Uzay Çalıştayı Bilgi Notu

TASNİF DIŞI
EK
TUSAŞ UZAY/UYDU TEKNOLOJİLERİ ÇALIŞTAYI BİLGİ NOTU
1- TUSAŞ Genel Tanıtımı
Türk Uçak Sanayii Anonim Ortaklığı (TUSAŞ), 1973 tarihinde Türkiye'nin savunma sanayiinde dışa
bağımlılığını azaltmak amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde kurulmuştur. Türk Hava
Kuvvetleri'nin savaş uçağı ihtiyacının karşılanmasına yönelik olarak; F-16 uçağının üretimi, uçak
üzerindeki sistemlerin entegrasyonu ve uçuş testlerini yaparak teslim etmek üzere 1984 yılında
Türk-ABD ortak yatırım şirketi olarak TAI kurulmuş, 2005 yılında TAI'nin %49’luk yabancı hisseleri
Türk hissedarlar tarafından satın alınarak şirket yeniden yapılandırılmış ve hissedarları yüzde yüz
milli olan bir şirket haline gelmiştir. Bu kapsamda 2005 yılında TAI ve TUSAŞ birleşerek, TUSAŞTürk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. çatısı altında faaliyetlerini genişleterek;

Havacılık yapısalları,

Uçak,

Helikopter,

İnsansız Hava Aracı (İHA) Sistemleri,

Uzay Sistemleri,

Lojistik Hizmetler,
olmak üzere altı stratejik iş birimi bünyesinde örgütlenmiştir. TUSAŞ, yukarıda belirtilen havacılık ve
uzay sistemlerinin geliştirilmesi, modernizasyonu, üretimi, sistem entegrasyonu ve ömür devri
destek süreçlerinde Türkiye'nin teknoloji merkezi konumuna gelmiştir.
Bugün yıllık 1milyar $ mertebesindeki cirosu, 4600’den fazla çalışanı, 1800’den fazla mühendisi ve
1000’den fazla Ar-Ge/Tasarım mühendisi ile havacılık ve uzay alanında öncü kuruluş olarak küresel
oyuncular arasında yerini almıştır. Havacılık alanında yaklaşık 30 yılı aşkın süreyle faaliyet gösteren
TUSAŞ, milli şirket olduktan sonra, son 10 yıllık süre içerisinde;
 İstihdamını iki katına çıkarmış,
 Çok sayıda özgün hava ve uzay platformu (ANKA, HÜRKUŞ, ATAK, GÖKTÜRK-2 vb.)
geliştirmiş,
 Satış gelirlerinin büyük bir kısmını üretim yerine tasarım ve mühendislik faaliyetlerinden elde
eder hale gelmiştir.
Uzay/uydu teknolojileri ve uygulamaları alanlarında dünyada, ülkemizde ve TUSAŞ’ta
gerçekleştirilen uzay/uydu çalışmaları ile TUSAŞ’ın yürüttüğü uydu projeleri, altyapıları ve potansiyel
uydu projeleri ile ilgili detay bilgiler Lahika-1’de sunulmuştur. Ayrıca, TUSAŞ’ın uzay/uydu
teknolojilerine ve uygulamalarına ilişkin sahip olduğu imkân ve kabiliyetleri, alt yapıları ve yürütülen
önemli uydu projeleri ile ilgili bilgiler, Lahika-2’deki TUSAŞ Uzay Sistemleri Tanıtım Broşürü’nde yer
almaktadır.
2- Uzay/Uydu Teknolojileri Çalıştayı
Son yılarda ülkemizde uzay/uydu teknolojileri ve uygulamaları alanlarında birçok çalışma
gerçekleştirilmekte, yol haritaları ve fizibilite raporları hazırlanmakta, sözleşmesi imzalanan projeler
uluslararası uzay standartlarına uygun olarak yürütülmekte, yeni projelerin başlatılmasına ilişkin
görüşmeler sürdürülmektedir. Ayrıca AB Çerçeve Programları, Avrupa Meteoroloji Uyduları Birliği
(EUMETSAT), Horizon 2020 ve Kopernik Programları ile uluslararası alanda işbirliklerinin artırtılması
amaçlanmaktadır. TUSAŞ bu çalışmalara paralel olarak kendi öz kaynakları ile fonladığı Bağımsız
Araştırma-Geliştirme Projeleri (BARGE) ve yürüttüğü diğer sözleşmeli uydu projeleri kapsamında
üniversitelerin uzay alanına ilişkin imkân ve kabiliyetlerini kullanabilmek amacıyla, daha etkin işbirliği
modellerini değerlendirmektedir.
Uzay/uydu teknoloji ve uygulamaları, TUSAŞ’ın ana faaliyet alanına girmektedir. Şirketimiz; bu alana
ayrı bir önem ve öncelik vermekte, bir dizi ortak çalışmalar gerçekleştirmeyi planlanmakta,
Üniversite-Sanayi İşbirliğinin güçlendirilmesine katkı sağlamayı hedeflemektedir. Bu hedeflere
TASNİF DIŞI
1/4
TASNİF DIŞI
EK
TUSAŞ UZAY/UYDU TEKNOLOJİLERİ ÇALIŞTAYI BİLGİ NOTU
ulaşabilmek maksadıyla, uzay/uydu alanlarında ortak projelerin/çalışmaların başlatılması, potansiyel
işbirliği alanlarının değerlendirilmesi için yönlendirici olmak amacıyla Ekim 2015 döneminde
Uzay/Uydu Teknolojileri Çalıştayı düzenlenecektir.
Bu Çalıştay sonrasında mevcut uzay/uydu projelerini ivmelendirecek ve ülkemizi uzay/uydu teknoloji
alanında geleceğe taşıyacak ileri araştırma ve teknolojilere yönelik olarak;
 Uzay/uydu çalışmalarında/projelerinde ihtiyaç duyulan/duyulabilecek ürünler, malzemeler,
yazılımlar/algoritmalar, hizmetler ve destekler ile ilgili yeteneklerin tespit edilmesi,
 Üniversiteler ile potansiyel işbirliği imkânlarının ve modellerinin değerlendirilmesi, yeni
çalışma modellerinin oluşturulması ve ortak projeler başlatılması,
 Üniversitelerimizde yürütülen tez v.b. araştırma çalışmalarına destek verilmesi,
amaçlanmaktadır.
Yönlendirici olmak amacıyla şirketimiz tarafından çalıştayda değerlendirilebileceği düşünülerek
belirlenmiş olan konu başlıkları aşağıdaki tabloda sunulmuştur. (Bu çalışma konularının birbirlerine
üstünlükleri ve öncelikleri bulunamamaktadır.)
Sıra
No
Uzay/Uydu Teknolojileri ve Uygulama Alanlarına İlişkin Konu Başlıkları
1
Uydu Yapısal Alt Sistemi ve Mekanizmalar
1.1
Uzay uygulamalarında mikro titreşimler, titreşim izolasyonu, vibroakustik
1.2
Uzay uygulamalarında kullanılan mekanizmalar
2
Yörünge Yönelim Belirleme ve Kontrol Alt Sistemi
2.1
Yörünge çarpışma riski analizleri (uzay kalıntıları ve diğer uydular)
2.2
Sensör filtreleme yöntemleri (GPS alıcı, yıldız izler, jiroskop vs.)
2.3
Uydu yönelim kontrolünde doğrusal olmayan (İng. nonlinear) kontrol teknikleri
2.4
Uydu yönelim kontrolünde gürbüz (İng. robust) kontrol teknikleri
2.5
Uydu konum belirlemede ham küresel konumlandırma sistemi (GPS vb.) verisi işleme
2.6
Doğru akım (DC) manyetik alan ölçüm düzeneği geliştirilmesi
2.7
Uzaktan yörünge belirleme yöntemleri (İng. laser ranging, RF ranging)
2.8
Motor-rotor entegrasyonu yapılmış Moment Kontrol Jiroskobu (MKJ – İng. CMG) teknolojileri
3
Uydu İtki Sistemleri
3.1
Uydu hassas yönelim kontrolünde itki sistemleri
3.2
Uydu kimyasal itki sistemleri
3.3
Uydu elektrikli itki sistemleri
4
Uydu Veri Kotarma Alt Sistemi
5
Haberleşme Alt Sistemi
TASNİF DIŞI
2/4
TASNİF DIŞI
EK
TUSAŞ UZAY/UYDU TEKNOLOJİLERİ ÇALIŞTAYI BİLGİ NOTU
5.1
Uydular arası lazer ve/veya mikrodalga haberleşme
5.2
Uydu-içi veri haberleşme teknolojileri (Kablosuz, Fiber, vb.)
6
Isıl Kontrol Alt Sistemi
6.1
Uzay uygulamaları için ısı borusu teknolojileri
6.2
Yüksek sıcaklık uygulamalarına yönelik malzemeler
6.3
Aktif kontrollü radyatör teknolojileri
6.4
Soğuk bilim (Ing. Cryogenics) uzay uygulamaları
6.5
İleri ısı taşıma sistemleri (İng. Advanced heat transport systems)
7
Yazılım
7.1
Uydu yazılımlarında yeniden kullanılabilirlik yöntemleri
7.2
Gerçek zamanlı ve gömülü yazılım geliştirme sürecinde yazılım yaşam döngüsü modelleri
7.3
Yazılım güvenilirlik kestirimi/ölçüm teknikleri
7.4
Ön bellek kullanımının gerçek zamanlı sistemlerin kararlılığına olan etkileri
7.5
Tek durum bozulması (İng. Single Event Upset-SEU) etkilerinin yazılım tabanlı yöntemlerle tespiti
ve giderilmesi
8
Yer İstasyonu ve Yer Destek Sistemleri
8.1
Uydu yer istasyonları için insan faktörleri mühendisliği uygulamaları
8.2
Uydu görev planlama ve analizi
8.3
Yer kontrol noktası kullanmadan görüntü yer konumlama hassasiyet iyileştirme teknikleri
8.4
Görüntü simülatörü (İng. Image simulator)
8.5
Yerden uyduların gözlenmesi/izlenmesi
9
Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Faaliyetleri
9.1
Uzay için radyasyon dayanımını artırma ve doğrulama yöntemleri
10
Diğer Konular
10.1
Zaman bölümlemenin (Ing. time partitioning) işlemci kapasitesinin verimli kullanımına olan etkileri
10.2
Uzay ortamı/havası, sanal uydu ortamı oluşturma ve kullanım yaklaşımı
10.3
Değişik gerçek zamanlı simülasyon motorlarının gerçek-zamanlılık kısıtları içerisinde kalarak birlikte
çalışabilirliği
10.4
Uzayda ticari elektronik malzeme kullanımı
TASNİF DIŞI
3/4
TASNİF DIŞI
EK
TUSAŞ UZAY/UYDU TEKNOLOJİLERİ ÇALIŞTAYI BİLGİ NOTU
10.5
Takım uydu konseptleri
10.6
Uzay teknolojilerinde akıllı malzeme kullanımı
10.7
Atomik saat
10.8
Uzay kullanımı için elektronik paketleme teknikleri
10.9
Uzay uygulamaları için manyetik alan modelleme ve simülasyon
10.10
Uzay radyasyon, modelleme ve simülasyon
10.11
Uzay robotiği
10.12
Gezegenler arası görevler
10.13
Uzayda alternatif enerji kaynakları
10.14
Tamamı elektrikli uydular
Tartışılabilecek konular, bu tablodakilerle sınırlı olmayıp, bunların dışındaki öneri, görüş ve
değerlendirmeler de TUSAŞ teknoloji yol haritasına uygun olarak dikkate alınacaktır.
Olası çalışma konularında; mevcut durumun tespit edilmesi, gerçekleştirilmiş çalışmaların sanayiye
uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi, potansiyel işbirliği imkânlarının-kapsamlarının-modellerinin
belirlenmesi, görüş alış-verişinde bulunulması ve uygulama yol haritaları oluşturulması amacıyla
çalıştay düzenlenmesi planlanmaktadır.
6- Ön Değerlendirme
Uzay/uydu teknoloji çalıştayı hazırlıklarına yönelik ön değerlendirme için Lahika-3 Bilgi İstek
Formu’nun doldurularak aşağıda belirtilen iletişim adresine e-posta yoluyla 20 Nisan 2015 mesai
bitimine kadar e-posta yolu ile gönderilmesi talep edilmektedir.
7- Lahikalar/Ekler
Lahika-1: Dünyada, ülkemizde ve TUSAŞ’ta gerçekleştirilen uzay/uydu çalışmaları/projeleri
Lahika-2: TUSAŞ Uzay Sistemleri Tanıtım Broşürü
Lahika-3: TUSAŞ Uzay/Uydu Teknolojileri Çalıştayına İlişkin Bilgi İstek Formu
8- İletişim Bilgileri
TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayi A.Ş
TUSAŞ Teknoloji Yönetimi Müdürlüğü
e-posta
: [email protected]
Telefon
: 0312 811 1800 Dahili: 8235 veya 2960
Faks
: 0312 811 1425
Adres
: Fethiye Mah. Havacılık Bulvarı No:17 06980 Kazan/ANKARA
TASNİF DIŞI
4/4

Download Report