Etezlan Ömer (Töbe Bashan, 1913 -1964) 1913'de Töben Bashan bölgesinde Girhojan köyünde (&imdiki T rmavuz &ehri) do)du. Babas Mimbolat, köyün demircisiydi. Balkar halk içinde yüksek ö)retim gören ilk gençlerden oldu. Köy okulundan sonra okumak için Batalpa&inski'ye (&imdiki Çerkessk) gitti; daha da sonra Leningrad' da Gertsen E)itim Enstitüsünün Filoloji Fakültesini bitirdikten sonra, Nalçik'te Parti Okulu'nda ve Pedagoji Enstitüsü'nde Balkar Dili Edebiyat ö)retmenli)i, Devlet Radyo Komitesi'nde idarecilik yapt . Yazmaya, 14 ya& nda &iirle ba&lad , 30'lu y llarda &iirleri dergilerde, gazetelerde yay nland ; daha sonra hikaye, roman ve piyes türlerini de denedi. Balkar edebiyat nda düz yaz türünün öncülerinden kabul edilir. Kanl Toy (Kanl Dü)ün) adl piyesi uzun y llar sahnede kald . Hikaye ve &iirleri, gazete, dergi ve antolojilerde yay mland . SSCB Yazarlar Birli)i'ne üye al nd (1940). II. Dünya Sava& 'nda cephede sava&mas na ra)men, halk ile birlikte sürgüne gönderildi; K rg zistan'da, K z lkila Ta& Kömürü Madenlerinde çal &t ; meslek kurslar nda ö)retmenlik yapt . Sürgünden döndükten sonra da edebiyat çal &malar na devam etti. Balkar Edebiyat nda düz yaz stilinin kurucular ndan say lan Etezov, tamamlad ) son eserlerinden olan roman üçlemesinden, sadece ilk bölüm olan Tarda (Vadide) yay nlanm &ken öldü. Üçlemenin di)er iki roman Aslan ve Uru nu Otunda ile hiç yay nlanamam & seçme &iirler, hikayeler, piyesler ile destanlarm yer ald ) Nart Kala ölümünden sonra yay nlanabildi. Yay nlanm eserleri : Kayg l Künle (Dertli Günler), Nalçik, 1939; Kayala Unutmagand la (Kayalar Unutmad lar), Nalçik, 1958; Kamni Pomnyat (Kayalar Unutmad lar), Rusça, Nalçik, 1959; Tarda (Vadide), Nalçik, 1961; Aslan, Nalçik, 1978; Uru nu Otunda (Sava n Ate inde), Nalçik, 1989; Nart Kala (Nart Kalesi), Nalçik, 1996. RLER Umuh m Car kd Umudum Ayd nl k Türlü-türlü k yml kda tözgende Çegim etib biledile çurumun K y nl kn devle kibik kötürgende Dev etelle bar adam tukumun Türlü-türlü zorluklara dayand 0 nda Tartmas n biliyorlar sebebini Zorluklar devler gibi kald rd 0 nda Dev yap yorlar bütün insan soyunu Halkn küçü bolmasa kurutur K y nl kn , tabs zl kn tacalm Ba& bolad sürüvüne cugutur Anna savluk, amal, col da bacar b Halk n gücü olmazsa yok eder Zorlu0un, kötülü0ün direncini Ba oluyor sürüsüne da0 keçisi Ona sa0l k, çare, yol da aç p Öz içinden ç garad day m halk K yml kda alda cürür adam n An bla da bolmasa i&i hak Tavruhlaga köçüredi karam n Öz içinden ç kar yor daima halk Zorluklarda önde yürüyecek adam m Onunla da olmazsa i i do0ru Masallara geçiriyor ufkunu Tavruhlada bat r uvçu Biynöger Kayalada Apsat n kuvad Ol bir cigit tüzlük üçün kan töger Carl halkda azat c r tuvad Masallardaki kahraman avc Biynöger Kayal klarda Apsat 'yi takip ediyor O bir yi0it do0ruluk için kan döker Zavall halkta özgürlük ark s do0uyor Tavruhlada dag da bir kadama Açemezdi bat r ulan tavlaga Art kl kga tözmey, tuvra karagan Ol da bizge c r n koydu savgaga Masallarda yine bir kahraman Açemez 'dir cesur o0lan da0lara Kötülü0e dayanamay p, dürüst davranan O da bize destan n b rakt hediye olarak Tavlu halk m, köz ca&lar tögüle Sürgünlede künü m dah batad Alay an millet ese öçülmey Nas b berir keft collan tabad . Da0l halk m, göz ya lar dökülüp Sürgünlerde güne i üzgün bat yor Fakat onun milleti sönmeden K smet verecek geni yollar buluyor. Kavkaz Kafkas Sense, Kavkaz, gül-gül canneti cerni Kar ba&lar n zamanlan s navla Miyiklerin, kanat bitdirib, celni Oynatalla, s zg rtalla, s zalla Sensin, Kafkas, gül cenneti yeryüzünün Karl zirvelerin zaman deniyorlar Yüksek yerlerin, kanat ç kar p, rüzgar Oynat yorlar, sl k öttürüyorlar, esiyorlar Birde maltay, oynay, seni üsünde Boz rubanla cargelleni caballa Birde, çuvak keçe, ayn tübünde Ç ranlar ft, cavhar kibik, canalla Bazen çi0neyip, oynay p, senin üstünde Boz dumanlar ç k nt lar örtüyorlar Bazen, berrak gece, ay n alt nda Buzullar n, cevher gibi parhyorlar Corkalar n kayalan c rla t b Miyikleden köz ca&laça agalla Birde ala suvuksurab, s n kat b Ak sönekle bolub da sal nalla ?elalelerin kayal klara ark söyletip Yükseklerden göz ya lar gibi ak yor Bazen onlar ü üyüp, ta gibi donup Beyaz sark tlar olup da sal n yorlar Tennizleden ç g b, s rtlan tutub Tuban çerüvle sanna col salalla Ayaz ndan turaklayd la, cunçub C y l b, ö&ün da bir uralla Denizlerden ç k p, tepeleri kaplay p Sis askerleri sana yol aç yorlar Ayaz ndan duruyorlar, çekinip Toplan p, gö0üslerini de vuruyorlar Kapç gaydan örge ura, a& g b Bulgan & b, horlam tepsev etelle Öhtemlenib, seni töppefte ç g b Uzal & b, bulutlaga cetelle Kapç gay'dan yukar vurup, acele edip Kar p, zafer dans ediyorlar Gururlan p, senin tepene ç k p Uzan p, bulutlara yeti iyorlar Keçe, kün da ketmeydile esimden Köz ca& kibik, taza gara suvlar n Tolkun ç g b, tar kaya te&iginden Gül hanslaga tögülgen &avdanlar n Gece gündüz de gitmiyorlar akl mdan Göz ya gibi, temiz p nar sular n Dalga ç k p, dar kayal 0 n deli0inden Gül çiçeklere dökülen p narlar n Ariuvdula davurlu ç ranlar n Gelevlede oynay ösgen buvlar n Erkinlikni balalar k zlar n Ellerinde çar k ç kgan c rlar n Güzeldirler gürültülü buzullar n Otlakta oynay p büyüyen geyiklerin Hürriyetin çocuklar k zlar n Köylerinde ayd n ç kan ark lar n Kavkaz, seni ömürde bir körgen Tama&al k s fat na süyünften Tutar seni cüreginde suvutmay Ölgünçünne mahtab turur unutmay Kafkas, seni ömründe bir kere gören Muhte em görünü üne sevinen Tutar seni kalbinde so0utmadan Ölünceye kadar övüp durur unutmadan. Ca&avnuSüyügüz Çar k künnü c l vun hay rlana Amanl kn söge, coldan tayd ra Bu ca&avnu çar k colun ar ta Ca&agiz siz, i& ahlusu adamla Hayat Sevin Ca&av colu türlü-türlü bolad Birev ca&avun hay rga burad Birev har bir k y nl kn c gad C ga bilmegen tübge a) lad Hayat yolu türlü-türlü olur Birisi hayat n hayra çevirir Birisi her bir zorlu0u y kar Y kmas n bilmeyen alta dü er Bal çibinle batmanna bal c ygança Urgan suvla tirmenleni burgança Ca&avufida ar magan i&çi bol Har adam ülgü al rca ki&i bol Bal ar lan pete0e bol toplam gibi Akar sular de0irmenleri çevirir gibi Hayat nda yorulmayan i çi ol Her insan örnek alacak gibi yi0it ol Ol zamanda sen kuvançl külürse A&h l kn tizginlerinde cürürse Sen ölsen da, ölmez seni i&lerin Esden ketmez tüz colda cürügenift. O zaman sen, sevinçle gülersin @yili0in s ralar nda yürürsün Sen ölsen de, ölmez senin i lerin Hat rdan gitmez do0ru yolda yürüdü0ün. Ayd nl k güne in s cakl 0 ndan faydalan p Kötülü0ü çeki tirip, yoldan kayd r p Bu hayat n ayd n yolunu temizleyip Ya ay n siz, kökten çal kan insanlar Borlaklan Tohtar (Ta&köpür, 1914 -1942) Ta&köpür köyünde do)an Ali o)lu Tohtar Borlak, uzun y llar "K z l Karaçay" gazetesinde çal &m &t r. 1935 y l ndan itibaren &iir yazmaya ba&layan Tohtar Borlak'm "Nas bl Ca l k" (?ansl Gençlik) adl &iir kitab 1939 y l nda yay mlanm &t r. Ayr ca, M. Lermontov, A. Pu&kin ve V. Mayakovski'nin baz eserlerini Karaçay-Malkar Türkçesine çevirmi&tir. Tohtar Borlak 1942 y l nda, II. Dünya sava& s ras nda cephede sava& rken hayat n kaybetmi&tir. R LER LötçikniC n Pilotun ark s Anan sütü anan cürek kamd Ol kan oynayd balan san nda Ana curtum, meni anamd Men süyeme an can mdan Anan n sütü anan n yürek kan d r O kan dola yor çocu0un vücudunda Ana yurdum, benim anamd r Ben seviyorum onu can mdan çok Men e&iteme tatl ana sözde K y rs z süymeklik, ötgürlük Sakla curtubuznu köz gincifiça Çuvaklay tursun Sovyet kök Ben i itiyorum tatl ana sözde Sonsuz sevgiyi, cesurlu0u Koru yurdumuzu göz bebe0in gibi Aç k dursun Sovyet gökyüzü Algand anam meni koynuna Hçirib manfia kablan sütün Ösdürgendi meni aslan kibik Buyukdurmazça ne ot, ne tütün Alm anam beni koynuna @çirip bana kaplan sütünü Büyütmü beni aslan gibi Uyu turmazcas na, ne ate , ne duman Men ucama ilaçinden cennil T yg ç cokdu all mda ne keçe, ne kün Kün &arad ba& mda ak r n Curtuma tögüb k z l nürün Ben uçuyorum laçinden h zl Engel yok önümde ne gece, ne gündüz Güne gülümsüyor tepemde yava ça Yurduma döküp k z l 0 n Kurç ku&umu ot cüregi tebedi Propelleri hoynuh kibik katad Süt uyugança turgan bulutlan K bba-k bba, s l b-s hb atad Çelik ku umun ate yüre0i çarp yor Pervaneleri topaç gibi dönüyor Mayalanm süt gibi duran bulutlan Yumak yumak, yar p yar p da0 t yor Ay cüzedi kök havan eki car b Ariuvlugun bulutlaga ca& ra Bir ç gad köz tuvrama ol &ar b Kurç ku&umu kümü& bla car t b Ay yüzüyor gökyüzüne ikiye yar p Güzelli0ini bulutlara gizleyip Bir ç k yor kar ma o gülümseyip Çelik ku umu gümü le ayd nlat p Men saklay esem ana curtumu Saklayma anam -atam Partiya üçün, ana curt üçün Men a artha salmam can m Ben koruyor isem ana yurdumu Koruyorum anam -babam Parti için, ana yurt için Ben sak nmam can m Yapon samuray cayak et asayd Kanl suvsabdan kurgaks b avzu Ol hamhot ursa, car mdan cavdururma Hasan kölnü korga&in canfiurun Japon samuray yanak etlerini s r yor Kan susay p, kuruyup a0z O surat vursa, yeniden ya0d r r n Hasan gölünün kur un ya0murunu Men curtum, meni anamd Bütev Sovyet halk meni milletimdi Kerek bolsa curtum üçün Can m berirge meni innetimdi. Benim yurdum, benim anamd r Bütün Sovyet halk benim mületimdir Gerekti0inde yurdum için Can m vermek benim emelimdir