İlköğretim Öğretmenlerinin İstenmeyen Davranışlarla Başetme

ÖZET
Yüksek Lisans Tezi
Đlköğretim Öğretmenlerinin Đstenmeyen Davranışlarla Baş etme
Yöntemleri Ve Okulda Şiddet
Hidayet Betül ALKAN
Niğde Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Mayıs–2007
Bu araştırma ile ilköğretim öğretmenlerinin sınıfta karşılaştıkları istenmeyen
öğrenci davranışları ile baş etme yöntemlerini belirlemek ve bu yöntemleri kullanma
sürecinde öğretmenlerin öğrencilere yönelik şiddet içeren davranışların kullanılıp
kullanmadığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Niğde Đl
Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı bulunan merkez, ilçe, kasaba ve köy okullarında görev
yapan 380 öğretmen oluşturmuştur. Araştırma yöntemi olarak, Betimsel Yöntemlerden
“Okul Survey” yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda aşağıdaki bulgular elde
edilmiştir;
Öğretmenlerin istenmeyen davranışlara karşı en çok kullandıkları yöntemler ;
öğrenciyi dersten çıkarma, öğrenciyi teneffüse çıkarmama, sorduğu sorulara cevap
vermeme, öğrenciyi tahtada bekletme, fiziksel ceza verme, sınıfta başarılı olan öğrenci
ile kıyaslama, söz hakkı vermeme, öğrenciye fazla ödev verme, sınıfta yokmuş gibi
davranma, davranışın yanlış olduğunu anlatmadır.
Öğretmenlerin istenmeyen davranışlara karşı en az kullandıkları yöntemler;
öğrenciyi sevdiği şeylerden ve eğlenceli etkinliklerden mahrum bırakma, görmezden
gelme, derste değişiklik yapma, dokunarak uyarma, ceza alınacak davranışları önceden
belirleme, rehberlik servisi ile görüşme, okul idaresi ile görüşme, aile ile görüşme,
yerini değiştirme, öğrenci ile ders dışında konuşmadır.
i
Đstenmeyen davranışlarla baş etme sürecinde; bayan öğretmenlerin erkek
öğretmenlere göre daha olumu ve tutarlı davranışlar sergilediği ortaya çıkmıştır.
Đstenmeyen davranışlarla baş etme sürecinde; Fen Bilimleri öğretmenlerinin daha
olumsuz ve tutarsız davranışlar ortaya koyduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sosyal Bilimler
öğretmenlerinin diğer branştaki öğretmenlere göre daha olumlu ve tutarlı davranışlar
sergilediği sonucuna ulaşılmıştır.
Đstenmeyen davranışlarla baş etme sürecinde ; en olumlu davranış sergileyen
öğretmenler 11–20 yıl arası çalışan öğretmenler olduğu görülmüştür. Đstenmeyen
davranışlarla baş etme sürecinde en az olumlu davranış sergileyenler ise 1–5 yıl arası
çalışan öğretmenlerdir. Bu süreçte en tutarsız davranışlar gösteren 1–5 yıl arası çalışan
öğretmenler, en tutarlı davranış gösterenler ise 11–20 yıl arası çalışan öğretmenlerdir.
Đstenmeyen davranışlarla baş etme sürecinde evli öğretmenler bekâr öğretmenlere
göre daha olumlu ve tutarlı davranışlar sergilemektedir.
Đstenmeyen davranışlarla baş etme sürecinde sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan
öğretmenler daha olumlu ve tutarlı davranışlar sergilemektedir, sosyo-ekonomik düzeyi
yükseldikçe öğretmenlerin davranışları daha olumsuz olmakta ve tutarsızlaşmaktadır.
Đstenmeyen davranışlarla baş etme sürecinde; eğitim fakültesi ve diğer okullardan
mezun olan öğretmenlerin fen edebiyat fakültelerinden mezun olan öğretmenlere göre
daha olumlu ve tutarlı oldukları görülmektedir.
Anahtar Kavramlar: Öğretmenler, sınıf yönetimi, istenmeyen davranış,
şiddet
ii