KLASİK MANTIK ARASINAVI 22.04.2014 Numara: A GRUBU

Ad-soyad:
Numara:
KLASİK MANTIK ARASINAVI
A GRUBU
22.04.2014
1. Aşağıdakilerden hangisi “Hiçbir insan kötü
değildir.”in evriğidir?
a) Hiçbir kötü iyi değildir.
b) Hiçbir kötü-olmayan insan değildir.
c) Hiçbir iyi insan değildir.
(d) Hiçbir kötü insan değildir.
8. Bir kategorik tasımla ilgili aşağıda söylenenlerden
hangisi doğrudur?
a) Büyük terim daima büyük öncülün öznesidir.
b) Orta terim daima büyük öncülün yüklemidir.
c) Orta terim daima küçük öncülün öznesidir.
(d) Küçük terim daima sonucun öznesidir.
2. “Bazı ayakkabılar 41 numara değildir.” önermesi
doğru olduğunda aşağıdakilerden hangisi doğru olur?
(a) Bazı 41 numara-olmayan şeyler ayakkabı-olmayan
değildir.
b) Bazı 41 numara-olan şeyler ayakkabı değildir.
c) Tüm ayakkabılar 41 numaradır.
d) Bazı ayakkabılar 41 numaradır.
9. Tüm çocuklar insandır.
Hiçbir insan kötü değildir.
Hiçbir çocuk kötü değildir.
Açıklama: (a) şıkkı önermenin devriği olduğu için ve
devirme çıkarımı O-yargısı için geçerli olduğu için
doğrudur.
3. A-yargısı için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) Evirme çıkarımı geçerlidir.
b) Çevirme çıkarımı geçersizdir.
(c) Devirme çıkarımı geçerlidir.
d) A  O çıkarımı geçerlidir.
4. “Tüm masalar tahtadır” önermesinin çevriği
aşağıdakilerden hangisidir?
(a) Hiçbir masa tahta-olmayan değildir.
b) Hiçbir tahta-olmayan masa değildir.
c) Tüm masa-olmayanlar tahtadır.
d) Tüm tahtalar masa-olmayandır.
5. “Tüm balıklar solungaçlıdır” önermesinin önce
evriğini sonra devriğini alırsak aşağıdakilerden
hangisine dönüşür? Bu geçerli bir çıkarım olur mu?
(a) Tüm balık-olmayanlar solungaçlı-olmayandır.
Geçersizdir.
b) Tüm solungaçlı-olmayanlar balık-olmayandır.
Geçersizdir.
c) Tüm solungaçlı-olmayanlar balık-olmayandır.
Geçerlidir.
d) Hiçbir balık-olmayan, solungaçlı-olmayan değildir.
Geçersizdir.
Açıklama: A-yargısı için evirme çıkarımı geçerli olmadığı
için daha sonra buna devirme uygulanması yine
geçersizdir.
6. Çıkarımlarla ilgili aşağıda söylenenlerden hangisi
yanlıştır?
a) Geçerli bir çıkarımda öncüller doğru iken sonuç
yanlış olamaz.
b) Geçerli bir çıkarımda öncüller yanlış iken sonuç
doğru olabilir.
(c) Geçersiz bir çıkarımda öncüller doğru iken sonuç
doğru olur.
d) Geçerli bir çıkarımda öncüller yanlış iken sonuç
yanlış olabilir.
7. Cins-tür ilişkisi gibi mantıksal bir ilişkiye dayanan
çıkarımlara ne denir?
a) Tanıtlama
b) Nedensellik
Bu kategorik çıkarım için aşağıda söylenenlerden
hangisi yanlıştır?
a) CELARENT yapısına sahip geçerli bir çıkarımdır.
b) 1. konuma sahip bir çıkarımdır.
c) Büyük öncül “Hiçbir insan kötü değildir”
önermesidir.
(d) Öncüller fiiliyatta doğru oldukları için sonuç da
fiiliyatta doğrudur.
Açıklama: sonucun yüklemi (kötü) büyük terimdir ve
büyük terimin geçtiği öncül (burada ikinci öncül) büyük
öncüldür. Dolayısıyla büyük öncül önce gelecek şekilde
yeniden düzenlenirse bunun bir CELARENT olduğu
görülür. Diğer taraftan ikinci öncül (Hiçbir insan kötü
değildir) fiiliyatta doğru değildir.
10. Aşağıdaki tasım kurallarından hangisi yanlıştır?
a) Her tasımda büyük, orta ve küçük olmak üzere üç
terim bulunmalıdır.
(b) Orta terim sonuç önermesinde bulunmalıdır.
c) Öncüllerden birisi mutlaka tümel olmalıdır.
d) Öncüllerin her ikisi de olumlu ise sonuç olumsuz
olamaz.
11. Tüm dört tekerlekli şeyler otomobildir.
Bazı dört tekerlekli şeyler traktördür.
Bazı traktörler otomobildir.
Bu kategorik tasım, DATİSİ yapısına sahip geçerli bir
çıkarım olduğu halde, sonuç önermesi yanlıştır, çünkü
bazı traktörlerin otomobil oldukları doğru değildir.
Bunun sebebi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
a) Öncüller fiiliyatta doğru olsa da sonuç fiiliyatta
doğru olmayabilir.
b) Öncüller fiiliyatta doğru değilse sonuç da fiiliyatta
doğru olamaz.
(c) Bu çıkarımda birinci öncül fiiliyatta doğru olmadığı
için sonuç da fiiliyatta doğru değildir.
d) Sonuç fiiliyatta doğru olmadığı için öncüller de
fiiliyatta kesinlikle doğru değildir.
12. Şekildeki Venn diyagramı aşağıdaki hangi tasım
çeşidini temsil etmektedir?
(a) BARBARA
b) CAMESTRES
c) BRAMANTİP
d) FELAPTON
13. Aşağıdaki karşıolum çıkarımlarından hangisi
geçerlidir?
a) E  A
(b) A  O
c) I  E
d) O  I
15. P: “altı tekerlekli”, M: “otomobil”, S: “motorlu” için
14. Bir tanıtlamada kendisinden sonucun çıkarsandığı
öncül durumundaki önermeye ne denir?
a) Sebep
(b) Neden
c) Gerekçe
d) Yasa
Hiçbir otomobil, altı tekerlekli değildir.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
FERİSON (3.konum) yapısına sahip çıkarımı iki öncül ve
bir sonuç şeklinde standart biçimde yazınız.
Bazı otomobiller motorludur.
Bazı motorlu şeyler altı tekerlekli değildir.
16. Soru 15’deki çıkarımın geçerli olduğunu Venn
şeması ile gösteriniz.
Bazı S’ler P değildir.
Sonuç doğru çıkıyor.
17. Aşağıda günlük dilde verilmiş olan çıkarımı bir kategorik kıyas şeklinde biçimselleştiriniz ve geçerli olup olmadığını
denetleyiniz.
Kifayetsiz olan başarısız olur. Gayretli olan asla başarısız olmaz. O halde, kifayetsiz olanların hiçbiri gayretli değildir.
Birinci cümle bir tümel olumludur: Tüm kifayetsizler başarısızdır.
İkinci cümle bir tümel olumsuzdur: Hiçbir gayretli, başarısız değildir.
Üçüncü cümle ki aynı zamanda sonuçtur, yine bir tümel olumsuzdur: Hiçbir kifayetsiz, gayretli değildir.
Demek ki büyük öncül ikinci önermedir ve büyük öncül başa gelecek şeklide düzenlenirse şöyle olur:
Hiçbir gayretli, başarısız değildir.
Tüm kifayetsizler başarısızdır.
Hiçbir kifayetsiz, gayretli değildir.
Bu, EAE sırasına sahip ve 2. Konuma göre düzenlenmiştir. Dolayısıyla bir CESARE’dir ve geçerlidir.

Download Report