Hukukun Temel Kavramları Dersi 9. hafta Notları

HUKUKUN TEMEL
KAVRAMLARI-VIII
BORÇ KAVRAMI
BÖLÜM 13
BORÇ KAVRAMI
Borç?
Yaşamımızda her gün yaptığımız sayısız faaliyet
aslında borç ilişkisini oluşturmaktadır.
 Ör. Ev kiralanması, marketten alışveriş yapılması,
halk otobüsüne binilip yolculuk yapılması….
 Borç Kavramı?
 Üç açıdan değerlendirilebilir:


1. En dar anlamda borç: Para borcunu ifade eder.
2. Dar anlamda borç: Hukuki ilişkide karşı tarafın
yerine getirmesi gerekli yükümlülüğü ifade eder.
3. Geniş anlamda borç: borç ilişkisini ifade eder.
Hukukta anlamlı olan bu anlamdır.
Borç ilişkisi?
 Tanım: İki taraf arasında mevcut olan ve
“borçlu”nun, “alacaklı”ya, “edim”
denen belli bir davranış biçiminde
bulunmak ile yükümlü kılan hukuki ilişkiye
denir.
 Unsurları:

1. Borçlu
2. Alacaklı
3. Edim
Edim: Borç ilişkisine dayanarak
alacaklının borçludan yerine getirilmesini
isteyebileceği ve borçlunun da yerine
getirilmesini isteyebileceği ve borçlunun
da yerine getirmek ile yükümlü olduğu bir
davranış biçimidir.
 Ör. Satım sözleşmesinde satıcının edimi
satılan malı alıcıya teslim etmek, alıcının
parayı ödemesidir.

BORCUN KAYNAKLARI
Borçlar Kanunumuza göre borcun üç
kaynağı vardır:
1. Hukuki İşlemlerden Doğan Borçlar
2. Haksız Fiilden Doğan Borçlar
3. Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan
Borçlar

1. Hukuki İşlemden Doğan Borçlar
Temelini sözleşmeler oluşturur.
Sözleşmeler, en az iki kişinin aynı hukuki
sonucu doğurmaya yönelik karşılıklı ve
birbirine uygun irade açıklamalarıdır.
 Sözleşmenin Kurulabilmesi için;

a. İki tarafın bulunması,
b. Birbirine uygun ve
c. Karşılıklı irade beyanlarının varlığı şarttır. Bu
irade beyanları “icap” ve “kabul” olarak ifade
edilir.
Öneri (İcap): Bir sözleşmenin meydana
gelmesi için gerekli olan irade
açıklamalarından zaman itibariyle birincisidir.
 Önerinin Özellikleri:
1. Öneri, sözleşme yapma teklifidir.
2. Öneri, belli bir kişiye yapılabileceği gibi,
umuma yani kamuya yapılması da
mümkündür.
 Ör. Marketlerin fiyat bilgisi içeren broşürleri,
vitrinlerde ürünlerin üzerine fiyat konularak
sergilenmesi…

3.
Öneri, sözleşmenin “esaslı unsurlarını”
taşımalıdır.
Ör. Öneride bulunulan eşyanın fiyatının belli olması, kiralanacak evin kira
miktarını belli olması…
4.
5.
Öneri, ciddi olmalıdır.Yani öneride
bulunanın önerisi ile bağlanma niyetinin
bulunması gerekir.
Öneri, önereni bağlar. Kural olarak
öneren önerisinden dönemez.
Kabul: Bir sözleşmenin meydana gelmesi
için gerekli irade açıklamalarından
ikincisidir. Öneren kişinin yapmış olduğu
öneriye karşı tarafın verdiği olumlu
cevaptır.
 Kabul; açık olabileceği gibi zımni de
olabilir.
 Ör. Kendisine gönderilen televizyonu
kurup kullanmaya başlamış ise sözleşmeyi
kabul etmiş sayılır.

Sözleşmenin kurulduğu an:
 Hazır olanlar arasında yapılan bir
sözleşme, kabul beyanın açıklandığı an
kurulmuş olur.
 Hazır olmayanlar arasında kurulan
sözleşmeler ise kabul beyanının önerene
ulaştığı anda kurulmuş olur. Ancak bu tür
sözleşmeler kabulün gönderildiği andan
başlayarak geçmişe etkili olarak hüküm
doğurur.

SÖZLEŞMENİN ŞEKLİ
Kural ŞEKİL SERBESTİLİĞİ
İstisnalar:
Yazılı şekil: Alacağın devri, bağışlama taahhüdü,
rekabet yasağı, kefalet gibi sözleşmeler yazılı
şekilde yapılmalıdır.Yazılı sözleşmelerde bir
metin, metin altında borç altına giren kişinin
imzası mutlaka bulunmalıdır.
2. Resmi Şekil: Mal rejimi sözleşmesi, resmi
vasiyetname, miras sözleşmesi, taşınmaz devrine
yönelik sözleşmeler gibi sözleşmeler resmi
şekilde yapılmalıdır. Resmiyetten kasıt, noter,
hakim, tapu memuru gibi bir görevlinin önünde
yapılmasıdır.


1.
Muhtelif Sözleşme Türleri
2. Haksız Fiilden Doğan Borçlar



Haksız fiil, hukuka aykırı olan ve başkalarına
zarar veren davranışlardır.
Bu davranışlar neticesinde ortaya çıkan
zararı, zarar veren kişi tazmin etmekle
yükümlüdür.Yani haksız fiil sorumluluğunu
sonucu tazminat ödenmesidir.
Haksız Fillin Şartları:
1.
2.
3.
4.
Hukuka Aykırı Fiil
Kusur
Zarar
Nedensellik Bağı
3. Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan
Borçlar
Tanım: Bir kimsenin haklı bir sebep
olmaksızın bir başka kimse aleyhine
zenginleşmesidir. Bir kişinin mal varlığı
artarken diğerinin mal varlığı azalır.
 Şartları: 4 şartı vardır:

1.
2.
3.
4.
Bir kişinin malvarlığında artış olmalıdır.
Diğer kişinin malvarlığında azalma olmalıdır.
Nedensellik Bağı
Zenginleşmenin haklı olmaması
BORÇLARIN HÜKÜMLERİ
BORÇLARIN SONA ERMESİ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
İFA
İBRA
YENİLEME
ALACAKLI VE BORÇLU SIFATININ
BİRLEŞMESİ
KUSURSUZ SORUMLULUK
TAKAS
ZAMANAŞIMI
ZAMANAŞIMI
Zamanaşımı, kanunun öngördüğü şartlar
altında ve belli bir süre içinde alacaklının
hareketsiz kalması sonucunda alacağın ifasını
isteme yetkisinin sona ermesidir.
 Haksız fiilden doğan talep hakkı süresi 2
yıldır.
 Sebepsiz zenginleşmeden doğan talep hakkı
süresi 2 yıldır.
 Diğer hallerde zaman aşımı süresi 5 yıldır.
 Zamanaşımına uğrayan borca “eksik borç”
denir. Eksik borçlar talep edilip dava
edilemeyen borçlardır.


Download Report