgili bir hakkın veya bir tasarımın ihlalini de kapsamaktadır.
Sadece Avrupa Birliği hukuku ve Üye Devletlerin iç hukukunca tanınan fikri
hakların ihlallerinin kapsandığı anlaşılmaktadır (Philips, paragraf 50).
25 Gümrük tüzüğü fikri mülkiyet haklarının bir ihlalinin olup olmadığının
belirlenmesi amacıyla yeni bir kriter getirmemektedir (bknz. Dava C‑281/05
Montex Holdings [2006] ECR I‑10881, paragraf 40). Bu yüzden böyle bir
ihlal sadece eğer ilgili malın satışı telif hakkı direktifinin, marka direktifinin ve
Topluluk markası tüzüğünün belirlediği şartları ihlalden sorumluysa bu tüzük
uyarınca gümrük yetkililerinin haklı bir eylemine dayanabilir.
26 Bu şartlar altında belirtilen sorular başvuran mahkemenin, üye olmayan
bir devletteki online satış websitesi aracılığıyla Üye bir Devlet sınırları içinde
ikamet eden bir kişiye satılan mallar üzerinde bir fikri mülkiyet hakkı sahibinin
bu mallar Üye Devlet topraklarına girdiğinde gümrük tüzüğü tarafından verilen
koruma hakkından yararlanması için, bu Üye Devlet’te bu malın bir tür kamuya
dağıtma veya ticaret sırasında kullanım olarak sayılması gerektiğinin gümrük
248
FMR 2014/ 1
tüzüğünden çıkıp çıkmadığını araştırdığı anlamında anlaşılmalıdır. Başvuran
mahkeme, satıştan önce, malların aynı üye devletteki tüketicileri hedefleyerek
satışa sunulmasının veya reklama konu edilmesinin gerekip gerekmediği soru‑
sunu da sormaktadır.
27 Bu bakımdan, ilk olarak bir marka sahibinin izni olmadan üçüncü
bir kişinin ticaret sırasında markasıyla aynı, markanın tescilli olduğu aynı ya
da benzer mal ve hizmetlerle ilgili ve markanın işlevini etkileyen ya da etkile‑
yebilecek işareti kullanmasını yasaklamaya yetkili olduğu akılda tutulmalıdır
(Birleştirilmiş Davalar C‑236/08’den C‑238/08’ye Google France ve Google
[2010] ECR I‑2417, paragraf 49 ve belirtilen içtihatlar).
28 İkinci olarak, telif hakkı direktifi uyarınca, satış veya başka bir yolla
eserlerinin orijinalinin herhangi bir şekilde kamuya dağıtımına izin vermek veya
onu yasaklamak için yazarlara münhasır bir hak tanınmaktadır. Kamuya dağıtım
birçok şekilde olabilmektedir, en azından bir satış sözleşmesinin imzalanmasıyla
kamunun bir üyesine gönderimiyle tanımlanabilmektedir. Bu durumlarda bir
tacir dağıtılan malların telif hakkıyla korunduğu bir Üye Devlet’te “kamuya
dağıtmaya” yol açan kendisinin veya onun adına hareket edenlerin herhangi
bir davranışından sorumludur (bknz. Donner, paragraf 26 and 27).
29 Benzer şekilde, Avrupa Birliği hukuku satışın, Üye bir Devlet sınırla‑
rındaki satışın telif hakkı direktifi anlamında bir kamuya dağıtım veya marka
direktifi ve Topluluk markası tüzüğü anlamında ticaret sırasında kullanım olarak
sayılmasını gerektirmektedir. Böyle bir kamuya dağıtım satış sözleşmesinin ve
gönderimin tamamlanmasıyla kanıtlanmış sayılmalıdır.
30 Asıl duruşmadaki davada, Rolex’in Danimarka’da iddia ettiği telif ve
marka hakkının sahibi olduğu ve dava konusu saatin gümrük tüzüğü madde
2(1)(a) ve (b) anlamında sahte ve korsan mal teşkil ettiği tartışmalı değildir. Yine
aynı şekilde, bu Üye Devlet’teki bir tacir tarafından bu mallar satışa sunulmuş
olsaydı, Rolex’in haklarının ihlal edildiğini iddia etmeye yetkili olacağı, ticari
amaçlarla yapılan böyle bir satış nedeniyle haklarının, kamuya dağıtılmış ve
ticaret sırasında kullanılmış olacağı tartışmalı değildir. Bu yüzden, belirtilen
sorulara cevap vermek için, Rolex gibi bir fikri mülkiyet hakkı sahibinin, asıl
duruşmadaki davadaki gibi, sınırlarında bu korumanın uygulanabilir olma‑
dığı üye olmayan bir devletteki online satış websitesinden söz konusu malla‑
rın satıldığı durumda aynı korumayı isteyip isteyemeyeceğinin belirlenmesi
gerekmektedir.
31 Kuşkusuz, bir websitesinin markanın korunduğu sınırlardan ulaşıla‑
bilir olması gerçeği bile gösterilen satışa sunuşların bu sınırlardaki tüketicileri
2014/ 1 FMR
249
hedeflediği sonucuna ulaşılması için yeterli değildir (L’Oréal and Others, paragraf
64).
32 Bununla birlikte, Mahkeme bu korumanın kapsadığı sınırlara girmesin‑
den bile önce korunan hakların ihlal edilebileceğine, üye olmayan bir devletten
gelen malların bu sınırlardaki tüketicilere yöneltilen, satış, satış teklifi veya
reklam gibi, ticari bir hareket olduğuna hükmetmiştir (bknz. Philips, paragraf
57 ve belirtilen içtihat).
33 Bu yüzden, Avrupa Birliği’nde bir marka hakkıyla korunan malların
taklitleri olan üye olmayan Devlet’ten gelen mallar veya Avrupa Birliği’nde telif
hakkıyla, ilgili bir hak ya da tasarım ile korunan malların kopyaları, Avrupa
Birliği’nde satılmalarının amaçlandığı, diğer yolların yanı sıra malların Avrupa
Birliği’ndeki bir tüketiciye satılması veya satışa arz edilmesi ile veya Avrupa
Birliği’ndeki tüketiciye reklamının yapılması ile kanıtlandığında, bu mallar
“taklit mallar” veya “korsan mallar” olarak sınıflandırılabilir (bknz., Philips,
paragraf 78).
34 Asıl duruşmadaki davada, söz konusu mallar Avrupa Birliği’ndeki bir
tüketiciye bir satışa tabii olmuş olsaydı, böyle bir durum hiçbir şekilde “online
pazaryerinde” satışa sunulan ya da bir askıya alma prosedürü uyarınca Avrupa
Birliği sınırları gümrüğüne getirilen mallarla karşılaştırılabilir değildir. Sonuç
olarak, satışın üye olmayan bir ülkedeki online satış websitesinden gerçekleş‑
tirildiği gerçeği bile tek başına, satışa konu mallar üzerinde bir fikri mülkiyet
hakkı sahibinin, gümrük tüzüğünün verdiği korumadan yoksun kalmasına
sebep olamaz, ek olarak, bu gibi malların, satıştan önce Avrupa Birliği’ndeki
tüketiciler için satışa sunulduğunun veya onlara yönelik reklam yapıldığının
doğrulanmasına gerek yoktur.
35 Yukarıda açıklananlar ışığında, belirtilen soruların cevaben, gümrük
tüzüğü, üye olmayan bir ülkedeki online satış websitesi aracılığıyla Üye bir Devlet
sınırlarında ikamet eden bir kişiye satılan mallar üzerinde bir fikri mülkiyet hakkı
sahibinin, malların edinilmesi sebebiyle bu mallar Üye Ülke’ye girdiğinde bu
tüzük tarafından verilen korumadan istifade etmesi gerektiği yönünde yorum‑
lanmalıdır. Ek olarak, söz konusu malların, satıştan önce, Devlet’teki tüketiciler
için satışa sunulmasına veya onlara yönelik reklam yapılmasına gerek yoktur.
Giderler
36 Asıl duruşmanın tarafları için, bu duruşmalar ulusal mahkeme nez‑
dinde bekleyen davadaki bir ön adım olduğundan, giderlere ilişkin karar bu
250
FMR 2014/ 1
mahkemenin meselesidir. Tarafların giderleri dışında, Divan’a gözlemlerin
sunulması sebebiyle doğan giderler geri alınabilir değildir.
Bu gerekçelerle, Divan (ikinci Daire):
Bazı fikri mülkiyet haklarını ihlal eden mallara karşı gümrük davalarına ve
bu gibi hakları ihlal ettiği tespit edilen mallara karşı alınacak önlemlere ilişkin
1383/2003 sayılı ve 22 Temmuz 2003 tarihli Konsey Tüzüğü’nün, üye olmayan
bir ülkedeki online satış websitesi aracılığıyla Üye bir Devlet sınırlarında ika‑
met eden bir kişiye satılan mallar üzerinde bir fikri mülkiyet hakkı sahibinin,
malların edinilmesi sebebiyle bu mallar Üye Ülke’ye girdiğinde bu tüzük tara‑
fından verilen korumadan istifade etmesi gerektiği yönünde yorumlanmalıdır.
Ek olarak, söz konusu malların, satıştan önce, Devlet’teki tüketiciler için satışa
sunulmasına veya onlara yönelik reklam yapılmasına gerek olmadığına karar
vermiştir.
[İmzalar]
—————————————————————————————
———————————
2014/ 1 FMR
251