HASTA UYUMU Yrd. Doç. Dr. Yasemin ÇAYIR Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Öğrenim Amaç ve Hedefleri • Amaç: Hasta uyumu ve önemi hakkında bilgi vermek • Hedefler: Hasta uyumu tanımını yapabilmek Hastanın tedaviye uyumsuzluğunu artıran faktörlerden en az üçünü sayabilmek Hastaların tedaviye uyumunu artırmak için iletişim stratejilerini anlamak Hasta uyumunda iletişimin etkilerini tartışabilmek • Hastalar verdiğimiz tedaviye ne kadar uymaktadır? Günde tek ilaç alanlarda %87 uyum Günde iki ilaç alanlarda %81 uyum Günde dört veya üstü ilaç alanlarda %39 uyum. • Genel olarak hastaların tedaviye uyumsuzluk oranı %25 civarında. Hasta Uyumu Tanımı(patient concordance) • Hastanın tedavisiyle ilgili doktorunun tavsiyelerini uygulama derecesidir. Uyum konusunda hasta tipleri 1- Uyumsuz 2- Kısmen uyumlu 3- Yeterince uyumlu 4- Aşırı uyumlu Aşırı uyumlu hasta Hasta Uyumunda Dağılım 1/3 1/3 1/3 Adherent Partial Adherent Non-adherent Tedaviye Bağlılık • Hastaların yaklaşık %25’inin uzun dönem tedavilere karşı uyumsuz olduğu, tedaviyi bıraktıkları bilinmektedir. • Tedaviye bağlılık genellikle stabildir. • Bir hastanın tedaviye uyum gösterip göstermeyeceğinin en önemli belirteci hastanın tedaviye en baştan uyum göstermesi, tedaviye dahil olmasıdır. Tedaviye Uyum Yüksek uyum • Evli • Aile bağları kuvvetli • HIV • Artrit • Gastrointestinal hastalıklar • Kanser Düşük uyum • Bekar • Parçalanmış aile • Pulmoner hastalıklar • Diyabet • Uyku bozukukları Hasta Uyumu Ölçümü • Hasta uyumunu ölçmek için elimizdeki tek metot hastanın beyanıdır. • Hekimler hastalarının yaklaşık %50’sinin uyumlu olduğuna inanırlar (Caron,1985). Uyumsuzluk Çeşitleri • • • • İlaç dozu unutma Kasten doz atlama İlacı ara sıra alma İlacı kesme Uyumsuzluk nedenleri • Unutkanlık (ör., restorant, gezi) • Maddi nedenler • Hasta hissetmeme • Kendini iyi hissetme • Eczaneye gitmeye üşenme • Çok meşgul olup unutma • Stresli yaşam olayları (ör.; ölüm, boşanma) • Tedaviye inanmama • Dozu karıştırma Uyumsuzluk Nedenleri • Karmaşık tedavi planı • Hastanın hekimin bilgisinin yetersiz olduğunu düşünmesi • Hastanın, hekimin reçete yazarken ilaç firmaları gibi dış • • • • etkenlerin etkisinde olduğunu düşünmesi Hastanın hekim tarafından yeterince dinlenmediğine inanması Hekime güvenilmemesi Hastanın yeterince yakın davranıldığını hissetmemesi Reçete kararının hastayla paylaşılmamış olması Hekime Güven Uyumsuzluk Çözümü • Uyumu etkileyen bu faktörlerin çoğunluğu iyi bir hekim hasta iletişimi, hasta ile karşılıklı güven ve anlaşma ile çözümlenebilecek durumlardır. • Reçeteyi yazan hekimle hasta, görüşme esnasında sağlık açısından hastanın beklediği sonuçlar ve bunlara ulaşma stratejisi konusunda fikir birliğine varmalıdır. WHO Reçete Yazma Rehberi • 1- İlacın etkileri • 2- Yan etkileri • 3- Talimatlar • 4- Uyarılar • 5- Kontrol • 6- Her şey açık mı? Hasta Sorumlulukları • Hasta; tedavisi ve ilaçlarla ilgili tavsiyeleri dikkatle dinlemeli ve anlayamadığı yerleri sormalıdır. • Hasta; uygulanacak tedaviyi reddetmesi veya önerilere uymamasından dolayı doğacak sonuçlardan kendisi sorumludur. T.C.SAĞLIK BAKANLIĞI Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Hasta Hakları Şubesi Hasta uyumunda Ley Modeli Hasta uyumsuzluğunun sonuçları • Tedavide başarısızlık • Morbiditede artma • Hastalığın alevlenmesi • Hekimlere daha sık başvuru • Hastaneye yatışlarda artma • Ölüm O halde siz hastayla ne kadar iyi bir iletişim kurar ve hastaya güven verirseniz, hasta tedavi rejimine o kadar uyumlu olur ve tedaviniz de o kadar başarılı olur.
© Copyright 2024 Paperzz
