TERMAL KAYNAKLAR DAHA BEKLEYECEK Mİ?

AR&GE BÜLTEN
2014 EYLÜL – SEKTÖREL
TERMAL KAYNAKLAR DAHA BEKLEYECEK Mİ?
YALNIZCA TURİSTE DEĞİL KÜRİSTE DE İHTİYACIMIZ VAR…
Nesrin SARIÇAY
Dünya
Turizm
Örgütü
"Turizm 2020 Yılı Vizyonu"
çalışmasında, 2020 yılında,
dünyadaki turist sayısının 1,5
milyar kişi, toplam turizm
gelirinin ise 2 trilyon dolar
olacağını öngörmüştür.
Büyük ölçüde insan sosyolojisi ve psikolojisi ile bağlantılı olan turizm sektörü;
krizlerden çabuk etkilenmekle birlikte çok çabuk da toparlanan bir sektör olduğu için
ilerleyen yıllarda da turist sayısının hızla artacağı öngörülebilir.
Tabi; turizm faaliyeti, ruhsal ve bedensel bir zindelik verdiği ve bu zindelik
sürdürülebilir olduğu sürece.
Turizm faaliyeti;




Bakmak ile görmek arasındaki farkın anlaşıldığı,
Dar zamanlara çok fazla yer görme arzusunun yerleşmediği,
Akşam açılıp sabah toplanan bavullarda kişilerin kendilerini kaybetmediği,
3 günlük tatil için iktisadi anlamda henüz kazanılmamış gelirlerin harcanmadığı
tatiller şeklinde gerçekleştirildiğinde sürdürülebilir zindelik sağlayabilir.
Burada dikkat çekmek istediğimiz nokta; literatüre giren “tatil köleliği” kavramı olup,
termal turizm ile gerçekleştirilen tatilde “tatilin kölesi” olma ihtimalinin zayıflıyor
olmasıdır.
Termal turizm ile ilgili detaylara geçmeden önce; genel turizm rakamları hakkında
bilgi vermekte yarar görmekteyiz.
Dünyada bilimsel anlamda turizm faaliyeti sayılan seyahatler 1950’li yıllarda
başlamıştır. 1950 yılında dünyada turizm hareketine 25 milyon kişi katılmış ve turizm
harcamaları 2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
18
AR&GE BÜLTEN
2014 EYLÜL – SEKTÖREL
1992 yılına gelindiğinde turizm faaliyetine katılanların sayısı 475 milyona, turizm
harcamaları ise 268 milyar dolara yükselmiştir.
2010 yılında ise; dünyada turist sayısı 940 milyon kişiye yükselirken turizm
harcamaları 919 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) 2013 yılında dünyadaki turist
sayısını 2012'ye göre % 5 artışla 1 milyar 87 milyon olarak açıklamıştır.
Buna göre dünyada; 2013 yılında 2012'ye göre 52 milyon daha fazla kişi seyahat
etmiş; dünya turizmi 2013'ün beklentilerini aşmıştır.
Adı geçen rapora göre; geçen yıl dünyanın en fazla turist çeken ülkesi Fransa
olmuştur.
Fransa’yı ABD, Çin, İspanya ve İtalya takip etmiştir.
Türkiye en fazla turist çeken ülkeler sıralamasında 2012 yılında olduğu gibi; 2013
yılında da 6. sırada yer almıştır.
Kıtalar arası değerlendirme yapacak olursak; aynı raporda; dünyada en fazla turist
çeken kıtanın Avrupa Kıtası olduğunu belirtebiliriz.
Avrupa Kıtasına 2013 yılında 563 milyon turist gitmiştir.
2013 yılında turizmin büyüme göstermediği tek bölge ise Ortadoğu’dur.
2013'te 52 milyon turistin gittiği Ortadoğu ülkelerinde büyüme yüzde 0 olarak
gerçekleşmiştir.
Bu noktada; Suriye, Ürdün ve Libya gibi ülkelerde turizm son yıllarda çok büyük
kayıplara uğramıştır.
Aynı dönemde;




Asya ve Pasifik % 6,
Afrika % 6,
Avrupa % 5,
Amerika ise % 3,6 oranında büyümüştür.
2013 yılında turist gönderen ülkelerde en fazla büyüme Çin (% 28), Rusya (% 26) ve
Türkiye'de (% 24) görülmüştür.
Aynı raporda; 2014 yılı için dünya turizminde % 4 ila 4,5 arasında değişen büyüme
öngörülmüştür.
Dünya turizminde de ülkemiz turizminde olması gerektiği gibi çeşitlendirmeye gidildiği
takdirde; büyüme beklentilerinin daha fazla artacağı düşünülmekte olup ülkemiz için
biçilmiş kaftan olan termal turizmin gözden kaçırılmaması gerektiği düşünülmektedir.
19
AR&GE BÜLTEN
2014 EYLÜL – SEKTÖREL
“Termal Turizm”
Termomineral su banyosu, içme,
inhalasyon, çamur banyosu gibi çeşitli
türdeki yöntemlerin yanında iklim
kürü, fizik tedavi, rehabilitasyon,
egzersiz, psikoterapi, diyet gibi
destek tedavilerinin birleştirilmesi ile
yapılan kür (tedavi) uygulamaları yanı
sıra termal suların eğlence ve
rekreasyon amaçlı kullanımı ile
meydana gelen turizm türüdür.
Kısaca; “termal turizm, termal kaynak
sularının sağlık ve tedavi amaçlı
kullanılmasıdır” da diyebiliriz.
Avrupa ve Amerika yalnızca termal turizmden 30 milyar dolara yakın bir gelir
sağlamaktadır.
Termal turizmin dünyada yaklaşık 100 milyar dolarlık bir pazarı olduğu tahmin
edilmektedir.
Almanya başta olmak üzere Macaristan, Yunanistan, Fransa, İsviçre, İspanya, İtalya,
Avusturya, Rusya ve Çek Cumhuriyeti’nin başı çektiği bu sektörde Türkiye de büyük
kaynak potansiyeli ile kendine yer bulmalıdır.
Bu noktada; “Kürist” sayılarının arttırılması için daha fazla çaba gösterilmelidir.
“Kürist” termal merkez veya yakın çevresinde konaklayarak, termal tedavi
merkezinden devamlı olarak tedavi veya sağlığı koruma amacıyla yararlanan kişiler
olarak ifade edilmektedir.
Avrupa’da ilk kez termal sulardan yararlanma ve termal suların bulunduğu alanlarda
tesis yapma Romalılar döneminde başlamıştır.
Avrupa’da özellikle 18. Yüzyılda termal merkezler yüksek sosyetenin ilgisini çekmeye
başlamış ve bu merkezlerde termal sulardan yararlanmanın yanı sıra; sosyal
faaliyetler danslar, sporlar ve kumarı da kapsayan şekilde genişlemiştir.
Türkiye’de Termal Turizm
Türkiye’de sıcaklıkları 20 ila 110
santigrat derece arasında değişen
1.300 termal kaynak olduğu tahmin
edilmektedir.
Türkiye
termal
kaynakların zenginliği ve debileri
açısından dünyada 7. Avrupa’da ise
1. sırada yer almaktadır.
20
AR&GE BÜLTEN
2014 EYLÜL – SEKTÖREL
Tablo 1: Türkiye’de Termal Kaynakların Bölgelere Göre Dağılımı
Bölge
Kaynak Sayısı
Ege Bölgesi
123
Doğu Anadolu Bölgesi
64
İç Anadolu Bölgesi
91
Marmara Bölgesi
53
Karadeniz Bölgesi
45
Akdeniz Bölgesi
24
Güneydoğu Anadolu Bölgesi
10
Toplam
410
Kaynak: Yrd.Doç Dr. Emre Özşahin, Arş.Gör.Çağlar Kıvanç Kaymaz, Atatürk
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 50, Haziran
2013.
Yukarıda belirttiğimiz gibi; Türkiye’de 1300 civarında termal kaynak bulunduğu
tahmin edilmekle birlikte; sıcaklığı ve debisi ölçülebilen turizm açısından ön plana
çıkan, bilinen termal kaynakların sayısı 410 olarak yukarıdaki tabloda verilmiştir.
Mevcut turizm yatak kapasitemizin yalnızca % 3’lük bir bölümü termal turizme hizmet
vermektedir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan 2023 yılı hedeflerini içeren Turizm
Stratejileri Raporunda; sağlık ile ilişkilendirilmiş termal turizmin geliştirilmesi için
jeotermal kaynakların bulunduğu bölgelerin belirleneceği ve tüm kaynakların etkin
kullanımının sağlanacağı belirtilmiştir.
Raporda;








Termal turizmin;
12 ay turizm imkanı,
Sürekli istihdam,
Yatırım ve işletme kararlılığı (Kür uygulamalarının 14-21 gün arasında olması),
Yüksek iç turizm talebi,
Bölgesel kalkınma aracı olması,
Yaşlanan Avrupa nüfus yapısı,
Ortadoğu Pazar payının bulunması konularında avantaj yarattığı belirtilmiştir.
Raporda ayrıca; öncelikli olarak geliştirilmesi ve turizm master planı hazırlanması için
4 adet turizm geliştirme bölgesi belirlenmiştir. Bu bölgeler;
 Güney Marmara Termal Turizm Bölgesi: Yalova, Balıkesir, Çanakkale illerini
kapsamaktadır.
 Güney Ege Termal Turizm Bölgesi: İzmir, Manisa, Denizli, Aydın illerini
kapsamaktadır.
 Frigya Termal Turizm Bölgesi: Afyon, Kütahya, Uşak, Eskişehir, Ankara illerini
kapsamaktadır.
 Orta Anadolu Termal Turizm Bölgesi: Nevşehir, Kırşehir, Yozgat, Aksaray,
Niğde illerini kapsamaktadır.
21
AR&GE BÜLTEN
2014 EYLÜL – SEKTÖREL
İşletmeye açılacak termal
kapasiteleri ile ilgili olarak;

yatak
Kısa dönemde 2007-2012 yılları
arası planlanan; 50.000 yatak,
Orta dönemde 2012-2017 yılları
arası planlanan; 100.000 yatak,
Uzun
dönemde
2017-2023
yılları arası planlanan 500.000
ilave
yatak
kapasitesinin
işletmeye
açılması
planlanmaktadır.


Ege Bölgesi ve İzmir’de Termal Turizm
Ege Bölgesi Türkiye’de termal kaynak açısından en zengin bölge olup bölgemizde
123 termal kaynak bulunmaktadır.
Bu 123 termal kaynağın 59 adedi İzmir ili sınırları içerisindedir.
Termal turizm; medikal turizmin yaşlı ve engelli hastalara yönelik tedavilerinin
yanında; SPA, wellness, güzellik turizmi vb. unsurları da bünyesinde
barındırmaktadır.
Ancak; sıcak su kaynaklarımızın tamamını turizme hizmet eder şekilde
kullanmadığımız da açıktır. Sıcak su kaynaklarımızın büyük kısmı ülkemizde hala;
çermik, kaplıca kültürü ile kullanılmaktadır.
Kaplıca üzerine turistlerin taleplerini karşılayacak düzenli, engellileri de dikkate alarak
inşa edilmiş yapıda konaklama tesislerinin sayısı 5 civarındadır bunların en önemlisi
de İzmir Balçova’da bulunan Balçova Termal Tesisleri’dir.
Balçova Termal Tesisleri; tarihteki adı ile Agememnon Kaplıcalarında; normal
odaların yanı sıra; bedensel engelliler için düzenlenmiş odalar, alerjik ve astımlı
hastalar için anti statik döşemeli odalar, ileri romatizmalı ve bedensel engelli
hastalara uygun odalar bulunmaktadır.
Aerobik, step, aletli jimnastik, sauna, masaj, ambulans ve acil sağlık hizmeti vb.
bulunan tesiste sağlık turistine donanımlı bir şekilde hizmet verilmektedir.
Standartlara uygun termal tesislerde olması gerektiği gibi bu tesiste de;





Balnoterapi, (Termal su içi egzersiz, termal küvette banyo)
Hidroterapi, (Su altı masajı, jakuzi, duş, çamur tedavisi, aromaterapi)
Elektroterapi, (Alçak, orta, yüksek frekanslı akım, ultrason vb.)
Kineziterapi, (grup ve bireysel jimnastik salonu)
Parafin Banyosu,
22
AR&GE BÜLTEN
2014 EYLÜL – SEKTÖREL




Akinoterapi (Ultraviyole, Baker, Infaruj)
Masaj ve sauna,
Teşhis ve tedavi,
Uğraşı ve Hobi üniteleri ile wellness, SPA,
tenis oynama, aqua park vb.
imkanları da mevcuttur.
2014 yılı Ağustos ayı itibariyle Balçova Termal
Tesislerine yurtdışından 1.500 kişi, yurt içinden ise
2.500 kişi gelmiş olup, yıllık günlük kullanım
50.000 olarak gerçekleşmiştir.
İlaç tüketiminin azaltılmasının hedeflendiği yerli turistler için de termal tedavinin
önemli bir alternatif olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda; yerli turistlerin de termal tedavilerinin Sosyal Güvenlik Kurumu
tarafından karşılanmasına yönelik yasal düzenlemelerin genişletilmesi ve
yaygınlaştırılması gerektiği düşünülmektedir.
Termal turizm günümüzde;
 Avrupa’da tedavi ve rehabilitasyon amaçlı
olarak, rehabilitasyon merkezleri ve otel
konseptleri ile birleştirilmektedir. Sağlık
sigortası da birçok ülkede kaplıca ve
termalleri desteklemektedir.
 Amerika’da ilaç sektörü ön planda olduğu
için tedaviden çok, terapi, güzellik, bakım
olarak karşımıza çıkmaktadır.
 Asya’da ise, geleneksel kaplıcalar ve
terapi yöntemleri yanı sıra felsefik ve
psikolojik boyutu
daha
ön
plana
çıkmaktadır.
Sonuç olarak;
Bölgemiz ve İzmir termal arz açısından son derece zengin bir potansiyele sahip olup;
 İnsan sağlığı, zindelik, rekreasyon, eğlence, dinlence ve spor tesisleri gibi
imkanların yer aldığı ve 12 ay boyunca hizmet veren tesislerin sayısı
arttırılmalıdır.
 İzmir’deki jeotermal alan potansiyellerinin dikkate alınarak yeni yatırım
alanlarının tespit edilmesi, bu alanlarda mülkiyet araştırmasının yapılması ve
uygun yerlere, yerli ve yabancı turistlerin taleplerine uygun dünya
standartlarında yeni termal tesisleri kurulmalıdır.
 Tedavi amacıyla gelen hastaların, termal tesislerde konaklama, beslenme, kür
ve tedavi uygulaması yanında dinlenme ve eğlenme gereksinimlerini de
karşılayabilmesi sağlanmalıdır.
23
AR&GE BÜLTEN
2014 EYLÜL – SEKTÖREL
 Klinik merkezler hariç bir hastane görünümünden kaçınılarak düzenleme
yapılmalıdır. Çünkü yabancı turistlerin termal turizme yöneleceği çevreler daha
çok olağan turizm türleriyle termal olanakların nitelikli ve entegre işletmeler
çerçevesinde toplu olarak sunulduğu yörelerdir.
 Termal merkezlerin bulunduğu yörelerde yapılaşma, betonlaşma durdurulmalı,
tarihi eserlerin çevre düzenlemeleri dikkatle ele alınmalıdır.
Kaynaklar:
 Güney Ege Bölgesi Termal Turizm Araştırması, Ceren Aksu-Emine Aktuğ
Güney Ege Kalkınma Ajansı 2011.
 Nesrin Sarıçay, Termalizm ve Türkiye, Ege Bölgesi ve İzmir’in Termal
Turizmdeki Şansı, İzmir Ticaret Odası Yayını, Yayın No:123, İzmir 2002.
 Yrd.Doç Dr. Emre Özşahin, Arş.Gör.Çağlar Kıvanç Kaymaz, Atatürk
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 50,
Haziran 2013, syf.25-38.
 http://www.7gunsaglik.com/prof-dr-zeki-karagulle-maden-suyununfaydalari.html Erişim Tarihi 16 Eylül 2014.
 http://saglikpaneli.com/content.asp?content_id=2302&connection_id=81&conn
ection_table=1&content_type=17, Erişim Tarihi 18 Eylül 2014.
 http://www.ktbyatirimisletmeler.gov.tr/TR,11479/turkiyede-saglik-ve-termalturizm.html, Erişim Tarihi 18 Eylül 2014.
 http://www.emlakhaberleri.com/turizm-haberleri/turkiye-de-termal-turizm-yatakkapasitesi-1-milyona-cikacak_87160.html, 18 Eylül 2014.
24

Download Report