JESSICA Η χρήση διαρθρωτικών πόρων ως ανακυκλούµενων πιστώσεων Εξελίξεις – Προοπτικές - Ο ρόλος της ΕΤΕπ Jessica, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ JESSICA? Κοινή Ευρωπαϊκή Υποστήριξη για Βιώσιµες Επενδύσεις σε Αστικές Περιοχές Πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Γ∆ Περιφ. Πολιτικής) που εγκαινιάστηκε στις αρχές του 2006, µε την υποστήριξη των ΕΤΕπ & ΤΣΕ (CEB), για την υιοθέτηση κοινής προσέγγισης µε σκοπό τη χρηµατοδότηση έργων αστικής ανάπτυξης στο πλαίσιο της Πολιτικής Συνοχής µέσα από την «µετατροπή των επιδοτήσεων» σε χρηµατοδοτικό µηχανισµό ανακυκλούµενων πιστώσεων Προβλέπει τη χρήση “χρηµατοοικονοµικών τεχνικών” στους πόρους των ∆ιαρθρωτικών Ταµείων ΓΙΑΤΙ ΤΟ JESSICA? Ώστε να γίνει καλύτερη και αποτελεσµατικότερη χρήση των πόρων από τα ∆ιαρθρωτικά Ταµεία µέσα από την υιοθέτηση ειδικά προσαρµοσµένων “επιστρεπτέων” µηχανισµών χρηµατοδότησης, δηµιουργώντας ισχυρότερα κίνητρα για την υλοποίηση καλύτερων και βιώσιµων έργων Ώστε να κινητοποιηθούν πρόσθετοι πόροι για έργα αστικής ανάπτυξης και έργα Σ∆ΙΤ µε επίκεντρο τη βιωσιµότητά τους και την ανακύκλωση των πόρων Ώστε να αξιοποιηθεί η εµπειρία διεθνών χρηµατοοικονοµικών οργανισµών, όπως η ΕΤΕπ Ο ρόλος της ΕΤΕπ – Συνδροµή της στο Jessica (NB: Η ΕΤΕπ είναι µη κερδοσκοπικός οργανισµός) Θα αναλάβει πρωτεύοντα ρόλο, µαζί µε τη Γ∆ Περιφ. Πολιτικής, στην προώθηση και ανάπτυξη της πρωτοβουλίας στα Κράτη/Μέλη Θα παρέχει συµπληρωµατική χρηµατοδότηση, όπου αυτό είναι δυνατό Θα παρέχει τεχνική βοήθεια και τεχνογνωσία στην υιοθέτηση καλών πρακτικών, µε βάση την εµπειρία που έχει σε έργα αστικής ανάπλασης σε όλες τις χώρες της ΕΕ Οι νέοι Κανονισµοί προβλέπουν ρητά ότι τα ΚΜ δύναται να αναθέσουν στην ΕΤΕπ το ρόλο ∆ιαχειριστή του Ταµείου Χαρτοφυλακίου (Holding Fund) ΤΙ ΕΙ∆ΟΥΣ ΕΡΓΑ ΧΡΗΜΑΤΟ∆ΟΤΟΥΝΤΑΙ (ενδεικτική αναφορά) Επαναξιοποίηση εγκαταλελειµµένων περιοχών Αστικές υποδοµές (χώροι στάθµευσης και πρασίνου, διαµόρφωση υποδοµών δρόµων) Ενεργειακή Απόδοση και Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας ∆ηµόσια δίκτυα (µεταφοράς, ύδρευσης & αποχέτευσης, ενεργειακά) Υποδοµές ανάπτυξης επιχειρηµατικότητας (τεχνολογικά πάρκα, συστάδες επιχειρήσεων) Υγεία/εκπαίδευση (νοσοκοµεία, κέντρα αποκατάστασης, παν/µια, Ε&Τ) Τουρισµός (ξενοδοχεία, χώροι αναψυχής) Αποκατάσταση “ιστορικών” κτιρίων Πολιτιστικά κέντρα και χώροι αναψυχής πολλαπλών χρήσεων ∆ΟΜΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ JESSICA Διαχειριστική Αρχή Επιχειρησιακού Προγράμματος Εισφορά από ΕΠ (2010) JESSICA ΤΧ (HF) (διαχείριση διαχείριση ΕΤΕπ) ΕΤΕπ Ανακυκλούµενος µηχανισµός για τη χρηµατοδότηση βιώσιµων έργων αστικής ανάπτυξης • Εισφορά ΕΠ (κύριοι πόροι) • Ζητούµενη µόχλευση από άλλους πόρους (επίπεδο ΤΑΑ ή έργου) Παροχή δανείων, εγγυήσεων ή µετοχικού κεφαλαίου σε έργα αστικής ανάπλασης ∆ιαγωνισµός, επιλογή και επένδυση στο ΤΑΑ (2011) Ταμείο Αστικής Ανάπτυξης (ΤΑΑ ΤΑΑ) ΤΑΑ ∆άνεια, µετοχικά κεφάλαια, εγγυήσεις για έργα (2011-2012) Κύρια χαρακτηριστικά ΤΑΑ Αποπληρωµή πόρων από υλοποίηση έργων σε ΤΑΑ (2012 ) Έργα αστικής ανάπτυξης Τα έργα πρέπει να πληρούν τα κριτήρια του ΕΠ και να αποτελούν τµήµα ΟΣΑΑ Εκταµίευση πόρων από τα ΤΑΑ στα Έργα µέχρι το 2015 Τα ΤΑΑ δύναται να επιλεγούν και οργανωθούν µέσω Ταµείου Χαρτοφυλακίου (Ηolding Fund) ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ… …ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ? Το Ταµείο Χαρτοφυλακίου είναι ένα fund of funds (προαιρετικό) που συστήνεται για την επένδυση πόρων σε Ταµεία Αστικής Ανάπτυξης Κύρια πλεονεκτήµατα του Ταµείου Κεφαλαίου: • αντιµετώπιση απορρόφησης κοινοτικών κονδυλίων (εκταµιεύσεις στο ΤΧ λογίζονται ως “ενδιάµεσες πληρωµές” βάσει Κανονισµών) • επιτάχυνση υλοποίησης έργων στρατηγικού χαρακτήρα • αξιοποίηση τεχνογνωσίας και εµπειρίας σε επιλογή και διαχείριση επενδύσεων • προσέλκυση πρόσθετων πηγών χρηµατοδότησης (ΕΤΕπ, τράπεζες, ιδιωτικός τοµέας) • µείωση διαχειριστικού βάρους ∆Α ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΤΑΜΕΙΟ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ? Περιγράφεται ως “σύνολο κεφαλαίων που επενδύονται σε Σ∆ΙΤ και άλλα, αστικού χαρακτήρα, έργα που αποτελούν τµήµα ενός Ολοκληρωµένου Σχεδίου Αστικής Ανάπτυξης” Το άρθρο 43 του Κανονισµού 1828/2006 δεν εξειδικεύει τη νοµική µορφή του ΤΑΑ, αν και ένα ΤΑΑ πρέπει να συσταθεί ως µία ανεξάρτητη οντότητα ή ως “χωριστή χρηµατοπιστωτική µονάδα µέσα σε ένα χρηµατοπιστωτικό οργανισµό” Προαπαιτείται η ύπαρξη “επιχειρηµατικού σχεδίου”, που να περιλαµβάνει στοιχεία όπως στοχευµένη αγορά, π/υ έργου, ιδιοκτησιακό καθεστώς, όροι λύσης Η ∆ιαχειριστική Αρχή θα πρέπει να λάβει µέτρα κατάλληλα ώστε να αποφευχθεί στρέβλωση του ανταγωνισµού στις αγορές ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΑΑ Ποιοι µπορεί να είναι οι διαχειριστές των ΤΑΑ; • Χρηµατοπιστωτικό ίδρυµα (π.χ. τράπεζα) • Εταιρεία διαχείρισης ακίνητης περιουσίας • Άλλο σχήµα (µε αποδεδειγµένες ικανότητες διαχείρισης) Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος • Προετοιµασία και δηµοσίευση από ΕΤΕπ • Περιεχόµενο (κριτήρια επιλογής ΤΑΑ, όροι Επιχειρηµατικών Σχεδίων ΤΑΑ και κριτήρια αξιολόγησης προσφορών) Επιλογή διαχειριστή ΤΑΑ ∆ιαπραγµάτευση και υπογραφή Σύµβασης µεταξύ του ΤΧ (ΕΤΕπ) και διαχειριστή ΤΑΑ • Αντικατοπτρίζει προσφορές ΤΑΑ που υποβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της πρόσκλησης (διασφαλίζει ∆Α προς διαχειριστή) ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕ∆ΙΟ ΤΑΑ • Σηµαντικό τµήµα της Προσφοράς που καταθέτει ένας υποψήφιος διαχειριστής ΤΑΑ στην ΕΤΕπ • Μπορεί να επικεντρωθεί σε µία ή περισσότερες πόλεις, έναν ή περισσότερους τοµείς – Αναγέννηση του κέντρου µιας πόλης – ∆ιάθεση στερεών αποβλήτων / επανεκµετάλλευση – Ενεργειακή αποδοτικότητα –… • Οι υποψήφιοι διαχειριστές του ΤΑΑ οφείλουν να προετοιµάσουν Επιχειρηµατικό Σχέδιο µε ώριµα έργα το συντοµότερο δυνατό Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ Μέχρι σήµερα Ολοκλήρωση µελετών (Ενεργειακής Αποδοτικότητας και ∆ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων για µεγάλες πόλεις) Θετικά αποτελέσµατα ►Υπάρχουν έργα! Προσδιορισµός πηγών χρηµατοδότησης (5 ΠΕΠ – 1 ΕΠ σύνολο €258 εκατ) Υπογραφή Σύµβασης Χρηµατοδότησης (1 Ιουλίου 2010) Σύσταση Επενδυτικού Συµβουλίου (ΤΚ) Μελλοντικά βήµατα µε στόχο … την υλοποίηση έργων Αποσαφήνιση Επενδυτικού Σχεδιασµού και … έναρξη διαγωνιστικής διαδικασίας Επιλογή διαχειριστή ΤΑΑ και υπογραφή Επιχειρησιακών Συµβάσεων Εκταµίευση πόρων προς ΤΑΑ για επενδύσεις Γεωγραφική Κατανοµή των Πόρων JESSICA €15 mil €10 mil €15 mil €10 mil €20 mil €20 mil €40 €40mil mil €10 mil €10 mil €15 mil €50 €50mil mil €25 mil €28 mil €15 mil Ροή κεφαλαίων: ΤΚ ↔ ΤΑΑ ↔ Έργα Λογαριασµός επενδύσεων Αµοιβή (α, β) Λογαριασµός ΤΧ Ι ΤΑΜΕΙΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ Λογαριασµός ΤΧ ΙΙ ΤΑΑ ΕΠΕΝ∆ΥΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑ Αµοιβή αποδοτικότητας (γ) Λογαριασµός πληρωµών ΤΑΑ δοµή αποζηµίωσης/αµοιβής 2010-2015 α) Αµοιβή (ΧΧΧ% ετησίως από το ποσό που µεταφέρεται από το ΤΧ στο ΤΑΑ) β) Κίνητρο αποδοτικότητας για άµεση εκταµίευση (ΧΧΧ% από το ποσό που µεταφέρεται από το ΤΧ στο ΤΑΑ) Από το 2016 και µετά γ) Αµοιβή αποδοτικότητας (ΧΧΧ% ετησίως από το ποσό που αποπληρώνεται στο ΤΑΑ) ∆ράσεις JESSICA 55 Μελέτες βιωσιµότητας (εθνικό, περιφερειακό, θεµατικό επίπεδο) 19 Μνηµόνια Συνεργασίας για την υλοποίηση του JESSICA 15 JESSICA Ταµεία Κεφαλαίου (Holding Funds) υπό διαχείριση από την ΕΤΕπ 3 ∆ράσεις JESSICA άµεσα υλοποιούµενες µε εθνικά/περιφερειακά ιδρύµατα ∆ράσεις JESSICA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Holding Fund Wielkopolska (PL) Andalucía (SP) Western Pomerania (PL) Lithuania Portugal London (UK) Northwest England (UK) Sicily (IT) Moravia Silesia (CZ) Campania (IT) Greece Bulgaria Pomerania (PL) Silesia (PL) Scotland Type of Intervention Urban Development and Regeneration Urban regeneration / Energy Efficiency Urban Regeneration / Urban Infrastructure Energy Efficiency (Housing) Urban Regeneration (Several Ops) Decentralized Energy, Waste Reutilization Urban Regeneration Urban Development / Energy Efficiency Urban Regeneration (Brownfield revitalisation) Urban Regeneration (Medium-sized cities) Urban Development / Urban Regeneration Urban Regeneration Urban Development / Energy Urban Development / Brownfield Development Urban Development, Urban Regeneration/ Energy Efficiency / Renewables EΤΕπ: Επισκόπηση δράσεων JESSICA EIB Holding Fund mandate Implementation progress Volume (EUR m) HF FA HF - Wielkopolska (PL) 67 II/09 HF - Andalucía (ES) 86 II/09 HF - Lithuania (LT) 227 II/09 Managing Authority 0 1 2 3 4 5 6 Key implementation stages: HF - Portugal (PT) HF - WestPomerania (PL) HF - London (UK) HF - NorthWest England (UK) HF - Sicily (IT) 130 33 110 110 Pre-negotiation Stage/ HF Agreement to be signed in 2010 1 HF Agreement signed/ Investment strategy/ Investment board 2 Call(s) for Expression of Interest in preparation 3 Call(s) for Expression of Interest launched 4 Call(s) for Expression of Interest closed 5 UDF(s) selected 6 Operational agreements in place (HF/ UDF) III/09 III/09 IV/09 IV/09 148 IV/09 20 I/10 HF - Campania (IT) 100 I/10 HF - Scotland (UK) 55 II/10 258 III/10 HF - Silesia (PL) 60 III/10 HF - Pomerania (PL) 57 III/10 HF - Bulgaria (BG) 33 III/10 150 IV/10 HF - Castilla La Mancha (ES) 50 IV/10 HF - West Midlands (UK) 80 IV/10 HF - Moravia Silesia (CZ) 0 Funding agreement signed HF - Energy Efficiency (ES) Total 1,774 of which already signed 1,494 Legenda HF - Greece (GR) Implementation of the stage iminent Signature expected in coming moths Μελλοντικά έργο στην επαρχία της Πολωνίας Wielkopolska: Ανοικοδόµηση παλιού εργοστασίου αερίου στο Poznań Μετατροπή εγκαταλελειµµένης βιοµηχανικής περιοχής σε πολιτιστικό και εµπορικό κέντρο 1) Εκθεσιακοί χώροι, θέατρα, χώροι µουσικών εκδηλώσεων, κινηµατογράφοι και συνεδριακοί χώροι, καφετέριες, βιβλιοπωλεία, βιβλιοθήκες πολυµέσων, τεχνική υποστήριξη Η διαχείριση του πολυχώρου θα γίνεται από ένα κοινό όργανο 2) Χώροι γραφείων, εµπορικά καταστήµατα, υπηρεσίες και διαµερίσµατα Καθιστούν το έργο οικονοµικά βιώσιµο Τρόπος υλοποίησης: Σύσταση εταιρία ειδικού σκοπού (µετέχουν η πόλη και οι ιδιοκτήτες του εργοστασίου) Case studies (ΤΣΕΧΙΑ) Προετοιµασία εγκαταλελειµµένης περιοχής για εκµετάλλευση και µετατροπή σε βιοµηχανική ζώνη (Ostrava, CZ) “Εγκαταλελειµµένη περιοχή οικιστικού χαρακτήρα” Στην άκρη της πόλης, κοντά σε διεθνές οδικό δίκτυο Μικτό ιδιοκτησιακό καθεστώς (δήµος, ιδιωτική εταιρεία, δηµόσιο, µικροί ιδιοκτήτες) δύσκολο να χρηµατοδοτηθεί µε επιδότηση Φάση I: 15 εκτάρια από τα 45 Εταιρία Ειδικού Σκοπού (ΕΕΣ) Η ΕΕΣ δηµιουργεί υποδοµές και, εν συνεχεία, πουλάει/νοικιάζει τη γη για εκµετάλλευση Συνολική αξία έργου 4εκ. EUR, δηµιουργεί προοπτικές για επακόλουθες επενδύσεις εµπορικού χαρακτήρα των 40εκ. EUR JESSICA HF Lithuania: Housing Energy Efficiency Managing Authority: Ministry of Finance OP for Promotion of Cohesion 2007-13 Measure: Holding Fund for the modernization of multi-family houses Administering Authority of the measure: Ministry of Environment ERDF + national match-funding: EUR 227 M HF within EIB: 227 M INVESTMENT STRATEGY UDF selection; JESSICA Financing Lithuanian commercial banks UDF (Separate block of finance) In some cases leveraged by commercial co-financing from banks’ own resources BUSINESS PLAN Repayments Repayments UDF Financial Product PROJECTS: energy-efficiency actions in common parts of multi-family residential buildings BENEFICIARIES: associations of apartment owners, owners acting under partnership agreement, administrators of shared parts of apartment houses Technical assistance in project preparation: Housing and Urban Development Agency JESSICA HF London (London Green Fund): Decentralized Energy & Waste management / re-use OP London, priority axis 3 (Sustainable places for business) ERDF £50m, London Development Agency £32 m, London Waste and Recycling Board £18 m Focus on selected regeneration areas in East London Expected private sector co-investment HF managed by EIB: £100M (pari passu) Waste UDF BUSINESS PLAN Esp. equity and subordinated debt Repayments/ Exits URBAN PROJECTS (additional public and private cofinancing at project level) Decentralized Energy & Energy Efficiency UDF(s) BUSINESS PLAN Loan Guarantee Equity Repayments/ Exits URBAN PROJECTS (additional public and private cofinancing at project level) The London Waste and Recycling Board is coordinating with / providing support to project promoters Brokering the preparation of a project pipeline for the Waste UDF Τι πρέπει να κάνουν οι πόλεις…; … για να χρηµατοδοτηθούν τα “δικά τους” έργα • ΥπΠΑΑ Να συζητήσουν τις διάφορες πλευρές του έργου, κυρίως, µε τις ∆ιαχειριστικές Αρχές (αµφίδροµα…) • Να προετοιµάσουν το έργο (σε συνεργασία µε ιδιώτες συνεταίρους) για … διασφάλιση ανακύκλωσης • Να παρουσιάσουν το έργο σε πιθανό υποψήφιο ΤΑΑ (τράπεζες, άλλα σχήµατα) • Να σχηµατοποιήσουν υπάρχον ή νέο ΟΣΑΑ • Να ξεκινήσουν άµεσα την προετοιµασία έργων ΕΤΕπ (JESSICA TX Ελλάδα Ταµείο Αστικής Ανάπτυξης Έργα Αστικής Ανάπτυξης Τι πρέπει να κάνουν οι ενδιαφερόµενοι διαχειριστές ΤΑΑ ; ΥπΠΑΑ • Να εξοικειωθούν µε τα ΕΠ • Να δηµιουργήσουν χαρτοφυλάκιο έργων για υποβολή µε το Επιχειρηµατικό Σχέδιο κατά τη διάρκεια διαγωνισµού για ΤΑΑ • Να συζητήσουν µε δήµους/πόλεις για ολοκληρωµένα σχέδια αστικής ανάπτυξης και τις προοπτικές για να συµπεριλάβουν έργα που δηµιουργούν ΕΣΟ∆Α • ΕΤΕπ (JESSICA TX Ελλάδα Ταµείο Αστικής Ανάπτυξης Να ξεκινήσουν άµεσα την προετοιµασία έργων Έργα Αστικής Ανάπτυξης Τι πρέπει να κάνουν οι κύριοι των έργων; • Να εξοικειωθούν µε τις απαιτήσεις των ΕΠ ΥπΠΑΑ • Να προετοιµάσουν σωστά τα έργα που • δηµιουργούν ΕΣΟ∆Α − Μελέτη σκοπιµότητας / επιχειρηµατικό σχέδιο έργου Να συζητήσουν µε την πόλη/το δήµο τις προοπτικές να συµπεριληφθούν τα έργα σε ένα ΟΣΑΑ • Να συζητήσουν τις διάφορες πτυχές του έργου, κυρίως, µε τις ∆ιαχειριστικές Αρχές ΕΤΕπ (JESSICA TX Ελλάδα Ταµείο Αστικής Ανάπτυξης • Να ξεκινήσουν άµεσα την προετοιµασία έργων Έργα Αστικής Ανάπτυξης ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ… Ύπαρξη πλαισίου αναφοράς µε τη µορφή Ολοκληρωµένου Σχεδίου Αστικής Ανάπτυξης ∆υνατότητα παραγωγής εσόδων (άµεσα ή έµµεσα) ∆υνατότητα συνδυασµού µε επιδοτήσεις ∆έσµευση, και προσδιορισµός οφέλους, για τον δηµόσιο τοµέα – Υπουργεία, Περιφέρειες, Πόλεις ∆ιαφανής και αποτελεσµατικός σχεδιασµός Εισφορά εις είδος – δηµόσια γη και κτιριακές εγκαταστάσεις Τεχνική βοήθεια για προετοιµασία έργου EΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΤΕπ JESSICA and Investment Funds European Investment Bank 100, Bvd. Konrad Adenauer L-2950 Luxembourg Tel.: +352 4379 83069 Fax.: +352 4379 63099 email : [email protected] www.eib.org