Diyabetes Mellitus Komplikasyonları Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Diyabetes mellitus komplikasyonlar Mikrovasküler Makrovasküler Diyabetik retinopati Korener arter hastalığı Diyabetik nefropati Serebrovasküler hastalık Diyabetik nöropati Periferik vasküler hastalık Mikrovasküler komplikasyonlar patogenez Genetik yatkınlık Selüler mekanizmalarda tekrarlayıcı akut değişikliler* Doku hasarı Hiperglisemi Stabil makromoleküllerde kümülatif uzun dönem değişiklikler** Bağımsız hızlandırıcı faktörler*** Mikrovasküler komplikasyonlar patogenez * Sorbitol birikimi NADH/NAD oranı ↑ ↑ Myoinositol ↓↓ Erken glikolizasyon * * Artmış glikolize son ürünlerin oluşumu Mikrovasküler komplikasyonlar patogenez *** Bağımsız hızlandırıcı faktörler – Hipertansiyon – Hiperlipidemi – Sigara Retinopati Retinopati Nefropati HİPERGLİSEMİ Renal Fibroz Mezangial genişleme Glomeruler hipertrofi Oksidatif stres DİYABETİK NEFROPATİ Tubuler inflamasyon Nefropati Nöropati • Ağrı • Parastezi • Duyu kaybı • Kas güçsüzlüğü • Otonomik disfonksiyon Diyabetik periferik nöropati Otonomik disfonksiyon Semptomatik • Postural hipotansiyon • Gastroparezi • Diyabetik diare • Nöropatik mesane • Erektil disfonksiyon • Nöropatik ödem • Charcot artropatisi • “Gustatory sweating” (Fray sendromu) Subklinik anormallikler • Anormal pupil refleksleri • Özefagial disfonksiyon • Anormal kardiyovasküler refleksler • Hipoglisemiye karşıt düzenleyici mekanizmaların silikleşmesi • Artmış periferal kan akımı Koroner arter hastalığı Serebrovasküler hastalık Periferik vasküler hastalık Komplikasyonlar için Risk faktörleri • Kötü metabolik kontrol – DCCT – EDIC • Uzun diyabet süresi • İleri yaş • Ergenlik • Artmış VKI-şişmanlık Komplikasyonlardan korunma • Sıkı kan şekeri kontrolü • Sağlıklı beslenme • Egzersiz • Sigara içilmemesi Tarama Amaç • Subklinik mikrovasküler komp. saptamak • Klinik komp.’lara ilerlemeyi geciktirmek veya durdurmak • Erken değerlendirme, erken tedavi = daha iyi sonuçlar Tarama Ne zaman başlamalı? ≥ 11 yaş ve diyabet süresi ≥ 2 yıl Tarama Retinopati için nasıl yapılmalı? • Tecrübeli bir göz doktoru • Dilate pupiller • Oftalmoskopi ile göz dibi bakısı Tarama Retinopati için ne sıklıkta yapılmalı? • Yılda bir • Riskli vakalarda daha sık Tarama Retinopati için ne sıklıkta yapılmalı? • Yılda bir • Riskli vakalarda daha sık Tarama Retinopati için tedavi? • Panretinal fotokoagulasyon (Lazer tedavisi) Daha kötüsü • Ciddi görme kaybı • Körlük Tarama Nefropati için nasıl yapılmalı? • İdrar analizi – Albümin atılım oranı – Albümün / kreatinin oranı – Spot idrarda albümin konstantrasyonu • 3 analizin 2’si pozitif ise MİKROALBÜMİNÜRİ Tarama Nefropati için ne sıklıkta yapılmalı? • Yılda bir • Mikroalbüminürisi olan vakalarda daha sık (3-6 ay) Mikroalbüminüri • Spontan düzelebilir, aralıklı veya kalıcı olabilir • Tetkik sonuçlarını etkileyebilecek faktörler – İdrar yolu enfeksiyonu – Egzersiz – Adet kanaması Mikroalbüminüri Tedavi ACE inhibitörleri veya ARB’leri • Regresyon oranını artırır ve ciddi proteinüriye gidişi azaltır • Ciddi proteinüri = idrar protein > 500 mg/gün veya sabah ilk idrarda > 300 mg/L Daha kötüsü • Ciddi proteinüri • Kronik böbrek yetersizliği • Son dönem böbrek hastalığı – Diyaliz – Transplantasyon Makrovasküler komp. için tarama • Kan basıncı • Lipit profili • Sigara içiciliği sorgulama Sigara • Sigara hem mikro hem makrovasküler komplikasyonları artırır. • Her vizitte sorgulanmalı • Hiç başlanılmaması ve bırakılması konusunda teşvik edilmeli Kan basıncı • En az yılda bir kez ölçüm yapılmalı • Hedef kan basıncı < 95 persantil (yaş ve cinse göre) veya • Genç erişkinlerde < 130/80 mmHg Lipit profili • Tarama ≥ 12 yaşta yapılmalı – ailede hiperkolesterolemi, – erken KVH varsa veya – aile öyküsü bilinmiyor ise ≥ 2 yaşta kontrol edilmeli • Normal ise 5 yılda bir kontrol • Hedef LDL < 100 mg/dl • İyi metabolik kontrol, diyet değişiklikleri ve ilaç (statinler) Periferik ve otonomik nöropati • ≥ 11 yaş ve ≥ 2 yıl diyabet süresi • Öykü ve fizik muayene ile değerlendirilmeli Son slayt –diğer komplikasyonlar ve ilişkili durumlar • Büyüme ve fiziksel gelişimin monitorize edilmesi • Tiroid fonksiyonları • Çölyak hastalığı açısından tarama • Cilt ve eklem bulgularının değerlendirilmesi – Lipodistrofi – Necrobiyozis lipoidika – Eklem sertliği Soru ve katkılar lütfen Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı http://kisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/
© Copyright 2024 Paperzz
