DEZINFEKCIJA VODE DEZINFEKCIJA VODE

Uređaji za hlorisanje vode
Uređaji pomoću kojih se vrši ravnomjerno doziranje hlora i
kontinuirano dodavanje vodi nazivaju se hlorinatori.
Postoji više vrsta hlorinatora. Gasni hlorinator koristi hlorni gas
za dezinfekciju vode, a upotrebljava se na velikim vodovodima.
Hipohlorinatori koriste rastvore hlornih preparata i
upotrebljavaju se na manjim, lokalnim vodovodima.
Za kontinuiranu dezinfekciju primjenjuje se postupak poznat pod
nazivom „bugarska metoda“. Rastvor hlora se stavlja u posebne
cilindre od infuzorijske zemlje, šamotne zemlje ili drugog
poroznog materijala. Cilindar se stavlja u bunar, voda lagano
dolazi do površine dezinfekcione mase i polako se rastvara.
Nedostatak ovog načina je opadanje, odnosno povećanje
koncentracije hlora pri velikoj, odnosno smanjenoj eksploataciji
vode (promjena nivoa vode u bunaru).
РЕПУБЛИКА СРПСКА
МИНИСТАРСТВО ПРОСВЈЕТЕ
И КУЛТУРЕ
Gasni hlorinator
Ima više funkcija. To su: pravilno doziranje hlora, priprema
mješavine vode i hlora, kao i neprekidno ubacivanje hlornog
rastvora u vodu.
Obično se sastoje iz tri dijela:
1.Čelične bombe, u kojoj je hlor zbog visokog pritiska u tečnom
stanju. Uz grlo bombe montiran je manometar. Iza manometra
postavljen je redukcioni ventil pomoću kojeg se snižava pritisak
do 1,5 atmosfera pri čemu hlor prelazi iz tečnog u gasovito
stanje.
2.Gasometra sa skalom, kojim protiče hlor-gas i gdje se
posebnim ventilom reguliše priticanje potrebne količine hlora.
3.Mješalice u kojoj se miješa hlor sa vodom. Iz mješalice voda
odlazi posebnom cijevi u rezervoar.
Hipohlorinator
Hipohlorinator služi za dezinfekciju vode na vodovodima gdje
potrošnja nije velika.
Osnovni dijelovi su mu rezervoar i dozator. Hlorisanje se obavlja
putem gravitacije ili automatski. Obično su izrađeni od plastične
mase, veličine 72 do 500 litara. Postavljaju se na pogodno mjesto
u rezervoaru, cisterni ili kaptaži. Hlorinatori su povezani preko
plastičnog crijeva sa mjestom aplikacije hlora.
Za kontinuiranu dezinfekciju bunara konstruisan je novi tip
hipohlorinatora. Rezervoar se proizvodi obično sa zapreminom
od 12 l.
Reference:
?Kristoforović
Ilić. M. et al. Komunalna higijena. Prometej. Novi Sad 2002.
F. Higijena pitke vode. Univerzitet u Sarajevu. Fakultet zdravstvenih studija.
Sarajevo 2008.
?Dalmacija B. Kvalitet vode za piće. Univerzitet u Novom Sadu. Prirodno matematički
fakultet Novi Sad, 1998
?Dalmacija B. Mali vodovodni i kanalizacioni sistem. Univerzitet u Novom Sadu. Prirodno
matematički fakultet Novi Sad, 1999
?Dalmacija B. Kontrola kvaliteta voda u okviru upravljanja kvalitetom. Univerzitet u
Novom Sadu. Prirodno matematički fakultet Novi Sad, 2000
?Ivančević-Tumbas I., Dalmacija B. Upravljanje kvalitetom vode sa aspekta okvirne
Direktive EU o vodama. Univerzitet u Novom Sadu. Prirodno matematički fakultet Novi
Sad, 2003.
?Kristoforović Ilić. M. Higijena sa medicinskom ekologijom. Ortomedics. Novi Sad 2003.
?Gledović Z. Janković S. Et al. Epidemiologija. Librimedicorum. Beograd 2006.
?WHO. Promoting the Health of Young people in Europe. Health education in schools.
WHO. Copenhagen, 1994
?Stewart Brown, S. What is the evidence on school health promotion in improving school
health or preventing disease and specifically what is the effectiveness of the health
promoting schools approach?. World Health Organization, Copenhagen 2006.
?St Leger, L. Kolbe, L., Lee, A., McCall, D. and Young, I.School Health Promotion–
Achievements, Challenges and Priorities: in McQueen, D. V. And Jones, C. M. Global
Perspectives on Health Promotion Effectiveness. New York: Springer Science and Business
Media,2007.
?St Leger, L. & Nutbeam, D. Evidence of effective health promotion in schools”. In: Boddy,
D. ed. The Evidence of Health Promotion Effectiveness: Shaping Public Health in a New
Europe. European Union, Brussels, 1999.
?World Health Organisation. Promoting Health Through Schools – The World Health
Organisation's Global School Health Initiative. World Health Organisation. Geneva, 1996.
?World Health Organization. Conference Resolution: The Health Promoting School - an
investment in education, health and democracy. WHO Regional Office for Europe,
Copenhagen 1997
?World Health Organization. Schools for Health, Education and Development: A Call for
Action. World Health Organization, Geneva, 2007.
?http://www.euro.who.int/ENHPS
?http://www.hzjz.hr/
?Jusupović
DEZINFEKCIJA
VODE
Institut za zaštitu zdravlja
Republike Srpske
DEZINFEKCIJA VODE
B.
?
?
Hemijske metode dezinfekcije
Ozonizacija
Dezinfekcija vode srebrom-oligodinamsko djelovanje
Hlorisanje
Dezinfekcija jodom
Pod dezinfekcijom vode se podrazumijeva uništavanje
patogenih bakterija; koliformnih bakterija; redukcija ukupnog
broja svih živih bakterija do broja koji je standardom
preporučen. Treba ga razlikovati od pojma setrilizacija koji
podrazumijeva potpuno uništavanje svih mikroorganizama u
jednoj sredini, uključujući bakterije, amebe, alge, spore i
viruse.
Hlorisanje
Podrazumijeva upotrebu hlornih preparata za dezinfekciju vode,
koji se međusobno razlikuju po sadržaju aktivnog hlora.
VRSTE I NAČIN DEZINFEKCIJE VODE
Vrste hlorinacije i hlorni preparati
?
Dezinfekcija može biti: fizička i hemijska
A. Fizičke metode dezinfekcije
? Prokuhavanje
? Zračenje UV zracima
? Porcelanski filtri
Prokuhavanje
o
Koristi se kao brza metoda. Voda se zagreva 30 minuta na 70 C ili
o
kuha 10 minuta na temperaturi od 100 C. Primjenjuje se za male
količine vode.
?
?
Hlorisanje vode može ići u pravcu:
? Normalne hlorinacije: 0,5-1 mg aktivnog hlora na 1 litar
vode.
? Hiperhlorinacije: koristi se 2-5-10 mg aktivnog hlora na 1
litar vode.
? Frakcionirane-dvostruke hlorinacije (prije i poslije
filtracije).
? Hlorinacije na prelomnoj tački (kod voda koje sadrže
amonijak i fenole).
Hlorni preparati
Dezinfekcija UV zracima
Vrši se putem UV lampi sa živinim parama ili pomoću argonskoživinih lampi, pri čemu UV talasi u roku od nekoliko sekundi
razaraju protoplazmu bakterija.
Primjena ove vrste dezinfekcije moguća je samo kod bistrih voda
čija je mutnoća manja od 5 NTU, a sadržaj gvožđa manji od 0,3
mg/l. Izuzetno je skupa metoda.
Porcelanski filtri
Koriste se za dezinfekciju malih količina vode. Najpoznatiji su
Chamberlandovi filtri, napravljeni od pečenog neglaziranog
porcelana, raznih dimenzija. Prije upotrebe se sterilišu
kuhanjem. Voditi računa da ne napuknu. Kad se zapuše ispiraju
se vodom u suprotnom pravcu.
Hlorni preparati koji se najčešće koriste su:
? Hlorni gas,
? Hlorni kreč,
? Hloramin,
? Kaporit
? Žavelova voda.
Zbog korodirajućeg i toksičnog djelovanja hlora, svi hlorni
preparati se moraju držati u zasebnim i dobro ventiliranim
prostorijama.
Hlorni gas
Sadrži 100% aktivnog hlora i stavlja se u promet komprimiran
pod pritiskom od 7-8 atmosfera u čeličnim bocama. Boce se ne
smiju držati na suncu, u transportu se ne smiju tumbati i
zabranjeno je da se deponuju u blizini stambenih zgrada, jer hlor
gas spada u red bojnih otrova.
Hlorni kreč
Ovo je nestabilan spoj, zbog čega se njegov sadržaj sa aktivnim
hlorom kreće od 25-30 %, a vremenom taj sadržaj hlora opada.
Stoga, hlorni kreč treba čuvati na tamnom, suhom i hladnom
mjestu, u zatvorenim staklenim i drvenim posudama. Teško se
rastvara u vodi i stvara suspenziju. Ima jak miris.
Hloramini
Hloramini su stabilni preparati i slabo korozivni, sa 30% aktivnog
hlora, zbog čega su praktični za dezinfekciju posuđa i pribora za
jelo u bolnicama, menzama i domovima.
Od hloramina se takođe izrađuju tablete za dezinfekciju vode u
čuturicama (1-2 tablete na 1l vode)
Kaporit (kalcijum hipohlorid )
Sadrži 65-70 % aktivnog hlora. Stabilan preparat, dobro se
rastvara u vodi i ne osjeća se miris na hlor.
Žavelova voda
Sa oko 10-14% aktivnog hlora, nalazi se u tečnom stanju i koristi
se za dezinfekciju vode u manjim vodovodima.
Hlordioksid
Proizvodi se na mjestu potrošnje u količinama potrebnim za
dezinfekciju.
Dobija se reakcijom natrijum hlorida i solne kiseline.
Dezinfekcijska moć hlordioksida je konstantna u širokom spektru
pH i temperature.
Dezinfekcijsko svojstvo mu je dvostruko veće od hlora.
Ne reaguje sa fenolima.
Ne nastaju trihalometani, hloramini i bromirani spojevi.
Nema posebnih zaštitnih mjera, sem opštih mjera za otrove.
Nema čestih manipulacija, s obzirom da je ciklus punjenja 2X
godišnje.
Nedostatak mu je što je 2X skuplji od hlora i veća su početna
ulaganja u opremu.
Ne preporučuje se za vode bogate željezom i manganom.

Download Report