turizm pazarlaması çerçevesinde termal turizm

T.C.
KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI
DIŞ İLİŞKİLER VE AB KOORDİNASYON
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TURİZM PAZARLAMASI ÇERÇEVESİNDE
TERMAL TURİZM
UZMANLIK TEZİ
Neval AYAS
ŞUBAT-2010
ANKARA
T.C.
KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI
DIŞ İLİŞKİLER VE AB KOORDİNASYON
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TURİZM PAZARLAMASI ÇERÇEVESİNDE
TERMAL TURİZM
UZMANLIK TEZİ
Neval AYAS
Tez Danışmanı
Uzman
Talat ÖZGEN
ŞUBAT–2010
ANKARA
ÖNSÖZ
Bu çalışmanın hazırlanmasında değerli desteklerini esirgemeyen Dış İlişkiler
ve AB Koordinasyon Daire Başkanı Sayın Onur GÖZET’e, Uluslararası Kuruluşlar
Şube Müdürü Sayın Sait ALKAN’a, görüşleri ve yardımları ile önemli katkılarda
bulunan danışmanım Sayın Talat ÖZGEN’e, Kültür ve Turizm Uzmanı Sayın
Oğuzhan YURTERİ’ye ve bu süreçte büyük sabır göstererek her zaman yanımda
olan sevgili eşime ve aileme en derin teşekkürlerimi sunarım.
Neval AYAS
i
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ…………………………………………………………………………….…i
İÇİNDEKİLER ………………………………………………………………...…..ii
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ ………………...………..…………...v
GİRİŞ ……………………………………………………………………………....1
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK TURİZM, PAZARLAMA
VE TURİZM PAZARLAMASI KAVRAMLARI
1. KAVRAMLAR …………………………………………………………………...5
1.1 Turizm Kavramı………………………………………………………………5
1.2 Turist Kavramı ……………………………………………............................8
1.3 Pazarlama ve Turizm Pazarlaması Kavramları……………………………….9
1.4 Turizm Piyasası …………………………………………………………….11
1.4.1 Turizm Piyasasının Talep Tarafı………………………………………11
1.4.2 Turizm Piyasasının Arz Tarafı………………………………………...12
1.5 Turizm Talebi………………………………………………………………..13
1.5.1 Turizm Talebini Olumlu Yönde Etkileyen Unsurlar………………….14
1.5.2 Turizm Talebini Olumsuz Yönde Etkileyen Unsurlar………………...15
1.6 Turizm Arzı………………………………………………………………….17
1.7 Arz - Talep Dengesizliği…………………………………………………….18
İKİNCİ BÖLÜM
TERMAL TURİZM
2. GENEL OLARAK TERMAL TURİZM………………………………………21
ii
2.1. Giriş …………………………………………………………………………21
2.2. Kavramlar ………………………………………………………………….22
2.3 Termalizmin Tarihçesi ……………………………………………………...25
2.4 Dünya’da Termal Turizm…………………………………………………....29
2.5 Türkiye’de Termal Turizm…………………………………………………..31
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TERMAL TURİZM PAZARLAMASI
3. TERMAL TURİZM PAZARLAMASI………………………………………...36
3.1 Kavram……………………………………………………………………….36
3.2 Termal Turizm Pazarlamasının Özellikleri…………………………………..37
3.3 Termal Turizm Pazarı………………………………………………………..38
3.3.1 Pazarın Oluşumu………………………………………………………38
3.3.2 Tüketici Davranışları…………………………………………………..38
3.4 Termal Ürün…………………………………………………………………..39
3.4.1 Kavram………………………………………………………………...39
3.4.2 Termal Ürün Pazarlaması……………………………………………...40
3.5 Termal Turizm Pazarlamasının Unsurları…………………………………….40
3.5.1 Satın Alma……………………………………………………………..40
3.5.1.1 Merkezi Satın Alma Yöntemi……………………………….40
3.5.1.2 Yaygın Satın Alma Yöntemi………………………………...41
3.5.2 Fiyatlandırma………………………………………………………….43
3.5.2.1 Pazarın Yapısı ve Fiyatlandırma…………………………….44
3.5.2.2 Fiyatlandırmada Kur Farkı…………………………………..45
3.5.3 Tutundurma……………………………………………………………46
3.5.3.1 Kavram………………………………………………………46
3.5.3.2 Tutundurma Faaliyetinin Amaçları…………………………47
3.5.3.3 Tutundurma Bileşenleri……………………………………...48
3.5.3.3.1 Reklam……………………………………………..48
3.5.3.3.2 Satış Geliştirme……………………………………53
3.5.3.3.2.1 Çalışanlara Düşen Görevler……………...55
iii
3.5.3.3.2.2 Yöneticilere Düşen Görevler…………….55
3.5.3.3.2.3 İletişim Kanalları Aracılığı ile Satış……..56
3.5.3.3.3 Halkla İlişkiler……………………………………..57
3.5.3.4 Destinasyonlar İçin Tutundurma………………………………..63
3.5.4 Dağıtım Kanalları……………………………………………………...64
3.5.4.1 Kavram………………………………………………………64
3.5.4.2 Seyahat Acenteleri…………………………………………...65
3.5.4.3 Tur Operatörleri……………………………………………...66
SONUÇ VE ÖNERİLER …………………………………………………………68
KAYNAKÇA…………………………………………………………………….....73
EK …………………………………………………………………………………..79
ÖZET……………………………………………………………………………….82
ABSTRACT ……………………………………………………………………….83
ÖZGEÇMİŞ ………………………………………………………………………84
iv
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ
BMDTÖ
Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü
DPT
Devlet Planlama Teşkilatı
GSYH
Gayrisafi Yurtiçi Hasıla
TTYD
Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği
vd.
ve diğerleri
WTTC
Dünya Turizm ve Seyahat Konseyi
v
ÖZET
Turizmin ülkelerin ekonomilerine yaptığı katkı herkesçe bilinmekte ve tüm
dünya ülkeleri turizm sektörlerini geliştirmek üzere çalışmalar yapmaktadır. Termal
turizm ise, gelişmekte olan bir alan olarak turizm sektörü içerisinde ayrıca bir öneme
sahiptir. Turizm sektöründeki beklentiler, turizm faaliyetinin deniz, kum güneş
turizminden alternatif turizm alanlarına kayacağı yönündedir. Bu süreçte, Türkiye’nin
de bu pastadan pay almak üzere harekete geçmesi gerekmektedir.
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin termal turizm alanında sahip olduğu kaynak
potansiyeli
konusunda
farkındalık
yaratmak
ve
bu
kaynak
potansiyelinin
değerlendirilebilmesi için pazarlamanın önemine vurgu yapmaktır. Bu amaçla bu
tezde öncelikle turizm ve pazarlama kavramları, daha sonra termalizme ilişkin
kavramlar açıklanarak, Dünya’da ve Türkiye’de termal turizmin durumu anlatılmıştır.
Son bölümde ise pazarlama karması elemanları incelenmiştir.
Bu tezde varılan sonuç, Türkiye’nin zengin kaynak potansiyelinin bugüne
kadar tam anlamıyla değerlendirilemediği fakat Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından
hazırlanan “Termal Master Planı” ile bu yönde olumlu adımların atıldığı ve söz
konusu planda yer alan bölgelerde gerekli yatırımların da gerçekleştirilmesinden
sonraki en önemli adımın ülkemiz termal turizmi açısından pazarlama unsuruna ağırlık
verilmesi olduğu yönündedir.
Anahtar Kelimeler: Turizm, Termal, Turizm Pazarlaması, Tutundurma
82
ABSTRACT
Contribution of tourism to the countries’ economies is well known and all
countries make efforts for developing tourism sector. Thermal tourism as an evolving
field has a special importance in the sector. Expectations for tourism sector are that
tourism activities will shift from the sea, sand, sun tourism to alternative tourism
areas. In this process, Turkey should take action in order to get a share from this
market.
The aim of this study is to create awareness about Turkey’s thermal potential
and to highlight the significance of marketing for the use of this potential. For this
purpose, in the thesis, first the terms of tourism and marketing and then the terms
relating to termalizm secondly, the situation of thermal tourism in the world and in
Turkey are explained. In the final part, components of marketing are examined.
The result of this study is that Turkey’s thermal potential has not been
efficiently used so far, however, there have been some progress in this field within the
scope of the “Thermal Master Plan” prepared by the Ministry of Culture and Tourism
of Turkish Republic and the next most important step is to focus on marketing after
the necessary investments mentioned in the plan are realized.
Key Words: Tourism, Thermal, Tourism Marketing, Promotion
83
ÖZGEÇMİŞ
Neval Ayas 05.11.1980 tarihinde Ankara’da doğdu. 1998 yılında Ankara Üniversitesi
Siyasal Bilgiler Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü’nü
kazandı ve burada bir yıl süre ile Ankara Üniversitesi İngilizce Hazırlık Okulu’na
devam etti. 2003 yılında Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden bölüm ikincisi olarak mezun
oldu. Ayas halen 2006 yılında girdiği Kültür ve Turizm Bakanlığı Dış İlişkiler ve AB
Koordinasyon Daire Başkanlığı’nda Kültür ve Turizm Uzman Yardımcısı olarak görev
yapmaktadır. AYAS iyi derecede İngilizce bilmektedir.
84