Güven - Özgüven

ODTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL MERSİN İLKÖĞRETİM OKULU REHBERLİK
VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİ
Sayı: 5
Kademe: A-8 Veli Bülteni
Konu: Güven-Özgüven
Şubat’2014
Değerli Velimiz,
Şubat ayı bülten konumuz Güven ve Özgüven’dir. Ay boyunca farklı
derslerde değişik etkinliklerle kazanıma dönüştürmeye çalışacağımız konuyu
sizlerle de paylaşarak çocuklarımızın sağlıklı bir güven duygusu edinmelerine ve
özgüvenli çocuklar olmalarına nasıl yardımcı olabiliriz? Sorusunu sizlerle
tartışacağız. Gerek başkaları ile kurduğumuz ilişkilerde karşı tarafa duyduğumuz
güven,
gerekse
kendimizle
kurduğumuz
ilişkide
içimizde
oluşturduğumuz
içsesimizin pozitif olması, bebeklik döneminde temel ihtiyaçlarımızı karşılayan
kişilerin tutumu ve bizimle kurdukları ilişki ile doğrudan ilişkilidir. Çocukluk
döneminde ihtiyaçların zamanında ve tam karşılanması ile oluşan “temel güven
duygusu”, sosyalleşme sürecinde edinilen deneyim ve yaşantılarla “benlik algısı”na
dönüşerek, içimizdeki özgüven duygusunu oluşturmaktadır. Bu nedenle, çocuğun
bebeklik döneminden itibaren bakımını sağlayan, onunla doğrudan ilişkide bulunan
anne-babaların ve bakım veren yardımcı kişilerin, sonrasında okul dönemi ile
birlikte öğretmenlerin ve arkadaşların özgüven gelişiminde rolü oldukça önemlidir.
Çocuğun sosyalleşmesi ve özgüveninin gelişmesi;
- doyumlu arkadaşlık ilişkileri geliştirerek, sosyal ve duygusal ihtiyaçlarını
sağlıklı yollarla karşılamasına,
- başkalarının isteklerine uymak istemediğinde bunu uygun bir şekilde
ifade edebilmesine ve haklarını savunabilmesine,
- potansiyelini ve içsel yeteneklerini rahatlıkla geliştirip, istediğinde
sergileyebilen bir birey olmasına temel oluşturmaktadır.
Bizler okul olarak çocuklarımızın güven içinde davranabilecekleri bir okul ortamı
yaratmaya çalışmanın yanında, özgüvenli bireyler olarak yetişmelerini de oldukça
önemsiyoruz. Sizlerin de bu anlamda bizlerle işbirliği yapacağınıza olan inancımız
tam. Bu nedenle siz anne-babalara yardımcı olacağını düşündüğümüz bazı önerileri
sizlerle de paylaşmak istedik.
Çocuğun özgüvenini geliştirmek için anne ve babalar neler yapabilir?
• Çocuğa sınırların belli olduğu ve sevginin açıkça ifade edildiği olumlu bir ev
ortamı sağlanmalıdır. Böyle bir ev ortamında yetişen çocuğun, hem akademik, hem
de kişisel özgüveninin temeli oluşturulmuştur.
• Anne-babanın çocuğundan beklentileri onun gelişim düzeyine ve yeteneklerine
uygun, gerçekçi olmalıdır.
• Yetersizliklerinden çok başarılarının ve yeterli yönlerinin üzerinde durulmalı ve
vurgulanmalıdır.
• Başarıyla ya da tam istenilen biçimde sonuçlanmasa bile çabaları takdir
edilmelidir. Bir çocuğun anne-babası tarafından, “Öğrenmeye çalışmandan gurur
duyuyorum”, “….bu konudaki çaban beni çok mutlu ediyor” gibi sözlerle
yüreklendirilmesi, çocuğun daha çok çaba harcaması için onu motive edecek,
mücadele gücünü geliştirecektir.
• Başarıları kadar çocuğun çabaları sonucunda elde ettiği ilerleme ve gösterdiği
gelişme somut olarak tanımlanarak geri bildirim verilmelidir.
• Çocuğa kendi işini kendisinin yapması için fırsat tanınmalı, kendi başına
yapabileceği işler bir yetişkin tarafından yapılmamalıdır.
• Yaşadığı ve karşılaştığı sorunlar onun adına çözülmemeli, çözüm bulmasına
yardımcı olunmalı, alternatif çözümler üzerine düşünmesi sağlanmalıdır.
• Başladığı işi bitirmesi konusunda motive edilmeli, destek olunmalı, model
oluşturulmalıdır.
• Zorluk yaşadığı durumları kabul edip, yeniden denemesi için yüreklendirilmeli,
mücadele etmesi sağlanmalıdır.
• Çocuğun; duygu, düşünce ve inançlarını; açık, dürüst ve başkalarının haklarını
ihlal etmeden, karşısındaki kişiyi aşağılamadan, incitmeden ve ezmeye çalışmadan
ifade etmesi sağlanmalıdır.
• Duygularını ifade etmesi, yaşadıklarını paylaşması konusunda ona model
olunmalıdır. Konuşmaya başladığında onu sonuna kadar dinlemek, onun anlatmak
konusundaki motivasyonunu ve kendini ifadesini arttıracaktır.
• Çocuk haklı olduğunda haklılığı vurgulanmalı, haksız olduğunda bunu nasıl
düzeltilebileceği ve telafi edebileceği konuşulmalıdır.
• Kendi kararlarını verebilmesi, seçim ve tercihlerini yapabilmesi için uygun ortam
yaratılmalı; karar, seçim ve tercihlerinin sonuçlarını yaşamasına fırsat
verilmelidir.
• Evde düzenli olarak belli konularda sorumluluk alması sağlanmalı ve aldığı
sorumlulukları yerine getirip getirmediği izlenmelidir.
• Çocukla konuşurken mümkün olduğu kadar çömelerek onun göz seviyesine
inilmeli; göz iletişimi kurularak onun bizim için değerli olduğu mesajı beden
dilimizle de desteklenmelidir. Onun da çevresindeki kişilerle ve bizimle
iletişiminde göz teması kurmasına özen gösterilmelidir.
• Çocuğun mümkün olduğu kadar farklı sosyal ortamlarda bulunması sağlanmalı,
değişik insanları, çevreleri ve ortamları tanıması için fırsat verilmelidir.
• Girdiği farklı sosyal ortamlarda başarabileceği görevler alması sağlanmalıdır.
• Çocuğun zamanını verimli kullanması için onu yönlendirmek gerekir. Kendi
kendisini meşgul edebileceği konular konusunda rehberlik edilmeli, kendine
yetebildiğini görmesi sağlanmalıdır.
• Hoşlandığı, başarılı olabileceğine inandığı, yetenekli ve ilgili olduğu bir alanda
hobi edinmesi sosyalleşmesi ve özgüveninin gelişmesi açısından önemlidir.
• Ailedeki tüm bireylerin, kişisel sorunlarını, aile içi sorunlarını, başlarına gelen
iyi-kötü olayları, anne babayı ve onu sevindiren ve üzen olayları konuşup
paylaşabildiği düzenli aile toplantıları yapılmalıdır. Bu toplantılar aile içi uyumu ve
huzurlu birlikteliği geliştirecektir.
Sosyalleşen ve özgüveni gelişen çocuk, zayıf benlik algısı, başarısızlık
duyguları ve olumsuz iç konuşmalarla beslenen utangaç çocuğun aksine; kendini
ezdirmeyen, duygu ve düşüncelerini her koşulda ifade edebilen, empati kurabilen,
karşısındakinin istek ve beklentilerini, duygu ve düşüncelerini önemseyen ve
dikkate alan, arkadaşları tarafından kabul gören, sınıfta soru sorabilen ve sorulan
sorulara gönüllü olarak cevap verebilen, sınıf oyunları ve grup çalışmalarına
gönüllü olarak katılan, okul sonrası sosyal etkinliklere ve okul partilerine katılan,
liderlik rolünü ve verilen sorumlulukları yerine getiren, dışadönük ve uyumlu
ilişkiler kurabilen girişken bir çocuk olacaktır.
Siz değerli velilerimizin çocuklarımızın sağlıklı gelişimi konusunda gereken
özeni göstereceğine ve gerektiğinde bizlerle işbirliği yapacaklarına inanıyor,
2.dönemin hepimiz için verimli ve sağlıklı bir okul dönemi olmasını diliyoruz.