XIII. Uluslararası İzmir Tekstil ve Hazır Giyim Sempozyumu 2-5 Nisan 2014 ATMOSFERİK PLAZMA İŞLEMLERİNİN PAMUKLU KUMAŞLARIN YÜZEY ENERJİSİNE ETKİSİ Burcu Karaca Uğural, Ebru Bozacı, Aslı Demir, Esen Özdoğan, Tülay Gülümser, Necdet Seventekin Ege University Textile Engineering Department, Campus, Bornova, IZMIR [email protected] Tekstil malzemelerinin ıslanma performansı, hem boya-bitim işlemlerinin kolaylaştırılması hem de giyim konforunun iyileştirilmesi bakımından önemli bir parametredir. Bununla birlikte, ıslanabilirlik; lifler ile sıvı ve yüzey aktif maddeler arasındaki etkileşimi ve liflerin polimerler ile tutunma durumunu etkilemektedir. Çevre ile dost işlemler olan plazma işlemlerinin tekstil malzemelerinde yüzey modifikasyonu ve hidrofilite üzerine etkilerinin araştırıldığı çalışmalar gittikçe önem kazanmaktadır. Kullanılan gaz, güç ve süre gibi plazma değişkenlerinin kontrolü ile liflerin temel özellikleri değiştirilmeden yüzeylerinde modifikasyon elde edilmektedir. Plazma işleminin etkileri üzerine yapılan çalışmalar çoğunlukla liflerin ıslanabilirlik, boyanabilirlik ve basılabilirlik gibi özelliklerinin iyileştirilmesi üzerine yoğunlaşmıştır. Bir yüzeyin ıslanabilme performansındaki iyileşmelerin tespit edilmesinde en kesin sonuç temas açısının damlatma yöntemi ile ölçülmesidir. Ancak liflerin heterojen yüzey yapısı ve kumaşların gözenekli yapısı bu yöntemin tekstil malzemelerinde kullanımını sınırlamaktadır. Bu nedenle önceki çalışmalarda genellikle damla emilim süresi ve kılcal yükselme yöntemi tercih edilmiştir. Bu çalışmada, plazma işlemi gören kumaşların ıslanma performansları tekstil malzemesi ve sıvı arayüzeyindeki etkileşimlerin anlaşılabilmesi bakımından incelenmiştir. Bu amaçla Washburn denklemi ve Owens-Wendt metodu kullanılarak temas açısı ve yüzey enerjileri hesaplanmıştır. Ham dokuma pamuklu kumaşlar plazma sistemi kullanılarak atmosferik koşullarda işlem görmüştür. Sonuçlar, hidrofob ham kumaşın hidrofil hale geldiğini ve damla emilim ölçümlerine göre damların saniyeler içerisinde yok olduğunu göstermiştir. Ham kumaşın temas açısı 90°’den büyük iken plazma işlemi gören kumaşlarda 80° elde edilmiştir. Ham kumaşın yüzey enerjisi işlem sonrasında %50’den fazla artmıştır. Anahtar Kelimeler: Pamuklu kumaş, atmosferik plazma, temas açısı, yüzey enerjisi, ıslanabilirlik 91