Anatomik Pozisyonlar, Referans Düzlemler ve Hareketler

Anatomik Pozisyonlar, Referans Düzlemler ve Hareketler
Anatomik Pozisyonlar
İskelet Sistemi
•  İskelet Sistemi:
o  Kemikler (206)
o  Kıkırdaklar
o  Eklemler
•  Bağdokusuyla birbirine ekleriyle oluşturulmuş.
o  Üç tip doku vardır
•  Kemik dokusu
•  Kıkırdak dokusu
•  Hemopoietik dokular
o Kan hücrelerinin oluşmasından sorumlu
Tayyari, F., Smith, J., (2003). Occupational Ergonomics: Principals and applications. Kluwar Academic Publishers.
Anatomik Pozisyonlar
İskelet Sistemi
•  Kemiklerin Fonksiyonları
o  Vücut çatısına destek olur,
o  Yaşamsal organları koruyucu kabuk sağlarlar,
o  Vücudun hareketine izin verirler,
o  Kasların iş yapabilmesi için manivela görevi yaparlar.
o  Kemik iliğini barındırırlar,
•  Kırımızı kan hücrelerini üretirler,
o  Kalsiyım ve fosfor depolarlar
Tayyari, F., Smith, J., (2003). Occupational Ergonomics: Principals and applications. Kluwar Academic Publishers.
Anatomik Pozisyonlar
İskelet Sistemi
Üst Uzantılar
Üst kol, ön kol ve el
•  Uzun kemikler
o 
o 
o 
o 
o 
Üst Kol kemiği - Humerus
Döner kemik - Radius
Dirsek kemiği - Ulna
El tarağına ait kemik - Metacarpals
El parmak kemilkleri - Phalanges
•  Kısa Kemikler
o  El bilek kemik - Carpals
Anatomik Pozisyonlar
İskelet Sistemi
Alt Uzantılar
•  Uzun kemikler
o  Kalça kemiği (uyluk) Femur
o  İncik Kemiği - Tibia
o  Kaval Kemiği - Fibula
•  Leğen Kemiği - Pelvic
Bone
Anatomik Pozisyonlar
İskelet Sistemi
Omuz ve Göğüs
•  Omuz Çıkıntısı - Acromion
•  Göğüs tahtası - Sternum
•  Kürek kemiği - Scapula
•  Köprücğk kemiği - Clavicle
Anatomik Pozisyonlar
İskelet Sistemi
Leğen Kemiği - Pelvis
•  İskiyum Omuru - Ischial Tuberosity
•  Kalça Krest - Iliac Crest
Right Bone Pelvic
Male Pelvic Girdle
Anatomik Pozisyonlar
Temel Terminoloji
Tayyari, F., Smith, J., (2003). Occupational Ergonomics: Principals and applications. Kluwar Academic Publishers.
Anatomik Pozisyonlar
Temel Terminoloji
Referans Düzlemler
§  Orta boyuna Düzlem- Mid sagittal (median) plane
§  Cephe Düzlemi - Coronal (frontal) plane
§  Transvers (enine) -Transverse
§  Eğik düzlem -Oblique plane
§  Bıyuna – sagittal plane
Tayyari, F., Smith, J., (2003). Occupational Ergonomics: Principals and applications. Kluwar Academic Publishers.
Anatomik Pozisyonlar
Temel Terminoloji
•  Frontal düzlem: Vücudu ön
ve arkaya ayıran,alına
paralel düzlem
•  Saggital düzlem: Vücudu
sağ ve sol parçaya ayıran
düzlem
•  Transversal düzlem:
Vücudu alt ve üst olmak
üzere iki kısma ayıran
düzlem
Eklem Harekat Açıklığı –
Joint Range of Motion
•  Bükme - Flexion
o  İki kemik arasındaki açıyı azaltan hareket
•  Uzatma - Extension
o  İki kemik arasındaki açıyı arttıran uzatma veya esneme
Eklem Harekat Açıklığı –
Dönme - Rotation
– Eksen etrafında kemiğin
hareketi
İçeri döndürmek - Pronation
– Elin içeri döndürülmesi
Supinasyon - Supination
– Elin dışarı döndürülmesi
(Adapted from I. A. Kapandji. The Physiology of the Joint, 1970, p. 105)
Eklem Harekat Açıklığı
•  Döner Kol (Önkol) sapma - Radial Deviation
o  Ön kolun dışına (döner kemiğe) doğru parmağın hareketi
o  Baş parmak yönüne doğru
•  Dirsek kemiği sapması - Ulnar Deviation
o  Parmağın dirsek kemiğine doğru hareketi
o  Serçe parmağa doğru
Freivalds A., (2009) . Niebel’s Methods, Standards, and Work Design. McGraw-‐Hill Eklem Harekat Açıklığı
Ulnar Deviation (Transverse plane)
Gonyometre- Goniometer
Wrist Flexion (Sagittal plane)
Eklem Harekat Açıklığı
•  Kaldırma - Abduction
o  Vücudun merkez ekseninden yanda uzağa doğru hareket
•  Yakınlaşma - Adduction
o  Vücudun merkez ekseninden yanda içeriye doğru hareket
Freivalds A., (2009) . Niebel’s Methods, Standards, and Work Design. McGraw-‐Hill Eklem Harekat Açıklığı
•  Circumduction
•  Bükülme – Flexion
•  Esneme - Extension
•  Kaldırma -Abduction
•  Sıra içinde yaklaşma Adduction in sequence
Freivalds A., (2009) . Niebel’s Methods, Standards, and Work Design. McGraw-‐Hill Eklem Harekat Açıklığı
Pheasant, S., Haslegrave, C., (2006). Bodyspace: Anthropometry, Ergonomics, and the Design of Work. Taylor and Francis Group. Eklem Harekat Açıklığı Etkileyen Faktörler
•  Yaş
•  Cinsiyet
•  Itk
•  Vücut yapısı
•  Spor
•  Meslek
•  Yorgunluk
•  Hastalık
•  Motivasyon
•  Vücudun sağ-sol yanının kullanımı
•  Sıfır yer çekimi
•  Giysi ve kişisel ekipman
Antropometri
•  Tanım:
İnsan vücudunun boyutlarını ve diğer fiziksel özelliklerini
(hacim, ağırlık merkezi, atalet özellikleri, beden kısımlarının kütleleri
gibi) araştıran bilim dalıdır.
Eski yunanca da “anthropos”=insan ve “metrein”=belirleme
kelimelerinin birleştirilmesinden oluşmuş antropometri kelimesi
bugün biyomekanik kuralları da içerecek biçimde, insan vücudunun
boyutları ile ilgilenen bilim dalının adı olarak kullanılmaktadır.
•  İş yeri tasarımında kritik bir elemandır.
Uygun kullanıcılar
•  Uygun veriler
Farklı yaş, cinsiyet ve cografi bölgeler
Antropometri
Vücut ölçlerindeki değişikliker
•  Bireyler arasında vücut büyüklüklerinde çeşitlilik
•  Zorluklar
o  İşyeri ve ekipmanların tasarımı
•  Tasarımın kesim noktaları için ölçülü hususlar
o  Tasarımın amacına göre değişir
•  Kime göre tasarım yaparız?
o  Ortalama insan
o  Uç vücüt boyutları, Ör: en küçük veya en büyük, en zayıf
veya en şişman
Antropometrik Verilerin Kullanımı
1.  Kişiye göre tasarım
o  En iyi tasarım FAKAT pahalı
o  Belirli bir birey için boyutların tasarlanması
o  Ör: Uzay giysisinin tasarımı
2.  Ayarlanabilir aralıklar için tasarım
o  Kullanıcı popülasyonun % 5 ve % 95 lik dağılımına göre tasarım
o  En iyisi FAKAT Pahalı
o  Geniş bir aralıkta yer alan insanlara uyacak şekilde ayarlama yapma
o  Ör: Ofis sandalyesi
3.  Uç değerlere göre tasarım
o  Sadece % 5 lik dilime göre (kısa boylu bayanlar )VEYA % 95 lik dilime (büyük erkek)
göre
o  Hacimle ilgili tasarımlarda %95 'lik dağılım değeri, erişimle ilgili tasarımlarda ise %5 'lik
dağılım değerleri dikkate alınır.
o  Ör: Kısa boylu bayanlar için Raf tasarımı
o  Ör: Büyük erkekler için kapı dikmesi (kasası)
4.  Ortalamaya göre tasarım
o  Normalde tercih edilmez
o  % 50 lik dilime göre tasarım
o  Kısa süreli kullanımlar için uygun
o  Ör: Market kasası veya kamuya açık yerlerdeki masa vb.
Antropometri
Vücut ölçülerini etkileyen faktörler
•  İnsan çeşitliliği
o  Yaş
o  Cinsiyet
o  Etnik köken
o  Uzun dönem nüfus kaymaları
•  Giysi ve kişisel ekipman
o  Vücut boyutları giysisiz alınır.
Giysiler fiziksel ölçülere
eklenecektir.
o  Ayakkabı ve eldivenler
antropometrik boyutları
etkileyecektir.
Antropometri
§  Standart Ayakta Durma
Pozisyonu– Denek dik
ayalta durmakta, karşıya
bakmaktadır ve kolları
vücdunun yanındadır.
Hazır ol duruşu J
•  Standart oturma
pozisyonu- denek yatay
bir yüzeye dik olarak
oturur ve karşıya bakar
Antropometri-‐‑ İstatistiksel Temel
Antropometrik veriler içim istatistiksel yöntem
•  Veri bolluğu sağlar,
•  Homojen veya kompozit gruplarının yüzdelik ve aralıkları
hesaplanmasında yardımcı olur,
•  Verilerin geniş bir hacmi vardır
o  Farklı cinsiyet, yaş ve coğrafi bölgeler
•  Antropometrik boyutlar normal olarak dağılırılar
o  Ortalama ve standartsapma ile tanımlanabilirler,
o  Kullanıcılara uygundur
Antropometri-‐‑ İstatistiksel Temel
•  K. yüzdelik (percentile-persentil)
Tanım: Veri değerlerinin k. yüzde değerinde vey aaltında
kalan değer. Verilerin yüzde 100-k değeri de bu değer
üstündedir.
•  Persentiller (yüzdelik) bir tasarım ile uygun hale
getirilmiş bir populasyonun oranını tahamin etmeyi
sağlarlar.
•  Normal dönüşüm
X −µ
Z=
• 
σ
z = Populasyonun kümülatif yoğunluğuna karşı gelen
standart normal değer
X = ölçülen boyutun değeri
µ = populasyonun ortalama boyutu
SD = populasyonun standart sapması

Download Report