Ονυχομυκητιάσεις

Ονυχομυκητιάσεις
Επιδημιολογία
Μιχαήλ Αραμπατζής
Πρώτη Πανεπιστημιακή Κλινική Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Επίπτωση ονυχομυκητιάσεων
• Επιπολασμός 10-12% USA, 40% ηλικιωμένοι
• Επιπολασμός 25-30% Ευρώπη (Achilles project)
• 18-50% των παθήσεων των ονύχων
• 30% του συνόλου των δερματομυκητιάσεων
• 43% των νοσούντων ονύχων 1 δακτύλου ποδών
• 43% των υπονύχιων υπερκερατώσεων
Μύκητες που ευθύνονται για ονυχομυκητίαση Ι
Δερματόφυτα-Ανθρωπόφιλα
90% των ονυχομυκητιάσεων
T. rubrum
Τ. m entagrophytes
var. interdigitale
Μετάδοση ανθρωπόφιλων δερματοφύτων
Οριζόντια μετάδοση σε κοινόχρηστους χώρους
•Κοινόχρηστα μπάνια (Αθλητικοί χώροι, στρατιωτικές
εγκαταστάσεις, αλλού)
•Πισίνες
•Παραλίες
•Χαλάκια σε αθλητικούς χώρους
•Χώροι δοκιμής υποδημάτων-αλλαγής ενδυμάτων
Αρχικά στο δέρμα των πελμάτων
Μετάδοση ανθρωπόφιλων δερματοφύτων
Κάθετη μετάδοση μέσα στην οικογένεια
μετάδοση
Ghannoum M, et al.
Cutis 2013, 91: 237-245
Μύκητες που ευθύνονται για ονυχομυκητίαση ΙΙ
Δερματόφυτα-Σε μικρό ποσοστό
Ανθρωπόφιλα
E. floccosum
T. m egninii
T. soudanense
T. tonsurans
T. violaceum
Ζωόφιλα
M . canis
T. m entagrophytes
Γεώφιλα
M . gypseum
Μύκητες που ευθύνονται για ονυχομυκητίαση ΙΙΙ
Ζύμες
1. Candida albicans - ανθρωπόφ ιλη
2. Non-C. albicans - περιβάλλον
C. parapsilosis
C. tropicalis
C. krusei
κ.α.
3. Non-Candida - περιβάλλον
Ex ophiala derm atitis
Rhodotorula spp.
Cryptococcus spp.
κ.α.
Μύκητες που ευθύνονται για ονυχομυκητίαση ΙV
Νηματοειδείς μύκητες εκτός δερματοφύτων
Μ ικρό ποσοστό-σπόρια & υφ ές στο περιβάλλον
Aspergillus niger
Aspergillus fum igatus
Aspergillus versicolor
Aspergillus unguis
Em ericella nidulans
Aspergillus am stelodam i
Aspergillus sydow i
Aspergillus varians
Aspergillus terreus
Aspergillus ochraceus
Scopulariopsis brevicaulis
Scytalidium dim idiatum
Fusarium ox ysporum
Fusarium solani
M icroascus spp.
Chaetom ium globosum
Gym nascella dankaliensis
Curvularia lunata
Acrem onium potronii
Acrem onium kiliense
Acrem onium strictum
Lasiodiplodia theobrom ae
Προδιαθεσικοί παράγοντες
•Ηλικία
•Παθήσεις του κυκλοφ ορικού συστήματος
(περιφ ερική αγγειοπάθεια-φ λεβική ανεπάρκεια-λεμφ οίδημα)
•Κ άπνισμα
•Χρόνια ονυχοδυστροφ ία-παραμορφ ώσεις
•Ορθοπεδικές παθήσεις
•Ψ ωριασική ονυχία
•Υπεριδρωσία
•Χρόνιος τραυματισμός σε αθλητικές δραστηριότητες
•Ανοσοκαταστολή (HI V/ AI DS)
•Τρισωμία 21
Προδιαθεσικοί παράγοντες
Διαβήτης
•Αυξημένη συχνότητα
•22 % στον διαβήτη τύπου Ι Ι
•85 % στον διαβήτη τύπου Ι
•Ονυχομυκητίαση προβλέπει (predictor) το διαβητικό πόδι
•(1.6 φ ορές μεγαλύτερη συχνότητα)
•Ονυχιαία πάχυνση συσχετίζεται με HbA1c
•Ασθενείς σε αιμοδιάλυση 88 % > πιθανότητα
Οι ακριβείς μηχανισμοί είναι ασαφείς-πιθανώς πολυπαραγοντική
Προδιαθεσικοί παράγοντες
Κληρονομικότητα
Προδιάθεση για πλάγια περιφ ερική ονυχομυκητίαση
από T. rubrum αυτοσωμική επικρατής
HLA-DR 4 προστατευτικό στους ασκεναζί εβραίους
HLA-DR 6 προστατευτικό σε ιθαγενείς μεξικανούς
Defencins?
Επιδημιολογία Ονυχομυκητιάσεων στην Ελλάδα - Κρήτη 1992-2001
Ioannidou DJ, et al.
J Eur Acad Dermatol
2006, 20: 170-174
Επιδημιολογία Ονυχομυκητιάσεων στην Ελλάδα – Πάτρα 2000-2008
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Trichophyton rubrum
Tsoumani M, et al.
Mycopathologia
2011, 172:63–67
Trichophyton interdigitale Epidermophyton floccosum
Επιδημιολογία Ονυχομυκητιάσεων στην Ελλάδα – Θεσσαλονίκη 1994-1998
Koussidou T, et al.
Μycoses 2002, 45: 29-31.
Ονυχομυκητιάσεις ποδών
Επιδημιολογία Ονυχομυκητιάσεων στην Ελλάδα – Θεσσαλονίκη 1994-1998
Koussidou T, et al.
Μycoses 2002, 45: 29-31.
Ονυχομυκητιάσεις χειρών
Επιδημιολογία Ονυχομυκητιάσεων στην Ελλάδα – Αθήνα 1994-1996
Ονυχομυκητιάσεις ποδών
80
71
70
60
50
40
30
20
13
16
10
0
Δερματόφυτα
Ονυχομυκητιάσεις χειρών
Ζύμες
Νηματοειδείς
76
80
70
60
50
40
30
23
20
10
1
Rigopoulos D, et al.
Int J Dermatol 1998, 37: 925-928.
0
Δερματόφυτα
Ζύμες
Νηματοειδείς
University of Athens / Hellenic Collection of Pathogenic Fungi
(UOA/HCPF, http://www.wfcc.info/ccinfo/collection/by_id/929
http://www.eccosite.org/members/)
Δεδομένα ονυχομυκητιάσεων Ελλάς 2012-2013
2014 κατατεθειμένα στελέχη μυκήτων © υπό δημοσίευση
Επιδημιολογία Ονυχομυκητιάσεων στην Ελλάδα
Κοινές Γενικές Τάσεις
•Δερματόφ υτα στην ονυχομυκητίαση ποδών (60-85% )
•Ζύμες στην ονυχομυκητίαση χειρών (75-90% γυν., 30-50% ανδρ.)
•T. rubrum & T. interdigitale τα κύρια δερματόφ υτα
με το T. rubrum επικρατές είδος
•Ανευρίσκονται επίσης σε μικρά ποσοστά τα E. floccosum ,
Τ. violaceum , M . canis, M . gypseum
•Scopulariopsis brevicaulis ο επικρατής μη δερματοφ υτικός
νηματοειδής, υπάρχουν επίσης τα Fusarium , Acrem onium &
Aspergillus spp.
Rigopoulos D, et al.
Int J Dermatol 1998, 37: 925-928.
Πρόληψη
Συλλογικά μέτρα
Κ οινά λουτρά χλωρίνη τουλάχιστον 1 φ ορά ημερησίως
Ά ντικατάσταση ξύλινων πατωμάτων
Κ λίση πατωμάτων
Κ άλτσες μίας χρήσης στα μαγαζιά υποδημάτων
Ατομικά μέτρα
Κ αθημερινό Πλύσιμο ποδιών
Κ άλτσες -πλύσιμο
Αποστείρωση υποδημάτων κλασσικά με φ ορμαλδεύδη 40%
-χλωρίνη-άλλα χημικά
Εν κατακλείδι
Οι ονυχομυκητιάσεις παραμένουν συχνές λοιμώξεις
και αποτελούν μεγάλο πρόβλημα δημόσιας υγείας
κάνοντας αναγκαία τη συνεχή επιδημιολογική επιτήρηση