Klavyem, Stetoskopum ve Ben Dr. Murat Sincan* Bu yazý yazarýn 20 yýl sonrasýnda týbbi kayýtlarla ilgili vizyonunu yansýtmaktadýr. Saðlýk Bilgi Zincirleri ile ilgili bir proje yazarýn da içinde bulunduðu bir uluslararasý grup tarafýndan Avrupa Birliði 6. Çerçeve Braun Ailesi o yýl tatillerini Türkiye'de geçirmeye karar vermiþlerdi. Bu kararda hem bir Akdeniz ülkesi olan Türkiye'nin dünya harikasý deniz ve kumsallarý, hem de artýk bilgi toplumuna geçen Türkiye'nin geliþmiþlik düzeyi ve saðlýk hizmetlerinin kalitesi hakkýnda duyduklarý etkili olmuþtu. Gerçekten de Türkiye son 20 yýlda çok hýzlý ilerlemiþti. 2022 yýlýnýn yaþandýðý bu günlerde; geliþmiþ ülkelerle arasýndaki farký, eðitime ve Ar-Ge yatýrýmlarýna verdiði önemle hýzla kapatmýþ, Avrupa'nýn yazýlým merkezlerinden biri haline gelmiþti. Tamamen bilgiye dayalý bu sektörden gerçekleþtirilen dýþ satýmlarýn neredeyse tamamý ülkenin kasasýna döviz olarak girdiðinden ülke kýsa sürede geliþmiþti. Hans Braun, bir diyaliz hastasý olduðundan tatil yapacaklarý ülkeye karar verirken, tatili sýrasýnda tedavisinin aksamamasý için saðlýk bilgi zinciri kullanýmýnda Türkiye’nin öncü ülkelerden biri olmasýný da dikkate almýþtý. Braun ailesi dört kiþiydi. Hans ve Helga’nýn, biri 12, diðeri üç yaþýnda iki kýzý vardý. Ýngrid ve Eva. Her ikisi de saðlýklý çocuklardý. Tatillerini geçirmek için geldikleri Antalya 2022 yýlýnda turizmde artýk bir dünya markasý olmuþtu. Zor da olsa yer ayýrtýp geldikleri bu güzel ülkede Braun ailesi tatillerinin üçüncü gününde, otellerindeki bilgisayar terminalinden Almanya'daki saðlýk sigortalarýnýn internet sitesine baðlandýlar. Bu sayfada tüm Avrupa Birliði'nde geçerli olan kimlik numarasýný ve þifresini giren Hans Braun o anda bulunduðu bölgenin, cep telefonundan gönderilen sinyallerle belirlenmesi için onay verdi. Sigorta þirketi bilgi sistemi Hans Braun'un diyaliz hastasý olduðunu ve diyaliz hizmeti almasý gerektiðini Almanya'da tedavi gördüðü hastanenin bilgisayar sistemine girerek öðrenmiþti. Hemen saðlýk bilgi zincirine üye ve diyaliz hizmeti verebilen saðlýk kuruluþlarýnýn bir listesini Hans'ýn kullanýmýna sunuldu. Hans bunlardan kendine en yakýn olan merkezi seçerek bu merkezden bir randevu aldý. Saðlýk bilgi zincirleri kavramý; bir kiþinin tüm yaþamý boyunca oluþan ve farklý kurumlarda, farklý bilgi sistemlerinde bulunan saðlýk kayýtlarýnýn kullanýcýlar tarafýndan ayrý bir çaba gerektirmeden görülebilmesine ve tek tek kopuk halkalardan farklý biçimde bir zincir gibi birbiri ile iliþkilendirilerek bireyin saðlýðýna olumlu katkýda bulunmak üzere kullanýlmasýný tanýmlar. Aslýnda bu iþlevsellik tüm saðlýk kuruluþlarýnýn tek bir bilgisayar programý paketi, tek bir uyumlu donaným altyapýsý ve tek bir veri tabaný kullanmasý ile olanaklý olabilirdi. Ancak ne yazýk ki 2002 yýlýnda gerçek böyle deðildi. Hemen tüm kuruluþlarda birbirinden farklý ve belli bir standartta olmayan bilgisayar sistemleri kullanýlmaktaydý. Bu sistemlerde tutulan saðlýk bilgisi ise kurumdan kuruma büyük farklýlýklar göstermekte idi. Ýþte 2000'li yýllarýn baþýnda temelleri atýlan "Saðlýk Bilgi Zincirleri" düþüncesi geçen 20 yýl içinde olgunlaþtý. Artýk tüm saðlýk kuruluþlarý kendi bilgi sistemlerinde herhangi bir deðiþikliðe gerek duymadan bir kiþinin tüm saðlýk kayýtlarýna -o kiþinin izni ile- ulaþabilmekte ve saðlýk bilgisi kesintisiz ve eksiksiz bir biçimde kurumlar arasýnda akmaktadýr. Hans saðlýk merkezine geldiðinde onu karþýlayan güler yüzlü hemþire kendisi ile ilgili randevu istemini bilgisayar sistemlerine ulaþtýðýný ve ayrýntýlý týbbi bilgilerini ulaþýlabilmesi için retina þifresi ile onay vermesi gerektiðini bildirerek onu retina tarayýcýnýn yanýna davet etti. Hans kimliðini doðruladýktan sonra gerekli onayý vererek bir süre dinlendi. Biraz bekledikten sonra doktorun odasýna girdiðinde bilgisayar ekranýnda kendisi ile ilgili doðumundan baþlayarak tutulmuþ tüm saðlýk kayýtlarý, alerjileri, aldýðý ilaçlar ve þimdiki sorunu ile ilgili ayrýntýlý bilgileri inceleyen genç doktorunu gördü. Dr. Mehmet, hocalarýnýn 20 yýl önce hastaya sorarak kimi zaman eksik olarak aldýðý, kimi zaman da hiç elde edemediði pek çok deðerli bilgiyi ekranýnda bir arada, doðru ve eksiksiz biçimde görebiliyordu. Hans alerjisi olan bir ilacýn adýnýn kýrmýzý renkli olarak ekranda yanýp söndüðünü ve doktorunun buna bakarak önündeki dosyaya bir not aldýðýný görünce kendini emin ellerde ve güvende hissetti. Bu bilgilerin ýþýðýnda kýsa bir görüþmeden sonra Hans’ýn tedavisi baþladý. Diyaliz makinesinin yanýndaki yataðýnda uzanýrken Hans, tatilini Türkiye'de geçirmeye karar verdiði için mutlulukla gülümsüyordu. * Hacettepe Ü. Týp Fak. Týp Eðitimi ve Biliþimi AD, Ankara sted 2002 • cilt 11 • sayý 5• 189
© Copyright 2024 Paperzz
