KİTAP Kürtler ve Kürdistan Tarihi Hazırlayan: Berkan ÖĞÜR K ürtler, Kürdistan ve Kürt siyasi ve kültürel tarihi üzerine yakın zamanda pek çok inceleme yayımlanmasına rağmen Muhammed Emin Zeki Beg’in (Eski Irak Bakanı) 1937’de yazdığı “Kürtler ve Kürdistan Tarihi” isimli eserin Nübihar Yayınları tarafından Türkçeye çevrilmesi, Türkçede konu üzerine çıkan birçok kitabı kapsamı ve detayı, birincil kaynakların kullanılması bakımından geride bırakmaktadır. Toplamda 800 sayfadan oluşan eser iki ciltten oluşmaktadır. İlk cildi Muhammed Emin Zeki Beg tarafından, ikinci cilt ise eseri Arapçaya çeviren Muhammed Ali Avni tarafından yazılmıştır. Bu nedenle eserin ana bölümünü ilk cildin oluşturduğunu söylemekte fayda var. Eserin övgüye değer en önemli kısmı, Kürt tarihine ilişkin net bilgilere ulaşılamayan karanlık devrine ilişkin spekülatif bilgileri ve efsanelere dayanan hikayeleri derli toplu olarak vermesidir. Kürt tarihi söz konusu olunca, efsanelerin dayandığı muhtemel tarihi gerçekleri, yazarın kendi görüşünü de okuyucuya dayatma eğilimi olmadan aktarması metni daha 102 Muhammed Emin Zeki BEGE Nübihar Yayınları, İstanbul, 2010 800 sayfa, 9944360852. önemli hale getirmektedir. Kitabın bir diğer önemli katkısı ise Kürtlerin erken tarihine ilişkin arkeolojik bulguları titizlikle okuyucuya aktarıyor olmasıdır. Kitapta, bir siyasi tarih anlatımına göre oldukça akıcı olan üsluba ek olarak bilimsel çalışmalarda görmeye pek de alışkın olmadığımız dinsel bir tonun var olduğunu ayrıca eklemeliyiz. İslam dinindeki Şii geleneğinin küçümsenerek ve yanlışlanarak anlatılması, tarihteki Alevi/Şii Kürtlerin isyanlarını “beyhude”, “akılsızca”, “canavarca” şekilde betimlemesi eserin mezhepçi bir perspektiften kaleme alındığı hissini uyandırmaktadır. Bir çeviri olmakla birlikte güzel bir Türkçeye sahip olan eserin modern dönemde Kürt ve Kürdistan tarihine ilişkin yazılan ilk eserlerden olması açısından değerini daha da arttırmaktadır. Bu bakımdan kitap, Kürtlerin ve Kürdistan tarihine ilgi duyan herkesin incelemesi gereken bir eser olarak öne çıkmaktadır. Ar. Gör., Sakarya Üniversitesi Mart-Nisan Cilt: 6 Sayı: 61 Analiz Bir Ortadoğu Var mı: Bir Jeopolitik Kavramın Evrimi Is There a Middle East: The Evolution of a Geopolitical Concept Michael E. Bonnie, Abbas Amant, and Michael Ezekiel Gasper Stanford University Press, California, 2012, 344 sayfa, 9780804775274 Hazırlayan: Murat YEŞİLTAŞ B ir coğrafi kavram olarak Ortadoğu’nun 1902 yılında Alfred T. Mahan tarafından keşfinden bugüne çok fazla zaman geçti. Bu zaman zarfı içinde Ortadoğu birçok kez kavramsal bir değişime uğradı. Bazen Arap Ortadoğu’su bazen Müslüman Ortadoğu’su bazen Büyük Ortadoğu olarak tanımlanan “Ortadoğu” bugün “Yeni Ortadoğu” olarak tanımlanmaktadır. Ancak 20. ve 21. Yüzyıl boyunca özellikle Batı tarafından yapılan bu tanımlamalar Ortadoğu’nun coğrafi olarak neresi olduğuna dair sorunun peşinde koşmak yerine,“onun” “ne olduğuna” dair cevaplar üretmeye çalıştılar. En önemlisi de ento-coğrafi bir birim olarak Ortadoğu küresel jeopolitik rekabetin konjonktürel söylemlerine göre değişim gösterdi. Edward Said’in, Batı’nın Doğu’yu temsil etme biçimlerini sorguladığı Oryantalizm adlı eserinde kökleşen soruların ayak izlerini takip eden “eleştirel jeopolitik” çalışmalar ise farklı Ortadoğu kavramsallaştırmalarının bizatihi Batı’nın hegemonya kurucu söylemlerinden ve onların güvenlik çıkarlarından ayrı düşülemeyeceğini ileri sürdüler. Bir derleme kitap olan Is There a Middle East? The Evolution of a Geopolitical Concept bu soruyu ilk defa detaylı bir şekilde ele alan oldukça kapsamlı bir çalışmadır. Toplam 10 makaleden oluşan kitap, her bir bölümünde Batı’nın Ortadoğu’yu farklı şekillerde tarihsel olarak nasıl kavramsallaştırdığını ve kurguladığını farklı boyutları ve örnekleriyle ele almaktadır. Kitabın özellikle eleştirel jeopolitik çalışanların ve Ortadoğu’nun jeopolitik bir kavram olarak tarihsel dönüşümünü yeniden düşünmek isteyenler için bir başucu eser olmaya aday olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. The New Middle East: The World After the Arab Spring Paul Danaha Bloomsbury Press, New York, 2013, 480 sayfa, 978-1620402535 The New Middle East: Protest and Revolution in the Arab World Fawaz A. Gerges (Editor) Cambridge University Press, New York, 2013, 488 sayfa, 978-1107616882 Mısır Devrimi Sözlüğü İsmail Numan Telci Açılım Kitapları, İstanbul, 2014, 352 sayfa, 9944105507 Yrd. Doç. Dr., Sakarya Üniversitesi Analiz Mart-Nisan Cilt: 6 Sayı: 61 1 03
© Copyright 2024 Paperzz
