Χίλιες και Μία Ιατρικές Πλάνες

Χίλιες και Μία
Ιατρικές Πλάνες
Τόμος A
Άθως Όθωνος
Ιατρος Ομοιοπαθητικης Ιατρικης
1
Χίλιες και Μία
ΙΑΣΡΙΚΔ΢ ΠΛΑΝΔ΢
ιδωμένες με ηο μικροζκόπιο ηης
Ολιζηικής Σκέψης
ΤΟΜΟΣ Α
Άζσο Όζσλνο
Ιαηξόο Οκνηνπαζεηηθήο Ιαηξηθήο
2
ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ
ΔΙ΢ΑΓΧΓΗ
1. ΓΔΝΙΚΑ ΠΔΡΙ ΠΛΑΝΗ΢
1.1 Ώπφ ηηο δηαιέμεηο ζηε ζπδήηεζε
1.2 ΋πνηνο πιαληέηαη ζην ρσξνρξφλν επξίζθεηαη ζε πιάλε!
1.3 Φψηηζε ζεκαίλεη ππέξβαζε ηεο ηδηνζπγθξαζίαο καο
1.4 Ώλαθνξέο ζηελ πιάλε απφ Βξκή Σξηζκέγηζην, Πινχηαξρν,
Δξάθιεηην θαη Ώλαηνιηθνχο κχζηεο
1.5 Ώλαθνξέο ζηελ πιάλε απφ Πιάησλα θαη Υξηζηφ
1.6 Δ πιάλε γελλήζεθε απφ ηελ Πηψζε ηνπ Ώλζξψπνπ
1.7 Λεηηνπξγηθέο ππνζέζεηο πνπ δέλνπλ ηε ζθαηξηθή γλψζε
1.8 «Έλ νίδα, φηη νπδέλ νίδα»
1.9 Σν ζεκαληηθφ είλαη λα αθνχο ηε ΢πλείδεζε ζνπ…
1.10 Φσξηθή Πιάλε: ε πξνζθφιιεζε ζην ζπκβαηηθά «θαιφ»
1.11 Δ ςσξηθή πιάλε ηνπ Νάηξνπκ Μνπξηάηηθνπκ ζηελ νηθνγέλεηα θαη
ζηε ζπληξνθηθή ζρέζε
1.12 Δ ςσξηθή πιάλε ηνπ Νάηξνπκ Μνπξηάηηθνπκ ζηελ εξγαζία
1.13 Οη ζπκβαηηθέο «αξρέο» θαη ην ζπκβαηηθφ «θαιφ» είλαη φρεκα θαη
φρη απηνζθνπφο
1.14 Δ ηδηνζπγθξαζία είλαη έλαο αλειεχζεξνο ηξφπνο ζθέςεο θαη δξάζεο
1.15 «Με δξάζε»
1.16 Ο θαχινο θχθινο ηεο δξάζεο θαη ηεο αληίδξαζεο
3
1.17 Βίλαη ν ςσξηθφο πην «θαιφο»;
1.18 Δ αξεηή ηεο δηάθξηζεο
1.19 Σα ςσξηθά «πάζε» ηνπ Φψζθνξνπ!
1.20 Δ θαιχηεξε άκπλα είλαη λα κελ είζαη εθεί!
1.21 Δ ςσξηθή πιάλε: «Μνπ έξρεηαη άζρεκα λα κελ απαληήζσ»
1.22 Δ ηάζε ηνπ ςσξηθνχ αηφκνπ λα εζεινηπθιεί
1.23 Δ ςσξηθή δεηιία θαη ε ςσξηθή θηινδνμία ηνπ Λατθνπφληηνπκ
1.24 Δ ζπθσηηθή πιάλε
1.25 Δ ζπθηιηηηθή πιάλε
2. ΙΑΣΡΙΚΔ΢ ΠΛΑΝΔ΢
2.1 Γλσξίδνπκε κφλν φηη εκπίπηεη ζην επίπεδν εμέιημεο καο
2.2 Δ πιάλε ηνπ δηαρσξηζκνχ ηεο Γλψζεο
2.3 Ο ηεκαρηζκφο ηνπ Ώλζξψπνπ
2.4 Βπηζηήκε: ε πην αλαληίξξεηε ζξεζθεία-πιάλε!
2.5 Δ ηαχηηζε ηεο ζεκεξηλήο Εαηξηθήο κε ηελ Ώιινπαζεηηθή
2.6 Δ Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή δελ είλαη Βπηζηήκε γηαηί δελ ζηεξίδεηαη ζε
λφκνπο!
2.7 Ο δηαρσξηζκφο ζε Παζνινγία ηνπ ΢ψκαηνο θαη Παζνινγία ηεο Φπρήο
2.8 Ο Οιηζηηθφο Σξφπνο ΢θέςεο
2.9 Άιιν πξάγκα ε νιηζηηθή ζεξαπεία θαη άιιν ε εμαηνκηθεπκέλε
κεκνλσκέλε ζεξαπεία
4
3. ΦΤΥΙΚΔ΢ ΠΑΘΗ΢ΔΙ΢
3.1 Άιιν ε Φπρή θαη άιιν ν εγθέθαινο
3.2 ΢ηηο ςπρηθέο παζήζεηο ν εγθέθαινο είλαη ν ηειεπηαίνο ηξνρφο ηεο
άκαμαο
3.3 Ση ζεκαίλεη νιηζηηθή θαη ηεξαξρηθή δξάζε ζηε ζεξαπεία
3.4 Οη ςπρσηηθνί δνπλ εθηφο πξαγκαηηθφηεηαο ή εληφο κηαο άιιεο
πξαγκαηηθφηεηαο;
3.5 ΢χγθξηζε ςπρνθαξκάθσλ, ςπρνζεξαπεηψλ θαη νκνηνπαζεηηθήο
ζεξαπείαο
3.6 Κνηλσληθέο αηηίεο Φχρσζεο
3.7 Καηάζιηςε θαη αληηθαηαζιηπηηθά
3.8 Νεπξψζεηο: «΢πλ Ώζελά θαη ρείξα θίλεη»
3.9 Αηαηαξαρέο Πξνζσπηθφηεηαο θαη Οιηζηηθή Εαηξηθή
4. ΟΡΜΟΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΑ
4.1 Οη έθεβνη δελ ηξειαίλνληαη απφ ηηο νξκφλεο αιιά απφ ηνπο γνλείο,
ηνπο δαζθάινπο θαη ηελ θνηλσλία!
4.2 Πσο επλνπρίδνπκε ηα παηδηά καο
4.3 ΢εβαζκφο ησλ θάζεσλ σξίκαλζεο ηνπ αλζξψπνπ
4.4 ΢θχια θαη Υάξπβδε: ΢εμνπαιηθή Καηαπίεζε θαη Πνξλνγξαθία
4.5 Παξαδείγκαηα ζεμνπαιηθήο σξίκαλζεο απφ θπζηνινγηθέο θνηλσλίεο
4.6 Ώθκή θαη παρπζαξθία: ΋ηαλ ε εκθάληζε αλάγεηαη ζε ππέξηαηε αμία
4.7 Αηαηαξαρέο πεξηφδνπ θαη αληηζχιιεςε
4.8 Δ ηερλεηή θαξκαθεπηηθή αηκνξξαγία δελ είλαη θπζηθή παξάηαζε
πεξηφδνπ
4.9 Καζπζηέξεζε πεξηφδνπ θαη παξεκβαηηθή ινγηθή
5
4.10 Ελνκπψκαηα θαη θχζηεηο σνζεθψλ θαη ε ηαθηηθή ηνπ «βγάι‟ ηα
κήπσο ηπρφλ…»
4.11 Τπνγνληκφηεηα θαη ππνβνεζνχκελε αλαπαξαγσγή
4.12 ΋ηαλ ε ραξά ηνπ έξσηα κεηαηξέπεηαη ζε άραξε ηαηξηθή πξάμε!
4.13 Βθηφο απφ ηελ πιηθή ζχιιεςε ππάξρεη θαη ε αηζεξηθή θαη ε ςπρηθή!
4.14 ΋δνη ζπξενεηδνχο θαη ηα πξνβιήκαηα ηεο ζεξαπείαο κε νξκφλεο
4.15 Τπεξζπξενεηδηζκφο, Τπνζπξενεηδηζκφο θαη Θπξενεηδίηηδα
5. ΚΑΡΚΙΝΟ΢
5.1 ΢ε ζπλζήθεο ηνμίλσζεο ηα θπζηνινγηθά θχηηαξα γίλνληαη θαξθηληθά
5.2 Οη αθχζηθεο ζπλζήθεο γελλνχλ θαξθηληθά θχηηαξα θαη θαθνπνηνχο!
5.3 Ο θαξθίλνο δελ είλαη ηνπηθή λφζνο αιιά γεληθή αζζέλεηα
5.4 Βγρείξεζε, Ώθηηλνβνιία θαη Υεκεηνζεξαπεία: Με ζάλαην δελ
πξνάγεηο ηε δσή!
5.5 ΋ηαλ ην «φινλ» πέθηεη ην «κέξνο» λνζεί
5.6 Απλακηθή Εζνξξνπία: ην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο δσήο
6. ΛΟΙΜΧΞΔΙ΢
6.1 Τπάξρνπλ ινηκψμεηο; Μπνξεί κηα λφζνο λα κεηαδνζεί κέζσ
κηθξννξγαληζκψλ;
6.2 Οη κηθξννξγαληζκνί είλαη απνδνκεηέο, εξγάηεο ηεο αλαθχθισζεο!
6.3 Αελ ππάξρεη θαλέλαο «παζνγφλνο» κηθξννξγαληζκφο!
6.4 Δ αηηηνινγηθή αιπζίδα ελφο θξπνινγήκαηνο
6.5 Ο νξγαληζκφο θάλεη ηα ζπκπηψκαηα θαη φρη ην κηθξφβην!
6
6.6 Οη ζπλέπεηεο ηεο θαηαζηνιήο ησλ ζπκπησκάησλ θαη ηα αλζεθηηθά
κηθξφβηα
6.7 Καηαζηνιή ηεο Ώζζέλεηαο ζε βαζχηεξα επίπεδα
6.8 Γαζηξεληεξίηηδεο θαη ειηθνβαθηεξίδην ηνπ ππισξνχ
6.9 Ώηηία ησλ επηδεκηψλ είλαη ν ηνμηλνκέλνο πιεζπζκφο ιφγσ αθχζηθσλ
ζπλζεθψλ δσήο
6.10 Δ πνιηηηθή ηεο δεκηνπξγίαο αλχπαξθησλ παζήζεσλ ή ςεχηηθσλ
παλδεκηψλ
6.11 Σν παξάδεηγκα ηεο γξίπεο ησλ ρνίξσλ
6.12 AIDS: πσο δεκηνπξγήζεθε κηα αλχπαξθηε παλδεκία
6.13 Ο κεραληζκφο ηεο δεκηνπξγίαο ελφο επηζηεκνληθνχ ή άιινπ
θαζεζηψηνο
6.14 HPV: Άιιε κία αλχπαξθηε λφζνο!
6.15 HPV: ν κχζνο ηεο ζεμνπαιηθήο κεηάδνζεο θαη νη επηπηψζεηο ζηε
ζεμνπαιηθή δσή ηεο γπλαίθαο
6.16 HPV: ν κχζνο ηεο πξφθιεζεο θαξθίλνπ ηνπ ηξαρήινπ ηεο κήηξαο
6.17 Ο ξφινο ησλ κηθξννξγαληζκψλ ζηηο «ινηκψμεηο»: ερζξνί ή
ζπλεξγάηεο απνηνμίλσζεο;
6.18 Ση πξνβιήκαηα πξνθαινχλ ηα εκβφιηα θαη γηαηί
6.19 Δ «θαηάξα» ηεο «λνκηθήο θάιπςεο» ηνπ γηαηξνχ
7
ΔΙ΢ΑΓΧΓΗ
Σα πξψηα κνπ βηβιία είραλ ην χθνο επηζηεκνληθνχ θαη θηινζνθηθνχ
δνθηκίνπ. Σα επφκελα ζηεξίρηεθαλ ζε δηαιέμεηο πξνο ην θνηλφ θαη πξνο
ηνπο γηαηξνχο θαη ην χθνο ήηαλ άκεζν θαη απιφ. Σα ηειεπηαία βηβιία,
φπσο θαη απηφ, ζηεξίδνληαη ζε ζπδεηήζεηο κε δηθνχο κνπ αλζξψπνπο, κε
ζπγγεληθέο ςπρέο.
Αελ ζα κπνξνχζα λα μαλαγξάςσ δνθίκηα. Αελ κε εθθξάδνπλ πιένλ.
Ώθφκε θαη νη κεηέπεηηα δηαιέμεηο πνηέ δελ ζηεξίρηεθαλ ζε ζεκεηψζεηο
θαη απζηεξφ πξφγξακκα. Πνιχ πεξηζζφηεξν απηέο νη ζπδεηήζεηο πνπ
έγηλαλ ζην πφδη, φπνπ θαη φπνηε ηχραηλε.
΢ηαδηαθά θαηάιαβα φηη απηφ πνπ έρεη ζεκαζία είλαη απηφ πνπ κπνξείο λα
πεηο εδψ θαη ηψξα, απζφξκεηα, ζηελ θαζεκεξηλή ζνπ επηθνηλσλία κε
ηνπο άιινπο. Υσξίο βηβιηνγξαθία, ρσξίο αλαθνξέο ζε έξεπλεο, ρσξίο
ζρεδηαγξάκκαηα θαη ρσξίο πξφγξακκα. Καη ρσξίο ηελ ηάζε λα πείζεηο
ηνπο άιινπο.
Ώπηφ πνπ βγαίλεη απζφξκεηα δελ είλαη παξά ην απφζηαγκα ηεο εκπεηξίαο
ζνπ. ΢ηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε πνιχρξνλεο άζθεζεο ηεο
Οκνηνπαζεηηθήο Εαηξηθήο θαη κηαο πξνζσπηθήο δηαδξνκήο, πνπ ζα έιεγα
φηη ήηαλ αξθεηά ηαξαρψδεο θαη πινχζηα ζε εκπεηξίεο.
Ώπηή ε δηαδξνκή κε έπεηζε φηη δελ έρεη θαλέλα λφεκα λα ζέιεηο λα
πείζεηο ηνπο άιινπο. Σν ζπνπξγίηη θειαεδάεη απφ απιή δηάζεζε
επηθνηλσλίαο κε ηα άιια ζπνπξγίηηα ή απιά θαη κφλν επεηδή λνηψζεη
ραξά θαη ηελ εθθξάδεη. Σα άιια ζπνπξγίηηα είλαη νη ζπγγελείο ηνπ ηδίνπ
είδνπο. Οη βνχβαινη, νη καξγαξίηεο θαη ηα ηξηδφληα δελ ην
θαηαιαβαίλνπλ. Καη ζηελ πεξίπησζε ησλ αλζξψπσλ, κφλν ζηηο
ζπγγεληθέο ςπρέο έρνπλ θάπνην λφεκα θαη ελδηαθέξνλ απηά πνπ έρεηο λα
8
πεηο. Ώπηφ είλαη απφιπηα ζχκθσλν κε ην ΢πκπαληηθφ Νφκν ηεο
Ώιήζεηαο.
Έλα βηβιίν ζπδεηήζεσλ πνπ αλαθέξεηαη ζηηο αλζξψπηλεο πιάλεο αλαηξεί
ηνλ εαπηφ ηνπ αλ ππνπέζεη ζηε κεγάιε πιάλε ηεο αιιαγήο ησλ άιισλ,
ηεο αιιαγήο ηεο Εαηξηθήο, ηεο Κνηλσλίαο ή ηνπ Κφζκνπ. Σν θηαίμηκν ησλ
άιισλ θαη ε αιιαγή ησλ άιισλ είλαη ε ζπρλφηεξε δηθαηνινγία γηα λα
κελ αιιάμνπκε ηνλ εαπηφ καο.
Καηά ηε γλψκε κνπ, ην λα ζέινπκε λα αιιάμνπκε ηελ Κνηλσλία θαη ην
΢χκπαλ είλαη θαη εγσηζηηθφ θαη αλέθηθην. Ο Αεκηνπξγφο είλαη ηέιεηνο
θαη γη απηφ θαη ην ΢χκπαλ είλαη ηέιεην. Βίλαη ηέιεην ζηα αλψηεξα
ηκήκαηα ηνπ ζηνλ Πλεπκαηηθφ Κφζκν θαη «ηέιεηα» αηειέο ζηα θαηψηεξα
ηκήκαηα ηνπ ζηνλ Τιηθφ θαη Φπρηθφ Κφζκν. Γη απηφ θαη ε Γε, φπσο
έιεγε ν Βξκήο ν Σξηζκέγηζηνο, είλαη ν Κφζκνο ηεο Καθίαο.
Δ επίγεηα δσή είλαη έλα ΢ρνιείν. Σν ΢ρνιείν ηνπ «θαινχ» θαη ηνπ
«θαθνχ». Καη ζην ΢ρνιείν πάλε φζνη έρνπλ αλάγθε λα πάζνπλ κήπσο θαη
κάζνπλ. Κάπνηνη ιίγνη, θαηά θαηξνχο, απνθνηηνχλ θαη πεξλάλε ζηνλ
Πλεπκαηηθφ Κφζκν, ζηνλ Κφζκν ηεο ππέξβαζεο ηνπ «θαινχ» θαη ηνπ
«θαθνχ», ζηνλ Κφζκν ηνπ Ώγαζνχ. Βίλαη απηνί πνπ άιιαμαλ ηνλ εαπηφ
ηνπο. Οη ππφινηπνη αλεβνθαηεβαίλνπλ ηάμεηο φπσο ζην κχζν ηνπ ΢ίζπθνπ
πξνζπαζψληαο κάηαηα λα αιιάμνπλ ηνπο άιινπο θαη ηελ θνηλσλία.
Ώιιά ν ξφινο ηεο Ώλζξψπηλεο Κνηλσλίαο θαη ηεο Γεο είλαη ν ξφινο ηνπ
Καζαξηεξίνπ. Καη πάληα ζην Καζαξηήξην ππάξρνπλ πνιιά «βξψκηθα»
θαη ιίγα «θαζαξά» ή γηα λα είκαζηε πην ζσζηνί, πνιινί βξψκηθνη
άλζξσπνη θαη ιίγνη θαζαξνί. Γηαηί βαζηθά δελ ππάξρνπλ πξνβιήκαηα
αιιά πξνβιεκαηηθνί άλζξσπνη. Γηαηί βαζηθά ην πξφβιεκα δελ είλαη πνηέ
ε πιάλε αιιά νη πιαλεκέλεο ςπρέο ησλ αλζξψπσλ.
9
Θα κπνξνχζε ηφηε λα πεη θάπνηνο: «Γηαηί γξάθεηο βηβιία πνπ
αλαθέξνληαη ζηα ζηξαβά ηεο θνηλσλίαο αθνχ ιεο φηη δελ αιιάδεη; Πνηφ
ην λφεκα;» Κάπνηε ζηελ εθεβεία κνπ ήζεια λα αιιάμσ φιν ηνλ Κφζκν.
΢ηε πνξεία είπα αο αιιάμσ ηελ Εαηξηθή. Μεηά είπα αο αιιάμσ ηελ
Οκνηνπαζεηηθή. Βδψ θαη θάπνηα ρξφληα πξνζπαζψ λα αιιάμσ κφλν ηνλ
εαπηφ κνπ, πξάγκα πνπ ην βξίζθσ εηιηθξηλά πνιχ δχζθνιν. Γηαηί
«Υαιεπφλ εαπηφλ γλψλαη!» Ώιιά ηζρχεη θαη ην «΋πνηνο εγλψξηζε ηνλ
εαπηφ ηνπ εγλψξηζε φιν ηνλ Κφζκν!»
Πξνο ηη ινηπφλ ηα βηβιία απηά; Αελ είλαη παξά θειαεδήκαηα ηνπ
ζπνπξγίηε γηα ηε ραξά ηεο Γσήο θαη ηεο Γλψζεο θαη γηα επηθνηλσλία κε
ηηο φπνηεο ζπγγεληθέο ςπρέο.
΢εκαληηθή ΢εκείσζε: Σν βηβιίν απηφ δελ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζεί
απφ νπνηνλδήπνηε αζζελή ζαλ νδεγφο δηάγλσζεο ή ζεξαπείαο ηαηξηθψλ
παζήζεσλ. Κάζε πεξίπησζε είλαη δηαθνξεηηθή θαη ν αζζελήο γηα θάζε
ηνπ πξφβιεκα πγείαο ζα πξέπεη λα ζπκβνπιεχεηαη ηνλ ζεξάπνληα ηαηξφ
ηεο επηινγήο ηνπ.
10
΢πδήηεζε 1ε
ΓΔΝΙΚΑ ΠΔΡΙ ΠΛΑΝΗ΢
1.1 Από ηηο δηαιέμεηο ζηε ζπδήηεζε
1.2 Όπνηνο πιαληέηαη ζην ρσξνρξόλν επξίζθεηαη ζε πιάλε!
1.3 Φώηηζε ζεκαίλεη ππέξβαζε ηεο ηδηνζπγθξαζίαο καο
1.4 Αλαθνξέο ζηελ πιάλε από Δξκή Σξηζκέγηζην, Πινύηαξρν,
Ηξάθιεηην θαη Αλαηνιηθνύο κύζηεο
1.5 Αλαθνξέο ζηελ πιάλε από Πιάησλα θαη Υξηζηό
1.6 Η πιάλε γελλήζεθε από ηελ Πηώζε ηνπ Αλζξώπνπ
1.7 Λεηηνπξγηθέο ππνζέζεηο πνπ δέλνπλ ηε ζθαηξηθή γλώζε
1.8 «Έλ νίδα, όηη νπδέλ νίδα»
1.9 Σν ζεκαληηθό είλαη λα αθνύο ηε ΢πλείδεζε ζνπ…
1.10 Δζσζηξεθήο Πιάλε: ε πξνζθόιιεζε ζην ζπκβαηηθά «θαιό»
1.11 Η εζσζηξεθήο πιάλε ηνπ Νάηξνπκ Μνπξηάηηθνπκ ζηελ
νηθνγέλεηα θαη ζηε ζπληξνθηθή ζρέζε
1.12 Η εζσζηξεθήο πιάλε ηνπ Νάηξνπκ Μνπξηάηηθνπκ ζηελ εξγαζία
1.13 Οη ζπκβαηηθέο «αξρέο» θαη ην ζπκβαηηθό «θαιό» είλαη όρεκα
θαη όρη απηνζθνπόο
1.14 Η ηδηνζπγθξαζία είλαη έλαο αλειεύζεξνο ηξόπνο ζθέςεο θαη
δξάζεο
1.15 «Με δξάζε»
1.16 Ο θαύινο θύθινο ηεο δξάζεο θαη ηεο αληίδξαζεο
11
1.17 Δίλαη ν ςσξηθόο πην «θαιόο»;
1.18 Η αξεηή ηεο δηάθξηζεο
1.19 Σα ςσξηθά «πάζε» ηνπ Φώζθνξνπ!
1.20 Η θαιύηεξε άκπλα είλαη λα κελ είζαη εθεί!
1.21 Η ςσξηθή πιάλε: «Μνπ έξρεηαη άζρεκα λα κελ απαληήζσ»
1.22 Η ηάζε ηνπ ςσξηθνύ αηόκνπ λα εζεινηπθιεί
1.23 Η ςσξηθή δεηιία θαη ε ςσξηθή θηινδνμία ηνπ Λατθνπόληηνπκ
1.24 Η ζπθσηηθή πιάλε
1.25 Η ζπθηιηηηθή πιάλε
1.1 Από ηηο δηαιέμεηο ζηε ζπδήηεζε
-΢θεθηφκνπλα ην εμήο ρηεο: Πξηλ απφ κεξηθά ρξφληα έγξαθα ηηο ζθέςεηο
κνπ γηα λα γίλνπλ βηβιία. Ώξγφηεξα έγηλαλ θάπνηεο δηαιέμεηο γηα ην επξχ
θνηλφ ζηηο νπνίεο ζηεξίρηεθε έλα βηβιίν. Σν επφκελν βήκα ήηαλ νη
δηαιέμεηο γηα ηνπο γηαηξνχο πνπ ήηαλ κε ζρεηηθφ δηάινγν θαη νη νπνίεο
ήηαλ ε βάζε γηα ηε ζπγγξαθή άιισλ βηβιίσλ.
Καη ηψξα έξρεηαη θπζηθά, απφ κφλε ηεο, ρσξίο λα βηάζσ ηα πξάγκαηα
θαη σξηκάδεη απηή ε ζπδήηεζε. ΢πδήηεζε θαη φρη δηάιεμε πιένλ. Μηα
ζπδήηεζε ραιαξή, κηα ζπδήηεζε κεηαμχ δχν αλζξψπσλ πνπ έρνπλ θαη
θνηλή πνξεία ζηε δσή. Ώπηά πνπ ζα ζπδεηήζνπκε είλαη νχησο ή άιισο
πξάγκαηα πνπ καο πξνβιεκαηίδνπλ θαη ηα ζπδεηάκε θαζεκεξηλά.
Έρεη αιιάμεη πιένλ θαη ην ζηπι ηνπ δηαιφγνπ. Αελ πξφθεηηαη πιένλ γηα
δηάιεμε αιιά γηα ζπδήηεζε, γηα αληαιιαγή απφςεσλ πνπ απιψο
θαηαγξάθεηαη γηα λα γίλεη θαη βηβιίν. Καη κνπ αξέζεη απηή ε εμέιημε
12
γηαηί θάζε θνξά πνπ έγξαθα έλα βηβιίν ζην παξειζφλ αληηζηνηρνχζε θαη
ζηε θάζε ηεο δσήο πνπ δνχζα(γέιηα). Ώπηφ ζθεθηφκνπλα ρηεο. ΋ηη
αλάινγα κε ηε θάζε ηεο δσήο πνπ δνχζα ιεηηνπξγνχζαλ θαη αιιηψο ηα
πξάγκαηα.
-Έηζη αθξηβψο γίλεηαη!
-Πξηλ απφ 8-9 ρξφληα πρ πνπ άξρηζα ηα πξψηα βηβιία ήκνπλ παληξεκέλνο
θαη κε πξνβιήκαηα ζην γάκν θαη ηφηε ήηαλ κηα δηέμνδνο ε επηθνηλσλία
κε ηνλ εαπηφ κνπ θαη ηνλ θφζκν κε ηε ζπγγξαθή βηβιίσλ. Μεηά ήξζε ν
ρσξηζκφο θαη ε δηάζεζε λα κεηαθέξσ απηά πνπ μέξσ ζηελ
Οκνηνπαζεηηθή ζε άιινπο γηαηξνχο. Βπξφθεηην γηα κηα κνλφπιεπξε
ζρέζε γηαηί εγψ έιεγα θαη νη άιινη θπξίσο άθνπγαλ. Καη ηψξα πάκε ζην
ηειείσο ραιαξφ ηεο ζπδήηεζεο αλάκεζα ζε δχν αλζξψπνπο πνπ ν
θαζέλαο έρεη ηηο εκπεηξίεο ηνπ. Καη απηφ είλαη θαη ην θαιχηεξν. Να
βγάινπκε απηφ πνπ βηψλνπκε σο πξαγκαηηθφηεηα. Ώπηφ ζθεθηφκνπλα
ζαλ εηζαγσγή ζηηο ζπδεηήζεηο απηέο πνπ ζα γίλνπλ θαη απηέο βηβιίν θαη
κνπ άξεζε γηαηί βγαίλεη σξαία. Γηαηί ηαηξηάδεη θαη ζηε θάζε πνπ είκαζηε.
-Να ζνπ πσ θαη γσ θάηη. Πξαγκαηηθά ηνλ ηειεπηαίν θαηξφ επεηδή
δηάβαδα έλα βηβιίν ηνπ Καζηαλέηα αηζζαλφκνπλ ηελ αλάγθε θαη
ζεκείσλα θάπνηα πξάγκαηα θαη ήζεια λα είκαζηε ζπλέρεηα καδί γηα λα
ηα ζπδεηάκε. Αειαδή ζεκείσλα θάπνηα πξάγκαηα γηα λα κελ ηα μερλάσ
θαη γηαηί ζα ήζεια πξαγκαηηθά λα ηα ζπδεηήζσ. Αειαδή αηζζαλφκνπλ
πην έληνλα ηελ αλάγθε λα κηιήζσ καδί ζνπ πξαγκαηηθά ηνλ ηειεπηαίν
θαηξφ θαη απηφ είλαη κηα θαιή επθαηξία.
-΢αθψο είλαη κηα θαιή επθαηξία… θαη είλαη θαη σξαίν εδψ ην
πεξηβάιινλ ζε απηή ηελ θαθεηέξηα ηνπ Ώηηηθνχ Άιζνπο, κέζα ζηε
Φχζε… απηφ πνπ ιέκε «ηξαπεδάθηα έμσ». Λνηπφλ… πσο ην είρα
ζθεθηεί: Ώπηή ε ζεηξά ησλ ζπδεηήζεσλ ζα έρεη έλαλ ηίηιν πνπ είλαη
ραξαθηεξηζηηθφο θαη κνπ άξεζε θηφιαο. Ο ηίηινο είλαη «Υίιηεο θαη Μία
Πιάλεο» θαηά παξάθξαζε ηνπ αξαβηθνχ παξακπζηνχ «Υίιηεο θαη Μία
Νχρηεο». ΋ζν θαη αλ θαίλεηαη παξάμελν έρεη πνιχ κεγάιε ζρέζε θαη κε
ηελ Εαηξηθή αιιά λνκίδσ δελ έρεη λφεκα λα ην πηάζνπκε θαη ζηελά ην
ζέκα γηαηί ηελ Οκνηνπαζεηηθή ζα ηε ρξεζηκνπνηήζνπκε απιψο ζαλ
13
εξγαιείν αλάιπζεο, ζαλ δηαλνεηηθφ κηθξνζθφπην. Ώιιά απηή ε
ζπδήηεζε αθνξά φια ηα ζέκαηα. ΋πσο νθείιεη λα θάλεη θάζε
θηινζνθηθή ζπδήηεζε.
1.2 Όπνηνο πιαληέηαη ζην ρσξνρξόλν επξίζθεηαη ζε πιάλε!
Σψξα… γηαηί «Υίιηεο θαη Μία Πιάλεο»; Σν πξψην πνπ πξέπεη λα
νξίζνπκε είλαη ην ηη είλαη πιάλε. Σν πξψην πνπ κνπ έξρεηαη ζην κπαιφ
είλαη απφ πνπ πξνέξρεηαη εηπκνινγηθά ε ιέμε πιάλε. Πάξα πνιιέο
έλλνηεο ππάξρνπλ ζηελ Ώξραία Βιιεληθή γιψζζα θαη ε εηπκνινγία ηνπο
είλαη ε αθξηβήο πλεπκαηηθή ηνπο ζεκαζία. Μα ζε ηξνκεξφ βαζκφ! Πάξα
πνιιέο έλλνηεο! Γη απηφ θαη είλαη κεγάιν πιενλέθηεκα γηα έλαλ Έιιελα
λα μέξεη ηελ αξραία γιψζζα θαη γη απηφ θαη πνιινί μέλνη ην έρνπλ
ζπλεηδεηνπνηήζεη θαη καζαίλνπλ Ώξραία Βιιεληθά θαη ζπρλά θαιχηεξα
απφ καο.
Σελ έλλνηα απηή ηεο πιάλεο ζηελ νπζηαζηηθή ηεο απφδνζε ηε βξίζθνπκε
ζηνλ Βξκή ηνλ Σξηζκέγηζην. Ώπιαλήο αζηέξαο είλαη ν Ήιηνο. Πιαλήηεο
απφ ην «πιάλεηεο» είλαη εθείλα ηα νπξάληα ζψκαηα πνπ πεξηζηξέθνληαη,
δειαδή πιαλψληαη γχξσ απφ ηνλ απιαλή θαη αθίλεην Ήιην. Σί ζεκαζία
έρεη φκσο απηφ; Ο Βξκήο ν Σξηζκέγηζηνο ζεσξνχζε φηη απφ ηε ζηηγκή
πνπ ππάξρεη θίλεζε ζην ρψξν θαη ζην ρξφλν, δειαδή πεξηπιάλεζε, απφ
εθείλε ηε ζηηγκή αξρίδεη ε πιάλε. Ώξρίδεη δειαδή ε κεησκέλε γλψζε, ε
κεησκέλε επαθή κε ηελ απφιπηε Ώιήζεηα.
Θεσξνχζε ην Θεφ ζαλ ην απφιπην, αθίλεην, άρσξν, άρξνλν θαη άθηηζην
Ολ. Σνλ ζεσξνχζε έμσ απφ ην δεκηνπξγεκέλν απφ απηφλ ΢χκπαλ, έμσ
απφ ηε Αεκηνπξγία, έμσ θαη πάλσ απφ ην ρψξν, ην ρξφλν θαη ηελ θίλεζε.
Μίιεζε επίζεο θαη γη απηφ πνπ κεηέπεηηα ε ρξηζηηαληθή ζξεζθεία
νλφκαζε «Ώγία Σξηάδα». Ώπφ εθεί ηα πήξαλ φια. Ώπφ ηελ Ώξραία
Βιιάδα. Ο Βξκήο ν Σξηζκέγηζηνο κίιεζε γηα ηελ χπαξμε ηνπ απφιπηνπ
φληνο, ηνπ Θενχ απφ ηνλ νπνίν πεγάδνπλ φια ηα ππφινηπα. Ώπφ ην Θεφ
14
ινηπφλ πεγάδεη πξψηα ν Θείνο Ννπο(Άγην Πλεχκα) θαη κεηά ν
Λφγνο(Τηφο, Υξηζηφο). Θπκεζείηε ην «Καηά Εσάλλελ» Βπαγγέιην: «Βλ
αξρή ελ ν Λφγνο θαη ν Λφγνο ελ πξνο ηνλ Θεφλ θαη ζεφο ελ ν Λφγνο».
΋ζν θεχγνπκε απφ ην απφιπην Ολ, απφ ην Θεφ θαη κεηαπίπηνπκε ζην
Θείν Ννπ θαη ζην Λφγν αξρίδεη πιένλ θαη παχεη ην απφιπην ηεο
Ώιήζεηαο. Ο Θεφο δεκηνπξγεί ην ΢χκπαλ, ηε Αεκηνπξγία κέζσ ηνπ
Ώηψλα. Ο Ώηψλ, φπσο ιέεη θαη ην φλνκα ηνπ - λα πφζν ζεκαληηθή είλαη ε
Ώξραία Βιιεληθή γιψζζα - είλαη αηψληνο θαη αθίλεηνο, έμσ απφ ην ρψξν
θαη ην ρξφλν θαη ηελ θίλεζε. Γη απηφ θαη ν Ώηψλ ηνπ Βξκή ηνπ
Σξηζκέγηζηνπ αληηζηνηρεί ζην «Κνζκηθφ Ώπγφ» ησλ Ππζαγνξείσλ ή ησλ
Ώλαηνιηθψλ απφ ην νπνίν μεπεδάεη ε Αεκηνπξγία, ην δεκηνπξγεκέλν θαη
παιιφκελν ΢χκπαλ. Παιιφκελν κε ηελ έλλνηα ηεο έθπηπμεο θαη ηεο
ζχκπηπμεο. Ώπηφ πνπ ζήκεξα ιέκε Big Bang, Μεγάιε Έθξεμε. Μηα
έθξεμε φκσο πνπ δελ αθνξά κφλν ηνλ Τιηθν-Βλεξγεηαθφ Κφζκν αιιά
θαη ηνλ Φπρηθφ θαη ηνλ Πλεπκαηηθφ. Πξφθεηηαη γηα ην «Κνζκηθφ
Παηρλίδη», δειαδή γηα ηνπο Κχθινπο ηεο ΢πζηνιήο θαη Αηαζηνιήο πνπ
θάλεη ην ΢χκπαλ, γηα ηηο επνρέο Γηνχγθαο ησλ Ώλαηνιηθψλ.
Ώπφ ηε ζηηγκή πνπ εκθαλίδεηαη ην δεκηνπξγεκέλν ΢χκπαλ ππάξρεη πιένλ
θίλεζε ζην ρψξν θαη ζην ρξφλν θαη απφ απηή ηελ θίλεζε, απφ απηή ηελ
πεξηπιάλεζε ζην ρψξν θαη ζην ρξφλν μεθηλά ε πιάλε κε ηελ έλλνηα ηεο
απνκάθξπλζεο απφ ηελ Ώιήζεηα, απφ ην Θεφ. ΋ζν πξνρσξάκε πξνο ηα
θάησ, απνκαθξπλφκελνη απφ ην Θεφ, ζε θαηψηεξα «πιάζκαηα» - κε ηελ
έλλνηα απηψλ πνπ έρνπλ πιαζηεί, δεκηνπξγεζεί - ηφζν πην πνιχ
απνκαθξπλφκαζηε θαη απφ ηελ Ώιήζεηα θαη ηφζν πην πνιιή πιάλε
ππάξρεη.
Να πνπ εκθαλίδεηαη δηθαηνινγεκέλα ε έλλνηα ησλ απιαλψλ αζηέξσλ
φπσο ν Ήιηνο ζε αληίζεζε κε ηα νπξάληα ζψκαηα πνπ
πιαλψληαη(πιαλήηεο) ηα νπνία γπξίδνπλ γχξσ απφ ηνπο απιαλείο.
΢πγθξηηηθά κε ηα άζηξα νη πιαλήηεο είλαη πην πνιχ βνπηεγκέλνη ζηελ
θίλεζε θαη πην πνιχ βνπηεγκέλνη ζηελ πιάλε απφ φηη νη απιαλείο. Γη
απηφ θαη πνιινί αξραίνη ιανί πνπ ιάηξεπαλ ηα νπξάληα ζψκαηα είραλ ζε
15
κεγαιχηεξε ππφιεςε ηνλ απιαλή Ήιην απφ ηνπο άιινπο πιαλήηεο. Μελ
μερλάκε φκσο λα ζεσξνχκε ηνλ Ήιην θαη ηνπο πιαλήηεο φρη κφλν ζαλ
Τιηθν-Βλεξγεηαθά ζψκαηα φπσο ηα ζεσξεί ε πιηζηηθή επηζηήκε αιιά
θαη ζαλ έρνληα ςπρηθή θαη πλεπκαηηθή ζπληζηψζα. Αελ επεθηείλνκαη
φκσο ζε απηφ ηψξα γηαηί ζα κπιέμνπκε.
-Βληάμεη, δειαδή εζχ ζέιεηο λα πεηο φηη ζε απηή ηε Γε, ζε απηφ ηνλ
πιαλήηε, έηζη θαη αιιηψο ζα ππάξρεη πιάλε.
-Ώθξηβψο! Ώπφ ηε ζηηγκή πνπ ζαλ φληα δνχκε κε ην Τιηθφ-Βλεξγεηαθφ
καο ΢ψκα ζηνλ Τιηθν-Βλεξγεηαθφ Κφζκν θαη κε ην Φπρηθφ καο ΢ψκα
ζηνλ Φπρηθφ Κφζκν απηφκαηα δνχκε ζηελ πιάλε. Δ πιάλε δειαδή είλαη
ζχκθπηε κε ηελ ησξηλή θαηάζηαζε ηεο χπαξμεο καο σο γήηλνη
Άλζξσπνη.
1.3 Φώηηζε ζεκαίλεη ππέξβαζε ηεο ηδηνζπγθξαζίαο καο
-Ώπηά ηα άηνκα ηα νπνία θαηά θαηξνχο πξνζέγγηζαλ ην ζείν φκσο;
-Ώπηά ηα άηνκα εθφζνλ δνπλ ζηε Γε ζεκαίλεη φηη ην Τιηθφ ηνπο ΢ψκα
θαη ε Ώηνκηθή ηνπο Φπρή επεξεάδνληαη απφ ηελ πιάλε απηνχ ηνπ
θφζκνπ. Έρνπλ φκσο «θσηηζηεί» φπσο νη άγηνη ησλ ρξηζηηαλψλ ή νη άγηνη
φισλ ησλ ζξεζθεηψλ ή φπσο ν ΐνχδαο θαη άιινη. Μηιάσ πάληα γηα ηνπο
πξαγκαηηθά θσηηζκέλνπο άγηνπο θαη φρη φζνπο νη εθάζηνηε ζξεζθείεο γηα
ιφγνπο ιατθήο θαηαλάισζεο θαη ζπκθεξφλησλ βάθηηζαλ αγίνπο ειαθξά
ηε θαξδία. ΋ινη ινηπφλ απηνί πνπ θσηίζηεθαλ, γλσζηνί θαη άγλσζηνη,
επεηδή ήξζαλ ζε πνιχ κεγάιε θαη ζηελή επαθή κε ηνλ Πλεπκαηηθφ
Κφζκν θαηάθεξαλ λα βγνπλ πάλσ απφ ηελ ηδηνζπγθξαζία ηνπο θαη γη
απηφ θαη είλαη ζε πνιχ κεγάιν πνζνζηφ έμσ απφ ηελ πιάλε.
Ώπηφ ηνλ νπζηαζηηθφ κεηαζρεκαηηζκφ ηεο θψηηζεο νη δηάθνξνη ζνθνί
θαη νη δηάθνξεο θηινζνθίεο ηνλ εμήγεζαλ κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν. Πρ ν
Βξκήο ν Σξηζκέγηζηνο ζεσξνχζε φηη κε ηε γέλλεζε ε Ώηνκηθή Φπρή
αλάινγα κε ην πεπξσκέλν ηεο θέξεη καδί ηεο ηνπο αληίζηνηρνπο
«δαίκνλεο» πνπ ελνηθνχλ κέζα ζην άηνκν θαη νη νπνίνη επζχλνληαη γηα
ηηο ηδηνζπγθξαζηαθέο πιάλεο ηνπ θάζε αηφκνπ. Μάιηζηα ζε θάζε άηνκν
εηζέξρνληαη δηαθνξεηηθνί δαίκνλεο αλάινγα κε ηελ εκεξνκελία
16
γελλήζεσο ηνπ αηφκνπ θαη ε πξνέιεπζε ηνπο έρεη λα θάλεη κε ηε ζέζε
ησλ πιαλεηψλ ηελ ψξα ηεο γελλήζεσο. Κάζε είδνο δαηκφλσλ θαηνηθεί
θαη ζε δηαθνξεηηθφ πιαλήηε. Βίπακε φηη ν θάζε πιαλήηεο δελ
εθιακβάλεηαη κφλν ζαλ Τιηθν-Βλεξγεηαθφο αιιά έρεη θαη ηελ ςπρηθή
ηνπ ππφζηαζε θαη είλαη θαηνηθία αλάινγσλ ςπρηθψλ νληνηήησλ. Ώπφ
απηή ηελ θαηάζηαζε ε Ώζηξνινγία αληιεί ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ
δσδίσλ θαη ηνλ επεξεαζκφ θάζε αηφκνπ απφ ηελ εκεξνκελία γέλλεζεο
ηνπ. Φψηηζε ινηπφλ γηα ηνλ Βξκή ηνλ Σξηζκέγηζην είλαη ε απαιιαγή ηεο
Ώηνκηθήο Φπρήο απφ ηνπο δαίκνλεο πνπ θνπβαιάεη καδί ηνπ σο
πεπξσκέλν.
Μπνξεί εθ πξψηεο φςεσο απηά λα ζνπ θαίλνληαη παξακχζηα ηεο Υαιηκάο
αιιά αλ αλνίμεηο νπνηνδήπνηε ρξηζηηαληθφ ζχγγξακκα ζα δεηο φηη ν
Υξηζηηαληζκφο παξαδέρεηαη ζαθψο ηελ επίδξαζε ησλ δαηκφλσλ θαη ησλ
δαηκνληθψλ ινγηζκψλ κέζα ζηελ ςπρή ηνπ αηφκνπ. Καη επηπιένλ δέρεηαη
φηη νη θσηηζκέλνη άγηνη δηαθέξνπλ απφ ηνπο ππφινηπνπο αλζξψπνπο ζην
φηη ή έρνπλ απαιιαγεί εληειψο κε ηε ράξε ηνπ Ώγίνπ Πλεχκαηνο απφ
απηνχο ηνπο δαηκνληθνχο ινγηζκνχο ή ηνπο έρνπλ ειέγμεη θαη ληθήζεη
θαηά θξάηνο.
Ώπηνί νη δαηκνληθνί ινγηζκνί δελ είλαη παξά ν «Κφζκνο ηεο Μάγηα» ησλ
Ώλαηνιηθψλ, νη ςπρηθέο καο πξνζθνιιήζεηο. Ο ΐνχδαο αληίζηνηρα
θαηάθεξε λα θσηηζηεί κε ηε ράξε ηνπ Θενχ βγαίλνληαο έμσ θαη πάλσ
απφ ηνλ Κφζκν ηεο Μάγηα, ηνλ Κφζκν ηεο Πιάλεο, ηνλ Κφζκν ηεο
Απαδηθφηεηαο. Με ην δηαινγηζκφ θαη ηελ εζηθή δσή νη αλαηνιηθνί πηζηνί
πξνζπαζνχλ λα κεηψζνπλ ηηο θαξκηθέο-ηδηνζπγθξαζηαθέο-κηαζκαηηθέο
ηνπο επηδξάζεηο θαη λα μεθχγνπλ απφ ηνλ Κφζκν ηεο Πιάλεο.
Καη κε νκνηνπαζεηηθνχο φξνπο αλ κηιήζνπκε, θψηηζε ζεκαίλεη λα βγεη
θαλείο πάλσ θαη έμσ απφ ηηο ηδηνζπγθξαζηαθέο θαη κηαζκαηηθέο
επηδξάζεηο, πάλσ απφ ηνλ Κφζκν ηεο Απαδηθφηεηαο. Σν ίδην
πξνζπαζνχζαλ λα θάλνπλ θαη ζηελ Ώξραία Βιιάδα νη δηάθνξνη ζνθνί
θαη κχζηεο είηε κέζα απφ ηα Βιεπζίληα κπζηήξηα, είηε κέζα απφ ηελ
Ππζαγφξεηα Φηινζνθία, είηε κέζα απφ ηνλ νξζφ ιφγν, ηε θηινζνθία θαη
17
ηελ εζηθή δσή, φπσο ν ΢σθξάηεο θαη ηφζνη άιινη θηιφζνθνη. ΐιέπεηο
πσο δέλνπλ φια κεηαμχ ηνπο!
1.4 Αλαθνξέο ζηελ πιάλε από Δξκή Σξηζκέγηζην, Πινύηαξρν,
Ηξάθιεηην θαη Αλαηνιηθνύο κύζηεο
-Αειαδή αλ θαλείο ζπλεηδεηνπνηήζεη απηή ηελ πιάλε, ηελ
ζπλεηδεηνπνηήζεη βέβαηα νπζηαζηηθά θαη φρη απιψο ζεσξεηηθά ηφηε
κπνξεί λα ειεπζεξσζεί, λα πάεη πάλσ απφ απηήλ;
-Ναη. Μπνξεί. Ώιιά απηφ ην θαηαθέξλνπλ πνιχ ιίγνη βέβαηα. Γη απηφ
εκάο απηφ πνπ καο ελδηαθέξεη ζε κεγάιν βαζκφ είλαη ηνπιάρηζηνλ λα
έρνπκε ππφςε καο αλά πάζα ζηηγκή ην πφζν βνπηεγκέλνη ζηελ πιάλε
είκαζηε ψζηε λα θάλνπκε ιηγφηεξα θαηά ην δπλαηφλ ιάζε. Να
ζπκεζνχκε ηνλ Βξκή ηνλ Σξηζκέγηζην πνπ έιεγε φηη «ν Θεφο ζνθφο, ν
Άλζξσπνο αλφεηνο». Ώκέζσο-ακέζσο καο δείρλεη ηελ πνζφηεηα ηεο
πιάλεο ηνπ Ώλζξψπνπ ζήκεξα. Κη φηαλ ιέσ «ζήκεξα» ελλνψ κηα θάζε
θαηά ηελ νπνία ν Άλζξσπνο κεηά ηελ «Πηψζε» είλαη πνιχ καθξηά απφ ην
Θεφ.
Γηα ηελ πιάλε ηνπ αλζξψπνπ κίιεζαλ πνιινί ζνθνί. Ο Πινχηαξρνο είπε
φηη «Δ Ώιήζεηα ήηαλ έλαο θαζξέθηεο ζηνλ Οπξαλφ(Πλεπκαηηθφο
Κφζκνο). Έπεζε(Πηψζε ησλ Ώλζξψπσλ ζαλ φλησλ) ζηε Γε(Κφζκνο ηεο
Απαδηθφηεηαο) θαη έγηλε ρίιηα θνκκάηηα. Ώπφ ηφηε φπνηνο(αλφεηνο)
άλζξσπνο βξεη έλα θνκκαηάθη ηνπ θαζξέθηε λνκίδεη φηη βξήθε φιε ηελ
Ώιήζεηα».
Ο Δξάθιεηηνο είπε φηη «Γηα ηνπο μππλεηνχο(θσηηζκέλνπο) έλαο θαη
θνηλφο είλαη ν Κφζκνο(Πλεπκαηηθφο Κφζκνο). Οη θνηκηζκέλνη (κε
θσηηζκέλνη) δνπλ ν θαζέλαο ζην δηθφ ηνπ θφζκν(Κφζκνο ηεο Πιάλεο,
ηεο Μάγηα, ηεο Απαδηθφηεηαο)». Πάιη καο κηιάεη θαη απηφο γηα ηελ
πιάλε θαη γηα ηελ ηξνκεξή έθηαζε πνπ έρεη ζήκεξα ζηε δσή καο. Ώο κελ
μερλάκε φηη ν ίδηνο ν Δξάθιεηηνο φπσο θαη ν ΐνχδαο απαξλήζεθαλ ην
βαζηιηθφ αμίσκα αλαδεηψληαο ηελ πλεπκαηηθή θψηηζε. Ο Δξάθιεηηνο
είρε πεη κάιηζηα ιαθσλίδνληαο «Βδεδηζάκελ εκαπηφλ!» Αειαδή
18
«Βγλψξηζα ηνλ εαπηφ κνπ!». Αειαδή ζε δηθή κνπ κεηάθξαζε: «Ρε παηδηά
ηη κεγάιν πξάγκα θαηφξζσζα! Γλψξηζα ηνλ εαπηφ κνπ! Γλψξηζα ηηο
αηνκηθέο κνπ πιάλεο! Ξέθπγα απφ ηελ αηνκηθή κνπ «κάγηα», μχπλεζα,
θσηίζηεθα!» ΢ην ίδην κήθνο θχκαηνο πνιινί αξραίνη Έιιελεο ζνθνί
είπαλ ηα γλσζηά: «Γλψζη ζαπηφλ», «Υαιεπφλ εαπηφλ γλψλαη» θιπ.
Ώιιά θαη ζηηο αλαηνιηθέο ζξεζθείεο θαη θηινζνθίεο βαζηθφο ππξήλαο
είλαη ε Μάγηα, ε Πιάλε. Δ Γε ζεσξείηαη ν Κφζκνο ηεο Πιάλεο.
Ώληίζηνηρα θαη ν Βξκήο ν Σξηζκέγηζηνο ζεσξνχζε ηε Γε ζαλ ηνλ Κφζκν
ηεο Καθίαο ζε αληίζεζε κε ηνλ Πλεπκαηηθφ Κφζκν. ΋ηαλ ιέκε Γε
ελλννχκε ηνλ Κφζκν ηεο Απαδηθφηεηαο ζηνλ νπνίν δνχκε, ηνλ ΤιηθνΒλεξγεηαθφ θαη Καηψηεξν Φπρηθφ Κφζκν. ΢ηελ Ώλαηνιή ινηπφλ ν
άλζξσπνο ζεσξείηαη δέζκηνο ησλ πξνζθνιιήζεσλ ηνπ θαη ησλ πιαλψλ
ηνπ θαη κφλν αλ θαηαθέξεη λα απφ-πξνζθνιιεζεί απφ ηα γήηλα θαη ηνλ
Κφζκν ηεο Μάγηα ηφηε φρη κφλν ζα επηπρήζεη αιιά ζα βγεη έμσ θαη απφ
ηνλ ηξνρφ ησλ γελλήζεσλ θαη ησλ ζαλάησλ, ηνλ ηξνρφ ηεο
κεηελζάξθσζεο.
1.5 Αλαθνξέο ζηελ πιάλε από Πιάησλα θαη Υξηζηό
-Ξεθίλεζεο έλα πνιχ σξαίν ζέκα, απηφ κε ηελ πιάλε. Σψξα θαιφ είλαη
λα ζηακαηήζνπκε ηα γεληθά θαη λα δνχκε ηηο δηάθνξεο ηδηνζπγθξαζίεο κε
ζπγθεθξηκέλα παξαδείγκαηα απφ ηελ θαζεκεξηλή δσή.
-Πξηλ πάκε ζε ηδηνζπγθξαζηαθά παξαδείγκαηα λα πσ θάηη αθφκε. Σελ
παξαβνιή ηνπ Πιάησλα θαη ηα ιφγηα ηνπ Υξηζηνχ. Πξφζεμε πφζν φινη νη
πξαγκαηηθά κεγάινη είπαλ ηα ίδηα πξάγκαηα. Σί είπε ν Πιάησλαο; Έθεξε
ην παξάδεηγκα ηεο ζπειηάο. Μίιεζε γηα ηνλ Κφζκν ησλ Εδεψλ, ηνλ
Πλεπκαηηθφ Κφζκν θαη ηνλ παξνκνίαζε κε ηνλ Ήιην – απιαλήο αζηέξαο
ν Ήιηνο… ζπκάζαη ηη είπακε; Σν θσο ινηπφλ ηνπ Ήιηνπ, ε απφιπηε
Ώιήζεηα, έξρεηαη θαη πέθηεη κέζα ζε κηα ζθνηεηλή ζπειηά. Μέζα ζηε
ζπειηά νη άλζξσπνη είλαη πξνζθνιιεκέλνη, δεκέλνη κε ηηο πξνζθνιιήζεηο
ηνπο, κε ηηο «ρξπζέο αιπζίδεο» ηνπο ζε παζζάινπο κε ηέηνην ηξφπν πνπ
δελ βιέπνπλ απ‟ επζείαο ην ειηαθφ θσο. ΐιέπνπλ φκσο ηηο θσηνζθηάζεηο
πνπ πξνθαιεί απηφ πάλσ ζηνλ ηνίρν ηεο ζπειηάο πνπ έρνπλ απέλαληη
ηνπο. ΐιέπνληαο απηέο ηηο θσηνζθηάζεηο λνκίδνπλ φηη βιέπνπλ ηελ
19
πξαγκαηηθφηεηα, ηελ Ώιήζεηα ελψ απηφ πνπ βιέπνπλ είλαη ν Κφζκνο ηεο
Πιάλεο, ν Κφζκνο ηεο Μάγηα, ν Κφζκνο ηεο Απαδηθφηεηαο θαη
Πνηθηινκνξθίαο. Μηα εηθνληθή πξαγκαηηθφηεηα!
Ώλ πάκε θαη ζην Υξηζηφ ζα δνχκε φηη είπε «αλ ν νθζαικφο ζνπ είλαη
θαζαξφο ηφηε κπνξείο λα θεξδίζεηο ηε βαζηιεία ησλ Οπξαλψλ». Καη
βέβαηα φηαλ έιεγε νθζαικφο ελλννχζε ηελ θαξδηά, ηελ ςπρή. Αελ είλαη
ηπραία ε έθθξαζε «ηα κάηηα είλαη ν θαζξέθηεο ηεο ςπρήο». Ο θαζαξφο
νθζαικφο δελ είλαη παξά ε θψηηζε, ε έμνδνο απφ ηα ζθνηάδηα ηεο
πιάλεο. Βίρε επίζεο πεη φηη «γηα λα θιεξνλνκήζεηε ηε ΐαζηιεία ησλ
Οπξαλψλ ζα πξέπεη λα γίλεηαη ζαλ ηα παηδηά». Σα παηδηά ηί είλαη; Βίλαη
πην θαζαξά ζηελ θαξδηά γηαηί ην κπαιφ δελ έρεη αθφκε ραιάζεη.
Ξέξσ φηη θιπάξεζα ιηγάθη αιιά πξηλ απφ ηε ζπδήηεζε απηή είρα
ζθεθηεί θάπνηα πξάγκαηα έηζη γηα λα ηεζεί ην φιν ζέκα ηεο πιάλεο θαη
ηψξα ηα είπα φια καδί θαη δελ ζε άθεζα λα κηιήζεηο πνιχ. Ώιιά ζα
πξέπεη γηα λα ππάξρεη έλαο ζθειεηφο ζηε ζπδήηεζε καο λα ζέζνπκε
θάπνηεο βαζηθέο εξσηήζεηο: Σί ζεκαίλεη πιάλε; Γηαηί ππάξρεη ε πιάλε;
Πψο δεκηνπξγήζεθε; Πψο ιεηηνπξγεί; Βθεί, ζε απηή ηελ ηειεπηαία
εξψηεζε ζα πάκε αλαγθαζηηθά ζηηο δηάθνξεο ηδηνζπγθξαζίεο θαη ζηηο
ηξεηο κηαζκαηηθέο ηάζεηο θαη ζα δνχκε πσο επεξεάδνπλ ηελ ςπρηθή θαη
ζσκαηηθή καο ζπκπεξηθνξά θαη πσο πξνθαινχλ θαη ηηο δηάθνξεο
αζζέλεηεο.
1.6 Η πιάλε γελλήζεθε από ηελ Πηώζε ηνπ Αλζξώπνπ
-Να μεθηλήζνπκε απφ ην πψο δεκηνπξγήζεθε ε πιάλε.
-Κνίηαμε… πνιινί πνιηηηζκνί, πνιιέο ζξεζθείεο θαη κχζνη κηιάλε γηα
ηελ Πηψζε ηνπ Ώλζξψπνπ ζαλ νλ. Ο Δξάθιεηηνο είπε φηη «ν Κφζκνο
είλαη κηα θσηηά πνπ ζβήλεη θαη αλάβεη κε ζπγθεθξηκέλα κέηξα» θαη
ελλννχζε ηε δηαδνρηθή ζπζηνιή θαη δηαζηνιή ηνπ ΢χκπαληνο. Αειαδή
ζηε Φάζε ηεο Αηαζηνιήο έρνπκε ηε δεκηνπξγία ηνπ Πλεπκαηηθνχ
Κφζκνπ, απφ απηφλ κε πηψζε ηε δεκηνπξγία θαη ηνπ Φπρηθνχ Κφζκνπ
θαη κε πηψζε ηε δεκηνπξγία θαη ηνπ Βλεξγεηαθν-Τιηθνχ Κφζκνπ. ΢ηε δε
20
Φάζε ηεο ΢πζηνιήο έρνπκε ηελ απν-πινπνίεζε ηνπ Τιηθνχ Κφζκνπ θαη
ηε ζχκπηπμε ηνπ ζηνλ Βλεξγεηαθφ θαη αξγφηεξα ζηνλ Φπρηθφ Κφζκν θαη
απηνχ ζηνλ Πλεπκαηηθφ Κφζκν. Μεηά αξρίδεη πάιη ν θχθινο ηνπ
Κνζκηθνχ Παηρληδηνχ. Καηά ηε ξήζε ηνπ Δξάθιεηηνπ βξηζθφκαζηε ζηε
θάζε πνπ ζβήλεη ε θσηηά, ζηε θάζε ηεο πινπνίεζεο θαη Αηαζηνιήο ηνπ
΢χκπαληνο πνπ αληηζηνηρεί θαη ζηελ ςπρηθή πηψζε.
Δ Πηψζε ησλ Πξσηφπιαζησλ έρεη λα θάλεη αθξηβψο κε ηε κεηακφξθσζε
ηνπ Ώλζξψπνπ σο φληνο απφ κνλνδηάζηαηνπ πλεπκαηηθνχ φληνο ζε
δηζδηάζηαην πλεπκαηηθφ-ςπρηθφ θαη κεηά ζε ηξηζδηάζηαην πλεπκαηηθνςπρηθφ-πιηθφ. Γηα λα γίλεη βέβαηα απηφ ζα έπξεπε λα πξνεγεζεί ε
κεηάβαζε απφ ην κνλνδηάζηαην ΢χκπαλ ζην δηζδηάζηαην θαη ζην
ηξηζδηάζηαην Πλεπκαηηθφ-Φπρηθφ-Τιηθφ. Βπίζεο πξηλ απφ ηελ Πηψζε
ηνπ Ώλζξψπνπ πξνεγείηαη ε πηψζε νξηζκέλσλ αγγέισλ σο φλησλ.
΋πσο ιέλε νη ζξεζθεπηηθέο παξαδφζεηο ην έλα δέθαην ησλ αγγέισλ κε
αξρεγφ ην Αηάβνιν απνζηαηεί ιφγσ αιαδνλείαο γηαηί ζέιεη «λα γίλεη
ραιίθεο ζηε ζέζε ηνπ ραιίθε» θαη έηζη δεκηνπξγνχληαη νη δηάβνινη, νη
θαθνί δαίκνλεο. Ο Αηάβνινο κέζσ ηνπ θηδηνχ δηαβάιιεη ην Θεφ ζηνπο
πξσηφπιαζηνπο φηη ζέιεη λα θξαηήζεη ηε ζεία ηδηφηεηα κφλν γηα ηνλ
εαπηφ ηνπ θαη ηνπο παξαζχξεη ζηελ Πηψζε. Πξηλ ηελ Πηψζε νη
πξσηφπιαζηνη ήηαλ θαζαξά κνλνδηάζηαηα πλεπκαηηθά φληα, ήζαλ ζαλ
άγγεινη νπζηαζηηθά θαη δνχζαλ κέζα ζηνλ Πλεπκαηηθφ Κφζκν, κέζα
ζηνλ Παξάδεηζν θαη ζε άκεζε επαθή κε ην Θεφ. Μπαίλνληαο ζηνλ
πεηξαζκφ απφ ην Αηάβνιν απνθηνχλ θαηψηεξεο αιαδνληθέο ζθέςεηο θαη
επηζπκίεο δειαδή απνθηνχλ θαη Ώηνκηθή Φπρή θαη πέθηνληαο απφ ηνλ
Πλεπκαηηθφ Κφζκν ζηνλ Τιηθν-Βλεξγεηαθφ απνθηνχλ θαη ΤιηθνΒλεξγεηαθφ ζψκα.
Ώπφ εθεί θαη πέξα ν άλζξσπνο απνθηά πιένλ πιηθέο αλάγθεο θαη «κε ηνλ
ηδξψηα ηνπ πξνζψπνπ ηνπ» βγάδεη πιένλ ην ςσκί ηνπ. Ώπνθηά επίζεο
ζεμνπαιηθφηεηα. ΢ηνλ Πλεπκαηηθφ Κφζκν δελ ππάξρνπλ θχια, αξζεληθφ
θαη ζειπθφ γηαηί πξφθεηηαη γηα ηνλ Κφζκν ηεο Μνλαδηθφηεηαο. Πρ νη
άγγεινη δελ έρνπλ θχιν, δελ είλαη αξζεληθνί θαη ζειπθνί. Ώο κελ
21
μερλάκε φηη ήδε πξηλ απφ ηελ Πηψζε βάζεη ηνπ κχζνπ ππήξρε κφλν ν
Ώδάκ. Ώδάκ ζηα εβξατθά δελ ζεκαίλεη άληξαο αιιά ζεκαίλεη κφλν
άλζξσπνο. ΢ηε ζπλέρεηα ν Ώδάκ ρσξίδεηαη ζε άληξα θαη γπλαίθα αιιά
αθφκα θαη ηφηε ζηνλ Παξάδεηζν ην δεπγάξη απηφ δελ είρε παηδηά γηαηί
ήηαλ αζάλαην θαη δελ ππήξρε ε αλάγθε απνγφλσλ. ΋πνπ δελ ππάξρεη
ζάλαηνο δελ ππάξρεη θαη γέλλεζε. Δ αζαλαζία είλαη κνλνδηάζηαηε
θαηάζηαζε ηνπ Πλεπκαηηθνχ Κφζκνπ ηεο Μνλαδηθφηεηαο. Δ χπαξμε
γέλλεζεο θαη ζαλάηνπ είλαη δηζδηάζηαηε θαηάζηαζε ηνπ Τιηθν-Φπρηθνχ
Κφζκνπ ηεο Απαδηθφηεηαο. Με ηελ πηψζε ινηπφλ αξρίδεη ην θαηλφκελν
ηεο γέλλεζεο θαη ηνπ ζαλάηνπ, ε χπαξμε θχισλ θαη ε ζεμνπαιηθφηεηα.
Με ηελ πηψζε απφ ηνλ Κφζκν ηεο Μνλαδηθφηεηαο-Παξάδεηζν ζηνλ
Κφζκν ηεο Απαδηθφηεηαο ή Πνηθηινκνξθίαο μεθηλάεη θαη ε πιάλε ζαλ
θαηλφκελν θαη θαη‟ επέθηαζε θαη ην θαηλφκελν ηεο αζζέλεηαο θαη ηεο
δπζηπρίαο θαη ησλ δεηλψλ ηνπ Ώλζξψπνπ. Ώπηφ είλαη έλα ζχληνκν
πεξίγξακκα ηνπ πσο δεκηνπξγήζεθε ε πιάλε.
Ο Υάλεκαλ, ν ηδξπηήο ηεο Οκνηνπαζεηηθήο, ζεψξεζε ην Φσξηθφ Μίαζκα
σο ηε κεηέξα θαη απαξρή φισλ ησλ αζζελεηψλ θαη ην ηαχηηζε κε ην
Πξνπαηνξηθφ Ώκάξηεκα πνπ δελ είλαη άιιν απφ ηελ αιαδνλεία. Μελ
μερλάκε άιισζηε φηη θαη ε Υξηζηηαληθή ζξεζθεία ζεσξεί ηελ αιαδνλεία
σο ην πξψηηζην απφ ηα επηά ζαλάζηκα ακαξηήκαηα, απηφ πνπ γελλάεη θαη
φια ηα άιια. Μελ μερλάκε επίζεο φηη ηελ αιαδνλεία ζεσξνχζαλ θαη νη
Ώξραίνη Έιιελεο σο ην κείδνλ ακάξηεκα κηιψληαο γηα ηελ «χβξε» πξνο
ηνπο ζενχο.
1.7 Λεηηνπξγηθέο ππνζέζεηο πνπ δέλνπλ ηε ζθαηξηθή γλώζε
-Δ αιήζεηα είλαη φηη φιν απηφ ην άθνπζκα ησλ αγγέισλ πνπ έγηλαλ
δηάβνινη θαη φια απηά δελ μέξσ… δελ κνπ θάζνληαη θαη ηφζν. Βίλαη έμσ
απφ κέλα κάιινλ.
-Έμσ κε πνηά έλλνηα;
22
-Αελ αηζζάλνκαη ηελ αλάγθε λα δηθαηνινγήζσ γηαηί… πσο νη άγγεινη
έγηλαλ δηάβνινη… θαη απηφ ην έλα δέθαην ησλ αγγέισλ… πνηφο ην ιέεη
απηφ;
-Ώπηά ηα ιέλε νη παξαδφζεηο, νη κχζνη, δειαδή ε πξνθνξηθή δηδαζθαιία
πνπ αξγφηεξα έγηλε θαη γξαπηή ζε δηάθνξεο ζξεζθείεο. Γηα κέλα…
-Βίλαη θάηη ην νπνίν κπνξνχκε λα πξνζεγγίζνπκε;
-΋ρη. ΢ην επίπεδν πνπ είκαζηε απηή ηε ζηηγκή, φρη. Ώιιά γηα κέλα απηφ
είλαη κηα ιεηηνπξγηθή ππφζεζε. Βίλαη θάηη πνπ έξρεηαη θαη δέλεη ηα
πξάγκαηα κεηαμχ ηνπο. Καη κάιηζηα πνιχ δηαθνξεηηθά πξάγκαηα κεηαμχ
ηνπο. Βκείο, νη κε θσηηζκέλνη δελ κπνξνχκε λα έρνπκε άκεζε εκπεηξία γη
απηφ θαη δελ κπνξνχκε λα επηβεβαηψζνπκε ή λα απνξξίςνπκε θάηη
ηέηνην. Βγψ κάιηζηα ζεκείσζε φηη δελ ηα αλαθέξσ φια απηά ζαλ πίζηε
κνπ, ζαλ ζξεζθεία κνπ, ζαλ θηινζνθία κνπ, ζαλ δφγκα γεληθψο. Μπνξεί
λα είλαη θαη έηζη, κπνξεί λα είλαη θαη αιιηψο. Ώιιά γηα κέλα αλ κηα
ιεηηνπξγηθή ππφζεζε εμεγεί πνιιά πξάγκαηα απφ δηαθνξεηηθνχο ηνκείο
αμίδεη λα πηνζεηεζεί. Καη κάιηζηα φζν πην πνιιά θαη πην δηαθνξεηηθά
κπνξεί λα εμεγήζεη ηφζν πην θνληά ζηελ Ώιήζεηα είλαη απηφ ην κηθξφ
θνκκαηάθη ηνπ θαζξέθηε πνπ έπεζε απφ ηνλ Οπξαλφ ζηε Γε. Φηάλεη λα
κε λνκίδνπκε φηη απηφ είλαη ε φιε Ώιήζεηα.
Έρσ ζπλεζίζεη ζηε δσή κνπ ζαλ επηζηήκνλαο λα πηνζεηψ ιεηηνπξγηθέο
ππνζέζεηο γηα ηελ εμήγεζε ησλ δηάθνξσλ θπζηθψλ θαη βηνινγηθψλ
θαηλνκέλσλ. Ώπηφ είλαη ζρεδφλ θαλφλαο ζηελ Βπηζηήκε. Πέξαλ απφ ηνπο
΢πκπαληηθνχο Νφκνπο πνπ έρνπκε ζπιιάβεη θαη απνδείμεη ππάξρνπλ ηα
θπζηθά θαηλφκελα. ΋ζα απφ απηά κπνξνχλ λα είλαη άκεζα πξνζηηά
εμεγνχληαη απ‟ επζείαο κε ηε ρξήζε ησλ ΢πκπαληηθψλ Νφκσλ θαη κε
πεηξακαηηζκφ θαη παξαηήξεζε ζην εξγαζηήξην. Γηα πνιιά φκσο πνπ
ζπλέβεζαλ ζην παξειζφλ ή πνπ ζπκβαίλνπλ ηψξα ζε καθξηλνχο Γαιαμίεο
δελ ππάξρεη απηή ε δπλαηφηεηα. Βπνκέλσο ζε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο είλαη
πνιχ ζπλεζηζκέλν λα ζπδεηνχληαη ζνβαξά θαη λα πηνζεηνχληαη
ιεηηνπξγηθέο ππνζέζεηο απφ ηελ επηζηεκνληθή θνηλφηεηα.
Πρ θάζε ρξφλν αθνχκε θαη δηαθνξεηηθέο ιεηηνπξγηθέο ππνζέζεηο απφ
έγθπξνπο επηζηήκνλεο γηα ην πψο δεκηνπξγήζεθε ην ΢χκπαλ, γηα ην πψο
23
εκθαλίζηεθε ε δσή, γηα ην αλ ππάξρεη δσή ζε άιινπο πιαλήηεο, γηα ην
πψο είλαη ην εζσηεξηθφ ηνπ Ήιηνπ, γηα ην ηη ππάξρεη ζην θέληξν ηεο Γεο
θιπ. Υηιηάδεο ιεηηνπξγηθέο ππνζέζεηο θαη φκσο θαλέλαο δελ ακθηζβήηεζε
ην δηθαίσκα ζηνπο επηζηήκνλεο θαη εξεπλεηέο ηνπ Υιηθν-ελεξγεηαθνύ
Κόζκνπ λα θάλνπλ ηέηνηεο ιεηηνπξγηθέο ππνζέζεηο. Γηαηί ινηπφλ λα κελ
έρνπλ ην δηθαίσκα θαη νη εξεπλεηέο ηνπ Φπρηθνχ θαη Πλεπκαηηθνχ
Κφζκνπ λα θάλνπλ ιεηηνπξγηθέο ππνζέζεηο γηα απηνχο ηνπο αλψηεξνπο
θφζκνπο; Ή γηαηί λα κε ιάβνπκε ππφςε ηα ιεγφκελα θσηηζκέλσλ
αλζξψπσλ πνπ ηζρπξίδνληαη φηη βίσζαλ κέζα απφ ην δηαινγηζκφ θαη ηελ
πξνζεπρή θαη κέζα απφ ηελ Ώηνκηθή ηνπο Φπρή θαη ην Ώηνκηθφ Πλεχκα
απηνχο ηνπο αλψηεξνπο θφζκνπο;
Πάεη έλα ζνβαξφ άηνκν ζηα λεζηά Γθαιαπάγθνο θαη εξρφκελν καο
πεξηγξάθεη ηη είδε θαη ηνλ εκπηζηεπφκαζηε. Σαμηδεχεη έλα ζνβαξφ άηνκν
κε ηε δηεπξπκέλε ηνπ ζπλείδεζε θαη καο ιέεη ηη είδε ζηνλ Φπρηθφ Κφζκν.
Αελ είπα λα ηνλ εκπηζηεπηνχκε απφιπηα αιιά αο ηνλ ιάβνπκε ππφςηλ.
Θα κνπ πεηο: «΢ηα λεζηά Γθαιαπάγθνο κπνξψ λα πάσ θαη εγψ ζρεηηθά
εχθνια θαη λα επηβεβαηψζσ απηά πνπ κνπ είπε, ελψ ζηνλ Φπρηθφ
Κφζκν;» Καη εγψ ζα ζνπ πσ φηη φπσο ππάξρεη κηα δηαδηθαζία γηα λα παο
ζηα Γθαιαπάγθνο, δειαδή λα πάξεηο αεξνπιάλν, πινίν, απηνθίλεην, λα
έρεηο ιεθηά, λα είζαη πγηήο θιπ έηζη θαη ζηνλ Φπρηθφ Κφζκν κπνξείο λα
παο αιιά ρξεηάδνληαη πξνυπνζέζεηο θαη ρξφλνο θαη πξνζπάζεηα.
Γηα κέλα ην ζεκαληηθφ είλαη φηη δηαθνξεηηθνί θηαζκέλνη άλζξσπνη, ζε
δηαθνξεηηθνχο πνιηηηζκνχο, ζε δηαθνξεηηθνχο ρξφλνπο, αμηφινγνη θαη
εζηθνί θαη έμππλνη ζηελ θαζεκεξηλή ηνπο δσή καο άθεζαλ πξνθνξηθέο
θαη γξαπηέο καξηπξίεο θαη γηα ηελ χπαξμε ηνπ Φπρηθνχ θαη Πλεπκαηηθνχ
Κφζκνπ αιιά θαη ηαπηφζεκεο εκπεηξίεο φζνλ αθνξά ηελ πεξηγξαθή ηνπο.
Αελ δεηάσ λα ηνπο ιαηξέςνπκε ή λα ηνπο θάλνπκε δφγκα ή ζξεζθεία.
Γεηάσ απιψο λα αθνχζνπκε ηηο εκπεηξίεο ηνπο θαη λα έρνπκε ην
δηθαίσκα λα ηηο ζπκπεξηιάβνπκε ζηηο ιεηηνπξγηθέο καο ππνζέζεηο.
«Πάηαμνλ κελ άθνπζνλ δε!»
24
Βπνκέλσο επηκέλσ φηη κπνξψ λα πηνζεηήζσ ιεηηνπξγηθέο ππνζέζεηο
εθφζνλ δέλνπλ κεηαμχ ηνπο δηαθνξεηηθά ζηνηρεία θαη θαηλφκελα απφ
πνιχ δηαθνξεηηθνχο ρψξνπο φπσο ζξεζθεία, επηζηήκε, θηινζνθία,
κχζνπο, παξαδφζεηο θιπ. Ώπηέο ηηο ιεηηνπξγηθέο ππνζέζεηο δελ ηηο θάλσ
ζεκαία κνπ ή ιαηξεία κνπ ή θηινζνθία κνπ ή ζρνιή ηάδε. Οχηε θαη
πξνζπαζψ λα πείζσ θαη ηνπο άιινπο γη απηέο ή λα ηηο απνδείμσ. Αελ κε
ελδηαθέξεη θαη ζα ήηαλ ιάζνο κεγάιν θάηη ηέηνην. Θα ην ράιαγα θαηά ηνλ
ίδην ηξφπν πνπ ε Υξηζηηαληθή Θξεζθεία ράιαζε ην παξάδεηγκα θαη ηα
ιεγφκελα ηνπ Υξηζηνχ ή θαηά ηνλ ίδην ηξφπν πνπ νη πιαησληθνί έθαλαλ
ζχζηεκα θηινζνθηθφ ηα ιεγφκελα θαη ηνλ ηξφπν δσήο ηνπ ΢σθξάηε.
Με εμππεξεηεί ινηπφλ απηή ε ιεηηνπξγηθή ππφζεζε γηα λα εμεγήζσ ηα
πξάγκαηα γχξσ κνπ, ηελ θαζεκεξηλή κνπ πξαγκαηηθφηεηα ζηε θάζε
ςπρηθήο εμέιημεο πνπ βξίζθνκαη. Σψξα θαη λα κελ είλαη έηζη ηα
πξάγκαηα γηα ηνπο αγγέινπο θαη ηνπο δαίκνλεο θαη ηελ Πηψζε, ζηελ
πξάμε απηφ πνπ κεηξάεη είλαη πφζν εζηθφο είζαη θαη πφζν ιεηηνπξγηθφο
είζαη. Ώιιά είλαη κηα ζεσξεηηθή θαη θηινζνθηθή βάζε. Ώπφ εθεί θαη
πέξα απηφ πνπ είλαη πην ζεκαληηθφ είλαη ε θαζεκεξηλή ηαηξηθή κνπ
θιηληθή εκπεηξία θαη ε θαζεκεξηλή πξνζσπηθή κνπ εκπεηξία πνπ ζα ηα
επηβεβαηψζεη ή ζα ηα απνξξίςεη φια απηά. Μεηά απηά ηα ζχληνκα
ζεσξεηηθά ζα πάκε ζηνλ θχξην θνξκφ απηψλ ησλ ζπδεηήζεσλ πνπ είλαη
πσο ε πιάλε γίλεηαη πιένλ κηα ρεηξνπηαζηή πξαγκαηηθφηεηα ζηελ θάζε
πιεπξά ηεο δσήο καο.
1.8 «Δλ νίδα, όηη νπδέλ νίδα»
Θα κπνξνχζε βέβαηα θάπνηνο άιινο αλ ήηαλ εδψ λα κνπ πεη: «Ση πιάλεο
θαη πιάλεο καο ιεο, εγψ δελ έρσ πιάλεο, νη πιάλεο είλαη κέζα ζην κπαιφ
ζνπ!» Σν πξψην εξψηεκα ινηπφλ πνπ πξέπεη λα απαληήζεη θάπνηνο είλαη:
«Τπάξρεη πξάγκαηη πιάλε ζηνπο αλζξψπνπο θαη ζε πνηφ πνζνζηφ;»
Αειαδή αλ ε πιάλε ππάξρεη ζην 1% ησλ απφςεσλ καο δελ λνκίδσ φηη
έρεη θαη ηδηαίηεξν λφεκα λα ην ζπδεηάκε. Ώλ φκσο είλαη ην 99% ησλ
απφςεσλ καο ή έζησ ην 60, ην 70 ή ην 80 ή ην 90% έρεη πνιχ κεγάιν
λφεκα λα ην ζπδεηάκε.
25
Καη εγψ ζα ζπκίζσ απηφ πνπ έιεγε ν ΢σθξάηεο: «Βλ νίδα, φηη νπδέλ
νίδα!» Καη αλ απηφ ην ιέεη έλα κεγάιν πλεχκα ζαλ ην ΢σθξάηε πφζν
κάιινλ ηζρχεη γηα καο ηνπο ππφινηπνπο, γηα ην κέζν άλζξσπν. Σν ίδην
νκνιφγεζε ν Βξκήο ν Σξηζκέγηζηνο κε ην «ν Θεφο ζνθφο, ν Άλζξσπνο
αλφεηνο». ΢ην ίδην κήθνο θχκαηνο ν Μπέξηνι Μπξερη ζηηο «Εζηνξίεο ηνπ
θ. Κφυλεξ» βάδεη ζην ζηφκα δπφ εξψσλ ηνπ ηελ εμήο ζηηρνκπζία: «Πνχ
παο έηζη βηαζηηθφο;» «ΐηάδνκαη. ΐηάδνκαη λα θάλσ ην επφκελν κνπ
ιάζνο!»
Πάξα πνιινί ζνθνί δηαπίζησζαλ ην πφζν ν κέζνο άλζξσπνο ζε κεγάιν
βαζκφ πιαλάηαη. Καη απηά πνπ ιέκε απηή ηε ζηηγκή κπνξεί λα είλαη
πιάλεο(γέιηα). Ώο ην έρνπκε απηφ πάληα ππφςηλ καο. Μπνξεί ζε πέληε
ρξφληα λα ιέκε θάηη άιιν. Καη καθάξη λα ιέκε θάηη άιιν γηαηί απηφ
πηζαλψο λα ζεκαίλεη φηη ζπλεηδεηνπνηνχκε θαηλνχξηα πξάγκαηα.
-Ώπιψο πξνζπαζνχκε λα πξνζεγγίζνπκε ιίγν ηα πξάγκαηα.
-Ναη. Καη απηή είλαη ε έλλνηα ηεο θηινζνθίαο κε ηε ζσθξαηηθή έλλνηα. Δ
ζπδήηεζε πεξί ηνπ εζηθνχ θαη πεξί ηεο γλψζεο θαη πεξί ηεο αιήζεηαο
κπνξεί λα ζε θάλεη πην εζηθφ θαη πην ζπληνληζκέλν κε ην ΢χκπαλ. Ώπφ
εθεί θαη πέξα έξρεηαη θαη απηφ πνπ ν Υξηζηηαληζκφο νλνκάδεη «ε ράξηο
ηνπ Ώγίνπ Πλεχκαηνο». Καη βέβαηα θάπνηνη ην αθνχλε απηφ θαη πεηάλε
θαληήιεο αιιά εκέλα δελ κε πεηξάδεη λα ρξεζηκνπνηψ γλψζεηο ή
εθθξάζεηο απφ νπνηνλδήπνηε πνιηηηζκφ ή ζξεζθεία ή θηινζνθία. Σν
εθπιεθηηθφ είλαη φηη αλ παο ζε βάζνο φια ηείλνπλ ζην ίδην πξάγκα.
Γη απηφ νλφκαζα ηηο ζπδεηήζεηο καο «Υίιηεο θαη κία Πιάλεο». Βίλαη θαη
ζπκβνιηθφο ν ηίηινο. Ώπφ ηε Μία Πιάλε, ηε κεγάιε, πξνθχπηνπλ φιεο νη
κπξηάδεο ησλ πιαλψλ. Γηα κέλα απηή ε κία, ε κεγίζηε ησλ πιαλψλ είλαη
ε απνκάθξπλζε καο απφ ην Θεφ κε βάζεη ηα φζα είπα πξηλ. ΋ζν πην πνιχ
μεθεχγνπκε ηφζν πην πνιχ πιαλφκαζηε. Γη απηφ θαη νη θσηηζκέλνη είλαη
πην θνληά ζηελ Ώιήζεηα. Γηαηί είλαη πην θνληά ζην Θεφ.
26
1.9 Σν ζεκαληηθό είλαη λα αθνύο ηε ΢πλείδεζε ζνπ…
-Έηζη πνπ βηψλεηο απηή ηε δσή ζνπ εδψ, λνηψζεηο πην πνιχ ηελ
απνκάθξπλζε ζνπ απφ ην Θεφ ή λνηψζεηο ηελ πξνζπάζεηα ηεο
πξνζέγγηζεο πξνο ην Θεφ;
-Αελ θαηάιαβα ην εξψηεκα ζνπ(γέιηα). Αελ θαηάιαβα ηη ελλνείο.
-΋ηαλ ζπλεηδεηνπνηείο θάπνηα πξάγκαηα, πρ ηηο πιάλεο, εζχ πψο ην
λνηψζεηο κέζα ζνπ; Ννηψζεηο ηελ απνκάθξπλζε ηνπ αλζξψπηλνπ φληνο
απφ ην Θεφ ή ζπλεηδεηνπνηψληαο ην αηζζάλεζαη ηελ πξνζέγγηζε πξνο ην
Θεφ;
-Πάιη δελ θαηάιαβα ηελ εξψηεζε ζνπ(γέιην).
-Καιά, θάπνηα άιιε ζηηγκή ην ζπδεηάκε.
-Ξέξεηο ηί; ΢ηελ θαζεκεξηλή δσή δελ ιεηηνπξγψ έρνληαο ην Θεφ ζπλέρεηα
ππφςε κνπ. Μαθάξη λα κπνξνχζα λα ην θάλσ αλ απηφ ζα ήηαλ θάηη
νπζηαζηηθφ γηα ηελ εμέιημε κνπ… αιιά πην θνληά είκαη ζε απηφ πνπ ιέκε
«΢πλείδεζε» θαη «Οξζφο Λφγνο».
-Ώπηφ είλαη λνκίδσ θαη ην πην ζεκαληηθφ, ε ΢πλείδεζε ζνπ.
-Άιισζηε θαη ε ΢πλείδεζε καο δελ είλαη παξά ε ζηαγφλα ε ζετθή κέζα
καο πνπ είλαη πην πξνζηηή απφ ην Θεφ. Πξφθεηηαη γηα ηε ΢πλεηδεζηαθή
Φπρή ε νπνία εθπνξεχεηαη απφ ην Ώηνκηθφ καο Πλεχκα θαη καο
θαζνδεγεί φζνλ αθνξά ηηο ςπρηθέο καο δξάζεηο. Ώπφ ηε ΢πλεηδεζηαθή
Φπρή θαη πάλσ, δειαδή θαη ΢πλεηδεζηαθή Φπρή θαη Ώηνκηθφ Πλεχκα
ηζρχνπλ νη λφκνη ηνπ Κφζκνπ ηεο Μνλαδηθφηεηαο θαη εθεί δελ ππάξρεη
πιάλε, δελ ππάξρεη ζπκβαηηθφ «θαιφ» θαη ζπκβαηηθφ «θαθφ». Τπάξρεη
κφλν ην Ώγαζφ. Ώπφ ηε Αηαλνεηηθή Φπρή θαη θάησ, δειαδή Αηαλνεηηθή
Φπρή, Ώηζζεηηθή Φπρή, Ώηζεξηθφ ΢ψκα θαη Τιηθν-ελεξγεηαθφ ΢ψκα
είκαζηε πιένλ ζηνλ Κφζκν ηεο Απαδηθφηεηαο, ζηνλ Κφζκν ηεο
Πνιπκνξθίαο, ζηνλ Κφζκν ηεο Πιάλεο, ζηνλ Κφζκν ηνπ Γηλλ-Γηαλγθ.
Δ πξνζπάζεηα κνπ ινηπφλ είλαη λα είκαη ζε επαθή κε ηε ΢πλείδεζε κνπ
θαη απφ εθεί θαη πέξα ζπκάκαη φηη ζηε δσή κνπ πξνζπάζεζα παιαηφηεξα
κε ηερληθέο φπσο δηαινγηζκνχο, πξνζεπρέο, δηάβαζκα βηβιίσλ, νξζφ
ιφγν θιπ πξνζπάζεζα λα θηάζσ θνληά ζην Θεφ… ε δελ λνκίδσ φηη
27
θαηάθεξα θαη ηίπνηα ηδηαίηεξν…(γέιηα). Αελ είλαη ζέκα ηερληθψλ ζε
ηειηθή αλάιπζε. Βίλαη ζέκα λα δεηο ηελ θάζε ζηηγκή πξνζπαζψληαο λα
είζαη εζηθφο θαη απφ εθεί θαη πέξα φηη είλαη λα ζνπ έξζεη απφ πιεπξάο
ςπρηθήο εμέιημεο ζα ζνπ έξζεη.
-Ναη, ζπκθσλψ δελ είλαη ζέκα ηερληθψλ.
-Κη αλ δελ θάλεηο πξάμε ζηελ θαζεκεξηλή ζνπ δσή φηη δηαβάδεηο δελ ιέεη
πνιιά πξάγκαηα. Ίζα-ίζα κπνξεί λα θνπζθψζνπλ ηα κπαιά ζνπ κε
αιαδνλεία θαη εγσηζκφ θαη λα μεθχγεηο ηειείσο.
-Ναη αθξηβψο! Ο εγσηζκφο δελ έρεη λα θάλεη κε ηελ θαξδηά. Ώπιψο απηφ
πνπ εγψ ήζεια λα ζνπ πσ γηα ηα πξνεγνχκελα πνπ είπεο, γηα ηελ Πηψζε
δελ είλαη ηη έγηλε ηφηε αιιά ην πψο ζα αλεβνχκε ηψξα.
-΢αθψο ην θχξην ζέκα είλαη πσο ζα αλεβνχκε. ΋πσο θαη ζηελ θιηληθή
πξάμε δελ έρεη ηφζν ζεκαζία ην γηαηί αξξψζηεζε ν αζζελήο αιιά ην πψο
ζα ηνλ ζεξαπεχζεηο. Πνιιέο θνξέο θνιιάλε νη αζζελείο θαη ηδηαίηεξα ζηηο
ςπρηθέο παζήζεηο ζην «Γηαηί λα κνπ ζπκβεί;» θαη «Γηαηί λα κνπ
ζπκβεί;». Πξαθηηθά δελ έρεη ηδηαίηεξν λφεκα απηφ. ΢εκαζία έρεη ε
ζεξαπεία, δειαδή ην λα κπνξέζεη λα αλέβεη θαλείο θαη λα μεθχγεη απφ
κηα θαηάζηαζε. ΢πρλά δελ κπνξνχκε λα βγάινπκε θαη ηδηαίηεξε άθξε γηα
ην γηαηί έγηλε θάηη.
-Ώπηφ ήζεια λα ζνπ πσ θαη εγψ πξνεγνπκέλσο. Αειαδή ε δηθή κνπ
αλάγθε ζε απηφ πνπ ζε ξψηεζα πξνεγνπκέλσο είλαη… εηιηθξηλά πνηέ
δελ κπήθα ζηε ινγηθή λα ζθεθηψ «Σί έγηλε;» ή «Γηαηί πέζακε;» ή «Γηαηί
θηάζακε εδψ πνπ θηάζακε;». Πάληα κε απαζρνινχζε πσο απφ δσ πνπ
είκαη ζα πάσ ιίγν πην πάλσ.
1.10 Φσξηθή Πιάλε: ε πξνζθόιιεζε ζην ζπκβαηηθά «θαιό»
-Βίζαη πην πξαθηηθή θαη θαιά θάλεηο(γέιηα). Βίζαη άιιε ηδηνζπγθξαζία.
Ώο δνχκε πνπ βξηζθφκαζηε απφ πιεπξάο ζπδήηεζεο φκσο. Βίπακε ινηπφλ
πσο μεθίλεζε ε κία Πιάλε απφ ηελ νπνία μεπήδεζαλ νη ρίιηεο άιιεο θαη
είπακε φηη είκαζηε γεκάηνη πιάλεο θαη γηα κέλα είλαη πεξηηηφ ην λα ην
απνδείμσ απηφ. Άιισζηε θαη κφλν ε πεξηγξαθή ησλ ηάζεσλ-κηαζκάησλ
θαη ησλ ηδηνζπγθξαζηψλ ζηε ζπλέρεηα ησλ ζπδεηήζεσλ ζα απνθαιχςεη
απφ κφλε ηεο ην κέγεζνο ηεο πιάλεο πνπ καο δηαθαηέρεη φινπο.
28
Ώο πξνρσξήζσ ηψξα ζην λα αλαθεξζψ φρη γεληθά ζηε Θεσξία ησλ
Μηαζκάησλ αιιά λα κηιήζσ ιίγν γηα ην πνηα είλαη ε ςσξηθήεζσζηξεθήο πιάλε, ε ζπθσηηθή-εμσζηξεθήο πιάλε θαη ε ζπθηιηηηθήδηαζηξνθηθή πιάλε.
-Γηα πεο…
-Δ εζσζηξεθήο πιάλε αθνξά ηελ ηάζε λα πηζηεχεη θαλείο ζε ηδενινγίεο,
ζε αξρέο, ζε αμίεο, ζην ζεηηθφ θαη ζην θαιφ. Θα κνπ πεηο «Καη πνπ είλαη
ε πιάλε ζε απηφ;». Δ πιάλε έγθεηηαη ζηελ αληζφξξνπε ζρέζε ηνπ
εζσζηξεθνχο αηφκνπ κε απηφ ην ζέκα. Βίλαη κηα ζρέζε πνπ έρεη λα θάλεη
κε θνληφθζαικε θαη κε επξεία νπηηθή γσλία. Έρεη λα θάλεη κε
πξνζθφιιεζε, κε θφιιεκα, κε θψιπκα.
Ώο κελ μερλάκε φηη ην ζπκβαηηθά «θαιφ» θαη ην ζπκβαηηθά «θαθφ» είλαη
δπαδηθή θαηάζηαζε ηνπ Κφζκνπ ηεο Απαδηθφηεηαο. ΢ηνλ Πλεπκαηηθφ
Κφζκν, ζηνλ Κφζκν ηεο Μνλαδηθφηεηαο ππάξρεη κφλν ην κνλνδηάζηαην
Ώγαζφ. Σν πεξηερφκελν ηεο Ώηνκηθήο ΢πλείδεζεο, ηεο ΢πλεηδεζηαθήο
καο Φπρήο είλαη κφλν ην Ώγαζφ. ΋ηαλ φκσο κπαίλνπκε ζηνλ Κφζκν ηεο
Απαδηθφηεηαο ή Κφζκν ηεο Πνηθηινκνξθίαο ηφηε κφλνλ ππάξρεη θαιφ
θαη θαθφ αιιά ζαλ ζπκβαηηθέο έλλνηεο πιένλ.
Οπζηαζηηθά ην ζέκα καο δελ είλαη λα δηαιέμνπκε κφλν ην θαιφ απφ ηε
δπαδηθφηεηα. Ώπηφ είλαη θαη θάηη αλέθηθην ζηνλ Κφζκν ηεο
Απαδηθφηεηαο πνπ δνχκε. Βίλαη ζαλ λα ιέκε φηη ζα δηαιέμνπκε κφλν ηε
κέξα θαη ζα απνξξίςνπκε ηε λχθηα. Θα δηαιέμνπκε κφλν ηε ραξά θαη ζα
απνξξίςνπκε ηε ιχπε. Μφλν ηελ εξεκία θαη ζα απνξξίςνπκε ην ζπκφ.
Πέξαλ ηνπ φηη είλαη αλέθηθην θάηη ηέηνην ζηνλ θφζκν πνπ δνχκε
πξφθεηηαη θαη γηα κηα ιάζνο πξνζέγγηζε. Γη απηφ θαη ην «λα θάλνπκε
θαιέο πξάμεηο» θαη ην «λα απνθεχγνπκε ηηο θαθέο πξάμεηο» δελ ζεκαίλεη
φηη ππεξβαίλνπκε ηελ πιάλε, ηνλ Κφζκν ηεο Μάγηα. Οη αλαηνιηθνί
κχζηεο θαη εηδηθά ηνπ Γελ ιέλε φηη πξέπεη λα βγεηο πάλσ απφ ην «θαιφ»
θαη ην «θαθφ».
-Σί ελλνείο κε απηφ;
29
-Πξφζεμε λα δεηο. Βάλ είζαη πξνζθνιιεκέλνο ζην ζπκβαηηθά θαιφ, απηφ
έρεη ηφζεο έλλνηεο φζνη είκαζηε θαη νη άλζξσπνη ζηνλ πιαλήηε ή
ηνπιάρηζηνλ φζεο είλαη νη αλζξψπηλεο ηδηνζπγθξαζίεο. Κη απηφ γηαηί δελ
πξφθεηηαη γηα αληηθεηκεληθά θαιφ. Πρ ιέσ έλα αθξαίν παξάδεηγκα γηα λα
γίλεη απηφ θαηαλνεηφ. Βάλ έξζεη θάπνηνο λα κε ζθνηψζεη θαη ζε άκπλα
φληαο εγψ ηνλ ζθνηψζσ, ηφηε αλ ην πάξνπκε κε ηε ζπκβαηηθή έλλνηα ηνπ
φξνπ εγψ έθαλα κηα θαθή πξάμε, κηα πνιχ θαθή πξάμε, έλα θφλν!
Ώθαίξεζα κηα δσή!
-Βληάμεη, άζε ηε ζπκβαηηθή έλλνηα. Ώο πάκε ζηελ νπζία.
-Ώλ κπεηο ζηελ νπζία θαη δελ έρεηο πξνζθφιιεζε εζσζηξεθή δελ ζα
έρεηο θαλέλα πξφβιεκα ζε άκπλα λα ζθνηψζεηο. Υσξίο φκσο θακία
πξφζεζε, ρσξίο δεχηεξε πζηεξφβνπιε ζθέςε θαη εθόζνλ δελ έρεηο άιιε
επηινγή θαη ε ίδηα ε δσή, ε ίδηα ε ξνή ησλ γεγνλφησλ ζε έθεξε ζην λα
αληηδξάζεηο άκεζα θαη απζφξκεηα πξνζπαζψληαο λα ζσζείο. Καη
κάιηζηα ηφηε δελ ζα πξέπεη λα έρεηο θαη θαζφινπ ηχςεηο.
-Σν εζσζηξεθέο άηνκν δειαδή ζε απηή ηελ πεξίπησζε πψο ζα ην δεη ην
ζέκα; Πνηά είλαη ε πιάλε ηνπ;
-Ώλ ην εζσζηξεθέο-ςσξηθφ άηνκν είλαη πξνζθνιιεκέλν ζε κηα
ζξεζθεπηηθή άπνςε πνπ ιέεη έηζη μεξά θαη ρσξίο δηαθξίζεηο φηη «ν θφλνο
είλαη κέγηζην ακάξηεκα» ηφηε κπνξεί λα πεξάζεη φιε ηνπ ηελ ππφινηπε
δσή κε θνβεξέο ηχςεηο. Να έρεη θνβεξέο ελνρέο θαη απηέο νη ελνρέο είλαη
θαθέο θαη κάιηζηα φρη κε ηε ζπκβαηηθή έλλνηα. Να θάλσ κηα παξέλζεζε.
Πνηφ είλαη ην θξηηήξην ηνπ ηη είλαη πξαγκαηηθά θαθφ ή θαιφ θαη φρη
ζπκβαηηθά; Όηη ζε θέξλεη πην θνληά ζην Θεό απηό είλαη θαιό, όηη ζε
απνκαθξύλεη είλαη θαθό. Οη ελνρέο επνκέλσο ζηε ζπγθεθξηκέλε
πεξίπησζε είλαη ζαθψο θάηη αληηθεηκεληθά θαθφ γηαηί απνκαθξχλνπλ
απηφ ην άηνκν απφ ην Θεφ, απφ ηελ ςπρηθή ηνπ εμέιημε.
-Ώλ φκσο πάξνπκε έλα ςσξηθφ άηνκν πνπ δελ είλαη πξνζθνιιεκέλν νχηε
ζε ζξεζθείεο, νχηε ζε ηδενινγίεο… ππάξρνπλ θαη ςσξηθά άηνκα πνπ
πξαγκαηηθά πξνζεγγίδνπλ ην θαιφ ρσξίο πξνζήισζε… εθεί ηί γίλεηαη;
-Πξφζεμε. Πξάγκαηη ππάξρνπλ άηνκα ιηγφηεξν επεξεαζκέλα απφ ην
κίαζκα-ηάζε ηνπο ή απφ ηελ ηδηνζπγθξαζία ηνπο θαη άιια πεξηζζφηεξν.
Ώιιά ζρεδφλ θαλέλα δελ είλαη ειεχζεξν απφ απηέο ηηο επηδξάζεηο εθηφο
απφ ηα ειάρηζηα πξαγκαηηθά θσηηζκέλα άηνκα. Έλα ςσξηθφ άηνκν ζε
30
αληζνξξνπία ηείλεη λα πάεη ζην αθξαίν. Οη πεξηγξαθέο πνπ ζα θάλνπκε
φζνλ αθνξά ηηο ηάζεηο θαη ηηο ηδηνζπγθξαζίεο ζα είλαη ηνπ αθξαίνπ γηα
ιφγνπο θαιήο θαηαλφεζεο.
-Έλα ηζνξξνπεκέλν ςσξηθφ άηνκν πψο ζα δξάζεη;
-Ώο πάκε πξψηα ζην αληζφξξνπν ςσξηθφ άηνκν γηαηί έηζη ζα θηάζνπκε
θαιχηεξα θαη ζην πην ηζνξξνπεκέλν θαη ηνλίδσ ην «πην» ζε ζχγθξηζε κε
ην αθξαίν γηαηί ηέιεηα ηζνξξνπεκέλν θαη ειεχζεξν επηδξάζεσλ φπσο
είπα δελ ππάξρεη παξά κφλν ζηνπο θσηηζκέλνπο.
-Πην δχζθνια θαίλεηαη έλα ηζνξξνπεκέλν άηνκν παξά έλα αληζφξξνπν.
Σν αληζφξξνπν θαίλεηαη πην εχθνια.
-Ναη, γηα ηνλ παξαηεξεηή ην αληζφξξνπν άηνκν θαίλεηαη πην εχθνια.
Ώιιά γηα καο ηνπο ίδηνπο ε ειαθξά καο αληζνξξνπία γίλεηαη πην δχζθνια
αληηιεπηή.
-Ναη, πην δχζθνια βιέπνπκε κηα κηθξή καο πιάλε.
-Ναη ζπκβαίλεη θαη απηφ αιιά επίζεο ζπκβαίλεη φηη φζν πην αληζφξξνπνη
είκαζηε εκείο ηφζν πην εχθνια γίλεηαη αληηιεπηφ απφ ηνπο άιινπο αιιά
ηφζν πην δχζθνια γίλεηαη αληηιεπηφ απφ καο. Γηαηί φληαο αληζφξξνπνη
ράλνπκε θαη ηε δπλαηφηεηα λα παξαηεξήζνπκε ηνλ εαπηφ καο. Ώο κελ
μερλάκε φηη ηελ πιάλε ησλ άιισλ ηε βιέπνπκε πην εχθνια ελψ ηε δηθή
καο πην δχζθνια.
1.11 Η ςσξηθή πιάλε ηνπ Νάηξνπκ Μνπξηάηηθνπκ ζηελ νηθνγέλεηα
θαη ζηε ζπληξνθηθή ζρέζε
Ώο γίλσ πην ζπγθεθξηκέλνο κε ηδηνζπγθξαζηαθά παξαδείγκαηα. Ώο
πάξνπκε έλα εζσζηξεθέο-ςσξηθφ άηνκν ηχπνπ Νάηξνπκ Μνπξηάηηθνπκ.
Έρεη ηελ έληνλε ηάζε λα πηζηεχεη απόιπηα ζε ηδενινγίεο θαη ζε αξρέο θαη
γη απηφ ράλεη ηε δπλαηφηεηα πξψηνλ λα κπνξεί λα θξίλεη ηνπο αλζξψπνπο
από ηηο πξάμεηο ηνπο θαη όρη από ηηο δηαθεξύμεηο ηνπο θαη δεχηεξνλ ράλεη
ηε δπλαηφηεηα λα είλαη πην επέιηθην θαη ιηγφηεξν απζηεξφ κε ηνλ εαπηφ
ηνπ. Γη απηφ ηείλεη λα είλαη πνιχ απζηεξφ κε ηνλ εαπηφ ηνπ θαη κε ηνπο
γχξσ ηνπ, πξνζπαζεί έληνλα λα είλαη εληάμεη κε ηηο εζηθέο ηνπ αξρέο θαη
έηζη αγρψλεηαη, έρεη ελνρέο, έρεη λεχξα θαη λεπξηθνχο πνλνθεθάινπο.
31
Βπεηδή έρεη ππεξέληαζε θέξεηαη άζρεκα ζην παηδί ηνπ, ζην ζχληξνθν
ηνπ, ζηνπο γνλείο ηνπ θαη κεηά λνηψζεη άζρεκα γη απηφ θαη μαλαθέξεηαη
άζρεκα, θνθ. Έηζη δεκηνπξγείηαη έλαο θαχινο θχθινο δπζηπρίαο ςπρηθήο
θαη αζζέλεηαο ζσκαηηθήο. Βπηπιένλ ιφγσ απηήο ηεο ηδενινγηθήο
πξνζθφιιεζεο γίλεηαη ην εχθνιν ζχκα ησλ δηαζηξνθηθψλ ή ησλ
εμσζηξεθψλ.
-Ώπηφ ην παξάδεηγκα ηψξα αθνξά έλα
Μνπξηάηηθνπκ άηνκν ή έλα ηζνξξνπεκέλν;
αληζφξξνπν Νάηξνπκ
-Γηαηί κπεξδεχεζαη ηφζν; Ξεθαζάξηζε ζην κπαιφ ζνπ φηη φηαλ έλα
νπνηνδήπνηε άηνκν δελ είλαη θσηηζκέλν, ηφηε επεξεάδεηαη απφ ηηο ηάζεηο
ηνπ θαη ηελ ηδηνζπγθξαζία ηνπ θαη είλαη εμ νξηζκνχ αληζφξξνπν. Σέξκα
θαη ηειείσζε! Σψξα αλάινγα κε ην βαζκφ ηεο αληζνξξνπίαο ηνπ είλαη θαη
ε έθηαζε ηεο πιάλεο ηνπ θαη ηεο αζζέλεηαο ηνπ. Καη γηα λα ζην πσ
επζέσο γηαηί απφ φηη θαηαιαβαίλσ ςάρλεζαη γηα ηνλ εαπηφ ζνπ ζα ζνπ
πσ ην εμήο: Καη εζχ θαη εγψ παξόηη γλσξίδνπκε ηηο ηάζεηο θαη ηηο
ηδηνζπγθξαζίεο πνιύ θαιά, δελ ζεκαίλεη όηη ηηο έρνπκε μεπεξάζεη θαη φηη
δελ επεξεαδφκαζηε απφ απηέο. Αελ είκαζηε ηζνξξνπεκέλνη κε ηελ
νπζηαζηηθή έλλνηα ηνπ φξνπ.
Ώο πάκε ινηπφλ ζην παξάδεηγκα ελφο αηφκνπ Νάηξνπκ Μνπξηάηηθνπκ.
Πάξε κηα θνπέια 25 ρξφλσλ. Γλσξίδεη έλαλ εμσζηξεθή «γθνκεληάξε»
ηχπν πρ Μεληνξίλνπκ ν νπνίνο ηεο πνπιάεη αγάπε θαη ζπλαίζζεκα θαη
ηελ θάλεη λα ηνλ εξσηεπηεί θαη απηφο «ηελ πεδάεη» ζσκαηηθά θαη ςπρηθά
θαη ηελ εμεπηειίδεη θαη ηελ θαηαξξαθψλεη θαη απηή δελ κπνξεί «λα κελ
ηνλ αγαπάεη». Γηαηί έρεη θνιιήζεη ζε θάπνηα ςσξηθά δηαλνεηηθά πξφηππα
απηήο ηεο θνηλσλίαο ηνπ ηχπνπ ηεο «αηψληαο αγάπεο». Σνπ ηχπνπ «κηα
θνξά αγάπεζα ζηε δσή κνπ θαη ε αγλή κνπ αγάπε ζα είλαη κέρξη ηέινπο»
θαη ηνπ ηχπνπ «επεηδή αγαπψ, ζπγρσξψ».
Καη βέβαηα απηφο εθκεηαιιεχεηαη απηά ηα εζσζηξεθή «θνπηάθηα» ηνπ
κπαινχ ηεο θαη δεηά ππνθξηηηθά «ζπγλψκε» θαη ηελ ηνπκπάξεη θαη πάιη
«θηνπ θη απ‟ ηελ αξρή». Έηζη απηή απνκαθξχλεηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν
απφ ηελ ηζνξξνπία θαη φιν θαη πεξηζζφηεξν βνπηάεη ζηελ πιάλε, ζηε
δπζηπρία θαη ζηελ αζζέλεηα.
32
Σν ίδην κπνξεί λα πάζεη θαη ζηελ νηθνγελεηαθή ηεο ζρέζε. Να έρεη κηα
κάλα Λάρεζηο ππνθξηηηθή θαη θπξηαξρηθή πνπ λα ηελ θάλεη φηη ζέιεη. Να
έρεη έλαλ παηέξα Ώξζέληθνπκ πνπ λα ηε βαζαλίδεη, λα ηεο δεκηνπξγεί
ελνρέο, λα κελ ηελ αθήλεη λα ραξεί ηε ζεμνπαιηθφηεηα ηεο, λα κελ
κπνξεί λα δηαζθεδάζεη, θιπ. Ή λα γίλεη ην ζχκα ελφο δηαζηξνθηθνχ ηεξέα
πνπ κε πξφζρεκα ηελ πίζηε λα ηελ θάλεη φηη ζέιεη. Ή λα γίλεη ην ζχκα
ελφο δηαζηξνθηθνχ πνιηηηθνχ ή ην ζχκα ελφο δηαζηξνθηθνχ εξγνδφηε.
1.12 Η ςσξηθή πιάλε ηνπ Νάηξνπκ Μνπξηάηηθνπκ ζηελ εξγαζία
Σν Νάηξνπκ Μνπξηάηηθνπκ ζηελ εξγαζία ηνπ είλαη πάξα πνιχ θηιφηηκν.
Σν ίδην θαη ν Φψζθνξνο ιφγσ ςσξηθψλ αξρψλ. Ώπηνί είλαη νη δχν
δεκφζηνη ππάιιεινη πνπ βξίζθνπλ ην κπειά ηνπο(γέιηα).
-Σψξα κνπ ζχκηζεο κηα θίιε κνπ πνπ είλαη έηζη θαη είλαη δεκφζηνο
ππάιιεινο. Θπκάζαη πνπ ζπδεηνχζακε γη απηήλ;
-Ναη ζπκάκαη θαη είλαη θαη σξαίν παξάδεηγκα γηα ζπδήηεζε. Σφηε αιιά
αθφκε θαη ηψξα, πξνζπαζεί απηή σο «έλαο θνχθνο» λα «θέξεη κφλε ηεο
ηελ Άλνημε». Καη κάιηζηα ζε έλα Βιιεληθφ δεκφζην ην νπνίν είλαη
κπνπξδέιν. Καη κάιηζηα ε ππεξεζία ηεο είλαη δχζθνιε γηαηί αθνξά
κεγάια ρξεκαηηθά πνζά θαη πξφζηηκα θαη κεγάια ζπκθέξνληα. Δ θίιε
ζνπ ινηπφλ πξνζπαζνχζε θφληξα ζε απηά ηα ζπκθέξνληα θαη θφληξα
ζηελ θαηεζηεκέλε ινγηθή λα αιιάμεη ηα πξάγκαηα ζε θαηεχζπλζε πην
εζηθή θαη πην δίθαηα. Έηζη γηλφηαλ ζχκα θαη θάπνησλ επηηήδεησλ
επηρεηξεκαηηψλ πνπ ηελ έβιεπαλ φηη ηνπο ιππφηαλ λα ηνπο βάιεη
πξφζηηκν παξά ηηο εκθαλείο παξαβηάζεηο θαη κέζα απφ «θιαςνχξα» ηελ
ηνπκπάξαλε.
Αελ ακθηβάιισ φηη θάπνηνη πξαγκαηηθά είραλ πξφβιεκα θαη ρξεηαδφηαλ
εθεί θαηαλφεζε αιιά πνιινί άιινη εθκεηαιιεπφληνπζαλ ηηο αξρέο ηεο,
ηελ θαινζχλε ηεο ή – πξφζεμε! - θαη ηε δεηιία ηεο. Έηζη θηλδχλεπε λα
ράζεη ηε ζέζε ηεο ή αθφκε θαη λα βξεζεί θαη ζηε θπιαθή. Αελ μέξσ αλ
ζπκάζαη πνπ θηλδχλεπε λα αξξσζηήζεη απφ ην θνβεξφ άγρνο ηεο λα είλαη
εληάμεη θαη ζηε δνπιεηά ηεο αιιά θαη κε ηε ζπλείδεζε ηεο.
33
-Μηαο θαη θέξλεηο έλα παξάδεηγκα πνπ μέξνπκε θαη νη δπφ πνιχ θαιά
αθνχ είλαη θνιιεηή καο θίιε… θνίηαμε λα δεηο… ε αληζνξξνπία ηεο δελ
ήηαλ φηη πξνζπαζνχζε λα θάλεη ηε δνπιεηά ηεο αιιά ήηαλ γηαηί φια απηά
ήηαλ πάλσ απφ ηηο δπλάκεηο ηεο. Ανχιεπε πεξηζζφηεξν απφ φηη
κπνξνχζε.
-Μα αθξηβψο απηή είλαη ε ςσξηθή πιάλε, απηή είλαη ε αληζνξξνπία.
Εζνξξνπία είλαη, ζην κεξίδην πνπ ζνπ αλαινγεί, λα θάλεηο θαηά ην
δπλαηόλ, ζσζηά ηε δνπιεηά ζνπ… αιιά ζην κεξίδην θαη ζηηο δπλάκεηο
πνπ έρεηο. ΋ηαλ δελ βιέπεηο πνην είλαη ην κεξίδην επζχλεο ζνπ, φηαλ δελ
βιέπεηο ηη ζνπ αλαινγεί θαη παο λα ζψζεηο ηνλ θφζκν, λα γίλεηο Μεζζίαο,
απηή αθξηβψο είλαη ε εζσζηξεθήο πιάλε. Ο κεζζηαληζκφο είλαη ηππηθή
ςσξηθή πιάλε. Να πνπ είλαη ην δπζδηάθξηην. Ο ςσξηθφο εγσηζκφο είλαη
δπζδηάθξηηνο.
1.13 Οη ζπκβαηηθέο «αξρέο» θαη ην ζπκβαηηθό «θαιό» είλαη όρεκα
θαη όρη απηνζθνπόο
-Βγψ φκσο αλαξσηηέκαη ην εμήο: Ώθνχ απηά ηα ςσξηθά ζηνηρεία, νη
αξρέο, νη αμίεο, ε ηδενινγία είλαη πξάγκαηα πνπ ζε εμειίζζνπλ ζαλ
άηνκν…
-Μπνξνχλ λα ζε εμειίμνπλ αλ είλαη ηζνξξνπεκέλα αιιά κέρξη έλα φξην.
Βίλαη ζαλ έλα ζθάθνο πνπ ζε πάεη κέρξη έλα φξην. Ώπφ εθεί θαη πέξα
πξέπεη λα πάξεηο πην κεγάιν ζθάθνο.
-Γηα λα θηάζεηο φκσο εθεί ζην πξψην βήκα πξέπεη λα πάξεηο απηφ ην
ζθάθνο.
-΋ρη απαξαίηεηα! Σν εζσζηξεθέο άηνκν έρεη απηνχ ηνπ είδνπο ην
ζθάθνο. Σν ζθάθνο ηνπ λα θάλεη θαιέο πξάμεηο, λα είλαη θηιφηηκν,
εξγαηηθφ, επγεληθφ, ξνκαληηθφ… αιιά φια απηά είλαη ην ζπκβαηηθά
«θαιφ». Οη ζπκβαηηθέο εζηθέο αξρέο.
-Αελ είλαη φκσο απηφ κηα κνξθή ςπρηθήο εμέιημεο;
-Ναη είλαη αιιά σο έλα ζεκείν. Ώληίζηνηρα ππάξρεη ην ζπθσηηθφ
ζπκβαηηθά θαιφ. Αειαδή λα εμειίζζεηαη ςπρηθά σο έλα ζεκείν έλα
εμσζηξεθέο άηνκν κε ην λα είλαη ζρεηηθά ηζνξξνπεκέλν ζην λα ραξεί ηηο
34
ραξέο ηεο θχζεο θαη ηεο δσήο, κε ην λα είλαη απιφρεξν, κε ην λα κνηξάδεη
ραξά, κε ην λα κελ ςεηξίδεη ηα πξάγκαηα θαη ηηο ζηελνρψξηεο, κε ην λα
είλαη έλαο ηζνξξνπεκέλνο γιεληδέο «Γνξκπάο».
Ώληίζηνηρα ζα κπνξνχζε αθφκα θαη έλα ζρεηηθά ηζνξξνπεκέλν
δηαζηξνθηθφ-ζπθηιηηηθφ άηνκν λα εμειηρζεί ςπρηθά γηαηί επηδηψθνληαο ηε
δχλακε θαη ηελ θπξηαξρία λα δηαπηζηψζεη θάπνηα ζηηγκή φηη δελ είλαη
απηά ηα πην ζεκαληηθά ζηε δσή θαη φληαο δπλαηφ άηνκν λα βνεζήζεη ηνλ
εαπηφ ηνπ θαη ηνπο γχξσ ηνπ λα επηβηψζνπλ θαη λα πάλε θαιχηεξα. ΢ην
ιέσ απηφ γηα λα κελ πέζνπκε ζηε ζπλήζε πιάλε πνπ ιέεη φηη απαξαίηεηα
ε εζσζηξεθήο-ςσξηθή ηάζε είλαη ζψλεη θαη θαιά θαιχηεξε απφ ηελ
εμσζηξεθή-ζπθσηηθή θαη ηε ζπθηιηηηθή-δηαζηξνθηθή.
Βπνκέλσο κηα ζρεηηθά ηζνξξνπεκέλε ηάζε-κίαζκα είηε εζσζηξεθήο, είηε
εμσζηξεθήο, είηε δηαζηξνθηθή κπνξεί λα νδεγήζεη πξνο κηα ςπρηθή
εμέιημε, αιιά φρη απαξαίηεηα. Βμαξηάηαη απφ ην δξφκν πνπ ζα πάξεη θαη
ηελ θαηάιεμε ηεο. Καη πάιη βέβαηα ζα πάεη ην άηνκν κέρξηο ελφο
ζεκείνπ. ΋ρη παξαπέξα. Γηα λα παο νπζηαζηηθά παξαπέξα ζα πξέπεη λα
βγεηο πάλσ απφ ην ζπκβαηηθά θαιφ θαη θαθφ, πάλσ απφ ην ζπκβαηηθά
εζηθφ.
-Αειαδή ηη θαθφ ζα κπνξνχζε λα πξνθχςεη απφ ηηο ςσξηθέο αξρέο;
-Θα κπνξνχζαλ λα ζε πάλε θαη ρνληξά πξνο ηα θάησ. Πρ έλαο ςσξηθφο
Ανλ Κηρψηεο πνπ πξνζπαζεί λα είλαη θαιφο θαη ξνκαληηθφο θαη κε αξρέο
κπνξεί λα θαηαιήμεη ζηε θπιαθή ιφγσ ηεο άδηθεο δηθαηνζχλεο θαη ηφηε
λα πεη: «Ώτ ζηρηίξ! Σί θαηάιαβα πνπ ήκνπλα θαιφο ζηε δσή κνπ; Βγψ
απφ δσ θαη πέξα ζα γίλσ ζθιεξφο, ζα παηήζσ επί πησκάησλ, ζα γίλσ
θαθφο!» Ώπηφ πνπ ιέεη θαη ν Φψζθνξνο φηαλ ηαιαηπσξεζεί αλ θαη
ηειηθά δελ ην θάλεη γηαηί δελ ηνπ βγαίλεη θάηη ηέηνην. Σαιαηπσξείηαη
φκσο θαη βγάδεη λεπξνθπηηθά.
-Ώπηή είλαη φκσο κηα πεξίπησζε. Αελ είλαη απαξαίηεην λα εμειηρζνχλ
έηζη ηα πξάγκαηα.
-Ναη, ππάξρεη πξάγκαηη θαη ε άιιε πεξίπησζε. Αειαδή λα
ζπλεηδεηνπνηήζεη ν εζσζηξεθήο ή αθφκα θαη ν εμσζηξεθήο θαη ν
35
δηαζηξνθηθφο φηη είλαη ζε πιάλε θαη λα πάξνπλ έλα άιιν, θαιχηεξν
ζθάθνο πνπ είλαη πάλσ απφ ηηο ηδηνζπγθξαζίεο θαη ηα κηάζκαηα, πάλσ
απφ ην ζπκβαηηθφ θαιφ θαη ζπκβαηηθφ εζηθφ θαη έηζη λα μεθχγνπλ. Καη
εθεί φηαλ βγεηο αξθεηά πάλσ απφ ηηο ηδηνζπγθξαζίεο γίλεηαη απηφ πνπ
έρσ πεη επαλεηιεκκέλα ζηηο δηαιέμεηο καο: ΋ηη έρεηο κεγαιχηεξε
δπλαηφηεηα δξάζεο, κεγαιχηεξε ειεπζεξία θηλήζεσλ.
1.14 Η ηδηνζπγθξαζία είλαη έλαο αλειεύζεξνο ηξόπνο ζθέςεο θαη
δξάζεο
Έλαο απφ ηνπο νξηζκνχο πνπ ζαο είρα δψζεη γηα ηελ ηδηνζπγθξαζία ήηαλ
φηη ηδηνζπγθξαζία είλαη ν πεξηνξηζκέλνο, ν αλειεύζεξνο, ν αλαγθαζηηθόο,
ν θνξκαξηζκέλνο, ν ζπκβαηηθόο ηξόπνο ζθέςεο θαη δξάζεο. Δ δξάζε κε
βάζε έλα θνπηάθη ηνπ κπαινχ πνπ ζε βάδεη ζε έλα ζπγθεθξηκέλν ινχθη.
Καη ελψ ε δσή ζνπ θέξλεη άπεηξεο θαηαζηάζεηο θαη ζα πξέπεη λα έρεηο
ηελ ειεπζεξία λα δξάζεηο κε άπεηξνπο ηξφπνπο, απηφ ην ινχθη ηνπ
κπαινχ ζε θάλεη λα δξαο κφλν ζε κία ζπγθεθξηκέλε θαηεχζπλζε.
Πρ ην ςσξηθφ παηδί πνπ ηαιαηπσξείηαη γηαηί ε ςσξηθή κάλα ηνπ, ηνπ είπε
«φζν θαη λα ζε βαξάλε ζην ζρνιείν εζχ λα κε ζεθψζεηο πνηέ ρέξη γηαηί
απηφ δελ είλαη επγεληθφ». Β δελ έρεη ην παηδί απηφ ηε δπλαηφηεηα λα
δξάζεη πνηθηινηξφπσο θαη λα επηβηψζεη.
-΋ρη, δελ ηελ έρεη.
-Βλψ αλ βγεη πάλσ απφ ην ζπκβαηηθά θαιφ κπνξεί λα ζεθψζεη θαη ην
ρέξη άκα ρξεηαζηεί. Βδψ ν Υξηζηφο ν ίδηνο πνπ έιεγε «άκα ζε ξαπίζεη
θάπνηνο ζην έλα κάγνπιν πξφηεηλε θαη ην άιιν» ζήθσζε θαη ην
θξαγγέιην θάπνηα ζηηγκή θαη πέηαμε ηνπο εκπφξνπο έμσ απφ ην λαφ. Ή
εθεί πνπ έιεγε «Θεέ κνπ ζπγρψξεζε ηνπο δελ μέξνπλ ηη θάλνπλ» ηελ ψξα
πνπ ηνλ ζηαχξσλαλ, ζε θάπνηεο πξνεγνχκελεο ζηηγκέο ζθπιφβξηζε ηνπο
Γξακκαηείο θαη ηνπο Φαξηζαίνπο ιέγνληαο ηνπο «γελλήκαηα ερηδλψλ».
Αελ ην έπαημε «ΐνχδαο» ζην ζηπι «εξεκία, ραιάξσζε, εγψ κφλν
επγεληθά ιφγηα ιέσ». Ώπηή είλαη ινηπφλ ε εζσζηξεθήο-ςσξηθή πιάλε,
δειαδή ην λα είζαη ζπκβαηηθά κνλφπιεπξνο.
36
1.15 «Με δξάζε»
-Να ζνπ πσ θάηη. Θπκήζεθα κηα θξάζε ηνπ Καζηαλέηα πνπ έιεγε φηη «ν
θαιφο πνιεκηζηήο δελ αθήλεη ίρλε». Πεξλάεη θαη δελ αθήλεη ίρλε.
Φεχγεη. Ώπηφ είλαη γεγνλφο.
-Ώπηφ πνπ είπεο ηαηξηάδεη κε ηε «κε δξάζε» ή ηελ «ειάρηζηε δπλαηή
δξάζε» ηνπ Γελ. Οξηζκέλεο θνξέο αλαθέξεηαη θαη ζαλ «κεδεληθή
δξάζε» κε ηελ έλλνηα ηεο κηθξφηεξεο δπλαηήο, γηαηί κεδεληθή δξάζε ζηα
πιαίζηα ηνπ Κφζκνπ ηεο Απαδηθφηεηαο δελ ππάξρεη.
-Ναη, απηά ηα δχν είλαη ζηελ ίδηα ινγηθή. Ο θαιφο πνιεκηζηήο δελ αθήλεη
ίρλε γηαηί δελ κπαίλεη ν εγσηζκφο ηνπ ζηε κέζε. Αξα ρσξίο εγσηζκφ.
-Ώθξηβψο. Πάεη «κε ην πνηάκη» ζηε δξάζε ηνπ. Αελ πξνζθνιιάηαη.
-Ναη, απηφ. Ώπηφ είλαη πνιχ ζεκαληηθφ.
-Καη ηφηε ε Φχζε, νη ΢πκπαληηθνί Νφκνη ζνπ δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα λα
δξάζεηο κε δηάθνξνπο θαη πνηθίινπο ηξφπνπο.
-Ναη, είλαη πην απνηειεζκαηηθή θαη πην αλνηθηή κηα ηέηνηα δξάζε. ΋λησο.
-Γη απηφ ζνπ ιέσ φηη ζην πξνεγνχκελν παξάδεηγκα ηνπ ςσξηθνχ παηδηνχ
αλ κπνξνχζε λα παξέκβεη ν πην ζπθσηηθφο πρ παηέξαο ηνπ θαη λα ην
πείζεη λα βγεη απφ απηφ ην ςσξηθφ ινχθη ηεο αλαγθαζηηθήο «κε βίαο» ζα
κπνξνχζε λα αληηδξάζεη θαη κε κεξηθέο ζθαιηάξεο θαη λα ηζνξξνπήζεη ε
θαηάζηαζε. Ώθφκε-αθφκε θαη ρσξίο ζθαιηάξεο, κε ην λα θάλεη έλα θιηθ
ζην κπαιφ ηνπ θαη λα αιιάμεη ην θνπηάθη πνπ έρεη κέζα ηνπ ιέγνληαο
κέζα ηνπ «άκα ρξεηαζηεί ζα ηνλ πιαθψζσ ηνλ άιιν» ακέζσο-ακέζσο
ελεξγεηαθά δηψρλεη απφ πάλσ ηνπ θαηαζηάζεηο, παχεη λα έιθεη ηνπο
ζπθηιηηηθνχο. Παχεη λα δίλεη ηελ αίζζεζε ζηνπο ζπθηιηηηθνχο φηη «απηφο
θαιφο καιάθαο είλαη, πάκε λα ηνλ πεηξάμνπκε». Ώπηή ε αιιαγή κέζα ηνπ
δελ έιθεη πιένλ ηηο πξνεγνχκελεο δξάζεηο.
1.16 Ο θαύινο θύθινο ηεο δξάζεο θαη ηεο αληίδξαζεο
Πνιιέο θνξέο θαη έλα θιηθ λα θάλεηο κέζα ζνπ αιιάδνπλ θαη έμσ πνιιά
πξάγκαηα. Ώπηφο είλαη θαη έλαο πην πξνρσξεκέλνο ηξφπνο εμέιημεο. Ο
ζπλήζεο ηξφπνο λα εμειηρζείο, ν πξσηφγνλνο ηξφπνο ζα έιεγα θαη ν πην
37
ζπλεζηζκέλνο είλαη λα ηξσο ζθαιηάξεο θαη λα καζαίλεηο απφ ηα
παζήκαηα ζνπ(γέιηα). Ώιιά ν εμειηγκέλνο ηξφπνο είλαη λα θάλεηο ην
«θιηθ» ζηε ζθέςε, ζε πξψηκε θάζε γηα λα κελ πσ ζηελ πξφζεζε. Πξψηα
έξρεηαη ε πξφζεζε, κεηά ε ζθέςε, κεηά ην ζπλαίζζεκα θαη ηειεπηαία
έξρεηαη ε ζπκπεξηθνξά, ε δξάζε.
Σν λα θάλεηο αιιαγή ζηε δξάζε είλαη έλαο πξσηφγνλνο ηξφπνο αιιά
ηέινο πάλησλ έρεη θαη ηελ αμία ηνπ. Ώλ φκσο πξνιάβεηο ηα πξάγκαηα θαη
ηα αιιάμεηο, ηα δηνξζψζεηο ζηε θάζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο έρεηο πξνιάβεη
πνιιά. Ώλ επηπιένλ ηα πξνιάβεηο ζηε ζθέςε γιπηψλεηο αθφκα
πεξηζζφηεξα. Πξν-ιακβάλεηο. Καη ηέινο, αλ ηα πξνιάβεηο ζηε θάζε ηεο
πξόζεζεο ηφηε έρεηο παξέκβεη ζηε ξίδα, ζηελ αξρή, «ελ ηε γελέζεη».
Λέσ έλα παξάδεηγκα: Με βξίδεη θάπνηνο. Ώλ είκαη πξσηφγνλνο απηφ ζα
κνπ ζίμεη ηνλ εγσηζκφ κνπ. Ση ζεκαίλεη απηφ; Με πείξαμε θαη‟ επζείαλ
ζηε ξίδα, ζηε ζπθσηηθή εγσηζηηθή πξφζεζε ηνπ «κάγθα». Ώκέζσοακέζσο ζα αθνινπζήζεη ε ζθέςε: «Σνλ αιήηε κε έβξηζε! Με έθαλε
ξεδίιη ζηνλ θφζκν!». Οπφηε αθνινπζεί κνηξαία ην ζπλαίζζεκα ηνπ
ζπκνχ «Θα δεηο ηη ζα ζνπ θάλσ αιήηε!» Καη κνηξαία αθνινπζεί ε
ζπθσηηθή ζπκπεξηθνξά, ε δξάζε θαη ηνλ πιαθψλσ ζην μχιν.
Ώλαπφθεπθηα αθνινπζεί ε αληίδξαζε ηνπ άιινπ θαη κε θιείλεη ζηε
θπιαθή. Καη κεηά άιιεο δξάζεηο γηαηί ιέσ κέζα κνπ θαη έμσ κνπ:
«Άηηκε, θαθνχξγα θνηλσλία! Θα ζαο θάσ φινπο, ζα εθδηθεζψ», θνθ. Καη
έηζη «θπξίεο θαη θχξηνη θαη αγαπεκέλα κνπ παηδηά αξρίδεη ε παξάζηαζε
καο», φπσο έιεγε ν Καξαγθηφδεο, δειαδή αξρίδεη ν θαχινο θχθινο ηεο
δξάζεο θαη ηεο αληίδξαζεο.
΢ε φζν πην πξψηκε θάζε ζηακαηήζσ απηφ ην θαχιν θχθιν ηφζν
κηθξφηεξεο επηπηψζεηο ζα έρεη πάλσ κνπ. Με παξφκνην εμειηγκέλν ηξφπν
δξα θαη ε Οκνηνπαζεηηθή. Δ Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή ζαλ ζεξαπεπηηθφ
ζχζηεκα επηδξά ζηε θάζε ησλ αλαηνκηθψλ ή ηζηνινγηθψλ αιινηψζεσλ ή
έζησ ζηε θάζε ηεο βηνρεκείαο ή ζηε θάζε ηεο θπζηνινγίαο ζηελ
θαιχηεξε πεξίπησζε. Αελ πηάλεη ηε δηαηαξαρή ζην πξψηκν ζηάδην ηεο
ελεξγεηαθήο δηαηαξαρήο πξηλ απηή θαηέβεη ζην ζψκα φπσο θάλεη ε
38
Οκνηνπαζεηηθή ή ν ΐεινληζκφο πνπ είλαη ελεξγεηαθέο ζεξαπείεο. Γη απηφ
θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο Ώιινπαζεηηθήο είλαη επηθαλεηαθά θαη
πξφζθαηξα αθξηβψο επεηδή ζπληζηνχλ νπζηαζηηθά ζπκπησκαηηθή
θαηαζηνιή θαη φρη αηηηνινγηθή, ξηδηθή ζεξαπεία.
1.17 Δίλαη ν ςσξηθόο πην «θαιόο»;
-Ώο πάκε ιίγν ζηα ςσξηθά άηνκα. Σν λα παξέκβεηο θάλνληαο «θιηθ» ζηε
ζθέςε απηφ λνκίδσ φηη δελ είλαη εχθνιν, είλαη πνιχ δχζθνιν. Ο ςσξηθφο
λνκίδσ φηη ζαλ ηάζε έρεη πξαγκαηηθά ηε δπλαηφηεηα λα εμειηρζεί. Θα
κνπ πεηο θάζε άηνκν έρεη απηή ηε δπλαηφηεηα. Αελ είλαη φκσο πην θνληά
ν ςσξηθφο ζην λα εμειηρζεί ζε ζρέζε κε ηα άηνκα ηα ζπθσηηθά ή ηα
ζπθηιηηηθά;
-Κνίηαμε. Βίλαη έλα ζέκα πνπ ην έρνπκε ζπδεηήζεη πνιιέο θνξέο θαη δελ
είλαη θαη εχθνιε ε απάληεζε ηνπ γηαηί έρεη πνιιέο νπηηθέο γσλίεο κε ηηο
νπνίεο κπνξεί λα ηδσζεί. Ώπηφ πνπ θπξίσο κε πξνβιεκαηίδεη φηαλ ην
ζπδεηάκε θαη ηδηαίηεξα ζηα καζήκαηα πνπ ζαο έθαλα είλαη λα κελ δνζεί
ε απφιπηε εληχπσζε φηη πρ ν ςσξηθφο είλαη ν «θαιφο», ν ζπθσηηθφο
είλαη ην «ξεκάιη» θαη ν ζπθηιηηηθφο είλαη ν «αλψκαινο», ν
«δηεζηξακκέλνο».
Τπάξρεη ζίγνπξα κηα δηαθνξεηηθή βάζε ζηνλ θαζέλα αιιά ην πσο ζα
παηρηνχλ ηα πξάγκαηα ζηνλ θαζέλα δελ είλαη θάηη ην δεδνκέλν. Πρ έλα
πνιχ ςσξηθφ άηνκν πνπ ζεσξεηηθά είλαη ιηγφηεξν επηβαξπκέλν
κηαζκαηηθά κπνξεί λα γίλεη ζχκα θαη απηή ηνπ ε ζπκαηνπνίεζε λα ηνλ
πάεη πνιχ πίζσ ζαλ εμέιημε. Δ ςσξηθή ηνπ δειαδή ηάζε λα ηνπ γίλεη ν
βξαρλάο ηνπ, λα ηνλ νδεγήζεη ζηε δπζηπρία θαη λα ηνλ απνκαθξχλεη απφ
ηελ ςπρηθή εμέιημε θαη απφ ην Θεφ.
Πρ πνιινί ςσξηθνί πνπ πξνζπάζεζαλ «λα αγηάζνπλ», δειαδή λα
θηάζνπλ ςειά ςπρηθά ηειηθά ηνπο βγήθε ε αιαδνλεία ζηε κέζε θαη
άξρηζαλ λα γίλνληαη αιαδνληθνί θαη ηειηθά ζπθηιηηηθνί. Δ αληζνξξνπία
ηνπ ελφο κηάζκαηνο κπνξεί λα νδεγήζεη ζε έλα άιιν. Γη απηφ ιέσ φηη ζε
γεληθέο γξακκέο αλ ην δνχκε θαη νληνινγηθά, δειαδή πσο μεθίλεζαλ ηα
39
πξάγκαηα, ε εζσζηξεθήο-ςσξηθή ηάζε επεηδή είλαη πην πξσηνγελήο είλαη
θαη ιηγφηεξν βεβαξεκέλε θαη γη απηφ ζπληζηά κηθξφηεξε δηαζηξνθή.
Μεηά έξρεηαη ε εμσζηξεθήο-ζπθσηηθή ηάζε θαη κεηά ε ζπθηιηηηθήδηαζηξνθηθή. Ώιιά ην ςσξηθφ κίαζκα θαη ε ςσξηθή πιάλε είλαη θαη ε
πην δχζθνιε λα απνβιεζεί γηαηί είλαη θαη ε πην δχζθνιε ζην λα ηελ
αλαγλσξίζεηο.
-Ώπηφ είλαη ην δχζθνιν. Αελ ηελ βιέπεηο.
-Ναη, αθξηβψο γηαηί έρεηο ηελ ςεπδαίζζεζε ηνπ «είκαη θαιφο άλζξσπνο»
θαη γη απηφ επαλαπαχεζαη πνιιέο θνξέο.
-Ναη, ζέισ ιίγν λα επηκείλνπκε ζε απηφ. ΋λησο θάπνην ςσξηθφ άηνκν ζα
επέκελε ζην «Μα είλαη δπλαηφλ! Βγψ ζέισ ην θαιφ! Σί κνπ ιεο δειαδή;
Μνπ ιεο λα κελ ζέισ ην θαιφ; Ώθνχ απηφ δελ ζα κε εμειίμεη;»
1.18 Η αξεηή ηεο δηάθξηζεο
-Βγψ δελ είπα λα κελ ζέιεη θάπνηνο ην «θαιφ». Βίπα λα πξάηηεηο ην
ζπκβαηηθά «θαιφ» αιιά λα μέξεηο φηη απηφ ην ζπκβαηηθά «θαιφ» είλαη
θάηη πνπ δελ είλαη ζηαζεξφ θαη πξέπεη λα ην αιιάδεηο κέζα ζνπ. Πρ φηαλ
ήκαζηαλ κηθξά παηδηά ζεσξνχζακε ζαλ «θαιφ» ην λα είκαζηε πάληα
επγεληθνί, λα έρνπκε θνκκέλα ηα λχρηα καο, λα θαζαξίδνπκε ηε κπμνχια
καο κε ην καληειάθη καο, λα δίλνπκε ειεεκνζχλε ζην θησρφ θιπ. Ώλ
φκσο κέλακε κφλν ζε απηά θαη δελ θηάλακε ζηε δηάθξηζε πεξηπηψζεσλ
δελ ζα ήκαζηαλ πξνβιεκαηηθνί ζήκεξα ζε κηα δηαζηξνθηθή θνηλσλία πνπ
ν έλαο πάεη λα θάεη ηνλ άιινλ;
Μα ππάξρνπλ πεξηπηψζεηο πνπ δελ πξέπεη λα είζαη επγεληθφο. Τπάξρνπλ
πεξηπηψζεηο πνπ ν «θησρφο» πνπ δεηάεη ειεεκνζχλε είλαη απαηεψλαο
θιπ. Σν ζέκα είλαη λα κελ είζαη κνλφπιεπξνο, δειαδή πξνζθνιιεκέλνο
ζε κηα γεληθή αξρή ρσξίο έρεηο ηελ ηθαλφηεηα ηεο δηάθξηζεο.
-Αειαδή λα βιέπεηο ηελ θάζε πεξίπησζε μερσξηζηά θαη λα κελ είζαη
πξνζθνιιεκέλνο, λα είζαη ειαζηηθφο.
-Ώλ κείλνπκε κε ηηο αξρέο πνπ καο είραλ πεη κηθξνί πρ «λα θηιάο ην ρέξη
ηνπ παπά», «ν παπάο θαη ν δάζθαινο θαη ν γνληφο ζνπ είλαη θάηη ηεξφ!»,
40
«ηίκα ηνλ παηέξα ζνπ θαη ηε κεηέξα ζνπ» θαη κείλνπκε πξνζθνιιεκέλνη
ζε γεληθέο εμαγγειίεο ηέηνηνπ ηχπνπ ρσξίο δηάθξηζε ηφηε ηε βάςακε.
Γηαηί ν παηέξαο ζνπ κπνξεί λα είλαη έλαο ζηπγλφο εγθιεκαηίαο! Ο παπάο
κπνξεί λα είλαη έλαο ππνθξηηήο δηαζηξνθηθφο απαηεψλαο! Γηαηί πξέπεη λα
ζέβνκαη έλα δάζθαιν πνπ είλαη αρξείνο θαη απάλζξσπνο; Ώπηή είλαη ε
ςσξηθή πιάλε: ε πξνζθόιιεζε ζε γεληθέο εζηθέο αξρέο ρσξίο δηάθξηζε.
1.19 Σα ςσξηθά «πάζε» ηνπ Φώζθνξνπ!
-Να θέξσ έλα παξάδεηγκα πνπ κνπ ήξζε ζην κπαιφ. Πξφθεηηαη γηα ηελ
Άλλα ηελ θφξε ηεο Γέηαο. Σελ μέξεηο, είλαη κηα ηδηνζπγθξαζία ςσξηθή
ζαλ ηδενινγία θαη ζπθσηηθή ζαλ έθθξαζε θαη είλαη Φψζθνξνο
ζπγθεθξηκέλα. Ήηαλ κέινο ηνπ δεθαπεληακεινχο ζπκβνπιίνπ ησλ
καζεηψλ θαη ππνζηήξημε ζηε ζπλέιεπζε ησλ δαζθάισλ φηη ήηαλ
ππεξβνιηθή θαη άδηθε ε ηηκσξία ελφο καζεηή ν νπνίνο ήηαλ αιινδαπφο
θαη «κε πξνλνκηνχρνο». Σφηε, κηα ΐαιεξηάλα θαζεγήηξηα, ηελ
εθδηθήζεθε κε ηνλ εμήο ηξφπν: ηεο άιιαμε ζξαλίν θαη ηελ έβαιε ζηελ
πξψηε ζεηξά κε έλα θνξηηζάθη πνπ είλαη ζρεδφλ θαζπζηεξεκέλν. Έλα
θνξηηζάθη πνπ ζπλέρεηα κηιάεη θαη δελ κπνξείο λα ζπλελλνεζείο εχθνια.
Σν λφεκα ήηαλ φηη: «καο ην παίδεηο δηθεγφξνο ησλ αδπλάησλ, ηφηε θάε
ζηε κάπα ηνπο αδχλαηνπο»!
Καη ε Άλλα αλαγθαζηηθά ην δέρηεθε θαη πξνζπαζεί λα βξεη κηα
ηζνξξνπία κε απηφ ην θνξηηζάθη γηαηί φπσο θάζνληαη καδί ηεο κηιάεη
ζπλέρεηα απηφ ην θνξηηζάθη θαη δελ ηελ αθήλεη λα παξαθνινπζήζεη
θαζφινπ κάζεκα. Σελ ηξαβάεη, ηεο ηξαγνπδάεη θιπ. Σψξα, πψο
ζπκπεξηθέξεηαη ε Άλλα κε βάζεη απηά πνπ ιεο;
1.20 Η θαιύηεξε άκπλα είλαη λα κελ είζαη εθεί!
-Να ζνπ πσ θάηη. ΋πσο είπακε πξηλ κηα αξρή ηνπ Γελ αιιά θαη ηνπ
εζσηεξηθνχ Υξηζηηαληζκνχ είλαη ε «κε πξνζθφιιεζε» θαη ε «κε
δξάζε». Σί ζεκαίλεη «κε δξάζε»; Αελ ζεκαίλεη φηη δελ θάλεηο ηίπνηα.
΢εκαίλεη φηη δελ πξνρσξάο εζχ λα θηηάμεηο ζρέδην θαη λα δψζεηο εζχ
θαηεχζπλζε θαη λα ιχζεηο εζχ ην πξφβιεκα. Πξνζπαζείο λα παξακείλεηο
41
εζηθφο φπσο κπνξείο λα ην αληηιεθζείο ζηελ ςπρηθή θάζε πνπ βξίζθεζαη
θαη αθήλεηο ηε δσή λα δψζεη ηε ιχζε.
-Αειαδή;
-Να ζνπ θέξσ έλα δηθφ κνπ παξάδεηγκα. Πξν εηψλ είρα βξεζεί
αληηκέησπνο κε κηα πξσηνθαλή θαη πνιχ δχζθνιε δηθαζηηθή θαηάζηαζε
κε κηα νκάδα ζπλαδέιθσλ πνπ φρη κφλν κε αδίθεζε θαηάθσξα αιιά κε
θπλεγνχζε θη απφ πάλσ κε κηα βηνκεραλία αγσγψλ θαη κελχζεσλ.
Αηέζεηε ρξήκα, ρξφλν θαη θαλαηηθνχο ςεπδνκάξηπξεο. ΐξηζθφκνπλα ζε
αδηέμνδν. Βίρα δχν ιχζεηο. Δ πξψηε ήηαλ λα νξγαλψζσ θαη εγψ ηελ
επίζεζε κνπ θαη λα κπσ ζηε δηαδηθαζία λα ηνπο θάλσ απηφ, εθείλν, ην
έλα θαη ην άιιν. ΋κσο κε κηα ηέηνηα πξνζπάζεηα κπαίλεηο ζην ινχθη ηνπ
άιινπ, ζηελ πιάλε ηνπ άιινπ. Έξρεηαη ν άιινο λα ζε δείξεη πρ, λνηψζεηο
φηη απεηιείζαη θαη αξρίδεηο θαη θάλεηο ζρέδηα νιφθιεξα αληεπηζέζεσλ θαη
κπαίλεηο ζην παηρλίδη ηνπ άιινπ θαη θάλεηο πεξηζζφηεξα ιάζε.
-΢πκθσλψ.
-Γη απηφ θαη νη θαινί «θαξαηέθα», νη θαινί καρεηέο ηνπ Καξάηε, δελ
θάλνπλ πξψηνη επίζεζε. Ώθήλνπλ ηνλ άιιν λα επηηεζεί θαη ακχλνληαη
εμνπδεηεξψλνληαο ηε δξάζε ηνπ άιινπ. Με ηελ εμνπδεηέξσζε ν άιινο
βξίζθεηαη πιένλ ζε αδχλακε ζέζε θαη κπνξείο πιένλ λα ηνλ
αθηλεηνπνηήζεηο. Πρ ν δάζθαινο ηνπ Καξάηε ζνπ ιέεη φηη φηαλ ν άιινο
ζνπ δίλεη κηα γξνζηά ή κηα θισηζηά δελ πξέπεη «λα βάδεηο ηα ζηήζηα ζνπ
κπξνζηά» ή ηα ρέξηα ζνπ ή ηα πφδηα ζνπ ζε κηα «θαηά κέησπνλ» άκπλα.
Δ φιε άκπλα ζην Καξάηε ζηεξίδεηαη ζην λα εθηξέςεηο ηελ θίλεζε ηνπ
αληηπάινπ κε κία πιάγηα ψζεζε ησλ ρεξηψλ ζνπ ή ησλ πνδηψλ ζνπ πξνο
ην πιάη, πξνο ην θελφ.
Γηαηί ν αληίπαινο ζνπ κπνξεί λα είλαη πάξα πνιχ δπλαηφο θαη αλ βάιεηο
θάζεηα ηα ρέξηα ζνπ ή ηα πφδηα ζνπ εκπφδην ηφηε κπνξεί λα ζνπ ζπάζεη
ην ρέξη ή ην πφδη. Γηαηί λα θνπηνπιήζεηο ην θεθάιη ζνπ ζηνλ ηνίρν; Αελ
ζα ζπάζεη ν ηνίρνο, ην θεθάιη ζνπ ζα ζπάζεη! Βπνκέλσο ή ζα θάλεηο
πίζσ ή ζην πιάη γηα λα απνθχγεηο ην ρηχπεκα ή ζα ην εθηξέςεηο ζε άιιε
θαηεχζπλζε θαη ηελ ψξα πνπ μεζηξαηίδεη λα ηνπ ξίμεηο θαη κηα ζθαιηάξα
ή κηα ζπξσμηά απφ πίζσ θαη λα πέζεη θάησ.
42
Θπκάκαη κάιηζηα φηη ζε κηα ηαηλία Καξάηε θαη κάιηζηα ζην «Καξάηε
Κηλη» είρε γίλεη ε εμήο ζηηρνκπζία κεηαμχ καζεηή θαη δαζθάινπ ε νπνία
εθθξάδεη αθξηβψο ηε θηινζνθία ηνπ Γελ θαη ηεο «κε δξάζεο», ηεο
ειάρηζηεο δπλαηήο δξάζεο: «Αάζθαιε πνηά είλαη ε θαιχηεξε άκπλα;»
«Σν λα κελ είζαη εθεί!»(γέιηα)
Σν «λα κελ είζαη εθεί» έρεη ηελ έλλνηα ηεο πξφιεςεο. Ώλ εζχ
πξνζπαζείο λα είζαη θαη είζαη σο έλα βαζκφ ζπληνληζκέλνο κε ηνπο
΢πκπαληηθνχο Νφκνπο θαη ην Θεφ ζπλήζσο δελ ζνπ έξρνληαη θαη ηέηνηεο
θαηαζηάζεηο γηαηί δελ ηηο έρεηο θαη αλάγθε. Αελ ρξεηάδεηαη λα πάξεηο
ηέηνηα καζήκαηα. Βίλαη απηφ ην παξάδεηγκα πνπ είπακε θαη γηα ην
εζσζηξεθέο παηδάθη φηη αλ δηψμεη απφ κέζα ηνπ ηε δεηιία «κήπσο ηνλ
πιαθψζνπλ» νη άιινη ή αλ δηψμεη ηελ ςσξηθή πιάλε ηνπ «λα είλαη πάληα
επγεληθφο» ρσξίο δηάθξηζε, ηφηε παχεη λα ειθχεη ηνπο ζπθηιηηηθνχο, ηφηε
παχεη λα «είλαη εθεί».
Ώιιά βέβαηα απηφ δελ ζεκαίλεη φηη δελ ζα ζνπ ζπκβνχλ θαηαζηάζεηο.
Βθφζνλ δεηο ζηε Γε ζα ζνπ ζπκβνχλ δηάθνξα. Αελ ππάξρεη πεξίπησζε!
Ώλ φκσο φηαλ ζνπ ζπκβεί θάηη πηνζεηήζεηο ηε ζηάζε ηεο «κε δξάζεο»
εμνπδεηεξψλεηο θαη ηε ζπγθεθξηκέλε θαηάζηαζε θαη ηηο ζπλέπεηεο ηεο.
Ώλ φκσο δελ δξάζεηο έηζη ηφηε πεξηπιέθεηαη ζπλήζσο ε θαηάζηαζε. Καη
ε κία ιάζνο δξάζε θέξλεη ηελ άιιε θαη ηφηε πηάλεζαη ζηνλ ηζηφ ηεο
Μάγηα αθφκε πεξηζζφηεξν. Βγψ ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε πνπ
αληηκεηψπηδα απείρα απφ θάζε επηζεηηθή ελέξγεηα θαη ακπλφκνπλ φπνηε
θαη φζν κε πηέδαλε θαη πξνζπαζνχζα κάιηζηα φηαλ έλνησζα φηη ην κπαιφ
κνπ ήηαλ γεκάην ζθέςεηο λα μεθεχγσ κε πεξηπάηνπο ζηε θχζε ή κε
άιιεο ζεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο.
1.21 Η ςσξηθή πιάλε: «Μνπ έξρεηαη άζρεκα λα κελ απαληήζσ»
Να έξζνπκε ηψξα ζην πξφβιεκα ηεο Άλλαο. Ση ζεκαίλεη ζην
ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα «κε δξάζε»; Σν πξψην πνπ πξέπεη λα θάλεη
είλαη λα κελ κπεη ζηε ινγηθή «κε ζίμαλε», «κε πεηξάμαλε», «κε ξίμαλε»,
«κε αδηθήζαλε», «κνπ έθαλαλ θαθφ». Αελ ηελ αδηθήζαλε, δελ έπαζε απηή
ηίπνηα! Δ θαζεγήηξηα ηεο αδίθεζε θαη κάιηζηα ηνλ εαπηφ ηεο. Ώπηή
43
έθαλε «δξάζε», απηή «έπαζε». Ώλ βέβαηα ε Άλλα «ηζηκπήζεη» ην
δφισκα ηεο θαζεγήηξηαο ζα «πάζεη» θαη απηή. Ώιιά ζα «πάζεη» επεηδή
ήδε έρεη θάλεη θαη ε ίδηα δξάζε κε ηελ ελεξγνπνίεζε ηνπ ςσξηθνχ
πάζνπο πνπ έρεη κέζα ηεο.
-Έζησ φκσο φηη δελ κπήθε ζε απηφ ην ινχθη ψζηε λα ππνθέξεη ςπρηθά
θαη λα ην πάξεη θαηάθαξδα. Καη απφ φηη μέξσ ε Άλλα ζηε ζπγθεθξηκέλε
πεξίπησζε δελ ην πήξε έηζη ζηξαβά. ΢ηελ πξάμε φκσο ππάξρεη πξαθηηθφ
πξφβιεκα. Σν θνξηηζάθη απηφ ελνριεί ηελ Άλλα ηελ ψξα ηνπ καζήκαηνο
θαη ηελ παίξλεη θαη εθαηφ θνξέο ηελ εκέξα ζην θηλεηφ επεηδή αηζζάλεηαη
ηελ αλάγθε λα επηθνηλσλήζεη κε θάπνην άηνκν. ΢ε ηέηνην ζεκείν πνπ έρεη
ζπάζεη ηα λεχξα ηεο Άλλαο. Σί θάλεη ε Άλλα; Σεο είπα κάιηζηα ηεο
Άλλαο: «Ρε παηδί κνπ γηαηί δελ ην θιείλεηο ην ηειέθσλν; Γηαηί απαληάο
αθνχ ζε ελνριεί;» Καη κνπ ιέεη «Μνπ έξρεηαη άζρεκν λα κελ
απαληήζσ».
-Πξφζεμε ηη είπε ε Άλλα: «Μνπ έξρεηαη άζρεκν λα κελ απαληήζσ!» Μα
απηό είλαη ε ςσξηθή πιάλε, ε ςσξηθή πξνζθφιιεζε! Βπεηδή λνηψζεη
άζρεκα ε Άλλα ζην λα ηελ ζηελνρσξήζεη δελ θηάλεη ζην ζεκείν λα ηεο
βάιεη θάπνηα φξηα.
-Καη πνηά ζα ήηαλ ε ηζνξξνπεκέλε ζπκπεξηθνξά ζην ζέκα απηφ;
-Τπάξρνπλ πνιιέο. Αελ ππάξρεη κφλν κία. Καη απηφ είλαη θαη ην λφεκα
ηεο απειεπζεξσκέλεο απφ ηελ ηδηνζπγθξαζία θαη ηα κηάζκαηα,
ζπκπεξηθνξάο. Μηα πεξίπησζε είλαη ε Άλλα λα ην ρξεζηκνπνηήζεη απηφ
γηα λα απνθηήζεη ηελ ηδηφηεηα ηεο ππνκνλήο θαη ηεο αληδηνηεινχο
πξνζθνξάο. Ώπηφ πρ ην θάλνπλ νη κνλαρνί δηαθφξσλ ζξεζθεηψλ.
ΐγάδνπλ ηελ αηνκηθφηεηα θαη ηνλ εγσηζκφ ηνπο απέμσ θαη ιέλε «αθνχ
απηφ κνπ έζηεηιε ν Θεφο ζα ην δερηψ θαη ζα ην ππνκείλσ». Βίλαη αο
πνχκε ε ζηάζε ηεο «κεηέξαο Σεξέδαο».
-Μήπσο φκσο έηζη μεθχγεη;
-Πνιχ πηζαλφλ! Θέιεη πνιιά θφηζηα κηα ηέηνηα ζηάζε! Ώλ ινηπφλ δελ ηεο
ηαηξηάδεη απηή ε ζηάζε θαη αλ εθλεπξίδεηαη απφ ην θνξηηζάθη απηφ ηφηε
είλαη θαιχηεξν λα δηαιέμεη κηα άιιε ηαθηηθή.
-Βπεηδή ην ζπδήηεζα κε ηελ Άλλα, ζα ζνπ πσ πνην είλαη ην πξφβιεκα
ηεο. Μνπ είπε: «Θεία είζαη πνιχ θαιή θαη δπζηπρψο ην ίδην είκαη θαη εγψ
θαη αξρίδσ λα αλαξσηηέκαη κήπσο θαη νη άιινη κε εθκεηαιιεχνληαη…»
44
-Βίδεο πνπ έπηαζε ην λφεκα!
-Μα εθεί είλαη ην ζέκα! Μέρξη πνπ είλαη ε εθκεηάιιεπζε απφ ηνλ άιινλ
θαη κέρξη πνπ δελ είλαη;
-Θα ζνπ πσ πνπ κπαίλεη ην φξην. Ώπφ ηε ζηηγκή πνπ αξρίδεη λα λνηψζεη
άζρεκα ε Άλλα θαη αγρψλεηαη θαη πξνβιεκαηίδεηαη ήδε έρνπλ
μεπεξαζηεί ηα φξηα ηεο. Ώπφ ηε ζηηγκή πνπ αξρίδεηο θαη αληζνξξνπείο
είηε ςπρηθά είηε ζσκαηηθά, απφ ηε ζηηγκή πνπ ζε απαζρνιεί φιε κέξα
έλα ζέκα θαη δελ κπνξείο λα ην βγάιεηο απφ ην κπαιφ ζνπ, ηφηε ήδε
έρνπλ μεπεξαζηεί ηα φξηα.
-Ναη αιιά ε Άλλα κνπ είπε θηφιαο: «Ώιιά εκέλα κνπ αξέζεη θηφιαο απηφ
θαη λνκίδσ φηη έρσ κπεη ζε κηα δηαδηθαζία πξνζθνξάο θαη απηφ ην
πξάγκα κνπ αξέζεη».
-Χξαία. Τπάξρνπλ δχν πεξηπηψζεηο. Δ κία πεξίπησζε είλαη φηη πξάγκαηη
έρεη ηε δπλαηφηεηα λα δηεπξχλεη ηνλ εαπηφ ηεο θαη ηηο ςπρηθέο ηεο
ηδηφηεηεο θαη κέζα απφ απηή ηελ άζθεζε λα γίλεη θαιχηεξε. Δ άιιε
πεξίπησζε είλαη λα λνκίδεη φηη γίλεηαη θαιχηεξε θαη λα δνπιεχεη ηνλ
εαπηφ ηεο. Ώο κελ μερλάκε φηη ηα ςσξηθά άηνκα έρνπλ κεγάιε ηθαλφηεηα
λα εζεινηπθινχλ θαη λα δνπιεχνπλ ηνλ εαπηφ ηνπο. ΢ηε ζπγθεθξηκέλε
πεξίπησζε πνπ ην άηνκν εζεινηπθιεί ηφηε αληζνξξνπεί θαη ράλεη ηε
δπλαηφηεηα λα εμειηρζεί.
1.22 Η ηάζε ηνπ ςσξηθνύ αηόκνπ λα εζεινηπθιεί
-Δ αιήζεηα είλαη φηη παξφηη ην ζπδεηήζακε δελ κπνξψ λα θαηαιάβσ ζε
πνην ζηάδην βξίζθεηαη. Βζεινηπθιεί ή φρη;
-Να ζνπ θέξσ έλα άιιν παξάδεηγκα. Σν παξάδεηγκα ηνπ Λατθνπφληηνπκ
ην νπνίν ιφγσ ςσξηθήο ηάζεο ραξαθηεξίδεηαη απφ ςσξηθή δεηιία. Αεηιία
ζην λα πιαθσζεί κε ηνπο άιινπο. Γη απηφ θαη εζεινηπθιψληαο πηνζεηεί
ηελ ςσξηθή δηθαηνινγία, ην ρξχζσκα ηνπ ραπηνχ φηη είλαη
«πνιηηηζκέλνο» θαη «αλψηεξνο» θαη γη απηφ δελ ζέιεη λα κπιέθεη ζε
θαπγάδεο θαη αληεγθιήζεηο γηαηί ζέιεη «λα θξαηάεη ην επίπεδν» ηνπ. Με
απηφ ηνλ ηξφπν θαιχπηεη ηελ εζσζηξεθή, ηελ ςσξηθή ηνπ δεηιία. Έηζη
φκσο θαηαπηέδεηαη θαη αγρψλεηαη ή γίλεηαη αληηθείκελν εθκεηάιιεπζεο
45
θαη ζπλερίδεη λα εζεινηπθιεί ιέγνληαο: «Αελ πεηξάδεη, εγψ ζα παξακείλσ
αλψηεξνο θαη ζα παξακείλσ ζηελ εζηθή θαη ζηηο αξρέο κνπ».
-Ώλ φκσο απηφ ην άηνκν δελ αγρψλεηαη κε ηελ ππνρσξεηηθφηεηα ηνπ θαη
δελ ηνλ λνηάδεη, απηφ δελ είλαη θαιφ; Ώλ δειαδή δελ επηηξέπεη λα ηνλ
εθκεηαιιεπηνχλ δελ είλαη απηφ θάηη θαιφ;
-Ώλ δελ επηηξέπεη λα ηνλ εθκεηαιιεπηνχλ απηφ ζεκαίλεη φηη ήδε έρεη ηε
δπλαηφηεηα λα βγαίλεη πάλσ απφ ηηο ηδηνζπγθξαζηαθέο ηνπ πιάλεο θαη λα
θάλεη δηνξζσηηθέο θηλήζεηο ζηηο αξρηθέο ηνπ ηάζεηο. Άκα έρεηο ηελ
ηθαλφηεηα απηή είζαη ήδε πάλσ απφ ηελ πξνζθφιιεζε. Καηάιαβεο; Ώλ
ζνπ ζπκβαίλεη έλα πξφβιεκα ιφγσ ηεο ςσξηθήο ζνπ πιάλεο θαη εζχ
έρεηο ηελ ηθαλφηεηα λα θάλεηο δηνξζσηηθέο θηλήζεηο θαη λα ηζνξξνπήζεηο
ηφηε είζαη έλα θαξάβη κε επζηαζή ηζνξξνπία πνπ δέρεηαη ην θχκα αιιά
δελ ηνπκπάξεη ιφγσ δηνξζσηηθψλ αληηζηαζκηζηηθψλ θηλήζεσλ. Πρ ζηελ
ηζηηνπιντα αλ έρεηο ζαιαζζνηαξαρή θαη δέρεζαη ην θχκα απφ βνξξά δελ
ζηξέθεηο ηα πιάγηα ζνπ ζην βνξξά γηαηί ζα ζε ηνπκπάξεη. ΢ηξέθεηο ή ηελ
πιψξε ζνπ ή ηελ πξχκλε ζνπ πξνο ην βνξξά είηε επζπγξακκίδνληαο είηε
κε κηθξή γσλία γηα λα έρεηο ιηγφηεξεο δξάζεηο. Κάλεηο δειαδή
δηνξζσηηθέο θηλήζεηο ζηελ πιεχζε ζνπ.
-Πεο κνπ έλα παξάδεηγκα απφ κέλα, φπσο κε μέξεηο.
-Να ζνπ πσ. Έιεγεο πρ ζην παξειζφλ: «Να δαλείζσ ιεθηά ζηνλ άιινλ,
λα δψζσ ιεθηά ζηνλ δείλα, λα πιεξψζσ εγψ…» Θπκάζαη πνπ ε άιιε
θφληεςε λα ζηα θάεη ηα ιεθηά πνπ ηεο δάλεηζεο θαη ελψ ηα είρεο εζχ
αλάγθε απηή ηα μφδεςε ζε δηαθνπέο;
-Αελ ζπκάκαη απηφ πνπ ιεο. Βκέλα ζηε δσή κνπ δελ κε έρεη
εθκεηαιιεπηεί θαλέλαο… κε ηε ινγηθή ηε δηθή κνπ ηνπιάρηζηνλ(γέιηα).
-Πνιχ σξαία ην είπεο! «Με ηε ινγηθή ηε δηθή ζνπ»! ΢ην παξάδεηγκα πνπ
ζνπ αλέθεξα, αληηθεηκεληθά ζε εθκεηαιιεχηεθε ν άιινο. Καη λα ζνπ πσ
θάηη; Καη εγψ είρα ηελ ίδηα πξνβιεκαηηθή ζηάζε θαη κάιηζηα ζε πνιχ
κεγαιχηεξν βαζκφ απφ ζέλα. Βγψ κηα δσή δνχιεπα ζθιεξά θαη έβγαδα
ιεθηά θαη κηα δσή κνπ ηα ηξψγαλε είηε γηαηί ηα έδηλα «γηα ην ζθνπφ ηεο
Οκνηνπαζεηηθήο» θαη ήκνπλα ην κεγάιν ζχκα είηε γηαηί ηέινο πάλησλ
ζηηο ζπληξνθηθέο κνπ ζρέζεηο ήκνπλα ηνπ «δψζηα φια» ρσξίο δηάθξηζε
θαη κέηξν. Ώπηή ήηαλ ε δηθή κνπ αληζνξξνπία θαη απηή είλαη θαη ε δηθή
46
ζνπ: δίλσ απιφρεξα αιιά ρσξίο δηάθξηζε θαη κέηξν. Αίλεηο απιφρεξα
λαη, αιιά πνπ δίλεηο; ΢ε πνηφλ;
-Πεο κνπ φκσο πνπ είλαη ε αληζνξξνπία ζε απηφ; Βγψ δελ κπνξψ λα ηε
ζπλεηδεηνπνηήζσ… εηιηθξηλά ζνπ ιέσ.
-Δ αληζνξξνπία είλαη φηη δελ έρεηο θξάγθν ζηελ ηζέπε…(γέιηα)
-Αελ έρσ γηαηί κε έλα κηζζφ πεξλάσ, πψο λα έρσ ιεθηά;
-Βληάμεη! Έρεηο ηε δπλαηφηεηα επεηδή έρεηο ιίγεο πξνζθνιιήζεηο θαη δελ
έρεηο πνιιά θαηαλαισηηθά «ζέισ» λα ηζνξξνπείο. Καη ζηα θέξλεη θαη «ν
απφ πάλσ» κε έλαλ ηξφπν πνπ ζε θαιχπηεη. Ώιιά δπζηπρψο δελ έρεηο ηελ
ηθαλφηεηα λα πεηο «φρη» εθεί πνπ ρξεηάδεηαη.
-Πνχ;
-΢ε θάπνηνλ πνπ ζα έξζεη λα ζνπ δεηήζεη ιεθηά ρσξίο λα… λα ζνπ θέξσ
έλα πην ζαθέο παξάδεηγκα απφ θάπνηνλ άιιν θίιν καο, ην Γηάλλε πνπ
είλαη Φψζθνξνο ζαλ ηδηνζπγθξαζία, ζαλ θαη ζέλα. Ήηαλ πληγκέλνο,
ρξεσκέλνο, πνχιεζε έλα δηακέξηζκα λα μεκπιέμεη θαη ήξζε ν άιινο ν
γλσζηφο ηνπ ν νπνίνο ηα έηξσγε ζηνλ ηδφγν θαη ηνπ πήξε έλα κεγάιν
πνζφλ δήζελ γηα λα ζσζεί επαγγεικαηηθά θαη πήγε θαη ηα έθαγε ζην
ηδφγν θαη έκεηλε ν Γηάλλεο ηαπί θαη αθφκα ςάρλεη λα βξεη ηα ιεθηά ηνπ.
-Βληάμεη απηφ είλαη βιαθεία.
-Ώπηφ ιέσ! Αελ είλαη αληζνξξνπία λα κελ κπνξείο λα πεηο «φρη»;
-Ναη, εληάμεη, απηφ δελ ην ζπδεηάσ.
-Δ ηθαλφηεηα ηνπ λα πεηο ην «φρη» εθεί πνπ ρξεηάδεηαη είλαη ζεκαληηθή.
Αελ είκαη ηζηγθνχλεο θαη ην μέξεηο. Οχηε ζέισ λα βάδσ ιεθηά ζηελ
άθξε. Αελ είκαη απηήο ηεο ινγηθήο. Ώιιά ε ςσξηθή αληζνξξνπία ζην
ζέκα ησλ ρξεκάησλ είλαη «πάξε θφζκε» αδηάθξηηα, ε ζπθσηηθή
αληζνξξνπία είλαη «θέξηε λα ηα θάσ ζε δηαζθέδαζε» θαη ε ζπθηιηηηθή
αληζνξξνπία είλαη ή λα είζαη ηζηγθνχλεο ηχπνπ ΢θξνπηδ ή λα ηα
ρξεζηκνπνηείο γηα λα θπξηαξρείο θαη λα ειέγρεηο ηνπο άιινπο. Καη ηα ηξία
είλαη πξνζθφιιεζε!
1.23 Η ςσξηθή δεηιία θαη ε ςσξηθή θηινδνμία ηνπ Λατθνπόληηνπκ
47
-Ξεθχγακε φκσο απφ ηε δεηιία ηνπ Λατθνπφληηνπκ πνπ δελ θαπγαδίδεη κε
ηνπο άιινπο…
-Να ζνπ θέξσ μαλά ην παξάδεηγκα ηεο θίιεο ζνπ πνπ πήγε ζαλ
πξσηνδηφξηζηε ζε κηα δεκφζηα ππεξεζία. ΢ε κεξηθνχο κήλεο έκαζε λα
θάλεη ηε δνπιεηά ηεο θαη απφ εθεί θαη πέξα νη πην παιηνί ππάιιεινη ηεο
θφξησλαλ ηε δηθή ηνπο δνπιεηά λα ηελ θάλεη απηή.
-Ώπηή φκσο ηζρπξίδεηαη φηη ην έθαλε φρη γηαηί ηε θφξησλαλ αιιά γηαηί
ήζειε λα αζθεζεί θαη λα εμαζθεζεί.
-Χξαία… αιιά αθνχ πέξαζαλ ηξία νιφθιεξα ρξφληα απφ ηφηε γηαηί
αθφκα «εμαζθείηαη» κε ηηο δνπιεηέο ησλ άιισλ;
-Β δελ ηηο θάλεη ηψξα.
-Ναη θαιά! Αελ θφληεςε λα πάζεη λεπξηθή θξίζε ηηο πξνάιιεο απφ
ππεξθφξησζε;(γέιηα)
-Δ ίδηα ηζρπξίδεηαη θαη ίζσο ηελ θαηαιαβαίλσ θαη εγψ γηαηί έρσ αξθεηφ
Λατθνπφληηνπκ κέζα κνπ, φηη κέρξη λα κάζεη θάηη κπαίλεη κέζα «κε ηα
κπνχληα». Ώπηφ είλαη ε αδπλακία ηεο. Ώπηφ φκσο είλαη αληζνξξνπία;
-Βπέηξεςε κνπ λα ζνπ πσ σο νκνηνπαζεηηθφο γηαηξφο φηη εζεινηπθιείο
ςσξηθά θαη εζχ θαη απηή.(γέιηα) Καη λα ζην εμεγήζσ.
-Άληε λα δνχκε… εμήγεζε κνπ ην.
-Θα ζην εμεγήζσ θη αο κελ ζέιεηο λα ην θαηαιάβεηο.
-Μα ζέισ λα ην θαηαιάβσ, γη απηφ θαη επηκέλσ λα ην ζπδεηάσ.
-Χξαία… λα ζην εμεγήζσ. Δ ζπγθεθξηκέλε θίιε καο είρε θνξησζεί φιε
ηε δνπιεηά θαη κάιηζηα δνπιεηά παιηψλ ζπλαδέιθσλ ηεο νη νπνίνη είραλ
βνιεπηεί κηα ραξά. Αέρνκαη φηη θνξηψζεθε ηε δνπιεηά πξψηνλ γηα λα
κάζεη. Σν δέρνκαη. Ώιιά απηή ε αηηηνινγία είλαη έλα κηθξφ πνζνζηφ ηεο
φιεο αηηηνινγίαο. Δ δεχηεξε αηηηνινγία είλαη φηη επεηδή έλνησζε φηη
έπαηξλε ζπρλά άδεηα απφ ηε δνπιεηά γηα λα πάεη ζε πξνζσπηθέο ηεο
δξαζηεξηφηεηεο γηα λα κελ κπνξνχλ λα ηελ θαηεγνξήζνπλ θνξησλφηαλ
δνπιεηέο θαη ησλ άιισλ. Ήηαλ ζαλ λα έιεγε «εληάμεη θεχγσ ζπρλά αιιά
φηαλ είκαη εδψ βγάδσ πνιιή δνπιεηά θαη κάιηζηα θαη δηθή ζαο δνπιεηά».
Καη απηφ παξφηη ην θαζεζηψο ζηε δνπιεηά ήηαλ φηη φινη έθαλαλ
48
ζθαζηαξρείν. Ώπφ εθεί θαη πέξα ππάξρεη θαη κηα ηξίηε αηηηνινγία.
Έλνησζε σξαία κε ηνλ εαπηφ ηεο φηη είλαη «θαιφ θαη εξγαηηθφ άηνκν» θαη
έλνησζε επηπιένλ φηη έρεη έλα «θαιφ φλνκα ζηελ θνηλσλία».
-Ση λα ζνπ πσ… επεηδή ηελ μέξσ ηε θίιε καο μέξσ φηη δελ είλαη απφ
απηέο πνπ πξνβάιινπλ ην φλνκα ηνπο ζηε δνπιεηά ηεο. Αελ λνκίδσ φηη
ηεο αξέζεη λα θαίλεηαη. Κάλεη 100 θαη θαίλεηαη ζηα 10.
-Καη γηαηί λα κε ζέιεη λα θαίλεηαη ζην πνζνζηφ πνπ ηεο αλαινγεί; Ώπηφ
είλαη ζαθψο εζσζηξεθήο, ςσξηθή πιάλε.
-Καη γηαηί είλαη ςσξηθή πιάλε; Καη εγψ ε ίδηα ζαλ ηε θίιε καο δελ
πξνβάιισ ηε δνπιεηά κνπ αιιά άκα βγεη πξνο ηα έμσ δελ ζα ην αξλεζψ.
-Μα αθξηβψο έηζη θάλεη ην Λατθνπφληηνπκ!
-Σί θάλεη δειαδή;
-Σν Λατθνπφληηνπκ ζέιεη ηε δφμα θαη ηελ αλαγλψξηζε αιιά ζέιεη νη
άιινη λα ην πνχλε. Σν ζεσξεί αιαδνληθφ θαη ρνληξνθνπηά λα πάεη λα πεη
«εγψ έθαλα απηά θαη απηά». Ώιιά ςνθάεη γηα λα πνπλ νη άιινη «Μπξάβν
ε ηάδε είλαη εξγαηηθή θαη θαιφο άλζξσπνο».
-Αελ μέξσ, δελ μέξσ…
-Βίλαη ζηελ εζσζηξεθή ςσξηθή πιάλε απηή ε ζπκπεξηθνξά. Θέιεη ηελ
αλαγλψξηζε ην ςσξηθφ άηνκν αιιά ηελ έκκεζε. ΋ηαλ βιέπεη άιινπο λα
θαπρψληαη λνηψζεη άζρεκα θαη γηα λα κελ θάλεη θαη απηφο ην ίδην ζέιεη
ηελ έκκεζε αλαγλψξηζε. Δ ηζνξξνπεκέλε δξάζε είλαη λα πσ «είκαη
θαιφο ζε βαζκφ πρ 8, ζέισ ην 8. Αελ ζέισ νχηε ην 9 γηαηί είλαη άδηθν
αιιά δελ ζέισ νχηε θαη ην 7». Ώιιά αλ νη ζπλζήθεο είλαη ηέηνηεο πνπ δελ
κπνξψ λα έρσ ηελ αλαγλψξηζε ηνπ 8 δελ ζα πάζσ θαη ηίπνηα. Θα ην
επηδηψμσ αιιά αλ δελ ην πάξσ δελ έρσ πξφβιεκα.
-Θα ζνπ θέξσ έλα παξάδεηγκα γηα λα θαηαιάβεηο πσο ιεηηνπξγψ εγψ.
΢ηε δηθή κνπ δνπιεηά γίλεηαη θάζε ρξφλν αμηνιφγεζε. Ο πξντζηάκελνο
βαζκνινγεί ηνλ πθηζηάκελν.
-Να ζε δηαθφςσ. Μπαίλεηο ζε κηα δηαδηθαζία λα απνινγεζείο θαη απηφ
είλαη επίζεο ςσξηθή πιάλε.
-΋ρη δελ ιεηηνπξγψ έηζη.
49
-Έζησ κπαίλεηο ζε κηα δηαδηθαζία λα εμεγήζεηο ηε ζέζε ζνπ…
-΋ρη δελ είλαη απηφ. Πξνζπαζψ λα θαηαιάβσ πνπ έρσ θαη αλ έρσ πιάλε.
Φάρλσ ηψξα, δελ κπαίλσ ζε…
-Καη απηφ είλαη ςσξηθή πιάλε ην λα ην ςάρλεηο ηφζν πνιχ θαη ηφζν
πξνζσπηθά.(γέιηα) ΢πκθσλείο φηη έρεη απηέο ηηο ηάζεηο ε ςσξηθή πιάλε;
-Ναη, εληάμεη.
-Ώπφ εθεί θαη πέξα κέλεη ζε ζέλα λα δηαπηζηψζεηο αλ ηζρχνπλ απηά γηα
ζέλα. Αελ έρεη λφεκα λα ζε πείζσ ή λα κε πείζεηο…
-Βγψ δελ πξνζπαζψ λα ζε πείζσ… ην θνπβεληηάδνπκε.
-Νφεκα έρεη λα ξηρζεί έλαο ζπφξνο θαη απφ εθεί θαη πέξα θάζε θνξά πνπ
ζα ζπκβαίλεη θάηη ζηε δνπιεηά ζνπ ή ζηε δσή ζνπ γεληθφηεξα λα
εμεηάδεηο αλ είζαη εζχ ή εγψ ή φινη καο ππεξβνιηθνί ή φρη. Να
δηεξεπλνχκε θάζε θνξά αλ έρνπκε πιάλε θαη ηη είδνπο πιάλε είλαη απηή.
Κάζε θνξά πνπ λνηψζνπκε αληζνξξνπία λα εμεηάδνπκε πνηα πιάλε
θξχβεηαη απφ θάησ. Καη λα θάλνπκε δηνξζσηηθέο δξάζεηο. Αηφξζσζε
πιεχζεο. ΍ζηε θάπνηα ζηηγκή λα βγνχκε θάπσο πην πάλσ απφ ηηο πιάλεο
ζηηο νπνίεο θνιπκπάκε κέρξη ην ιαηκφ. Αελ είκαζηε δηθεγφξνη ή πνιηηηθνί
ψζηε λα πξνζπαζνχκε λα πείζνπκε ν έλαο ηνλ άιινλ πνηνο έρεη δίθην ή
πνηνο είλαη «απφ πάλσ»…
-Μα δελ έρσ απηή ηε δηάζεζε…
-ΐξε παηδί κνπ δελ είπα εγψ φηη έρεηο απηή ηε δηάζεζε! Μελ ην παίξλεηο
θαη πάιη πξνζσπηθά κε ςσξηθφ ηξφπν. ΐιέπεηο πσο ζνπ βγαίλεη
απηφκαηα ε ςσξηθή ηάζε;
-Βγψ ην θνπβεληηάδσ, ην ςάρλσ απηή ηε ζηηγκή.
1.24 Η ζπθσηηθή πιάλε
-Σέινο πάλησλ! Ώπηά πεξί ςσξηθήο πιάλεο. Τπάξρεη θαη ζπθσηηθή
πιάλε. Δ εμσζηξεθήο πιάλε. Σν ζπθσηηθφ άηνκν δελ πνιχ-λνηάδεηαη γηα
αξρέο φρη φκσο κε ηελ έλλνηα ηνπ ακνξαιηζηή ζπθηιηηηθνχ αηφκνπ. Σν
ζπθσηηθφ άηνκν δελ ηα πνιπθαηαιαβαίλεη φια απηά πεξί αξρψλ, δελ ηνλ
ελδηαθέξνπλ, ηνπ είλαη ιίγν μέλα. Βίλαη ζαλ λα έρεηο έλαλ αγξάκκαην
50
αγξφηε πνπ αλ ηνπ κηιήζεηο γηα ηε Φχζε είλαη «κέζα» αιιά αλ αξρίδεηο
λα ηνπ κηιάο γηα «ην είλαη» θαη γηα ηελ «εληειέρεηα» θαη ηε θηινζνθία
ηάδε ηφηε είλαη έμσ απφ ηα λεξά ηνπ. Θα ζνπ πεη «κε κε πξήδεηο ξε
θίιε… θέξε έλα νπδάθη λα πηνχκε θαη άζηα απηά».
Σν ζπθσηηθφ ινηπφλ άηνκν επεηδή είλαη πην ξερφ θαη ιηγφηεξν δηαλνεηηθφ
θαη είλαη ηνπ «φηη θάκε, φηη πηνχκε θαη φηη αξπάμνπκε» δελ θνιιάεη ζε
εζηθέο θαη αξρέο. Σνπ θαίλνληαη ζαλ «κνχρια» φια απηά, «ραδά»,
«αλνχζηα» θαη «βαξεηά». Καη φηαλ απηά ηνπ πξνβάιινπλ νη ζπθηιηηηθνί
γηα λα ηνλ θαηαπηέζνπλ ή νη ςσξηθνί γηα λα ηνλ βάινπλ ζε έλα κέηξν
ηφηε ηα παίξλεη ζην θξαλίν.
Βθεί είλαη πνπ ηελ παηάεη φκσο γηαηί αλ είλαη πην ηζνξξνπεκέλνο, αλ έρεη
θάπνην κέηξν ραίξεηαη πνιχ πεξηζζφηεξν ηε δσή απφ φηη ν ςσξηθφο ή ν
ζπθηιηηηθφο ηχπνο. Σελ έρεη κέζα ηνπ ηελ ηάζε γηα ραξά θαη δελ κπαίλεη
εχθνια ζε ςσξηθά ινχθηα ελνρψλ θαη θαζήθνληνο. Ώλ είλαη φκσο
αληζφξξνπνο πέθηεη κε ηα κνχηξα ζηηο απνιαχζεηο ηνπ Τιηθνχ Κφζκνπ
θαη ζηελ θξαηπάιε. Κάζε ηδηφηεηα ινηπφλ είλαη δίθνπν καραίξη. Ώλ είλαη
ηζνξξνπεκέλε καο νδεγεί πξνο ηα πάλσ, αλ είλαη αληζφξξνπε πξνο ηα
θάησ.
1.25 Η ζπθηιηηηθή πιάλε
Ώληίζηνηρα ππάξρεη θαη ε ζπθηιηηηθή πιάλε. Σν ζπθηιηηηθφ άηνκν δελ
πηζηεχεη νπζηαζηηθά ζε αξρέο. Οη κφλεο ηνπ βαζχηεξεο ηάζεηο είλαη ε
εμνπζία, ε δχλακε θαη ην ρξήκα, ε θπξηαξρία, ν εγσηζκφο θαη ε
αιαδνλεία. Τπάξρνπλ δχν πεξηπηψζεηο. Δ πξψηε είλαη λα κελ δέρεηαη
θαζφινπ αξρέο θαη λα ην βξνληνθσλάδεη πνπ ηέηνηεο πεξηπηψζεηο φκσο
ζήκεξα είλαη πνιχ ιίγεο.
Δ δεχηεξε πεξίπησζε είλαη λα ιεηηνπξγεί ππφγεηα θαη λα πξνβάιιεη φηη
ππεξεηεί αξρέο ηηο νπνίεο φκσο έρεη ζαλ κάζθα γηα λα θξχβεη ηηο
51
θπξηαξρηθέο ηνπ ηάζεηο. Πξφθεηηαη δειαδή γηα ππνθξηηηθή ζηάζε, γηα
θαξηζατζκφ. Δ ζπθηιηηηθή πιάλε είλαη πην εκθαλήο θαη πην θαηαλνεηή.
΢ηηο επφκελεο ζπδεηήζεηο ζα πηάζνπκε έλα-έλα φινπο ηνπο ηνκείο ηεο
δσήο καο πρ νηθνγέλεηα, ζπληξνθηθφηεηα, ζεμνπαιηθφηεηα, παηδεία,
πνιηηηθή, ζξεζθεία, επηζηήκε, εξγαζία, νηθνλνκία, ηαηξηθή θαη ζα δνχκε
πσο εθθξάδεηαη ε ςσξηθή, ε ζπθσηηθή θαη ε ζπθηιηηηθή πιάλε. Ώπηέο
είλαη νη πιάλεο ησλ Μηαζκάησλ.
Βπηπιένλ ζα εμεηδηθεχζνπκε ζηηο ηδηνζπγθξαζηαθέο πιάλεο. Αειαδή πνηα
είλαη ε πιάλε ηνπ Μεληνξίλνπκ, ηνπ Λατθνπφληηνπκ, ηεο Ννπμ ΐφκηθα
θαη φισλ ησλ βαζηθψλ ηδηνζπγθξαζηψλ ζηνλ θάζε έλα απφ απηνχο ηνπο
ηνκείο ηεο δσήο καο.
΢ήκεξα είδακε ην ζέκα ηεο πιάλεο απφ κηα πην γεληθή ζθνπηά. Βίδακε
δειαδή ηελ Μία Πιάλε. Μεηά ζα δνχκε φπσο ιέεη θαη ν ηίηινο απηψλ
ησλ ζπδεηήζεσλ ηηο επηκέξνπο Υίιηεο Πιάλεο απφ ην ζχλνιν «Υίιηεο θαη
Μία Πιάλεο».
52
Σσζήηηζη 2η
ΙΑΣΡΙΚΔ΢ ΠΛΑΝΔ΢
2.1 Γλσξίδνπκε κόλν όηη εκπίπηεη ζην επίπεδν εμέιημεο καο
2.2 Η πιάλε ηνπ δηαρσξηζκνύ ηεο Γλώζεο
2.3 Ο ηεκαρηζκόο ηνπ Αλζξώπνπ
2.4 Δπηζηήκε: ε πην αλαληίξξεηε ζξεζθεία-πιάλε!
2.5 Η ηαύηηζε ηεο ζεκεξηλήο Ιαηξηθήο κε ηελ Αιινπαζεηηθή
2.6 Η Αιινπαζεηηθή Ιαηξηθή δελ είλαη Δπηζηήκε γηαηί δελ
ζηεξίδεηαη ζε λόκνπο!
2.7 Ο δηαρσξηζκόο ζε Παζνινγία ηνπ ΢ώκαηνο θαη Παζνινγία ηεο
Φπρήο
2.8 Ο Οιηζηηθόο Σξόπνο ΢θέςεο
2.9 Άιιν πξάγκα ε νιηζηηθή ζεξαπεία θαη άιιν ε εμαηνκηθεπκέλε
κεκνλσκέλε ζεξαπεία
2.1 Γλσξίδνπκε κόλν όηη εκπίπηεη ζην επίπεδν εμέιημεο καο
΢ήκεξα ζα ζπδεηήζνπκε γηα ηηο ηαηξηθέο πιάλεο, δειαδή ηηο πιάλεο ζην
ρψξν ηεο Εαηξηθήο, νη νπνίεο απνηεινχλ εμεηδηθεπκέλν ηκήκα απφ ηηο
γεληθφηεξεο επηζηεκνληθέο πιάλεο. ΋πσο εμεγήζακε ζηελ πξψηε
ζπδήηεζε πνπ αθνξνχζε γεληθά ην θαηλφκελν ηεο πιάλεο, ε αλζξψπηλε
πιάλε πξνέξρεηαη απφ ηελ πηψζε ηνπ Ώλζξψπνπ θαη ηελ απνκάθξπλζε
ηνπ απφ ην Θεφ.
53
΋ηαλ ν Άλζξσπνο δνχζε ζηνλ Πλεπκαηηθφ Κφζκν, ζηνλ Παξάδεηζν,
ήηαλ έλα κε ηα πάληα, έλα κε ην Θεφ. Έηζη γλψξηδε ηα πάληα θαη δελ
ππήξρε ζέκα πιάλεο. Πέθηνληαο απφ ηνλ Κφζκν ηεο Μνλαδηθφηεηαο
ζηνλ Κφζκν ηεο Απαδηθφηεηαο ή Πνηθηινκνξθίαο απηφκαηα ελεπιάθε
ζηνλ Κφζκν ηεο Μάγηα, ζηνλ Κφζκν ηεο Πιάλεο, ζηνλ Κφζκν ησλ
Ώληηζέησλ. ΢πλέπεηα ηεο πηψζεο απηήο ήηαλ ν κε ζπληνληζκφο ηνπ κε
ηνπο ΢πκπαληηθνχο Νφκνπο θαη ε ζπλερήο παξαβίαζε ηνπο.
Ώπηφ είλαη ην γεληθφ πιαίζην. Ώο πάκε ηψξα ζην ρψξν ηεο Βπηζηήκεο. Δ
Βπηζηήκε ζαλ ιέμε πξνέξρεηαη απφ ην αξραηνειιεληθφ ξήκα
«επίζηακαη» πνπ ζεκαίλεη γλσξίδσ θαιψο, δειαδή γλσξίδσ πνιχ θαιά.
Ώιιά φπσο είπακε ήδε κε ηελ πηψζε ηνπ ν Άλζξσπνο έπαςε λα γλσξίδεη
νπζηαζηηθά. Γλσξίδεη, κε βάζε ην ΢πκπαληηθφ Νφκν ηεο Ώιήζεηαο θαη
ηεο Εεξαξρίαο κόλν όηη εκπίπηεη ζην επίπεδν πνπ βξίζθεηαη. Καη ην επίπεδν
ζην νπνίν βξίζθεηαη ζήκεξα ην πιάζκα Άλζξσπνο είλαη αξθεηά ρακειφ,
γηα λα κελ πσ φηη έρνπκε πηάζεη πάην. ΢πληνληδφκαζηε πάξα πνιχ ζην
επίπεδν ηεο Αηαλνεηηθήο Φπρήο θαη ζπρλά αθφκα θαη ζην θαηψηεξν
επίπεδν ηεο Ώηζζεηηθήο Φπρήο. Άξα θαη ην επίπεδν γλψζεο καο είλαη
αληίζηνηρν. Ώπηφ είλαη βαζηθά ην επίπεδν ηνπ κέζνπ αηφκνπ.
Κάπνηνη πην πξνρσξεκέλνη άλζξσπνη εκπλένληαη θαη απφ ην επίπεδν ηεο
΢πλεηδεζηαθήο Φπρήο θαη έηζη κπνξνχλ λα βηψζνπλ θάηη παξαπάλσ γηαηί
αξρίδνπλ λα ππεξβαίλνπλ ελ κέξεη ηνλ Κφζκν ηεο Απαδηθφηεηαο. Βλψ
φζνη θαη‟ ειάρηζηνλ, νη ειάρηζηνη, ζπληνληζηνχλ κε ηνλ Πλεπκαηηθφ
Κφζκν κέζσ ηνπ Ώηνκηθνχ Πλεχκαηνο πνπ έρνπκε κέζα καο κπνξνχλ λα
κεηέρνπλ ζε πνιχ πεξηζζφηεξα θαη λα έρνπλ έηζη πνιχ ιηγφηεξεο πιάλεο.
Ώπηή είλαη θαη ε έλλνηα ηεο «θψηηζεο», ηνπ «θσηίδνκαη», ηνπ «γίλνκαη
άγηνο». Τπεξβαίλσ ηελ ηδηνζπγθξαζία κνπ θαη ηηο κηαζκαηηθέο κνπ
επηδξάζεηο φηαλ ζπληνλίδνκαη έζησ γηα ιίγν κε ηε ΢πλεηδεζηαθή Φπρή
θαη ην Ώηνκηθφ Πλεχκα θαη κέζσ απηνχ κε ηνλ Πλεπκαηηθφ Κφζκν.
54
2.2 Η πιάλε ηνπ δηαρσξηζκνύ ηεο Γλώζεο
Δ πξψηε πεγή πιάλεο ηεο ζεκεξηλήο Βπηζηήκεο είλαη ν εθνχζηνο
δηαρσξηζκφο ηεο απφ φινπο ηνπο άιινπο ηνκείο γλψζεο θαη κάιηζηα φρη
κφλν ν δηαρσξηζκφο αιιά θαη ε αληίζεζε. Λέκε ζπρλά: «Ώπηφ αθνξά ηελ
Βπηζηήκε, εθείλν αθνξά ηε Θξεζθεία. Αελ έρεη λα θάλεη ην έλα κε ην
άιιν». Ή ιέκε: «Ώπηά είλαη θηινζνθίεο, δελ είλαη επηζηεκνληθά
πξάγκαηα» ή «Ώπηφ είλαη ιατθή ζνθία θαη δελ είλαη επηζηεκνληθά
ηεθκεξησκέλν». Ή άιιεο θνξέο ιέκε: «Ώπηά είλαη ινγνηερλία, ηέρλε,
ηζηνξία θαη δελ έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ Βπηζηήκε». Καη κάιηζηα φηαλ
ιέκε Βπηζηήκε ζπλήζσο έρνπκε ηελ ηάζε λα αλαθεξφκαζηε πεξηζζφηεξν
ζηηο ζεηηθέο φπσο ηηο νλνκάδνπκε επηζηήκεο δειαδή ζηε Φπζηθή, ζηε
Υεκεία, ζηελ Εαηξηθή θαη ζηα Μαζεκαηηθά.
Ώπηφο ν απζαίξεηνο θαη αθχζηθνο δηαρσξηζκφο είλαη ήδε κία πξψηε
παξαβίαζε ελφο ζπκπαληηθνχ λφκνπ, ηνπ Νφκνπ ηεο Βλφηεηαο θαη
Πνηθηινκνξθίαο πνπ καο ιέεη απιά φηη φιε απηή ε ηεξάζηηα
πνηθηινκνξθία ζην θαηψηεξν επίπεδν ηνπ Κφζκνπ ηεο Απαδηθφηεηαο,
δειαδή ζηνλ Τιηθφ, Καηψηεξν Βλεξγεηαθφ, Ώηζεξηθφ θαη Καηψηεξν
Φπρηθφ Κφζκν αλάγεηαη ζε αλψηεξν επίπεδν. Αειαδή αλάγεηαη ζηνλ
Κφζκν ηεο Μνλαδηθφηεηαο θαη θαη‟ επέθηαζε ζην Έλα, ζηελ Πξψηε
Ώξρή, ζην Θεφ. Καη φηη εμ απηνχ ηνπ Βλφο πξνήιζε φιε απηή ε
πνηθηινκνξθία πξνο ηα θάησ.
Βπνκέλσο αλ ζέινπκε λα είκαζηε πην θνληά ζηελ Ώιήζεηα θαη πην καθξηά
απφ ηηο πιάλεο ζα πξέπεη λα πξνζπαζνχκε λα βιέπνπκε, έζησ ζην
επίπεδν πνπ βξηζθφκαζηε, λα εμεηάδνπκε ηα πξάγκαηα θαη ηα θαηλφκελα
κε βάζε ην ΢πκπαληηθφ Νφκν ηεο Βλφηεηαο. Αειαδή λα βιέπνπκε ηελ
ελφηεηα ησλ πξαγκάησλ θαη λα πξνζπαζνχκε λα πξνζεγγίδνπκε ηελ
πξαγκαηηθφηεηα θαη ηε γλψζε ζθαηξηθά. Να έρνπκε ζθαηξηθή γλψζε.
Μελ μερλάκε φηη ζε παιαηφηεξεο επνρέο πνπ ήηαλ πην αλεβαζκέλα ηα
πξάγκαηα απφ ςπρηθήο πιεπξάο, πρ ζηελ Ώξραία Βιιάδα, δελ είρακε
εμεηδηθεπκέλνπο επηζηήκνλεο αιιά παλεπηζηήκνλεο. Κη απηφ ζπλέβαηλε
ζε φινπο ηνπο αξραίνπο πνιηηηζκνχο ηνπιάρηζηνλ φζνλ αθνξά ηνπο
55
ιίγνπο κπεκέλνπο νη νπνίνη ήηαλ παλεπηζηήκνλεο. Αελ ππήξρε ηφηε
δηαρσξηζκφο ζξεζθείαο θαη επηζηήκεο. ΢πρλά νη επηζηήκνλεο ήζαλ θαη
ηεξείο θαη γηαηξνί θαη ςπρνιφγνη θαη καζεκαηηθνί θαη αζηξνλφκνη θαη
ηαπηφρξνλα ήηαλ ελεξγνί πνιίηεο ζηε δηνίθεζε ηνπ θξάηνπο θαη ζηελ
θαζεκεξηλή θνηλσλία. Βίραλ, δειαδή, ζρέζε άκεζε κε ηε θπιή θαη ηε
Φχζε. Αελ έβιεπαλ ηα πξάγκαηα απνκνλσκέλα.
Ώπηή ε ζθαηξηθή γλψζε θαη βίσζε ηεο δσήο, ηνπο έθαλε λα είλαη πην
θνληά ζηελ Ώιήζεηα. Γη απηφ βιέπνπκε φηη πάξα πνιινί ζπνπδαίνη
αξραίνη Έιιελεο θηιφζνθνη ήηαλ ηαπηφρξνλα ζπνπδαίνη καζεκαηηθνί
φπσο πρ ν Ππζαγφξαο θαη ζπνπδαίνη ηερλνιφγνη ελψ ζπκκεηείραλ ελεξγά
ζηελ πνιηηηθή, θνηλσληθή θαη ζηξαηησηηθή δσή ηεο πφιεο ηνπο. Αελ ήηαλ
μεθνκκέλνη απφ ηα πξάγκαηα θαη γη απηφ ήηαλ θαη πην πξνζγεησκέλνη
ελψ ζήκεξα νη θηιφζνθνη έρνπλ ηελ ηάζε λα είλαη «ζηνλ θφζκν ηνπο».
2.3 Ο ηεκαρηζκόο ηνπ Αλζξώπνπ
Απζηπρψο πήξακε ηνλ Άλζξσπν θαη ηνλ ηεκαρίζακε ζε ηνκείο. Καη
είπακε: «Βζχ Εαηξηθή ζα πάξεηο ην Τιηθφ ΢ψκα. Σν ζέκα ησλ θαηψηεξσλ
ελεξγεηψλ ζα ην πάξνπλ νη ζεηηθνί επηζηήκνλεο θαη ηε ρεκεία ηνπ
ζψκαηνο νη Υεκηθνί. Σε Γσηθή Βλέξγεηα, δειαδή ην Ώηζεξηθφ ΢ψκα δελ
ζα ην πάξεη θαλείο γηαηί αξλνχκαζηε ηελ χπαξμε ηνπ! Σελ Ώηζζεηηθή θαη
Αηαλνεηηθή Φπρή ηελ αλαιακβάλνπλ νη ςπρνιφγνη. Σνλ εγθέθαιν ηνλ
αλαιακβάλνπλ νη λεπξνιφγνη θαη νη ςπρίαηξνη. Σε ΢πλεηδεζηαθή Φπρή
ηελ παίξλνπλ νη παπάδεο θαη νη πλεπκαηηθνί θαη φζνη αζρνινχληαη κε ηελ
εζηθή. Σέινο, κε ην Ώηνκηθφ Πλεχκα ζα αζρνιεζνχλ είηε νη ζξεζθείεο
είηε νη κπεκέλνη εζσηεξηζηέο. Γηα δε ην Τιηθφ ΢χκπαλ ζα κηιάλε κφλν νη
αζηξνθπζηθνί».
Ώπηφο ν ηεκαρηζκφο ηεο γλψζεο, απηφο ν ηεκαρηζκφο ηνπ Ώλζξψπνπ θαη
ηνπ ΢χκπαληνο δεκηνπξγεί ηξνκεξά πξνβιήκαηα. Μάιηζηα έρνπκε
θηάζεη ζήκεξα λα έρνπκε ηξνκεξέο ππν-εμεηδηθεχζεηο. Πρ ζηελ Εαηξηθή
πξψηα ππήξραλ κφλν γηαηξνί, κεηά ηνπο ρσξίζακε ζε παζνιφγνπο θαη
ρεηξνπξγνχο θαη κεηά θαη ζε εξγαζηεξηαθέο εηδηθφηεηεο. Όζηεξα πήξακε
ηηο παζνινγηθέο εηδηθφηεηεο θαη ηηο ρσξίζακε ζε ΧΡΛ, νθζαικνινγία,
56
λεθξνινγία, γπλαηθνινγία, εηδηθή παζνινγία θιπ. Ώθφκε θαη ν
παζνιφγνο
εμεηδηθεχεηαη
πιένλ
ζε
γαζηξεληεξνιφγν,
ζε
γαζηξεληεξνιφγν-επαηνιφγν θαη ζε επαηνιφγν εηδηθφ κφλν γηα ηελ
επαηίηηδα ΐ θνθ.
Ώπηή ε ππεξ-εμεηδίθεπζε καο θάλεη λα βιέπνπκε κφλν ην δέληξν θαη λα
ράλνπκε ην δάζνο. Αελ ζεκαίλεη βέβαηα απηφ φηη δελ ρξεηαδφκαζηε ηηο
εμεηδηθεχζεηο αιιά επεηδή ε εμεηδίθεπζε είλαη ην κέξνο ζα πξέπεη λα
ππαθνχεη ζην φινλ θαη λα ηε βιέπνπκε κέζα απφ ην φινλ.
2.4 Δπηζηήκε: ε πην αλαληίξξεηε ζξεζθεία-πιάλε!
΋ζν θη αλ θαίλεηαη παξάμελν, θαηά ηε γλψκε κνπ, νη επηζηεκνληθέο
πιάλεο είλαη απφ ηηο κεγαιχηεξεο ζην είδνο ηνπο. Ώπηφ πνπ ιέσ μελίδεη
γηαηί ζπλήζσο φηαλ ζέινπκε λα πνχκε φηη θάηη είλαη ζίγνπξν, ζεηηθφ θαη
βέβαην ηφηε αλαηξέρνπκε ζηελ Βπηζηήκε γηαηί ζεσξνχκε φηη έρεη
κεζφδνπο γηα λα απνδείμεη ηελ αιήζεηα ελφο πξάγκαηνο. Παξφια απηά ε
πην δηαδεδνκέλε ζξεζθεία ζήκεξα θαη πιάλε είλαη ε Βπηζηήκε, έηζη
ηνπιάρηζηνλ φπσο ηε βηψλνπκε ζην Απηηθφ Κφζκν.
Καη κάιηζηα είλαη θαη ε πην αλαληίξξεηε ζξεζθεία δηφηη ζε νπνηαδήπνηε
ζξεζθεία θη αλ αλήθεη θαλείο ζήκεξα, νπνηνδήπνηε θηινζνθηθφ πηζηεχσ
θη αλ πξεζβεχεη, έρεη πεξάζεη ηφζν πνιχ κέζα ζηνλ θφζκν καο ε αιήζεηα
ηεο Βπηζηήκεο πνπ ζεσξείηαη αλακθηζβήηεηε. Ο θχξηνο ίζσο ιφγνο γη
απηφ είλαη φηη ε ζεκεξηλή Βπηζηήκε έρεη θαηαθιχζεη ηε δσή καο κε
αλαξίζκεηεο ηερλνινγηθέο εθαξκνγέο πνπ «δνπιεχνπλ», πνπ έρνπλ
δειαδή άκεζν, θαζεκεξηλφ πξαθηηθφ απνηέιεζκα.
΋πσο νπνηαδήπνηε άιιε πιάλε είλαη δχζθνιν λα θαηαλνεζεί γηαηί
ζπλήζσο πιάλε ζεκαίλεη κηζή αιήζεηα. ΐιέπνληαο επνκέλσο ηε κηζή
αιήζεηα ησλ ηερλνινγηθψλ εθαξκνγψλ ηεο αλζξψπηλεο Βπηζηήκεο ηε
ζεσξνχκε απηαπφδεηθηε θαη έηζη παξαβιέπνπκε ην άιιν κηζφ ηεο πνπ
είλαη ε αλζξψπηλε πιάλε. Ώλ φκσο ζηεξηρηείο ζηελ πξαγκαηηθή κε
57
αλζξψπηλε Βπηζηήκε ηφηε κπνξείο λα πξνζεγγίζεηο ηελ Ώιήζεηα. Με
πνηα έλλνηα ην ιέσ απηφ; Ώλ ην αληηθείκελν ηεο πξαγκαηηθήο Βπηζηήκεο
είλαη ε αλεχξεζε ησλ ΢πκπαληηθψλ Νφκσλ θαη ε εθαξκνγή ηνπο ζε
δηάθνξα πεδία γεληθά αιιά θαη ζηελ θαζεκεξηλή πξάμε, ηφηε λαη,
πξνζεγγίδεηο ηελ Ώιήζεηα. Βθεί ε Βπηζηήκε είλαη ζπλψλπκε, σο έλα
ζεκείν ηνπιάρηζηνλ, κε ηελ Ώιήζεηα θαη ηελ Πξαγκαηηθφηεηα.
Ώιιά ε Ώλζξψπηλε Βπηζηήκε, έηζη φπσο είλαη δνκεκέλε ζήκεξα επεηδή
ζηεξίδεηαη ηδηαίηεξα ζηνλ Άλζξσπν, φζν θη αλ πξνζπαζεί λα εθαξκφζεη
κεζφδνπο επηζηεκνληθέο, κε ηελ έλλνηα ηεο αιεζηλήο πξνζέγγηζεο ηεο
πξαγκαηηθφηεηαο, ηειηθά εμνθείιεη. Γηαηί κπαίλνπλ ζηε κέζε νη
κηαζκαηηθέο θαη ηδηνζπγθξαζηαθέο ηάζεηο νη νπνίεο πξνθαινχλ ηηο
πιάλεο. Πέξαλ ηνχηνπ, ε Βπηζηήκε έρεη δηαβξσζεί ζήκεξα θαη απφ ην
θξάηνο θαη ηελ εμνπζία θαζψο θαη απφ ην εκπφξην θαη ην ρξήκα θαη
εμππεξεηεί ζπρλά άιιεο ζθνπηκφηεηεο θαη φρη ηελ Ώιήζεηα.
Ώο πάξνπκε ην παξάδεηγκα ηεο ΢ηαηηζηηθήο πνπ είλαη έλαο επηζηεκνληθφο
θιάδνο ησλ Μαζεκαηηθψλ. Παξφηη πξφθεηηαη γηα Βπηζηήκε, άκα ηε
ρξεζηκνπνηήζεηο ζην εκπφξην ή ζηα γθάινπ ησλ πνιηηηθψλ εθινγψλ ηφηε
πξαγκαηηθά βγάδεηο φηη ζέιεηο. Δ ΢ηαηηζηηθή Ώλάιπζε ρξεζηκνπνηείηαη
επίζεο θαη ζηελ Εαηξηθή Έξεπλα θαη ζηε Φπζηθή θαη ζηε Υεκεία θαη
παληνχ. Ώλ φκσο ηε ρξεζηκνπνηήζεηο κε ιάζνο ηξφπν ή κε ζθνπηκφηεηα
ηφηε βγάδεηο ιάζνο ζπκπεξάζκαηα. Εζρχεη δειαδή απηφ πνπ καο έιεγε
θάπνηε ν θαζεγεηήο ηεο ΢ηαηηζηηθήο ζηελ Εαηξηθή ΢ρνιή Ώζελψλ, φηη
δειαδή ππάξρνπλ ηξεηο ηξφπνη λα πεηο ςέκαηα: Ο έλαο είλαη λα πεηο
ςέκαηα, ν άιινο είλαη λα απνθξχςεηο ηελ αιήζεηα θαη ν ηξίηνο, ν
επηζηεκνληθφο ηξφπνο λα πεηο ςέκαηα, είλαη λα θάλεηο ζηαηηζηηθή!
΋πσο ήδε είπακε κηα κεγάιε πεγή ιαζψλ ηεο Βπηζηήκεο εθηφο απφ ηνλ
Άλζξσπν θαη ηηο εγσηζηηθέο ζθνπηκφηεηεο είλαη ε απνκάθξπλζε ηεο απφ
ηε Θξεζθεία, ηε Φηινζνθία θαη ηνπο άιινπο ηνκείο γλψζεο. Τπάξρνπλ
φκσο θαη ηζηνξηθνί ιφγνη γηα ην δηαρσξηζκφ ηεο Βπηζηήκεο απφ ηε
Θξεζθεία. ΋ηαλ επηθξαηνχζε ε Θξεζθεία θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ
Μεζαίσλα κέζσ ηεο ηαχηηζεο Κξάηνπο-Θξεζθείαο θαπέισλε φινπο ηνπο
58
ηνκείο ηεο θνηλσλίαο θαη θαηά ζπλέπεηα θαη ηελ Βπηζηήκε. ΢ηαδηαθά φινη
φζνη ππεξεηνχζαλ ηελ Βπηζηήκε ή έζησ είραλ θηιειεχζεξεο απφςεηο
αλαγθάζηεθαλ λα ηαρζνχλ ελαληίνλ ηεο Θξεζθείαο ή θαη‟ επέθηαζε θαη
ελαληίνλ ηνπ Θενχ. Αελ είλαη ινηπφλ ηπραίν πνπ ζήκεξα νη πεξηζζφηεξνη
επηζηήκνλεο δειψλνπλ αγλσζηηθηζηέο, δειψλνπλ δειαδή φηη πηζηεχνπλ
κφλν ζε φηη γλσξίδνπλ άκεζα, δειαδή ζε φηη κπνξνχλ λα δνπλ ή λα
κεηξήζνπλ ή λα απνδείμνπλ κε ηελ παξαηήξεζε θαη ην πείξακα.
Τπάξρνπλ βέβαηα θαη εθείλνη νη επηζηήκνλεο πνπ δειψλνπλ κελ φηη
πηζηεχνπλ ζην Θεφ αιιά μερσξίδνπλ ηα πξάγκαηα ιέγνληαο «απηφο είλαη
ν ηνκέαο ηνπ Θενχ θαη ηεο Δζηθήο θαη απηφο είλαη ν ηνκέαο ηεο
Βπηζηήκεο». Ώπηφ είλαη κηα πνιχ κεγάιε πεγή πιαλψλ ηεο ζχγρξνλεο
Βπηζηήκεο γηαηί πιένλ αζρνιείηαη κφλν κε ηνλ Τιηθφ Κφζκν ή έζησ πην
πξφζθαηα κε ηνλ Τιηθν-Βλεξγεηαθφ Κφζκν. ΋ηη έρεη λα θάλεη κε ηνλ
Ώηζεξηθφ Κφζκν, ηνλ Φπρηθφ θαη ηνλ Πλεπκαηηθφ Κφζκν ζεσξείηαη φηη
δελ είλαη αληηθείκελν ηεο Βπηζηήκεο.
-Αελ έρεη νιηζηηθή αληηκεηψπηζε δειαδή ε ζεκεξηλή Βπηζηήκε.
-Μπξάβν! Παξαβηάδεη ην ΢πκπαληηθφ Νφκν ηνπ ΋ινπ, ηεο Βλφηεηαο ηνπ
΢χκπαληνο πνπ είλαη έλαο απφ ηνπο βαζηθφηεξνπο ΢πκπαληηθνχο Νφκνπο.
2.5 Η ηαύηηζε ηεο ζεκεξηλήο Ιαηξηθήο κε ηελ Αιινπαζεηηθή
Ώπηά γεληθά πεξί Ώλζξψπηλεο Βπηζηήκεο. Θα δνχκε πην ζπγθεθξηκέλα
απηά ηα ζέκαηα κηιψληαο γηα ηελ Εαηξηθή Βπηζηήκε. ΋ηαλ αλαθεξφκαζηε
ζηελ Εαηξηθή ζήκεξα ην κπαιφ ησλ πεξηζζφηεξσλ αλζξψπσλ πάεη θαη‟
επζείαλ ζηελ Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή έηζη φπσο έρεη αλαπηπρζεί ζην
Απηηθφ Κφζκν ηα ηειεπηαία 150 ρξφληα.
Μαο δηαθεχγεη ην αλαληίξξεην γεγνλφο φηη επί ρηιηεηίεο ππήξραλ θαη
επηθξαηνχζαλ δηεζλψο άιιεο ζεξαπεπηηθέο κέζνδνη πέξαλ ηεο
Ώιινπαζεηηθήο.
Ώλαθέξσ
επηγξακκαηηθά
ηηο
παξαδνζηαθέο
Φπηνζεξαπείεο φπσο πρ ε Βιιεληθή ή ε Ελδηθή(Ώγηνπβέξδα), ην
59
ΐεινληζκφ κε ηζηνξία 2500 εηψλ, ηελ Οκνηνπαζεηηθή κε ηζηνξία 250
ρξφλσλ, ηε Υεηξνπξαθηηθή, ηελ Οζηενπαζεηηθή, ηε Ρεθιεμνινγία, ηε
Φπζηθή Τγηεηλή θνθ. Τπήξμαλ θαη ππάξρνπλ πάξα πνιιέο ζεξαπεπηηθέο
κέζνδνη νη νπνίεο δελ έρνπλ απιψο ζεξαπεπηηθφ ζθέινο αιιά ζπρλά
έρνπλ θαη ην δηθφ ηνπο δηαγλσζηηθφ ζθέινο αιιά θαη ηε δηθή ηνπο
θηινζνθηθή ζεψξεζε ηνπ Ώλζξψπνπ, ηνπ ΢χκπαληνο θαη ηεο ΤγείαοΏζζέλεηαο.
Σν πξφβιεκα είλαη φηη αληί λα βιέπνπκε ηελ Εαηξηθή ζαλ εληαία
επηζηήκε, ηε ρσξίδνπκε ζε «Βπίζεκε», ή «Κιαζζηθή» Εαηξηθή θαη ζε
«Βλαιιαθηηθή» ή «΢πκπιεξσκαηηθή». ΢πρλά κάιηζηα ε δεχηεξε
ζεσξείηαη απφ αιινπαζεηηθνχο γηαηξνχο ζαλ «αηξεηηθή», «αλνξζφδνμε»
ή απιά ζαλ «ηζαξιαηαληζκφο» αθφκα θαη αλ εμαζθείηαη απφ γηαηξνχο.
΋ιεο νη παξαδνζηαθέο κνξθέο Εαηξηθήο πεξηθξνλήζεθαλ θαη ε
Ώιινπαζεηηθή αξλείηαη λα αζρνιεζεί θαη βάδεη ζηελ άθξε νπνηνδήπνηε
άιιν ζεξαπεπηηθφ ζχζηεκα θαη ζπρλά αξλείηαη θάζε δηάινγν. Παξφια
απηά αθφκε θαη ζήκεξα ζε νξηζκέλεο ρψξεο πρ ζηελ Κίλα, ην
παξαδνζηαθφ ζεξαπεπηηθφ ζχζηεκα ηνπ ΐεινληζκνχ εμαθνινπζεί λα
είλαη αξθεηά δηαδεδνκέλν ζε ζεξαπεπηέο θαη αζζελείο.
-Ο ΐεινληζκφο αθνχ είλαη θαη πην αξραίνο γηαηί δελ θπξηάξρεζε
παγθφζκηα;
-Κνίηαμε, αο κελ μερλάκε φηη θάζε θνηλσλία αλάινγα κε ηε θηινζνθία
θαη ηελ εζηθή πνπ έρεη, έρεη θαη ηελ αληίζηνηρε νηθνλνκία θαη ηελ
αληίζηνηρε Εαηξηθή θαη ηελ αληίζηνηρε Σέρλε θνθ. Ο ΐεινληζκφο είλαη
άξξεηα δεκέλνο κε ηελ θηλέδηθε θηινζνθία, κε ηνλ Σαντζκφ θαη ην
ΐνπδηζκφ. Ώληίζηνηρα ε Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή είλαη άξξεηα δεκέλε κε
ηελ αγλσζηηθηζηηθή επηζηεκνληθή ηάζε ηνπ Απηηθνχ Κφζκνπ θαη κε ηελ
πιηζηηθή θηινζνθία πνπ επηθξαηεί ζηε Αχζε. Ώληίζηνηρα αλ παο ζηνπο
ηλδηάλνπο νη νπνίνη ήηαλ πνιχ θνληά ζηνλ θφζκν ησλ «πλεπκάησλ», ζηνλ
Ώηζεξηθφ Κφζκν, εθεί θπξηαξρνχζε ε Εαηξηθή πνπ είρε λα θάλεη κε ηα
πλεχκαηα θαη ηνλ Ώηζεξηθφ Κφζκν.
-Καη κε θπηά αζρνινχληαλ.
60
-Ναη, θαη κε θπηνζεξαπεία γηαηί ήηαλ πνιχ θνληά ζηε Φχζε θαη ζην
Φπζηθφ Κφζκν θαη δελ είραλ ζρέζε κε ην εξγαζηήξην θαη γη απηφ θαη δελ
αλέπηπμαλ ρεκηθά θάξκαθα φπσο εκείο ζήκεξα. Βπνκέλσο ζαθψο ε
Εαηξηθή ηνπ θάζε ιανχ έρεη λα θάλεη κε ηε θηινζνθία ηνπ θαη ηελ εζηθή
ηνπ παξφηη ζήκεξα φια απηά έρνπλ ηζνπεδσζεί ιφγσ ηεο
παγθνζκηνπνίεζεο. Γη απηφ θαη ζήκεξα πρ ππάξρεη θαη ζηελ Κίλα ε
Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή ε νπνία επηθξαηεί έζησ θαη αλ ζπδεί κε ηελ
παξαδνζηαθή ηαηξηθή. Ώπηφ ζπκβαίλεη γηαηί νη παξαδνζηαθέο ηνπηθέο
θηινζνθίεο θαη εζηθέο έρνπλ παγθφζκηα ηζνπεδσζεί απφ ηε θηινζνθία
θαη ηδενινγία ηνπ θαηαλαισηηζκνχ, ηνπ Υφιπγνπλη, ηεο ηερλνινγίαο θαη
ηνπ πιηζκνχ.
2.6 Η Αιινπαζεηηθή Ιαηξηθή δελ είλαη Δπηζηήκε γηαηί δελ
ζηεξίδεηαη ζε λόκνπο!
Σν έλα ζέκα ινηπφλ είλαη φηη ε ζεκεξηλή Εαηξηθή ηαπηίδεηαη δπζηπρψο κε
ηελ Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή θαη ην άιιν κεγάιν ζέκα, ην νπνίν είλαη θαη
δχζθνιν λα ην παξαδερηεί θαλείο, είλαη φηη ε Αιινπαζεηηθή Ιαηξηθή δελ
είλαη Επηζηήκε. Ώπηφ ην πξάγκα ην πξσηνδηάβαζα πξηλ απφ 25-30 ρξφληα
φηαλ πξσηνμεθίλεζα λα κειεηάσ ηελ Οκνηνπαζεηηθή. Σν αλέθεξε ν
Κελη, έλαο απφ ηνπο κεγάινπο δαζθάινπο ηεο Οκνηνπαζεηηθήο ζε κία
απφ ηηο δηαιέμεηο ηνπ γηα ηελ Οκνηνπαζεηηθή Φηινζνθία.
Έιεγε ηφηε, πξηλ απφ 100 θαη πιένλ ρξφληα, θάηη πνπ αθφκε θαη ηψξα
πξνθαιεί έθπιεμε, φηη δειαδή ε Εαηξηθή φπσο εθαξκνδφηαλ ηφηε θαη
ζήκεξα δελ είλαη Βπηζηήκε. Σελ νλφκαδε κάιηζηα Εαηξηθή ηεο Βκπεηξίαο
(Medicine of Experience), δειαδή Βκπεηξηθή Εαηξηθή ζε αληίζεζε κε ηελ
Οκνηνπαζεηηθή πνπ ηελ ζεσξνχζε ηελ πξαγκαηηθή επηζηεκνληθή Εαηξηθή
θαη ηελ απνθαινχζε Εαηξηθή ησλ Νφκσλ (Medicine of Laws).
Αελ ήηαλ θαηά ηεο εκπεηξίαο, δειαδή ηεο παξαηήξεζεο, νχηε βέβαηα θαη
θαηά ηνπ πεηξάκαηνο, γηαηί άιισζηε ήηαλ ε Οκνηνπαζεηηθή εθείλε ε
νπνία ρξεζηκνπνίεζε γηα πξώηε θνξά δηεζλώο κε ηνλ Υάλεκαλ ηνλ
ηδξπηή ηεο, ην δηπιό ηπθιό πείξακα (Double Blind Trial) ζηελ
«απφδεημε» ησλ θαξκαθνινγηθψλ ηδηνηήησλ δηαθφξσλ θπηηθψλ θαη
61
νξπθηψλ νπζηψλ ζηνλ πγηή αλζξψπηλν νξγαληζκφ. Ώιιά έιεγε φηη αλ
θάλεηο παξαηήξεζε θαη πείξακα ρσξίο λα ηα εληάμεηο κέζα ζηνπο
Σπκπαληηθνύο Νόκνπο θαη ρσξίο ηε ζπλνιηθή ζεψξεζε ΏλζξψπνπΦχζεο-΢χκπαληνο-Θενχ, ρσξίο δειαδή νιηζηηθή ζεψξεζε, ηφηε
θαηαιήγεηο ζε ιάζνο ζπκπεξάζκαηα. Γη απηφ θαη κίιεζε γηα Εαηξηθή ηεο
Βκπεηξίαο θαη γηα Εαηξηθή ησλ ΢πκπαληηθψλ Νφκσλ. Μάιηζηα ν Κελη
ζηηο δηαιέμεηο ηνπ κηιάεη αθξηβψο γηα ηνπο Οκνηνπαζεηηθνχο Νφκνπο πνπ
πξνέξρνληαη απφ ηνπο γεληθφηεξνπο Εαηξηθνχο-ΐηνινγηθνχο Νφκνπο θαη
νη νπνίνη κε ηε ζεηξά ηνπο πξνθχπηνπλ απφ ηνπο θαζνιηθνχο
΢πκπαληηθνχο Νφκνπο.
΋ια απηά βέβαηα, νχησο ή άιισο ηα έρνπκε επαλεηιεκκέλα ζπδεηήζεη
ζηηο δηαιέμεηο γηα ηνπο ΢πκπαληηθνχο Νφκνπο νπφηε δελ είλαη ηνπ
παξφληνο λα ηα μαλαπνχκε. Ώιιά είλαη πάξα πνιχ ζεκαληηθφ λα
θαηαιάβνπκε φηη ε Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή δελ είλαη επηζηήκε δηόηη δελ
ζηεξίδεηαη νύηε ζε έλα δηαγλσζηηθό ή ζεξαπεπηηθό λόκν πνπ λα έρεη γεληθή
ηζρύ ζε όινπο ηνπο αλζξώπνπο θαη ζε όιεο ηηο λόζνπο. Αελ κπνξείο λα
ηζρπξίδεζαη φηη είζαη επηζηήκε αλ δελ ζηεξίδεζαη ζε ΢πκπαληηθνχο
Νφκνπο. Δ Φπζηθή, ε Υεκεία θαη ηα Μαζεκαηηθά ζηεξίδνληαη ζε
λφκνπο. Νφκνπο πνπ απφ ηφηε πνπ ηνπο έρνπκε αλαθαιχςεη - δηφηη
ππήξραλ αλεμάξηεηα απφ ην αλ ηνπο μέξακε ή φρη - ππήξραλ, ππάξρνπλ
θαη ζα ππάξρνπλ θαη είλαη αλαιινίσηνη.
Δ Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή θάλεη κελ παξαηήξεζε θαη πείξακα θαη βγάδεη
θάπνηα ζπκπεξάζκαηα αιιά ρσξίο ηελ θαζνδήγεζε ησλ ΢πκπαληηθψλ
Νφκσλ θαη γη απηφ ζε θάζε εηήζην παγθφζκην ηαηξηθφ ζπλέδξην
αλαηξνχληαη θάξκαθα, ηερληθέο θαη γλψζεηο ηνπ πξνεγνχκελνπ. Ώπηφ
έρεη λα θάλεη πξψηνλ κε ην γεγνλφο φηη δελ ζηεξίδεηαη ζε λφκνπο θαη
δεχηεξνλ κε ην γεγνλφο φηη δελ έρεη νιηζηηθή ζεψξεζε ηνπ Ώλζξψπνπ θαη
ηνπ ΢χκπαληνο. Έλαο ηξίηνο παξάγνληαο είλαη φηη έρεη δηακνξθσζεί έλα
εθπαηδεπηηθφ θαη εξεπλεηηθφ ζχζηεκα ζην νπνίν ππεηζέξρεηαη θαη ε
αλζξψπηλε ζθνπηκφηεηα αιιά ζπρλά θαη ε εκπνξηθή ζθνπηκφηεηα.
62
2.7 Ο δηαρσξηζκόο ζε Παζνινγία ηνπ ΢ώκαηνο θαη Παζνινγία ηεο
Φπρήο
Πέξαλ απηνχ ηνπ δηαρσξηζκνχ ησλ ζεξαπεπηηθψλ ζπζηεκάησλ πνπ
θησραίλεη ηελ ηαηξηθή δηάγλσζε θαη ζεξαπεία ππάξρεη έλαο αθφκε
πξνβιεκαηηθφο δηαρσξηζκφο. Ο ρσξηζκφο ηεο Ώιινπαζεηηθήο ζε
Φπρηαηξηθή θαη Παζνινγία, δειαδή ν δηαρσξηζκφο ηεο ζεξαπείαο ησλ
ςπρηθψλ θαη ησλ ζσκαηηθψλ παζήζεσλ. Καη πάιη θαηαξγνχκε ην
ςπρνζσκαηηθφ φιν, ην ζχλνιν, ηνλ Άλζξσπν θαη έηζη πξνθαινχκε
κχξηεο φζεο πιάλεο θησραίλνληαο θαη ηε ζεξαπεπηηθή
καο
απνηειεζκαηηθφηεηα.
΢ήκεξα ελψ ε ίδηα ε Ώιινπαζεηηθή κέζσ ηνπ αλαγλσξηζκέλνπ θιάδνπ
ηεο Φπρνζσκαηηθήο Εαηξηθήο παξαδέρεηαη φηη ε κεγάιε πιεηνςεθία ησλ
παζήζεσλ είλαη ςπρνζσκαηηθέο θαη κάιηζηα ζε πνζνζηφ πάλσ απφ ην
70%, παξφια απηά φηαλ θάπνηνο έρεη ςπρνζσκαηηθφ πξφβιεκα ηνλ
παξαπέκπνπκε ζηνλ ςπρίαηξν γηα ην ςπρηθφ ηνπ θαη ζηνλ παζνιφγν γηα
ην ζσκαηηθφ ηνπ. ΢ηε δε Παζνινγία ν αζζελήο ηξέρεη απφ εηδηθφηεηα ζε
εηδηθφηεηα θαη παίξλεη δηαθνξεηηθά θάξκαθα απφ ηνλ θάζε μερσξηζηφ
γηαηξφ. Βλψ ζπλήζσο απηφ πνπ πάζρεη δελ είλαη ηα μερσξηζηά φξγαλα
αιιά ν ίδηνο σο α-ζζελήο, σο δειαδή έλαο άλζξσπνο πνπ ηνπ ιείπεη ην
ζζέλνο, ε δχλακε θαη ε ηζνξξνπία ηφζν ςπρηθά φζν θαη ζσκαηηθά.
Ώληίζεηα ε Οκνηνπαζεηηθή Εαηξηθή φρη κφλν εμεηάδεη νιηζηηθά ηνλ
αζζελή αιιά θαη ζε ζπκθσλία κε ηε ιατθή ζνθία επηκέλεη φηη «ην ςάξη
βξσκάεη απφ ην θεθάιη», δειαδή φηη έρνπκε πξψηα ςπρηθή θαη κεηά
ζσκαηηθή πηψζε.
Ώθφκα θαη ε Φπρηαηξηθή, πνπ ζα „πξεπε βάζεη ηεο εηπκνινγίαο ηεο
νλνκαζίαο ηεο λα είλαη ε Εαηξηθή ηεο Φπρήο, δελ είλαη παξφια απηά ε
Εαηξηθή ηεο Φπρήο αιιά ε Εαηξηθή ηνπ ΢ψκαηνο θαη κάιηζηα ε Εαηξηθή
ηνπ Βγθεθάινπ. Κη απηφ γηαηί νη επηδξάζεηο ησλ ιεγφκελσλ ςπρηαηξηθψλ θαξκάθσλ είλαη θαζαξά ζην επίπεδν ην ζσκαηηθφ, ην πιηθφ,
ζην επίπεδν ησλ λεπξηθψλ ζπλάςεσλ. Πξφθεηηαη δειαδή απιά γηα
θαηαζηνιή ηεο λεπξν-ρεκηθήο ιεηηνπξγίαο ηνπ εγθεθάινπ.
63
Ώληηκεησπίδνπκε δειαδή κφλν ηηο πιηθέο δηαηαξαρέο ηεο ζπλνιηθήο
ςπρνζσκαηηθήο αζζέλεηαο. ΋ια απηά ηα εξεκηζηηθά, ηα αγρνιπηηθά, ηα
αληηθαηαζιηπηηθά θαη ηα αληηςπρσζηθά είλαη φια ρεκηθά, πιηθά θάξκαθα
πνπ δξνπλ θαζαξά θαη κφλν ζην πιηθφ επίπεδν. Αελ δξνπλ ζην ςπρηθφ
επίπεδν. Ώπφ ηελ άιιε θαη νη αθάξκαθεο ςπρνζεξαπείεο ηεο Φπρηαηξηθήο
φπσο πρ ε Φπραλάιπζε, δξνπλ θαη πάιη κεκνλσκέλα, δειαδή κφλν ζην
επίπεδν ηεο Αηαλνεηηθήο Φπρήο.
Ο Άλζξσπνο φκσο είλαη έλα αμερψξηζην ζχλνιν ην νπνίν κάιηζηα δελ
λνείηαη ρσξίο ηε ζρέζε ηνπ κε ην ΢χκπαλ θαη ην Θεφ. Αελ κπνξείο λα ηνλ
ζεξαπεχζεηο νπζηαζηηθά αλ δελ ιάβεηο ππφςε ζνπ θαη απηή ηελ
πξσηαξρηθή ζχλδεζε. Ώλ δελ ιάβεηο ππφςε ζνπ δειαδή φηη ε Ώζζέλεηα
πξνέξρεηαη πξσηαξρηθά απφ ηελ παξαβίαζε απφ ην άηνκν ησλ
΢πκπαληηθψλ Νφκσλ ζε απηή ηε δσή θαη απφ ηνπο θαξπνχο ησλ δξάζεσλ
ηνπ απφ πξνεγνχκελεο δσέο. Θα πξέπεη δειαδή λα ιάβεη θαλείο ππφςε
ηνπ ην πεπξσκέλν ή θάξκα ηνπ, ηηο κηαζκαηηθέο θαη ηδηνζπγθξαζηαθέο
ηνπ θαηαβνιέο, ηε ζσκαηηθή θαη ςπρηθή ηνπ θιεξνλνκηθφηεηα, ηηο
θνηλσληθέο επηδξάζεηο, ηηο ησξηλέο δξάζεηο ηνπ αζζελνχο θαη ην
πεξηβάιινλ ζην νπνίν δεη.
2.8 Ο Οιηζηηθόο Σξόπνο ΢θέςεο
Ώπηά ηα γεληθά γηα ηηο γεληθέο πξσηαξρηθέο αηηίεο πνπ πξνθαινχλ ηηο
ηαηξηθέο πιάλεο. Γηα λα κελ ζεσξεηηθνινγνχκε πεξηζζφηεξν αο πάξνπκε
ζπγθεθξηκέλνπο ηνκείο. Βίλαη πνιχ ζεκαληηθφ, γη απηφ θαη ην πηνζεηψ
θαη ζην ηαηξείν, λα είκαζηε πξαθηηθνί θαη ζπγθεθξηκέλνη. Έξρεηαη έλαο
αζζελήο πρ ζην ηαηξείν θαη πξηλ κνπ πεη νηηδήπνηε γηα ηα πξνβιήκαηα
ηνπ κε ξσηάεη: «Ση είλαη ε Οκνηνπαζεηηθή γηαηξέ;».
΢πλήζσο ε απάληεζε κνπ είλαη: «Θα θαηαιάβεηο ηη είλαη ε
Οκνηνπαζεηηθή κέζα απφ ηα δηθά ζνπ πξνβιήκαηα θαη απφ ηηο
απαληήζεηο θαη εμεγήζεηο κνπ γη απηά». Κη ακέζσο ηνλ ξσηάσ γηα ηα
ζπγθεθξηκέλα αηνκηθά ηνπ πξνβιήκαηα πγείαο θαη κεηά ηνπ εμεγψ ηη
ζεκαίλνπλ θαη απφ πνχ πξνέξρνληαη νη λφζνη ηνπ, ηη ζεκαίλνπλ φια φζα
έρεη θάλεη ζεξαπεπηηθά κέρξη απηή ηε ζηηγκή θαη ηέινο κε πνην ηξφπν
64
βιέπεη ηα πξνβιήκαηα ηνπ ε Οκνηνπαζεηηθή θαη ηη ιχζεηο ηνπ πξνζθέξεη.
Μέζα απφ απηή ηε ζπγθεθξηκέλε νπηηθή γσλία ηνπ δίλεηαη θαη ε
απάληεζε γηα ην ηη πξαγκαηηθά είλαη ε Οκνηνπαζεηηθή.
Γη απηφ ζα πάξνπκε ζπγθεθξηκέλεο παζήζεηο ζηε ζπλέρεηα ηεο
ζπδήηεζεο καο θαη ζα δνχκε γηα θάζε πάζεζε ή θαηεγνξία παζήζεσλ
πνηεο είλαη νη ζπλήζεηο πιάλεο θαη πνηα είλαη ε αιήζεηα κε βάζε φρη κφλν
ηελ Οκνηνπαζεηηθή Εαηξηθή αιιά θαη κε βάζε ηελ Οιηζηηθή Εαηξηθή θαη
ηελ Οιηζηηθή Φηινζνθία. ΋πσο ήδε ζα έρεηο πξνζέμεη, ν ζηφρνο καο ζηηο
πεξηζζφηεξεο ζπδεηήζεηο πνπ θάλνπκε δελ είλαη ε γλψζε ηεο
Οκνηνπαζεηηθήο Εαηξηθήο κφλν αιιά ε αλάπηπμε ελφο λένπ ηξφπνπ
ζθέςεο, κηαο λέαο ζηάζεο θαη εζηθήο φρη κφλν απέλαληη ζηα ζέκαηα
πγείαο αιιά θαη γεληθφηεξα. Θεσξψ δφθηκν λα νλνκάζσ απηφ ηνλ ηξφπν
ζθέςεο σο νιηζηηθφ θαη απηή ηε λννηξνπία θαη εζηθή πνπ ζα ζηεξηρηεί
ζε απηφ ηνλ ηξφπν ζθέςεο σο νιηζηηθή λννηξνπία θαη εζηθή.
2.9 Άιιν πξάγκα ε νιηζηηθή ζεξαπεία θαη άιιν ε εμαηνκηθεπκέλε
κεκνλσκέλε ζεξαπεία
-Βδψ ζα ήζεια λα πσ ην εμήο: Ώπηφ πνπ ιέλε νη αιινπαζεηηθνί γηαηξνί
ζήκεξα, φηη δειαδή ζα εμεηάδνπλ ην DNA ηνπ αλζξψπνπ θαη αλάινγα ζα
δίλνπλ ην αληίζηνηρν ράπη πνπ ρξεηάδεηαη, δειαδή πρ έρεηο πξφβιεκα κε
ηα λεθξά δελ ζα ζνπ δίλνπλ έλα θάξκαθν γηα φινπο αιιά έλα εηδηθά γηα
ζέλα…
-Βίλαη ε ιεγφκελε γνληδηαθή ζεξαπεία απηφ πνπ ιεο…
-Ώθξηβψο… αιιά απηφ δελ είλαη θάπσο πην νιηζηηθφ;
-΋ρη, δελ είλαη! Οιηζηηθφ είλαη θάηη φηαλ πηάλεη ην φινλ…
-Ναη, αιιά απηνί φηαλ ιέλε γνληδηαθή ζεξαπεία ηη ελλννχλ; Βγψ
θαηάιαβα φηη αλάινγα κε απηφ πνπ είζαη… εληάμεη βέβαηα πξέπεη λα
πηάζεηο θαη ηελ ςπρή θαη ην πλεχκα ζα πεηο εζχ αιιά σο πξνο ην ζψκα ηη
ελλννχλ απηνί;
-Ώπηφ πνπ ελλννχλ δελ είλαη ε νιηζηηθή αληηκεηψπηζε αιιά ε
εμαηνκηθεπκέλε αληηκεηψπηζε, ε εμαηνκηθεπκέλε ζεξαπεία. Ώπηφ
65
πξνζπαζνχλ λα θάλνπλ. Δ νπνία φκσο άκα δελ είλαη νιηζηηθή, έζησ θαη
αλ είλαη εμαηνκηθεπκέλε εθφζνλ αθνξά κφλν ην ζσκαηηθφ επίπεδν δελ
κπνξείο λα ηε ζεσξήζεηο νιηζηηθή. Ώπηνί πάλε ζηα γνλίδηα, πάλε δειαδή
ζηελ θιεξνλνκηθφηεηα θαη κάιηζηα κφλν ζηε ζσκαηηθή
θιεξνλνκηθφηεηα, εμαηνκηθεπκέλα φκσο. Καη πξνζπαζνχλ επηδξψληαο
φρη ηφζν ζηελ αιιαγή ησλ γνληδίσλ ηνπ αηφκνπ αιιά ζηελ έθθξαζε ηνπο
κέζσ ηεο παξαγσγήο ησλ πξσηετλψλ ησλ ππεχζπλσλ γηα ηηο δηάθνξεο
ιεηηνπξγίεο ηνπ αηφκνπ, λα επηδξάζνπλ φρη ζηηο βαζχηεξεο αηηίεο ηεο
Ώζζέλεηαο αιιά ζηνλ παζνγελεηηθφ κεραληζκφ ηεο ζπγθεθξηκέλεο
λφζνπ.
Ώληί δειαδή λα επηδξάζνπλ ζηα ηειηθά ζηάδηα ηνπ παζνγελεηηθνχ
κεραληζκνχ ηεο λφζνπ φπσο θάλνπλ ηα ζπλήζε ρεκηθά αιινπαζεηηθά
θάξκαθα πάλε πέξαλ ηνπ βηνρεκηθνχ επηπέδνπ ζε πην πξψηκα ζηάδηα ηνπ
παζνγελεηηθνύ κεραληζκνύ. Καηάιαβεο φηη αλ δελ έρεηο κηα νιηζηηθή
άπνςε γηα ηνλ άλζξσπν θαη έλαλ νιηζηηθφ ηξφπν ζθέςεο ηφηε
κπεξδεχεζαη.
Βίλαη μεθάζαξν ινηπφλ γηα κέλα, φηη εθαξκφδνληαο απηφ ηνλ νιηζηηθφ
ηξφπν ζεψξεζεο ησλ πξαγκάησλ, γνληδηαθή ζεξαπεία ζεκαίλεη απιψο
κεκνλσκέλε ζεξαπεπηηθή επίδξαζε ζηνλ παζνγελεηηθφ κεραληζκφ έζησ
θαη αλ απηφ αθνξά ηα πξψηκα ζηάδηα ηνπ. Ώιιά θαη κε απηφ ηνλ ηξφπν
πξνθχπηνπλ πάξα πνιιέο παξελέξγεηεο απιψο θαη κφλν γηαηί δξνχκε
κεκνλσκέλα θαη φρη νιηζηηθά. Άιισζηε παξελέξγεηα ζεκαίλεη παξάελέξγεηα. Αειαδή δίλσ πρ έλα ρεκηθφ θάξκαθν πνπ έρεη κία θχξηα
κεκνλσκέλε θαη εληνπηζκέλε ελέξγεηα πρ ζην πάζρσλ φξγαλν-ζηνκάρη
αιιά παξάιιεια έρεη θαη δέθα άιιεο παξά-ελέξγεηεο ζε άιια δέθα
φξγαλα-ζπζηήκαηα φπσο πρ αίκα, ζπθψηη, λεθξά θιπ.
Μάιηζηα, βάζεη ηνπ ζπκπαληηθνχ Νφκνπ ηεο Εεξαξρίαο φηαλ δξαο ζε
ηεξαξρηθά αλψηεξα θαη πην πξψηκα θαη πην ζεκαληηθά γηα ηε δσή
επίπεδα, αλ νη δξάζεηο ζνπ δελ είλαη ζχκθσλεο κε ηε Φχζε, ηφηε ηφζν
πην ζνβαξέο είλαη θαη νη παξελέξγεηεο πνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεηο. ΋ηαλ
παίδεηο κε ζθάθη ή ηάβιη θάλεηο κηθξά ιάζε κε κηθξέο επηπηψζεηο. ΋ηαλ
66
φκσο είζαη επηζηήκνλαο θαη κάιηζηα γηαηξφο θαη ην παίδεηο Θεφο κε ηελ
πγεία θαη ηε δσή αλζξψπσλ ηφηε αλ νη δξάζεηο ζνπ δελ είλαη εζηθέο,
δειαδή ζσζηέο κε ηελ έλλνηα ηεο ζπκθσλίαο κε ηνπο ΢πκπαληηθνχο
Νφκνπο, ηφηε βξάζε ξχδη.
Έηζη ηελ πάηεζε θη ν Αηάβνινο! Βλψ ήηαλ έλαο απιφο άγγεινο πήγε λα
ην παίμεη Θεφο θαη ηα „θαλε ζάιαζζα! Ήζειε λα γίλεη «Υαιίθεο ζηε ζέζε
ηνπ Υαιίθε», φπσο ν Εδ-λν-γθνχλη ζην γλσζηφ θφκηθο, δειαδή «Is no
good”, δειαδή ν θαθφο ηεο ηζηνξίαο. (γέιηα)
67
Σσζήηηζη 3η
ΦΤΥΙΚΔ΢ ΠΑΘΗ΢ΔΙ΢
3.1 Άιιν ε Φπρή θαη άιιν ν εγθέθαινο
3.2 ΢ηηο ςπρηθέο παζήζεηο ν εγθέθαινο είλαη ν ηειεπηαίνο ηξνρόο ηεο
άκαμαο
3.3 Ση ζεκαίλεη νιηζηηθή θαη ηεξαξρηθή δξάζε ζηε ζεξαπεία
3.4 Οη ςπρσηηθνί δνπλ εθηόο πξαγκαηηθόηεηαο ή εληόο κηαο άιιεο
πξαγκαηηθόηεηαο;
3.5 ΢ύγθξηζε ςπρνθαξκάθσλ, ςπρνζεξαπεηώλ θαη νκνηνπαζεηηθήο
ζεξαπείαο
3.6 Κνηλσληθέο αηηίεο ςύρσζεο
3.7 Καηάζιηςε θαη αληηθαηαζιηπηηθά
3.8 Νεπξώζεηο: «΢πλ Αζελά θαη ρείξα θίλεη»
3.9 Γηαηαξαρέο Πξνζσπηθόηεηαο θαη Οιηζηηθή Ιαηξηθή
3.1 Άιιν ε Φπρή θαη άιιν ν εγθέθαινο
Σψξα, αο μεθηλήζνπκε απφ κηα ζπγθεθξηκέλε πάζεζε θαη αλ ζέινπκε ε
ζθέςε καο λα είλαη ζχκθσλε κε ηνλ νιηζηηθφ ηξφπν ζθέςεο ζα πάκε
ηεξαξρηθά απφ πάλσ πξνο ηα θάησ, δειαδή ζα μεθηλήζνπκε απφ ηηο
ςπρηθέο παζήζεηο.
68
Μηα πξψηε κεγάιε πεγή πιαλψλ είλαη ε ηαχηηζε ηεο Φπρήο κε ηνλ
εγθέθαιν ζηα πιαίζηα ηεο Ώιινπαζεηηθήο Τιηζηηθήο Εαηξηθήο ΢θέςεο.
΋ηαλ ηαπηίδνπκε ηνλ Άλζξσπν ζαλ πνιπδηάζηαην ζχλνιν ΤιηθφΏηζεξηθφ-Φπρηθφ-Πλεπκαηηθφ κφλν κε ην Τιηθφ Βπίπεδν θαηαιήγνπκε
λα ζεσξνχκε φιεο ηηο ςπρηθέο ηνπ εθδειψζεηο σο απνηέιεζκα ηεο
ιεηηνπξγίαο ελφο πιηθνχ ζσκαηηθνχ νξγάλνπ φπσο ν εγθέθαινο.
-΋ηαλ ιεο εγθέθαινο ελλνείο φιν ην Νεπξηθφ ΢χζηεκα, εγθέθαιν, λεχξα
θιπ.
-Ναη, ελλνείηαη. Ο ζεκεξηλφο αγλσζηηθηζηήο γηαηξφο θαη ν κέζνο
άλζξσπνο ηαπηίδεη ην ςπρηθφ επίπεδν κε ηνλ εγθέθαιν. Θεσξεί δειαδή
φηη λαη κελ ππάξρεη έλαο Φπρηθφο Κφζκνο πνπ δελ κπνξνχκε λα ηνλ
πηάζνπκε, λα ηνλ κεηξήζνπκε θαη λα ηνλ δνχκε αιιά ππάξρεη κφλν θαη
κφλν επεηδή ππάξρεη ν εγθέθαινο θαη ηνλ παξάγεη. Αειαδή κφιηο πεζάλεη
ν εγθέθαινο, πέζαλε θαη ν Φπρηθφο Κφζκνο θαη πέζαλε θαη ν άλζξσπνο.
Γη απηφ θαη ππάξρεη ζήκεξα ν ηαηξηθφο νξηζκφο ηνπ ζαλάηνπ πνπ
νλνκάδεηαη απιά εγθεθαιηθόο ζάλαηνο. Ξέξνπκε φκσο πάξα πνιιέο
πεξηπηψζεηο φπνπ ππάξρεη εγθεθαιηθφο ζάλαηνο αιιά ην άηνκν είλαη ζε
θψκα 30 ρξφληα θαη κεηά επαλέξρεηαη.
Βπνκέλσο ε Ώιινπαζεηηθή αξλείηαη ηελ χπαξμε απηφλνκνπ θαη
αλεμάξηεηνπ ςπρηθνχ επηπέδνπ πέξαλ θαη πάλσ απφ ηνλ εγθέθαιν.
Θεσξεί νπζηαζηηθά φηη ν εγθέθαινο παξάγεη δεπηεξνγελψο ην ςπρηθφ
επίπεδν θαη φηη ρσξίο απηφλ δελ κπνξεί λα ππάξμεη ν ςπρηζκφο ηνπ
αηφκνπ. Μάιηζηα αξλείηαη θαη ηελ χπαξμε θαη ζρέζε ηνπ ςπρηθνχ
επηπέδνπ ηνπ αηφκνπ κε ηνλ Φπρηθφ Κφζκν πνπ ππάξρεη αλεμάξηεηα θαη
έμσ απφ ηηο Ώηνκηθέο Φπρέο.
Ώληίζεηα ε Οκνηνπαζεηηθή θαη Οιηζηηθή Εαηξηθή δέρνληαη φηη φπσο ην
Τιηθφ καο ΢ψκα πξνέξρεηαη απφ ηνλ Τιηθφ Κφζκν θαη αιιειεπηδξά κε
απηφλ σο παηδί πξνο ηε Μεηέξα Φχζε, αληίζηνηρα θαη ην Ώηζεξηθφ καο
΢ψκα πξνέξρεηαη απφ ηνλ Ώηζεξηθφ Κφζκν θαη αιιειεπηδξά κε απηφλ.
Καη‟ επέθηαζε θαη ε Ώηζζεηηθή θαη Αηαλνεηηθή καο Φπρή πξνέξρνληαη
θαη αιιειεπηδξνχλ κε ηνλ Καηψηεξν Φπρηθφ Κφζκν θαη ε ΢πλεηδεζηαθή
καο Φπρή κε ηνλ Ώλψηεξν Φπρηθφ Κφζκν.
69
Βίλαη παξαβίαζε ηνπ ΢πκπαληηθνχ Νφκνπ ηεο Εεξαξρίαο λα ιέκε φηη ην
θαηψηεξν επίπεδν δεκηνπξγεί ην αλψηεξν. Αελ κπνξνχκε λα πνχκε φηη ν
εγθέθαινο πνπ είλαη θαηψηεξν επίπεδν δεκηνπξγεί ηνλ αλψηεξν Φπρηθφ
Κφζκν ελφο αηφκνπ. Ή φηη κφλν ην ζχλνιν ησλ Ώηνκηθψλ Φπρψλ ησλ
αλζξψπσλ ζπληζηά ηνλ Φπρηθφ Κφζκν. Ώληίζεηα απφ ηνλ γεληθφ Φπρηθφ
Κφζκν πξνέξρεηαη ε Ώηνκηθή Φπρή θαη θαηά ζπλέπεηα ν εγθέθαινο είλαη
ην πιηθφ φξγαλν ηεο Ώηνκηθήο Φπρήο.
3.2 ΢ηηο ςπρηθέο παζήζεηο ν εγθέθαινο είλαη ν ηειεπηαίνο ηξνρόο ηεο
άκαμαο
Ώπηή ε ιαλζαζκέλε παξαδνρή ηεο Ώιινπαζεηηθήο δελ είλαη απιά κηα
ζεσξεηηθή ηνπνζέηεζε άλεπ πξαθηηθήο ζεκαζίαο. Έρεη άκεζε επίπησζε
ζηελ θαζεκεξηλή ηαηξηθή πξάμε. Ώλ εγψ ζεσξψ φηη ν εγθέθαινο
δεπηεξνγελψο δεκηνπξγεί ηνλ αηνκηθφ ςπρηθφ θφζκν ηφηε ζεσξψ φηη
φιεο νη ςπρηθέο παζήζεηο πξνέξρνληαη πξσηνγελψο απφ ηε δηαηαξαρή ηεο
ιεηηνπξγίαο ηνπ. Άξα ζα δξάζσ ζεξαπεπηηθά κε πιηθά ρεκηθά θάξκαθα
πνπ δξνπλ ζην πιηθφ επίπεδν ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ θαη ή ζα θάλσ δηέγεξζε
ή ζα θάλσ θαηαζηνιή ησλ εγθεθαιηθψλ ιεηηνπξγηψλ.
Ώλ φκσο έλα άηνκν πάζεη εξσηηθή απνγνήηεπζε ή θαηάζιηςε επεηδή
έραζε έλα αγαπεκέλν ηνπ πξφζσπν ή έρεη άγρνο γηαηί θηινδνμεί λα γίλεη
ν πξψηνο θαη θαιχηεξνο ζηνλ ηνκέα ηνπ ηφηε είλαη απηέο νη ζηάζεηο ηνπ
θαη ηα δηαλνεηηθά ηνπ πξφηππα πνπ ηνπ πξνθαινχλ ςπρηθή πάζεζε. Καη
θαη‟ επέθηαζε απηά είλαη θαη νη πξσηαξρηθέο αηηίεο πνπ δηαηαξάζζνπλ
δεπηεξεπφλησο ηελ εγθεθαιηθή ιεηηνπξγία. Άξα αλ δελ πάσ λα δξάζσ
ζηηο αηηίεο ή ηνπιάρηζηνλ ζε αλψηεξα επίπεδα απφ ηνλ εγθέθαιν δελ ζα
κπνξέζσ λα δξάζσ θαη ζηνλ εγθέθαιν πνπ είλαη ν ηειεπηαίνο ηξνρφο ηεο
άκαμαο.
Να ην πσ κε έλα άιιν παξάδεηγκα. Έρσ άγρνο ιφγσ ηνπ φηη έρσ
νηθνλνκηθά πξνβιήκαηα θαη επεηδή έρσ επαίζζεην ζηνκάρη παζαίλσ κηα
γαζηξίηηδα. ΋ζν ιάζνο είλαη θαη κεκνλσκέλν λα πάσ ζην πιηθφ φξγαλν,
70
ην ζηνκάρη, θαη λα δξάζσ κε πιηθά θάξκαθα άιιν ηφζν ιάζνο είλαη λα
πηζηεχσ φηη έλα άηνκν πνπ πεξλάεη παξφκνηα νηθνλνκηθά πξνβιήκαηα
αιιά δελ έρεη επαηζζεζία ζην ζηνκάρη αιιά έρεη ζηελ ςπρηθή ιεηηνπξγία
φηη αλ δξάζσ ζηνλ εγθέθαιν ζα ζεξαπεχζσ ηελ ςπρηθή πάζεζε. Αελ ιέσ
φηη είλαη ιάζνο λα δξάζεη θαλείο θαη ζε θαηψηεξα επίπεδα. Ώιιά δελ ζα
πξέπεη λα είλαη απηή ε δξάζε καο ε πξσηαξρηθή θαη επηπιένλ δελ ζα
πξέπεη λα είλαη θαηαζηαιηηθή δξάζε.
Αειαδή ζε έλα άηνκν πνπ πεξλάεη κηα ζηελνρψξηα θαη ηνπ ραιάεη ην
ζηνκάρη θαη ηε δηαλνεηηθή ιεηηνπξγία ην λα πάσ λα ηνπ δψζσ απιψο
θάηη γηα ην ζηνκάρη ή έλα εξεκηζηηθφ απιά δξσ ζε έλα θαηψηεξν
επίπεδν. Σν ζσζηφ είλαη λα πηάζσ φια ηα επίπεδα απφ πάλσ πξνο ηα
θάησ. Θα πξέπεη δειαδή λα δνχκε ην ζέκα νιηζηηθά.
3.3 Ση ζεκαίλεη νιηζηηθή θαη ηεξαξρηθή δξάζε ζηε ζεξαπεία
Ση ζεκαίλεη νιηζηηθά θαη ηεξαξρηθά; ΢εκαίλεη θαη‟ αξρήλ φηη ζα πξέπεη
λα δνχκε αλ κηα πάζεζε είλαη θαξκηθή δειαδή αλ έρεη λα θάλεη κε ην
πεπξσκέλν ηνπ αηφκνπ, ηελ θαξκηθή ηνπ θιεξνλνκηά. Βθεί δελ κπνξεί λα
θάλεη ηίπνηα θακηά Εαηξηθή θαη ζα πξέπεη ζε ηέηνηα πεξίπησζε λα έρνπκε
ηελ ηαπεηλφηεηα λα δερζνχκε ηε κε δπλαηφηεηα καο λα δξάζνπκε.
Ώιιά ζε ηέηνηα πεξίπησζε θαη κφλν ε ζπλεηδεηνπνίεζε απηνχ ηνπ
πξάγκαηνο απφ ην άηνκν, ηνπο δηθνχο ηνπ θαη ην γηαηξφ είλαη ήδε κηα
ζεξαπεπηηθή δξάζε. Κάλεη αλ κε ηη άιιν ην άηνκν λα κελ ππνθέξεη
ιέγνληαο ζπλερψο «Γηαηί λα κνπ ζπκβεί εκέλα απηφ! Βίλαη άδηθν!». Βίλαη
έλα έληνλν θαηλφκελν απηφ ην «Γηαηί λα κνπ ζπκβεί εκέλα απηφ!» θαη
επηβαξχλεη πνιχ ηνλ αζζελή. ΢πρλά ην άηνκν έρεη κηα πξαγκαηηθή
επηβάξπλζε έλα θηιφ αο ην πνχκε ζρεκαηηθά απφ ην πξαγκαηηθφ ηνπ
πξφβιεκα θαη πξνζζέηεη άιια ελληά θηιά επηβάξπλζεο ιφγσ απηήο ηεο
αξλεηηθήο θαη κίδεξεο ζηάζεο ηνπ «Γηαηί λα κνπ ζπκβεί εκέλα απηφ!».
71
Ώλ δελ μέξνπκε γηαηί ήξζακε ζε απηή ηε δσή θαη γηαηί ήξζακε κε απηέο
ηηο ζπγθεθξηκέλεο ζσκαηηθέο θαη ςπρηθέο επηβαξχλζεηο, κε απηέο ηηο
κηαζκαηηθέο θαη ηδηνζπγθξαζηαθέο θαηαβνιέο ζα καο θαίλνληαη φια
αθαηαλφεηα. Ώλ δελ ζπλεηδεηνπνηήζνπκε φηη δελ είλαη ηπραίν πνπ
γελλεζήθακε ζε απηή ηε ρψξα, απηή ηελ επνρή, ζε απηή ηελ νηθνγέλεηα
θαη θνηλσλία, αλ δελ έρνπκε ζπλεηδεηνπνηήζεη ην λφεκα ηεο δσήο, ήδε
είκαζηε ζε πιάλε θαη ήδε απηά πνπ καο παξνπζηάδνληαη καο θαίλνληαη
αιιφθνηα θαη παξάμελα θαη άδηθα. Γη απηφ θαη ππνθέξνπκε εθηφο απφ
ηελ αληηθεηκεληθή επηβάξπλζε θαη απφ ηελ επηπιένλ κεγάιε
ππνθεηκεληθή επηβάξπλζε ιφγσ πιάλεο ή άξλεζεο λα παξαδερηνχκε ηελ
πξαγκαηηθφηεηα.
Έλα δεχηεξν επίπεδν κεηά ην θαξκηθφ ζην νπνίν κπνξνχκε λα δξάζνπκε
είλαη ην επίπεδν ηνπ λα δνχκε πνηεο παξαβηάζεηο ΢πκπαληηθψλ Νφκσλ
θάλνπκε εξκελεχνληαο ηα γεγνλφηα πνπ καο ζπκβαίλνπλ σο αξλεηηθά.
Να δνχκε ηα πάζε καο, ηηο πξνζθνιιήζεηο καο, ηηο κηαζκαηηθέο θαη
ηδηνζπγθξαζηαθέο καο επηβαξχλζεηο, ηηο θνηλσληθέο επηδξάζεηο θαη λα
δξάζνπκε ζε φια απηά. Καη φρη κφλν ν γηαηξφο αιιά θαη εκείο νη ίδηνη νη
αζζελείο, ν θαζέλαο καο μερσξηζηά. Καη λα δξάζνπκε είηε πξνιεπηηθά
γηα λα κελ αζζελήζνπκε, είηε ζεξαπεπηηθά φηαλ ήδε έρνπκε αξξσζηήζεη
ψζηε λα ζεξαπεπηνχκε.
Δ Οκνηνπαζεηηθή πρ δξα φρη κφλν ζπλνιηθά αιιά θαη ζε αλψηεξα
επίπεδα φηαλ δξα ζην επίπεδν ηνπ Ώηζεξηθνχ ΢ψκαηνο θαη κεηψλεη ηηο
κηαζκαηηθέο θαη ηδηνζπγθξαζηαθέο επηδξάζεηο ηνπ αηφκνπ. Ο ΐεινληζκφο
θαη άιιεο ελεξγεηαθέο ηαηξηθέο επίζεο δξνπλ ζην Ώηζεξηθφ ΢ψκα. Ώπφ
εθεί θαη πέξα ππάξρεη θαη ε ςπρνζεξαπεία είηε εμαζθείηαη απφ ηνλ
ςπρνζεξαπεπηή είηε απφ ηνλ πλεπκαηηθφ είηε απφ κηα ζπδήηεζε κε έλαλ
θαιφ θίιν, είηε απφ ηνπο γχξσ καο φηαλ καο πξνζθέξνπλ αληδηνηειψο
ηελ αγάπε ηνπο.
Καη κεηά πάκε ζην ζσκαηηθφ επίπεδν. ΢ην ζσκαηηθφ επίπεδν κπνξνχκε
λα δξάζνπκε ζε πξσηαξρηθφ επίπεδν δηαηαξαρψλ ηεο θπζηνινγίαο ηνπ
νξγαληζκνχ, ζε πξψηκν δειαδή επίπεδν, κεηά κπνξνχκε λα δξάζνπκε ζε
72
βηνρεκηθφ, ηζηνινγηθφ θαη ηέινο ζε αλαηνκηθφ επίπεδν. Ώπηή ε
παξαβίαζε ηνπ Νφκνπ ηεο Εεξαξρίαο, δειαδή ε ζεξαπεπηηθή επίδξαζε
κφλν ζε θαηψηεξν επίπεδν θαη φρη ηεξαξρηθά θαη αλαινγηθά είλαη ήδε κηα
ζνβαξφηαηε πιάλε ηεο Ώιινπαζεηηθήο.
΢ήκεξα, ινηπφλ, ηα αληηςπρσζηθά θάξκαθα πνπ δίλνληαη ζε ςπρψζεηο
θάλνπλ κηα έληνλε θαηαζηνιή ηνπ αηφκνπ, θάλνπλ ην άηνκν έλα «θπηφ».
Βλψ φηαλ πξσηνπαξνπζηάζηεθαλ απηά ηα θάξκαθα νη ςπρίαηξνη καο
ππνζρέζεθαλ παλεγπξηθψο ηε ζεξαπεία ηεο ςχρσζεο θαη ηελ θαηάξγεζε
ηνπ εγθιεηζκνχ ζε ςπρηαηξηθά ηδξχκαηα, φια απηά δηαςεχζηεθαλ.
Μπνξεί βέβαηα ζε αξθεηέο πεξηπηψζεηο λα κελ ηδξπκαηνπνηνχκε
αζζελείο αιιά ηνπο θάλνπκε θαηαζηαικέλα «θπηά» πνπ δνπλ ζε έλα
«ζεξκνθεπηαθφ» νηθνγελεηαθφ πεξηβάιινλ. Ώπηά ηα άηνκα,
απνκνλσκέλα απφ ην θνηλσληθφ ζχλνιν ράλνπλ θάζε δπλαηφηεηα
νπζηαζηηθήο ζεξαπείαο γηαηί εθηφο απφ ηε θπζηθή ηνπο αζζέλεηα ηνπο
πξνζζέηνπκε κε ηα ςπρνθάξκαθα θαη κηα επηπξφζζεηε ηερλεηή αζζέλεηα
ιφγσ ηεο ρεκηθήο θαηαζηνιήο. Πέξαλ απφ ηηο ζσκαηηθέο ηνπο
παξελέξγεηεο ηα θάξκαθα απηά θάλνπλ ην άηνκν έλα άβνπιν πιάζκα θαη
ηνπ ζηεξνχλ ηε δπλαηφηεηα λα αληηδξάζεη ην ίδην θαη λα κπνξέζεη λα
μεπεξάζεη απηή ηνπ ηελ έληνλε αληζνξξνπία.
Βπίζεο ε δνγκαηηθφηεηα ηνπ φηη «έρεηο ςχρσζε ζα παο κφλν ζηνλ
ςπρίαηξν θαη δελ κπνξεί λα ζε αλαιάβεη άιινο γηαηξφο» θαη ε άξλεζε
απφ ηελ Ώιινπαζεηηθή φισλ ησλ άιισλ ζεξαπεπηηθψλ ζπζηεκάησλ,
ζηεξεί ηε δπλαηφηεηα άιισλ ιχζεσλ. Έλα επηπιένλ πξφβιεκα είλαη ην
αξλεηηθφ θνηλσληθφ θιίκα φζνλ αθνξά ηελ θνηλσληθή έληαμε ηνπ
ςπραζζελνχο.
3.4 Οη ςπρσηηθνί δνπλ εθηόο πξαγκαηηθόηεηαο ή εληόο κηαο άιιεο
πξαγκαηηθόηεηαο;
73
Έρνπκε ηέζζεξεηο βαζηθέο θαηεγνξίεο ςπρηθψλ παζήζεσλ. Σηο
Φπρψζεηο, ηελ Καηάζιηςε, ηηο Νεπξψζεηο θαη ηηο Αηαηαξαρέο
Πξνζσπηθφηεηαο. ΢ηηο Φπρψζεηο έρνπκε λα θάλνπκε κε ην άθξνλ άσηνλ
ηεο ςπρηθήο απνδηνξγάλσζεο. ΋πσο ν θαξθίλνο ζην ζσκαηηθφ επίπεδν
είλαη ην άθξνλ άσηνλ ηεο ζσκαηηθήο απνδηνξγάλσζεο έηζη θαη ζην
ςπρηθφ επίπεδν ε ςχρσζε είλαη ην άθξνλ άσηνλ ηεο ςπρηθήο
απνδηνξγάλσζεο. Έλαο άιινο φξνο γηα ηελ ςχρσζε είλαη ν φξνο
ζρηδνθξέλεηα. Δ εηπκνινγία ηεο ιέμεο είλαη αξθεηά απνθαιππηηθή.
Ώλαθέξεηαη ζε έλα ζρίζκα ζηηο θξέλεο(κπαιφ) ηνπ αηφκνπ. Πξφθεηηαη
γηα δηάιπζε, δηαρσξηζκφ, απνζπληνληζκφ ηεο Αηαλνεηηθήο θαη
Ώηζζεηηθήο Φπρήο θαη θαη‟ επέθηαζε απνζπληνληζκφ ηεο εγθεθαιηθήο
ιεηηνπξγίαο.
Τπάξρεη κηα απνξία. Ίζσο είλαη ιίγν πξνρσξεκέλε ζηα πιαίζηα κηαο
γεληθήο δηάιεμεο αιιά θαιφ είλαη λα ηελ πνχκε, λα ζέζνπκε θαη έλα
βαζχηεξν πξνβιεκαηηζκφ. Ώθνχ κνπ ήξζε ζαλ ζθέςε αο ηελ πσ. Βγψ
θάλσ ηελ εξψηεζε: Ώπηά πνπ ιέεη φηη βιέπεη ή φηη αθνχεη ν ςπρσηηθφο
αζζελήο, ν ζρηδνθξελήο, ηα βιέπεη ζηε θαληαζία ηνπ ή πξαγκαηηθά; Καη
ηη ζεκαίλεη «ζηε θαληαζία ηνπ»; Ή ιφγσ ςπρηθήο απνδηνξγάλσζεο έρεη
πέζεη ζηελ αληίιεςε ηνπ ε χπαξμε θαη επίδξαζε πάλσ καο ελφο
ππαξθηνχ Καηψηεξνπ Φπρηθνχ Κφζκνπ κε ππαξθηά ςπρηθά φληα, κε ηα
νπνία ππφ θαλνληθέο ζπλζήθεο ςπρηθήο πγείαο δελ επηθνηλσλνχκε θαη
αγλννχκε ηελ χπαξμε ηνπο; Αειαδή απηά πνπ βιέπεη ν ςπραζζελήο φηη
ηνλ θπλεγάλε ηέξαηα, δηάβνινη, δαίκνλεο θιπ είλαη πιάζκαηα ηεο
θαληαζίαο ηνπ ή αιεζηλέο κνξθέο χπαξμεο;
Γηαηί φηαλ ιέκε «θαληαζία» ζήκεξα ζπλήζσο ελλννχκε «αέξα
θνπαληζηφ», θάηη κε ππαξθηφ, θάηη κε πξαγκαηηθφ αιιά ζηελ Οιηζηηθή
Φηινζνθία δελ ππάξρεη ηίπνηα πνπ λα είλαη κε ππαξθηφ νχηε θαη ηίπνηα
κεηαθπζηθφ ή ππεξθπζηθφ κε ηελ έλλνηα θαη πάιη ελφο φληνο πνπ είλαη
πέξαλ ηεο Φχζεο-΢χκπαληνο, πέξαλ ηεο Πξαγκαηηθφηεηαο, πέξαλ ηεο
Όπαξμεο. ΋ια είλαη ππαξθηά θαη κάιηζηα εληφο ηνπ ελφο θαη εληαίνπ
΢χκπαληνο. Αελ έρεη θακία ζεκαζία αλ είλαη ππαξθηά θαη αληηιεπηά
πέξαλ ηνπ Τιηθν-Βλεξγεηαθνχ Κφζκνπ, δειαδή ζηνλ Ώηζεξηθφ, Φπρηθφ ή
Πλεπκαηηθφ Κφζκν.
74
Ώθφκε θαη απηά πνπ ιέκε παξαηζζήζεηο θαη ςεπδαηζζήζεηο είλαη
ππαξθηέο θαη πξαγκαηηθέο θαηαζηάζεηο έζησ θαη αλ ππεξβαίλνπλ ηηο
πιηθέο καο αηζζήζεηο. Αελ παχνπλ λα είλαη αηζζήζεηο αιιά ζην Φπρηθφ
Βπίπεδν. Βίλαη ςπρηθέο αηζζήζεηο. Αελ έρεη ζεκαζία αλ πξφθεηηαη γηα
δηαηαξαγκέλεο ςπρηθέο αηζζήζεηο θαη κάιηζηα ζηνλ Καηψηεξν Φπρηθφ
Κφζκν. Αελ παχνπλ λα είλαη πξαγκαηηθέο θαη ππαξθηέο.
Σν ίδην ιάζνο θάλνπλ ζήκεξα πνιινί αιινπαζεηηθνί γηαηξνί θαη ζηνλ
ηνκέα άιισλ ςπρηθψλ παζήζεσλ θαη ζπγθεθξηκέλα ησλ λεπξψζεσλ θαη
κάιηζηα ησλ λεπξνθπηηθψλ ζπκπησκάησλ. Λέεη ν αιινπαζεηηθφο
γηαηξφο ζην λεπξνθπηηθφ αζζελή αθνχ ηνπ έρεη πεξηγξάςεη ν πάζρσλ
δεθάδεο ζπκπηψκαηα: «Αελ έρεηο ηίπνηα! Δ ηδέα ζνπ είλαη! Βίζαη θαηά
θαληαζίαλ αζζελήο!» Βίλαη ζνβαξφ ιάζνο απηφ! Σα λνηψζεη φια απηά!
Σνπ ζπκβαίλνπλ! Βίλαη ππαξθηά. Αελ είλαη ε θαληαζία ηνπ.
Καη‟ αξρήλ έρνπλ λα θάλνπλ κε δηαηαξαρέο ηεο ιεηηνπξγίαο φρη κφλν ησλ
ςπρηθψλ «νξγάλσλ» αιιά θαη ησλ ζσκαηηθψλ νξγάλσλ νη νπνίεο
δηαηαξαρέο γίλνληαη αηζζεηέο κε ηε κνξθή ζπκπησκάησλ θαη αηζζήζεσλ.
Αειαδή επεηδή φηαλ θάλνπκε εξγαζηεξηαθέο θαη παξαθιηληθέο εμεηάζεηο
δελ βξίζθνπκε θάηη ην «παζνινγηθφ» ζην βηνρεκηθφ ή αλαηνκηθφ ή
ιεηηνπξγηθφ επίπεδν ζεκαίλεη φηη δελ ππάξρνπλ ή φηη δελ ηα βηψλεη ν
αζζελήο απηά; Ώπηφο πνπ είλαη ζίγνπξνο φηη ηα δεη είλαη ν λεπξνθπηηθφο
αζζελήο! Ο γηαηξφο πνπ δελ ηα βηψλεη θαη είλαη «έμσ απφ ην ρνξφ μέξεη
πνιιά ηξαγνχδηα». Ώιιά είλαη απνιχησο βέβαην φηη αλ αζζελήζεη θαη ν
γηαηξφο θαη εκθαλίζεη λεπξνθπηηθέο δηαηαξαρέο ζα βηψζεη ηα ίδηα
πξάγκαηα.
Καη δελ είλαη κφλν ην γεγνλφο φηη ν λεπξνθπηηθφο αζζελήο ηα βηψλεη, ηα
δεη φια απηά. Βίλαη θαη ην αλακθηζβήηεην γεγνλφο φηη ηνπ αιιάδνπλ φιε
ηνπ ηε δσή θαη ηνλ επεξεάδνπλ πνιχ πεξηζζφηεξν θαη απφ ηηο ζσκαηηθέο
λφζνπο. Πνιινί λεπξνθπηηθνί αζζελείο θαηά θαηξνχο κνπ δειψλνπλ φηη
θαιχηεξα λα ππέθεξαλ απφ κηα ζνβαξή ζσκαηηθή αξξψζηηα παξά απφ ηε
ζπγθεθξηκέλε ςπρηθή. Κη απηφ γηαηί φπσο ιέλε ηα ζσκαηηθά ζπκπηψκαηα
75
κπνξείο λα ηα θαζεζπράζεηο κε θάπνην παπζίπνλν ή ρεκηθφ θάξκαθν θαη
ζε επεξεάδνπλ γηα ιίγν ελψ ηα λεπξνθπηηθά δελ ππνθέξνληαη θαη ηνπο
ραιάλε φρη κφλν φιν ην 24σξν αιιά θαη ηελ ίδηα ηε δηάζεζε ηνπο γηα
δσή. Βπεξεάδνπλ ηελ εξγαζία ηνπο, ηε ζπληξνθηθή ηνπο ζρέζε, ηνλ
ειεχζεξν ηνπο ρξφλν θαη γεληθά φιε ηνπο ηε δσή.
Σν ίδην ιάζνο θάλνπκε φηαλ ζεσξνχκε φηη πξαγκαηηθφ θαη ππαξθηφ είλαη
κφλν νηηδήπνηε είλαη πιηθφ θαη φηη κφλν απηά ηα πιηθά πξάγκαηα έρνπλ
επίπησζε ζηε δσή καο ελψ ηελ ίδηα ζηηγκή βηψλνπκε φηη ην ςπρηθφ
επίπεδν είλαη απηφ πνπ είλαη θαηά θχξην ιφγν ππεχζπλν γηα ηε δπζηπρία
ηνπ αλζξψπνπ. Έλαο άλζξσπνο αληζφξξνπνο ζην ςπρηθφ επίπεδν ζαθψο
θαη βαζαλίδεηαη πνιχ πεξηζζφηεξν απφ έλαλ άλζξσπν πνπ βαζαλίδεηαη
ζην πιηθφ επίπεδν. Κη φκσο εμαθνινπζνχκε ζπρλά-ππθλά λα ιέκε: «Έια
κσξέ, ηδέεο είλαη φια απηά! Φαληαζίεο!» Κη φκσο φια απηά θαη ππαξθηά
είλαη, θαη πξαγκαηηθά είλαη θαη επεξεάδνπλ ηα κέγηζηα ηελ θαζεκεξηλή
καο πξαγκαηηθφηεηα. Ώθξηβψο γηαηί ηεξαξρηθά είλαη αλψηεξα.
Ώληίζηνηρα ινηπφλ, θάπνηα ζηηγκή θαη ζηελ Φπρηαηξηθή ζα πξέπεη λα
επαλεμεηάζνπκε απηφ πνπ ιέκε ςεπδαηζζήζεηο. ΢ίγνπξα δελ είλαη
θαληαζηηθέο θαηαζηάζεηο. ΢ίγνπξα ηα βηψλεη ν ςπρσηηθφο αζζελήο,
ζίγνπξα δεη ζε έλα άιιν θαηψηεξν ηκήκα ηνπ Φπρηθνχ Κφζκνπ, ζε απηφ
πνπ δελ δνχκε ππφ ζπλήζεηο ζπλζήθεο νη ππφινηπνη ςπρηθά πγηείο
άλζξσπνη θαη ζην νπνίν φκσο κπνξνχκε ππφ εηδηθέο ζπλζήθεο λα
βξεζνχκε φινη θάπνηα ζηηγκή. ΢πρλά ν ςπρσηηθφο αζζελήο δεη πφηε ζε
απηφ ηνλ Καηψηεξν Φπρηθφ Κφζκν θαη πφηε ζηνλ θαλνληθφ Φπρηθφ
Κφζκν.
3.5 ΢ύγθξηζε ςπρνθαξκάθσλ, ςπρνζεξαπεηώλ θαη νκνηνπαζεηηθήο
ζεξαπείαο
ΐέβαηα φια απηά πνπ είπα μελίδνπλ αιιά επεηδή δελ είλαη ηνπ παξφληνο
γη απηφ αο κελ επεθηαζνχκε άιιν. ΢εκαζία έρεη λα θαηαιάβνπκε φηη
απηφ πνπ θάλνπκε ζαλ ζεξαπεία ζηνλ ςπρσηηθφ αζζελή κε ηα ρεκηθά
θάξκαθα είλαη λα θαηαζηέιινπκε ηε ιεηηνπξγία ηνπ εγθεθάινπ θαη έηζη
σο έλα ζεκείν παχεη λα δεη ζηνλ Καηψηεξν Φπρηθφ Κφζκν ή δεη κφλν
76
πεξηζηαζηαθά. Καη φκσο ιέκε φηη ηα θαηαζηαιηηθά απηά ρεκηθά θάξκαθα
έρνπλ θέξεη επαλάζηαζε ζηε ζεξαπεία γηαηί ιέεη θαηαξγήζακε ηα άζπια
θαη ηα ηδξχκαηα γηα αξθεηνχο αζζελείο. Βίλαη αιήζεηα φηη θάπνηε ε κφλε
ζεξαπεία ησλ ςπρσηηθψλ αζζελψλ ήηαλ ν εγθιεηζκφο ηνπο ζε ηδξχκαηα
αιιά ην λα ηνπο θαηαζηέιινπκε θαη λα ηνπο θάλνπκε θηλνχκελα
«ειεχζεξα» δφκπη πνπ θπθινθνξνχλ κελ ζηνλ έμσ θφζκν αιιά δνπλ θαη
βηψλνπλ ηνλ δηθφ ηνπο αληζφξξνπν αηνκηθφ θφζκν δελ ζεκαίλεη θαη
νπζηαζηηθή ζεξαπεία.
Δ νκνηνπαζεηηθή ζεξαπεία αληίζεηα έρεη νπζηαζηηθά θαη ζεκαληηθά
ζεξαπεπηηθά απνηειέζκαηα ζηνπο ςπρσηηθνχο αζζελείο ζπγθξηηηθά
πάληα κε ηε ζπλήζε αγσγή κε ρεκηθά θάξκαθα. Οθείισ βέβαηα λα
νκνινγήζσ φηη ζπγθξηηηθά κε άιιεο νκνηνπαζεηηθέο ζεξαπείεο
ζσκαηηθψλ παζήζεσλ ή ειαθξχηεξσλ ςπρηθψλ παζήζεσλ φπσο
θαηαζιίςεσλ ή λεπξψζεσλ ηα απνηειέζκαηα ζηηο ςπρψζεηο είλαη ζαθψο
θαηψηεξα. Ώπηφ δελ είλαη ηπραίν. ΋πσο ζηνλ θαξθίλν είλαη θησρά ηα
απνηειέζκαηα θαη εηδηθά ζηηο πξνρσξεκέλεο πεξηπηψζεηο γηαηί είλαη ην
άθξνλ άσηνλ ηεο ζσκαηηθήο απνδηνξγάλσζεο έηζη θαη ζηηο ςπρψζεηο
επεηδή απνηεινχλ ην άθξνλ άσηνλ ηεο ςπρηθήο απνδηνξγάλσζεο, πνπ
κάιηζηα είλαη αλψηεξε ηεξαξρηθά απφ ηε ζσκαηηθή, είλαη θπζηθφ ηα
απνηειέζκαηα λα είλαη θησρά.
-Ώλ βέβαηα ελεξγνχζε ζηα αξρηθά ζηάδηα ε Οκνηνπαζεηηθή ηφηε
θαληάδνκαη ζα είρε θαη θαιχηεξα απνηειέζκαηα.
-΢αθψο, ζαθέζηαηα! Μάιηζηα μέξνπκε φηη ζηνπο ηδξπκαηνπνηεκέλνπο
θαη ρξφληνπο ςπρσηηθνχο αζζελείο δχζθνια έρνπκε ζσκαηηθέο παζήζεηο.
Μπνξεί λα δνπλ ππφ άζιηεο ζπλζήθεο θαη λα κελ θξπνινγνχλ. Να κελ
έρνπλ ηδηαίηεξα ζνβαξά ζσκαηηθά πξνβιήκαηα πγείαο γηα πνιιά ρξφληα
γηαηί ην θέληξν βάξνπο ηεο δηαηαξαρήο ηνπο είλαη ζε βαζχηεξν ςπρηθφ
επίπεδν.
Βίλαη απηφ πνπ ιέκε θαη γηα ηηο παζήζεηο πνπ παξνπζηάδνπλ νη
πιεζπζκνί ζε ρψξεο ηνπ Σξίηνπ Κφζκνπ ζπγθξηηηθά κε ηηο παζήζεηο πνπ
εκθαλίδνπλ νη πιεζπζκνί ζε ρψξεο ηνπ αλεπηπγκέλνπ ηερλνινγηθά
77
θφζκνπ. Βκείο κπνξεί λα κελ έρνπκε ηφζεο πνιιέο ινηκψμεηο θαη
δεξκαηηθά αιιά έρνπκε πνιχ πην ζνβαξέο παζήζεηο φπσο ςπρψζεηο,
θαξθίλνπο, λνζήκαηα ηνπ αλνζνινγηθνχ, δηαβήηε, νξκνληθά θνθ. Σν
θέληξν βάξνπο ησλ πξνδηαζέζεσλ ζε πιεζπζκηαθφ επίπεδν είλαη ζε
βαζχηεξν επίπεδν αθελφο ιφγσ θαηαζηνιήο ησλ πην επηθαλεηαθψλ
παζήζεσλ κε ρεκηθά θάξκαθα θαη αθεηέξνπ ιφγσ κφιπλζεο ηνπ
πεξηβάιινληνο θαη αγρψδνπο ηξφπνπ δσήο.
΢ηηο ςπρψζεηο ινηπφλ ε Ώιινπαζεηηθή Φπρηαηξηθή θάλεη θαηά θαλφλα
θαηαζηνιή ηνπ εγθεθάινπ κέζσ ρεκηθψλ θαξκάθσλ θαη έηζη
θαηαζηέιινληαη ηα ζπκπηψκαηα αιιά δελ ζεξαπεχεηαη ε αζζέλεηα. Ώλ ηα
ρεκηθά θαηαζηαιηηθά θάξκαθα ήηαλ πξάγκαηη ζεξαπεπηηθά ηφηε ζίγνπξα
δελ ζα ηα έπαηξλαλ γηα πνιιά ρξφληα ή εθ‟ φξνπ δσήο. Θα έπξεπε κεηά
απφ κεξηθνχο κήλεο ή έζησ ρξφληα λα έρνπλ ζεξαπεπηεί νξηζηηθά. Ώπιά
αληί λα ηδξπκαηνπνηνχκε φινπο ηνπο αζζελείο, αξθεηνχο ηνπο
θαηαζηέιινπκε θαη ηνπο έρνπκε έμσ λα θπθινθνξνχλ ζαλ δφκπη κέζα
ζηελ θνηλσλία γηα λα εξγάδνληαη θαη λα ιεηηνπξγνχλ. Ώιιά απηφ δελ
είλαη ζεξαπεία.
Να κηα αθφκα κεγάιε δηαθνξά ηνπ νιηζηηθνχ ηξφπνπ ζθέςεο απφ ηνλ
πιηζηηθφ ηξφπν ζθέςεο φζνλ αθνξά ηνλ νξηζκφ ηεο ζεξαπείαο. ΢ηελ
Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή σο ζεξαπεία ζπρλά ελλνείηαη ε θαηαζηνιή ή
κείσζε ησλ ζπκπησκάησλ ή ε θαηαζηνιή ηεο λφζνπ ελψ ζηελ Οιηζηηθή
Εαηξηθή ζεξαπεία ζεκαίλεη πιήξεο απνθαηάζηαζε ηεο ηζνξξνπίαο ηνπ
αζζελνχο ζαλ ςπρνζσκαηηθφ ζχλνιν θαη ζαλ κέινο ηεο θνηλσλίαο θαη
ηεο Φχζεο.
Δ πξνζπάζεηα ηεο Φπραλάιπζεο θαη ησλ Φπρνζεξαπεηψλ - πνπ είλαη
λεσηεξηζηηθέο θηλήζεηο ηεο Φπρηαηξηθήο - γηα ζεξαπεία ησλ ςπρψζεσλ ζε
πνιχ κεγάιν βαζκφ έρεη απνηχρεη. Κη απηφ γηαηί απφ ηε κηα είλαη πνιχ
πξνρσξεκέλεο δηαηαξαρέο θαη απφ ηελ άιιε επεηδή νη Φπρνζεξαπείεο
δξνπλ θπξίσο ζε επίπεδν λνεηηθήο επηθνηλσλίαο θαη επεηδή απηφ ην
επίπεδν είλαη απνδηνξγαλσκέλν, είλαη ζρεδφλ αδχλαην λα βνεζήζνπλ.
Ώθφκα θαη ζηηο θαηαζιίςεηο θαη λεπξψζεηο νη Φπρνζεξαπείεο ζπλήζσο
78
θξαηάλε πνιιά ρξφληα κε πνιχ ζπρλέο επηζθέςεηο θαη θησρά
απνηειέζκαηα. Ώπηή ηνπιάρηζηνλ είλαη ε εκπεηξία κνπ απφ πνιινχο
αζζελείο κνπ πνπ αθνινπζνχλ ςπρνζεξαπείεο αηνκηθέο ή νκαδηθέο. ΢ηελ
πξάμε βνεζνχλ ην άηνκν λα δεη κε ην πξφβιεκα ηνπ αιιά δελ ην
απαιιάζζνπλ απφ απηφ.
Αελ ζεκαίλεη βέβαηα φηη ζε απηνχο ηνπο ηνκείο ε Οκνηνπαζεηηθή ή ε
Οιηζηηθή Εαηξηθή έρεη ην καγηθφ ραπάθη θαη ζεξαπεχεη φιεο ηηο
πεξηπηψζεηο παξφηη έρεη απφ ηελ εκπεηξία κνπ πνιχ θαιχηεξα
απνηειέζκαηα απφ ηηο ςπρνζεξαπείεο. Βμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ
ην πφζν πξνρσξεκέλε είλαη ε αζζέλεηα.
3.6 Κνηλσληθέο αηηίεο Φύρσζεο
Πέξαλ ηνχηνπ ππάξρεη θαη ε θνηλσληθή ζπληζηψζα ηεο αζζέλεηαο, ηελ
νπνία ζηελ Οιηζηηθή Εαηξηθή δελ ππνηηκνχκε θαζφινπ κα θαζφινπ. Γηαηί
δελ ππάξρεη κφλν ν πιηθφο άλζξσπνο, νχηε κφλν ν ελεξγεηαθφο, νχηε
κφλν ν ςπρηθφο θαη πλεπκαηηθφο άλζξσπνο. Τπάξρεη θαη ν θνηλσληθόο
άλζξσπνο.
΋ηαλ ν αζζελήο καο δεη ζε αληίμνεο, δξακαηηθέο θαη αθχζηθεο
ζπληξνθηθέο, νηθνγελεηαθέο, εξγαζηαθέο θαη θνηλσληθέο ζπλζήθεο, κε
ζπγθξνχζεηο θαη απσζεκέλα θαη ζε έλα νηθνινγηθφ πεξηβάιινλ
θαηεζηξακκέλν ηφηε κε ην λα ηνπ δψζεηο εζχ ηελ ελεξγεηαθή ψζεζε κε
ηελ Οκνηνπαζεηηθή ή κε άιιε Οιηζηηθή Εαηξηθή δελ ζεκαίλεη φηη ηνπ
έιπζεο θαη ην πξφβιεκα. Ή κπνξεί λα ηνλ θάλεηο γηα ιίγν θαιά θαη
εχθνια λα ππνηξνπηάζεη γηαηί νη άλζξσπνη είλαη θνιιεκέλνη πνιιέο
θνξέο ή αληηζηέθνληαη ζηελ θίλεζε θαη αιιαγή ή είλαη ζσξαθηζκέλνη
ζαλ κπεηφλ αξκέ εηδηθά κεηά απφ θάπνηα ειηθία θαη δχζθνια κπνξνχλ λα
μεθχγνπλ απφ ηηο «ρξπζέο αιπζίδεο».
Βθεί ινηπφλ ε Οιηζηηθή Εαηξηθή έξρεηαη λα δξάζεη ζε πνιιά επίπεδα. Σν
έλα επίπεδν είλαη ην ελεξγεηαθφ. Κηλεηνπνηείο ελεξγεηαθά ην άηνκν ή κε
79
ηελ Οκνηνπαζεηηθή ή κε άιιν ελεξγεηαθφ Οιηζηηθφ ΢χζηεκα φπσο πρ ν
ΐεινληζκφο, νπφηε αλαζαίλεη ην άηνκν θαη αξρίδνπλ λα ιεηηνπξγνχλ
θαιχηεξα νη ςπρηθνί κεραληζκνί άκπλαο καδί κε ηνπο ζσκαηηθνχο. Έηζη
κπνξεί ζηαδηαθά θαη κε βνήζεηα θαη ζε άιινπο ηνκείο λα ηνλ
μεθνιιήζεηο θαη λα ζεξαπεπηεί. Ώιιά ηαπηφρξνλα έρεηο λα δξάζεηο θαη
ζην ςπρηθφ επίπεδν κε ζπκβνπιέο. Ώιιά απηφ είλαη ζπλήζσο πνιχ
δχζθνιν γηαηί ν αζζελήο έξρεηαη ζε ζέλα ή ηνλ θέξλνπλε πνιιέο θνξέο εηδηθά ζε ςπρσηηθνχο αζζελείο - θαη δελ έρεηο ην πεξηζψξην λα θάλεηο
πνιιά πξάγκαηα.
Θπκάκαη φηαλ πξσηνμεθίλεζα ηελ Οκνηνπαζεηηθή πνπ κηα θπξηαξρηθή
κάλα κνπ έθεξε ηνλ ςπρσζηθφ γην ηεο πνπ ήηαλ γχξσ ζηα 22 θαη
αθνινπζνχζε θαηαζηαιηηθή ρεκηθή ζεξαπεία ηα ηειεπηαία 4 ρξφληα. Ο
παηέξαο ήηαλ νπζηαζηηθά απψλ γηαηί ε θπξηαξρηθή θαη
ππεξπξνζηαηεπηηθή κεηέξα ηνλ είρε θάλεη ζηελ άθξε. Ο γηφο ήηαλ
ςπρηθά επλνπρηζκέλνο απφ ηε κάλα ηνπ θαη γη απηφ παξά ηα 22 ηνπ
ρξφληα ήηαλ ζαλ αλψξηκν κηθξφ παηδάθη.
Σνλ έθεξε γηα ζεξαπεία ε κεηέξα ηνπ, πήξε ηα θάξκαθα ν αζζελήο θαη
κφιηο άξρηζε λα παίξλεη κπξνο θαη λα βειηηψλεηαη ηνλ πξψην κήλα ηεο
ζεξαπείαο επεηδή άξρηζε λα αληηδξά πιένλ ζηελ θαηαπίεζε ηεο κάλαο
ηνπ, ηνλ αληηδφηεζε επίηεδεο ε κάλα κε θαθέ, δήζελ θαηά ιάζνο. Ήηαλ
θάηη πνπ κε ζπληάξαμε ηφηε ζηα πξψηα βήκαηα ηεο ηαηξηθήο κνπ
εκπεηξίαο γηαηί ε πξαγκαηηθφηεηα ζε βγάδεη απφ πνιινχο κχζνπο θαη
πιάλεο, άκα βέβαηα ζέιεηο λα βγεηο.
Ώξγφηεξα ζπλεηδεηνπνίεζα απηά πνπ ζαο έρσ πεη θαη ζε άιιεο δηαιέμεηο,
ην πσο δειαδή, ην ηδηνζπγθξαζηαθφ νηθνγελεηαθφ πεξηβάιινλ πξνθαιεί
ςχρσζε ζηα παηδηά. ΐιέπεηο δειαδή ζπρλά ην ζελάξην πνπ έρνπκε πεη
πνιιέο θνξέο, φηη ππεξπξνζηαηεπηηθή θπξηαξρηθή κάλα καδί κε απφληα ή
αθφκε ρεηξφηεξα θπξηαξρηθφ παηέξα φηαλ δξνπλ ζε έλα ππφζηξσκα
ςσξηθνχ, ππνρσξεηηθνχ παηδηνχ θαη κάιηζηα «θαινχ» ηφηε νη ζπλήζεηο
δχν επηινγέο είλαη δχν: ή λα γίλεη ή ςπρσηηθφο ή βαξηά λεπξσηηθφο ή λα
γίλεη νκνθπιφθηινο. Καη ηνλ αληηδφηεζε ινηπφλ.
80
Βκείο ινηπφλ ζε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο βιέπνπκε ηνλ αζζελή κηζή ψξα ην
κήλα, ηνπ δίλνπκε ηα θάξκαθα ηνπ θαη ε ψζεζε απηή πξέπεη λα είλαη
αξθεηά θαιή, ζπζηεκαηηθή θαη δπλαηή γηα λα κπνξέζεη κε ηε βνήζεηα ηεο
ην άηνκν λα αξρίζεη λα αληηδξά απφ κφλν ηνπ πιένλ ψζηε λα κπνξέζεη λα
δηψμεη απφ πάλσ ηνπ ηηο αξλεηηθέο επηδξάζεηο ηνπ θνηλσληθνχ ηνπ
πεξηβάιινληνο. ΢ηελ πξάμε, εηδηθά ζηηο ςπρσζηθέο πεξηπηψζεηο είλαη
πνιχ δχζθνιν απηφ γηαηί φιν ην πεξηβάιινλ, εηδηθά δε ην νηθνγελεηαθφ,
έρεη πξνζαξκνζηεί ζε απηή ηελ θαηάζηαζε θαη δελ ζέιεη ηελ αιιαγή.
Βίηε γηαηί έρεη φθεινο απφ απηήλ είηε γηαηί θνβάηαη ηελ αιιαγή. Πέξαλ
ηνχηνπ ζπρλά θαη ν ίδηνο ν ςπρσηηθφο αζζελήο έρεη βνιεπηεί. Βίλαη νη
«ρξπζέο αιπζίδεο» πνπ ιέγακε.
Βδψ αθφκα θαη ζε πγηείο λένπο, εηδηθά ζηελ ειιεληθή θνηλσλία πνπ νη
γνλείο είλαη ππεξπξνζηαηεπηηθνί θαη ηα παηδηά γίλνληαη εμαξηεκέλα θαη
βνιεκέλα απφ ηε γνληθή θξνληίδα, έρνπκε πνιιά πξνβιήκαηα. Πνιινί
λένη ελψ ζέινπλ λα είλαη αλεμάξηεηνη απφ ηελ άιιε κεξηά ζέινπλ θαη ην
θαγάθη ηεο κακάο, ηα ζηδεξσκέλα ξνχρα, ηα ιεθηά ηνπ κπακπά θαη ηεο
κακάο θαη γεληθψο ηε βφιεςε ηνπο. Έηζη δελ είλαη εχθνιν λα μεθχγνπλ
νχηε απφ ηνπο γνλείο ηνπο αιιά νχηε θαη απφ ηνλ εαπηφ ηνπο. Πφζν
κάιινλ έλαο ςπρσηηθφο αζζελήο ν νπνίνο κεηά απφ θάπνηα ρξφληα
αζζέλεηαο δελ είλαη θαζφινπ εχθνιν λα αιιάμεη. Βπνκέλσο ε ςχρσζε,
αιιά ζπρλά θαη νη άιιεο ςπρηθέο παζήζεηο έρνπλ κηα έληνλε θνηλσληθή
ζπληζηψζα.
΋ηαλ ινηπφλ κνπ θέξλνπλ έλαλ ςπρσηηθφ αζζελή εγψ εμεγψ θαη ζηνλ
ίδην αιιά θαη ζηνπο δηθνχο ηνπ ην πσο ιεηηνπξγεί ε ζεξαπεία θαη πσο
κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ θαη νη ίδηνη ηελ θαηάζηαζε. Αελ αλαθέξσ βέβαηα
επζέσο φια ηα πην πάλσ φζνλ αθνξά ηηο αηηίεο πνπ πξνθάιεζαλ ηελ
ςχρσζε. Μφλν αλ πξνρσξήζεη ε ζεξαπεία θαη ππάξρεη ζεηηθή δηάζεζε
κπνξείο, ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, λα εμεγήζεηο κε έκκεζν ηξφπν
θάπνηα πξάγκαηα θαη λα ζπξψμεηο θαη ην πεξηβάιινλ λα ηνπ θεξζεί πην
θπζηνινγηθά θαη φρη ζαλ άξξσζην κηθξφ παηδί ψζηε λα κπνξέζεη λα
μεθχγεη. Απζηπρψο δελ ππάξρεη δεθηηθή θαηάζηαζε ηηο πεξηζζφηεξεο
θνξέο.
81
3.7 Καηάζιηςε θαη αληηθαηαζιηπηηθά
Πάκε ζηελ θαηάζιηςε. Βθεί έρνπκε ην ίδην κνηίβν. Πάιη ε αζζέλεηα
πξνήιζε απφ ηε κηαζκαηηθή θαη ηδηνζπγθξαζηαθή πξνδηάζεζε ηνπ
αηφκνπ, ζπλέβεζαλ θαη δηάθνξα γεγνλφηα πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ην
νηθνγελεηαθφ θαη ζπληξνθηθφ ζπλήζσο πεξηβάιινλ ή ην θνηλσληθφ
πεξηβάιινλ θαη απφ εθεί θαη πέξα ην άηνκν έπεζε ζηελ θαηάζιηςε. Ώπηή
είλαη ε αηηηνινγηθή αιπζίδα.
΋ηαλ παο ζηνλ αιινπαζεηηθφ γηαηξφ ηη ζα ζνπ δψζεη; Ώληηθαηαζιηπηηθά.
Δ ίδηα ε εηπκνινγία ηεο ιέμεο απνθαιχπηεη θαη ηνλ ηξφπν δξάζεο. Ώληηθαηαζιηπηηθά. Αειαδή θάξκαθα ηα νπνία θαηαζηέιινπλ ηα ζπκπηψκαηα
ηεο θαηάζιηςεο αιιά δελ επηδξνχλ ζηελ αηηηνινγηθή αιπζίδα. Γη απηφ
θαη ην άηνκν πνπ παίξλεη ηα αληηθαηαζιηπηηθά είλαη δπφ θνξέο
θαηαζηαικέλν, δειαδή κία θνξά απφ ηε θπζηθή αζζέλεηα θαη κία απφ
ηελ ηερλεηή θαξκαθεπηηθή αζζέλεηα.
΢ήκεξα είλαη ηεο κφδαο λα βαθηίδνπκε νπνηαδήπνηε πηψζε ελφο
αζζελνχο θαη απνθνπή ηνπ ιίγν απφ ην πεξηβάιινλ σο θαηάζιηςε θαη λα
δίλνπκε αληηθαηαζιηπηηθά αθφκε θαη ζε απηνχο πνπ απιψο έρνπλ ιίγν
άγρνο ή ειάρηζηα λεπξηθά ζπκπηψκαηα. ΢πρλά κάιηζηα απηή ε ζεξαπεία
θξαηάεη κήλεο θαη ρξφληα θαη ην άηνκν είλαη έλα θηλνχκελν δφκπη, έλα
θηλνχκελν ξνκπφη.
3.8 Νεπξώζεηο: «΢πλ Αζελά θαη ρείξα θίλεη»
Βξρφκαζηε ηψξα ζηηο λεπξψζεηο. Ώγρψδεηο, θνβηθέο θαη
ςπραλαγθαζηηθέο λεπξψζεηο. Σν ίδην κνηίβν ηζρχεη θαη εδψ. Πάιη απηά
πνπ δίλνληαη, δειαδή ηα εξεκηζηηθά, αγρνιπηηθά θιπ θαηαζηέιινπλ αιιά
δελ ζεξαπεχνπλ. Αειαδή θαηαζηέιινπκε ηνλ εγθέθαιν κε αγρνιπηηθά,
εξεκηζηηθά ή ππλσηηθά. Μάιηζηα ζήκεξα πξνσζείηαη ε επξεία ρξήζε
εξεκηζηηθψλ θαξκάθσλ ιεο θαη είλαη βηηακίλεο. Καη κάιηζηα θάπνηα απφ
απηά δηαθεκίδνληαη ζηελ Ώκεξηθή σο «ηα ράπηα ηεο επηπρίαο». Θα
82
πάξεηο ην ηάδε θάξκαθν θαη «ζα βξεηο ηελ πγεηά ζνπ» ή ζα ζνπ ιχζεη
φια ζνπ ηα πξνβιήκαηα. Έρνπκε κηα καδηθή θαηαζηνιή πιεζπζκψλ
πιένλ. Σν κεγάιν πξφβιεκα είλαη φηη κε απηφ ηνλ ηξφπν, έρνληαο έλα
δεθαλίθη ην άηνκν απνκαθξχλεηαη απφ ην λα θηλεηνπνηεζεί ην ίδην θαη λα
πξνζπαζήζεη λα βξεη θαη λα άξεη ηηο βαζχηεξεο αηηίεο ηεο ζσκαηηθήο θαη
ςπρηθήο ηνπ αζζέλεηαο.
΢ηηο λεπξψζεηο ζαθψο ε Φπρνζεξαπεία έρεη κεγαιχηεξε δπλαηφηεηα
δξάζεο θαη κπνξεί λα βνεζήζεη πεξηζζφηεξν παξφηη ζηηο ςπρψζεηο θαη
ζηελ θαηάζιηςε αιιά θαη πάιη επεηδή δξα κεκνλσκέλα ζηε δηαλφεζε θαη
δελ αγγίδεη ην ελεξγεηαθφ επίπεδν ή ην ζχλνιν δελ έρεη άκεζα ή
ζεκαληηθά απνηειέζκαηα θαη γη απηφ θαη ηξαβά θαη ζε κάθξνο, ζε
ρξφληα.
΢ήκεξα ηείλνπκε ζηηο ζχγρξνλεο δπηηθέο θνηλσλίεο πξνο ην ακεξηθάληθν
κνληέιν φπνπ ν θαζέλαο έρεη θαη ηνλ ςπραλαιπηή ηνπ θαη φπνηε λνηψζεη
δχζθνια πάεη θαη ηα ιέεη. Γηαηί πιένλ δελ ππάξρνπλ νη θίινη, δελ
ππάξρνπλ νπζηαζηηθέο ζρέζεηο νπφηε ν κέζνο άλζξσπνο πιεξψλεη κε ηελ
ψξα γηα λα ηνλ αθνχζνπλ! Οπζηαζηηθά δελ μεθεχγεη αιιά απνθηά κηα
θαηλνχξηα πιένλ εμάξηεζε απφ ην ζεξαπεπηή. Αελ έρεη εμάξηεζε ζηα
θάξκαθα αιιά έρεη εμάξηεζε ζηνλ ςπρνζεξαπεπηή ηνπ θαη θάζε ηξεηο
θαη ιίγν ηνπ ηειεθσλά θαη ξσηά «ηη λα θάλσ ζε απηή ηελ πεξίπησζε;»,
«ηη λα θάλσ ζηελ άιιε πεξίπησζε;». Ώπηφ φκσο δελ είλαη ζεξαπεία!
Κη φια απηά είλαη απνηέιεζκα ηεο απνκάθξπλζεο καο απφ ην Θεφ, απφ
ηε Φχζε θαη απφ ηνπο ΢πκπαληηθνχο Νφκνπο κε απνηέιεζκα λα δνχκε
αθχζηθα θαη απνκαθξπζκέλνη αθφκα θαη κεηαμχ καο. ΋ηαλ παχεη λα
ππάξρεη νπζηαζηηθή θνηλσληθή δσή, φηαλ δνχκε εθαηνκκχξηα άλζξσπνη
ζε κηα πφιε θαη ν θαζέλαο καο δελ επηθνηλσλεί κε ηνπο ππφινηπνπο, φηαλ
δελ ππάξρνπλ πιένλ νπζηαζηηθέο ζπληξνθηθέο, θηιηθέο θαη νηθνγελεηαθέο
ζρέζεηο, φηαλ δελ ππάξρεη δσή ηεο θνηλφηεηαο ηφηε ην άηνκν αληί λα πάεη
λα βξεη έλα ζπγγελή ηνπ ή έλα θίιν ηνπ ζα πάεη λα κηιήζεη επί πιεξσκή
γηα κία ψξα, Αεπηέξα θαη Παξαζθεπή ζηνλ ςπραλαιπηή ηνπ. Ώιιά έηζη
δελ ζεξαπεχνληαη ηα πξνβιήκαηα. Ήδε ε θαζεκεξηλή δσή έδεημε φηη νη
83
ςπρνζεξαπείεο ζπληεξνχλ κηα θαηάζηαζε ή καζαίλνπλ απιψο ζην άηνκν
λα δεη κε ην πξφβιεκα ηνπ. Αελ ηνλ καζαίλνπλ λα ιχλεη ή λα ππεξβαίλεη
ηα πξνβιήκαηα ηνπ.
Ώλ ν άλζξσπνο δελ θηινζνθήζεη γηα λα βξεη ηηο βαζχηεξεο αηηίεο, αλ δελ
ζενινγήζεη γηα λα βξεη ηε ζρέζε ηνπ κε ην Θεφ θαη ην ΢χκπαλ, αλ δελ δεη
ηελ θαζεκεξηλή ηνπ δσή θαη πσο πξνθχπηνπλ ηα πξνβιήκαηα ηνπ, αλ δελ
ςπραλαιχζεη ηνλ εαπηφ ηνπ θαη δελ αιιάμεη θαη ηνλ ηξφπν δσήο ηνπ ζε
πην θπζηθή θαηεχζπλζε δελ ζα κπνξέζεη λα ζεξαπεπηεί νπζηαζηηθά. ΋ζεο
ςπρνζεξαπείεο θαη λα θάλεη, φζα ςπρνθάξκαθα θαη λα πάξεη θαη αθφκα
θαη φζεο θνξέο θαη λα πάεη ζηελ Οκνηνπαζεηηθή ή ζην ΐεινληζκφ δελ ζα
απαιιαγεί νξηζηηθά απφ ην πξφβιεκα ηνπ. Ναη κελ ζα ηνλ βνεζήζεη πρ ε
Οκνηνπαζεηηθή λα ιεηηνπξγήζεη θαιχηεξα αιιά αλ δελ επηιέμεη θαη ην
ίδην ην άηνκν λα αιιάμεη ηνλ ηξφπν δσήο ηνπ ζσκαηηθά θαη ςπρηθά δελ
πξφθεηηαη λα ζεξαπεπηεί νπζηαζηηθά. Εζρχεη πάληα ην ζνθφ
αξραηνειιεληθφ ξεηφ «΢πλ Ώζελά θαη ρείξα θίλεη».
3.9 Γηαηαξαρέο Πξνζσπηθόηεηαο θαη Οιηζηηθή Ιαηξηθή
Τπάξρεη θαη κία αθφκε θαηεγνξία «παζήζεσλ» κε θαη ρσξίο εηζαγσγηθά,
νη ιεγφκελεο Αηαηαξαρέο ηεο Πξνζσπηθφηεηαο ή Αηαηαξαρέο ηεο
΢πκπεξηθνξάο πνπ είλαη έλαο λεσηεξηζκφο θαη ηεο Ώιινπαζεηηθήο
Φπρηαηξηθήο. ΢ηελ πξάμε απηφ δελ είλαη ηίπνηα άιιν απφ απηφ πνπ ε
Οκνηνπαζεηηθή νλνκάδεη ηδηνζπγθξαζηαθέο δηαηαξαρέο.
-Ση ελλνείο φηαλ ιεο Αηαηαξαρέο ηεο Πξνζσπηθφηεηαο;
-Ώλ θάπνηνο είλαη πρ πνιχ λεπξηθφο ή πνιχ ππνρσξεηηθφο ή πνιχ δεηιφο
ή εγσηζηήο. Μπνξεί λα κελ είλαη ηφζν έληνλν ψζηε λα ζεσξείηαη ζαθήο
πάζεζε αιιά παξφια απηά είλαη ην πξψηκν ζηάδην πνιιψλ ζσκαηηθψλ
θαη ςπρηθψλ παζήζεσλ.
Ώπηφ πνπ ιέκε ζήκεξα φηη έλα άηνκν είλαη «θιηληθά πγηέο» είλαη πνιχ
δφθηκνο φξνο. ΢εκαίλεη φηη έλα άηνκν δελ έρεη θιηληθά ζσκαηηθά
ζπκπηψκαηα θαη δελ έρεη παζνινγηθέο εξγαζηεξηαθέο εμεηάζεηο. Αελ έρεη
84
επίζεο θάηη έληνλα παζνινγηθφ φζνλ αθνξά ηα ςπρηθά ζπκπηψκαηα,
δειαδή δελ έρεη ςεπδαηζζήζεηο, δελ έρεη θαηάζιηςε θαη δελ έρεη έληνλεο
θνβίεο ή ςπραλαγθαζκνχο. Ώιιά δελ παχεη λα είλαη αληζφξξνπν ζαλ
ραξαθηήξαο, ζαλ πξνζσπηθφηεηα.
Κη απηφ δπζηπρψο αθνξά ηελ πνιχ κεγάιε πιεηνςεθία ησλ αλζξψπσλ.
Γη απηφ θαη ζηελ Οκνηνπαζεηηθή κπνξείο λα θάλεηο ζεξαπεία θαη
εμηζνξξφπεζε θαη ζε άηνκα πνπ ζεσξνχληαη «θιηληθά πγηή». Γηαηί
κπνξείο κε ην νκνηνπαζεηηθφ θάξκαθν θηλεηνπνηψληαο ηνλ ελεξγεηαθά
λα βνεζήζεηο λα απεκπιαθεί ιίγν απφ ηα γξαλάδηα ηεο κηαζκαηηθήο θαη
ηδηνζπγθξαζηαθήο ηνπ αληζνξξνπίαο. Αελ ζα ηνπ αιιάμεηο ην ραξαθηήξα
γηαηί δπζηπρψο ηζρχεη απηφ πνπ ιέεη ν ιαφο φηη «πξψηα θεχγεη ε ςπρή
θαη κεηά ην ρνχη». Κη απηφ γηαηί πέξαλ απφ ηελ ελεξγεηαθή ψζεζε
ρξεηάδεηαη λα δξάζεη θαη ην ίδην ην άηνκν.
Ώιινίκνλν αλ κπνξνχζεο λα αγνξάζεηο ηελ ηζνξξνπία ζνπ θαη λα
απαιιαγείο απφ ηα κηάζκαηα ζνπ θαη ηηο ηδηνζπγθξαζηαθέο επηδξάζεηο
κφλν κε ηελ αγνξά ελφο θαξκάθνπ. Βίλαη πνιχ ζεκαληηθή ε ελεξγεηαθή
ψζεζε αιιά απφ εθεί θαη πέξα είλαη ζέκα θαη ηνπ αηφκνπ αλ ζα κπνξέζεη
λα ειαθξχλεη ηηο κηαζκαηηθέο θαη ηδηνζπγθξαζηαθέο ηνπ επηβαξχλζεηο ή
λα ηηο ππεξβεί θάπνηα ζηηγκή φπσο ειάρηζηνη ην θάλνπλ ζε απηή ηε δσή,
απηνί πνπ ζπλήζσο νλνκάδνπκε «άγηνπο», «θσηηζκέλνπο» θιπ.
Ώλαθέξνκαη βέβαηα ζηνπο πξαγκαηηθά θσηηζκέλνπο πνπ είλαη ειάρηζηνη
θαη φρη ζηα «ςψληα» πνπ είλαη πνιιά.
Καη πάιη ε ζπλήζεο Εαηξηθή, ζηηο Αηαηαξαρέο ηεο Πξνζσπηθφηεηαο
θαηαθεχγεη ζηα εξεκηζηηθά θαη ζηηο ςπρνζεξαπείεο. Ώγλνεί φκσο ην
θαηλφκελν ηεο ηδηνζπγθξαζίαο θαη ησλ κηαζκαηηθψλ επηδξάζεσλ
παληειψο θαη έηζη δελ κπνξεί λα εμαηνκηθεχζεη ηα πξάγκαηα. Οχηε θαη
ρνξεγεί ελεξγεηαθά θάξκαθα γηα λα εμηζνξξνπήζεη ηα κηαζκαηηθά θαη
ηδηνζπγθξαζηαθά ραξαθηεξηζηηθά.
85
ΐιέπνπκε πρ έλα παηδάθη λεπξηθφ, ππεξθηλεηηθφ, δειηάξηθν πνπ
επεξεάδεηαη απφ ηελ ηδηνζπγθξαζία Λάρεζηο θαη ην ζπθηιηηηθφ κίαζκα. Δ
Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή ζα παξαπέκςεη ζηνλ παηδνςπρνιφγν θαη ζα
πξνζπαζήζεη κέζα απφ ηε ζπδήηεζε λα ιχζεη απηά ηα πξνβιήκαηα.
Ώιιά ε Οιηζηηθή Εαηξηθή κέζσ ηεο Οκνηνπαζεηηθήο ζα εμηζνξξνπήζεη
ηελ ηδηνζπγθξαζία θαη ζα ειαθξχλεη ηελ κηαζκαηηθή πξνδηάζεζε.
ΐέβαηα, απφ θεη θαη πέξα δελ είλαη ν κφλνο παξάγνληαο ζεξαπείαο απηφο.
Τπάξρεη θαη ε ζηάζε ησλ γνληψλ ε ιαλζαζκέλε πνπ άιιεο θνξέο
δεκηνχξγεζε θαη άιιεο θνξέο επηηείλεη κηα ήδε ππάξρνπζα θαηάζηαζε.
Βίλαη, δειαδή, «ζηξαβφ ην θιήκα» ιφγσ κηαζκαηηθψλ θαη
ηδηνζπγθξαζηαθψλ επηδξάζεσλ «θαη ην ηξψεη θαη ν γάηδαξνο» ιφγσ
θαθήο ζηάζεο ησλ γνληψλ, ησλ δαζθάισλ θαη ηεο θνηλσλίαο.
΢ήκεξα ππάξρεη ε ιαλζαζκέλε ζηάζε λα κελ βάδνπκε φξηα ζην παηδί, λα
κελ έρνπκε κηα θάζεηε ζηάζε φπνπ απηφ ρξεηάδεηαη θαη λα πξνζπαζνχκε
«πξννδεπηηθά», «δεκνθξαηηθά» θαη «κφλν κέζα απφ ην δηάινγν» λα
πείζνπκε ην παηδί φηη είλαη ιάζνο ε ζηάζε ηνπ. Καη‟ αξρήλ φηαλ ήδε
έρνπκε έλα παηδί πνπ δελ ειέγρεηαη θαη είλαη ζε αληζνξξνπία, ήδε πνιιέο
θνξέο ε ζηάζε ησλ γνληψλ απέλαληη ηνπ είλαη ιαλζαζκέλε. Σα
Σν παηδί ρξεηάδεηαη φξηα θαη είλαη ιάζνο λα αληηκεησπίδεηαη ζαλ ψξηκνο
ελήιηθαο. Ώιιά νχηε είλαη θαη ζσζηφ λα ην πιαθψλνπκε ζην μχιν θαη λα
ιέκε «Αελ μέξεηο εζχ, είζαη παηδί, είζαη ραδφ, εγψ ζα ζνπ ιέσ θαη ζπ ζα
ππαθνχο απφιπηα». Ώιιά ζήκεξα πήγακε απφ ην έλα άθξν ηνπ ξεηνχ «ην
μχιν βγήθε απφ ηνλ Παξάδεηζν» ζην άιιν άθξν «θαζφινπ ζσκαηηθή βία,
θαζφινπ πεξηνξηζκφο, θαζφινπ ηηκσξία, φια δεκνθξαηηθά, φια
ειεχζεξα».
Αελ γίλνληαη απηά ηα πξάγκαηα. Ίζα-ίζα έλα παηδί πνπ δελ ηνπ βάδεηο
φξηα κε αγάπε βέβαηα, είλαη κπεξδεκέλν, είλαη ηξειφ. Σν παηδί κνηάδεη ζε
κεγάιν βαζκφ, ιφγσ θαηψηεξνπ επηπέδνπ αλάπηπμεο κε έλα δψν πνπ
εθπαηδεχεηαη απφ θνπηάβη γηα λα πξνζαξκνζηεί λα δήζεη ζε έλα νηθηαθφ
86
πεξηβάιινλ, ζε έλα δηακέξηζκα. Γη απηφ θαη ππάξρεη ε ζνθή ιατθή
παξνηκία «παηδί ζνπ θαη ζθπιί ζνπ, φπσο ην κάζεηο». Βίλαη ήδε κηα
πξνβιεκαηηθή θαηάζηαζε ην λα κεγαιψζεηο έλα παηδί ζηελ παξάινγε
θνηλσλία πνπ δνχκε, αιιά ηνπιάρηζηνλ αλ δελ ηνπ βάινπκε θάπνηνπο
θαλφλεο δελ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη.
Σν άιιν κεγάιν πξφβιεκα ζε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο είλαη φηη δελ έρνπκε
γλψζε ησλ ζηαδίσλ σξίκαλζεο ησλ δηαθφξσλ επηπέδσλ ηνπ αλζξψπνπ.
΢ην βηβιίν κνπ γηα ηε Λεηηνπξγία ηεο ΢θέςεο αλαθέξνκαη αλαιπηηθά ζηα
ζηάδηα σξίκαλζεο ηεο ζθέςεο θαη ηεο γλσζηηθήο ιεηηνπξγίαο ηνπ
αλζξψπνπ. Αελ κπνξείο φηαλ δελ έρεη αλαπηπρζεί ε ΢πλεηδεζηαθή Φπρή
αθφκε ζε έλα παηδί - ε νπνία αλαπηχζζεηαη απφ ηελ εθεβεία θαη έπεηηα λα κηιάο γηα εζηθή θαη λα απεπζχλεζαη ζηελ αλψξηκε εζηθή ππφζηαζε
ελφο παηδηνχ ηξηψλ, ηεζζάξσλ ή πέληε ή νθηψ ρξφλσλ. Βθεί κπνξείο λα
δξάζεηο κφλν ζηελ Ώηζζεηηθή θαη Αηαλνεηηθή ηνπ Φπρή θαη πάιη κφλν
κέζα απφ ην παξάδεηγκα ζνπ, κέζα απφ δσληαλέο εηθφλεο θαη
ζπλαηζζήκαηα θαη κέζα απφ θαλφλεο θαη κέζα απφ ηε δχλακε ηεο
Ώγάπεο.
Σα πξνβιεκαηηθά παηδηά ζέινπλ «κηα ζην θαξθί θαη κηα ζην πέηαιν».
Θέιεη θαη κπφιηθε αγάπε θαη φπνπ ρξεηάδεηαη φξηα. ΋ξηα φκσο ηα νπνία
πξψηα πξέπεη λα ηα ζεβφκαζηε εκείο νη ίδηνη. Αελ κπνξνχκε λα
θαπλίδνπκε εκείο θαη λα ιέκε ζην παηδί «Μελ θαπλίδεηο». «Γηαηί;» «Γηαηί
είζαη κηθξφο!». Βίλαη ζαλ λα ηνπ ιέκε φηη φηαλ κεγαιψζεηο ζα έρεηο θαη
εζχ ην πξνλφκην λα θαπλίδεηο. Αελ κπνξνχκε λα πιαθσλφκαζηε εκείο ζε
φιεο ηηο δηαηξνθηθέο αεδίεο θαη λα ηνπ ιέκε «΋ρη δελ ζα θαο γιπθά θαη
ζνθνιάηεο γηαηί θάλνπλ θαθφ». Πνιιέο θνξέο επίζεο ηα παηδηά θάλνπλ
αηαμίεο γηαηί δελ βηψλνπλ αγάπε θαη ελδηαθέξνλ απφ ηνπο γνλείο θαη
πξνθεηκέλνπ λα πξνζειθχζνπλ ην ελδηαθέξνλ ηνπο θέξνληαη ζαλ ηξειά.
87
΢πδήηεζε 4ε
ΟΡΜΟΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΑ
4.1 Οη έθεβνη δελ ηξειαίλνληαη από ηηο νξκόλεο αιιά από ηνπο γνλείο,
ηνπο δαζθάινπο θαη ηελ θνηλσλία!
4.2 Πσο επλνπρίδνπκε ηα παηδηά καο
4.3 ΢εβαζκόο ησλ θάζεσλ σξίκαλζεο ηνπ αλζξώπνπ
4.4 ΢θύια θαη Υάξπβδε: ΢εμνπαιηθή Καηαπίεζε θαη Πνξλνγξαθία
4.5 Παξαδείγκαηα ζεμνπαιηθήο σξίκαλζεο από θπζηνινγηθέο
θνηλσλίεο
4.6 Αθκή θαη παρπζαξθία: Όηαλ ε εκθάληζε αλάγεηαη ζε ππέξηαηε
αμία
4.7 Γηαηαξαρέο πεξηόδνπ θαη αληηζύιιεςε
4.8 Η ηερλεηή θαξκαθεπηηθή αηκνξξαγία δελ είλαη θπζηθή παξάηαζε
πεξηόδνπ
4.9 Καζπζηέξεζε πεξηόδνπ θαη παξεκβαηηθή ινγηθή
4.10 Ιλνκπώκαηα θαη θύζηεηο σνζεθώλ θαη ε ηαθηηθή ηνπ «βγάι’ ηα
κήπσο ηπρόλ…»
4.11 Τπνγνληκόηεηα θαη ππνβνεζνύκελε αλαπαξαγσγή
4.12 Όηαλ ε ραξά ηνπ έξσηα κεηαηξέπεηαη ζε άραξε ηαηξηθή πξάμε!
4.13 Δθηόο από ηελ πιηθή ζύιιεςε ππάξρεη θαη ε αηζεξηθή θαη ε
ςπρηθή!
4.14 Όδνη ζπξενεηδνύο θαη ηα πξνβιήκαηα ηεο ζεξαπείαο κε νξκόλεο
4.15 Τπεξζπξενεηδηζκόο, Τπνζπξενεηδηζκόο θαη Θπξενεηδίηηδα
88
4.1 Οη έθεβνη δελ ηξειαίλνληαη από ηηο νξκόλεο αιιά από ηνπο γνλείο,
ηνπο δαζθάινπο θαη ηελ θνηλσλία!
Πάκε ηψξα ζε έλαλ άιιν ηνκέα παζήζεσλ. ΢ηα νξκνληθά πξνβιήκαηα.
΢ήκεξα είλαη πάξα πνιχ δηαδεδνκέλα ζηηο ζχγρξνλεο αλεπηπγκέλεο
θνηλσλίεο θαη ν ιφγνο είλαη γηαηί ν αθχζηθνο θαη αγρψδεο ηξφπνο δσήο
έρεη δηαηαξάμεη πάξα πνιχ ηελ ςπρή ηνπ αλζξψπνπ, άξα θαη ην λεπξηθφ
ζχζηεκα.
Τπάξρεη άκεζε ζπζρέηηζε ηνπ λεπξηθνχ ζπζηήκαηνο κε ην νξκνληθφ
κέζσ ηνπ λεπξν-νξκνληθνχ άμνλα (εγθέθαινο – ππνζάιακνο – ππφθπζε
- ελδνθξηλείο αδέλεο (σνζήθεο, φξρεηο, ζπξενεηδήο, θιπ). Γη απηφ θαη
έρνπκε πνιιά πξνβιήκαηα ζηελ εθεβεία, πνιιά ζηελ θιηκαθηήξην,
δηαηαξαρέο πεξηφδνπ, αθκή, ηλνκπψκαηα, θχζηεηο σνζεθψλ, φδνπο
ζπξενεηδνχο,
ππνζπξενεηδηζκφ,
ππεξζπξενεηδηζκφ,
δηαβήηε,
νζηενπφξσζε θαζψο θαη ζνβαξά πξνβιήκαηα ππνγνληκφηεηαο ζηηο
γπλαίθεο. Αελ είλαη ηπραία φια απηά.
Ώο πάξνπκε έλα-έλα ηα ζέκαηα απηά. Ώο μεθηλήζνπκε απφ ηελ εθεβεία.
Ώλέθαζελ νη άλζξσπνη πεξλνχζαλ απφ ην ζηάδην ηεο εθεβείαο γηα λα
γίλνπλ απφ παηδηά ελήιηθεο, δειαδή απφ αγφξηα ψξηκνη άληξεο θαη απφ
θνξίηζηα ψξηκεο γπλαίθεο. Αελ ππήξρε φκσο παιαηφηεξα ηέηνηα
θαηάζηαζε φπσο ππάξρεη ζήκεξα. Γη απηφ θαη πνιινί γνλείο ζήκεξα
αγαλαθηηζκέλνη απνθαίλνληαη: «Μα πφζα ρξφληα θξαηάεη ηέινο πάλησλ
απηή ε θαηαξακέλε εθεβεία;» Κη απηφ γηαηί απηή ε θπζηνινγηθή
δηαδηθαζία σξίκαλζεο δελ νινθιεξψλεηαη κηαο θαη δελ ηελ αθήλνπκε λα
νινθιεξσζεί. Κη φηαλ ιέσ εθεβεία, είλαη ιάζνο λα πεξηνξίδνπκε ηε
δηαδηθαζία απηή κφλν ζηε ζσκαηηθή σξίκαλζε ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ
θχινπ θαη ησλ εζσηεξηθψλ γελλεηηθψλ νξγάλσλ θαη ζηε ζεμνπαιηθή
σξίκαλζε. Πξφθεηηαη γηα ηε ζπλνιηθή ςπρνζσκαηηθή σξίκαλζε ηνπ
αηφκνπ.
Τπάξρνπλ δχν ζπζηήκαηα πνπ δελ έρνπλ σξηκάζεη, δελ είλαη πιήξε κε ηε
γέλλεζε ελφο αηφκνπ. Ώπηά είλαη ην λεπξν-νξκνληθφ ζχζηεκα θαη ην
αλνζνινγηθφ ζχζηεκα. Σν αλνζνινγηθφ ζχζηεκα σξηκάδεη πιήξσο κέρξη
89
ηελ ειηθία ησλ νρηψ έσο δέθα ρξφλσλ ελψ ην λεπξν-νξκνληθφ σξηκάδεη
κέρξη θαη ηα 18, δειαδή κέρξη λα ελειηθησζεί θαλείο. Βάλ εμεηάζνπκε
απφ πνχ πξνέξρνληαη ηα πξνβιήκαηα ηεο εθεβείαο ζα δνχκε φηη απηά
έρνπλ σο έλα ζεκείν λα θάλνπλ κε ηηο κεγάιεο νξκνληθέο αιιαγέο ζην
ζσκαηηθφ επίπεδν. Ώιιά θαηά ηε γλψκε θαη εκπεηξία κνπ νη έθεβνη δελ
ηξειαίλνληαη απφ ηηο νξκφλεο, ηξειαίλνληαη απφ ηνπο γνλείο ηνπο, ηνπο
δαζθάινπο ηνπο θαη ην θνηλσληθφ πεξηβάιινλ. Ώπηφ είλαη πνπ ηξειαίλεη
ηα παηδηά! Σα παηδηά δελ ρξεηάδνληαη ςπρνιφγνπο, ρξεηάδνληαη
θπζηνινγηθνχο γνλείο θαη θπζηνινγηθή θνηλσλία!
4.2 Πσο επλνπρίδνπκε ηα παηδηά καο
Ώο δνχκε ην ζελάξην. Έρνπκε ζπλήζσο λα θάλνπκε κε γνλείο πνπ είλαη
ηαπηφρξνλα θπξηαξρηθνί θαη ππεξπξνζηαηεπηηθνί. Παιαηφηεξα ήηαλ
ηδηαίηεξα θπξηαξρηθνί ελψ ζήκεξα είλαη ηδηαίηεξα ππεξπξνζηαηεπηηθνί
ελψ ζπρλά ηζρχνπλ ηαπηφρξνλα θαη ηα δχν. Αειαδή κεγαιψλνπκε ηα
παηδηά θαη ηνπο θεξφκαζηε ζαλ βξέθε κέρξη λα πεζάλνπλ. Βίκαζηε
ππεξπξνζηαηεπηηθνί θαη ηα επλνπρίδνπκε κε αθήλνληαο ηα λα αλαιάβνπλ
ηηο επζχλεο ηνπο. Μεγαιψλνπκε παηδηά πνπ έρνπλ γίλεη δεθανρηψ εηψλ
θαη δελ έρνπλ κάζεη λα καγεηξεχνπλ ή λα ζπκκεηέρνπλ ζηηο δνπιεηέο ηνπ
ζπηηηνχ, παηδηά πνπ δελ έρνπλ ηεγαλίζεη νχηε έλα απγφ. Παηδηά πνπ δελ
ζπκκεηέρνπλ νχηε ζηε δνπιεηά ησλ γνληψλ ηνπο, εάλ θαη εθφζνλ ε
δνπιεηά απηή ην επηηξέπεη. Έρνπλ κφλν λα παίξλνπλ θαη λα παίξλνπλ.
Δ θχξηα δξαζηεξηφηεηα ζηελ νπνία ηνπο σζνχκε είλαη λα δηαβάδνπλ θαη
λα μαλαδηαβάδνπλ. Να δηαβάδνπλ θαη λα βαξηνχληαη, λα βαξηνχληαη θαη
λα δηαβάδνπλ! Απφ-ηξία ρξφληα πξηλ ην δεκνηηθφ, έμη ρξφληα ζην
δεκνηηθφ, ηξία ρξφληα ζην γπκλάζην, ηξία ζην ιχθεην θαη δεθαηξία ζην
παλεπηζηήκην! Κη φια απηά «γηα λα γίλνπλ επαγγεικαηίεο θαη λα βγάδνπλ
ιεθηά θαη λα είλαη επηηπρεκέλνη». Ώπηφ είλαη δπζηπρψο ην λφεκα ηεο
δσήο βάζεη ησλ γνληθψλ θαη θνηλσληθψλ αληηιήςεσλ. Ο κφλνο ζηφρνο
ησλ γνληψλ θαη ηεο θνηλσλίαο είλαη ε επηηπρία πάζε ζπζία. Ώπηφ πεξλάκε
ζηα παηδηά καο θαη απηά κε ηε ζεηξά ηνπο ζηα δηθά ηνπο θαη αλ θάπνηα
ζηηγκή μππλήζεη θάπνην παηδί θαη ζπλεηδεηνπνηήζεη φηη έραζε ηε δσή ηνπ
«γηα έλα πνπθάκηζν αδεηαλφ, γηα κηαλ Βιέλε», ηα πξάγκαηα είλαη
ηξαγηθά.
90
΢πρλά ηα ππνρξεψλνπκε λα πξαγκαηνπνηήζνπλ ηα δηθά καο
απξαγκαηνπνίεηα φλεηξα: λα ζπνπδάζνπλ επεηδή εκείο δελ ζπνπδάζακε
ή λα γίλνπλ γηαηξνί θαη δηθεγφξνη επεηδή εκείο ζαπκάδνπκε απηά ηα
επαγγέικαηα γηα ηα ιεθηά θαη ην θνηλσληθφ θχξνο πνπ ηα πεξηβάιιεη. Ή
λα αθνινπζήζνπλ ην δηθφ καο επάγγεικα. Θέινπκε ζψλεη θαη θαιά λα
ζπνπδάζνπλ γηαηί ε κφξθσζε έρεη θνηλσληθή αίγιε. Καη λα „ηαλ θαη
θάπνηα κφξθσζε ηεο πξνθνπήο! Ώπηφ πνπ έρνπκε δελ είλαη παηδεία αιιά
παίδεκα!
Θέινπκε επίζεο λα θάλνπλ θηιίεο θαη ζπληξνθηθέο ζρέζεηο κε απηνχο
πνπ ζέινπκε εκείο, λα πηνζεηήζνπλ ζψλεη θαη θαιά ηηο δηθέο καο αξρέο
θαη αμίεο θαη εζηθή θαη ηξφπν δσήο. Σνπο ρηίδνπκε θαη έλα ζπίηη πάλσ ή
δίπια απφ ην δηθφ καο δηακέξηζκα γηα λα κελ ηνπο ράζνπκε θαη έηζη λα
θξνληίζνπκε φρη κφλν λα αιινηξηψζνπκε ηα παηδηά καο αιιά θαη ηα
εγγφληα θαη εη δπλαηφλ θαη ηα δηζέγγνλα καο. Μέρξη λα πεζάλνπκε λα
είκαζηε απφ πάλσ ηνπο!
4.3 ΢εβαζκόο ησλ θάζεσλ σξίκαλζεο ηνπ αλζξώπνπ
Πέξαλ ηνχηνπ δελ ηα βνεζάκε λα σξηκάζνπλ ζσκαηηθά θαη ςπρηθά θαη
κάιηζηα λα σξηκάζνπλ φζν πξέπεη θαη ηε ζηηγκή πνπ πξέπεη, δειαδή
φηαλ είλαη έηνηκα. Τπάξρνπλ φπσο έρσ μαλαπεί θάζεηο σξίκαλζεο ηνπ
Ώλζξψπνπ. Πρ πξέπεη λα βνεζήζνπκε ην Τιηθφ καο ΢ψκα, ην Ώηζεξηθφ
καο ΢ψκα θαη ηελ Ώηζζεηηθή καο Φπρή κε πινχζηα νπηηθά, αθνπζηηθά
θαη γεληθψο αηζζεηηθά εξεζίζκαηα κέζσ ηνπ παηρληδηνχ ζηε βξεθηθή,
πξψηε παηδηθή θαη πξνεθεβηθή ειηθία. ΢ε απηέο ηηο ειηθίεο απηφ πνπ
κεηξάεη είλαη ην παξάδεηγκα καο θαη ε αηζζεηηθή καο θαη φρη ηα
θεξχγκαηα.
Πξψηα σξηκάδεη ην Τιηθφ ΢ψκα, ην Ώηζεξηθφ ΢ψκα θαη ε Ώηζζεηηθή
Φπρή κε ηα αληίζηνηρα πιηθά, αηζεξηθά θαη αηζζεηηθά εξεζίζκαηα θαη
αξγφηεξα σξηκάδεη ε κλήκε θαη ε Αηαλνεηηθή Φπρή ζηελ πξν-εθεβεία
θαη ζηελ εθεβεία κε δηαλνεηηθά εξεζίζκαηα. Σειεπηαία σξηκάδεη ε
91
΢πλεηδεζηαθή Φπρή απφ ηελ εθεβεία θαη έπεηηα κε εζηθά εξεζίζκαηα.
Αελ κπνξνχκε λα θάλνπκε ηα πξάγκαηα αλάπνδα, δειαδή λα θάλνπκε
εζηθά θεξχγκαηα ζην παηδάθη θαη κάιηζηα λα ην ππνρξεψλνπκε λα ηα
απνκλεκνλεχεη θαη λα ηα πηνζεηεί κεραληθά. Να καζαίλεη δειαδή ην
«Πάηεξ Δκψλ» θαη ηνλ Βζληθφ Όκλν κεραληθά θαη λα ηα απαγγέιιεη
ρσξίο λα ηα θαηαιαβαίλεη θαη λα ηα λνηψζεη κέζα ζην κπαιφ θαη ζηελ
θαξδηά ηνπ.
Οχηε κπνξνχκε λα ηνπ ιέκε γηα θάζε πξάμε ηνπ απφ ηελ πην απιή «θαθφ
παηδί», «θαιφ παηδί», «άκα θάλεηο απηφ θαη είζαη θαιφ παηδί ζ‟ αγαπάσ,
άκα δελ θάλεηο απηφ πνπ ζέισ είζαη θαθφ παηδί θαη δελ ζ‟ αγαπάσ». Με
απηφ ηνλ ηξφπν ην κφλν πνπ θαηαθέξλνπκε είλαη λα κπεξδεχνπκε ην
παηδί θαη λα ην θάλνπκε λεπξσηηθφ ή νξγηζκέλν επαλαζηάηε. ΐάδνπκε
θαη θάπνηνπο απζαίξεηνπο εζηθνχο θαλφλεο αθφκα θαη γηα ηα πην κηθξά
πξάγκαηα πρ «ηξσο ην θαγεηφ ζνπ, είζαη θαιφ παηδί», «θφξα ην
κπνπθάλ ζνπ ζαλ θαιφ παηδί», «πεο επραξηζηψ ζαλ θαιφ παηδί»,
«κπξάβν πνπ δελ ιεξψλεζαη ζην παηρλίδη», «κπξάβν πνπ αθνχο ηε κακά»
θνθ. Καη κάιηζηα απηνί νη θαλφλεο ηξειαίλνπλ ην παηδί γηαηί άιινπο
θαλφλεο έρεη ε κακά, άιινπο ν κπακπάο, άιινπο ε γηαγηά, άιινπο ν θάζε
δάζθαινο, άιινπο ε ηάδε θνηλσλία, άιινπο ε δείλα, θνθ.
4.4 ΢θύια θαη Υάξπβδε: ΢εμνπαιηθή Καηαπίεζε θαη Πνξλνγξαθία
Πέξαλ φισλ απηψλ έξρεηαη θαη ε θαηάζηαζε ηνπ φηη δελ αζρνινχκαζηε
κε ηα παηδηά γηαηί δνπιεχνπκε φιε κέξα ή γηαηί δίλνπκε βάξνο θπξίσο
ζην δηάβαζκα θαη ζηνπο βαζκνχο αληί λα δίλνπκε βάξνο ζηελ αγάπε, ζηε
ραξά θαη ζηελ εζηθή αξηίσζε ηνπ παηδηνχ. Καη βέβαηα θάπνηα ζηηγκή
έξρεηαη θαη ε ζεμνπαιηθή θαηαπίεζε. Βλψ ν έθεβνο ήδε απφ ηελ ειηθία
ησλ 13 έσο 15 εηψλ είλαη έλαο ψξηκνο ζσκαηηθά άληξαο ή γπλαίθα θαη
έρεη θαη ηελ εδνληθή ηθαλφηεηα θαη ηελ αλαπαξαγσγηθή ηθαλφηεηα
παξφια απηά θαη ε νηθνγέλεηα θαη ε θνηλσλία δελ ηνπ επηηξέπνπλ ηελ
ειεχζεξε ζεμνπαιηθή σξίκαλζε. Μάιηζηα ζπρλά φρη κφλν δελ ηελ
επηηξέπνπλ αιιά ηελ θαηαδηθάδνπλ θηφιαο σο βξψκηθε, αλήζηθε ή θάηη
πνπ πξέπεη λα γίλεηαη θξπθά ή θάηη πνπ είλαη πνλεξφ.
92
΢πρλά ζήκεξα έρνπκε έλα ζπλδπαζκφ έληνλεο πνξλνγξαθίαο δειαδή
απψιεηαο ηεο θπζηθήο αηζζεηηθήο γηα ην ζεμνπαιηθφ θαη απφ ηελ άιιε
θαηαζηνιήο ή θαηαζπθνθάληεζεο ηεο εδνληθήο ιεηηνπξγίαο. Βίλαη ίζσο
ε θχξηα ςπρνζσκαηηθή ιεηηνπξγία πνπ δέρεηαη ηφζν κεγάιε θαηαπίεζε
θαη θαηαζηνιή. Καη βέβαηα απηφ ζπκθέξεη πάξα πνιχ - θαη δελ είλαη
ηπραίν - φινπο ηνπο κεραληζκνχο εμνπζίαο.
Παξαδνζηαθά νη πεξηζζφηεξεο ζξεζθεπηηθέο εμνπζίεο θαηαζηέιινπλ ή
θαηεγνξνχλ ηε ζεμνπαιηθή εδνλή ή ηε ζπλδένπλ κφλν κε ηελ
αλαπαξαγσγηθή ιεηηνπξγία θαη κάιηζηα θαη ρσξίο πνιιή εδνλή. Οη
πεξηζζφηεξεο πνιηηηθέο θαη δηθηαηνξηθέο εμνπζίεο θαη πάιη θαηαζηέιινπλ
ηε ζεμνπαιηθφηεηα. Οη θαηαπηεζηηθνί γνλείο θάλνπλ ην ίδην θαη φρη κφλν
ζηα παηδηά ηνπο αιιά θαη ζηνπο ίδηνπο ή εκθαλίδνπλ κηα δηπιή
ππνθξηηηθή εζηθή φπνπ ηα παηδηά ζα πξέπεη λα είλαη αζεμνπαιηθά ελψ νη
ίδηνη ελδίδνπλ ζηηο εμσζπδπγηθέο ζρέζεηο, ζηελ αραιίλσηε ζεμνπαιηθή
δσή, ζηελ πνξλνγξαθία ή θαη ζε ζεμνπαιηθέο δηαζηξνθέο.
΋πνπ ππάξρεη ην έλα άθξν αλεπηπγκέλν ηφηε θαηά θαλφλα ππάξρεη θαη ην
άιιν. ΋πνπ θπξηαξρεί ε θαηαζηνιή ηφηε θπξηαξρεί θαη ε απνραιίλσζε.
Βίλαη λφκνο ηεο Φχζεο απηφο. Ώλ πηάζεηο έλα εθθξεκέο θαη ην ηεληψζεηο
πξνο ην έλα άθξν θαη ην αθήζεηο δελ ζα ζηακαηήζεη ζην θέληξν αιιά ζα
πάεη ζην άιιν άθξν θαη ζα ηαιαλησζεί αξθεηά κέρξη θαη αλ ζα βξεη
ηζνξξνπία.
Καηά ηε γλψκε θαη εκπεηξία κνπ φιεο νη ζεμνπαιηθέο παξεθθιίζεηο φπσο
νκνθπινθηιία, παηδεξαζηία, ζαδηζκφο, καδνρηζκφο αιιά πνιιέο θνξέο
θαζψο θαη ηα ζπλήζε ζεμνπαιηθά πξνβιήκαηα φπσο ςπρξφηεηα, πξφσξε
εθζπεξκάησζε, αηειήο ζηχζε, θιπ πξνέξρνληαη θπξίσο απφ ηελ αθχζηθε
σξίκαλζε ηεο ζεμνπαιηθφηεηαο θαη ζην ζσκαηηθφ αιιά θαη ζην ςπρηθφ
επίπεδν.
4.5 Παξαδείγκαηα ζεμνπαιηθήο σξίκαλζεο από θπζηνινγηθέο
θνηλσλίεο
93
Βλψ ζε θνηλσλίεο ή ζε νηθνγέλεηεο πνπ αθήλνπλ ηα πξάγκαηα λα
σξηκάζνπλ απφ κφλα ηνπο φπσο ην νξίδεη ε Φχζε, ηα πξάγκαηα
ιεηηνπξγνχλ θπζηνινγηθά θαη γηα ηνλ έθεβν αιιά θαη γηα ηνλ κεηέπεηηα
ελήιηθα. Πρ ζε φιεο ηηο «πξσηφγνλεο» θνηλσλίεο πξνβιέπνληαη θάπνηεο
δνθηκαζίεο πνπ εθπαηδεχνπλ ην παηδί λα γίλεη ελήιηθαο θαη ην ηεζηάξνπλ
αλ ην έρεη επηηχρεη ψζηε λα αλαιάβεη ηηο επζχλεο ηνπ ζαλ κέινο ηεο
θπιήο ή ηεο θνηλσλίαο. Πρ απηφ αθνξά ηελ ηθαλφηεηα ηνπ ζαλ θπλεγφο ή
ζαλ γεσξγφο ή ζαλ κάζηνξαο, ην λα ζέβεηαη ηνπο γχξσ ηνπ θιπ. ΢ε
θάπνηεο κάιηζηα πξσηφγνλεο θπιέο αθήλεηαη ειεχζεξν λα εθθξάζεη ηε
ζεμνπαιηθφηεηα ηνπ όπνηε θαη όηαλ απηή σξηκάζεη θαη ζην βαζκό πνπ
έρεη σξηκάζεη ρσξίο απζαίξεηνπο θνηλσληθνχο πεξηνξηζκνχο.
Πρ νη θπιέο ησλ Σξνβξηαλδψλ πνπ είραλ κειεηεζεί απφ αλζξσπνιφγνπο,
άθελαλ ειεχζεξνπο ηνπο εθήβνπο λα εθθξάζνπλ ηε ζεμνπαιηθφηεηα ηνπο
θαη κάιηζηα θξφληηδαλ λα ππάξρνπλ ειεχζεξεο απνκνλσκέλεο θαιχβεο
γηα λα πεγαίλνπλ νη λένη θαη λα θάλνπλ έξσηα αλελφριεηνη. Καη επεηδή
απνδέρνληαλ ηε θπζηνινγηθή ζσκαηηθή θαη ςπρηθή σξίκαλζε ηεο
ζεμνπαιηθφηεηαο δελ έβιεπεο εθεί απλαληζκφ ή αλ ηνλ έβιεπεο γηλφηαλ
ζηελ πξψηκε εθεβεία ζαλ πξψην αλψξηκν ζηάδην γλσξηκίαο κε ην ζψκα.
Αελ έβιεπεο νκνθπιφθηινπο, ζαδηζηέο, καδνρηζηέο ή βηαζηέο. Γηαηί λα
πάεη λα βηάζεη θάπνηνο φηαλ είλαη ρνξηάηνο απφ ην ζεμ θαη φηαλ κπνξεί
λα βξεη ζεμνπαιηθή ζχληξνθν ρσξίο πξνβιήκαηα. Ή αλ θάπνπ ζπλέβαηλε
θάηη ηέηνην ήηαλ ε εμαίξεζε θαη αληηκεησπηδφηαλ κε πνην ζσζηφ ηξφπν.
Σψξα ζπκάκαη απφ κηα άιιε θπιή έλα ηξφπν ηνπ πσο κηα θπζηνινγηθή
θνηλσλία κπνξεί λα βνεζήζεη ηα κέιε ηεο λα μεθχγνπλ απφ ηηο
αληζνξξνπίεο ηνπο. Βίρα δεη ζε έλα ληνθηκαληέξ φηη φηαλ θάπνην κέινο
ηεο θπιήο ήηαλ γθξηληάξεο, φηαλ απνκαθξπλφηαλ απφ ην ζχλνιν θαη
ήηαλ αληηθνηλσληθφο ηφηε πνηα ήηαλ λνκίδεηε ε ηηκσξία ηνπ απφ ηελ
ππφινηπε θπιή; Μαδεπφηαλ φιε ε θπιή θαη άξρηδαλ λα ηνλ γαξγαινχλ
θαη ηνλ ππνρξέσλαλ λα γειάζεη, λα βγεη απφ ηελ έληαζε, λα ρνξέςεη καδί
ηνπο θαη λα μαλαληψζεη κέινο ηεο θπιήο! Ώπηφ είλαη θνηλσληθή
ζεξαπεία! Ώπηφ είλαη ηαηξηθή ζεξαπεία! Ώπηφ είλαη αηηηνινγηθή θαη
νιηζηηθή ζεξαπεία, απηφ είλαη Θεξαπεία κε ζ θεθαιαίν! Καη κάιηζηα
94
θπζηθή θαη πξνιεπηηθή ζεξαπεία, πξηλ ην άηνκν αλαπηχμεη θαη
ζσκαηηθέο παζήζεηο.
4.6 Αθκή θαη παρπζαξθία: Όηαλ ε εκθάληζε αλάγεηαη ζε ππέξηαηε
αμία
Ώπηά γηα ηελ ήβε ινηπφλ θαη γηα ηα πξνβιήκαηα ηα ζεμνπαιηθά θαη ηα
ςπρηθά. Με ηελ ήβε φκσο έξρνληαη θαη άιια πξνβιήκαηα πνπ έρνπλ
ζρέζε κε ην νξκνληθφ αιιά θαη φρη κφλν. Σν ζέκα ηεο αθκήο πρ ην
αλαγάγεη ν πνιηηηζκφο καο ζε κείδνλ πξφβιεκα. Τπάξρνπλ έθεβνη πνπ
κπνξεί λα θηάζνπλ κέρξη θαη ηελ απηνθηνλία φηαλ έρνπλ πξνβιήκαηα
εκθάληζεο φπσο αθκή, παρπζαξθία, θιπ.
Κη φια απηά γηαηί φπσο δίλνπκε κεγάιε ζεκαζία ζηελ επηηπρία ζαλ
θνηλσλία, ζαλ γνλείο θαη ζαλ δάζθαινη, ην ίδην δίλνπκε κεγάιε ζεκαζία
θαη ζηελ εκθάληζε ζαλ κέζν θαη πάιη επηβεβαίσζεο, θαζηέξσζεο θαη
επηηπρίαο. Οη πεξηζζφηεξεο δηαθεκίζεηο, θνηλσληθά κελχκαηα θαη ηαηλίεο
έρνπλ ζαλ εζνπνηνχο θαη ζαλ πξφηππα ηνπο «παίδαξνπο» θαη ηηο
«κνηξαίεο» ή ηνπο παλέμππλνπο θαη αο κελ είλαη εζηθνί ή ηνπο
θαηαθεξηδήδεο θαη ηνπο επηηπρεκέλνπο θη αο είλαη αλήζηθνη. Ώπηά είλαη
ζπλήζσο ηα πξφηππα πνπ δίλνπκε ζηα παηδηά καο.
Πψο λα κελ έρνπλ πξφβιεκα ινηπφλ νη ζεκεξηλνί έθεβνη; Πψο λα κελ
έρνπκε αλνξεμηθέο εθήβνπο ή γπλαίθεο πνπ δελ ηξψλε ή ηξψλε θαη κεηά
θάλνπλ εκεηφ γηα λα κελ παρχλνπλ; Πψο λα κελ έρνπκε λένπο πνπ
ηξέρνπλ απφ δίαηηα ζε δίαηηα κε φηη ρεκηθφ κπνξείο λα θαληαζηείο ή πνπ
δελ ηξέθνληαη ζσζηά γηα λα κελ πάξνπλ ζεξκίδεο ελψ απφ ηελ άιιε
ηξψλε φια ηα ζθνππηδν-θαγεηά; Βπελδχνπλ ζπρλά νη έθεβνη καο αιιά
ζπρλά θαη αξθεηνί ελήιηθεο, φιν ηνπο ην ρξφλν θαη ηελ πξνζπάζεηα ζηελ
εκθάληζε, ζηα αμεζνπάξ, ζηελ θαθψο ελλννχκελε αηζζεηηθή θαη άξα αλ
είλαη άζρεκνη ή αλ πάζνπλ θάηη πνπ ηνπο ραιάεη ηελ εηθφλα ηφηε είλαη ζε
καχξε θαηάζιηςε.
95
4.7 Γηαηαξαρέο πεξηόδνπ θαη αληηζύιιεςε
΋ζνλ αθνξά ηηο δηαηαξαρέο ηεο πεξηφδνπ πνπ ζπρλά είλαη αλακελφκελεο
κεηά ηελ εκκελαξρή θαη γηα θάπνηα ρξφληα κέρξη λα ξπζκηζηεί ν θχθινο
κηαο γπλαίθαο θάλνπκε ζπρλά ην ιάζνο λα παξεκβαίλνπκε κε νξκφλεο
θαη αληηζπιιεπηηθά θαηαζηξέθνληαο ηε θπζηνινγηθή σξίκαλζε κηαο
γπλαίθαο.
Αειαδή πνην είλαη ην πξφβιεκα κε ηα αληηζπιιεπηηθά φηαλ ρνξεγνχληαη
γηα ηε ξχζκηζε ηεο πεξηφδνπ; Σν ίδην πξφβιεκα πνπ έρνπκε θαη κε ηα
εκβφιηα ή κε ηηο νξκφλεο ηνπ ζπξενεηδνχο πνπ δίλνπκε ζε επζπξενεηδηθά
άηνκα - άηνκα κε θπζηνινγηθέο νξκφλεο ζπξενεηδνχο - πξνθεηκέλνπ λα
κεηψζνπκε ηνπο φδνπο ηνπ ζπξενεηδνχο. Πάκε θαη παξεκβαίλνπκε κε κία
απνκίκεζε θπζηθήο νξκφλεο θαη κάιηζηα ζε δνζνινγία πνπ δελ
εμαηνκηθεχεηαη γηα θάζε άηνκν μερσξηζηά. Πέξαλ ηνχηνπ δίλνπκε ηελ
ηερλεηή νξκφλε κία θνξά ηελ εκέξα ελψ ν νξγαληζκφο εθθξίλεη ηηο
θπζηθέο νξκφλεο κε βάζε έλα 24σξν ξπζκφ, έλα κεληαίν ξπζκφ θαη έλα
επνρηαθφ ξπζκφ θαη επηπιένλ κε βάζε ηελ εθάζηνηε ςπρνινγία ηνπ
αηφκνπ.
Άξα δελ κπνξνχκε λα κηκεζνχκε ηε θπζηνινγηθή δξάζε ηνπ νξγαληζκνχ
θαη λα θάλνπκε θπζηνινγηθή ππνθαηάζηαζε ησλ νξκνλψλ θαη γη απηφ
δεκηνπξγνχκε ζπρλά πξνβιήκαηα ππνιεηηνπξγίαο ή ππεξιεηηνπξγίαο θαη
ζπρλά κφληκεο δεκηέο. Γη απηφ θαη έρνπλ θαη ηφζεο πνιιέο παξελέξγεηεο
ηα αληηζπιιεπηηθά είηε δίλνληαη γηα ηε ξχζκηζε ηνπ θχθινπ είηε δίλνληαη
ζαλ αληηζχιιεςε.
΢ηε θαξκαθεπηηθή αληηζχιιεςε παξεκβαίλνπκε ζηε θπζηνινγηθή
δηαδηθαζία ηεο ζχιιεςεο θαη αλ ην θάλνπκε απηφ ζπλέρεηα
δεκηνπξγνχληαη ζνβαξά πξνβιήκαηα. Οη νξκφλεο δελ δξνπλ κφλν ζην
νξκνληθφ ζχζηεκα αιιά δξνπλ ζε φιν ηνλ νξγαληζκφ. Γη απηφ θαη
έρνπκε κε ηε ρνξήγεζε ηερλεηψλ νξκνλψλ πνιιέο παξελέξγεηεο φπσο
παρπζαξθία, αλεπηζχκεηε ηξηρνθπΎα, δεξκαηηθά πξνβιήκαηα, αγγεηαθά
πξνβιήκαηα, θαηαθξάηεζε πγξψλ θιπ.
96
4.8 Η ηερλεηή θαξκαθεπηηθή αηκνξξαγία δελ είλαη θπζηθή παξάηαζε
πεξηόδνπ
Σα ίδηα πξνβιήκαηα δεκηνπξγνχκε θαη ζηελ θιηκαθηήξην κε ηηο
απζαίξεηεο παξεκβάζεηο καο. ΋ηαλ κηα γπλαίθα έρεη ζπλδέζεη ηελ
θιηκαθηήξην κε ηε γήξαλζε θαη ηεο δεκηνπξγνχλ δηάθνξεο θνβίεο φηη ζα
πάζεη νζηενπφξσζε, φηη ζα πάζεη θαηάγκαηα, φηη ζα γεκίζεη ξπηίδεο θαη
ζα γεξάζεη πξφσξα ηφηε κφιηο πάεη λα ζηακαηήζεη ε πεξίνδνο ηεο αξρίδεη
λα θνβάηαη θαη ηξέρεη ζηνπο γηαηξνχο. Καη ηφηε ηεο ιέλε «Θα θάλεηο
παξάηαζε ηεο πεξηφδνπ θαη απηφ ζα είλαη επεξγεηηθφ γηα ζέλα». Μεγάιν
ιάζνο!
Πξψηνλ κε ηηο νξκφλεο παο ζε γεξαζκέλεο σνζήθεο θαη ηηο καζηηγψλεηο
λα ζπλερίζνπλ λα ιεηηνπξγνχλ. Αεχηεξν, μέξνπκε φηη έζησ θαη αλ κεηά
ηελ εκκελφπαπζε κεηψλεηαη ε ιεηηνπξγία ησλ σνζεθψλ θαη ε παξαγσγή
γπλαηθνινγηθψλ νξκνλψλ πνπ δηαηεξνχλ θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ
θχινπ, παξφια απηά ππάξρνπλ θαη ηα επηλεθξίδηα πνπ ζπλερίδνπλ λα
παξάγνπλ ηέηνηεο νξκφλεο θαη βνεζάλε ζηε δηαηήξεζε ηνπ νξγαληζκνχ.
Ώλ κε ηη άιιν είλαη θπζηνινγηθφ θαηλφκελν θαη ε γήξαλζε θαη ν
ζάλαηνο. Αελ είλαη αξξψζηηα ηα γεξαηεηά! Αελ είλαη αθχζηθν θαηλφκελν
ν ζάλαηνο! Βίλαη θπζηνινγηθέο δηεξγαζίεο. Ώλ δελ ηα απνδερηνχκε είλαη
θαθφ ηνπ θεθαιηνχ καο. ΋πσο νξηζκέλνη έθεβνη δελ απνδέρνληαη ην
ζηάδην ηεο εθεβείαο έηζη θαη πάξα πνιινί άλζξσπνη θαη εηδηθά γπλαίθεο
δελ απνδέρνληαη ηε θπζηνινγηθή ηνπο γήξαλζε θαη ηξέρνπλ ζε ηλζηηηνχηα
αηζζεηηθήο θαη πιαζηηθνχο ρεηξνπξγνχο θαη βάδνπλ επάλσ ηνπο φηη
αινηθέο κπνξείο λα θαληαζηείο, παίξλνπλ επηθίλδπλα θάξκαθα,
δειεηεξηάδνληαη κε κπφηνμ θαη θάλνπλ ζσξεία πιαζηηθψλ επεκβάζεσλ.
Πνιιέο γπλαίθεο ζήκεξα παίξλνπλ νξκφλεο λνκίδνληαο φηη έηζη ζα
γεξάζνπλ πην αξγά. Με ηηο ζπλζεηηθέο φκσο νξκφλεο πξνθαινχκε κηα
ηερλεηή θαξκαθεπηηθή αηκνξξαγία πνπ δηαθέξεη απφ ηε θπζηνινγηθή
πεξίνδν θαη γη απηφ θαη πνιιέο παξελέξγεηεο πξνθχπηνπλ απφ απηή ηελ
97
ηαθηηθή. Αελ είλαη ιίγεο νη θνξέο πνπ ε νξκνληθή ζεξαπεία απηνχ ηνπ
είδνπο έρεη θαηεγνξεζεί αθφκε θαη γηα πξφθιεζε θαξθίλνπ. Σν ίδην
ιάζνο γίλεηαη απφ πνιινχο ελδνθξηλνιφγνπο πνπ δίλνπλ νξκφλεο ηνπ
ζπξενεηδνχο
θαη
πξνθαινχλ
έλα
ηερλεηφ
θαξκαθεπηηθφ
ππεξζπξενεηδηζκφ γηα λα βνεζήζνπλ ην άηνκν λα αδπλαηίζεη κέζσ
αχμεζεο ησλ θαχζεσλ ηνπ ζψκαηνο. Αειαδή δηαιχνπκε ηνλ νξγαληζκφ
πξνθαιψληαο ηνπ κία ζνβαξή ηερλεηή λφζν θαη ηειηθά νχηε λα
αδπλαηίζεη ηνλ βνεζάκε. Πάκε κε απιά ιφγηα φπσο ιέεη ν ιαφο «λα
θηηάμνπκε ηε ιακαξίλα ηνπ απηνθηλήηνπ θαη ηνπ ραιάκε ηε κεραλή».
Ώληί λα θαηαθεχγνπκε ζε αθχζηθεο κεζφδνπο, φηη πξνβιήκαηα ππάξρνπλ
ζηελ ήβε ή ζηελ θιηκαθηήξην κπνξνχκε λα ηα αληηκεησπίζνπκε κε
θπζηθέο κεζφδνπο φπσο ε Οκνηνπαζεηηθή. Πρ ζε γπλαίθεο πνπ ελψ νη
γελεηηθέο ηνπο πξνδηαγξαθέο ήηαλ λα ζηακαηήζεη ε πεξίνδνο ηνπο ζηα 55
ηνπο ρξφληα απηή ζηακαηάεη ζηα 45 ιφγσ αθχζηθνπ ηξφπνπ δσήο θαη
ςπρηθψλ πξνβιεκάησλ κπνξνχκε κε ηελ Οκνηνπαζεηηθή λα
παξαηείλνπκε ηελ πεξίνδν κέρξη θαη ην θπζηθφ ηεο ζηακάηεκα. Πέξαλ
ηνχηνπ κπνξνχκε λα κεηψζνπκε νπνηεζδήπνηε αλσκαιίεο παξαηεξνχληαη
ζηελ θιηκαθηήξην, ηφζν ηηο ςπρηθέο φζν θαη ηηο ζσκαηηθέο.
4.9 Καζπζηέξεζε πεξηόδνπ θαη παξεκβαηηθή ινγηθή
Τπάξρεη κία πιάλε φηη κηα γπλαίθα πνπ έρεη γηα θάπνηνπο ιφγνπο
θαζπζηέξεζε ηεο πεξηφδνπ ηεο, φηη απηφ είλαη αξλεηηθφ γηα ηνλ
νξγαληζκφ ηεο. Μα αλ εμεηάζνπκε πφηε ζπλήζσο ζπκβαίλεη θάηη ηέηνην
ζα δνχκε ζπρλά φηη απηφ ην θάλεη ειεγρφκελα ν ίδηνο ν νξγαληζκφο γηαηί
θάηη ηέηνην είλαη επεξγεηηθφ γη απηφλ ππό ηηο ζπγθεθξηκέλεο πεξηζηάζεηο.
Πρ αλ ράζεη απφηνκα θηιά κηα γπλαίθα είηε απφ λφζν είηε απφ θάπνηα
απφηνκε δίαηηα ηφηε κπνξεί λα ράζεη κηα-δχν πεξηφδνπο. Κη απηφ ην
θάλεη ν νξγαληζκφο γηα λα εμνηθνλνκήζεη ελέξγεηα θαη ρπκνχο γηαηί ράλεη
πνιχηηκα πγξά. Μφιηο δε πεξάζεη απηή ε πεξηζηαζηαθή αηηία ζα
επαλέιζεη ν νξγαληζκφο ζηε θπζηθή θαηάζηαζε ηεο πεξηφδνπ. Άιιεο
αηηίεο πνπ κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ πξφζθαηξε θαζπζηέξεζε πεξηφδνπ
είλαη νη ςπρηθέο αηηίεο φπσο κηα έληνλε ζηελνρψξηα απφ απψιεηα
98
αγαπεκέλνπ πξνζψπνπ, έλαο ρσξηζκφο ή κηα κεηαλάζηεπζε ζε μέλε
ρψξα.
Βπνκέλσο ζα πξέπεη λα αθήζνπκε ηνλ νξγαληζκφ λα θάλεη ηε δνπιεηά
ηνπ θαη λα κελ παξέκβνπκε βηαζηηθά θαη απζαίξεηα λα πξνθαιέζνπκε κε
ην δφξη κηα ηερλεηή αηκνξξαγία θαη λα ηε βαθηίζνπκε θπζηνινγηθή
πεξίνδν. Αεκηνπξγνχκε, κε ηελ παξεκβαηηθή καο ινγηθή, αθφκα
κεγαιχηεξα πξνβιήκαηα. Βίλαη ε καλία καο λα δηνξζψζνπκε ηε Φχζε
ζψλεη θαη θαιά, εδψ θαη ηψξα θαη κάιηζηα κε αθχζηθν ηξφπν. Ώληί λα
θαηαλνήζνπκε ηνπο θπζηθνχο κεραληζκνχο θαη λα ηνπο ζεβαζηνχκε,
εκείο κνλίκσο παξεκβαίλνπκε. Αελ είκαη θαηά ηνπ λα παξέκβνπκε φηαλ
πξάγκαηη απηφ ρξεηάδεηαη αιιά θαη ηφηε ζα πξέπεη λα ην θάλνπκε κε
θπζηθφ ηξφπν θαηά ην «Χθειέεηλ, κε βιάπηεηλ» ηνπ Εππνθξάηε.
4.10 Ιλνκπώκαηα θαη θύζηεηο σνζεθώλ θαη ε ηαθηηθή ηνπ «βγάι’ ηα
κήπσο ηπρόλ…»
Πάκε ηψξα ζε άιιεο λφζνπο ηνπ νξκνληθνχ ζπζηήκαηνο φπσο πρ ηα
ηλνκπψκαηα ηεο κήηξαο. Θα πξέπεη λα είκαζηε μεθάζαξνη ζηε ζθέςε
καο. Σα ηλνκπψκαηα πξνέξρνληαη απφ δηαηαξαρέο ηνπ νξκνληθνχ
ζπζηήκαηνο θαη δελ είλαη ε αηηία ηεο δηαηαξαρήο ηνπ. Βίλαη έλα απφ ηα
πνιιά απνηειέζκαηα ηεο δηαηαξαρήο ηνπ νξκνληθνχ θαη κάιηζηα ζην
ηζηνινγηθφ θαη αλαηνκηθφ επίπεδν.
Τπάξρεη ζπρλά κηα εχινγε απνξία ζηνλ αζζελή πνπ έρεη ηλνκπψκαηα
παξφηη ζηαζεξά νη νξκνληθέο ηνπ εμεηάζεηο θαίλνληαη θπζηνινγηθέο:
«Πψο είλαη δπλαηφλ λα έρσ ηλνκπψκαηα ιφγσ δηαηαξαρήο ηνπ νξκνληθνχ
κνπ φηαλ νη κεηξήζεηο ησλ νξκνλψλ κνπ δείρλνπλ θπζηνινγηθέο;» Ώπηφ
φκσο είλαη κεξηθέο θνξέο αλακελφκελν γηαηί είλαη ηφζν επξέα ηα
θπζηνινγηθά φξηα δηαθχκαλζεο ησλ νξκνλψλ πνπ κπνξεί λα έρνπκε
θπζηνινγηθέο κεηξήζεηο αιιά παξφια απηά λα έρνπκε πξφβιεκα.
99
Θα πξέπεη λα έρνπκε ππφςε καο φηη ηα ηλνκπψκαηα είλαη θαινήζεηο
φγθνη θαη δελ εμαιιάζζνληαη ζε θαξθίλν φπσο έρεη δείμεη ε θιηληθή
εκπεηξία. Γη απηφ θαη δελ ππάξρεη ιφγνο λα ηα αθαηξνχκε κε ην
παξακηθξφ ιφγσ θφβνπ ηνπ θαξθίλνπ. Σν ίδην ηζρχεη θαη γηα ηα
ηλναδελψκαηα ησλ καζηψλ ή γηα ηηο θχζηεηο ησλ σνζεθψλ. Δ ζπλήζεο
φκσο ηαθηηθή ζήκεξα είλαη ε αθαίξεζε ηνπο.
Πνιιέο θνξέο ν ίδηνο νξγαληζκφο φηαλ δηνξζψζεη ηελ νξκνληθή ηνπ
αληζνξξνπία ή ζπρλά φηαλ ηζνξξνπήζεη κεηά απφ νκνηνπαζεηηθή
ζεξαπεία είηε ηα νπινπνηεί θαη ηα πεξηραξαθψλεη θαη παχνπλ λα
κεγαιψλνπλ, είηε ηα απνξξνθά εληειψο ή κέρξηο ελψ ζεκείνπ πνπ
παξακέλεη έλαο αλελεξγφο φπσο ιέκε ππξήλαο πνπ δελ δεκηνπξγεί πιένλ
θαλέλα πξφβιεκα. Δ ηαθηηθή καο επνκέλσο ζα πξέπεη λα είλαη λα
ιχζνπκε ηελ αηηία θαη φρη λα ηξέρνπκε λα αληηκεησπίδνπκε θαη κάιηζηα
κε αθχζηθνπο ηξφπνπο κφλν ηα απνηειέζκαηα.
Ώλ βέβαηα έλαο αζζελήο έρεη έλα ηλνκχσκα ηεξάζηην ην νπνίν πηέδεη ηα
έληεξα θαη ηελ νπξνδφρν θχζηε θαη δεκηνπξγεί ζπκπηψκαηα θαη
πξφβιεκα ζηνλ αζζελή ή αλ πξνθαιεί κε αληηκεησπίζηκεο αηκνξξαγίεο,
δελ είλαη ιάζνο λα θαηαθχγνπκε θαη ζηελ εγρείξεζε αθαηξψληαο ην
αλαηνκηθφ απνηέιεζκα. Ώπηφ φκσο ζα πξέπεη λα γίλεηαη καδί κε ηελ
ηαπηφρξνλε ζεξαπεία ηεο αηηίαο, δειαδή ηεο νξκνληθήο δηαηαξαρήο.
Βπνκέλσο απηή ε ηαθηηθή ηνπ «δφληη πνλάεη, δφληη βγάδεη», δελ είλαη θαη
ε θαιχηεξε. Ώπηή ε ινγηθή ηνπ «βγάι‟ ηα κελ πάζεηο θαξθίλν αθνχ έρεηο
θάλεη θαη ηα παηδηά πνπ ήζειεο» δελ είλαη ζσζηή.
Ο Αεκηνπξγφο θαη ε Φχζε καο έρεη δψζεη απηφ ην φξγαλν θαη ην έρεη εθεί
κέρξη ην ζάλαην καο θαη απιά ην ππνζηξέθεη κε ηα γεξαηεηά ρσξίο λα ην
απνξξνθά θαη πξνθαλψο ην θάλεη απηφ γηα θάπνην ιφγν. Ώλ δελ ηνπ
ρξεηαδφηαλ εληειψο ζα είρε πξνβιέςεη κεραληζκφ απνξξφθεζεο ηνπ. Αελ
είλαη ζσζηφ επνκέλσο λα αθξσηεξηάδνπκε ηνλ αζζελή θαη κάιηζηα κε
νιηθή πζηεξεθηνκή αθαηξψληαο φρη κφλν ηε κήηξα θαη ηηο ζάιπηγγεο
αιιά θαη ηηο σνζήθεο.
100
Σα ίδηα ιάζε θάλακε παιαηφηεξα θαηά θφξνλ θαη δπζηπρψο αθφκα
θάλνπκε αλ θαη έρνπλ βειηησζεί θάπσο ηα πξάγκαηα, κε ηελ αθαίξεζε
ησλ ακπγδαιψλ θαη ησλ αδελνεηδψλ εθβιαζηήζεσλ (θξεαηάθηα) κε ην
παξακηθξφ. Καη ζηελ πεξίπησζε ησλ ακπγδαιψλ ιέγακε: «Αελ ζνπ
ρξεηάδνληαη!» ή «Ση ηηο ζέιεηο λα ζνπ δεκηνπξγνχλ πξνβιήκαηα! ΐγάι‟
ηηο!» ΐέβαηα εθ ησλ πζηέξσλ ζπλεηδεηνπνηήζακε φηη ηα άηνκα κε
ακπγδαιεθηνκή παξνπζηάδνπλ ππνηξνπηάδνπζεο θαξπγγίηηδεο ή
βξνγρίηηδεο ιφγσ ηνπ φηη θαηαζηξέςακε ηελ πξψηε γξακκή άκπλαο ηνπ
αλαπλεπζηηθνχ ζπζηήκαηνο.
Πάκε ζηηο θχζηεηο σνζεθψλ. Πάιη νθείινληαη ζε νξκνληθέο αλσκαιίεο
θαη κάιηζηα ζε αληίζεζε κε ηα ηλνκπψκαηα πνιχ ζπρλά απφ κφλεο ηνπο
απνξξνθνχληαη απφ ηνλ νξγαληζκφ ή κπνξνχλ λα ζεξαπεπηνχλ απφ ηελ
Οκνηνπαζεηηθή ή άιιεο νιηζηηθέο ηαηξηθέο κεζφδνπο κε ηε ζεξαπεία ηεο
αηηίαο θαη φρη κφλν ηνπ απνηειέζκαηνο. Αελ είλαη ζεξαπεία θάζε θνξά
πνπ ν νξγαληζκφο θάλεη κηα θχζηε σνζεθψλ λα πάκε θαη λα ηελ
αθαηξνχκε ρεηξνπξγηθά.
Φπζηνινγηθά δεκηνπξγείηαη κηα κηθξή θχζηε ζηελ σνζήθε θάζε θνξά
πνπ σξηκάδεη έλα σάξην θαη απνβάιιεηαη ζηηο ζάιπηγγεο γηα λα πάεη ζηε
κήηξα γηα πηζαλή γνληκνπνίεζε θαη εκθχηεπζε. Τπφ θαλνληθέο ζπλζήθεο
απηή ε κηθξή θχζηε απνξξνθάηαη πιήξσο. Ώλ φκσο ππάξρνπλ νξκνληθέο
αλσκαιίεο δελ απνξξνθάηαη, κεγαιψλεη θαη έρνπκε κελ έλα εχξεκα αιιά
ζπρλά ρσξίο ζπκπηψκαηα θαη πξνβιήκαηα. Ώιιά φπσο θαη ηα
ηλνκπψκαηα νχηε θαη νη θχζηεηο εμαιιάζζνληαη ζε θαξθίλν ψζηε λα
θνβφκαζηε θαη λα ζέινπκε ζψλεη θαη θαιά λα ηηο βγάινπκε.
4.11 Τπνγνληκόηεηα θαη ππνβνεζνύκελε αλαπαξαγσγή
Πάκε ζε έλα ηειεπηαίν νξκνληθφ ζέκα. ΢ηελ ππνγνληκφηεηα θαη ζηελ
αθκάδνπζα «βηνκεραλία» ηεο ππνβνεζνχκελεο αλαπαξαγσγήο φπνπ
ζπρλά θηάλνπκε ζε Φξαλθεζηάτλ θαηαζηάζεηο. Τπάξρεη ην εμήο ζέκα:
ππάξρεη κηα πξαγκαηηθή ππνγνληκφηεηα ζε κηθξό πνζνζηό αιιά πέξαλ
ηνχηνπ ππάξρεη θαη κηα καδηθή πζηεξία γχξσ απφ ηελ ππνγνληκφηεηα θαη
απηφ είλαη θαη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ.
101
Έρνπκε ηελ εμήο αληηθαηηθή θαηάζηαζε ζην ζεκεξηλφ ζχγρξνλν
πνιηηηζκφ καο. Δ γπλαίθα έρεη κπεη ζηελ παξαγσγή θαη ζπρλά είλαη
αξλεηηθή ζην ζέκα ηεο κεηξφηεηαο κέρξη ηνπιάρηζηνλ λα κεγαιψζεη
αξθεηά θαη λα πιεζηάδεη ηελ εκκελφπαπζε. Κη απηφ γηαηί ζπρλά ζεσξεί
ππνηηκεηηθφ ην ξφιν ηεο λνηθνθπξάο πνπ κέλεη ζην ζπίηη θαη κεγαιψλεη
παηδηά. Βπηπιένλ, ζπρλά δελ ζέιεη κε ηηο εγθπκνζχλεο λα ράζεη ην σξαίν
ηεο ζηήζνο ή λα πάζεη ραιάξσζε ηεο θνηιηάο ή λα παρχλεη. Θέιεη λα
δήζεη ηε δσή ηεο θαη είλαη εκπφδην ηα παηδηά είηε ζηελ θαξηέξα, είηε ζηελ
νηθνλνκηθή ηεο αλεμαξηεζία. Αελ έρεη άδηθν βέβαηα ζην λα ζέιεη ηελ
νηθνλνκηθή ηεο αλεμαξηεζία θαη ηελ εξγαζηαθή ηεο θαηαμίσζε αιιά δελ
ηελ βνεζάεη νχηε θαη ε θνηλσλία καο ζε απηφ.
Σειηθά φηαλ πεξάζνπλ ηα ρξφληα θαη ήδε έρεη πάξεη αληηζπιιεπηηθά ή
έρεη θάλεη αξθεηέο εθηξψζεηο ηφηε ζηελ ειηθία ησλ 35 θαη έπεηηα ηελ
πηάλεη έλαο θφβνο φηη δελ ζα κπνξεί πιένλ λα θάλεη παηδηά. Ώξρίδεη λα
θάλεη έξσηα ρσξίο πξνθχιαμε θαη αλ κέζα ζε κεξηθνχο κήλεο δελ κείλεη
έγθπνο ν θφβνο γίλεηαη ηξφκνο θαη πζηεξία. Ώξρίδεη θαη ηξέρεη ζε
γηαηξνχο, θάλεη εμεηάζεηο θαη βέβαηα ηελ παξαιακβάλεη θαλνληθφηαηα ε
φιε «βηνκεραλία» ηεο ππνβνεζνχκελεο γνληκφηεηαο: «Κάλε
ζπεξκαηέγρπζε, θάλε εμσζσκαηηθή, θάλε απηφ, θάλε εθείλν, θνθ». Σν
πξφβιεκα είλαη φηη ζπρλά φια απηά δελ ρξεηάδνληαη θαη ην κφλν πνπ
ρξεηάδεηαη είλαη ιίγε ππνκνλή θαη ραιάξσζε.
Σειηθά πιαθψλνπκε κηα γπλαίθα ζε έληνλα ρεκηθά θάξκαθα θαη
ζπλζεηηθέο νξκφλεο θαη ηεο δηαιχνπκε φρη κφλν ην νξκνληθφ ζχζηεκα
αιιά θαη ηνλ νξγαληζκφ ηεο θαη επηπιένλ θαη ηελ ςπρνινγία ηεο.
Ώξθεηέο θνξέο αθνχ θαηαμνδεπηεί ην δεπγάξη κεηά απφ αξθεηέο
πξνζπάζεηεο εμσζσκαηηθήο γνληκνπνίεζεο ηφηε έξρεηαη ην πνζνχκελν
παηδί. Μαδί φκσο κε ηε γέλλεζε απηψλ ησλ «παηδηψλ ηνπ ζσιήλα» φπσο
επηηπρψο έρνπλ νλνκαζηεί, γελληψληαη πηζαλφηαηα θαη δηάθνξα
πξνβιήκαηα ηφζν ζηε κάλα αιιά θαη πηζαλψο θαη ζην παηδί.
102
Βπεηδή είλαη κηα ζρεηηθά πξφζθαηε ηαηξηθή παξέκβαζε, πνηνο μέξεη κεηά
απφ θάπνηα ρξφληα ηη ζα αλαθαιχςνπκε γη απηά ηα παηδηά φηαλ ζα γίλνπλ
20 θαη 30 θαη 40 ρξφλσλ. Γηαηί πξφθεηηαη γηα κηα αθχζηθε ζχιιεςε θαη
αο κελ μερλάκε φηη ε ίδηα ε ζχιιεςε ζαλ ιεηηνπξγία είλαη κηα πνιχ
ιεπηή θαη θξίζηκε θάζε γηα ηνλ άλζξσπν. Καη δελ πεξηιακβάλεη κφλν ην
ζσκαηηθφ κέξνο.
΢θεθηείηε φηη θάπνηα ζηηγκή ζηε δηάξθεηα ηεο εγθπκνζχλεο γίλεηαη εθηφο
απφ ηελ πιηθή ζύιιεςε θαη ε αηζεξηθή ζύιιεςε θαη ε ςπρηθή ζύιιεςε,
δειαδή ε είζνδνο ζην έκβξπν θαη ηνπ Ώηζεξηθνχ ΢ψκαηνο θαη ηεο
Ώηνκηθήο Φπρήο. Καη φηαλ απηέο δελ γίλνληαη ππφ ζσζηέο ζπλζήθεο
αιιά θάησ απφ αθχζηθεο ζπλζήθεο ηη πηζαλέο επηπηψζεηο κπνξεί λα
έρνπκε ζην Ώηζεξηθφ ΢ψκα θαη ζηελ Ώηνκηθή Φπρή ηνπ εκβξχνπ, ηνπ
λενγέλλεηνπ, ηνπ παηδηνχ θαη αξγφηεξα ηνπ ελήιηθα;
4.12 Όηαλ ε ραξά ηνπ έξσηα κεηαηξέπεηαη ζε άραξε ηαηξηθή πξάμε!
Λέσ έλα παξάδεηγκα: Έλα δεπγάξη θάλεη ειεχζεξα έξσηα γηα κεξηθνχο
κήλεο θαη ε γπλαίθα δελ κέλεη έγθπνο. Ση θάλεη ζπλήζσο; Πάεη ζην
γπλαηθνιφγν θαη ζπλήζσο ηνπο ζπζηήλεη λα κεηξάλε ηηο κέξεο θαη λα
θάλνπλ ζεμ κφλν ζηηο γφληκεο κέξεο! Μάιηζηα ηφηε ζα πξέπεη λα ην
θάλνπλ επαλεηιεκκέλα ζέινπλ δελ ζέινπλ, ε γπλαίθα κεηά ηελ
εθζπεξκάησζε ηνπ άληξα λα κέλεη μαπισκέλε θαη κε ηα πφδηα ςειά θαη
ηε κήηξα ρακειά γηα λα βνεζήζεη κε ηε βαξχηεηα ην ζπέξκα λα πάεη ζηε
κήηξα, θνθ.
Σειηθά, ε φιε δηαδηθαζία παχεη λα είλαη επράξηζηε. Σν θίλεηξν γηα ηελ
αλαπαξαγσγή, δειαδή ε ζεμνπαιηθή εδνλή, θεχγεη απφ ην παξάζπξν! Η
καγηθή ζηηγκή ηνπ έξσηα θαη ηεο ζύιιεςεο κεηαηξέπεηαη ζε άραξε ηαηξηθή
πξνζπάζεηα γεκάηε άγρνο θαη θαπγάδεο. Καη ηφηε πνιιέο θνξέο
θαηαθέξλνπκε ην αληίζεην.
103
Βίλαη ιάζνο λα πηζηεχνπκε φηη ζχιιεςε γίλεηαη κφλν ζηηο γφληκεο κέξεο.
Βίλαη κεραληζηηθή ινγηθή απηφ. Ώλ κηα ζεμνπαιηθή πξάμε είλαη σξαία,
έληνλε θαη επράξηζηε θαη γηα ηνπο δχν ηφηε κπνξεί λα πξνθιεζεί
σνξξεμία θαη ζχιιεςε εθείλε ηε ζηηγκή. Καη κάιηζηα ζα είλαη κία
ζχιιεςε πνπ έγηλε ππφ πνιχ σξαίεο ζσκαηηθέο ζπλζήθεο, ππφ πνιχ
σξαίεο αηζεξηθέο ζπλζήθεο θαη ππφ πνιχ σξαίεο ςπρηθέο ζπλζήθεο. Άξα
θαη ε πηζαλφηεηα ζχιιεςεο απμάλεηαη ππφ ηέηνηεο ζπλζήθεο αιιά θαη ην
απνηέιεζκα ζην έκβξπν ζα είλαη πνιχ θαιχηεξν.
Αελ είλαη θαζφινπ ηπραίν πνπ ιφγσ αθχζηθσλ ζπλζεθψλ ζχιιεςεο
έρνπκε απμήζεη ην πνζνζηφ ησλ απνβνιψλ πνπ ζπκβαίλνπλ ζπλήζσο
κέζα ζην πξψην ηξίκελν. Έρνπκε δηαηαξαγκέλν νξκνληθφ ζχζηεκα θαη
ζψκα, δηαηαξαγκέλε ζεμνπαιηθφηεηα, θαη δηαηαξαγκέλε κάλαππφζηξσκα άξα πψο λα πξνρσξήζεη ε φιε ηζηνξία!
΢θεθηείηε ηψξα λα γίλεη ζχιιεςε ζην εξγαζηήξην, κέζα ζην δνθηκαζηηθφ
ζσιήλα! Αειαδή λα πάεη ν άληξαο θαη θπξηνιεθηηθά «λα βαξέζεη
καιαθία» ζε έλα δσκάηην ηνπ εξγαζηεξίνπ βιέπνληαο πνξλνπεξηνδηθά ή
ηζφληεο θαη λα πεηχρεη κηα κεραληθή ζηχζε θαη κηα κεραληθή
εθζπεξκάησζε. Να ην δψζεη ζηε λνζνθφκα θαη απηή λα ην βάιεη ζην
δνθηκαζηηθφ ζσιήλα. Να πάεη κεηά ε γπλαίθα, λα θάηζεη ζε κηα άβνιε
ζηάζε ζηε γπλαηθνινγηθή θαξέθια κε ηα πφδηα αλνηρηά θαη δπν-ηξείο
γηαηξνχο θαη λνζνθφκεο λα ζθαιίδνπλ ηελ επαίζζεηε ηεο πεξηνρή, λα ηεο
πάξνπλ ην σάξην κε ηερλεηφ ηξφπν θαη κεηά λα ηελ πιαθψζνπλ ζηα
δηάθνξα ρεκηθά θαη νξκνληθά θάξκαθα.
Καη κεηά αθνχ γίλεη ε ζχιιεςε είηε κέζα ζε κηα θαηααγρσκέλε γπλαίθα,
είηε αθφκε ρεηξφηεξα ζην εξγαζηήξην, λα πεξηκέλνπκε λα ελζσκαησζεί
απηφ ζην ηνίρσκα ηεο κήηξαο θαη λα ην απνδερηεί ν νξγαληζκφο ηεο
γπλαίθαο θαη λα ην κεγαιψζεη. Β ηη πεξηκέλνπκε κεηά απφ ηέηνηεο
αθχζηθεο ζπλζήθεο! Μήπσο απηέο νη αθχζηθεο ζπλζήθεο δελ επζχλνληαη
θαηά έλα κεγάιν κέξνο θαη γηα ηηο ζπρλέο απνηπρίεο ηεο εμσζσκαηηθήο
κεζφδνπ;
104
4.13 Δθηόο από ηελ πιηθή ζύιιεςε ππάξρεη θαη ε αηζεξηθή θαη ε
ςπρηθή!
Μελ μερλάκε θάηη πνιχ ζεκαληηθφ. Μελ μερλάκε λα βιέπνπκε ηε
ζχιιεςε φρη κφλν ζαλ θάηη ζσκαηηθφ αιιά θαη ζαλ θάηη αηζεξηθφ θαη
ζαλ θάηη ςπρηθφ. Να ηε βιέπνπκε νιηζηηθά γηαηί ν Άλζξσπνο είλαη έλα
φινλ, έλα ςπρν-αηζεξηθφ-ζσκαηηθφ ζχλνιν. Αελ ζα πξέπεη λα
αλαξσηεζνχκε πφηε κπαίλεη ην Ώηζεξηθφ ΢ψκα ζην έκβξπν; Καη πφηε
κπαίλεη ε Ώηνκηθή Φπρή ζην έκβξπν; Πνχ πάκε λα θάλνπκε
εμσζσκαηηθέο ρσξίο λα μέξνπκε ηη ζπκβαίλεη κε ηα βαζχηεξα θαη
αλψηεξα επίπεδα ηνπ αλζξψπνπ;
Μήπσο ζα πξέπεη λα ζθεθηνχκε θάηη αθφκε; ΋ηη δειαδή ππάξρεη
πηζαλφηεηα απηφ πνπ νλνκάδνπκε γέλλεζε λα κελ είλαη γέλλεζε αιιά
επαλαγέλλεζε; Αειαδή ε Ώηνκηθή καο Φπρή λα μαλαθαηεβαίλεη απφ ηνλ
Πλεπκαηηθφ Κφζκν ζην γήηλν επίπεδν θαη λα μαλαελζαξθψλεηαη κε ηε
γέλλεζε; Καη ηφηε ζα θαηαιάβνπκε φηη πξψηα δεκηνπξγείηαη ζην
ζσκαηηθφ επίπεδν ην έκβξπν πνπ είλαη ην πιηθφ ζπίηη ζην νπνίν ζα
εγθαηαζηαζεί αξγφηεξα ζηελ πνξεία ηεο θχεζεο θαη ην Ώηζεξηθφ ΢ψκα
αιιά θαη ε Ώηνκηθή Φπρή πνπ έρεη επηιερζεί γη απηφ ην έκβξπν ππφ
ζπγθεθξηκέλνπο λφκνπο θαη θαλφλεο πνπ ηζρχνπλ ζηνλ Φπρηθφ θαη
Πλεπκαηηθφ Κφζκν. Τπάξρνπλ κάιηζηα ζαθείο ελδείμεηο κέζσ ηεο
Κίξιηαλ θσηνγξάθηζεο ηεο Ώχξαο ηεο εγθχνπ κεηέξαο πνπ καο δείρλνπλ
φηη ην έκβξπν απνθηά μερσξηζηή δηθή ηνπ αχξα ζηνλ ηξίην πεξίπνπ κήλα
ηεο εγθπκνζχλεο.
Βίλαη επνκέλσο πνιχ ζεκαληηθφ ην «ππφζηξσκα», ην «ζπίηη» πνπ ζα
δερζεί ην Ώηζεξηθφ ΢ψκα θαη ηελ Ώηνκηθή Φπρή λα έρεη ζρεκαηηζηεί ζε
θπζηνινγηθέο νξγαληθέο ζπλζήθεο θαη ζε θπζηνινγηθέο αηζεξηθέο θαη
ςπρηθέο ζπλζήθεο ησλ γνλέσλ. Θα πξέπεη λα είλαη απνηέιεζκα ραξάο θαη
αγάπεο θαη όρη άγρνπο, θόβνπ θαη ζθνπηκόηεηαο. Καη απηέο νη ζπλζήθεο νη
θπζηνινγηθέο δελ ζα πξέπεη λα ππάξρνπλ κφλν θαηά ηε δηάξθεηα ηεο
πιηθήο ζχιιεςεο αιιά θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο αηζεξηθήο θαη θαηά ηε
δηάξθεηα ηεο ςπρηθήο ζχιιεςεο. Ώλ ην ζπίηη ηνπ Ώηζεξηθνχ ΢ψκαηνο θαη
ηεο Ώηνκηθήο Φπρήο δελ είλαη θαιφ θαη θαηάιιειν ηφηε γηαηί λα κελ
105
έιμεη απηή ε θαηάζηαζε θαη έλα έλνηθν πνπ λα κελ είλαη θαηάιιεινο ή
πνπ έζησ λα κελ είλαη θαη ν θαιχηεξνο;
Πέξαλ ηνχηνπ θαη ε ζρέζε κεηαμχ ηνπ δεπγαξηνχ, δειαδή ησλ γνλέσλ
ζαθψο θαη παίδεη κεγάιν ξφιν ζην ηη πνηφηεηαο έκβξπν ζα δεκηνπξγεζεί
θαη ζαθψο θαη ην ηη είδνπο Ώηνκηθή Φπρή ζα έιμεη απφ ηνλ Φπρηθφ
Κφζκν. Θα κνπ πεηο «Μα ηη είλαη φια απηά πνπ ιεο; ΋ια απηά δελ είλαη
ηαηξηθά! Βίλαη κεηαθπζηθά!» Μα γηα κέλα Εαηξηθή δελ είλαη κφλν ε
Εαηξηθή ηνπ ΢ψκαηνο θαη Βπηζηήκε δελ είλαη κφλν ε επηζηήκε ηνπ
Τιηθνχ Κφζκνπ. Γη απηφ θαη ηζρπξίδνκαη φηη είκαη νιηζηηθφο γηαηξφο.
Οπνηαδήπνηε επηζηήκε αζρνιείηαη κε ηνλ Άλζξσπν ζα πξέπεη λα
βιέπεη ζαλ φινλ, ζαλ ζχλνιν ζσκαηηθφ, αηζεξηθφ, ςπρηθφ
πλεπκαηηθφ. Βπηπιένλ ζα πξέπεη λα ιακβάλεη ππφςε ηελ απνζηνιή
αηόκνπ-αλζξώπνπ ζε απηό ηνλ πιαλήηε, ζε απηή ηελ επίγεηα δσή.
ιακβάλεη ππφςε ηεο απηφ πνπ ιέκε ην λόεκα ηεο δσήο.
ηνλ
θαη
ηνπ
Να
4.14 Όδνη ζπξενεηδνύο θαη ηα πξνβιήκαηα ηεο ζεξαπείαο κε νξκόλεο
Ώο εμεηάζνπκε ηψξα ηα νξκνληθά πξνβιήκαηα ηνπ ζπξενεηδνχο αδέλα.
Μφιηο εκθαληζηεί έλαο φδνο ζην ζπξενεηδή έξρεηαη ν ελδνθξηλνιφγνο θαη
θάλεη εμεηάζεηο θαη ελψ ζπλήζσο νη νξκφλεο ηνπ ζπξενεηδνχο, δειαδή
Σ3, Σ4, TSH θαζψο θαη ηα αληηζπξενεηδηθά αληηζψκαηα είλαη
θπζηνινγηθά, παξφια απηά ρνξεγεί Σ4 γηα λα βνεζήζεη ιέεη ηε
ιεηηνπξγία ηνπ ζπξενεηδνχο θαη έηζη λα θχγεη ν φδνο!
Ώπηά ηα πξάγκαηα είλαη παξάινγα! Γηαηί φηαλ ε ιεηηνπξγία ηνπ
ζπξενεηδνχο είλαη θπζηνινγηθή ην λα πξνζζέζεηο εζχ απ‟ έμσ νξκφλεο
δεκηνπξγείο πξφβιεκα. Γηαηί; Πξψηνλ δελ κπνξείο λα κηκεζείο απφιπηα
ην κφξην ηεο νξκφλεο φπσο ην παξάγεη ν νξγαληζκφο. Αεχηεξνλ, ν
νξγαληζκφο εθθξίλεη ηελ νξκφλε κε βάζε έλα εκεξήζην ξπζκφ έθθξηζεο,
έλα κεληαίν θαη έλα επνρηαθφ ξπζκφ έθθξηζεο θαη κε βάζε δηάθνξα άιια
106
ζσκαηηθά θαη ςπρηθά εξεζίζκαηα. Με πνηα ινγηθή ηφηε πάκε εκείο θαη
δίλνπκε εθάπαμ κία δφζε ηελ εκέξα!
Δ απζαίξεηε θαη αθχζηθε απηή παξέκβαζε πξνθαιεί πνιιέο θνξέο
απνξχζκηζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ζπξενεηδνχο. Ώλ δειαδή έρεηο έλαλ
άλζξσπν πνπ έρεη θπζηνινγηθή έθθξηζε νξκνλψλ ζπξενεηδνχο θαη εζχ
παο θαη ηνπ δίλεηο απ‟ έμσ ηερλεηέο νξκφλεο, επεηδή θάλεηο εζχ ηε
δνπιεηά πνπ θάλεη ν νξγαληζκφο, ηφηε αληρλεχεη ζην αίκα απηφ πνπ ηνπ
δίλεηο θαη έηζη ηεκπειηάδεη ν ίδηνο θαη παχεη λα παξάγεη. Με απηφ ηνλ
ηξφπν ζπρλά πξνθαινχκε εκείο νη γηαηξνί κία ηερλεηή θαξκαθεπηηθή
λφζν, πξνθαινχκε θαξκαθεπηηθό ππνζπξενεηδηζκό ζαλ παξελέξγεηα ηεο
άζθνπεο θαη ιαλζαζκέλεο παξέκβαζεο καο. Ή κπνξεί λα πξνθαιέζνπκε
θαξκαθεπηηθό ππεξζπξενεηδηζκό ιφγσ ηνπ φηη ν νξγαληζκφο ζπλερίδεη λα
παξάγεη ηηο θαλνληθέο νξκφλεο θαη εκείο πξνζζέηνπκε θαη άιιεο.
Καη φια μεθηλνχλ απφ ην γεγνλφο φηη πξνζπαζνχκε κε ιάζνο ηξφπν λα
ζεξαπεχζνπκε ηνπο φδνπο, δειαδή λα ζεξαπεχζνπκε έλα απφ ηα πνιιά
αλαηνκηθά απνηειέζκαηα θαη φρη ηελ αηηία ηεο ήδε ππάξρνπζαο
αζζέλεηαο. Μα δελ είλαη ν φδνο ε αηηία πνπ πξνθαιεί ηελ αζζέλεηα. Ο
φδνο είλαη έλα απφ ηα απνηειέζκαηα ηεο αζζέλεηαο ζε αλαηνκηθφ
επίπεδν. Βίλαη ε ςπρηθή πηψζε θαη ε ηνπηθή πξνδηάζεζε πνπ πξνθαινχλ
ηελ αζζέλεηα.
4.15 Τπεξζπξενεηδηζκόο, Τπνζπξενεηδηζκόο θαη Θπξενεηδίηηδα
Παξφκνην ιάζνο θάλνπκε αλ έρνπκε ππεξζπξενεηδηζκφ θαη δψζνπκε
ρεκηθά θάξκαθα γηα ηελ θαηαζηνιή ηεο ππεξπαξαγσγήο ζπξενεηδηθψλ
νξκνλψλ. Γη απηφ θαη έρνπκε πάξα πνιιέο παξελέξγεηεο γηαηί θάλνπκε
απιά κηα κεκνλσκέλε δξάζε, δειαδή κηα θαηαζηνιή ελφο κφλν
ηκήκαηνο ηνπ παζνγελεηηθνχ κεραληζκνχ. Πάιη δελ πάκε ηεξαξρηθά θαη
νιηζηηθά απφ πάλσ πξνο ηα θάησ θαη γη απηφ παξαβηάδνπκε ην Νφκν ηεο
Εεξαξρίαο θαη ηνπ ΋ινπ.
107
Σν ίδην θάλνπκε θαη ζηελ πεξίπησζε ηνπ ππνζπξενεηδηζκνχ. Με ην λα
θάλνπκε ζεξαπεία ππνθαηαζηάζεσο θαη λα ζπκπιεξψλνπκε κε
ζπξενεηδηθέο νξκφλεο αλαγθάδνπκε ην ζπξενεηδή αδέλα λα ηεκπειηάζεη.
Αελ παξάγεη πιένλ απφ κφλνο ηνπ νξκφλεο θαη γίλεηαη εμαξηεκέλνο απφ
απηφ πνπ ηνπ δίλνπκε απ‟ έμσ ην νπνίν δελ ηνπ ην δίλνπκε φζν θαη φπνηε
πξέπεη θαη έηζη έρνπκε επηπιένλ πξνβιήκαηα. Καη πάιη δελ ζεξαπεχνπκε
ηελ αηηία.
Παξφκνην ιάζνο θάλνπκε φηαλ βξνχκε απμεκέλα αληηζπξενεηδηθά
αληηζψκαηα ελψ νη νξκφλεο ηνπ ζπξενεηδνχο είλαη θπζηνινγηθέο. Καη
πάιη δίλνπκε απ‟ έμσ νξκφλεο κε απνηέιεζκα λα θαηαζηξέθνπκε ηελ
ηζνξξνπία ζηε ιεηηνπξγία ηνπ αδέλα. Θα πξέπεη λα πάκε λα
αληηκεησπίζνπκε ζπλνιηθά ηελ αληζνξξνπία ηνπ αηφκνπ θαη ηνπ
νξγαληζκνχ θαζψο θαη ηελ ηνπηθή πξνδηάζεζε πνπ καο θάλεη
ζπξενεηδίηηδα πνπ είλαη έλα απηνάλνζν λφζεκα. Θα πξέπεη λα
δηεξσηεζνχκε γηαηί ην άηνκν απηφ αλέπηπμε έλα απηνάλνζν λφζεκα. Να
βξνχκε ηηο αξρηθέο αηηίεο πνπ θάλνπλ απηφ ηνλ νξγαληζκφ λα ζηξέθεηαη
ελάληηα ζηνλ εαπηφ ηνπ ζην πιηθφ επίπεδν.
Βίλαη ιχζε κήπσο ην λα αθαηξέζνπκε ην ζπξενεηδή απφ θφβν κήπσο ν
φδνο γίλεη θαξθίλνο; Μα απηφ είλαη έλαο αθξσηεξηαζκφο θαη κεηά ην
άηνκν ζα πξέπεη εθ‟ φξνπ δσήο λα παίξλεη απ‟ έμσ νξκφλεο. Καη απηφ
έρεη έληνλεο επηπηψζεηο ζηε δσή ηνπ ζαλ ζχλνιν. Δ εγρείξεζε ή ν
αθξσηεξηαζκφο δελ είλαη ζε θακία πεξίπησζε ζεξαπεία. Βίλαη κηα
ππξνζβεζηηθή αληηκεηώπηζε πνπ ζα πξέπεη λα επηρεηξείηαη κφλν αλ
θηλδπλεχεη ε δσή ηνπ αηφκνπ θαη δελ ππάξρεη άιιε εθηθηή θαη άκεζε
ιχζε. Ώλ δειαδή ήδε δελ έρνπκε πξνζπαζήζεη θαη κε άιιεο
ζεξαπεπηηθέο κεζφδνπο φπσο Οκνηνπαζεηηθή, ΐεινληζκφο θιπ. δειαδή
αλ δελ έρνπκε πξνζπαζήζεη κε όιεο ηηο ζεξαπεπηηθέο κεζφδνπο. Κάζε
εγρείξεζε είλαη κηα ήηηα, είλαη κηα ππνρψξεζε, κηα απψιεηα εδάθνπο θαη
κάιηζηα κφληκε. Άζε πνπ πνιιέο εγρεηξήζεηο γίλνληαη ζπρλά γηα άιινπο
επλφεηνπο ιφγνπο!
108
΢πδήηεζε 5ε
ΚΑΡΚΙΝΟ΢
5.1 ΢ε ζπλζήθεο ηνμίλσζεο ηα θπζηνινγηθά θύηηαξα γίλνληαη
θαξθηληθά
5.2 Οη αθύζηθεο ζπλζήθεο γελλνύλ θαξθηληθά θύηηαξα θαη
θαθνπνηνύο!
5.3 Ο θαξθίλνο δελ είλαη ηνπηθή λόζνο αιιά γεληθή αζζέλεηα
5.4 Δγρείξεζε, Αθηηλνβνιία θαη Υεκεηνζεξαπεία: Με ζάλαην δελ
πξνάγεηο ηε δσή!
5.5 Όηαλ ην «όινλ» πέθηεη ην «κέξνο» λνζεί
5.6 Γπλακηθή Ιζνξξνπία: ην ραξαθηεξηζηηθό ηεο δσήο
5.1 ΢ε ζπλζήθεο ηνμίλσζεο ηα θπζηνινγηθά θύηηαξα γίλνληαη
θαξθηληθά
Ο θαξθίλνο αληηκεησπίδεηαη απφ ηελ Ώιινπαζεηηθή ζαλ κία ηνπηθή
λφζνο. Σαπηίδεη ηνλ θαξθίλν κε ηνλ ηνπηθφ φγθν. Ώιιά ζα πξέπεη λα
πξνεγεζεί κηα καθξνρξόληα ςπρηθή θαη ζσκαηηθή πηώζε ηνπ αηόκνπ θαη
ηφηε ζην πην αδχλαην ζεκείν, φξγαλν ή ηζηφ λα εμαιιαγνχλ ηα θχηηαξα
ιφγσ ππνμαηκίαο, δειαδή λα ηξειαζνχλ, θαη απηή ε θαηάζηαζε λα ηα
κεηαηξέςεη ζε θαξθηληθά θχηηαξα.
109
Γηαηί νη θαξθηληθνί φγθνη έρνπλ κεησκέλε νμπγφλσζε; Γηαηί απηέο νη
ζπλζήθεο, απηφ ην ηνμηλσκέλν κεζνθπηηάξην πεξηβάιινλ είλαη ε ηθαλή
θαη αλαγθαία ζπλζήθε πνπ πξνθαιεί ηελ εμαιιαγή ησλ θπζηνινγηθψλ
θπηηάξσλ ζε θαξθηληθά. Σν θαξθηληθφ θχηηαξν πιένλ πνιιαπιαζηάδεηαη
αλεμέιεγθηα θαη παχεη λα ζπλεξγάδεηαη κε ηα ππφινηπα θπζηνινγηθά
θχηηαξα γηα ην γεληθφ θαιφ, ηελ ηζνξξνπία θαη ηελ αξκνλία ηνπ φινπ.
5.2 Οη αθύζηθεο ζπλζήθεο γελλνύλ θαξθηληθά θύηηαξα θαη
θαθνπνηνύο!
Δ ζπλεξγαζία απηή μεθηλάεη απφ ην αηζεξηθφ επίπεδν θαη θαηεβαίλεη ζην
ζσκαηηθφ. Βίλαη ε θπζηνινγηθή ξνή ηεο αηζεξηθήο ελέξγεηαο ζε φιν ην
ζψκα κέζσ ησλ κεζεκβξηλψλ ηνπ ΐεινληζκνχ πνπ ζπληεξεί ηε δσή θαη
ηε ζπλεξγαζία ησλ νξγαληθψλ ζπζηεκάησλ θαη ησλ δηζεθαηνκκπξίσλ
θπηηάξσλ ηνπ νξγαληζκνχ. ΋ηαλ ινηπφλ έρνπκε έιιεηςε αηζεξηθήο
ελέξγεηαο ή κπινθάξηζκα ηεο ξνήο ηεο ηφηε παχεη θαη ν ζπληνληζκφο θαη
ε ζπλεξγαζία θαη ε αξκνλία κεηαμχ ησλ ζπζηεκάησλ, νξγάλσλ, ηζηψλ
θαη θπηηάξσλ. Καη ηφηε θάπνηα θχηηαξα ζηξέθνληαη ελαληίνλ ησλ
ππφινηπσλ θπζηνινγηθψλ θπηηάξσλ.
Κάηη αλάινγν ζπκβαίλεη θαη ζηελ θνηλσλία καο. ΋ηαλ πάςεη λα ππάξρεη
αξκνλία, αγάπε θαη δηθαηνζχλε, δειαδή ζπλζήθεο πνπ πξνθαινχλ
θνηλσληθή ζπλνρή, ηφηε αξρίδνπλ νη ζθνησκνί κεηαμχ ησλ αλζξψπσλ.
Σφηε δεκηνπξγνχληαη θαθνπνηνί πνπ αληηζηνηρνχλ ζηα θαξθηληθά
θχηηαξα. Πξφθεηηαη δειαδή γηα αλζξψπνπο πνπ ζηξέθνληαη ελαληίνλ ηεο
θνηλφηεηαο ηνπο, ελαληίνλ ηνπ ζπλνιηθνχ νξγαληζκνχ ηνπ νπνίνπ
απνηεινχλ κέιε.
Ώπηφο είλαη ν θαξθίλνο ζε ζσκαηηθφ επίπεδν! ΋ηη δειαδή είλαη ε
δηάιπζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο ζε θνηλσληθφ επίπεδν κε θαηλφκελα
φπσο βία, θαηαζηξνθή, εγθιήκαηα θαηά ησλ ζπλαλζξψπσλ,
εθκεηάιιεπζε άιισλ αλζξψπσλ, δηάιπζε ηεο θεληξηθήο δηνίθεζεο θαη
αλαξρία.
110
5.3 Ο θαξθίλνο δελ είλαη ηνπηθή λόζνο αιιά γεληθή αζζέλεηα
Να επαλαιάβσ φηη ν θαξθίλνο δελ είλαη ηνπηθφ θαηλφκελν. Ώθφκε θαη
ζηα αξρηθά ηεο ζηάδηα ε θαξθηληθή δηεξγαζία ήδε ζπλππάξρεη ζε πέληεδέθα ηνκείο ηαπηφρξνλα, δειαδή ζε πέληε-δέθα ζπζηήκαηα θαη φξγαλα.
Βκείο φκσο εληνπίδνπκε αξρηθά ην πην πξνρσξεκέλν ζεκείν θαη ιέκε
«Ώ! ΐξήθακε φηη έρεηο θαξθίλν ηνπ ζπξενεηδνχο!».
Ση θάλνπκε ινηπφλ; Κφβνπκε, θαίκε ή δειεηεξηάδνπκε! Κόβνπκε,
δειαδή θάλνπκε εγρεηξεηηθή αθαίξεζε ηνπ πξνζβεβιεκέλνπ νξγάλνπ ή
ηζηνχ θαη ζπλεπψο αθξσηεξηαζκφ ηνπ άηνκνπ. Καίκε, δειαδή θάλνπκε
θαπηεξίαζε ηνπ νξγάλνπ κε ξαδηελεξγφ αθηηλνβνιία. Ή δειεηεξηάδνπκε,
δειαδή θάλνπκε ρεκεηνζεξαπεία κε θάξκαθα πνπ έρνπλ πάξα πνιιέο
παξελέξγεηεο ή ζπρλά ζθνηψλνπλ θαη ηα νπνία αλ ηα δψζνπκε ζε πγηή
άηνκα ζεσξνχληαη θαξθηλνγφλα. Αειαδή ε αθχζηθε δξάζε, ε δξάζε
ελάληηα ζηε δσή ζε φιν ηεο ην ζρηδνθξεληθφ κεγαιείν. Σν ζέαηξν ηνπ
παξαιφγνπ κε επηζηεκνληθφ θνζηνχκη.
Ώθξηβψο επεηδή ν θαξθίλνο δελ είλαη ηνπηθή λφζνο γη απηφ θαη ε ηνπηθή
αθαίξεζε ηνπ θαξθηληθνχ φγθνπ δελ ζηακαηά ηελ εμέιημε ηεο ζπλνιηθήο
α-ζζέλεηαο, δειαδή ηε απψιεηαο ζζέλνπο ηνπ νξγαληζκνχ. Αειαδή δελ
ζηακαηά ηνλ ςπρηθφ θαη ζσκαηηθφ θαηήθνξν πνπ έρεη ήδε πάξεη ην
ζπγθεθξηκέλν άηνκν εδψ θαη ρξφληα. Βίλαη ζαλ λα έρνπκε έλα ζάπην
κήιν θαη εκείο θφςακε ην ζάπην ηκήκα αιιά δελ ζηακαηήζακε ην
ζάπηζκα ηνπ ζπλφινπ ην νπνίν πξνθιήζεθε ιφγν απψιεηαο ηεο αηζεξηθήο
ηνπ ελέξγεηαο θαη θαηά ζπλέπεηα ιφγσ έλαξμεο απνζχλζεζεο.
Γη απηφ κεηά απφ ιίγν αλ ζπλερηζηεί ε θαηεθφξα ηνπ αζζελνχο ζα
έρνπκε απηφ πνπ ιαλζαζκέλα νλνκάδνπκε κεηαζηάζεηο. Αελ πξφθεηηαη
γηα κεηα-ζηάζεηο γηαηί δελ ζεκαίλεη φηη έθπγε απφ ην έλα φξγαλν θαη
πήγε ζην άιιν, πρ απφ ην ζπξενεηδή ζην ζπθψηη ή ζηνπο πλεχκνλεο ή ζηα
νζηά. Βίλαη φηη αλαπηπζζφηαλ ηαπηόρξνλα εμ αξρήο θαη ζε άιια ζεκεία,
εκείο αθαηξέζακε ην πην πξνρσξεκέλν ηκήκα αιιά ζπλέρηζε ε θαηεθφξα
θαη έγηλαλ πιένλ αληρλεχζηκνη νη θαξθηληθνί φγθνη θαη ζηα άιια ζεκεία.
111
5.4 Δγρείξεζε, Αθηηλνβνιία θαη Υεκεηνζεξαπεία: Με ζάλαην δελ
πξνάγεηο ηε δσή!
Βπνκέλσο ε εγρείξεζε ζε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο έρεη λφεκα κφλν φηαλ
έρεη πξνρσξήζεη ε θαηάζηαζε ζην φξγαλν θαη θηλδπλεχεη ε ζπλνιηθή
ηζνξξνπία ηνπ αηφκνπ. Δ ρεκεηνζεξαπεία θαη ε ξαδηελεξγφο αθηηλνβνιία
είλαη κηα ηξέια, έλαο παξαινγηζκφο γηαηί πάκε κε κεζόδνπο πνπ
θαηαζηξέθνπλ ηε δσή θαη πξνθαινύλ ζε πγηείο θαξθίλν, λα ζεξαπεύζνπκε
ηνλ θαξθίλν ζε έλαλ αζζελή! Αειαδή πάκε κε ζάλαην λα ζεξαπεύζνπκε ην
ζάλαην θαη δελ πάκε, σο ζα ήηαλ ινγηθφ κε δσή λα ζεξαπεύζνπκε ηνλ
ζάλαην.
Ώπηέο νη δπν θαηαζηάζεηο είλαη αληίζεηεο θαη αιιειν-απνθιεηφκελεο.
΋ηαλ πξνσζείο ηε δσή κεηψλεηαη ν ζάλαηνο, φηαλ πξνσζείο ην ζάλαην
κεηψλεηαη ε δσή. ΋ηαλ απμάλεηαη ην θσο κεηψλεηαη ην ζθνηάδη, φηαλ
απμάλεηαη ην ζθνηάδη κεηψλεηαη ην θσο. ΋ηαλ απμάλεηαη ε πγεία
κεηψλεηαη ε αζζέλεηα, φηαλ απμάλεηαη ε αζζέλεηα κεηψλεηαη ε πγεία.
Βπνκέλσο ην κφλν πνπ έρνπκε λα θάλνπκε φρη κφλν ζηνλ θαξθίλν αιιά
θαη ζε θάζε αζζέλεηα δελ είλαη παξά λα πξνσζήζνπκε ηε δσή θαη ηελ
πγεία. Καη απηφ κπνξεί λα γίλεη κφλν κε θπζηθά κέζα πνπ πξνσζνχλ ην
αηζεξηθφ ζψκα θαη ηξέθνπλ ην πιηθφ ζψκα θαη φρη κε κέζα πνπ έρνπλ
νπνηαδήπνηε παξελέξγεηα.
Βίλαη παξαινγηζκφο λα πηζηεχνπκε φηη έλα θάξκαθν πνπ ζηνλ πγηή
νξγαληζκφ πξνθαιεί κχξηεο φζεο παξελέξγεηεο, φπσο πρ ηα
ρεκεηνζεξαπεπηηθά ή ε ξαδηελεξγφο αθηηλνβνιία, φηη ζηνλ αζζελή ζα
πξνθαιέζεη πγεία! Παξαινγηζκφο ζε φιν ηνπ ην κεγαιείν θαη κάιηζηα
«επηζηεκνληθφο» παξαινγηζκφο! Ώπηφ παξαβηάδεη θάζε έλλνηα θνηλήο
ινγηθήο. Ώιιά φπσο ιέλε νη Άγγινη: «Common sense is not so
common!». Αειαδή «ε θνηλή ινγηθή δελ είλαη ηφζν θνηλή, δελ είλαη ηφζν
εχθνιν λα ηε βξεηο, είλαη ζπάληα!»
112
Με ηε ρεκεηνζεξαπεία ξίρλνπκε κηα βφκβα ζηνλ νξγαληζκφ θαη
ειπίδνπκε φηη έηζη ζα ζθνηψζνπκε κφλν ηα «θαθά» θχηηαξα θαη ζα
κείλνπλ κφλν ηα «θαιά». Αειαδή είλαη ζαλ λα έρεη εηζβάιεη κέζα ζην
ζηξαηφπεδν καο ν ερζξφο θαη εκείο αληί λα απμήζνπκε ηηο δπλάκεηο καο
γηα λα αληηκεησπίζνπκε ηνπο εηζβνιείο, αλαηηλάδνπκε ην ζηξαηφπεδν κε
ηελ ειπίδα φηη ζα ζθνησζνχλ πεξηζζφηεξνη ερζξνί παξά δηθνί καο θαη
έηζη ζα ληθήζνπκε!
Αελ έρνπκε φκσο ζπλεηδεηνπνηήζεη φηη απηνί νη «ερζξνί» δελ είλαη
εηζβνιείο απ‟ έμσ αιιά δηθνί καο ζηξαηηψηεο πνπ επαλαζηάηεζαλ θαη
ζηξάθεθαλ ελαληίνλ καο ιφγσ απαξάδεθησλ θαη αθχζηθσλ ζπλζεθψλ
δσήο θαη ζπκπεξηθνξάο απέλαληη ηνπο. Βίλαη ην ίδην πνπ ζπκβαίλεη ζε
νπνηαδήπνηε θνηλσλία πνπ φηαλ δελ θέξεηαη θαιά ζηνπο πνιίηεο ηεο
απηνί επαλαζηαηνχλ θαη γίλνληαη θαθνπνηνί ή ηξνκνθξάηεο ή
αληηθνηλσληθά ζηνηρεί. Κη φια απηά γηαηί ηξειαίλνληαη απφ ηελ
θαηαπίεζε ή ηηο άζιηεο ζπλζήθεο δσήο θαη ζέινπλ λα θαηαζηξέςνπλ ηελ
θνηλσλία θαη ηνλ εαπηφ ηνπο.
Άξα ε ιχζε είλαη λα αιιάμνπκε ηηο άζιηεο ζπλζήθεο, λα επαλαθέξνπκε
ηελ αξκνλία, ηε ζπλεξγαζία θαη ηελ αγάπε κέζα ζηνλ νξγαληζκφ καο θαη
ηε ζπλεξγαζία καο κε ηνπο άιινπο αλζξψπνπο, ην ΢χκπαλ θαη ην Θεφ.
Καη ηφηε ζα αθνινπζήζεη αβίαζηα ζαλ αδήξηην απνηέιεζκα θαη ε
ζεξαπεία. Γη απηφ θαη ην νκνηνπαζεηηθφ θάξκαθν θαη νη νιηζηηθέο
κέζνδνη πάλε λα δξάζνπλ ζην ςπρνζσκαηηθφ ζχλνιν κε θπζηθέο
κεζφδνπο πνπ ζπληεξνχλ θαη πξνάγνπλ ηε δσή γηα λα επηθέξνπλ θαη ηελ
πηζαλή αληηζηξνθή ηεο θαηεθφξαο ηνπ θαξθίλνπ.
Αελ είλαη θαζφινπ παξάμελν ην γεγνλφο φηη είλαη δχζθνια ζεξαπεχζηκνο
ν θαξθίλνο κε νπνηαδήπνηε είδνπο ζεξαπεία. Γηαηί φηαλ έρνπκε θηάζεη
ζην ζεκείν λα εκθαληζηνχλ θαξθηληθνί φγθνη ήδε έρνπλ πξνρσξήζεη
πάξα πνιχ ηα πξάγκαηα. Ήδε είκαζηε φρη ζην «παξά πέληε» αιιά ζην
«θαη πέληε». Ο θαξθίλνο ζαλ δηαδηθαζία είρε ήδε αξρίζεη απφ ηελ πξψηε
ζηηγκή πνπ αξρίζακε λα κελ θεξφκαζηε θαιά ζηνλ νξγαληζκφ καο.
113
Ώλά πάζα ζηηγκή ζε νπνηνδήπνηε θιηληθά πγηέο άηνκν ππάξρνπλ
θαξθηληθά θχηηαξα, δειαδή θπζηνινγηθά θχηηαξα πνπ ιφγσ εηδηθψλ
αληίμνσλ ηνπηθψλ ζπλζεθψλ εμαιιάζζνληαη ζε αθχζηθα θαη ερζξηθά
πξνο ηνλ νξγαληζκφ. Ώιιά επεηδή είλαη κεκνλσκέλν θαηλφκελν θαη είλαη
γεξφο ν νξγαληζκφο, γη απηφ θαη ηα αληηκεησπίδεη. Ώλ φκσο πέζνπκε
ζπλνιηθά απηά πιένλ πνιιαπιαζηάδνληαη αλεμέιεγθηα θαη νξγαλψλνληαη
θαη ρεηξνηεξεχεη ε θαηάζηαζε θαη θαηαξξέεη ν νξγαληζκφο.
5.5 Όηαλ ην «όινλ» πέθηεη ην «κέξνο» λνζεί
΢θεθηείηε ηνλ νξγαληζκφ καο ζαλ έλα ζπίηη. Έλα θαζαξφ ζπίηη, φζν
θαζαξφ θαη αλ είλαη ζα έρεη θάπνηα δνπδνχληα, αξάρλεο ή κπξκήγθηα.
Ώιιά φηαλ ε λνηθνθπξά είλαη γεξή, δπλαηή θαη επηπρηζκέλε ζα θαζαξίδεη
ην ζπίηη θαη ζα δηαηεξεί ηελ θαζαξηφηεηα ζε θαιά επίπεδα. Σν ζπίηη ζα
είλαη 99% θαζαξφ θαη 1% αθάζαξην ή 90% θαζαξφ θαη 10% αθάζαξην.
Ώλά πάζα ζηηγκή ζπλππάξρεη κέζα καο ε δσή θαη ν ζάλαηνο, ε ηάμε θαη
ε αηαμία. Ώιιά ηα πξάγκαηα θαηαξξένπλ φηαλ ην ζπίηη γίλεηαη 40%
θαζαξφ θαη 60% αθάζαξην.
Σν ίδην ζπκβαίλεη θαη κε ηνπο κηθξννξγαληζκνχο. Ώλά πάζα ζηηγκή
έρνπκε κέζα καο θαη πάλσ καο ζρεδφλ φινπο ηνπο ηνχο, ηνπο κχθεηεο θαη
ηα κηθξφβηα. ΢πκβηνχκε κε απηνχο θαη κάιηζηα αξθεηνί απφ απηνχο ηνπο
κηθξννξγαληζκνχο είλαη ρξήζηκνη θαη ζεκαληηθνί γηα ηε ιεηηνπξγία καο
θαη δελ είλαη «παζνγφλνη». Θα πξέπεη λα γλσξίδεηε φηη κφλν έλα πνιχ
κηθξφ πνζνζηφ, κνλνςήθηνο αξηζκφο, απφ ηνπο ακέηξεηνπο
κηθξννξγαληζκνχο κπνξνχλ ππφ εηδηθέο ζπλζήθεο λα πνιιαπιαζηαζηνχλ
αλεμέιεγθηα εηο βάξνο ηνπ νξγαληζκνχ θαη λα γίλνπλ απηφ πνπ ιέκε
«παζνγφλνη».
Εκείο πξώηα πέθηνπκε θαη κεηά απηνί καο επεξεάδνπλ αξλεηηθά γηαηί αλ
κε ηη άιιν έξρνληαη γηα λα αλαθπθιψζνπλ ηα ζθνππίδηα πνπ εκείο
δεκηνπξγήζακε. Δ Φχζε δελ δξα πνηέ «αξλεηηθά». Ώπιά έξρεηαη λα
απνδψζεη «ηα ηνπ Καίζαξνο ησ Καίζαξη», έξρεηαη «λα ζεξίζεη φπσο
ζπείξακε», λα επηβεβαηψζεη ην «φπσο έζηξσζεο ζα θνηκεζείο».
114
5.6 Γπλακηθή Ιζνξξνπία: ην ραξαθηεξηζηηθό ηεο δσήο
Βπνκέλσο αλά πάζα ζηηγκή δερφκαζηε επηδξάζεηο απφ αξλεηηθέο γηα ηε
δσή θαηαζηάζεηο θαη αλά πάζα ζηηγκή δεκηνπξγνχληαη θαξθηληθά
θχηηαξα ή πνιιαπιαζηάδνληαη πέξαλ ηνπ θπζηνινγηθνχ θάπνηνη
κηθξννξγαληζκνί. Ώιιά φηαλ ν ίδηνο ν νξγαληζκφο είλαη γεξφο, φηαλ έρεη
ζζέλνο, φηαλ δελ είλαη α-ζζελήο, ηφηε ιφγσ ηεο ξσκαιέαο αηζεξηθήο ηνπ
ελέξγεηαο θαη ησλ άξηησλ ακπληηθψλ ζεξαπεπηηθψλ ηνπ κεραληζκψλ,
ζσκαηηθψλ θαη ςπρηθψλ, επαλαθέξεη ηελ θαηάζηαζε ηζνξξνπίαο.
Δ αλζξψπηλε ηζνξξνπία είλαη δπλακηθή ηζνξξνπία, φπσο ιέκε ζηε
Φπζηθή θαη απηφ είλαη αιήζεηα γηα φινπο ηνπο δσληαλνχο νξγαληζκνχο.
Απλακηθή ηζνξξνπία ζεκαίλεη λα ηαξαθνπληέηαη ην θαξάβη απφ ηα
δηάθνξα θχκαηα αλά πάζα ζηηγκή αιιά λα κελ βνπιηάδεη γηαηί δηαζέηεη
κεραληζκνχο εμηζνξξφπεζεο ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηνπ πνπ ην θάλνπλ λα
επηπιέεη. Με ην λα δξνχκε κε αληηθαξθηληθά ρεκηθά θάξκαθα ηα νπνία
είλαη αθχζηθα θαη πνιχ ηνμηθά είλαη ηξέια λα πεξηκέλνπκε φηη κε
αθχζηθεο κεζφδνπο ζα επαλαθέξνπκε ηε θπζηθή ηζνξξνπία. Η δσή
ζπληεξείηαη κε δσή, ν ζάλαηνο ληθηέηαη κε δσή θαη ε αζζέλεηα κε ζζέλνο!
115
΢πδήηεζε 6ε
ΛΟΙΜΧΞΔΙ΢
6.1 Τπάξρνπλ ινηκώμεηο; Μπνξεί κηα λόζνο λα κεηαδνζεί κέζσ
κηθξννξγαληζκώλ;
6.2 Οη κηθξννξγαληζκνί είλαη απνδνκεηέο, εξγάηεο ηεο αλαθύθισζεο!
6.3 Γελ ππάξρεη θαλέλαο «παζνγόλνο» κηθξννξγαληζκόο!
6.4 Η αηηηνινγηθή αιπζίδα ελόο θξπνινγήκαηνο
6.5 Ο νξγαληζκόο θάλεη ηα ζπκπηώκαηα θαη όρη ην κηθξόβην!
6.6 Οη ζπλέπεηεο ηεο θαηαζηνιήο ησλ ζπκπησκάησλ θαη ηα
αλζεθηηθά κηθξόβηα
6.7 Καηαζηνιή ηεο Αζζέλεηαο ζε βαζύηεξα επίπεδα
6.8 Γαζηξεληεξίηηδεο θαη ειηθνβαθηεξίδην ηνπ ππισξνύ
6.9 Αηηία ησλ επηδεκηώλ είλαη ν ηνμηλσκέλνο πιεζπζκόο ιόγσ
αθύζηθσλ ζπλζεθώλ δσήο
6.10 Η πνιηηηθή ηεο δεκηνπξγίαο αλύπαξθησλ παζήζεσλ ή ςεύηηθσλ
παλδεκηώλ
6.11 Σν παξάδεηγκα ηεο γξίπεο ησλ ρνίξσλ
6.12 AIDS: πσο δεκηνπξγήζεθε κηα αλύπαξθηε παλδεκία
6.13 Ο κεραληζκόο ηεο δεκηνπξγίαο ελόο επηζηεκνληθνύ ή άιινπ
θαζεζηώηνο
6.14 HPV: Άιιε κία αλύπαξθηε λόζνο!
6.15 HPV: ν κύζνο ηεο ζεμνπαιηθήο κεηάδνζεο θαη νη επηπηώζεηο ζηε
ζεμνπαιηθή δσή ηεο γπλαίθαο
116
6.16 HPV: ν κύζνο ηεο πξόθιεζεο θαξθίλνπ ηνπ ηξαρήινπ ηεο
κήηξαο
6.17 Ο ξόινο ησλ κηθξννξγαληζκώλ ζηηο «ινηκώμεηο»: ερζξνί ή
ζπλεξγάηεο απνηνμίλσζεο;
6.18 Ση πξνβιήκαηα πξνθαινύλ ηα εκβόιηα θαη γηαηί
6.19 Η «θαηάξα» ηεο «λνκηθήο θάιπςεο» ηνπ γηαηξνύ
6.1 Τπάξρνπλ ινηκώμεηο; Μπνξεί κηα λόζνο λα κεηαδνζεί κέζσ
κηθξννξγαληζκώλ;
Τπάξρεη κία κεγάιε θαηεγνξία παζήζεσλ πνπ νλνκάδνληαη Λνηκψμεηο ή
Λνηκψδε Ννζήκαηα. Ίζσο ε κεγαιχηεξε πιάλε αιιά θαη ε απαξρή ηεο
επηθξάηεζεο ηεο Ώιινπαζεηηθήο Εαηξηθήο μεθηλάεη κε ηνλ Παζηέξ, ηελ
αλαθάιπςε ησλ κηθξννξγαληζκψλ, ηε ζεψξεζε ηνπο ζαλ αηηία ησλ
ινηκσδψλ λφζσλ θαη ηελ αλαθάιπςε ησλ αληηβηνηηθψλ θαη ησλ
εκβνιίσλ.
Δ ίδηα ε εηπκνινγία ηνπ φξνπ ινίκσμε ζπληζηά κηα πιάλε. Λνηκφο, εμ νπ
θαη ινίκσμε, ζεκαίλεη κεηαδνηηθή λφζν, λφζν πνπ κεηαδίδεηαη κέζσ
αέξα, λεξνχ, πγξψλ θαη επαθήο κε ηε βνήζεηα κηθξννξγαληζκψλ. Μπνξεί
όκσο κία λόζνο λα κεηαδνζεί κέζσ κηθξννξγαληζκώλ; Είλαη δειαδή ε
αηηία κίαο λόζνπ θάπνηνο κηθξννξγαληζκόο, δειαδή κηθξόβην, κύθεηαο ή
ηόο; ΢‟ απηή ηελ ππφζεζε ζηεξίρηεθε ε Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή θαη κε
βάζε απηή ηελ ππφζεζε δξνπλ θαη ηα αληηβηνηηθά θαη ηα εκβφιηα.
6.2 Οη κηθξννξγαληζκνί είλαη απνδνκεηέο, εξγάηεο ηεο αλαθύθισζεο!
Ώο εμεηάζνπκε ηη είλαη νη κηθξννξγαληζκνί θαη πνηα είλαη ε ζρέζε ηνπο
κε ηνλ Άλζξσπν, ηνλ κεγαιν-νξγαληζκφ, θαη ηε Φχζε. Τπάξρεη κηα
ηεξάζηηα πνηθηιία κηθξννξγαληζκψλ. Μηιάκε γηα εθαηνκκχξηα είδε.
117
Πνηφο είλαη ν ξφινο ηνπο ζηε Φχζε; Βίλαη απνδνκεηέο. Βίλαη δειαδή
εξγάηεο ηεο αλαθχθισζεο!
Οπνηαδήπνηε θπηηθή ή δσηθή νπζία αιιά θαη ηα νξπθηά αθφκε
απνδνκνχληαη ζε θαηψηεξεο θαη πην απιέο ελψζεηο αλά πάζα ζηηγκή ζηε
Φχζε. Τπάξρνπλ πρ κηθξννξγαληζκνί πνπ απνδνκνχλ ηα νξπθηά, ηηο
πέηξεο, ζε απινχζηεξεο νπζίεο. Σέηνηνη κηθξννξγαληζκνί επζχλνληαη ελ
κέξεη γηα ην εχθνξν έδαθνο. Ώπηνί κεηαηξέπνπλ ηελ πέηξα ζε απιέο
αλφξγαλεο ελψζεηο. Κάπνηνη άιινη κηθξννξγαληζκνί ζπληείλνπλ επίζεο
ζην εχθνξν έδαθνο κε ηελ απνδφκεζε ησλ θπηηθψλ νπζηψλ θαη ηε
δεκηνπξγία ηνπ ρνχκνπ.
Άιινη κηθξννξγαληζκνί απνδνκνχλ κε ηνλ ίδην ηξφπν ηα δψα κεηά
ζάλαην θαη ηα κεηαηξέπνπλ ζε απιέο αλφξγαλεο ή νξγαληθέο ελψζεηο νη
νπνίεο είλαη επεξγεηηθέο γηα ηα θπηά, είλαη ην ιίπαζκα ησλ θπηψλ. ΋ιεο
απηέο νη δηεξγαζίεο ζπληζηνχλ ζα ιέγακε ηνλ θαηαβνιηζκό ζηε Φχζε,
δειαδή ηελ απνδφκεζε πνιχπινθσλ νπζηψλ ζε απινχζηεξεο.
΢ηε Φχζε φκσο, δειαδή ζηνλ Κφζκν ηεο Απαδηθφηεηαο φιεο νη
ιεηηνπξγίεο έρνπλ θαη ηηο αληίζεηεο ηνπο. ΋πσο ν θαηαβνιηζκφο είλαη
ζπλψλπκνο ηνπ ζαλάηνπ έηζη θαη ν αλαβνιηζκόο είλαη ζπλψλπκνο ηεο
δσήο. Δ αηζεξηθή ελέξγεηα ζπλδέεηαη κε ηε δσή θαη ραξαθηεξηζηηθφ ηεο
δσήο είλαη ην λα κεηαηξέπεη ηηο απιέο αλφξγαλεο θαη νξγαληθέο ελψζεηο
ζε ζχλζεηεο θαη ζε καθξνκφξηα ψζηε λα δηαηεξεζεί ε δσή κηαο θαη νη
δσληαλνί νξγαληζκνί είλαη εμ νξηζκνχ ζχλζεηνη θαη πνιχπινθνη θαη
αλψηεξνη ζαλ δνκή θαη ιεηηνπξγία.
Άξα ε αηζεξηθή ελέξγεηα είλαη απηή πνπ επηηειεί ηνλ αλαβνιηζκό ζηε Φύζε
θαη νη κηθξννξγαληζκνί κεηά ηελ απώιεηα ηεο αηζεξηθήο ελέξγεηαο θαη ην
ζάλαην ηνπ θπηνύ ή ηνπ δώνπ επηηεινύλ ηνλ θαηαβνιηζκό, ηελ απνδόκεζε.
118
Μεηά ηελ απψιεηα ηεο αηζεξηθήο ελέξγεηαο απφ έλα θπηφ, δψν ή άλζξσπν
επέξρεηαη κνηξαία ε απνδφκεζε. Ώο κελ μερλάκε φηη ην θξέαο πνπ ηξψεη
ν άλζξσπνο αλ πάεη λα ην θάεη κφιηο ην ζθάμεη είλαη πάξα πνιχ ζθιεξφ
θαη ηλψδεο. Υξεηάδνληαη θάπνηεο κέξεο γηα λα «ζηηέςεη» φπσο ιέκε,
δειαδή γηα λα αξρίζεη λα ζαπίδεη πξψηα ην θνιιαγφλν, ν ζπλδεηηθφο
δειαδή ηζηφο θαη έηζη λα καιαθψζεη ην θξέαο.
Αελ ρξεηάδεηαη φκσο λα πεζάλνπκε ζαλ άλζξσπνη γηα λα παξαηεξεζνχλ
επάλσ καο θαη κέζα καο θαηλφκελα απνδφκεζεο. Ώλά πάζα ζηηγκή κέζα
καο ζπλππάξρεη δσή θαη ζάλαηνο, αλαβνιηζκφο θαη θαηαβνιηζκφο.
ΐέβαηα θπξηαξρεί ε δσή ζπλνιηθά θαη ηα θαηλφκελα ηνπ θαηαβνιηζκνχ
θαη ηνπ ζαλάηνπ δελ είλαη παξά ηνπηθά θαη ειεγρφκελα.
Ώο ην θαηαλνήζνπκε απηφ κε έλα παξάδεηγκα. Οη κχθεηεο ζηα λχρηα ή
ζην δέξκα ή ζηα καιιηά ππάξρνπλ αλά πάζα ζηηγκή επάλσ καο. ΋κσο ε
αθχζηθε αλάπηπμε ηνπο παξνπζηάδεηαη εθεί πνπ ππάξρεη δπζιεηηνπξγία,
εθεί πνπ αιιάδεη ε βηνρεκεία ηνπ δέξκαηνο, εθεί πνπ ππάξρεη λεθξή
νξγαληθή χιε πρ δέξκα ή λχρηα απφ ηελ νπνία ηξέθνληαη θαη ηελ νπνία
απνδνκνχλ. Βίλαη δειαδή φρη κφλν θπζηθή ε ιεηηνπξγία ησλ κπθήησλ
αιιά θαη ησλ άιισλ κηθξννξγαληζκψλ αιιά θαη ρξήζηκε!
6.3 Γελ ππάξρεη θαλέλαο «παζνγόλνο» κηθξννξγαληζκόο!
Οπζηαζηηθά δελ ππάξρνπλ «παζνγφλνη» κηθξννξγαληζκνί. Ώπφ ην
ηεξάζηην πιήζνο ησλ κηθξννξγαληζκψλ πνπ ππάξρνπλ ζηε Φχζε απηνί
πνπ νλνκάδεη ε Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή παζνγφλνπο δελ είλαη παξά ην 12% ηνπ ζπλφινπ απφ κηα ηεξάζηηα πνηθηιία. Ώιιά αθφκε θαη εθεί έξρεηαη
ε Οιηζηηθή θαη Οκνηνπαζεηηθή ΢θέςε λα καο πεη φηη δελ είλαη νχηε θαη
απηνί νη κηθξννξγαληζκνί παζνγφλνη από ηε θύζε ηνπο γηα ηνλ άλζξσπν.
Μόλν όηαλ πέζεη ε άκπλα ηνπ νξγαληζκνύ θαη αξρίδεη λα ζαπίδεη, αο ην
πνχκε έηζη απιά, έλα ηκήκα ηνπ ηφηε ρξεηάδνληαη θαη είλαη ρξήζηκνη
απηνί νη κηθξννξγαληζκνί θαη ε ππέξκεηξε αλάπηπμε ηνπο ψζηε λα
119
θέξνπλ ζε πέξαο κηα ρξήζηκε ιεηηνπξγία. Αειαδή εθεί πνπ ππάξρνπλ
πνιιέο ηνμίλεο λα αλαθπθιψζνπλ ηηο ηνμίλεο θαη λα θαζαξίζνπλ ηνλ
νξγαληζκφ κε ηε βνήζεηα ησλ απηνζεξαπεπηηθψλ κεραληζκψλ ηνπ, απηψλ
πνπ νλνκάδνπκε ακπληηθνχο κεραληζκνχο. Ώλ θαη εθφζνλ ππάξρεη
επαξθήο Γσηθή Αχλακε, επαξθήο Ώηζεξηθή Βλέξγεηα ζην δσληαλφ
κεγαιν-νξγαληζκφ ηφηε ζα απνθαηαζηαζεί ε ηζνξξνπία θαη ε πγεία θαη ην
άηνκν ζα είλαη θαζαξφηεξν θαη πγηέζηεξν απφ πξηλ.
Ώλ βέβαηα ην άηνκν έρεη ηφζν πεζκέλε ηελ αηζεξηθή ηνπ ελέξγεηα θαη
ηνπο κεραληζκνχο άκπλαο ψζηε λα κελ κπνξεί πιένλ λα θέξεη ζε πέξαο
απηή ηε ιεηηνπξγία ηεο θάζαξζεο ηφηε ζα πνιιαπιαζηαζηνχλ αλεμέιεγθηα
θαη ζα γίλνπλ «παζνγφλνη» ζε ηέηνην βαζκφ πνπ ζα πεζάλεη ην άηνκν.
Ώιιά αθφκε θαη ηφηε ζα είλαη θαη πάιη ρξήζηκνη γηαηί απηφ ην πηψκα ζα
ην απνδψζνπλ ζηνλ Τιηθφ Κφζκν ζε απινχζηεξεο κνξθέο. Βίλαη νη
κηθξννξγαληζκνί, δειαδή κηθξφβηα, κχθεηεο θαη ηνί, πνπ επηηεινχλ ην
«ρνπο ήλ θαη εηο ρνπλ απειεχζεηαη».
Βπνκέλσο δελ ππάξρεη νπζηαζηηθά θαλέλαο παζνγόλνο κηθξννξγαληζκόο
αιιά ππάξρνπλ «παζνγφλνη» άλζξσπνη, δειαδή νξγαληζκνί πνπ ήδε
δπζιεηηνπξγνχλ θαη ρξεηάδνληαη επηζθεπέο. Ώλ είλαη πεζκέλνη κελ αιιά
ζε ζρεηηθά θαιή θαηάζηαζε ζα γίλεη πιήξεο επηζθεπή θαη απνθαηάζηαζε
θαη ζα ζπλερίζνπλ ηε δσή ηνπο απηνί νη άλζξσπνη. Γη απηνχο ηνπο
αλζξψπνπο αιιά θαη γηα ηνλ Άλζξσπν ζαλ είδνο νη κηθξννξγαληζκνί
είλαη επεξγέηεο, είλαη αθνύξαζηνη ζπλεξγάηεο. Ώλ φκσο ην άηνκν είλαη
«πέξαλ νξίνπ επηζθεπήο» φπσο ιέκε γηα ηηο κεραλέο, ηφηε θαη πάιη
ρξήζηκνη ζα είλαη γηαηί ζα ηνλ απνδνκήζνπλ θαη ζα επηηεπρζεί ην «ρνπο
ήλ θαη εηο ρνπλ απειεχζεηαη».
Βπνκέλσο, δελ ππάξρεη κεηάδνζε αζζέλεηαο. Οη αηηίεο ηεο αζζέλεηαο είλαη
ε πεζκέλε ή κπινθαξηζκέλε αηζεξηθή ελέξγεηα θαη θαη‟ επέθηαζε ε
άκπλα ζην πιηθφ επίπεδν θαη ηφηε επεηδή αλά πάζα ζηηγκή βξηζθφκαζηε
ζε επαθή ζρεδφλ κε φια ηα κηθξφβηα, ηνχο θαη κχθεηεο, ηφηε
αλαπηχζζεηαη απηφ πνπ ιέκε ινίκσμε θαη ηφηε επέξρεηαη είηε ε ίαζε είηε
ν ζάλαηνο ηνπ κεγαιννξγαληζκνχ.
120
6.4 Η αηηηνινγηθή αιπζίδα ελόο θξπνινγήκαηνο
Έλα θιαζζηθφ παξάδεηγκα γη απηφ ην ζέκα είλαη ηα θξπνινγήκαηα. Καη‟
αξρήλ εάλ νη κηθξννξγαληζκνί ήηαλ ε αηηία ή έζησ ε θχξηα αηηία ησλ
ινηκψμεσλ θαη ησλ θξπνινγεκάησλ ηόηε ζα έπξεπε νπνηνζδήπνηε έξρεηαη
ζε επαθή κε ηνλ «παζνγόλν» κηθξννξγαληζκό λα αξξσζηαίλεη. Ξέξνπκε
φκσο απφ ηελ θαζεκεξηλή δσή φηη κπνξεί κηα νηθνγέλεηα λα έρεη έλα
άηνκν ην νπνίν είλαη επαίζζεην ζηα θξπνινγήκαηα θαη «ηα αξπάδεη απφ
ηνλ αέξα» φπσο ιέκε, έλα άιιν άηνκν λα αζζελεί ειαθξά θαη έλα ηξίην
λα κελ αζζελεί θαζφινπ. Καη φια απηά ελψ δνπλ ζε πνιχ θνληηλή ζρέζε.
Βπνκέλσο ε αηηηνινγηθή αιπζίδα ηνπ θξπνινγήκαηνο είλαη: πεζκέλε
αηζεξηθή ελέξγεηα θαη άκπλα ηνπ νξγαληζκνχ, δπζκελείο εμσηεξηθέο
ζπλζήθεο πρ θξχν, πηζαλψο ζηελνρψξηα ζε ςπρηθφ επίπεδν θαη ηφηε αλ
ππάξρεη θαη εχθνξν έδαθνο ηνπηθά, δειαδή ηνμηλνκέλν κεζνθπηηάξην
δηάζηεκα θαη αίκα, ηόηε θαη κόλν ηόηε αλ ζπλππάξρνπλ φινη απηνί νη
παξάγνληεο, λα εκθαληζηνχλ ηα πξψηα ζπκπηψκαηα ηεο λφζνπ.
Οπζηαζηηθά ηα θξπνινγήκαηα θαη ηδηαίηεξα ηα επνρηαθά ιεηηνπξγνχλ
ζαλ απνηνμηλσηηθφο κεραληζκφο ηνπ αηφκνπ. Καη δελ είλαη ηπραίν πνπ
έρνπκε θξπνινγήκαηα ζηελ αξρή ηνπ Υεηκψλα πνπ καο θαζαξίδνπλ απφ
ηηο ηνμίλεο πνπ καδέςακε ην θαινθαίξη θαη ζ‟ απηφ βνεζάλε θαη νη
θαηξηθέο ζπλζήθεο. Οχηε είλαη ηπραίν φηη ην θαινθαίξη έρνπκε ηηο
γαζηξεληεξίηηδεο πνπ εμππεξεηνχλ θαη πάιη ηελ θάζαξζε ηνπ
νξγαληζκνχ απφ φηη έρεη καδέςεη ην ρεηκψλα, βνεζνχζεο θαη ηεο δέζηεο.
΋ια απηά ηειηθά εμππεξεηνχλ ηελ θάζαξζε ηνπ νξγαληζκνχ.
Ο Θεόο ηα έρεη θηηάμεη όια πνιύ ζνθά, εκείο όκσο λνκίδνπκε όηη ν
Δεκηνπξγόο θαη ε Φύζε έρεη θάλεη ιάζε θαη ζα πξέπεη ζπλερώο λα ηε
δηνξζώλνπκε. Πνπ βξήθακε ηε ζνθία λα δηνξζψζνπκε εκείο νη
ζθαηνχιεο, ηε Φχζε; Γη απηφ θαη φπνπ πάκε λα ηε δηνξζψζνπκε ηα
θάλνπκε ζάιαζζα φπσο πρ ζηε Γεσξγία, ζηε Κηελνηξνθία, ζηε δφκεζε,
121
ζηε βηνκεραληθή κφιπλζε θαη παληνχ. Ώθφκε θαη ζηηο νηθνινγηθέο
δηνξζσηηθέο καο δξάζεηο ηα θάλνπκε ζπρλά ζάιαζζα.
Με απηή ηελ έλλνηα ινηπφλ είλαη θπζηνινγηθφ ηα παηδηά κεγαιψλνληαο
λα θξπνινγνχλ. Παιηά νχηε θαη ζην γηαηξφ δελ ηα πήγαηλαλ ηα παηδηά
φηαλ θξπνινγνχζαλ. Μαο έβαδαλ λα μεθνπξαζηνχκε, λα θνηκεζνχκε, δελ
καο πίεδαλ κε θαγεηφ, κφλν δεζηά αθεςήκαηα, καο ζθέπαδαλ λα
δεζηαζνχκε θαη λα ηδξψζνπκε, καο άιιαδαλ ζπρλά θαη καο έθαλαλ δεζηά
κπάληα θαη γηλφκαζηαλ θαιά πνιχ γξήγνξα. Αελ θαηέζηεηιαλ ηνλ ππξεηφ
κε αληηππξεηηθά νχηε θαη ηελ φιε δηαδηθαζία κε αληηβηνηηθά.
΢ήκεξα φκσο κεγαιψλνπκε - εηδηθά νη ππεξπξνζηαηεπηηθέο κεηέξεο - ηα
παηδηά καο ζε ζπλζήθεο ζεξκνθεπίνπ κε ηα γλσζηά: «θφξα ην κπνπθάλ
ζνπ», «ληχζνπ θαιά», «κελ ηδξψζεηο, κελ θξπψζεηο, κελ αξξσζηήζεηο»,
«θάε λα κεγαιψζεηο», «θάε λα δπλακψζεηο», «θάε θαη μαλαθάε θξέαηα
θαη ιηρνπδηέο». Με απηφ ηνλ ηξφπν θάλνπκε ηνλ νξγαληζκφ καιζαθφ θαη
ηνλ ηνμηλψλνπκε νπφηε έξρνληαη θαη μαλάξρνληαη ηα θξπνινγήκαηα ζαλ
θπζηθή ζπλέπεηα. Βλψ αλ δνχκε ηα γπθηάθηα ή ηα παηδηά ησλ
κεηαλαζηψλ πνπ δνπλ πην θπζηνινγηθά θαη θπθινθνξνχλ ζηηο παηδηθέο
ραξέο, ζηα ρψκαηα, ζηα λεξά, ζηνλ θαζαξφ αέξα θαη ζην θξχν θαη ζηνλ
ήιην είλαη πην δπλαηά θαη θξπνινγνχλ ιηγφηεξν θαη φρη ζνβαξά γηαηί δνπλ
πην θπζηνινγηθά.
Βλψ ηα Βιιελφπνπια ηα έρνπκε εζψθιεηζηα ζηελ ηειεφξαζε, θαινχκε
θαη ηνπο θίινπο ηνπο κέζα ζην παηδηθφ δσκάηην, ρσξίο ήιην θαη αέξα θαη
άζθεζε, κε ηε ζέξκαλζε θαη ην θιηκαηηζηηθφ ζην θνπι θαη κε ην «κε ην
έλα θαη κε ην άιιν» ηα θάλνπκε καιζαθά θαη επάισηα. Καη κφιηο
θηαξληζηνχλ αξρίδνπκε ην αληηππξεηηθφ, ην αληηβερηθφ, ην αληηεκεηηθφ,
ην αληηδηαξξντθφ θαη ηέινο ηελ αληηβίσζε, γηα λα κελ πσ θαη ηελ
θνξηηδφλε.
Καη γη απηφ θαη πνιιέο θνξέο αξρίδεη κε ηελ πξψηε αληηβίσζε ν θαχινο
θχθινο ησλ ππνηξνπηαδφλησλ θξπνινγεκάησλ θαη ηεο ζπλερνχο θαη
122
παξαηεηακέλεο αληηβίσζεο. Καη κεηά ηνπο βγάδνπκε θαη ηηο ακπγδαιέο,
ηνπο βγάδνπκε θαη ηα θξεαηάθηα θαη έηζη ράλεηαη ε πξψηε γξακκή
άκπλαο ηνπ αλαπλεπζηηθνχ θαη θαηά ζπλέπεηα αξρίδνπλ νη
ππνηξνπηάδνπζεο θαξπγγίηηδεο θαη βξνγρίηηδεο θνθ.
Μηα ηξαγηθή ηζηνξία, έλαο ηξαγηθφο θαχινο θχθινο! Καη φια απηά
μεθηλάλε απφ ηελ έιιεηςε εκπηζηνζχλεο ζηε Φχζε θαη ζην Αεκηνπξγφ
θαη ηελ ππεξβνιηθή πίζηε ζηελ αλζξψπηλε Βπηζηήκε θαη ζηελ
Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή.
6.5 Ο νξγαληζκόο θάλεη ηα ζπκπηώκαηα θαη όρη ην κηθξόβην!
Θεσξνχκε φηη ηα ζπκπηψκαηα ζε κηα ινίκσμε πρ ζε έλα θξπνιφγεκα, ηα
πξνθαιεί ν κηθξννξγαληζκφο. Πνιχ κεγάιν ιάζνο! Ώλ δνχκε φια ηα
ζπλήζε ζπκπηψκαηα πνπ αλαπηχζζεη ν κεγαιννξγαληζκφο, δειαδή ν
άλζξσπνο, ζε έλα θξπνιφγεκα ζα δηαπηζηψζνπκε φηη φια είλαη ρξήζηκα
θαη ζθφπηκα θαη ιεηηνπξγνχλ νπζηαζηηθά ζαλ κεραληζκφο θάζαξζεο, ζαλ
κεραληζκφο απνηνμίλσζεο. Έρνπκε βήρα κε ηνλ νπνίν βγάδνπκε
θιέγκαηα. Έρνπκε εθίδξσζε θαη κέζσ ηνπ ηδξψηα απνβάιινπκε ηνμίλεο.
Έρνπκε θαηαξξνή πνπ θάλεη ην ίδην πξάγκα. Εδηαίηεξα ζηηο
γαζηξεληεξίηηδεο έρνπκε εκεηφ θαη δηάξξνηα πνπ θαη πάιη θαζαξίδνπλ
άκεζα θαη δξαζηηθά ηνλ νξγαληζκφ.
Έρνπκε ζπρλά ππξεηφ ν νπνίνο δξα πνιιαπιά ρξήζηκα. Πξψηνλ
επηηαρχλεη ηελ θπθινθνξία θαη άξα πάλε πην εχθνια ζηνλ ηφπν ηεο
θιεγκνλήο ιεπθά αηκνζθαίξηα, αληηζψκαηα, νμπγφλν θαη ρξήζηκεο
νπζίεο θαη δεχηεξνλ θεχγνπλ απφ ηνλ ηφπν ηεο θιεγκνλήο νη ηνμίλεο γηα
λα πάλε ζηα λεθξά θαη λα απνβιεζνχλ ή ζην ζπθψηη γηα λα
εμνπδεηεξσζνχλ. Παξάιιεια ε αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ ζψκαηνο
δεκηνπξγεί θάπνηα ζηηγκή κε επλντθέο ζπλζήθεο πνπ εκπνδίδνπλ ηνλ
αλεμέιεγθην πνιιαπιαζηαζκφ ηνπ κηθξννξγαληζκνχ.
123
Βάλ αθήζνπκε απηά ηα ζπκπηψκαηα ρσξίο θαηαζηνιή κε αληηππξεηηθά,
αληηβερηθά, αληηεκεηηθά, αληηδηαξξντθά θαη αληηβηνηηθά θαη φια ηα «αληη»
θαη αλ αλη‟ απηνχ εληζρχζνπκε ην βήρα, ηελ απφρξεκςε θαη ηνλ ππξεηφ
κε θπζηθά κέζα ηφηε γηλφκαζηε πην γξήγνξα θαιά θαη αλαξξψλνληαο
είκαζηε πην θαζαξνί θαη θαιχηεξνη απφ πιεπξάο επηπέδνπ πγείαο. Σέηνηα
θπζηθά κέζα ελίζρπζεο ηεο θαζαξηζηηθήο δξάζεο ηνπ νξγαληζκνχ
ρξεζηκνπνηνχζαλ νη ζνθέο γηαγηάδεο καο φπσο πρ ζε ζθεπάδσ λα
δεζηαζείο θαη λα ηδξψζεηο, ζνπ δίλσ δεζηά ξνθήκαηα, ζνπ θάλσ έλα
δεζηφ κπάλην, δελ ζε πηέδσ λα θαο ή ζνπ δίλσ θάηη ειαθξχ θαη ζε αθήλσ
λα μεθνπξαζηείο θαη λα θνηκεζείο.
Έλα ζθπιάθη άκα αξξσζηήζεη ηνπ δίλεηο ηνλ θαιχηεξν κεδέ θαη δελ ζέιεη
θαγεηφ. Θα πηεη ιίγν λεξφ, φζν ρξεηάδεηαη, ζα μαπιψζεη ζε κηα γσλία, ζα
μεθνπξαζηεί, ζα θνηκεζεί θαη ζα γίλεη πεξδίθη πνιχ πην γξήγνξα. Βλψ ν
«ζνθφο» άλζξσπνο ζήκεξα θάλεη εληειψο ηα αληίζεηα. Αειαδή ζα
θαηαζηείιεη θάζε ρξήζηκν ζχκπησκα ηνπ νξγαληζκνχ ηνπ γηαηί πξέπεη λα
πάεη ζηε δνπιεηά ηνπ, γηαηί έρεη ππνρξεψζεηο θαη θηινδνμίεο θαη γηαηί δελ
δέρεηαη λα κελ λνηψζεη θαιά. Βπηπιένλ θαη‟ εληνιή ηνπ γηαηξνχ ζα θάεη
«δπλακσηηθνχο» δσκνχο θξέαηνο - φηη ρεηξφηεξν δειαδή - θαη ζα
θνξηψζεη ην ζψκα ηνπ κε ρεκηθά ηνμηλσηηθά θάξκαθα φπσο πρ
αληηβίσζε ή θνξηηδφλε.
6.6 Οη ζπλέπεηεο ηεο θαηαζηνιήο ησλ ζπκπησκάησλ θαη ηα
αλζεθηηθά κηθξόβηα
Μπνξεί πνιιέο θνξέο κε ηελ αληηβίσζε λα ππνρσξήζνπλ πην γξήγνξα ηα
ζπκπηψκαηα γηαηί θαηαζηέιινληαη αιιά ηφηε έρνπκε θαηαζηνιή θαη φρη
θάζαξζε. Αελ αθήζακε ηνλ νξγαληζκφ λα επαλέιζεη θαη γη απηφ απφ εθεί
θαη πέξα έρνπκε πην εχθνια ηελ πηζαλφηεηα ππνηξνπήο θαη έηζη
δεκηνπξγνχληαη νη ππνηξνπηάδνπζεο ινηκώμεηο.
Αελ ζεξαπεχζακε ηελ αηηία, ηε ζπλνιηθή πηψζε ηνπ νξγαληζκνχ θαη ηελ
ηνπηθή πξνδηάζεζε θαη έηζη ν νξγαληζκφο καο ηείλεη λα εκθαλίζεη
ππνηξνπή σο κηα δεχηεξε πξνζπάζεηα, κηα δεύηεξε επθαηξία
απνηνμίλσζεο ηνπ. Βκείο φκσο ηνπ μαλαδίλνπκε αληηβίσζε θαη
124
εκπνδίδνπκε απηή ηε θπζηθή δηεξγαζία θάζαξζεο κε απνηέιεζκα λα
έρνπκε έλα θαχιν θχθιν.
Γη απηφ θαη κεηά έρνπκε ηελ εκθάληζε αλζεθηηθψλ κηθξνβίσλ. Τη
ζεκαίλεη αλζεθηηθά κηθξόβηα; ΢εκαίλεη φηη δελ αθήλνπκε λα
νινθιεξσζεί ε θάζαξζε κε ηε κία απφ ηα ζπλήζε κηθξφβηα, δελ
αθήλνπκε λα νινθιεξσζεί νχηε θαη ζηηο ππνηξνπέο θαη ηφηε επεηδή νη
ζπλζήθεο είλαη αθόκα πην αθύζηθεο επλνείηαη ε αλάπηπμε πην ζπάλησλ θαη
πην αλζεθηηθψλ ζηα ζπλήζε αληηβηνηηθά κηθξνβίσλ ψζηε λα θαηαθέξνπλ
ηελ θάζαξζε. Σφηε εθαξκφδνπκε πην ηζρπξά αληηβηνηηθά ζε κεγαιχηεξεο
δφζεηο θαη γηα κεγαιχηεξν ρξνληθφ δηάζηεκα θαη βέβαηα κε πεξηζζφηεξεο
παξελέξγεηεο.
6.7 Καηαζηνιή ηεο Αζζέλεηαο ζε βαζύηεξα επίπεδα
Σειηθά θαηαθέξλνπκε αληί λα γίλεη ε θάζαξζε ηνπ νξγαληζκνχ θαη ε
επηζθεπή ηνπ κέζσ ηεο θιεγκνλήο πην εμσηεξηθώλ θαη ιηγόηεξν
ζεκαληηθώλ γηα ηε δσή ηζηώλ θαη νξγάλσλ λα ζπξψρλεηαη ε αζζέλεηα ζε
πην εζσηεξηθά φξγαλα θαη λα γίλεηαη πην ρξφληα θαη πην ζνβαξή.
Ώπηή είλαη κία απφ ηηο ηεξάζηηεο πιάλεο πνπ έρνπκε ζηελ Ώιινπαζεηηθή
θαη εηδηθά ζηνλ ηνκέα ησλ ινηκψμεσλ. Γηαηί θάλνπκε ην ιάζνο λα
ζεσξνχκε ηνπο κηθξννξγαληζκνχο ερζξνχο καο θαη λα λνκίδνπκε φηη ε
Φχζε, ν Αεκηνπξγφο, ν Θεφο, δελ έρεη πξνβιέςεη κεραληζκνχο
απηνθάζαξζεο θαη απηνζεξαπείαο κε απνηέιεζκα ελ αγλνία καο λα ηνπο
πνιεκάκε θαη λα κελ αθήλνπκε ηνλ νξγαληζκφ λα θάλεη ηε δνπιεηά ηνπ.
Γη απηφ θαη θηάζακε ζην ζεκείν νη πιεζπζκνί ηνπ Σξίηνπ Κφζκνπ λα
εκθαλίδνπλ λφζνπο ζε πην εμσηεξηθά ζπζηήκαηα, φπσο πρ ινηκψμεηο θαη
δεξκαηηθά, ελψ εκείο ζηνλ αλεπηπγκέλν θφζκν λα εκθαλίδνπκε πνιχ πην
ζνβαξέο παζήζεηο φπσο θαξθίλν, ςπρηθέο αζζέλεηεο, νξκνληθά,
θαξδηνπάζεηεο, δηαβήηε, αιιεξγίεο θαη απηνάλνζα λνζήκαηα. Γηαηί
αθξηβψο φιεο ηηο επηθαλεηαθέο λφζνπο ηηο έρνπκε θαηαζηείιεη.
125
Καηαζηέιινπκε φια ηα δεξκαηηθά κε θνξηηδφλε θαη φιεο ηηο
επηθαλεηαθέο ινηκψμεηο κε αληηβηψζεηο. Έηζη φια πάλε πην κέζα, δειαδή
ε Ώζζέλεηα ζπλνιηθά πάεη ζε βαζχηεξν επίπεδν. Σα θξπνινγήκαηα
επνκέλσο είλαη κηα ρξήζηκε δηαδηθαζία πνπ δελ πξέπεη λα θαηαζηέιιεηαη
κε αληηβηψζεηο. Ώο κελ μερλάκε φηη 9 ζηα 10 θξπνινγήκαηα είλαη ηψζεηο,
άξα θαη ε αληηβίσζε δελ θάλεη ηίπνηα. Παξφια απηά ρξεζηκνπνηνχκε
αληηβηψζεηο ζε φια ηα θξπνινγήκαηα θαηά θφξνλ.
6.8 Γαζηξεληεξίηηδεο θαη ειηθνβαθηεξίδην ηνπ ππισξνύ
Έλα άιιν παξάδεηγκα ηνπ πφζν ηα ζπκπηψκαηα πνπ θάλεη ν νξγαληζκφο
είλαη ρξήζηκα γηα λα απαιιαγεί απφ έλα πξφβιεκα ηνπ είλαη νη
γαζηξεληεξίηηδεο. Βίηε απηέο πξνθαινχληαη απφ ζάπηα ηξφθηκα ηα νπνία
ν νξγαληζκφο πξνζπαζεί λα απνβάιεη κέζσ εκεηνχ, δηάξξνηαο,
εθίδξσζεο θαη ππξεηνχ είηε πξνέξρνληαη απφ δειεηήξηα ηα νπνία δελ
παξήρζεζαλ απφ κηθξφβηα.
΋ια απηά ηα ζπκπηψκαηα δελ ηα θάλνπλ ηα κηθξφβηα ή ηα δειεηήξηα
αιιά ηα θάλεη ν νξγαληζκφο γηα λα αληηδξάζεη απέλαληη ζηηο βιαπηηθέο
απηέο επηδξάζεηο θαη γη απηφ ην ιφγν είλαη θαη εμαηξεηηθά ρξήζηκα θαη
ζεκαληηθά. Σν λα ηα θαηαζηέιινπκε ζεκαίλεη φηη δελ αθήλνπκε ηνλ
νξγαληζκφ λα θάλεη ηελ απνηνμίλσζε πνπ ρξεηάδεηαη.
Τπήξρε κηα δεκνθηιήο ηάζε πξηλ κεξηθά ρξφληα ε νπνία βέβαηα απέηπρε
παηαγσδψο, λα απνδψζνπκε φιεο ηηο λφζνπο ζε κηθξννξγαληζκνχο. Έλα
ηέηνην παξάδεηγκα ήηαλ θαη ην έιθνο ηνπ δσδεθαδαθηχινπ ην νπνίν
πξνζπαζήζακε λα απνδψζνπκε ζε έλα κηθξννξγαληζκφ θαη
ζπγθεθξηκέλα ζην ειηθνβαθηεξίδην ηνπ ππισξνχ. Καηά ζπλέπεηα ε
πξνηεηλφκελε ζεξαπεία ήηαλ αληηβίσζε γηα δχν θαη ηξείο βδνκάδεο κε
ηζρπξά αληηβηνηηθά. Πξψηνλ, ζε έλα πνιχ κηθξφ πνζνζηφ ειθνπαζψλ
ππάξρεη παξφλ θαη αληρλεχεηαη απηφο ν κηθξννξγαληζκφο. Αεχηεξνλ,
αθφκε θαη κε ηηο αληηβηψζεηο ε απνπζία ηνπ κηθξνβίνπ κεηά ηελ ηζρπξή
ηνπ θαηαζηνιή δελ επέθεξε ηε ζεξαπεία ηεο λφζνπ.
126
Ώπηφ ζπκβαίλεη γηαηί ζθεθηφκαζηε ηνπηθά θαη κεκνλσκέλα ζηελ
Ώιινπαζεηηθή Εαηξηθή, ζθεθηφκαζηε κεραληζηηθά, πιηζηηθά. Ώλ έρεηο
έλα άηνκν ην νπνίν εκθαλίδεη ζην ηζηνινγηθφ επίπεδν έλα έιθνο
δσδεθαδαθηχινπ ιφγσ ελφο πνιπζχλζεηνπ πιέγκαηνο αηηηψλ πρ
ζηελνρψξηα, άγρνο, θαθή δηαηξνθή, ηνπηθή πεπηηθή πξνδηάζεζε, πηψζε
ηεο αηζεξηθήο ελέξγεηαο, θιπ, ηφηε πψο είλαη δπλαηφλ λα ην απνδψζεηο
κφλν ή θχξηα ζε έλα κηθξφβην;
Βίλαη ε αιιαγή ηεο ρεκείαο θαη θπζηνινγίαο ηνπ ζηνκάρνπ ιφγσ ησλ
αλσηέξσ αηηηψλ πνπ δεκηνχξγεζε ην επλντθφ πεξηβάιινλ γηα ηελ
αλάπηπμε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ κηθξννξγαληζκνχ ή θαη άιισλ πνπ
θπζηνινγηθά δελ αλαπηχζζνληαη φηαλ ην ζηνκάρη ιεηηνπξγεί θαιά θαη φρη
ν κηθξννξγαληζκφο πνπ πξνθάιεζε ηε ζπγθεθξηκέλε δηαηαξαρή. ΋πνπ
ππάξρνπλ ζθνππίδηα ππάξρνπλ θαη ζθνππηδνθάγνη γηα ηελ απνδφκεζε
ηνπο.
Οη κηθξννξγαληζκνί είλαη έλα απφ ηα απνηειέζκαηα ηεο ζπλνιηθήο
Ώζζέλεηαο θαη φρη ε αηηία ηνπο, ε αηηία ησλ ινηκσδψλ λφζσλ. Οη
κηθξννξγαληζκνί είλαη ν ηειεπηαίνο ηξνρφο ηεο άκαμαο φζνλ αθνξά ηελ
αηηηνινγηθή αιπζίδα ηεο Ώζζέλεηαο. Βπηηεινχλ ρξήζηκε ιεηηνπξγία θαη
γηα ηνλ νξγαληζκφ θαη γηα ηε Φχζε γεληθφηεξα.
6.9 Αηηία ησλ επηδεκηώλ είλαη ν ηνμηλσκέλνο πιεζπζκόο ιόγσ
αθύζηθσλ ζπλζεθώλ δσήο
Θα κπνξνχζε λα πεη θαλείο φηη, «εληάμεη απηφ κπνξεί λα ηζρχεη γηα ηα πην
απιά θαη ζπλήζε κηθξφβηα αιιά ηη έρεηο λα πεηο γηα ην AIDS, ην νπνίν
πξνθαιείηαη απφ έλα πνιχ ηζρπξφ ηφ; Καη ηη έρεηο λα πεηο γηα ηηο
επηδεκίεο παλψιεο ζην Μεζαίσλα; Καη ηη έρεηο λα πεηο γηα ηηο ζεκεξηλέο
επηδεκίεο ρνιέξαο ζηνλ Σξίην Κφζκν;»
127
Πνιχ κεγάιε ε πιάλε θαη πνιχ απιή ε απάληεζε! Πφηε είρακε θαη
έρνπκε επηδεκίεο ή παλδεκίεο; Ώλ θαη ν φξνο παλδεκία είλαη ζαθψο
ιαλζαζκέλνο γηαηί αθφκε θαη ζηηο ρεηξφηεξεο επηδεκίεο δελ έρνπκε πνηέ
λφζεζε ησλ πάλησλ. Μεγάιεο επηδεκίεο είρακε ζην Μεζαίσλα ζηηο
άζιηεο ζπλζήθεο δσήο θπξίσο ζε ππθλνθαηνηθεκέλεο πφιεηο ρσξίο
απνρέηεπζε, ρσξίο θαζαξφ λεξφ, ρσξίο ήιην θαη θαζαξφ αέξα, κε θαθή
δηαηξνθή θαη ζε πιεζπζκνχο ηαιαηπσξεκέλνπο απφ πνιέκνπο θαη απφ
ηελ θαηαπίεζε ηνπ θξάηνπο θαη ηεο εθθιεζηαζηηθήο εμνπζίαο.
Βθεί ινηπφλ, φηαλ ε πιεηνςεθία ησλ νξγαληζκψλ είλαη ππεξβνιηθά
ηνμηλσκέλνη ηφηε νη κηθξννξγαληζκνί βξίζθνπλ εχθνξν έδαθνο φρη κφλν
ζε έλαλ κεγαιννξγαληζκφ, ζε έλα άηνκν, αιιά ζε κεγάιν κέξνο ηνπ
πιεζπζκνχ. ΋ηαλ έρεηο γχξσ ζνπ ρπκέλε βελδίλε ή ηνλ αέξα γεκάην
πγξαέξην ηφηε αξθεί έλαο ζπηλζήξαο γηα λα θέξεη ηελ έθξεμε. ΋ηαλ έρεηο
κηα απνζήθε γεκάηε ζηηεξά ηφηε ζαθψο θαη ειθχεηο θνπάδηα νιφθιεξα
απφ ηξσθηηθά. ΋ηαλ ην λεξφ ζε κηα πεγή είλαη ζηάζηκν ηφηε πξνζειθχεη
πξαζηλάδα, βαηξάρηα, ακνηβάδεο θνθ. ΋ηαλ ε αηκφζθαηξα ζε κηα παξέα
είλαη ειεθηξηζκέλε ηφηε αξθεί κηα θνπβέληα γηα λα αξρίζεη ν θαπγάο.
Βίλαη λφκνο ηεο Φχζεο απηφο, ν ΢πκπαληηθφο Νφκνο ηεο Έιμεο! Γη απηφ
θαη ε ίδηα ε Ώιινπαζεηηθή ζπζηήλεη ζηηο επηδεκίεο θαζαξφ λεξφ,
ζχζηεκα απνρέηεπζεο, θαιφ αεξηζκφ ησλ ρψξσλ, ήιην, θαιή δηαηξνθή
θιπ, δειαδή απνθαηάζηαζε ησλ θπζηνινγηθψλ ζπλζεθψλ δσήο.
Μάιηζηα φιεο νη επηδεκίεο θάλνπλ ηνλ θχθιν ηνπο θαη ζηακαηνχλ θαη
απφ κφλεο ηνπο. Αειαδή ζθνηψλνπλ ην πην ηνμηλσκέλν θαη άξα εππαζέο
ηκήκα ηνπ πιεζπζκνχ, νη ιηγφηεξν ηνμηλσκέλνη λνζνχλ θαη
αλνζνπνηνχληαη θαη θάπνηνη δελ λνζνχλ θαζφινπ. Άξα φηαλ ε Φχζε
«μεπαζηξέςεη» απηνχο πνπ ήηαλ έηνηκνη θαη ζε θάζε λα θχγνπλ ηφηε νη
ππφινηπνη επηβηψλνπλ θαη γίλνληαη θαη ηζρπξφηεξνη.
128
Ώπηφ ζπλέβαηλε ην Μεζαίσλα ζηελ εμαζιησκέλε Βπξψπε θαη απηφ
ζπκβαίλεη θαη ζήκεξα ζηηο εμαζιησκέλεο ρψξεο ηνπ Σξίηνπ Κφζκνπ θαη
πάιη ιφγσ αλζπγηεηλψλ ζπλζεθψλ δσήο.
Χο γλσζηφλ ν ιηκφο(πείλα) επηθέξεη θαη ην ινηκφ(επηδεκία). Αελ είλαη
επνκέλσο ζέκα κηθξνβίσλ αιιά ζέκα αλζπγηεηλνχ, λνζεξνχ
ππνζηξψκαηνο. Όπσο ε αηηία ησλ «ινηκώμεσλ» ελόο αηόκνπ δελ είλαη ην
κηθξόβην αιιά ν πεζκέλνο θαη ηνμηλσκέλνο νξγαληζκόο έηζη θαη ε αηηία
ησλ «επηδεκηώλ» δελ είλαη ην κηθξόβην αιιά ν πεζκέλνο θαη ηνμηλσκέλνο
πιεζπζκόο.
Αελ ππάξρνπλ νπζηαζηηθά ζηε Φχζε πξνβιήκαηα αιιά πξνβιεκαηηθνί
άλζξσπνη γηαηί «Πάλησλ ρξεκάησλ κέηξνλ άλζξσπνο». Γηαηί ην κέηξν
φισλ ησλ πξαγκάησλ είλαη ην άηνκν, επεηδή αθξηβψο ν Άλζξσπνο, πέξαλ
θαη πάλσ απφ ην νξπθηφ, θπηηθφ θαη δσηθφ βαζίιεην είλαη ην κφλν
πιάζκα πνπ έρεη ηε ράξε αιιά θαη ηελ θαηάξα ηεο ειεχζεξεο βνχιεζεο.
Λέσ ράξε γηαηί έρεη ηε δπλαηφηεηα λα επηιέμεη θαη θαηάξα γηαηί έρεη ηελ
απζαίξεηε θαη εγσηζηηθή βνχιεζε λα επηιέμεη ιάζνο, λα πάεη θφληξα ζηε
Φχζε, ζηνπο ΢πκπαληηθνχο Νφκνπο θαη ζην Θεφ.
6.10 Η πνιηηηθή ηεο δεκηνπξγίαο αλύπαξθησλ παζήζεσλ ή ςεύηηθσλ
παλδεκηώλ
Ώιιά αο έξζνπκε θαη ζην πεξίθεκν ζέκα ηνπ AIDS(Acquired Immune
Deficiency Syndrome), δειαδή ηνπ ΢πλδξφκνπ Βπίθηεηεο Ώλνζνινγηθήο
Ώλεπάξθεηαο. Ώλ ζέινπκε λα θαηαλνήζνπκε ην ζέκα ηνπ AIDS, ζα
πξέπεη λα θαηαλνήζνπκε κηα γεληθφηεξε πνιηηηθή ησλ ηειεπηαίσλ
δεθαεηηψλ ζην ρψξν ηεο πγείαο. Βίλαη ε πνιηηηθή ηεο «δεκηνπξγίαο»
αλχπαξθησλ νπζηαζηηθά παζήζεσλ(AIDS, HPV) ή ππαξθηψλ κελ
παζήζεσλ πνπ φκσο βαθηίδνληαη ςεπδψο σο παλδεκίεο κε δηπιφ ζηφρν.
Ο πξψηνο ζηφρνο είλαη ε ηξνκνθξάηεζε θαη ρεηξαγψγεζε ησλ καδψλ
κέζσ παληθνχ γηα ηξνκεξνχο θηλδχλνπο πνπ ειινρεχνπλ γχξσ καο. Σν
129
άηνκν καζαίλεη λα θνβάηαη ηα «δηαβνιηθά» κηθξφβηα πνπ κπνξεί λα
παξακνλεχνπλ παληνχ γχξσ ηνπ θαη άξα κπνξεί λα ρεηξαγσγεζεί κε ηε
ιήςε εθηάθησλ κέηξσλ απφ ην θξάηνο θαη ηελ εθάζηνηε εμνπζία. Έηζη
κπνξεί λα δερηεί θαη αθφκε θαη λα ρεηξνθξνηήζεη δηάθνξα παξάινγα
κέηξα φπσο πρ δηάθνξεο θαξαληίλεο, ηελ απνκφλσζε ησλ νκνθπιφθηισλ
πνπ θέξνπλ ην AIDS, ην δηψμηκν ησλ κεηαλαζηψλ πνπ κεηαθέξνπλ
αξξψζηηεο απφ ηνλ Σξίην Κφζκν ζηηο αλεπηπγκέλεο θνηλσλίεο θαζψο θαη
πεηξάκαηα πάλσ ζηνπο πιεζπζκνχο κε καδηθνχο εκβνιηαζκνχο ή καδηθή
ρνξήγεζε θαξκάθσλ. Όζν πην θνβηζκέλνο θαη παξαπιεξνθνξεκέλνο
είλαη έλαο πνιίηεο ηόζν πην άβνπιν πηόλη είλαη ζηα ρέξηα ησλ θάζε ινγήο
εμνπζηώλ.
Ο δεχηεξνο ζηφρνο είλαη ν εκπνξηθφο. Πιένλ μνδεχνπκε έλα ζεκαληηθφ
κέξνο ησλ εζφδσλ καο γηα ζέκαηα πγείαο, είηε ζαλ ζεξαπεία είηε ζαλ
πξφιεςε. Φάξκαθα, εκβφιηα, εγρεηξήζεηο, αληηζεπηηθά, θαζαξηζηηθά,
θξέκεο, ζπξέη, εληνκνθηφλα θιπ. «Βίλαη πνιιά ηα ιεθηά!» πνπ ιέεη θαη ν
ιαφο. Καη κάιηζηα ιφγσ ηεο ηξνκνθξάηεζεο είκαζηε δηαηεζεηκέλνη λα
μνδέςνπκε φιε καο ηελ πεξηνπζία γηα λα κελ πεζάλνπκε ή γηα λα
δήζνπκε ρσξίο αζζέλεηα. Βπηπιένλ είκαζηε επγλψκνλεο γηα ην
νπνηνδήπνηε απνηέιεζκα θαη ζησπνχκε γηα φιεο ηηο ζνβαξέο
παξελέξγεηεο πνπ έρνπλ ηέηνηνπ είδνπο «ζεξαπείεο» θαη «πνιηηηθέο
πγείαο».
Ώλ λνκίδεηε φηη φια απηά είλαη επηζηεκνληθή θαληαζία ή κφλν ζην
αξξσζηεκέλν κπαιφ κνπ ηφηε ζα πξέπεη λα αλαηξέμσ ζε παξαδείγκαηα
απφ ηελ πξφζθαηε ηζηνξία. Σέηνηα παξαδείγκαηα είλαη ην SARS, νη
δηάθνξεο «αζηαηηθέο γξίπεο», ε «γξίπε ησλ πνπιεξηθψλ», ε «γξίπε ησλ
ρνίξσλ», ην AIDS θαη πξφζθαηα ην HPV. Ώο δνχκε κεξηθά απφ απηά γηα
ηνπ ιφγνπ ην αιεζέο.
6.11 Σν παξάδεηγκα ηεο γξίπεο ησλ ρνίξσλ
Σν πην πξφζθαην θαη θξαπγαιέν παξάδεηγκα είλαη ε «γξίπε ησλ ρνίξσλ».
Βκθαλίζηεθε ζαλ επηδεκία πεξηνξηζκέλεο έθηαζεο θαη πνλεξά
αλαθεξχρζεθε σο παλδεκία. Γηαηί ιέσ πνλεξά; Γηαηί έλα κήλα πξηλ απφ
130
ηελ θήξπμε ηεο επηδεκίαο ησλ ρνίξσλ σο παλδεκίαο άιιαμαλ μαθληθά
θαη πεξίεξγα νη φξνη θαη νη πξνυπνζέζεηο ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ
Τγείαο ησλ Δλσκέλσλ Βζλψλ γηα λα ραξαθηεξηζηεί κηα επηδεκία σο
παλδεκία. Βλψ πξηλ γηα λα ραξαθηεξηζηεί κηα επηδεκία σο παλδεκία ζα
έπξεπε λα έρεη φρη κφλν κεγάιε θαη γξήγνξε εμάπισζε αιιά θαη κεγάιε
λνζεξφηεηα θαη ζλεζηκφηεηα, αθαίξεζαλ ηνπο δχν ηειεπηαίνπο φξνπο θαη
έηζη νπνηαδήπνηε πιένλ επνρηαθή γξίπε κε κεγάιε θαη ηαρεία εμάπισζε
κπνξεί εχθνια λα ραξαθηεξίδεηαη σο παλδεκία.
Γηαηί έγηλε απηή ε πνλεξή αιιαγή; Γηαηί αλ θάηη ραξαθηεξηζηεί σο
παλδεκία απφ ηελ Παγθφζκηα Οξγάλσζε Τγείαο πξψηνλ κπνξνχλ λα
θπθινθνξήζνπλ νη εηαηξείεο ηα εκβφιηα κε ηε δηαδηθαζία ηνπ
θαηεπείγνληνο δειαδή πξηλ νινθιεξσζεί ζε εξγαζηεξηαθό θαη θιηληθό
επίπεδν ε κειέηε γηα ηελ απνηειεζκαηηθόηεηα θαη ηελ ηνμηθόηεηα ηνπο. Καη
δεχηεξν θαη θπξηφηεξν ζε πεξίπησζε ζνβαξψλ παξελεξγεηψλ θαη
ζαλάηνπ απφ ηα εκβφιηα δελ ζα επζύλεηαη νύηε ε θαξκαθεπηηθή εηαηξεία
αιιά νύηε θαη ην θξάηνο. Έηζη γιπηψλνπλ ηηο κελχζεηο θαη ηα κεγάια
πξφζηηκα θαη νη εηαηξείεο αιιά θαη ην θξάηνο, θάηη πνπ αληηκεηψπηζαλ
ζην παξειζφλ θαη γη απηφ θαη έκαζαλ ην κάζεκα ηνπο!
Ώπηέο νη «παλδεκίεο» ηεο γξίπεο ησλ πνπιεξηθψλ θαη ησλ ρνίξσλ, φπσο
απνδείρζεθε εθ ησλ πζηέξσλ, δελ ήηαλ παξά ζπλήζεηο επνρηαθέο
επηδεκίεο. Σέηνηεο κε ζνβαξέο επνρηαθέο επηδεκίεο έρνπκε απφ
θαηαβνιήο θφζκνπ θαη ζε απηέο πεζαίλεη πάληα έλα κηθξφ πνζνζηφ ηνπ
πιεζπζκνχ. Ώπηφ ζπλήζσο απνηειείηαη απφ ππέξγεξα άηνκα ή άηνκα κε
θαξκαθεπηηθή θαηαζηνιή ηνπ αλνζνπνηεηηθνχ ή άηνκα πνπ ήδε
αζζελνχλ ζνβαξά απφ άιιεο παζήζεηο ηεο θαξδηάο πρ ή ησλ πλεπκφλσλ.
Ώπηά ηα άηνκα νύησο ή άιισο ζα πέζαηλαλ κε θάπνηα κηθξή αθνξκή θαη
επηβάξπλζε.
Βίλαη ην ίδην πνπ γίλεηαη ζηε Φχζε ζηα δψα. Έρεηο έλα θνπάδη
θπηνθάγσλ δψσλ. Πνηά ζπλήζσο ηξψλε ηα ζαξθνθάγα; Ώπηά πνπ είλαη
αδχλαηα, εμαζζελεκέλα θαη έηζη δελ κπνξνχλ λα επηβηψζνπλ. Ώπηφ
γίλεηαη θαη ζηνλ αλζξψπηλν πιεζπζκφ κε άιιν ηξφπν.
131
6.12 AIDS: πσο δεκηνπξγήζεθε κηα αλύπαξθηε παλδεκία
Ώπφ θεη θαη πέξα κε ην AIDS ηη ζπκβαίλεη; Πξφθεηηαη γηα κηα ηξαγηθή
ηζηνξία καδηθήο ηερλεηήο πιάλεο. Τπάξρνπλ πάξα πνιιέο κειέηεο γη
απηά πνπ ζα πσ αιιά απηφ πνπ κεηξάεη δελ είλαη νη κειέηεο γηαηί
ππάξρνπλ ρηιηάδεο άιιεο κε αληίζεηα ζπκπεξάζκαηα. Ώπηφ πνπ κεηξάεη
είλαη ε παξαηήξεζε θαη ην πείξακα κε βάζε ηνπο ΢πκπαληηθνχο Νφκνπο
θαη ηελ Οιηζηηθή ΢θέςε.
Δ πξψηε κνπ εκπεηξία κε ην ζέκα απηφ ήηαλ πξηλ απφ 25 ρξφληα φηαλ
κνπ ήξζε έλαο ακθίθπινο αζζελήο κε AIDS. Ήηαλ αζζελήο γηα 5 ρξφληα
θαη φρη απιψο θνξέαο θαη παξφια απηά είρε ειεχζεξεο ζρέζεηο κε ηελ
θνπειηά ηνπ ρσξίο πξνθύιαμε θαη ελ γλψζεη ηνπο φια απηά ηα πέληε
ρξφληα. Παξφια απηά ε θνπειηά ηνπ δελ ήηαλ νχηε θαλ θνξέαο κε βάζε
ην αληίζηνηρν ηεζη. Μάιηζηα ξψηεζα ηε ζχληξνθν ηνπ γηαηί δελ έπαηξλε
πξνθπιάμεηο θαη απηή, φληαο γλήζηα ζπθσηηθή θαη αληηζπκβαηηθή κνπ
απάληεζε: «Βγψ δελ πηζηεχσ φηη ζα θνιιήζσ!».
Ώπηφ κνπ ρηχπεζε θακπαλάθη θαη κνπ επηβεβαίσζε φζα είρα κάζεη ζηελ
Οκνηνπαζεηηθή γηα ηνλ πξαγκαηηθφ ξφιν ησλ κηθξννξγαληζκψλ σο
απνδνκεηψλ θαη φρη σο αηηηψλ ησλ λφζσλ θαη ηεο Ώζζέλεηαο. ΋ηη αλ δελ
έρεηο ηελ πξνδηάζεζε λα «θνιιήζεηο» κηα λφζν δελ ζα ηελ «θνιιήζεηο».
Βπηπιένλ φηη δελ θνιιάλε νη ινηκψδεηο λφζνη αιιά απιά αλαπηχζζνληαη
ιφγσ θαη εμσηεξηθψλ ζπλζεθψλ ζε εθείλνπο ηνπο νξγαληζκνύο πνπ έρνπλ
ήδε ην εύθνξν έδαθνο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπο. Πέξαλ ηνχηνπ ηα
ζπκπηψκαηα ησλ «ινηκσδψλ» λφζσλ δελ πξνθαινχληαη απφ ηνπο
κηθξννξγαληζκνχο αιιά απφ ηελ πξνζπάζεηα ηνπ νξγαληζκνχ λα
απνηνμηλσζεί θαη λα θαζαξίζεη.
Ώιιά φια απηά πνπ αλέθεξα είλαη θνηλή εκπεηξία ηνπ θάζε ζθεπηφκελνπ
αλζξψπνπ θαη δελ ρξεηάδεηαη θακία επηζηεκνληθή απφδεημε αθνχ φινη
εξρφκαζηε ζε επαθή κε θξπνινγεκέλνπο ζπγγελείο, θίινπο θαη
ζπλεξγάηεο θαη δελ λνζνχκε απαξαίηεηα.
132
Οπζηαζηηθά φηαλ πξνηάζεθε ν φξνο ΢χλδξνκν Βπίθηεηεο Ώλνζνινγηθήο
Ώλεπάξθεηαο, πηάζαλε 35 κε 40 δηαθνξεηηθέο κεηαμχ ηνπο θαηαζηάζεηο
φπσο
αζπλήζεηο
κπθεηηάζεηο,
πλεπκνλίεο
απφ
ζπάληνπο
κηθξννξγαληζκνχο, ζάξθσκα Καπφδη πνπ δελ είλαη παξά θαξθίλνο, θαη
άιια θαη είπαλ: «Ση θνηλφ έρνπλ φια απηά; Σν πεζκέλν Ώλνζνινγηθφ
΢χζηεκα».
Μέρξηο εδψ φια θαιά! ΢σζηά, πνιχ ζσζηά ζθεθηήθαλε. Ώιιά ην ιάζνο
μεθίλεζε απφ ηε ζηηγκή πνπ απέδσζαλ ηελ πηψζε ηνπ Ώλνζνινγηθνχ
΢πζηήκαηνο ζε όιεο απηέο ηηο δηαθνξεηηθέο λόζνπο ζηε δξάζε ελφο
κηθξννξγαληζκνχ πνπ νλφκαζαλ HIV (Human Immunodeficiency Virus),
δειαδή ηφο πνπ πξνθαιεί αλνζναλεπάξθεηα ζηνλ Ώλζξσπν.
Ώιιά ην ηεζη ην νπνίν αληρλεχεη ηνλ ηφ απηφ θαη ζε βγάδεη ζεηηθφ, δελ
αληρλεχεη άκεζα ηνλ ηφ απηφ αιιά θάπνηα από ηα απνηειέζκαηα ηνπ.
Πξφθεηηαη γηα έλαλ ξεηξντφ θαη αο κελ μερλάκε φηη έλα πνζνζηφ 5 έσο
15%, αλ ζπκάκαη θαιά, ηνπ αλζξψπηλνπ γνληδηψκαηνο, ηνπ DNA καο,
απνηειείηαη απφ ξεηξντνχο νη νπνίνη είλαη ρξήζηκνη ζηελ εμέιημε ηεο
θιεξνλνκηθφηεηαο καο ζαλ είδνο, κε κεηαθνξά γελεηηθνχ πιηθνχ.
Ώλαθάιπςε ινηπφλ θάπνηνο επηζηήκνλαο απηφ ην ηεζη ην νπνίν έκκεζα
αληρλεχεη ηελ χπαξμε ηνπ ηνχ απηνχ θαη κάιηζηα ην νπνίν δελ είλαη
θαζόινπ εηδηθό γηα ηνλ ηό! Ώπηφ ζεκαίλεη κε απιά ιφγηα φηη βγαίλεη
αξθεηά ζπρλά ςεπδώο ζεηηθό, δειαδή καο δείρλεη φηη έρνπκε ππεξβνιηθή
αλάπηπμε ηνπ ηνχ ρσξίο λα έρνπκε! Ώπηφ ζπκβαίλεη ζε πνιιέο
θαηαζηάζεηο πνπ πξνθαινχλ ηαιαηπσξία ηνπ αλνζνινγηθνχ ζπζηήκαηνο
φπσο εινλνζία, θπκαηίσζε, έληνλε αζηηία, θιπ. Πέξαλ ηνχηνπ ςεπδψο
ζεηηθφ εκθαλίδεηαη πην ζπρλά ζε άηνκα ηεο καχξεο θπιήο θαη ζε
εγθχνπο.
133
Μήπσο ήδε ζαο ιχλεηαη ε απνξία γηαηί ην AIDS θαίλεηαη λα ζεξίδεη ζηηο
ππναλάπηπθηεο ρψξεο ηεο Ώθξηθήο; Ώθξηβψο γηαηί φιεο απηέο νη
ζπλζήθεο πνπ αλέθεξα πνπ πξνθαινχλ ςεπδψο ζεηηθφ ηεζη γηα AIDS
ππάξρνπλ ζηηο ρψξεο απηέο! ΢‟ απηέο ηηο ρψξεο θαηνηθνχλ καχξνη, ε
εινλνζία θαη ε θπκαηίσζε ζεξίδνπλ θαη ν πιεζπζκφο ππνθέξεη πνιχ
ζπρλά απφ αζηηία. Τπάξρνπλ δειαδή φιεο νη ζπλζήθεο γηα λα βγεη ζε
κεγάιν βαζκφ θαη καδηθά ςεπδψο ζεηηθφ ην ηεζη.
Βπηπιένλ επεηδή ην AIDS θεξχρζεθε απφ ηνλ Παγθφζκην Οξγαληζκφ
Τγείαο σο παλδεκία θαη επεηδή ηα θξάηε απηά έρνπλ ππνηππψδε
ζπζηήκαηα πγείαο, αξθνχζε θαη αξθεί έλα ηεζη ζεηηθφ γηα λα
ραξαθηεξηζηείο σο θνξέαο θαη θάπνηνη ππξεηνί θαη ινηκψμεηο
πεξηζηαζηαθέο γηα λα ζεσξεζείο σο αζζελήο κε AIDS.
Σν επφκελν βηαζηηθφ βήκα ήηαλ θαη είλαη ε ζεξαπεία κε αληηξεηξντθά
θάξκαθα ηα νπνία ζπρλά δίλνληαλ δσξεάλ απφ ηηο ειεήκνλεο
θαξκαθεπηηθέο εηαηξείεο ζε ζπλεξγαζία κε ηα αλχπαξθηα θξάηε ψζηε λα
γίλνπλ θαη νη κειέηεο-πεηξάκαηα ζηνπο θαεκέλνπο καχξνπο
«πεηξακαηφδσα» ηεο Ώθξηθήο. Έλαο απφ ηνπο ιφγνπο ήηαλ ηα
ζπκπεξάζκαηα απηά λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαη γηα ηελ έγθξηζε θαη καδηθή
εθαξκνγή ησλ αληηξεηξντθψλ θαξκάθσλ θαη ζηα «αλεπηπγκέλα» δπηηθά
θξάηε.
6.13 Ο κεραληζκόο ηεο δεκηνπξγίαο ελόο επηζηεκνληθνύ ή άιινπ
θαζεζηώηνο
Ώπφ θεη θαη πέξα θάηη πνπ πηνζεηήζεθε απφ ηνλ δπηηθφ «επηζηεκνληθφ
θφζκν» θαη απφ ηα «πξνεγκέλα» ζπζηήκαηα πγείαο, εληάρζεθε ζηηο
πξνεθινγηθέο ππνζρέζεηο ησλ πνιηηηθψλ θαη έγηλε θαξακέια ησλ κέζσλ
καδηθήο ελεκέξσζεο. Μεηά απφ κεξηθά ρξφληα εθαξκνγήο απνηειεί
πιένλ θαζεζηώο θαη νπνηαδήπνηε ακθηζβήηεζε ηνπ ζεσξείηαη αλνεζία,
παξάδνμν ή θαη παξάλνκν.
134
Βίλαη ε ίδηα πνξεία θαζηέξσζεο πνπ αθνινχζεζαλ ηα εκβφιηα, ε
ρεκεηνζεξαπεία θαη ε αθηηλνβνιία γηα ηνλ θαξθίλν. Πνηφο κπνξεί λα ηα
ακθηζβεηήζεη ζήκεξα ρσξίο λα θηλδπλεχζεη λα γίλεη «γξαθηθφο»,
«επηθίλδπλνο γηα ηε δεκφζηα πγεία», «ηξειφο» ή «ηζαξιαηάλνο» θη αο
είλαη ζνβαξφο γηαηξφο κε πνιχρξνλε εκπεηξία; Πξφθεηηαη γηα πξαθηηθέο
πνπ θαζηεξψζεθαλ πνιχ γξήγνξα θαη εθαξκφδνληαη καδηθά θαη έγηλαλ
πιένλ ζεζκφο ηαηξηθφο θαη θνηλσληθφο. Πέξαλ ηνχηνπ έγηλαλ θαη
εκπνξηθφο ζεζκφο. Βμππεξεηνχλ ηεξάζηηα νηθνλνκηθά, επαγγεικαηηθά
θαη θνηλσληθά ζπκθέξνληα. «Βίλαη πνιιά ηα ιεθηά!» θαηά ηε ιατθή
ξήζε.
Έλα αθφκε κεγάιν πξφβιεκα είλαη φηη απφ ηε ζηηγκή πνπ εθαξκφδνληαη
καδηθά θαη ζαλ ξνπηίλα πιένλ ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο παηδηψλ(εκβφιηα),
θαξθηλνπαζψλ(ρεκεηνζεξαπεία θαη αθηηλνβνιία) θαη αζζελψλ απφ
ππνηηζέκελν AIDS(αληηξεηξνηθά) δελ κπνξεί πξαθηηθά λα γίλεη θακία
ζπγθξηηηθή κειέηε φζν αθνξά ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπο ζε ζρέζε κε
κε ζεξαπεία. Αειαδή δελ κπνξνχκε πιένλ λα μέξνπκε αλ έρνπλ θάπνην
απνηέιεζκα ή αλ ζθνηψλνπλ πνιχ πεξηζζφηεξν παξά ζεξαπεχνπλ.
Πνχ ζα βξεηο αξθεηνχο αζζελείο πνπ έρνπλ θαξθίλν θαη δελ ζα πάξνπλ
ρεκεηνζεξαπεία γηα λα ηνπο ζπγθξίλεηο κε κηα άιιε νκάδα θαξθηλνπαζψλ
πνπ θάλνπλ ρεκεηνζεξαπεία; Πνχ ζα βξεηο αξθεηά κε εκβνιηαζκέλα
παηδηά γηα λα ηα ζπγθξίλεηο κε ηα εκβνιηαζκέλα; Πνχ ζα βξεηο αξθεηνχο
αζζελείο κε AIDS ρσξίο λα παίξλνπλ αληηξεηξνηθά γηα λα ηνπο
ζπγθξίλεηο κε αζζελείο πνπ παίξλνπλ;
Βπηπιένλ είλαη ηφζν έληνλνο ν θφβνο φηη φιεο απηέο νη λφζνη νδεγνχλ ζε
ζίγνπξν ζάλαην ψζηε θαλείο δελ δηαθηλδπλεχεη λα πάξεη γηα ηνλ εαπηφ
ηνπ ηελ απφθαζε λα αξλεζεί ηελ «επίζεκε» θαη «ελδεδεηγκέλε»
ζεξαπεία. Γη απηφ θαη πνιχ ιίγνη απνθαζίδνπλ λα «δηαθηλδπλεχζνπλ» κηα
ελαιιαθηηθή νιηζηηθή ζεξαπεία κε Οκνηνπαζεηηθή, ΐεινληζκφ ή
νηηδήπνηε άιιν. Ώλ ζα ην ηνικήζνπλ ζα θάλνπλ ζπλήζσο θαη ην έλα θαη
ην άιιν θαη έηζη δελ κπνξνχλ λα βγνπλ θαζαξά ζπκπεξάζκαηα.
135
Έρνπκε παγηδεπηεί ζαλ άηνκα θαη ζαλ θνηλσλία ζε έλα θαχιν θχθιν απφ
ηνλ νπνίν είλαη δχζθνιν λα βγνχκε αθφκα θαη αλ αλαγλσξίζνπκε ην
ιάζνο καο γηαηί απιά ην ιάζνο έγηλε θαζεζηψο. ΋πσο πρ ζήκεξα πνπ
φινη αλαγλσξίδνπκε ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη ηηο ζνβαξέο
νηθνινγηθέο επηδξάζεηο ηνπ κνληέινπ ηεο βηνκεραληθήο αλάπηπμεο αιιά
θαλέλα θξάηνο δελ θαίλεηαη δηαηεζεηκέλν λα θάλεη ξηδηθέο αιιαγέο ζηε
βηνκεραληθή παξαγσγή. Σν ίδην βιέπνπκε θαη ζην ζέκα ηεο ρεκηθήο
γεσξγίαο ή ηεο ρεκηθήο θηελνηξνθίαο ή ηεο ρξήζεο νξπθηψλ θαπζίκσλ.
΋πσο δελ ήηαλ ηπραία ε θαηλνκεληθή επηδεκηθή ηάζε ηνπ AIDS ζηηο
ππναλάπηπθηεο ρψξεο ηεο Ώθξηθήο έηζη δελ ήηαλ ηπραία θαη ε
«πξαγκαηηθή» ηνπ ζξαχζε ζηνπο νκνθπιφθηινπο ηνπ αλεπηπγκέλνπ
θφζκνπ θαη εηδηθά ζηελ Ώκεξηθή αξρηθά ηνπιάρηζηνλ. Έλα ζεκαληηθφ
πνζνζηφ ησλ νκνθπιφθηισλ ηελ επνρή πνπ πξσηνεκθαλίζηεθε ην ζέκα
ζηελ Ώκεξηθή δνχζε ζε ζπλζήθεο έληνλεο ζεμνπαιηθήο ειεπζεξηφηεηαο:
ζπρλέο πεξηζηαζηαθέο ζεμνπαιηθέο ζρέζεηο κε ζεηξά ζπληξφθσλ, μελχρηη,
πνηφ, ηζηγάξν, θαηαρξήζεηο θαη ζπρλά ρξήζε λαξθσηηθψλ. Βπηπιένλ
ιφγσ θφβνπ ησλ αθξνδηζίσλ λνζεκάησλ ζπρλφηαηε ρξήζε αληηβηνηηθψλ.
΋ια απηά φκσο ζαθψο θαη ξίρλνπλ ην αλνζνινγηθφ ζχζηεκα θαη γη απηφ
θαη εκθάληδαλ εχθνια φια απηά ηα 40 δηαθνξεηηθά ζχλδξνκα ηα νπνία
ζπληζηνχλ θιηληθά ην AIDS. Ώλ πξνζζέζεηο θαη έλα ςεπδψο ζεηηθφ ηεζη
ή έλα αιεζψο ζεηηθφ ηεζη γηα ηελ παξνπζία ηνπ ξεηξνηνχ ηφηε
παξνπζηάδεζαη θαη‟ επζείαλ θνξέαο ή αζζελήο θαη ακέζσο παίξλεηο
θάξκαθα ιφγσ θφβνπ δηθνχ ζνπ θαη ζεζκνχ ηνπ ζπζηήκαηνο. Καη ηφηε
γίλεζαη κηα «πεξίπησζε», έλα «πεξηζηαηηθφ» πνπ εκπινπηίδεη ηηο ρηιηάδεο
επηζηεκνληθέο αλαθνηλψζεηο πνπ επηβεβαηψλνπλ παλεγπξηθά ηε
βαζηκφηεηα ελφο ιαλζαζκέλνπ επηζηεκνληθνχ ηζρπξηζκνχ θαη ηελ
«απνηειεζκαηηθφηεηα» κηαο ιαλζαζκέλεο θαη ζπρλά ζαλαηεθφξαο
ζεξαπεπηηθήο πξαθηηθήο.
Κάπσο έηζη δελ έρνπλ ιεηηνπξγήζεη δηαρξνληθά θαη φιεο νη επηζηεκνληθέο
θαη θνηλσληθέο πιάλεο πνπ ηαιαηπψξεζαλ ηηο αλζξψπηλεο θνηλσλίεο
παξειζφλησλ εηψλ; Ή κήπσο μερλάηε φηη απηά πνπ θάπνηε εζεσξνχλην
136
αλαληίξξεηα σο ε επηζηεκνληθή αιήζεηα, ε ζξεζθεπηηθή αιήζεηα, ε
θνηλσληθή αιήζεηα ή ε εζηθή αιήζεηα θαη γεληθψο ε «επίζεκε θαη
«γεληθψο παξαδεδεγκέλε άπνςε» αληηκεησπίδνληαη ζήκεξα ζαλ παιηέο ή
αξραίεο ή πξσηφγνλεο απφςεηο, πξνιήςεηο θαη γεληθά πιάλεο.
Ώιιά βέβαηα πξφθεηηαη πάληα γηα «πεξαζκέλεο πιάλεο». Μήπσο δελ ζα
είλαη αχξην θαη νη ζεκεξηλέο αλαληίξξεηεο αιήζεηεο πιάλεο ηνπ
παξειζφληνο, πεξαζκέλεο πιάλεο; Αελ λνκίδσ φηη ζα βξίζθνκαη ζε πιάλε
αλ ην ζεσξήζσ ζρεδφλ ζίγνπξν. Γηαηί φπσο ιέεη ην ξεηφ ηνπ Βξκή ηνπ
Σξηζκέγηζηνπ «ν Θεφο ζνθφο, ν Άλζξσπνο αλφεηνο!».
Βπνκέλσο ην AIDS δελ είλαη παξά κία αλχπαξθηε λφζνο, έλα αλύπαξθην
ζχλδξνκν. Ώπνηειείηαη απφ θακηά ζαξαληαξηά δηαθνξεηηθέο ππαξθηέο
λφζνπο νη νπνίεο ραξαθηεξίδνληαη απφ πηψζε ηνπ αλνζνινγηθνχ
ζπζηήκαηνο. Ο ξεηξντφο HIV είλαη κελ ππαξθηφο αιιά δελ είλαη
παζνγφλνο θαη δελ πξνθαιεί φιεο απηέο ηηο παζήζεηο θαη πξνθαλψο νχηε
ην AIDS. Πέξαλ ηνχηνπ ηo ηεζη γηα ηελ αλίρλεπζε ηνπ ξεηξντνχ είλαη
πνιχ ζπρλά ςεπδψο ζεηηθφ. Βπηπιένλ ηα θάξκαθα πνπ δίλνληαη γηα ην
AIDS φρη κφλν δελ είλαη ζεξαπεπηηθά αιιά ζπρλά ζθνηψλνπλ ηνλ ίδην
ηνλ αζζελή.
Οη κηζέο αιήζεηεο πάληα ζηήξηδαλ ηα ςέκαηα θαη ηηο πιάλεο! Δ έιιεηςε
ζεβαζκνχ ζηνπο ΢πκπαληηθνχο Νφκνπο θαη ε απνπζία νιηζηηθήο ζθέςεο
πάληα ζηήξηδε φιεο ηηο επηζηεκνληθέο θαη θνηλσληθέο πιάλεο.
6.14 HPV: Άιιε κία αλύπαξθηε λόζνο!
Καηά ηνλ ίδην ηξφπν πνπ ην AIDS είλαη κηα αλχπαξθηε θαη
θαηαζθεπαζκέλε λφζνο, θαηά ηνλ ίδην ηξφπν θαη ην HPV είλαη κηα
αλχπαξθηε θαη θαηαζθεπαζκέλε λφζνο. Σν HPV είλαη έλαο ηφο ηεο
νηθνγέλεηαο ησλ παπηιινκάησλ, γη απηφ θαη νλνκάδεηαη Human
Papilloma Virus. Βίλαη ζε παξφκνηα νηθνγέλεηα κε ηνλ ηφ ησλ
θνλδπισκάησλ αιιά δελ πξέπεη λα ζπγρέεηαη κε απηά.
137
Γηαηί δελ πξέπεη λα ζπγρέεηαη κε ηα θνλδπιψκαηα θαη γηαηί δελ πξέπεη λα
ζεσξείηαη λφζνο φπσο νη θνιπίηηδεο, είηε κηθξνβηαθέο, είηε κπθεηηαζηθέο;
Γηαηί ηα θνλδπιψκαηα θαη νη θνιπίηηδεο έρνπλ θιηληθά ζπκπηώκαηα!
Έρνπκε δειαδή απμεκέλα θνιπηθά πγξά πνπ ζπλήζσο κπξίδνπλ θαη
άζρεκα, θαγνχξα, ηζνχμηκν, πφλν, πφλν ζηε ζεμνπαιηθή επαθή θιπ.
Έρνπκε δειαδή κηα δηαδξνκή λόζνπ κε έλαξμε ζπκπησκάησλ, θνξύθσζε
θαη ππνρώξεζε.
΢ηελ πεξίπησζε φκσο ηεο ππνηηζέκελεο ινίκσμεο κε HPV δελ έρνπκε λα
θάλνπκε κε λφζν γηαηί δελ έρνπκε θαλέλα ζύκπησκα ζηε γπλαίθα όζν
θαηξό θαη αλ ππνηίζεηαη όηη έρεη ηε ινίκσμε. Έρνπκε απιψο θάπνηα
επξήκαηα, δειαδή θάπνηεο κηθξέο αιινηψζεηο ζην βιελλνγφλν ηνπ
ηξαρήινπ ηεο κήηξαο, αιινηψζεηο φκσο πνπ δελ εμειίζζνληαη ζε θάπνηα
επηπινθή ή ζε θάπνην ηδηαίηεξν πξφβιεκα. Βπηβεβαηψλνπλ απιψο ηελ
χπαξμε θαη ιαζξνβίσζε ηνπ ηνχ αιιά φρη ηελ αλεμέιεγθηε αλάπηπμε ηνπ
εηο βάξνο ηνπ νξγαληζκνχ θαη γη απηφ ην ιφγν θαη δελ έρνπκε
ζπκπηψκαηα!
Παξφια απηά ε θαηάζηαζε απηή ηεο απιήο παξνπζίαο ηνπ ηνύ
ραξαθηεξίζηεθε ιαλζαζκέλα πξψηνλ σο λόζνο, δεχηεξνλ σο
ζεμνπαιηθώο κεηαδηδόκελε λόζνο θαη ηξίηνλ σο αηηία ηνπ θαξθίλνπ ηνπ
ηξαρήινπ ηεο κήηξαο. Ήξζαλ ζηε ζπλέρεηα νη ρηιηάδεο «επηζηεκνληθέο»
έξεπλεο πνπ ζηεξίρηεθαλ ζηε κεραληζηηθή πιηζηηθή ζθέςε θαη
«επηβεβαίσζαλ» ηνπ ιφγνπ ην αιεζέο θαη πιένλ έρνπκε θαη πάιη λα
θάλνπκε κε έλα επηζηεκνληθφ θαη θνηλσληθφ θαζεζηψο!
΋ζνλ αθνξά ην αλ έλα κηθξφβην πξνθαιεί κία λφζν ήδε ην έρνπκε
ζπδεηήζεη θαη δελ ρξεηάδεηαη λα επεθηαζψ. Γηαηί ήδε μεθαζαξίζακε φηη
πάληα νη κηθξννξγαληζκνί, είηε πξφθεηηαη γηα κηθξφβηα, είηε γηα κχθεηεο,
είηε γηα ηνχο δελ είλαη ε αηηία ησλ ινηκσδψλ λφζσλ αιιά ζπλεξγάηεο ηνπ
νξγαληζκνχ ζηελ απνδφκεζε ηνμηλσκέλσλ ηζηψλ. Βίλαη ε πηψζε ηεο
άκπλαο ηνπ νξγαληζκνχ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ηνπηθή πξνδηάζεζε θαη
ηνμίλσζε ησλ ηζηψλ πνπ επηηξέπεη ηελ ππεξβνιηθή αλάπηπμε ησλ
138
κηθξννξγαληζκψλ θαη ηε «ινίκσμε» νπφηε έρνπκε θαη ζπκπηψκαηα. Δ δε
ινίκσμε είλαη νπζηαζηηθά κηα δηαδηθαζία θάζαξζεο ηνπ νξγαληζκνχ
κέζσ ηεο δηαδηθαζίαο ηεο θιεγκνλήο.
΢ηελ πεξίπησζε φκσο ηεο ππνηηζέκελεο ινίκσμεο κε ηνλ ηφ HPV δελ
έρνπκε ππεξβνιηθή αλάπηπμε θαη γη απηφ θαη δελ έρνπκε θιηληθά
ζπκπηψκαηα. Έρνπκε απιψο ηελ αλίρλεπζε ηεο παξνπζίαο ηνπ θαη ηε
ιαζξνβίσζε ηνπ. Γη απηφ θαη ν νξγαληζκφο δελ ην αλαγλσξίδεη απηφ σο
πξφβιεκα θαη γη απηφ θαη δελ θηλεηνπνηεί ηνλ απηνζεξαπεπηηθφ
κεραληζκφ ηεο θιεγκνλήο. Υσξίο αλαγλψξηζε θαη θιεγκνλή είλαη
θπζηθφ λα κελ ππάξρνπλ θαη ζπκπηψκαηα! Πφζν απιά είλαη ηα πξάγκαηα
θαη πφζν πνιχπινθα ηα θάλνπκε δπζηπρψο!
Πέξαλ ηνχηνπ, ηα ηεζη γηα ηελ αλίρλεπζε ηεο παξνπζίαο ηνπ
ζπγθεθξηκέλνπ ηνχ επεηδή δελ είλαη αξηζκεηηθά αιιά ζηεξίδνληαη ζηελ
ππνθεηκεληθή παξαηήξεζε θάπνησλ επξεκάησλ, είλαη ζπρλά ςεπδψο
ζεηηθά φζνλ αθνξά ηελ ππεξβνιηθή αλάπηπμε ή αθφκε θαη ηελ απιή
παξνπζία ηνπ ηνχ απηνχ.
6.15 HPV: ν κύζνο ηεο ζεμνπαιηθήο κεηάδνζεο θαη νη επηπηώζεηο ζηε
ζεμνπαιηθή δσή ηεο γπλαίθαο
΋ζνλ δε αθνξά ην αλ είλαη ζεμνπαιηθψο κεηαδηδφκελν έρσ δεη ζεηηθφ
ηεζη γηα ηνλ ηφ απηφ ζε γπλαίθα πνπ δελ είρε ζεμνπαιηθέο πξάμεηο. Πέξαλ
ηνχηνπ έρνπκε ήδε μεθαζαξίζεη φηη θαλέλαο κηθξννξγαληζκφο δελ
«κεηαδίδεηαη». ΋ινη νη κηθξννξγαληζκνί απαληνχλ ειεχζεξα ζηε Φχζε
αλά πάζα ζηηγκή θαη κεηαθέξνληαη κε ηνλ αέξα, ην λεξφ, ην θαγεηφ θαη
ηελ επαθή.
΢ε θάπνηεο πεξηνρέο ιφγσ επλντθψλ ζπλζεθψλ επδνθηκνχλ, φπσο
ζπκβαίλεη θαη κε ηα θπηά θαη κε ηα δψα, θάπνηνη κηθξννξγαληζκνί
πεξηζζφηεξν απφ ηνπο άιινπο. Καηά ηνλ ίδην ηξφπν αλάινγα κε ηελ
θαηάζηαζε ηνμίλσζεο ηνπ θάζε αηφκνπ επλνείηαη θαη ε αλάπηπμε
139
ζπγθεθξηκέλσλ κηθξννξγαληζκψλ. Βπνκέλσο θαη λα έξζεη θαλείο ζε
επαθή κε ην κηθξννξγαληζκφ δελ ζεκαίλεη φηη ζα αλαπηχμεη θιεγκνλή
ιφγσ ππεξβνιηθήο αλάπηπμεο ηνπ κηθξννξγαληζκνχ ιφγσ αλάγθεο
απνδφκεζεο ησλ ηνμηλψλ.
Δ κεγάιε δεκηά πνπ γίλεηαη κε απηή ηελ ππνηηζέκελε ινίκσμε θαη ηελ
ππνηηζέκελε ζεμνπαιηθψο κεηαδηδφκελε ινίκσμε, είλαη φηη αληρλεχεηαη
ζε γπλαίθεο λεαξέο, δειαδή ζε γπλαίθεο ειηθίαο 20 κε 35 ρξφλσλ.
Αειαδή ζε κηα ειηθία πνπ ε γπλαίθα είλαη έληνλα ελεξγεηηθή
ζεμνπαιηθά. Καη ηφηε αξρίδνπλ ηα δξάκαηα γηαηί πξψηνλ
ηξνκνθξαηνχληαη νη γπλαίθεο απηέο φηη «θνιιήζαλε». Άξα είλαη έλνρεο
γηα απξφζεθηεο ή πνιιέο ζεμνπαιηθέο πξάμεηο. Ώλ κάιηζηα έρνπλ κφληκν
ζχληξνθν θαη απηφο βξεζεί αξλεηηθφο ζην ηεζη γηα ηνλ ηφ απηφ(πξάγκα
πνπ απφ ηε θχζε ηνπ ηεζη ζπκβαίλεη ζπρλά) ηφηε είλαη θαη έλνρεο
απηζηίαο θαη ν δεζκφο ηνπο δνθηκάδεηαη έληνλα.
Ώπφ θεη θαη πέξα, κεηά ηε ιαλζαζκέλε δηάγλσζε αλχπαξθηεο λφζνπ,
απηή ε γπλαίθα έρεη λα αληηκεησπίζεη δχν κεγάια άγρε. Σν πξψην είλαη
φηη κπνξεί λα μαλαθνιιήζεη απφ άιινλ ή λα θνιιήζεη ηνλ αξλεηηθφ ζηνλ
ηφ ζχληξνθν ηεο ή αλ δελ έρεη ζχληξνθν λα θνιιήζεη ηνλ επφκελν
ζχληξνθν ηεο. Δ δσή ηεο γπλαίθαο απηήο ζε θάζε πεξίπησζε γίλεηαη
δξάκα! Κάζε βδνκάδα έρσ αξθεηέο θαηλνχξηεο λέεο γπλαίθεο πνπ
έξρνληαη ηξνκνθξαηεκέλεο απφ ηνπο γπλαηθνιφγνπο κε απηφ ην
πξφβιεκα αλαδεηψληαο ιχζε ζηελ Οκνηνπαζεηηθή.
6.16 HPV: ν κύζνο ηεο πξόθιεζεο θαξθίλνπ ηνπ ηξαρήινπ ηεο
κήηξαο
Σν δεχηεξν θαη κεγαιχηεξν άγρνο είλαη φηη νη γπλαίθεο απηέο
ηξνκνθξαηνχληαη φηη είλαη ππνςήθηεο γηα θαξθίλν ηνπ ηξαρήινπ ηεο
κήηξαο. Ώπηφ είλαη κεγάιε πιάλε. Πνχ ην ζηεξίδσ απηφ θαη γηαηί
αληηθξνχσ ηηο ρηιηάδεο έξεπλεο πνπ έρνπλ γίλεη απφ πιεπξάο
Ώιινπαζεηηθήο Εαηξηθήο πνπ ππνζηεξίδνπλ ηε ζρέζε ηνπ ηνχ απηνχ κε
ηνλ θαξθίλν ηνπ ηξαρήινπ ηεο κήηξαο;
140
Έρσ ήδε πεη φηη ππάξρεη ε πιάλε ζηελ Βπηζηήκε θαη εηδηθά ζηελ Εαηξηθή
ηεο θαθήο ρξήζεο ηεο επηζηεκνληθήο έξεπλαο. Με ηηο θιηληθέο κειέηεο
θαη κε ηε ΢ηαηηζηηθή κπνξείο λα πεηο ςέκαηα κε επηζηεκνληθφ ηξφπν. Να
πσ πσο γίλεηαη απηφ κε έλα απιφ παξάδεηγκα γηα λα δείμσ πνπ είλαη ην
πξφβιεκα ζηελ έξεπλα. Σν πξφβιεκα είλαη φηη παίξλνπλε 100 πρ
γπλαίθεο πνπ εκθάληζαλ θαξθίλν ηνπ ηξαρήινπ ηεο κήηξαο θαη εμεηάδνπλ
ην ηζηνξηθφ ηνπο θαη ιέλε φηη ζηηο 30 πρ απφ απηέο βξήθακε ηζηνξηθφ
ζεηηθνχ ηεζη γηα ηφ HPV. Άξα, ιέλε, ν ηφο απηφο πξνθαιεί ηνλ θαξθίλν
ηνπ ηξαρήινπ ηεο κήηξαο. Μάιηζηα αλαιχνπλ θαη ηνπο ηχπνπο ηνπ ηνχ
απηνχ θαη ιέλε φηη ζηηο 25 απφ ηηο 30 πρ πεξηπηψζεηο είρακε λα θάλνπκε
κε απηφ ηνλ ηχπν ηνπ ηνχ, άξα απηφο ν ηχπνο είλαη πην θαξθηλνγφλνο ζε
ζρέζε κε ηνλ άιιν ηχπν πνπ ηνλ βξήθακε ζε ρακειφηεξε ζπρλφηεηα ζην
ηζηνξηθφ ηέηνησλ γπλαηθψλ.
Ώιιά είλαη ζρεδφλ ζίγνπξν φηη κηα γπλαίθα πνπ έθηαζε ζην ζεκείν λα
αλαπηχμεη θαξθίλν ηνπ ηξαρήινπ ηεο κήηξαο ήδε γηα ρξφληα έρεη πεζκέλε
άκπλα θαη γη απηφ θαη έρεη αλαπηχμεη θαη δηάθνξεο άιιεο παζήζεηο είηε
ζηε γελλεηηθή πεξηνρή είηε θαη αιινχ. Γηαηί δελ ζεσξνύκε θαη ηηο άιιεο
πξνεγεζείζεο παζήζεηο ζαλ αηηίεο ηνπ θαξθίλνπ ή ζαλ πξνθαξθηληθό
ζηάδην; Γηαηί δελ ζεσξνύκε ηηο κηθξνβηαθέο ή κπθεηηαζηθέο θνιπίηηδεο πνπ
ζίγνπξα θάπνηα ζηηγκή είρε απηή ε γπλαίθα ζαλ αηηία ηνπ θαξθίλνπ;
Γηαηί ηέηνηα πξνηίκεζε ζηνλ ηφ απηφ; Γηαηί θαη ζην AIDS θαη ζηηο
παλδεκίεο ν έλνρνο είλαη πάληα ηφο; Μα γηα ηνλ απινχζηαην πνλεξφ ιφγν
φηη νη ηνί είλαη ιηγόηεξν κειεηεκέλνη από ηα κηθξόβηα, πην δύζθνιν λα
κειεηεζνύλ, πην δύζθνιν λα αληρλεπηνύλ κε άκεζε εμέηαζε θαη γη απηό θαη
πην εύθνιν λα ελνρνπνηεζνύλ! ΋ζν πην ζνιά είλαη ηα λεξά, ηφζν πην
εχθνια κπνξείο λα πεξάζεηο κηα πιάλε!
Οπδέπνηε φκσο κέρξη ζήκεξα, αλ εμαηξέζνπκε απηή ηελ ηειεπηαία
πξνζπάζεηα κε ην HPV, δελ έρεη απνδεηρζεί ε αηηηνινγηθή ζρέζε
νπνηνπδήπνηε κηθξννξγαληζκνχ κε ηνλ θαξθίλν, παξά ηα ηεξάζηηα
θνλδχιηα πνπ μνδεχηεθαλ θαη μνδεχνληαη ζε έξεπλεο. Καη γηαηί δελ έρεη
141
απνδεηρζεί; Γηα ηνλ εμήο απινχζηαην ιφγν: γηαηί ν θαξθίλνο πξνυπνζέηεη
κία ρξφληα ςπρηθή θαη ζσκαηηθή θαηάπησζε ηνπ αηφκνπ θαη ηνπηθή
πξνδηάζεζε ζε θάπνηα φξγαλα ή ηζηνχο γηα ηελ εκθάληζε ηνπ. Γηαηί
πξφθεηηαη νπζηαζηηθά γηα έλα ζπλνιηθφ ζάπηζκα ηνπ νξγαληζκνχ θαηά ην
νπνίν ηξειαίλνληαη ηα θπζηνινγηθά θχηηαξα θαη εμαιιάζζνληαη ζε
θαξθηληθά γηαηί γηα ρξφληα νιφθιεξα δνπλ ζε ζπλζήθεο ειαηησκέλνπ
νμπγφλνπ θαη ζξεπηηθψλ νπζηψλ θαη ζπλζήθεο απμεκέλσλ ηνμηλψλ.
Πξνυπνζέηεη επνκέλσο ν θαξθίλνο ζπλνιηθή ςπρνζσκαηηθή πηψζε θαη
φρη κηα ηνπηθή κεκνλσκέλε δηαηαξαρή ζε έλα φξγαλν ή ζχζηεκα.
Έηζη ινηπφλ κε ηελ ςεπδή απηή ζχλδεζε ηνπ ηνχ HPV κε ηνλ θαξθίλν
ηνπ ηξαρήινπ ηεο κήηξαο ηξνκνθξαηείηαη ε γπλαίθα θαη φρη κφλν ηελ
πιαθψλνπλ ζηηο θξπνπεμίεο θαη λα δνχκε θαη ζε ηη ρεκηθά θάξκαθα ζην
κέιινλ αιιά έρνπκε θαη ην ζέκα ην εκπνξηθφηαην ησλ εκβνιίσλ. Μαο
πξνηείλνπλ λα εκβνιηαζηεί ν κηζόο πιεζπζκόο ηεο γεο, δειαδή όιεο νη
γπλαίθεο ηνπ πιαλήηε θαη κάιηζηα ζηελ παηδηθή ειηθία, δειαδή πξηλ
αθφκα αξρίζνπλ λα έρνπλ ζεμνπαιηθέο ζρέζεηο!
Βίλαη ε ίδηα ηζηνξία κε ηνπο καδηθνχο εκβνιηαζκνχο πνπ πξνσζνχληαη
πιένλ φρη κφλν ζηα άηνκα ή ζηνπο γηαηξνχο αιιά θαη ζηα θξάηε θαη
αθφκε θαη ζηνπο παγθφζκηνπο νξγαληζκνχο πγείαο. Καη βέβαηα δελ
έρνπκε κφλν ηελ θαη‟ επζείαλ πξνψζεζε αιιά θαη απηήλ πνπ γίλεηαη
θάησ απφ ην ηξαπέδη είηε αθνξά θάπνηνπο γηαηξνχο, είηε θάπνηνπο
δεκφζηνπο ππαιιήινπο, είηε θάπνηνπο πνιηηηθνχο.
Βπνκέλσο ζηελ πεξίπησζε ηεο ππνηηζέκελεο ινίκσμεο κε ηνλ ηφ HPV ηα
πξνβιήκαηα πνπ πξνθαιεί απηή ε ηαηξηθή πιάλε ζηελ ππνηηζέκελε
γπλαίθα αζζελή είλαη πνιιαπιά θαη ζνβαξά. Καη πνηνο μέξεη ηη
παξελέξγεηεο ζα έρνπκε ζην κηζφ πιεζπζκφ ηεο γεο, ζηηο γπλαίθεο, αλ
εθαξκνζηεί ν καδηθφο εκβνιηαζκφο γηα ην ππνηηζέκελν απηφ πξφβιεκα.
Ήδε έρνπκε πνιιά πξνβιήκαηα ππνγνληκφηεηαο θαη νξκνληθά
πξνβιήκαηα ζηε ζχγρξνλε γπλαίθα θαη πνηνο μέξεη ηη επηπξφζζεηα
πξνβιήκαηα ζα έρνπκε κε ην καδηθφ εκβνιηαζκφ κε ην εκβφιην γηα ηνλ
ηφ απηφ.
142
6.17 Ο ξόινο ησλ κηθξννξγαληζκώλ ζηηο «ινηκώμεηο»: ερζξνί ή
ζπλεξγάηεο απνηνμίλσζεο;
Πάκε ηψξα ζηα εκβφιηα. Δ αλαθάιπςε ησλ κηθξνβίσλ θαη ε
παξεξκελεία ηνπ ξφινπ ηνπο ζηηο ινηκψμεηο καδί κε ηελ εθαξκνγή ησλ
εκβνιίσλ ζαλ πξφιεςε θαη ησλ αληηβηνηηθψλ ζαλ ζεξαπεία ζήκαλε
νπζηαζηηθά ηελ αξρή ηεο επηθξάηεζεο ηνπ Ώιινπαζεηηθνχ Θεξαπεπηηθνχ
΢πζηήκαηνο.
Δ ινγηθή ήηαλ απιή. ΐξήθακε θάπνηνπο κηθξννξγαληζκνχο ζηνπο
θιεγκαίλνληεο ηζηνχο ζε απμεκέλν βαζκφ άξα απηνί είλαη παζνγφλνη θαη
επζχλνληαη γηα ηε ζπγθεθξηκέλε λφζν ηελ νπνία θαη νλνκάδνπκαη
ινίκσμε. Μάιηζηα αθνχ ηνπο βξίζθνπκε θάζε θνξά ζε ζπγθεθξηκέλεο
ινηκψμεηο θαη κάιηζηα ηνπο ίδηνπο άξα έλαο ζπγθεθξηκέλνο
κηθξννξγαληζκφο είλαη ε αηηία γηα κηα ζπγθεθξηκέλε ινίκσμε φπσο πρ ν
πλεπκνληφθνθθνο είλαη ε αηηία ηεο πλεπκνληνθνθθηθήο πλεπκνλίαο.
Ώιιά απηφ πνπ καο δηαθεχγεη είλαη φηη πξάγκαηη βξίζθνπκε
ζπγθεθξηκέλν κηθξννξγαληζκφ ζε ζπγθεθξηκέλνπ ηχπνπ θιεγκνλή γηαηί
απηφο είλαη ν πιένλ θαηάιιεινο γηα ηελ απνδφκεζε ησλ θζαξκέλσλ
πιηθψλ ή ησλ ηνμηλψλ ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε. Καηά ηνλ ίδην ηξφπν
πνπ αλ έρνπκε ζηηεξά ζε έλα ζπίηη ζα έρνπκε πνληίθηα, αλ έρνπκε
ππνιείκκαηα ηξνθίκσλ ζα έρνπκε θαηζαξίδεο, αλ έρνπκε αιεχξη ζα
πξνζειθχζεη κακνχληα πνπ ηξψλε ην αιεχξη θνθ.
Βίλαη ν Παγθφζκηνο Νφκνο ηεο Έιμεο. Δ θάζε δνπιεηά ζέιεη ην κάζηνξα
ηεο θαη νη απνδνκεηέο σο κάζηνξεο εμεηδηθεχνληαη ζε ζπγθεθξηκέλεο
εξγαζίεο. Ώλ έρσ πδξαπιηθφ πξφβιεκα ζα θσλάμσ ηνλ πδξαπιηθφ, αλ
έρσ νηθνδνκηθφ πξφβιεκα ηνλ νηθνδφκν θαη αλ έρσ ειεθηξηθφ ηνλ
ειεθηξνιφγν. Ώπηφ θάλεη θαη ε Φχζε. ΢ε θάζε θαηάζηαζε ηνμίλσζεο
έιθεηαη εθείλνο ν απνδνκεηήο πνπ ηαηξηάδεη ζηηο ζπγθεθξηκέλεο
ζπλζήθεο θαη ζην ζπγθεθξηκέλν ηζηφ.
143
Πξφθεηηαη δειαδή γηα κεραληζκφ ηεο Φχζεο πνπ βνεζάεη ηνλ Άλζξσπν
ζηελ απηνζεξαπεία ηνπ. Βίλαη επνκέλσο ζεηηθή ε δξάζε ησλ
κηθξννξγαληζκψλ θαη φρη αξλεηηθή. Θα κπνξνχζε βέβαηα θάπνηνο λα πεη
φηη «Πνιινί άλζξσπνη πεζαίλνπλ ζηε δηάξθεηα κηαο ζνβαξήο ινίκσμεο,
επνκέλσο πνπ βξίζθεηο ην ζεηηθφ ζε θάηη ηέηνην;». Μα δελ πέζαλαλ απφ
ηε δξάζε ηνπ κηθξνβίνπ ηα άηνκα απηά. Πέζαλαλ γηαηί ήηαλ ηφζν
δηαιπκέλα θαη δελ είραλ πιένλ αξθεηή αηζεξηθή ελέξγεηα θαη άξα
κεραληζκνχο απηνζεξαπείαο άξηηνπο ψζηε λα ζπληεξεζεί ην θαηλφκελν
ηεο δσήο κέζα ηνπο.
Σα άηνκα απηά ήηαλ φπσο ιέκε «πέξαλ νξίνπ επηζθεπήο» θαη απιά ην
κηθξφβην αλαπηχρζεθε αλεμέιεγθηα θαη αληί λα θάλεη ηνπηθή θάζαξζε
θαη ηνπηθή απνδφκεζε ησλ ηνμηλψλ, έθαλε ζπλνιηθή απνδφκεζε. Αελ
επέθεξε ην κηθξφβην ηνλ πξνδηαγεγξακκέλν ζάλαην αιιά επέθεξε ηελ
νιηθή απνδφκεζε ηνπ πηψκαηνο.
Ώο κελ καο δηαθεχγεη φηη θαη ν ζάλαηνο φπσο θαη ε δσή, είλαη κηα θπζηθή
δξάζε. Γηαηί δερφκαζηε κφλν ηε δσή πνπ είλαη ε κεηάβαζε απφ ηελ
επνπξάληα δσή ζηε γήηλε θαη δελ δερφκαζηε θαη ην ζάλαην πνπ είλαη
απιά ε κεηάβαζε απφ ηε γήηλε ζηελ επνπξάληα δσή. Δ αξλεηηθφηεηα καο
ζα έπξεπε λα ζηξαθεί ζηηο αηηίεο θαη ηηο ζπλζήθεο πνπ πνιεκνύλ ηε δσή
θαη ηηο νπνίεο πηνζεηνχκε θαη φρη ζην κηθξννξγαληζκφ πνπ θάλεη ηε
θπζηθή ηνπ δνπιεηά. Καη κάιηζηα κπνξεί κφλν λα ηελ θάλεη φηαλ εκείο
ηνπ έρνπκε πξνεηνηκάζεη ην επλντθφ έδαθνο. Ο κηθξννξγαληζκφο ππάξρεη
αλά πάζα ζηηγκή γχξσ θαη κέζα καο θαη παληνχ ππφ θπζηνινγηθέο
ζπλζήθεο θαη είλαη αδξαλήο θαη κφλν ηφηε ηνλ ελεξγνπνηνχκε φηαλ ηνπ
δίλνπκε έηνηκε ηξνθή γηα απνδφκεζε.
Ώλ εγψ είκαη κεζπζκέλνο θαη ζθνπληνπθιήζσ θαη ζπάζσ ην θεθάιη κνπ
δελ θηαίεη ε πέηξα πνπ δελ είδα αιιά θηαίσ εγψ πνπ κέζπζα. Ώλ βξέρεη
θαη θάλεη θξχν ππεξβνιηθφ έμσ θαη εγψ είκαη ήδε ηνμηλσκέλνο ιφγσ
δηαηξνθήο θαη άγρνπο θαη βγσ έμσ γπκλφο δελ θηαίεη ν πλεπκνληφθνθθνο
γηα ηελ πλεπκνλία πνπ ζα αλαπηχμσ. Φηαίεη ην θεθάιη κνπ πνπ επέηξεςε
144
ηελ ηνμίλσζε κνπ θαζψο θαη ηελ αςπρνιφγεηε έθζεζε κνπ ζην θξχν. Ώλ
εγψ θάσ έλα δειεηεξηψδεο καληηάξη δελ θηαίεη ην καληηάξη γηα ην
ζάλαην κνπ αιιά ε επηινγή κνπ λα ην θάσ.
Σν ίδην ζπκβαίλεη θαη κε ηνπο κηθξννξγαληζκνχο. Πνιχ πεξηζζφηεξν πνπ
νη κηθξννξγαληζκνί θαη εηδηθά απηνί πνπ ζπκβηνχλ κε ηνλ άλζξσπν είλαη
θαη ππφ θπζηνινγηθέο ζπλζήθεο πνιιαπιά ρξήζηκνη ζηελ παξαγσγή
βηηακηλψλ θαη ζηε ιεηηνπξγία ηνπ εληέξνπ αιιά θαη ζε θαηάζηαζε
αζζέλεηαο είλαη ρξήζηκνη ζαλ θαζαξηζηέο ηνπ νξγαληζκνχ θαη
απνδνκεηέο ηνμηλψλ.
6.18 Ση πξνβιήκαηα πξνθαινύλ ηα εκβόιηα θαη γηαηί
Σα εκβφιηα ινηπφλ πνπ ζηεξίδνληαη; Λέλε απηνί πνπ ηα ππνζηεξίδνπλ φηη
είλαη κηα πξνζπάζεηα λα κηκεζνχκε ηε Φχζε γηα λα βνεζήζνπκε ζηελ
αλνζνπνίεζε ηνπ αηφκνπ. Ώληί, ιέλε, λα πεξηκέλνπκε πφηε ζα αζζελήζεη
έλα άηνκν πνπ ηφηε επεηδή ζα είλαη εμαζζελεκέλν κπνξεί λα λνζήζεη
ζνβαξά κε ην κηθξφβην, λα πάκε εκείο εθ ησλ πξνηέξσλ θαη λα πάξνπκε
είηε εμαζζελεκέλα κηθξφβηα είηε πξντφληα ησλ κηθξνβίσλ ζε κηθξέο
δφζεηο θαη λα ηα εκβνιηάζνπκε ζηνλ νξγαληζκφ. Έηζη ζα πξνθαιέζνπκε
κία ηερλεηή αλνζνπνίεζε ζε απνκίκεζε ηεο θπζηθήο αλνζνπνίεζεο.
Ώιιά φπνηε πάκε λα κηκεζνχκε απζαίξεηα ηε Φχζε δεκηνπξγνχκε
πξνβιήκαηα. Ώπφ πνχ πξνθχπηνπλ απηά; Πξψηνλ γηαηί επηιέγνπκε εκείο
απζαίξεηα ζε πνηα ειηθία θαη θάζε ηνπ αηφκνπ ζα θάλνπκε ηνλ
εκβνιηαζκφ, ηελ ηερλεηή αλνζνπνίεζε. Βλψ ε Φχζε επηιέγεη απηή πφηε
ζα θάλεη ηε θπζηθή αλνζνπνίεζε πνπ ζπλήζσο ηελ θάλεη ζηελ
θαηάιιειε επνρή γηαηί δελ εκθαλίδνληαη νη θπζηθέο αζζέλεηεο ζε φιεο ηηο
επνρέο ηνπ ρξφλνπ. Βκείο πάκε απζαίξεηα θαη εκβνιηάδνπκε φπνηε εκείο
απνθαζίζνπκε θαη κάιηζηα γηα φια ηα άηνκα πεξίπνπ ζηνλ ίδην ρξφλν.
Έλαο δεχηεξνο παξάγνληαο πιάλεο θαη πξνβιεκάησλ είλαη φηη ε
δνζνινγία είλαη πάλσ-θάησ ε ίδηα γηα φια ηα άηνκα. Τπάξρνπλ φκσο
145
θάπνηα άηνκα πνπ είλαη πνιχ επαίζζεηα ζηηο νπζίεο πνπ πεξηέρνπλ ηα
εκβφιηα θαη άιια πνπ είλαη θαηά πνιχ ιηγφηεξν επαίζζεηα. Βπνκέλσο
εθφζνλ νη νπζίεο πνπ ρνξεγνχκε δελ είλαη νη ίδηεο κε απηέο ηεο θπζηθήο
αλνζνπνίεζεο, ν ρξφλνο πνπ επηιέγνπκε είλαη απζαίξεηνο θαη ε
δνζνινγία επίζεο δελ εμαηνκηθεχεηαη γη απηφ θαη έρνπκε ζπρλά απφ
ειαθξέο παξελέξγεηεο κέρξη πνιχ ζνβαξέο θαη αθφκε θαη κέρξη
ζαλάηνπο. Μπνξεί επίζεο λα έρνπκε εγθεθαιίηηδεο θαη ην παηδί λα κείλεη
παξάιπην ή θπηφ.
Πέξαλ ηνχηνπ ε ηερλεηή αλνζνπνίεζε δελ είλαη ζίγνπξε ή πιήξεο.
Πνιιέο θνξέο πεξλάκε ηε λφζν γηα ηελ νπνία έρνπκε εκβνιηαζηεί. Οη
ππνζηεξηθηέο ησλ εκβνιίσλ ιέλε φηη ηελ πεξλάκε πην ήπηα γηαηί ήδε
έρνπκε λνζήζεη ελ κέξεη θαη αλαπηχμεη αληηζψκαηα. Ώιιά πξνβήθακε ζε
κηα απζαίξεηε δξάζε θαη ήδε είρακε θάπνηεο παξελέξγεηεο καδί κε ηηο
πηζαλά επεξγεηηθέο δξάζεηο. Δ ίδηα ε Φχζε καο δείρλεη φηη ηα εκβφιηα
είλαη αθχζηθε δξάζε γηαηί κε ηελ εθαξκνγή ηνπο ζπρλά έρνπκε
παξελέξγεηεο φπσο εμαλζήκαηα, ππξεηφ, θαθνπρία θαη δηάθνξεο άιιεο
δξάζεηο πνπ δείρλνπλ φηη έρνπκε εηζάγεη κηα αθχζηθε θαη μέλε νπζία, κηα
ηνμίλε ζηνλ νξγαληζκφ. Άιισζηε πξφθεηηαη γηα νπζίεο πνπ πξνέξρνληαη
απφ θπζηθή λφζν.
Πέξαλ ηνχηνπ ππάξρνπλ θαη άιια επηρεηξήκαηα φζνλ αθνξά ην καδηθφ
θαη εηδηθά ηνλ ππνρξεσηηθφ εκβνιηαζκφ. Καη γη απηφ θαη ζε πνιιέο
πξνεγκέλεο ρψξεο έρνπλ απφ ρξφληα θαηαξγήζεη ηνλ ππνρξεσηηθφ θαη
καδηθφ εκβνιηαζκφ. Ώο κελ μερλάκε φηη θαη ζηελ Βιιάδα δελ είλαη
ππνρξεσηηθφο ν εκβνιηαζκφο. Τπάξρνπλ ηα ζπληζηώκελα εκβφιηα θαη
απηά πνπ δελ είλαη ηφζν ζπληζηψκελα γηα καδηθφ εκβνιηαζκφ αιιά ν
εκβνιηαζκφο απηφο θαζ απηφο ζαλ πξάμε δελ είλαη ππνρξεσηηθφο βάζεη
ηνπ λφκνπ παξφηη έρεη πεξάζεη ζηνλ θφζκν, ζηνπο γηαηξνχο αιιά θαη
ζηνπο δαζθάινπο ε εληχπσζε φηη είλαη ππνρξεσηηθφο.
Τπάξρεη δειαδή ε άπνςε φηη αλ δελ παξνπζηάζνπλ νη γνλείο ζηελ Πξψηε
Αεκνηηθνχ ην βηβιηάξην κε φια ηα εκβφιηα δελ ζα γίλεη δεθηφ ην παηδί
ηνπο ζην ζρνιείν. Ώπηφ φκσο είλαη ςέκα. Αελ ππάξρεη θαλέλαο λφκνο γηα
146
ππνρξεσηηθφ εκβνιηαζκφ. Οη πεξηζζφηεξνη δάζθαινη είλαη αλελεκέξσηνη
αιιά πέξαλ ηνχηνπ ζέινπλ λα είλαη θαη θαιπκκέλνη απέλαληη ζηνπο
γνλείο. Ώπφ ηελ άιιε νη γνλείο ζέινπλ λα λνηψζνπλ φηη δελ έρνπλ
παξαιείςεη θάηη γηα ην παηδί ηνπο θαη φηη θαλείο απφ ην ζφη ηνπο ή απφ
ηελ θνηλσλία δελ ζα ηνπο βξεη ππεχζπλνπο γηα ακέιεηα απέλαληη ζην
παηδί ηνπο.
Γηαηί φκσο είκαη ηφζν θαηά ηνπ εκβνιηαζκνχ; Πέξαλ απφ ηελ αθχζηθε
δξάζε θαη ηηο άκεζεο παξελέξγεηεο πνπ έρεη ζα πξέπεη λα θαηαιάβνπκε
φηη πνιιέο απφ ηηο λφζνπο γηα ηηο νπνίεο εκβνιηαδφκαζηε δελ ππάξρνπλ
νπζηαζηηθά ζηνλ αλεπηπγκέλν θφζκν! Καη δελ ππάξρνπλ φρη γηαηί φπσο
ιέλε νη ππνζηεξηθηέο ησλ εκβνιίσλ ηηο έρνπκε εμαιείςεη κε ηνπο επί
ρξφληα καδηθνχο εκβνιηαζκνχο αιιά γηαηί έρνπλ εμαιεηθζεί ιφγσ
αιιαγήο ησλ ζπλζεθψλ δσήο. ΋πσο απνδέρεηαη θαη ε ίδηα ε Παγθφζκηα
Οξγάλσζε Τγείαο ησλ Δλσκέλσλ Βζλψλ ε ηαηξηθή δξάζε ζαλ ζχλνιν,
δειαδή θάξκαθα, εκβφιηα θαη ηαηξηθέο πξάμεηο, επζχλνληαη κφλν γηα ην
10% ηεο βειηίσζεο ηεο πγείαο ηνπ πιεζπζκνχ θαη ην ππφινηπν 90%
αθνξά ηε βειηίσζε ηεο πγηεηλήο ησλ πιεζπζκψλ κέζσ εθαξκνγήο
καδηθψλ κέηξσλ φπσο πρ θαζαξφ πφζηκν λεξφ, απνρεηεχζεηο, θαιφο
αεξηζκφο θαη ειηνθάλεηα ζηηο θαηνηθίεο, ζέξκαλζε θιπ.
Γη απηφ θαη επηδεκίεο βιέπνπκε νπζηαζηηθά ζηηο εμήο πεξηπηψζεηο:
Πξψηνλ ζε ρψξεο πνπ είλαη πάκθησρεο θαη νη άλζξσπνη δνπλ ζε άζιηεο
ζπλζήθεο δηαβίσζεο. Αεχηεξνλ ζην παξειζφλ ζην Μεζαίσλα πνπ φινη
δνχζαλ ζε ηξψγιεο, ζηνηβαγκέλνη ν έλαο πάλσ ζηνλ άιιν ρσξίο θαζαξφ
λεξφ, απνρέηεπζε, ήιην, θαζαξφ αέξα θαη θαιή δηαηξνθή. Σξίηνλ κεηά
απφ θπζηθέο θαηαζηξνθέο πνπ δηαιχνπλ ην πδξεπηηθφ θαη απνρεηεπηηθφ
ζχζηεκα, δελ ππάξρεη ειεθηξηζκφο θαη καδί κε ην άγρνο, ην θφβν θαη ηελ
θαθή δηαηξνθή επλνείηαη ε αλάπηπμε ησλ επηδεκηψλ.
Βπνκέλσο είλαη ιάζνο γηα πάξα πνιιέο λφζνπο πνπ νπζηαζηηθά έρνπλ
εμαιεηθζεί ζηηο αλεπηπγκέλεο πγεηνλνκηθά ρψξεο λα εκβνιηαδφκαζηε. Πρ
δελ έρνπκε δεη λφζεζε απφ ηέηαλν ζηελ Βιιάδα ηηο ηειεπηαίεο πνιιέο
δεθαεηίεο. Κη φκσο είλαη πάγηα ηαθηηθή λα γίλεηαη καδηθφο εκβνιηαζκφο
147
κε αληηηεηαληθφ εκβφιην θαη επίζεο κφιηο ιίγν γδαξζεί θάπνηνο λα
δίλνπκε αληηηεηαληθφ νξφ. Βπίζεο βιέπνπκε φηη λφζνη φπσο εξπζξά,
ηιαξά, θνθθχηεο, επινγηά, αλεκνβινγηά, παξσηίηηδα φηαλ εκθαλίδνληαη
ζε αζζελείο πνπ δνπλ ππφ έληνλα αλζπγηεηλέο ζπλζήθεο δηαβίσζεο,
εκθαλίδνληαη πνιχ πην έληνλεο ζε ζρέζε κε ηηο πξνεγκέλεο πγεηνλνκηθά
ρψξεο, φρη γηαηί δηαθέξεη ν κηθξννξγαληζκφο αιιά γηαηί ην ππφζηξσκα,
δειαδή νη αλζξψπηλνη νξγαληζκνί, είλαη πνιχ πην εμαζζελεκέλνη.
Τπάξρεη έλαο αθφκε ιφγνο πνπ ζηηο πξνεγκέλεο πγεηνλνκηθά ρψξεο
ηέηνηεο ινηκψδεηο λφζνη δελ είλαη ζπρλέο θαη φηαλ εκθαλίδνληαη δελ είλαη
βαξηέο. Ο ιφγνο είλαη φηη ζηηο κε αλαπηπγκέλεο πγεηνλνκηθά ρψξεο δελ
έρνπκε καδηθή θαη γηα ρξφληα θαηαζηνιή ησλ πην εμσηεξηθψλ λφζσλ κε
ηζρπξά αιινπαζεηηθά θάξκαθα θαη έηζη ε Ώζζέλεηα ηείλεη λα
εκθαλίδεηαη ζε πην εμσηεξηθνχο θαη ιηγφηεξν ζεκαληηθνχο γηα ηε δσή
ηζηνχο θαη φξγαλα. Γη απηφ θαη έρνπκε επηθξάηεζε ησλ δεξκαηηθψλ
λφζσλ, ησλ ινηκψμεσλ ηνπ πεπηηθνχ θαη ηνπ αλψηεξνπ αλαπλεπζηηθνχ.
Βλψ ζηηο πξνεγκέλεο πγεηνλνκηθά ρψξεο επεηδή έρνπκε δεθαεηίεο
ζπζηεκαηηθήο καδηθήο θαηαζηνιήο ησλ εμσηεξηθψλ λφζσλ κε θνξηηδφλε,
αληηβηψζεηο θαη ηζρπξά ρεκηθά θάξκαθα ην θέληξν βάξνπο ηεο Αζζέλεηαο
έρεη κεηαηνπηζηεί ζε πην εζσηεξηθνύο θαη πεξηζζόηεξν ζεκαληηθνύο γηα ηε
δσή ηζηνύο θαη όξγαλα. Γη απηφ θαη επηθξαηνχλ ηα νξκνληθά πξνβιήκαηα,
ηα βαξηά ςπρηθά πξνβιήκαηα, νη θαξθίλνη, ηα απηνάλνζα, νη αιιεξγίεο,
νη θαξδηνπάζεηεο, ηα εγθεθαιηθά, ε θαηά πιάθαο ζθιήξπλζε, νη άλνηεο
θαη ν δηαβήηεο. Αελ είλαη θαζφινπ ηπραία φια απηά. Έρνπλ λα θάλνπλ κε
ην ΢πκπαληηθφ Νφκν ηεο Εεξαξρίαο.
Ώλ ζέινπκε λα αληηκεησπίζνπκε απηέο ηηο λφζνπο πξέπεη λα αιιάμνπκε
ηνλ ηξφπν δσήο καο θαη ηε ζηάζε καο απέλαληη ζηα πξάγκαηα θαη φρη λα
ηξέρνπκε ζηα εκβφιηα. ΐέβαηα ην ζέκα ηεο ακθηζβήηεζεο ησλ εκβνιίσλ
είλαη έλα ηεξάζηην ηακπνχ ζηηο ζεκεξηλέο αλεπηπγκέλεο πγεηνλνκηθά
θνηλσλίεο θαη φπνηνο βγεη αλνηρηά λα δηαθσλήζεη ζα αληηκεησπίζεη
ζνβαξά πξνβιήκαηα. Βπηπιένλ είλαη πνιχ κεγάια ηα ζπκθέξνληα πνπ
ζίγνληαη θαη είλαη πνιχ βαζεηά ξηδσκέλεο νη πιάλεο θαη ζηνπο γηαηξνχο
148
αιιά πνιχ πεξηζζφηεξν θαη ζηνπο ίδηνπο ηνπο αζζελείο. Γηαηί δπζηπρψο
πνιινί γηαηξνί ζήκεξα ελεκεξψλνληαη θπξίσο απφ ηα απνηειέζκαηα ησλ
εξεπλψλ πνπ θαηά θχξην ιφγν δηεμάγνληαη ή ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ηηο
θαξκαθεπηηθέο εηαηξείεο. Πέξαλ ηνχηνπ πνιιά ηαηξηθά ζπλέδξηα
επηρνξεγνχληαη ή δηνξγαλψλνληαη απφ ηηο θαξκαθεπηηθέο εηαηξείεο.
Τπάξρεη αθφκε θαη ην θαηλφκελν έλα κέξνο ησλ γηαηξψλ λα ζπζηήλνπλ
θάξκαθα έρνληαο ζπκθσλίεο θάησ απφ ην ηξαπέδη κε ηηο θαξκαθεπηηθέο
εηαηξείεο. Αελ ζεκαίλεη βέβαηα απηφ φηη φπνηνο γηαηξφο ζπζηήλεη εκβφιηα
ή θάξκαθα ην θάλεη ηδηνηειψο. Οη πεξηζζφηεξνη είλαη πεπεηζκέλνη απφ
ηελ θαηεπζπλφκελε πιεξνθφξεζε φηη νη δξάζεηο ηνπο είλαη επεξγεηηθέο
γηα ηνλ αζζελή θαη άξα ζεσξνχλ ππνρξέσζε ηνπο λα πξνσζήζνπλ ηα
εκβφιηα θαη ηα θάξκαθα.
6.19 Η «θαηάξα» ηεο «λνκηθήο θάιπςεο» ηνπ γηαηξνύ
Τπάξρεη φκσο θαη έλαο ηξίηνο ιφγνο, ε λνκηθή θάιπςε ηνπ γηαηξνχ πνπ
έρεη αλαρζεί πιένλ ζήκεξα ζε πξσηαξρηθφ παξάγνληα ππεξβνιηθήο
ζπληαγνγξάθεζεο θαξκάθσλ θαη πνιπθαξκαθίαο. Ώλ ζήκεξα δνζεί
νπνηνδήπνηε θάξκαθν ή εκβφιην θαη πάζεη ζνβαξέο παξελέξγεηεο ή
αθφκε θαη πεζάλεη ν αζζελήο δελ έρεη θακία επζχλε ν γηαηξφο εθφζνλ
έρεη ηεξήζεη ην πξσηφθνιιν ρνξήγεζεο. Οχηε έρεη επζχλε ν
θαξκαθνπνηφο, ε θαξκαθεπηηθή εηαηξεία ή ην θξάηνο.
Ώλ φκσο θξπνινγήζεη πρ ην άηνκν θαη δελ δψζεηο αληηβίσζε θαη πάζεη
θάηη ην άηνκν ηφηε ζα θαηεγνξεζείο γηα ηαηξηθή ακέιεηα. Ώλ δελ
ζπζηήζεηο εκβφιηα θαη πάζεη θάηη ν αζζελήο θαη πάιη ην ίδην. Ώλ
πξνζπαζήζεηο λα απνηξέςεηο ηνλ αζζελή ζνπ απφ κηα άζθνπε ή
επηθίλδπλε εγρείξεζε, απφ έλα επηθίλδπλν ή άζθνπν ή κε ζεξαπεπηηθφ
θάξκαθν ή απφ κηα άζθνπε ή επηθίλδπλε δηαγλσζηηθή εμέηαζε θαη ηα
πξάγκαηα εμειηρζνχλ άζρεκα γηα ηνλ αζζελή, αθόκα θαη αλ ε εμέιημε ηνπ
δελ έρεη λα θάλεη κε ηε δηθή ζνπ δξάζε ζαλ γηαηξνχ, ηφηε ηελ έρεηο πνιχ
άζρεκα θαη ζα πξέπεη λα απνδείμεηο «φηη δελ είζαη ειέθαληαο».
149
Γη απηφ θαη πνιινί γηαηξνί ζήκεξα πιεξψλνπλ πνιχ αθξηβά αζθάιηζηξα
γηα λα είλαη θαιπκκέλνη απέλαληη ζηνπο αζζελείο ζε πηζαλέο αγσγέο
απνδεκίσζεο θαη κάιηζηα αλαγθάδνληαη λα αθνινπζήζνπλ ηηο ζπζηάζεηο
ησλ ηαηξηθψλ αζθαιεηψλ γηα ηελ «θαηά γξάκκα» εθαξκνγή ηνπ επίζεκνπ
ηαηξηθνχ πξσηφθνιινπ. Βμαζθνχλ δειαδή ηελ Εαηξηθή “by the book”,
φπσο ιέλε νη Ώκεξηθάλνη πνπ έρνπλ αλαγάγεη απηή ηελ ηζηνξία ζε ηέρλε.
Ώπηφ φκσο ζεκαίλεη θαηάξγεζε θάζε ηαηξηθήο ειεπζεξίαο, επζπλνθνβία
θαη ηάζε γηα θάιπςε ηνπ γηαηξνχ. Σν ηειηθφ απνηέιεζκα είλαη
πνιπθαξκαθία, ηάζε γηα εγρεηξήζεηο θαη ηάζε γηα άζθνπεο θαη
επηθίλδπλεο δηαγλσζηηθέο εμεηάζεηο. Ο γηαηξφο είλαη θαιπκκέλνο κελ
αιιά ν αζζελήο είλαη θαηαθξενπξγεκέλνο δε απφ εμεηάζεηο θαη
επεκβάζεηο, θαηαθαξκαθσκέλνο απφ θάξκαθα θαη ηέινο θαηαρξεσκέλνο
νηθνλνκηθά. Πέξαλ ηνχηνπ ε Ώζζέλεηα ιφγσ θαηαζηνιήο ηείλεη λα
αλαπηπρζεί ζε πην εζσηεξηθά θαη ζεκαληηθά γηα ηε δσή φξγαλα θαη
ζπζηήκαηα.
Οη θαξκαθεπηηθέο εηαηξείεο είλαη επραξηζηεκέλεο, ν γηαηξόο είλαη
θαιπκκέλνο αιιά ν αζζελήο πνπ είλαη ην θύξην αληηθείκελν θαη ν θύξηνο
ζηόρνο ηεο Ιαηξηθήο είλαη θάζε άιιν παξά επεξγεηεκέλνο.
Σν φιν ζέκα πεξηπιέθεηαη αθφκε πεξηζζφηεξν γηαηί νη αζζελείο ιφγσ
θαθήο ή θαη πνλεξά θαηεπζπλφκελεο πιεξνθφξεζεο αιιά θαη ιφγσ
θφβνπ θαη άγλνηαο, ηείλνπλ λα δεηνχλ ππεξβνιηθέο εμεηάζεηο, πνιιά
θάξκαθα θαη εγρεηξήζεηο. Βπηπιένλ βιέπνληαο ηελ πνλεξή ζπρλά
θαηάζηαζε φζνλ αθνξά ην θίλεηξν κεξηθψλ γηαηξψλ θαη κεξηθψλ
θαξκαθεπηηθψλ εηαηξεηψλ έρνπλ γίλεη θαρχπνπηνη θαη δηθνκαλείο. Έηζη
έρνπκε εηζέιζεη ζε έλα θαχιν θχθιν πνπ ν ηειεπηαίνο ηξνρφο ηεο άκαμαο
είλαη ε ζπλεηή άζθεζε ηεο ηαηξηθήο γηα ην θαιφ ηνπ αζζελνχο.
Μηα λέα ηάζε ηεο Ώιινπαζεηηθήο Εαηξηθήο είλαη ηα ρεκηθά θάξκαθα
πνπ ππνηίζεηαη φηη εληζρχνπλ ην αλνζνινγηθφ ζχζηεκα. Αίλνληαη ζήκεξα
ζε θαξθηλνπαζείο θαη ζε αζζελείο κε βαξηέο παζήζεηο. Ώιιά θαη απηά
Dr. Athos Stavrou Othonos
I practice Homeopathic Medicine as a private doctor in Athens the last 28
years, being a member of the Athens Medical Association and a member of the
Greek Association of Homeopathic Medicine.
I've always enjoyed reading and writing books! Up to now I have written 21
books on Holistic Philosophy, 16 Homeopathic Medical books and 8 Litterature
books. In my Homeopathic Medical Books one can find a complete course on
Homeopathic Medicine and the description of the Method of Miasmatic
Idiosyncratic Diagnosis developed by me the last 15 years.
My books either philosophical, novels or medical are the outcome of this
theoretical search and also the outcome of many years of medical and personal
experience. Their common ground is Holistic Thinking and Holistic Philosophy.
My choice to offer all my books for free in my web site homeomed.gr and in
other sites for free e-books is in accordance with my holistic beliefs.
150
έρνπλ ηφζεο πνιιέο θαη ζνβαξέο παξελέξγεηεο - άξα δελ είλαη θπζηθή ε
δξάζε ηνπο - θαη ζηελ πξάμε δελ έρνπλ θαη ηδηαίηεξα ζεξαπεπηηθά
απνηειέζκαηα.
Ώπηά φζνλ αθνξά ηηο ινηκψμεηο. Βίλαη έλαο πνιχ κεγάινο θαη ζνβαξφο
ηνκέαο ζηνλ νπνίν ππάξρνπλ πάξα πνιιέο θαη ζνβαξέο πιάλεο ιφγσ ηεο
αιινπαζεηηθήο λννηξνπίαο. Σεο λννηξνπίαο δειαδή φηη νη
κηθξννξγαληζκνί επζχλνληαη γηα φιεο ηηο ινηκψδεηο λφζνπο. Άξα
θπλεγάκε ηνπο κχθεηεο, ηα κηθξφβηα θαη ηνπο ηνχο αληί λα εληζρχζνπκε
ηνλ ίδην ηνλ κεγαιννξγαληζκφ θαη αληί λα αιιάμνπκε δξαζηηθά ηηο
αθχζηθεο ζπλζήθεο δσήο ηνπ πνπ νδήγεζαλ θαη ζηελ εμ-αζζέλεζε ηνπ
θαη ζηελ εμ απηήο αζζέλεηα ηνπ.