Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
ARHIVSKI FONDOVI I ZBIRKI VO DR@AVNIOT ARHIV
NA REPUBLIKA MAKEDONIJA - ODDELENIE STRUMICA
Vo Dr`avniot arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica od
osnovaweto vo 1956 godina zaklu~no so 2005 godina zgri`eni se 463 arhivski
fondovi i zbirki. Najstarite so~uvani dokumenti datiraat od 1882 godina - vo
poodelni fondovi i zbirki, a najnovite dokumenti datiraat od 2004 godina.
Bogatstvoto na fondovi so koi raspolaga Oddelenieto davaat
kontinurani podatoci za organizacijata na vlasta, upravata i javnite slu`bi
za periodot 1918-2004 godina. So~uvani se arhivski fondovi i dokumenti za
srpskata uprava vo Makedonija, kako i fondovi od periodot na NRM, SRM i
Republika Makedonija.
Od oblasta na pravosudstvoto, sudskite fondovi nudat podatoci za
periodot 1945-1994 godina.
Za voenite edinici i organizacii iako vo mal obem, so~uvana e
arhivska gra|a od krajot na Narodno osloboditelnata borba za voenoto
podra~je, komanda i otsek Strumica.
So~uvanite fondovi od oblasta na prosvetata, kulturata i naukata
pru`aat kontinuirani podatoci za periodot od 1929 do 1992 godina, pri {to
najgolemiot broj fondovi se od domenot na prosvetata.
Za stopanskiot `ivot na Strumi~kiot region so~uvani se najgolem broj
fondovi koi pru`aat podatoci za periodot 1926 do 2002 godina.
So~uvanite fondovi od sferata na op{testveno-politi~koto `iveewe,
politi~kite organizacii, dru{tva i zdru`enija pru`aat podatoci za
periodot od 1921 do 1992 godina.
So~uvani se tri fonda za verskite organizacii i verskite aspekti na
`iveewe za hristijanskoto i muslimanskoto naselenie koi pru`aat podatoci
za periodot od 1882 do 1946 godina.
So~uvani se mal broj semejni i li~ni fondovi koi pru`aat podatoci za
periodot od 1815 do 1956 godina.
Za razni aspekti od `ivotot vo Strumi~kiot region formirani se
zbirki koi pru`aat podatoci za periodot 1882-1994 godina
Vo dopolnuvaweto na Vodi~ot na arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
godina vo Oddelenieto Strumica prezentirani se podatoci za 110
novoprezemeni arhivski fondovi.
Od sferata na upravata i javnite slu`bi prezentirani se podatoci za
47 novoprezemeni - arhivski fondovi.
Od oblasta na pravosudstvoto prezemeni se 2 novi fonda.
Za prosvetnite, kulturnite i nau~nite ustanovi i organizacii
prezentirani se podatoci za 15 novi fondovi.
Od domenot na stopanstvoto prezemeni se 28 arhivski fondovi.
5
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
Op{testveno-politi~kite partii, dru{tva i zdru`enija se zastapeni
so 10 arhivski fondovi.
Verski organizacii, prezemeni se i prezentirani se podatoci za tri
fondovi, kako i podatoci za 5 novi zbirki.
6
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
OBJASNUVAWE I TOLKUVAWE NA ZNACITE
I KRATENKITE
Vodi~ot na arhivski fondovi i zbirki dava osnovni podatoci za
arhivite i za arhivskite fondovi {to se ~uvaat vo niv.
Podatocite za arhivskite fondovi i zbirki, dadeni se za sekoj arhiv
posebno.
Pred naveduvaweto podatoci za arhivskite fondovi i zbirki na eden
arhiv, dadena e kratka bele{ka, koja po pravilo sodr`i osnovni podatoci za
Arhivot (naziv i adresa, vreme na osnovaweto, razvitok, organizaciska
struktura, teritorijalna i stvarna nadle`nost, mo`nost za davawe tehni~ki
uslugi, uslugi vo ~italnata, rabotno vreme i sl.), potoa za brojot na
arhivskite fondovi i zbirki i za op{tata karakteristika na arhivskata
gra|a, za informativnite sredstva, katalozite i sl.
Podatocite {to se davaat za sekoj arhivski fond se sostojat od sedum
elementi:
1. Reden broj na arhivskiot fond ili zbirka;
2. Naziv na arhivskiot fond ili zbirka;
3. Mesto (sedi{te) na fondoobrazovatelot (imatel na fondot);
4. Raspon na godinite na postoeweto na fondoobrazovatelot;
5. Raspon na godinite na arhivskata gra|a od fondot ili zbirkata;
6. Koli~estvoto arhivska gra|a i
7. Sredenost na arhivskiot fond ili zbirka (informativni sredstva).
Kaj semejnite i li~nite fondovi i zbirki, nekoi od ovie elementi ne se
zastapeni (pod br. 3 i 4).
Podatocite za site arhivski fondovi i zbirki, sodr`inski i grafi~ki
se oformeni spored edinstveni pravila, spored koi e podgotvena
publikacijata.
1. Reden broj na arhivskiot fond ili zbirka
Site arhivski fondovi i zbirki vo ramkite na eden arhiv se numerirani so
neprekinata niza arapski broevi, po~nuvaj}i od broj 1.
Zaedno so arapskiot broj, koj go ozna~uva Dr`avniot arhiv na
Republika Makedonija - Oddelenieto (brojki od 1 do 10), i redniot broj na
arhivskiot fond ili zbirka e upotreben vo indeksite kako signatura za
pronao|awe na baraniot arhivski fond ili zbirka vo vodi~ot. Na primer: 2.
135 = (2. Istoriski arhiv Bitola, arhivski fond pod br. 135) ili 2. 616 (2.
Arhiv na Makedonija - Podra~no oddelenie - Bitola, arhivski fond pod broj
616) itn.
2. Naziv na arhivskiot fond ili zbirka
Za naziv na arhivskiot fond e zemen posledniot naziv na
fondoobrazovatelot (imatelot). Vo slu~aj koga arhivskiot fond e poznat
po nekoj porane{en naziv, daden e i toj naziv.
7
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
Nazivite na arhivskite fondovi, nezvisno od toa dali originalniot
naziv bil na nekoj drug jazik, se dadeni na makedonski jazik so golemi bukvi:
OP[TINSKA UPRAVA - RADOVI[
Za skratuvawe na tekstot pri naveduvawe istorodni fondovi, tie se
naveduvaat pod zaedni~ki naziv (SELSKI RABOTNI ZADRUGI). Pod
zaedni~kiot naziv e naveden samo delot od nazivot na arhivskiot fond {to ne
e opfaten so zaedni~kiot naziv kako i mestoto/sedi{teto na
fondoobrazovatelot. Sekoj fond se naveduva vo nov red:
SELSKI RABOTNI ZADRUGI
„STOJAN MIN^EV“ - ALINCI
„LAZAR KOLI[EVSKI“ - BEL^E
„\OR\I SUGAREV“ - VA[AREJCA...
3. Mesto-sedi{te na fondoobrazovatelot
Mestoto-sedi{teto na fondoobrazovatelot, nezavisno od porane{nite
nazivi, se naveduva so sega{niot naziv, na makedonski jazik. Nazivot na
mestoto e napi{an so golemi bukvi, a od nazivot na arhivskiot fond e
odvoen so crti~ka:
OP[TINSKI NARODEN ODBOR - VINICA
4. Raspon na godinite na postoewe na fondoobrazovatelot
Rasponot na godinite na fondoobrazovatelot e naveden vo zagrada, po
nazivot i mestoto/sedi{teto na fondoobrazovatelot:
NARODEN ODBOR NA OP[TINA BUKOVO (1952-1955)
Ako fondoobrazovatelot seu{te postoi i dejstvuva, zavr{nata godina
na negovoto postoewe ne se prika`uva:
STOPANSKA KOMORA NA MAKEDONIJA - SKOPJE (1962- )
Vo slu~aj koga godinite na postoeweto ne se so sigurnost utvrdeni,
namesto godina se stava pra{alnik (?-1957) ili (1947-?)
Po rasponot na godinite na fondoobrazovatelot, se stava
interpukciskiot znak to~ka i zapirka (;).
5. Raspon na godinite na arhivskata gra|a
na fondot ili zbirkata
Podatokot za raspon na godinite na arhivskata gra|a na fondot ili zbirka
se naveduva po podatokot za raspon na godinite na fondoobrazovatelot:
8
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
NARODEN ODBOR NA BITOLSKA OKOLIJA - BITOLA
(1944-1965); 1944/1965:
Necelosnata so~uvanost na gra|a na fondot se izrazuva na slednite
na~ini:
- Koga nedostasuvaat po~etnata ili zavr{nata godini na gra|ata od
arhivskiot fond:
FINANSISKA UPRAVA - PRILEP (1869-1912); 1882-1910
- Koga nedostasuvaat oddelni godini vo ramkite na rasponot na
godinite:
SELSKA RABOTNA ZADRUGA - DIMONCE (1949-1953); 1949,
1951/1953:
- Koga arhivskata gra|a na fondot ne e potpolno so~uvana:
ISTRA@EN SUD - TETOVO (1941-1944); 1942/1944:
Za semejnite i li~nite arhivski fondovi se naveduva samo rasponot na
godinite na gra|ata.
VLAHOV DIMITAR 1908/1950:
Kaj arhivskite zbirki vo rasponot na godinite na gra|ata se naveduva
periodot koga gra|ata nastanala na koj taa se odnesuva, a ne periodot koga e
formirana zbirkata:
ZBIRKA FERMANI: 1646/1859:
Po podatokot za rasponot na grani~nite godini na arhivskat gra|a na
fondot ili zbirka, se stava interpukciskiot znak dve to~ki (:).
6. Koli~estvo na arhivskata gra|a
Podatocite za koli~estvoto arhivska gra|a se naveduvaat po podatocite
za rasponot na godinite na gra|ata na fondot ili zbirka.
Koli~estvoto se izrazuva vo broj na knigi, papki i paketi:
kn.
kut.
=
=
kniga
kutija
Pome|u podatokot za brojot na oddelnite tehni~ki za{titni edinici,
se stava interpukciskiot znak zapirka (,), a na krajot to~ka i zapirka (;):
OKOLISKA UPRAVA - GALI^NIK (1915-1918); 1915/1918: kn. 3, kut. 6;
9
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
Pod podatokot za brojot na tehni~kite za{titni edinici, se naveduva i
podatokot za koli~estvoto gra|a, izrazen vo dol`inski metri. Po ovoj
podatok se stava interpukciskiot znak to~ka (.):
OP[TINSKA UPRAVA - ORAH (1915-1918);
1915/1918: kn. 3, kut. 1; 0,2.
Podatocite za koli~estvoto gra|a vo arhivskite zbirki se davaat vo
takvi edinici merki, koi odgovaraat na specifi~nite vidovi na gra|ata vo
zbirkite:
ZBIRKA GEOGRAFSKI KARTI, 1023 karti
7. Sredenost na arhivskiot fond
ili zbirka (informativni sredstva)
Vo slu~aj koga arhivskiot fond ili zbirka e vo nesredena sostojba i ne
mo`e da se koristi za nau~ni i drugi potrebi, se naveduva konstatacijata
„nesreden“ odnosno „nesredena“:
OP[TINSKA UPRAVA - SKOPJE (1869-1912); 1869/1912;
kn. 59, kut. 43; 6,1. Nesreden.
Me|utoa, dokolku gra|ata na arhivskiot fond ili zbirka e do odredena
mera sredena i mo`e da se koristi, se naveduvaat podatoci za sredenite delovi
od fondovite/zbirkite.
Za sredenite i obrabotenite arhivski fondovi i zbirki, za koi vo
Dr`avniot Arhiv na Republika Makedonija se izraboteni nau~noinformativni sredstva (i evidencii {to mo`at da poslu`at kako izvor na
informacii na gra|ata), se davaat podatoci za tie sredstva. Podatocite se
sostojat od naziv na nau~no-informativnoto sredstvo. Naj~esto zastapenite
evidentni i nau~no-informativni sredstva, namesto nivnite celosni nazivi,
se prika`ani so slednite kratenki:
SI - sumaren inventar
AI - analiti~ki inventar
OP - opis i popis
a.e. - arhivski edinici
NIS - nau~no-informativno sredstvo izrazeno vo broj na stranici
napi{ani na ma{ina.
Sodr`inskite informacii {to }e se prika`uvaat za fondovite, pokraj
spomenatite kratenki, }e se odnesuvaat na istoriskite bele{ki, registrite,
spisocite, informaciite, analizite, pregledite i sl, spored razni temi.
Ako za eden arhivski fond se izraboteni pove}e vidovi informativni
sredstva, pome|u niv se stava interpukciski znak „to~ka i zapirka“ ( ; ):
10
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
MINISTERSTVO ZA TRGOVIJA I SNABDUVAWE - SKOPJE
- (1945-1951); 1945-1951: kn.90, kut. 161; 17,9. SI; R.
KOSTURSKI REVOLUCIONEREN REON - KOSTUR
( - 1908); 1900/1903: kut.1; 0,1. AI.
Podatocite za sredenosta na fondot i za nau~no-informativnite
sredstva se priklu~uvaat po podatokot za koli~estvoto na arhivskata gra|a.
8. Struktura na vodi~ot
na arhivskite fondovi i zbirki
Vodi~ot na arhivskite fondovi i zbirki na Dr`avniot Arhiv na
Republika Makedonija - Oddelenie Skopje ima tri dela:
A.
B.
V.
arhivski fondovi (osven semejnite i li~nite);
semejni i li~ni fondovi i
zbirki
Arhivskite fondovi i zbirki se grupirani spored grankata na dejnosta,
grupi/podgrupi i periodi, a vo soglasnost so klasifikaciskata {ema, koja
slu`i kako osnova za raspredeluvawe na arhivskite fondovi.
Klasifikaciskata {ema e od strukturno-hierarhiski tip, so primena
na decimalen sistem. Se sostoi od: a) naziv na dejnosta, grupata i podgrupata
vo grankite i periodot i b) oznaki so bukvi i brojki (simboli), so koi
nazivite se kontinuirano pretstaveni.
Na korisnicite na publikacijata im se prepora~uva pred da pristapat
kon barawe podatoci za arhivskite fondovi i zbirki, da ja prou~at
klasifikaciskata {ema odnosno principite i kriteriumite vrz osnova koi e
izvr{eno raspredeluvawe na arhivskite fondovi i zbirki i e vospostaven
nivniot poredok vo vodi~ot.
Vodi~ot na „Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005“ ja prika`uva
sostojbata na fondovite i zbirkite zaklu~no so 2005 godina.
11
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
KLASIFIKACISKA [EMA
A. ARHIVSKI FONDOVI NA DR@AVNI ORGANI,
USTANOVI, ZDRU@ENIJA, ORGANIZACII
I DRUGI INSTITUCII
1. UPRAVA I JAVNI SLU@BI
1.2. Arhivski fondovi do 1918.
1.3. Arhivski fondovi 1918-1941.
1.4. Arhivski fondovi 1941-1944.
1.4.1. Narodnoosloboditelni organi
1.4.2. Okupatorski i kvislin{ki organi
1.5. Arhivski fondovi po 1944.
1.6. Lokalna samouprava
Vnatre vo periodite, fondovite se naveduvaat po redosled na nivnite
teritorijalni i vistinski nadle`nosti (od povisoki kon poniski).
Arhivskite fondovi od ist rang se naveduvaat po azbu~en redosled na mestotosedi{teto na fondoobrazuva~ot.
2. PRAVOSUDSTVO
2.1. Period do 1944 g. i
2.2. Period po 1944 g.
Vnatre vo ovie periodi, nivniot redosled e odreden po rang, a vo
ramkite na ednakov rang - po azbu~en redosled na nazivite na mesto-sedi{teto
na fondoobrazuva~ot.
3. VOENI EDINICI, USTANOVI I
ORGANIZACII
3.1. Period do 1944
3.2. Period po 1944
3.2.1. Narodnoosloboditelni edinici, ustanovi i organizacii
3.2.2. Okupatorski edinici, ustanovi i organizacii.
Vnatre vo periodite (i podgrupite) redosledot e odreden po rang,
odnosno spored organizaciskata struktura na vojskata.
4. PROSVETNI, KULTURNI I NAU^NI
USTANOVI I ORGANIZACII
4.1. Prosvetni ustanovi i organizacii
12
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
4.2. Kulturni ustanovi i organizacii
4.3. Nau~ni ustanovi i organizacii
Vnatre vo podgrupite, redosledot na arhivskite fondovi e odreden
spored vidovite na ustanovite i rangot, a vo ramkite na rangot - po azbu~en
redosled na nazivite na mestata-sedi{tata na fondoobrazuva~ite.
5. SOCIJALNI I ZDRAVSTVENI USTANOVI
5.1. Socijalni ustanovi
5.2. Zdravstveni ustanovi
Vnatre vo podgrupite redosledot i arhivskite fondovi e odreden
spored vidovite na ustanovite i rangot, a vo ramkite na ednakov rang - po
azbu~en redosled na nazivite na mestoto-sedi{teto na fondoobrazuva~ite.
6. STOPANSTVO I BANKARSTVO
6.1. Period do 1944 g.
6.1.1. Banki i pari~ni zavodi
6.1.2. Stopanski zdru`enija
6.1.3. Stopanski pretprijatija
6.1.3.1. Industrija i rudarstvo
6.1.3.2. Zemjodelie i {umarstvo
6.1.3.3. Trgovija, ugostitelstvo i turizam
6.1.3.4. Soobra}aj
6.1.3.5. Ostanati
6.1.4. Zanaet~istvo
6.1.5. Zadrugi
6.1.6. Ostanato
6.2. Period po 1944
6.2.1. Banki i pari~ni zavodi
6.2.2. Stopanski zdru`enija
6.2.3. Stopanski pretprijatija
6.2.3.1. Industrija i rudarstvo
6.2.3.2. Zemjodelie i {umarstvo
6.2.3.3. Trgovija, ugostitelstvo i turizam
6.2.3.4. Soobra}aj
6.2.3.5. Ostanati
6.2.4. Zanaet~istvo
6.2.5. Zadrugi
6.2.6. Ostanato
13
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
Vnatre vo grupite i vo podgrupite redosledot na arhivskite fondovi e
odreden po azbu~en redosled na nazivite na mestata-sedi{tata na
fondoobrazuva~ite.
7. OP[TESTVENO-POLITI^KI ORGANIZACII
POLITI^KI PARTIII, DRU[TVA I ZDRU@ENIJA
7.1. Politi~ki i op{testveno-politi~ki organizacii
7.1.1. Napredni politi~ki i op{testveno-politi~ki organizacii
7.1.2. Gra|anski i drugi
7.2. Stale{ki korporacii
7.3. Humanitarni dru{tva
7.4. Kulturno-prosvetni dru{tva
7.5. Umetni~ki dru{tva i zdru`enija
7.6. Sportski dru{tva i zdru`enija
7.7. Ostanato
7.8. Nevladini organizacii
Redosledot na arhivskite fondovi vnatre vo podgrupite e odreden po
vidovi i rang, a potoa po azbu~en redosled na nazivite na mestata-sedi{tata
na fondoobrazuva~ite.
8. VERSKI ORGANIZACII
8.1. Isto~na pravoslavna crkva
8.1.1. Gr~ka crkva vo Makedonija
8.1.2. Bugarska egzarhija vo Makedonija
8.1.3. Srpska pravoslavna crkva vo Makedonija
8.1.4. Makedonska pravoslavna crkva
8.2. Islamska verska zaednica vo Makedonija
8.3. Evangelisti~ko-metodisti~ka crkva.
Vo ramkite na podgrupite redosledot na arhivskite fondovi e odreden
spored rangot, a vo ramkite na istiot rang - po azbu~en redosled na nazivite
na mestata-sedi{tata na fondoobrazuva~ite.
9. OSTANATO
B. SEMEJNI I LI^NI FONDOVI
1. Semejni fondovi
2. Li~ni fondovi
Arhivskite fondovi se navedeni po azbu~en redosled na prezimiwata
na fondoobrazuva~ite na semejnite i li~ni fondovi.
V. ZBIRKI
14
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
ISTORIJAT NA DR@AVNIOT ARHIV
NA REPUBLIKA MAKEDONIJA - ODDELENIE STRUMICA
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica, ul. „27
Mart“ br. 2, p. fah 85, 2400 Strumica, tel./faks 034/322-083, rabotno vreme od
08:00 do 16:00 ~asot.
Oddelenieto raspolaga so ~italna, so rabotno vreme od 10:00 do 15:00 ~.
Istra`uva~ite mo`at da koristat uslugi za kserokskopirawe na arhivska
gra|a.
Za po~etni aktivnosti na planot za sobirawe na arhivski materijal
pred formiraweto na Arhivot nema podatoci. No od Letopisnata kniga na
Gradski istoriski arhiv se doznava deka na seminarot koj go odr`uva
Dr`avnata arhiva na NRM - Skopje od 01.10.1954 godina do 01.03.1956 godina od
strana na Gradskiot naroden odbor Strumica e ispratena Mitrova Dragica
koja go zavr{uva kursot i vo Gradskiot naroden odbor Strumica gi prenesuva
mo`nostite za oformuvawe na edna nau~no-istra`uva~ka ustanova koja }e ima
za cel sobirawe, sreduvawe i publikuvawe na arhivska gra|a.
Istoriskiot arhiv - Strumica e osnovan od Narodniot odbor na
Op{tina Strumica so re{enie br. 6702 od 18.04.1956 god. so naziv Gradski
istoriski arhiv vo grad Strumica. Arhivot zapo~nal so rabota na 01.05.1956
godina.
Pod imeto Gradski istoriski arhiv - Strumica deluva do 1962 godina
koga so re{enie na Gradski naroden odbor Strumica broj 01-6979/1 od
27.10.1962 god. gomenuva nazivot vo Istoriski arhiv - Strumica.
So Zakonot za arhivska gra|a („Sl. vesnik na SRM“ br. 36/90) Istoriski
arhiv Strumica se transformira vo Podra~no oddelenie, kako organizaciona
edinica na edinstvenata upravna organizacija Arhiv na Makedonija - Skopje.
So Zakonot za arhivska gra|a od 1999 godina, Istoriskiot arhiv
Strumica se transformira vo Podra~no oddelenie, kako organizaciona
edinica na edinstvenata organizacija Arhiv na Makedonija, bez promeni vo
teritorijalna nadle`nost se do 2001 godina, a od 2001 godina kako Oddelenie
na Dr`avniot arhiv na Republika Makedonija.
Posledna promena vo teritorijalnata nadle`nost na Oddelenieto
Strumica nastanuva vo 2001 godina, koga so Odluka na Arhivot na Republika
Makedonija, sobranijata na op{tina Berovo i Peh~evo se pod nadle`nost na
Oddelenieto Strumica.
Po formirawe na Arhivot nemal sopstveni prostorii. Slu`benicite
bile smesteni vo kancelarijata na Sovetot za prosveta vo zgradata na
Narodniot odbor na op{tina Strumica na ul. „Mar{al Tito“ kade se nao|a do
01.02.1957 godina. Vo 1957 godina Arhivot se vseli vo zgrada na ul. „Josif
Josifovski - Sve{tarot“ bb vo koja se nao|a{e i bibliotekata. Zgradata
voop{to ne odgovara{e na namenata i so toa be{e re{en samo problemot za
15
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
poseben prostor . Raspolaga{e so edno depo, edna rabotna prostorija i hodnik
koj po potreba go koriste{e kako prifatno depo. Arhivot raspolaga{e so 57 m2
korisna povr{ina. Vo ovaa zgrada Arhivot ostana do 1963 godina.
Vo oktomvri 1963 godina Arhivot e premesten na ul. „Solunska“ br. 2.
Vkupnata povr{ina na zgradata iznesuva 130,75 m2 od koi tri rabotni
prostorii so povr{ina od 45,80 m2 i dve depoa so povr{ina od 47,25 m2. Vo nego
Arhivot e smesten do krajot na 1981 godina.
So Odluka br. 03-127/1 od 28.12.1981 god. na SIZ za kultura - Strumica
Arhivot e smesten vo zgradata na ul. „27 Mart“ br. 2 zaedno so Zavod muzej
Strumica kade i denes se nao|a. Zgradata e od cvrst materijal i gradena 1934
godina so vkupna povr{ina od 533 m2.
Podra~noto oddelenie Strumica raspolaga so vkupno 328 m2 korisna
povr{ina od koi 184 m2 e smestuva~ki prostor - dve depoa. Opremeni se so
polici vo dol`ina od 850 m. Za za{tita na arhivskata gra|a se obezbedeni
metalni sandaci (50) i arhivski kutii.
Teritorijalnata nadle`nost na Arhivot bila definirana so
osnova~kite akti. Imeno so re{enieto za formirawe na Gradskiot istoriski
arhiv - Strumica od strana na Narodniot odbor na Op{tina Strumica br. 6702
od 18.04.1956 god. se konstatira deka Arhivot ima nadle`nost na podra~jeto na
gradot Strumica.
So re{enieto br. 01-8979/1 od 27.10.1962 god. za promena na imeto na
arhivot vo Istorski arhiv Strumica se menuva i negovata teritorijalna
nadle`nost - so {to arhivot deluva na podra~jeto na nekoga{na Strumi~ka
okolija t.s. na op{tinite Strumica, Radovi{, Novo Selo i Bosilovo.
So odluka na Sobranieto na Radovi{ vo 1967 godina prestanuva
nadle`nosta na Istoriskiot arhiv Strumica nad podra~jeto na Radovi{ koja
ottoga{ e pod nadle`nost na Istoriskiot arhiv [tip, taka {to sega Arhivot
deluva samo na teritorijata na strumi~ka op{tina.
Od 1991 godina Oddelenieto [tip organizaciono e postaveno vo sostav
na Dr`avniot arhiv na Republika Makedonija i se sostoi od:
- rakovoditel na Oddelenieto;
- Oddelenie za inspekciski nadzor;
- Oddelenie za za{tita na arhivska gra|a kaj imatelite i sreduvawe i
obrabotka na arhivska gra|a;
- Oddelenie za za{tita na arhivskata gra|a - depo so informativna
slu`ba;
- Oddelenie za op{ti raboti.
16
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
SREDENI I OBRABOTENI ARHIVSKI FONDOVI - ZBIRKI
OBJAVENI VO VODI^ITE OD 1982 I 1994 GODINA
1. UPRAVA I JAVNI SLU@BI
1.4 ARHIVSKI FONDOVI 1941-1944
1.4.2 Okupatorski i kvislin{ki organi
3. STRUMI^KO ADMINISTRATIVNO [UMARSTVO - STRUMICA
(1941-1944); 1941-1944: kut. 1; 0,1. AI a.e. 20, listovi 274, NIS 8 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
Okoliskoto {umarstvo e osnovano 1941 godina od bugarskata
okupatorska vlast i bilo pod Strumi~kata okoliska uprava na ~elo so
okoliski agronom. Zada~a na {umarstvoto bila da se sledi razvojot na
{umskite nasadi, gri`a za planska se~a na {umite, po{umuvawe i sl.
Teritorijalnata nadle`nost na Strumi~koto administrativno {umarstvo se
protega na op{tinite Pop~evo, Bosilovo, Murtino, Vasilevo, Novo Selo,
Valandovo i Dojran. Prestanalo da raboti vo 1944 godina so kapitulacijata na
Bugarija.
Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a:
Zapisnici od Komisija za nazna~uvawe od Ministerstvoto za
zemjodelie i dr`avni imoti - Sofija, razni pregledi i spisoci na selski i
dr`avni {umi, cenovnici na {umski proizvodi i dr.
Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.
1.5 ARHIVSKI FONDOVI OD 1944
NARODNOOSLOBODITELNI ODBORI
212. (269) OKRU@EN NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR - STRUMICA
(1945); 1945: kn. 1, kut. 1; 0,1. AI a.e. 82, listovi 155, NIS 15 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
Okru`nite narodnoosloboditelni odbori se osnovaat so Re{enieto na
Prezidiumot na ASNOM od 06.08.1944 godina za podelba na Makedonija na
oblasti, okolii i op{tini na teritorijata na Makedonija. Pokraj oblasnite
17
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
narodnoosloboditelni odbori (4 odbori), se formiraat i okoliski narodnoosloboditelni odbori.
Na 22.01.1945 godina Prezidiumot na ASNOM nosi Povelba za Prvata
administrativno-teritorijalna podelba na Makedonija na okruzi, me|u koi e i
Strumi~kiot okrug koj gi opfa}a Strumica, Berovo i Valandovo (arhivskata
gra|a na Okru`niot narodnoosloboditelen odbor Strumica e izdvoena kako
posebna celina). Okru`nite narodnoosloboditelni odbori egzistiraat do 21
noemvri 1945 godina, do donesuvawe na Uredbata za opredeluvawe na brojot i
teritorijalnite podra~ja na okruzite i okoliite.
Za~etocite za osnovawe na narodnata vlast odat naporedno so razvojot
na oru`enata borba. Nivnite po~etoci datiraat od 1942 godina so sozdavaweto
na prvite slobodni teritorii vo Makedonija, a pointenzivno se osnovaat od
po~etokot na 1944 godina.
Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a:
Sedni~na arhivska gra|a, zapisnici od odr`ani sednici na Okru`niot
narodnoosloboditelen odbor; izve{taj za sostojbata na vlasta vo okrugot,
naredbi, informacii, izvestuvawa, bilteni, pregledi, spisoci i sl.
So~uvani se zapisnici i izve{tai od Upravata za narodni imoti.
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
7. OKOLISKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR - STRUMICA
(1944-1945); 1944-1945: kut. 2; 0,2. AI a.e. 318, listovi 719, NIS 41 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
Okoliskite narodnoosloboditelni odbori se osnovaat so Re{enieto na
Prezidiumot na ASNOM od 06.08.1944 godina za podelba na Makedonija na
oblasti, okolii i op{tini na teritorijata na Makedonija. Pokraj oblasnite
narodnoosloboditelni odbori (4 odbori), se formiraat i okoliski
narodnoosloboditelni odbori. Na teritorijata {to e pod nadle`nost na
Oddelenieto Strumica dejstvuvaat okoliskite narodnoosloboditelni odbori
Strumica, Radovi{ i Berovo.
So Re{enieto na Prezidiumot na ASNOM od 21 oktomvri 1944 godina
(selo Gorno Vranovci-Vele{ko) za podelba na Makedonija na oblasti i
odreduvawe na rangot na oddelni gradovi, Makedonija e podelena na tri
oblasti: Skopska, Bitolska i [tipska, so istoto re{enie se ukinuva
Ki~evsko-debarskata oblast.
Na 22.02.1945 godina Prezidiumot na ASNOM donese odluka za
raspi{uvawe izbori za selski (gradski i reonski) i okoliski NOO vo
Federalna Makedonija1. Na 31.03.1945 godina Prezidiumot na ASNOM donese
pravilnici za ustrojstvoto na narodnoosloboditelnite odbori2:
- Pravilnik za ustrojstvoto na okoliskite NOO;
- Pravilnik za ustrojstvoto na Skopskiot gradski NOO i
- Pravilnik za ustrojstvoto na op{tinskite NOO.
1
2
"Sl. vesnik na Federalna Makedonija" br. 2 od 23 fevruari 1945 god.
"Sl. vesnik na Federalna Makedonija" br. 4 od 9 april 1945 god.
18
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
Organizaciskata postavenost na okoliskite NOO opfa}a:
- Plenum;
- Izvr{en odbor, koj go so~inuvaat Pretsedatelstvoto i na~alnicite na
oddelite; Pretsedatelstvoto go so~inuvaat pretsedatelot, potpretsedatelot i
sekretarot; vo Izvr{niot odbor se formiraat Sekretarijat i oddeli:
upraven, sudski, stopanski, tehni~ki, soop{titelen-soobra}aen, prosveten,
propaganden, zdravstven, socijalen i administrativen. Po preimenuvaweto na
Prezidiumot na ASNOM vo Prezidium na Narodnoto sobranie na ASNOM vo
Narodno sobranie (16 april 1945) narodnoosloboditelnite odbori go
menuvaat svojot naziv vo narodni odbori.
(Istorijatot se odnesuva za site okoliski narodnoosloboditelni odbori).
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
9. NARODEN ODBOR NA OP[TINA - BOSILOVO (1952-1962);
1952-1962: kn. 60, kut. 26; 3,8. AI i SI a.e. 3212,
listovi 11408, NIS 120 str.
- OP[TINSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR BOSILOVO (1944-1945); 1944-1945: kut. 1; 0,1. AI a.e. 61,
listovi 124, NIS 11 str.
- NARODEN ODBOR NA OP[TINA - BOSILOVO (1952-1962);
1952-1962: kn. 60, kut. 27; 3,9. AI i SI a.e. 3273,
listovi 11532, NIS 131 str.
Istorijat na fondoobrazovatelite:
Gradskite (op{tinski narodnoosloboditelni odbori) dejstvuvaat i
rabotat vo soglasnost so zakonskite propisi za rabota na okoliskite narodnoosloboditelni odbori, pri {to nivnite nadle`nosti se protegaat na
teritorijata na gradovite, odnosno op{tinite.
Organizaciskata postavenost na gradskite (op{tinski) NOO e sledna:
Plenum, Izvr{en odbor, koj go so~inuvaat Pretsedatelstvoto i na~alnicite
na oddelite. Pretsedatelstvoto go so~inuvaat pretsedatelot, potpretsedatelot i sekretarot. Vo Izvr{niot odbor vleguvaat i rakovoditelite na
oddelite: upraven, soop{titelen-soobra}aen, stopanski, propagandnoprosveten, socijalno-zdravstven, sudski i administrativen oddel.
(Istorijatot se odnesuva za site op{tinski narodnoosloboditelni odbori)
Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a:
Zapisnici od rabotata na NOO; spisoci na borci zaginati vo vojnata,
na begalci naseleni vo op{tinite, na brojot na doma}instva i `iteli;
spisoci na zanaet~ii i zemjodelci; spisoci na krupen i siten dobitok;
izve{tai za industriski, zanaet~iski pretprijatija i kooperacii, za
sobirawe danoci od alkoholni pijaloci i drugi proizvodi.
Pregledi na zaginati borci, na politi~ki zatvorenici, na lica
terorizirani od bugarskiot okupator, na opo`areni i izgoreni sela vo
19
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
vojnata; pregledi na familii na padnati borci; na dvi`en i nedvi`en verski
imot; na decata od u~ili{na vozrast vo vrska so po~nuvaweto na rabotata na
u~ili{tata; na dano~ni obvrznici; pregledi na zaseani povr{ini so
zemjodelski kulturi; za bolesti na zemjodelski kulturi; za lekuvawe voeni
invalidi; pregledi na „voeni bogata{i“.
Spisoci na lica vraboteni vo op{tinite; prepiska so povisokite i
poniskite organi na vlasta; prepiska so Komisijata na voenoto podra~je
Strumica i sl.
(Sodr`inskite podatoci se odnesuvaat za site op{tinski narodnoosloboditelni odbori).
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
12. OP[TINSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR
- MURTINO (1944-1945); 1944-1945: kut. 1; 0,1. AI a.e. 32,
listovi 135, NIS 6 str.
6. OKRU@EN NARODEN ODBOR - STRUMICA 1945; 1945:
kn. 4, kut. 5; 0,58. AI a.e. 841, listovi 2083, NIS 92 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
Na 22.01.1945 godina Prezidiumot na ASNOM nosi Povelba za
privremena administrativna podelba na Federalnata edinica Makedonija, na
okruzi. So ~len 1 od ovaa Povelba Federalnata edinica Makedonija, do
definitivnata podelba, koja }e bide donesena so Zakon, se deli na 7 (sedum)
okruzi so sedi{te vo: Skopje, Kumanovo, [tip, Strumica, Veles, Bitola i
Ohrid.
Na 06.02.1945 godina Prezidiumot na ASNOM donese Povelba za
privremena podelba na Makedonija na 8 (osum) okruzi so sedi{te vo: Skopje,
Kumanovo, [tip, Strumica, Veles, Prilep, Bitola i Ohrid.
Pod nadle`nost na Okru`niot naroden odbor Strumica so ~esti
teritorijalni izmeni deluvaat narodnite odbori na Strumica, Valandovo,
Berovo, Peh~evo i Radovi{.
Sodr`inski podatoci na arhivskata gra|a:
Zapisnici od odr`ani sednici na Okru`niot naroden odbor, izve{tai
za rabotata na Okru`niot naroden odbor, planovi, pregledi, spisoci, odluki,
naredbi, re{enija, buxeti; spisoci na u~enici {to u~ele gimnaizija vo
Bugarija; Pravilnik i upatstvo za rabota na Odborot na upravata za narodni
imoti. So~uvana e dokumentacija od Okru`nata voena komisija.
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
20
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
MESNI NARODNI ODBORI
15. - ANGELCI (1945-1953); 1945-1953:
kn. 6, kut. 1; 0,22. SI a.e. 115, listovi 311, NIS 2 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
Mesnite narodni odbori se formirani vo 1945 godina vrz osnova na
Uredbata za opredeluvawe na brojot, teritorijalnite podra~ja i sedi{tata na
okoliskite i mesnite narodni odbori, donesena od Ministerskiot sovet na
Federalna Makedonija na 21 noemvri 1945 godina („Slu`ben vesnik na FM“
br. 24/45 god.). So Uredbata se ukinati op{tinskite narodni odbori, a na
nivnoto mesto i na mestoto na porane{nite NOO se formiraat mesni
narodni odbori. Mesnite narodni odbori se reorganiziraat vo op{tinski
narodni odbori vrz osnova na Zakonot za podelba na NRM na okolii, gradovi,
gradski op{tini i op{tini, Zakonot za sproveduvawe na reorganizacijata na
narodnite odbori i Zakonot za narodnite odbori na op{tinite3.
Vo 1945 godina na podra~jeto na Strumi~kata okolija egzistiraat 57
mesni narodni odbori, vo 1947 nivniot broj se sveduva na 99 i vo 1950 na 40.
(Istorijatot se odnesuva za site mesni narodni odbori)
Organizaciska struktura:
Plenum na Mesniot naroden odbor i Izvr{en odbor sostaven od
pretsedatel, sekretar i eden odbornik.
Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a:
Arhivskata gra|a sodr`i podatoci za: pomagaweto na NO vojska so
hrana i obleka, organiziraweto ishrana na naselenieto, voveduvaweto
zadol`itelen otkup na site zemjodelski proizvodi; popravkata na pati{tata,
mostovite i zgradite na semejstvata na padnatite borci, podatoci za brojot na
krupen i siten dobitok i za povr{inite zaseani so zemjodelski proizvodi;
planiraweto na proizvodstvoto so razni kulturi i normiraweto na cenite na
zemjodelskite proizvodi; formiraweto i rabotata na agrarnite komisii i
eksproprijacijata na imoti; otvoraweto analfabetski i op{toobrazovni
kursevi; pomo{ta vo formiraweto na selskite rabotni zadrugi; otvoraweto
~itali{ta i biblioteki i zapisnici i sedni~ni materijali od odr`anite
sednici na plenumite i odborite, na izvr{nite odbori i na komisiite; na tie
sednici najmnogu se tretirani pra{awata za formiraweto selski zemjodelski
zadrugi, sproveduvaweto na esenskite seidbi, sobiraweto i smestuvaweto na
dobito~nata hrana.
(Sodr`inskite podatoci se odnesuvaat na site mesni narodni odbori)
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik (od br. 15 do 74).
16. - BADILEN (1945-1952); 1946-1951:
kut. 1; 0,01. SI a.e. 73, listovi 75, NIS 1 str.
3
„Slu`ben vesnik na NRM“ br. 13/52
21
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
17. - BAJKOVO (1945-1953); 1945-1953:
kn. 22, kut. 1; 0,54. SI a.e. 132, listovi 348, NIS 2 str.
18. - BANICA (1945-1953); 1946-1953:
kn. 20, kut. 1; 0,5. SI a.e. 146, listovi 299, NIS 2 str.
19. - BAWSKO (1945-1949); 1945-1949:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 244, listovi 542, NIS 3 str.
21. - BELOTINO (1945-1952); 1945-1946:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 6, listovi 35, NIS 1 str.
22. - BORIEVO (1946-1951); 1946-1951:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 68, listovi 92, NIS 1 str.
23. - BORISOVO 1946; 1946:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 2, listovi 15, NIS 1 str.
24. - BOSILOVO (1945-1952); 1945-1952:
kn. 8, kut. 2; 0,36. SI a.e. 316, listovi 1033, NIS 2 str.
25. - VASILEVO (1945-1953); 1945-1953:
kn. 12, kut. 1; 0,34. SI a.e. 104, listovi 555, NIS 3 str.
26. - VEQUSA (1945-1953); 1945-1953:
kn. 12, kut. 1; 0,34. SI a.e. 244, listovi 542, NIS 3 str.
27. - VISOKA MAALA (1945-1950); 1945-1950:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 13, listovi 32, NIS 1 str.
28. - VLADEVCI (1946-1951); 1946-1951:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 12, listovi 53, NIS 1 str.
29. - GABROVO (1945-1952); 1945-1950:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 5, listovi 8, NIS 1 str.
22
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
30. - GE^ERLI (1946-1952); 1946-1952:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 17, listovi 22, NIS 1 str.
31. - GRADSKO BALDOVCI (1945-1952);
1945-1952: kn. 1, kut. 1; 0,12. SI a.e. 110, listovi 179, NIS 1 str.
32. - GRADO[ORCI (1945-1952); 1945-1952:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 47, listovi 50, NIS 1 str.
33. - DABIQA (1945-1953); 1945-1952:
kn. 21, kut. 1; 0,52. SI a.e. 82, listovi 386, NIS 3 str.
34. - DOBRA[INCI (1945-1952); 1945-1952:
kn. 16, kut. 1; 0,42. SI a.e. 106, listovi 356, NIS 4 str.
35. - DOBREJCI (1945-1952); 1945-1952:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 9, listovi 9, NIS 1 str.
36. - DORLOMBOS ( - 1946); 1946:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 37, listovi 68, NIS 1 str.
37. - DRA@EVO (1946-1952); 1946-1952:
kut 1; 0,1. SI a.e. 6, listovi 10, NIS 1 str.
38. - DRVO[ (1945-1951); 1946-1951:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 7, listovi 38, NIS 1 str.
39. - EDNOKU]EVO (1946-1951); 1946-1951:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 11, listovi 58, NIS 1 str.
40. - ZLE[EVO (1945-1950); 1945-1950:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 2, listovi 7, NIS 1 str.
41. - ILOVICA (1945-1953); 1945-1953:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 94, listovi 217, NIS 2 str.
23
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
42. - KOLE[INO (1946-1948); 1946-1948:
kn. 18, kut. 1; 0,46. SI a.e. 5, listovi 8, NIS 1 str.
43. - KOSTURINO (1945-1952); 1945-1952:
kn. 34, kut. 1; 0,78. SI a.e. 328, listovi 582, NIS 2 str.
44. - KUKLI[ (1945-1952); 1945-1952:
kn. 23, kut. 2; 0,66. SI a.e. 320, listovi 785, NIS 4 str.
45. - MEME[LI (1945-1953); 1945-1953:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 10, listovi 84, NIS 1 str.
210. (208) - MOKRIEVO (1945-1952); 1945- 1952:
kn. 34, kut. 1; 0,78. SI a.e. 189, listovi 323, NIS 3 str.
46. - MOKRINO (1945-1949); 1945-1949:
kn. 2, kut. 1: 0,14. SI a.e. 11, listovi 56, NIS 1 str.
47. - MONOSPITOVO (1945-1952); 1945-1952:
kn. 15, kut. 1: 0,4. SI a.e. 139, listovi 307, NIS 5 str.
48. - MURTINO (1945-1952); 1945-1952:
kn. 15, kut. 1: 0,4. SI a.e. 242, listovi 683, NIS 2 str.
49. - NIVI^INO (1945-1952); 1945-1946:
kn. 3, kut. 1, 0,16. SI a.e. 30, listovi 139, NIS 1 str.
50. - NOVA MAALA (1945-1950); 1945-1950:
kn. 7, kut. 1: 0,24. SI a.e. 193, listovi 358, NIS 4 str.
51. - NOVO SELO (1945-1953); 1945-1953:
kn. 20, kut. 3: 0,7. SI a.e. 448, listovi 1.416, NIS 5 str.
52. - ORMANLI (1945-1952); 1945-1952:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 31, listovi 70, NIS 1 str.
24
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
53. - PETRALINCI (1945-1952); 1946-1953:
kn. 12, kut. 1; 0,34. SI a.e. 197, listovi 471, NIS 2 str.
55. - POP^EVO (1945-1952); 1945-1952:
kn. 50, kut. 1; 1,1. SI a.e. 186, listovi 335, NIS 2 str.
56. - PROSENIKOVO (1945-1952); 1945-1952:
kn. 13, kut. 1; 0,36. SI a.e. 160, listovi 286, NIS 2 str.
57. - RABORCI (1945-1952); 1945-1974:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 30, listovi 31, NIS 1 str.
58. - RI^ (1945-1952); 1945-1952:
kn. 11, kut. 1; 0,32. SI a.e. 101, listovi 192, NIS 2 str.
59. - ROBOVO (1945-1950); 1945-1950:
kn. 1, kut. 1; 0,12. SI a.e. 119, listovi 227, NIS 2 str.
60. - SA^EVO (1946-1948); 1946-1948:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 9, listovi 10, NIS 1 str.
61. - SVIDOVICA (1946-1951); 1946-1951:
kn. 8, kut. 1; 0,26. SI a.e. 38, listovi 66, NIS 1 str.
62. - SEDLARCI (1945-1952); 1946:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 3, listovi 4, NIS 1 str.
63. - SEKIRNIK (1945-1953); 1945-1953:
kn. 1, kut. 1; 0,12. SI a.e. 9, listovi 43, NIS 1 str.
64. - SMOLARI (1945-1952); 1945-1952:
kn. 14, kut. 1; 0,38. SI a.e. 217, listovi 473, NIS 3 str.
66. - STARO KOWAREVO (1945-1952);
1946-1951: kn. 1, kut. 1; 0,12. SI a.e. 149, listovi 184, NIS 1 str.
25
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
67. - STINIK (1945-1952); 1945-1952:
kn. 6, kut. 1; 0,22. SI a.e. 207, listovi 362, NIS 2 str.
68. - SU[EVO (1945-1952); 1945-1952:
kn. 2, kut. 1; 0,14. SI a.e. 93, listovi 139, NIS 1 str.
69. - SU[ICA (1945-1952); 1945-1952:
kn. 11, kut. 1; 0,32. SI a.e. 128, listovi 340, NIS 2 str.
70. - TRIBI^INO (1946-1951); 1946-1951:
kn. 6, kut. 1; 0,32. SI a.e. 53, listovi 113, NIS 1 str.
71. - TURNOVO (1945-1952); 1945-1952:
kn. 1, kut. 1; 0,12. SI a.e. 119, listovi 264, NIS 4 str.
72. - ^ANAKLI (1946-1947); 1946-1947:
kn. 2, kut. 1; 0,14. SI a.e. 41, listovi 151, NIS 1 str.
73. - ^EPELI (1945-1953); 1945-1953:
kn.21, kut. 1; 0,52. SI a.e. 28, listovi 117, NIS 1 str.
74. - [TUKA (1945-1949); 1945-1949:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 2, listovi 5, NIS 1 str.
4. PROSVETNI I KULTURNI USTANOVI
4.1. PROSVETNI USTANOVI
78. @ENSKO STRU^NO DOMA]INSKO U^ILI[TE - STRUMICA
(1929-1961); 1929-1961: kn. 79, kut. 4; 1,98. AI (SI) a.e. 1081,
listovi 2233, NIS 96 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
U~ili{teto e formirano 1920 god. pod naziv „@enska zanatska {kola“
so petgodi{na nastava. Osven stru~nite se izu~uvale i op{toobrazovni
predmeti. Vo 1945 god. u~ili{teto e obnoveno kako ni`o stru~no u~ili{te vo
26
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
traewe od dve godini. Po izvesen prekin vo 1953 godina u~ili{teto povtorno
zapo~nuva so rabota. Od stru~nite predmeti se izu~uvale kroewe, {iewe,
vezewe, gotvewe i dr.
Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a:
Sedni~ni materijali, zapisnici od sednici na nastavni~kiot sovet i na
prosvetno-doma}inskoto dru{tvo; analizi za raboteweto i iskustvata na
u~ili{niot odbor; zapisnici od ispitnite komisii i od rabotnite sostanoci,
izve{tai za raboteweto na u~ili{teto (tekstualni, statisti~ki i
tabelarni); re{enija za nazna~uvawe i otpu{tawe od rabota i svidetelstva na
u~enici.
Arhivskata gra|a e na bugarski, srpski i makedonski jazik.
6. STOPANSTVO I BANKARSTVO
GRADE@NI PRETPRIJATIJA
104. GRADE@NO PRETPRIJATIE „BEL KAMEN“ - STRUMICA
(1947-1965); 1947-1956: kn. 13, kut. 15; 1,76. SI a.e. 332,
listovi 9041, NIS 48 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
Grade`noto preptprijatie „Bel kamen“ - Strumica e formirano od
Gradskiot naroden odbor na Strumica vo 1948 god. pod naziv „Proizvoditelno
pretprijatie Bel kamen“. Zada~a na pretprijatieto e snabduvawe na stopanski
organizacii i poedinci so grade`ni materijali (var, tuli i keramidi). Od
01.05.1952 god. pretprijatieto ja pro{iruva svojata dejnost i osven so
proizvodstvo na grade`ni materijali zapo~nuva da se zanimava i so izgradba
na visoka i niska gradba, pri {to go menuva i nazivot vo Grade`no
pretprijatie „Bel kamen“ - Strumica. Vo 1954 godina po donesenoto re{enie
od Narodniot odbor na Strumica (br. 127) registrirano e vo Okru`niot
stopanski sud vo [tip so citiranata registracija pretprijatieto stanuva
isklu~ivo grade`no pretprijatie.
Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a:
Zapisnici od sednici na Upravniot odbor, Rabotni~kiot sovet i razni
komisii vo vrska so usvojuvawe na tarifni pravilnici, izve{tai za rabota,
bruto bilanski izvr{ni smetki,
Analizi za rabotata na pretprijatieto, dogovori za kupoprod`ba, akti
od rabotni odnosi i isplatni listi.
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
27
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
7. OP[TESTVENO-POLITI^KI ORGANIZACII,
DRU[TVA I ZDRU@ENIJA
7.1. POLITI^KI I OP[TESTVENO-POLITI^KI
ORGANIZACII
7.1.1. Napredni politi~ki i op{testveno politi~ki organizacii
183. OP[TINSKI KOMITET NA SSRNM - STRUMICA (1952-1990);
1952-1990: kn. 11, kut. 38; 0,6. AI a.e. 626, listovi 4942,
NIS 271 str. i SI a.e. 388, listovi 14613, NIS 64 str.
Istorijat na fondoobrazovatelite:
Organizacijata na Socijalisti~kiot sojuz pretstavuva op{testvenopoliti~ka organizacija za organizirawe na osnovnite socijalisti~ki sili za
re{avawe na slo`eni op{testveno-politi~ki problemi vo socijalisti~kata
izgradba na zemjata.
Za vreme na vojnata i po NOV, dejstvuva kako NOF i pretstavuva
masovna - politi~ka organizacija koja vo svoite redovi gi obedinuva site
progresivni i antifa{isti~ki sili, site sloevi na narodot bez razlika na
nacionalnost, vera i pol. Preku NOF koj rabotel vrz {iroka platforma,
mo`ele da dojdat do izraz streme`ite i `elbite na narodot za izgradba na
zemjata.
Programata na NOF kako masovna, senarodna i politi~ka organizacija
imala raznoviden karakter: politi~ki, stopanski i kulturno-prosveten.
Glavna preokupacija vo rabotata na NOF vo 1945 godina bile izborite za
NOO-ri. NOF odr`uva konferencii so {irokite narodni masi za
razjasnuvawe na karakterot na izborite. Konferencii bile odr`ani na site
nivoa - selski, op{tinski, gradski, okoliski. Najzna~ajna programska
sodr`ina pretstavuvalo stopanstvoto - proletnata seidba, snabduvaweto na
naselenieto, formirawe rabotni brigadi za Vojvodina. Pod rakovodstvo na
NF formirani se seidbeni fondovi so koi rakovodele posebni komisii.
Seidbata bila sfatena ne samo kako rabota na zemjodelcite, tuku kako
op{tonarodna rabota.
Izdignuvaweto na kulturno-prosvetnoto nivo na narodot e isto taka
zna~ajna programska zada~a na NOF. Organiziral konferencii, seminari,
analfabetski kursevi, narodni univerziteti. Vo sorabotka so AF@ i
NOMSM odr`uval seminari za u~itelite vo selata. Organiziral, proslavi,
godi{nini, manifestacii, natprevari me|u rabotnicite.
NOF sproveduvaj}i ja svojata programa uspeal da sozdade edinstvo kaj
narodot. So reorganizaciite i administrativnite teritorijalni podelbi na
Makedonija i Socijalisti~kiot sojuz go menuva svoeto ime.
28
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a:
Sedni~en materijal od OO na SSRNM; Op{tinski izborni
konferencii; Redovni sednici na OO; Pro{ireno-plenarni sednici na OO;
Sednici na Sekretarijatot; Sednici na Izvr{niot odbor; Sednici na
Nadzorniot odbor na OO; Zapisnici od komisiite na OO; Materijali od
Aktivot na `enite; Planovi, programi, izve{tai, analizi, informacii,
spisoci, pregledi; Materijali od osnovnite organizacii po selata.
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
7.4. KULTURNO-PROSVETNI DRU[TVA
188. KULTURNO - PROSVETNO DRU[TVO „REQA - KRILATICA“ STRUMICA (1927-1941); 1927-1941: kn.1, kut.1; 0,12. AI a.e. 144,
listovi 376, NIS 23 str.
Istorijat na fondoobrazovatelite:
Kulturno-prosvetnoto dru{tvo „Reqa - Krilatica“ e formirano vo
1927 godina. Celta na dru{tvoto e podigawe na prosvetniot i kulturniot
`ivot vo Strumica preku horovi, orkestri, predavawa i sl. Pri dru{tvoto se
formirani muzi~ka, dramska i sekcija „Naroden univerzitet“. Upravniot
odbor go so~inuvaat pretsedatel, potpretsedatel, sekretar, blagajnik,
bibliotekar i 5 ostanati ~lenovi. Nadzorniot odbor se sostoi od pretsedatel,
potpretsedatel i 3 ~lenovi. Sudot na ~esta se sostoi od pretsedatel i 2 ~lena.
So sekciite rakovodat na~alnici. Vo 1938 godina kon dru{tvoto se
priklu~uvaat sekcijata Esperanto i grupa studenti. Dru{tvoto prestanalo da
raboti na 24.02.1941 god.
Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a:
Sedni~ni materijali i zapisnici od odr`ani sednici na UO, od
godi{ni sobranija i od nadzorniot odbor; izve{tai od godi{ni sobranija za
brojot na sekcii i nivnata rabota, za finansiskoto rabotewe, za rabotata na
horot, administracijata, nadzorniot odbor i esperanto sekcijata; pravila za
formiraweto, celite i zada~ite na dru{tvoto; programi za proslavi, spisoci
na ~lenovi, i spisi vo vrska so ponudi za horovoditeli, za odr`ani priredbi
vo gradot i okolijata, za podigawe crkva vo Qubqana i za odr`anite
predavawa na Narodniot univerzitet.
Arhivskata gra|a e na srpski jazik.
29
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
B. SEMEJNI I LI^NI FONDOVI
198. BRA]A ]OSEVI - STRUMICA (1921-1931); 1921-1931:
kn.3, kut.1; 0,07. AI a.e. 211, listovi 233, NIS 18 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
Bra}ata ]osevi od Strumica u{te vo 1908 godina po~nale da se
zanimavaat so trgovija. So otvaraweto na du}anot za me{ovita trgovija od
strana na postariot brat Vasil. Od 1913 godina vo trgovijata se vklu~uva i
negoviot brat Josif. Od 1925 godina bra}ata vo trgovskata dejnost rabotat
oddvoeno se do 1945 godina. Rabotat so golem broj sorabotnici i delovni
partneri.
Sodr`inski podatoci na arhivskata gra|a:
Prepiska za dobiena roba, pobaruvawa - trebuvawa na roba, raspisi za
dobiena i ispratena roba, fakturi, tovarni listi, cenovnici, reklamni
materijali i dr.
Arhivskata gra|a e na srpski i bugarski jazik.
199. IVAN K. TUXAROV - STRUMICA (1928-1946); 1928-1946:
kn. 50, kut. 3; 1,1. AI a.e. 1863, listovi 2392, NIS 83 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
Ivan Tuxarov e roden 1883 godina vo Dojran. Po doseluvaweto vo
Strumica zapo~nal da se zanimava so me{ovita trgovija. Vo rabotata mu
pomaga sinot Kosta i negoviot rodnina Risto Ri~liev. Od 1920 do 1941 godina
se zanimava so snabduvawe hrana za voeni potrebi. Za~lenet e vo op{toto
trgovsko zdru`enie „Dojran~anec“ od 1921 godina. Prestanal so rabota vo 1946
godina po izvr{enata nacionalizacija.
Arhivskata gra|a e na srpski i bugarski jazik.
30
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
PREGLED
NA ARHIVSKITE FONDOVI I ZVIRKI VO DR@AVNIOT
ARHIV NA REPUBLIKA MAKEDONIJA - ODDELENIE STRUMICA
1993 - 2005 GODINA
A. ARHIVSKI FONDOVI NA DR@AVNITE ORGANI,
USTANOVI, ZDRU@ENIJA, ORGANIZACII I
DRUGI INSTITUCII
1. UPRAVA I JAVNI SLU@BI
1.3. ARHIVSKI FONDOVI 1918-1941
354. (445) SREZ MALE[EVSKI - BEROVO; (1918-1938); 1918/1938:
kn. 12, kut. 2; 1. Nesreden.
355. (446) SREZ CAREVOSELSKI - CAREVO SELO (DEL^EVO);
(1935-1938); 1935/1938: kut. 1; 0,1. Nesreden.
Istorijat na fondoobrazovatelite:
Po zavr{uvawe na Prvata svetska vojna so Versajskiot miroven dogovor
Vardarskiot del od Makedonija vleguva vo sostav na Kralstvoto na Srbite,
Hrvatite i Slovencite. Ureduvaweto na vlasta, upravata i administrativnoto rabotewe se karakteriziraat so site belezi na ustavna parlamentarna
monarhija, organizirana kako birokratska policiska dr`ava vo koja
prvenstveno bile za{titeni interesite na kralot i bur`oazijata.
Administrativno-teritorijalnata podelba na Kralstvoto SHS
(Jugoslavija), a vo negovi ramki i na Vardarskiot del na Makedonija pome|u
dvete svetski vojni mo`e da se podeli na tri periodi.
Vo periodot od 1918 do 1922 godina Vardarskiot del na Makedonija e
podelen na 7 okruzi - Skopski, Tetovski, Tikve{ki, Ohridski, Kumanovski,
Bregalni~ki i Bitolski. Vo ramkite na ovie sedum okruzi formirani se 31
okolija (srezovi).
Vo Bregalni~kiot okrug formirani se 6 okolii (srezovi) vo ~ii ramki
deluvaat 43 op{tini. Vo Male{evskata okolija so sedi{te vo Berovo
deluvaat 4 op{tini, a vo Carevoselska okolija so sedi{te vo Carevo Selo
(Del~evo) deluvaat 5 op{tini.
Vo periodot od 1922 do 1929 godina Vardarskiot del na Makedonija e
podelen na 3 oblasti - Skopska, Bitolska i Bregalni~ka. Vo ramkite na ovie
tri oblasti formirani se 29 okolii (srezovi).
Vo Bregalni~kata oblast formirani se 6 okolii (srezovi) vo ~ii ramki
deluvaat 43 op{tini. Vo Male{evskata okolija so sedi{te vo Berovo
31
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
deluvaat 4 op{tini, a vo Carevoselska okolija so sedi{te vo Carevo Selo
(Del~evo) deluvaat 4 op{tini.
Vo periodot od 1929 do 1941 godina Vardarskiot del na Makedonija e
podelen na 3 okruzi - Skopski, Bitolski i Bregalni~ki. Vo ramkite na ovie
tri okruga formirani se 28 okolii (srezovi).
Vo ramkite na Male{evskata okolija formirani se 4 op{tini, vo
ramkite na Strumi~kata okolija - 6 op{tini a vo ramkite na Carevoselskata
okolija - 3 op{tini.
Arhivskata gra|a e na srpski jazik.
1.4. ARHIVSKI FONDOVI 1941-1944
1.4.1. Narodonoosloboditelni organi
356. (398) OKOLISKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR
- BEROVO; (1944-1945): 1944/1945: kut. 1; 0,1. AI i SI a.e. 132,
listovi 212, NIS 21 str.
357. (390) OKOLISKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR
STRUMICA (1944-1945); 1944-1945: kut. 2; 0,2. AI a.e. 318,
listovi 719, NIS 41 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
Okoliskite narodnoosloboditelni odbori se osnovaat so Re{enieto na
Prezidiumot na ASNOM od 6.8.1944 godina (selo Ramno, Kumanovsko) za
podelba na Makedonija na oblasti, okolii i op{tini na teritorijata na
Makedonija pokraj oblasnite narodnoosloboditelni odbori (4 odbori) se
formiraat i okoliski narodnoosloboditelni odbori. Na teritorijata {to e
pod nadle`nost na Oddelenieto Strumica dejstvuvaat okoliskite
narodnoosloboditelni odbori Strumica, Valandovo, Berovo, Peh~evo i
Radovi{.
Na 22.1.1945 godina Prezidiumot na ASNOM nosi Povelba za Prvata
administrativno-teritorijalna podelba na Makedonija na okruzi me|u koj e i
Strumi~kiot okrug (arhivska gra|a na Okru`niot narodnoosloboditelen
odbor Strumica e izdvoena kako posebna celina). Okoliskite
narodnoosloboditelni odbori egzistiraat do 21 noemvri 1945 godina do
donesuvawe na Uredbata za opredeluvawe na brojot i teritorijalnite podra~ja
na okruzite i okoliite.
Za~etocite za osnovawe na po~etocite na narodnata vlast odat
naporedno so razvojot na oru`enata borba. Nivnite po~etoci datiraat od 1942
godina so sozdavaweto na prvite slobodni teritorii vo Makedonija, a
pointenzivno se osnovaat od po~etokot na 1944 godina.
32
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
Na 22.2.1945 godina Prezidiumot na ASNOM donel odluka za
raspi{uvawe izbori za selski (gradski i reonski) i okoliski NOO vo
Federalna Makedonija.4 Na 31.3.1945 godina Prezidiumot na ASNOM donesol
pravilnici za ustrojstvo na narodnoosloboditelnite odbori5:
- Pravilnik za ustrojstvoto na okoliskite NOO;
- Pravilnik za ustrojstvoto na Skopskiot gradski NOO i
- Pravilnik za ustrojstvoto na op{tinskite NOO.
Organizaciskata postavenost na okoliskite NOO opfa}a:
- Plenum;
- Izvr{en odbor, koj go so~inuvaat Pretsedatelstvoto i na~alnicite na
oddelite; Pretsedatelstvoto go so~inuvaat pretsedatelot, potpretsedatelot i
sekretarot; vo Izvr{niot odbor se formiraat Sekretarijat i oddeli:
upraven, sudski, stopanski, tehni~ki, soop{titelen-soobra}aen, prosveten,
propaganden, zdravstven, socijalen i administrativen.
(Istorijatot se odnesuva za dvata okoliski narodnoosloboditelni odbori)
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
358. (402) GRADSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR
- BEROVO; (1944-1945): 1944/1945: kut. 1; 0,1. Nesreden.
359. (391) GRADSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR
STRUMICA (1944-1945); 1944-1945: kut. 4; 0,4. Nesreden.
360. (404) OP[TINSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR
- BEROVO; (1944-1945): 1944/1945: kut. 1; 0,1. AI a.e. 116,
listovi 292, NIS 12 str.
361. (392) OP[TINSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR
- BOSILOVO (1944-1945): 1944/1945: kut. 1; 0,1. AI a.e. 61,
listovi 124, NIS 11 str.
362. (393) OP[TINSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR
- VASILEVO (1944-1945): 1944/1945: kut. 2; 0,2. Nesreden.
363. (394) OP[TINSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR
- MURTINO (1944-1945): 1944/1945: kut. 1; 0,1. SI a.e. 32,
listovi 135, NIS 1 str.
4
5
„Sl. vesnik na Federalna Makedonija“ br. 2 od 23 fevruari 1945 god.
„Sl. vesnik na Federalna Makedonija“ br. 4 od 9 april 1945 god.
33
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
364. (395) OP[TINSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR
- NOVO SELO (1944-1945): 1944/1945: kut. 1; 0,1. AI a.e. 95,
listovi 550, NIS 19 str.
365. (396) OP[TINSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR
- POP^EVO (1944-1945): 1944/1945: kut. 1; 0,1. SI a.e. 61,
listovi 185, NIS 1 str.
1.4.2. Okupatorski i kvisli{ki organi
366. (368) STRUMI^KA GRADSKA OP[TINSKA UPRAVA
- STRUMICA (1941-1944); 1941/1944: kut. 1; 0,1. AI i SI a.e. 41,
listovi 191, NIS 8 str.
Istorijat na fondoobrazuvatelot:
Po okupacijata na Makedonija od strana na bugarskata okupatorska
vlast Ministerstvoto za vnatre{ni raboti i narodno zdravje so zapoved br. 26
formira 2 oblasni direkcii, 24 okoliski, 26 gradski i 149 selski op{tinski
upravi. Tie prestanuvaat da rabotat so osloboduvaweto na Makedonija.
Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.
6
„Slu`ben vesnik na Bugarija“ br. 116/1941
34
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
1.5. ARHIVSKI FONDOVI OD 1944
367. (399) OKOLISKI NARODEN ODBOR - BEROVO; (1945-1952):
1945/1952: kn. 85, kut. 9; 2,6. AI a.e. 1523, listovi 4053, NIS 276 str.
Istorijat na fondoobrazuvatelot:
Okoliskite narodni odbori ja zapo~nuvaat svojata dejnost so
donesuvaweto na Uredbata na Ministerskiot sovet na Federalna Makedonija
od 27.11.1945 godina, so koja se opredeluva brojot na teritorijalnite podra~ja
i sedi{tata na okoliskite i na mesnite narodni odbori. Teritorijata na
Makedonija e podelena na 5 okru`ni narodni odbori, 33 okoliski i 872 mesni
narodni odbori. Na teritorijata pod nadle`nost na Oddelenieto Strumica
(voglavno so izmeni i dopolnuvawa na zakonite za administrativnoteritorijalna podelba) dejstvuvale okoliskite narodni odbori Berovo,
Valandovo, Radovi{, Strumica i Peh~evo.
So Op{t zakon za narodnite odbori donesen od Narodnoto sobranie na
FNRJ na 25 maj 1946 godina7, narodnite odbori steknuvaat status na najvisoki
organi na dr`avnata vlast od lokalno zna~ewe, preku koi narodot ja vr{i
svojata vlast. Tie se izbrani na osnova na op{toto, neposredno i ednakvo
izbira~ko pravo so tajno glasawe i donesuvaat propisi vo ramkite na svojata
nadle`nost.
Sekoj okoliski naroden odbor ima svoj buxet i raspolaga so svoite
prihodi i rashodi, a od nego se podmiruvaat li~nite i materijalnite tro{oci
na site organi, ustanovi i pretprijatija vo negova nadle`nost.
Organizaciskata postavenost na okoliskite narodni odbori (so
odredeni izmeni) e slednata: 1. Izvr{en odbor (sostaven od pretsedatel i
sekretar), koj rakovodi so rabotata na poverenstvata za zemjodelie i
{umarstvo, trgovija i snabduvawe, komunalni raboti, finansii, trud,
prosveta i kultura, narodno zdravje, socijalni gri`i, lokalen soobra}aj i
Poverenstvoto za industrija i rudarstvo; 2. Sekretarijat, vo ~ij sostav
spa|aat: personalen otsek, slu`ba za evidencija, upraven otsek, pravna slu`ba,
katastarski otsek, voen otsek i slu`ba za administracija; 3. Postojani
komisii - Kontrolna, Planska i Komisija za `albi i poplaki, po potreba se
formiraat i vremeni komisii i slu`bi i 4. Sobir na izbira~ite kako
najvisok organ.
Okoliskite narodni odbori se transformiraat vo 1952 godina.
(Istorijatot se odnesuva na site okoliski narodni odbori.)
Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a:
Fondovite na okoliskite narodni odbori naj~esto sodr`at zapisnici i
sedni~ni materijali od organite i telata, pravilnici za rabota, spisoci na
personalot, programski i izve{tajni materijali, analizi - informacii za
sostojbite od site domeni na dejnost na odborite, re{enija za osnovawe
zemjodelski, industriski, zanaet~iski, trgovski, kreditni, transportni i
drugi pretprijatija, za osnovawe ustanovi od site domeni na dejnost na
7
„Slu`ben list na FNRJ“ br. 43/46 god.
35
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
odborot (prosvetni, kulturni, zdravstveni, socijalni i sl.), dokumenti vo
vrska so agrarnata reforma, kolonizacijata, eksproprijacijata, konfiskacijata, nacionalizacijata, kupo-proda`ni dogovori, grade`ni dozvoli i sl.
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
368. (401) OKOLISKI NARODEN ODBOR - PEH^EVO; (1945): 1945:
kn. 14, kut. 2; 0,3. AI a.e. 71, listovi 250, NIS 9 str.
369. (403) GRADSKI NARODEN ODBOR - BEROVO; (1945-1952); 1945/1952:
kn. 9, kut. 2;. 0,4. AI a.e. 59, listovi 123, NIS 9 str.
Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a:
Zapisnici od odr`ani sednici na Plenumot - donesuvawe odluki za
formirawe pretprijatija, Izvr{niot odbor i Sekretarijatot; zapisnici od
rabotata na Stopanskiot oddel, godi{ni izve{tai za rabota na GNO - Berovo,
izve{taj za sostavot na administrativniot aparat, izve{tai za brojot na
naselenieto, za brojot na javni komunalni objekti vo Berovo, za izgradba na
pati{ta, spisoci i pregledi za nacionalniot i socijalniot sostav na
odbornicite pri GNO - Berovo, broj na doma}instva po nacionalen sostav, za
snabduvawe na naselenieto so prehranbeni proizvodi, za opo`areni semejstva
vo Berovo, za raneti i ubieni vojnici vo NOV, na deca siraci ~ii roditeli
zaginale vo NOV i na socijalno neobezbedeni semejstva i lica.
Pretsedateli na GNO - Berovo bile Ilija Kafexiski, Ilija
Pa{aliski, Metodi [umanski, Mali} Alilovski i Petar Iliovski.
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
370. (405) NARODEN ODBOR NA OP[TINA - BEROVO;
(1953-1963); 1953/1963: kn. 23, kut. 23; 3,5. AI a.e. 3289,
listovi 14996, NIS 402 str.
371. (406) NARODEN ODBOR NA OP[TINA - PEH^EVO;
(1955-1963); 1955/1963: kn. 24, kut. 6; 4. AI a.e. 1198,
listovi 3631, NIS 332 str.
372. (400) NARODEN ODBOR NA MALE[EVSKA OKOLIJA - BEROVO;
(1952-1955): 1952/1955: kn. 6, kut. 5; 0,6. AI a.e. 628,
listovi 2608, NIS 88 str.
373. (407) NARODEN ODBOR NA SELSKA OP[TINA - VLADIMIROVO;
(1952/1957); 1952/1957: kut. 1; 0,1. Nesreden.
36
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
MESNI NARODNI ODBORI
374. (408) - BEROVO; (1945-1951); 1945/1951: kn. 29, kut. 2; 1,5. Nesreden.
375. (409) - BUDINARCI; (1945-1952); 1945/1952: kn. 18, kut. 2; 0,4. Nesreden.
376. (410) - DVORI[TE; (1946-1949); 1946/1949: kn. 13, kut. 1; 0,2. Nesreden.
377. (411) - MA^EVO; (1945-1952); 1945/1952: kn. 4, kut. 1; 0,1. Nesreden.
378. (412) - NEGREVO; (1945-1947); 1945/1947: kn. 2, kut. 1; 0,1. Nesreden.
379. (355) - NOVO KOWARINO (1945-1952); 1945/1952:
kn. 3, kut. 1; 0,3. SI a.e. 57, listovi 59, NIS 1 str.
380. (413) - RATEVO; (1945-1950); 1945/1950: kn. 11, kut. 2; 0,3. Nesreden.
381. (414) - ROBOVO; (1945-1952); 1945/1952: kn. 18, kut. 1; 0,3. Nesreden.
382. (415) - RUSINOVO; (1945-1952); 1945/1952: kut. 1. 0,1. Nesreden.
383. (416) - SMOJMIROVO; (1945-1952); 1945/1952: kn. 1, kut. 1; 0,1. Nesreden.
384. (417) - CRNIK; (1945-1952); 1945/1952: kn. 15, kut. 1; 0,3. Nesreden.
385. (418) - ^IFLIK; (1945-1949); 1945/1949: kn. 5, kut. 1; 0,2. Nesreden.
386. (385) SOBRANIE NA OP[TINA BEROVO - BEROVO;
(1963-1998): 1963/1998: kut. 131; 13,1. Nesreden.
387. (460) MINISTERSTVO ZA EKONOMIJA PE BEROVO
- BEROVO (1953-2004): 1953/2004: kn. 11. 0,2. Nesreden.
37
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
388. (419) SEKRETARIJAT ZA NARODNA ODBRANA - BEROVO;
(1956-1990); 1956/1990: kn. 21, kut. 11; 1,3. AI i SI a.e. 837,
listovi 6576, NIS 208 str.
389. (459) MINISTERSTVO ZA EKONOMIJA PE STRUMICA
- STRUMICA; (1968-2004); 1968/2004: kn. 31. 0,6. Nesreden.
390. (389) MINISTERSTVO ZA PRAVDA - ODDELENIE
ZA OP[TA UPRAVA STRUMICA - STRUMICA;
(1960-1990); 1960/1990: kn. 222; 4,5. Nesreden.
391. (388) MINISTERSTVO ZA URBANIZAM
I GRADE@NI[TVO PE STRUMICA - STRUMICA;
(1977- ); 1977/1989: kut. 116; 11,6. Nesreden.
392. (356) SEKRETARIJAT ZA OP[TONARODNA ODBRANA STRUMICA (1962- ); 1962/1990: kn. 75, kut. 8; 1. AI i SI a.e. 670,
listovi 4908, NIS 225 str.
393. (422) OSIZ ZA VRABOTUVAWE - BEROVO;
(1974-1991); 1974/1991: kut. 14; 1,4. Nesreden.
394. (423) OSIZ ZA ZDRAVSTVENA ZA[TITA - BEROVO;
(1974-1990); 1974/1990: kut. 12; 1,2. Nesreden.
395. (443) OSIZ ZA STANOVAWE - BEROVO;
(1975-1990); 1975/1990: kut. 10; 1. Nesreden.
396. (444) OSIZ ZA UTRINI I PASI[TA - BEROVO
(1975-1988); 1975/1988: kut. 3; 0,3. Nesreden.
397. (458) SIZ ZA SOCIJALNA ZA[TITA - STRUMICA;
(1955-1997); 1955/1997: kn. 11, kut. 1; 0,3. Nesreden.
398. (452) ZAVOD ZA PLATEN PROMET - FILIJALA STRUMICA
- STRUMICA; (1965-2001); 1965/2001: kn. 9, kut. 44; 4,5. Nesreden.
38
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
399. (380) JAVNO PRETPRIJATIE ZA STOPANISUVAWE SO STANBEN
I DELOVEN PROSTOR NA REPUBLIKA MAKEDONIJA PE STRUMICA - STRUMICA; (1975- ? ); 1975/1994: kut. 1; 0,1. Nesreden.
400. (453) DR@AVEN ARHIV NA REPUBLIKA MAKEDONIJA ODDELENIE STRUMICA (1956- ); 1956/1990: kn. 17, kut. 16; 1,9.
SI a.e. 511, listovi 5797, NIS 35 str.
2. PRAVOSUDSTVO
2.1. PERIOD OD 1944
401. (374) OKOLISKI SUD - STRUMICA;
(1945 - ); 1945/1951: kut. 12; 1,2. Nesreden.
402. (371) OSNOVEN SUD - PREKR[O^NO ODDELENIE - STRUMICA;
(1972 - ); 1972-1994: kn. 126 (upisnici); 5. Nesreden.
4. PROSVETNI, KULTURNI I NAU^NI
USTANOVI I ORGANIZACII
4.1. PROSVETNI USTANOVI I ORGANIZACII
403. (360) VI[A ZEMJODELSKA [KOLA - STRUMICA
(1960-1992); 1960/1992: kn. 10, kut. 175; 17,7. Nesreden.
404. (420) GIMNAZIJA „ACO RUSKOVSKI“ - BEROVO;
(1953 - ); 1953/1961: kn. 37; 0,7. Nesreden.
405. (366) U^ILI[TE ZA U^ENICI VO STOPANSTVOTO
„CVETAN DIMOV“ - STRUMICA;
(1946-1973); 1946/1973: kn. 27, kut. 6; 0,3. Nesreden.
406. (367) TEHNI^KO-TEHNOLO[KI U^ILI[EN CENTAR
„NIKOLA KAREV“ - STRUMICA;
(1973 - ): 1973/1975; kn. 6, kut. 1; 0,2. Nesreden.
39
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
407. (372) ZEMJODELSKO-PREHRAMBEN U^ILI[EN
CENTAR „DIMITAR VLAHOV“ - STRUMICA;
(1970 - ); 1970/1977: kn. 6, kut. 4; 0,5. Nesreden.
408. (373) RABOTNI^KI UNIVERZITET „JOSKA SVE[TAROT“
- STRUMICA; (1956 - ): 1956/1989: kn. 37, kut. 20; 2,7. Nesreden.
OSNOVNI U^ILI[TA
409. (382) OSNOVNO U^ILI[TE „GOCE DEL^EV“ - BOSILOVO
- BOSILOVO; (1944 - ); 1969/1977: kut. 1; 0,1. Nesreden.
410. (381) OSNOVNO U^ILI[TE „SV. KIRIL I METODIJ“
S. DABIQA - DABIQA; (1945 - ); 1961/1980: kut. 3; 0,3. Nesreden.
411. (383) OSNOVNO U^ILI[TE „SV. KIRIL I METODIJ“
- ILOVICA; (1945 - ): 1969/1979: kut. 1; 0,1. Nesreden.
412. (363) OSNOVNO U^ILI[TE „BORO XONI“ - KOSTURINO;
(1948 - ): 1948/1965: kn. 7, kut. 1; 0,2. Nesreden.
413. (421) OSNOVNO U^ILI[TE - PEH^EVO;
(1941-1944); 1941/1944: kn. 12, kut. 2; 0,4. Nesreden.
414. (362) OSNOVNO U^ILI[TE „KOLE NEDELKOVSKI“ - POP^EVO;
(1946 - ): 1946-1966: kn. 5. 0,1. Nesreden.
415. (361) OSNOVNO U^ILI[TE „MAR[AL TITO“ - STRUMICA;
(1944 - ): 1944/1976: kn. 28, kut. 4; 1. Nesreden.
4.2. KULTURNI USTANOVI I ORGANIZACII
416. (359) RABOTNA ORGANIZACIJA ZA PRIKA@UVAWE
NA FILMOVI KINO „BALKAN“ - STRUMICA; (1950-1989);
1950/1989: kn. 3, kut. 3; 0,4. SI a.e. 594, listovi 2056, NIS 6 str.
40
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
4.3. NAU^NI USTANOVI I ORGANIZACII
417. (358) ZAVOD ZA ZA[TITA NA SPOMENICITE NA KULTURATA,
PRIRODNITE RETKOSTI I MUZEJ - STRUMICA;
(1953 - ): 1953/1973: kut. 2; 0,2. Nesreden.
6. STOPANSTVO I BANKARSTVO
6.1. PERIOD NA KAPITALIZAM
6.1.1. Banki i pari~ni zavodi
418. (369) KREDITNA KOOPERACIJA „STRUME[NICA“
- NOVO SELO; (1942-1944); 1942/1944: kn. 2, kut. 1; 0,1. Nesreden.
419. (375) PRIVILIGIRANA AGRARNA BANKA - BELGRAD FILIJALA STRUMICA ( - ); 1939/1940:
kut. 1; 0,1. SI a.e. 141, listovi 649, NIS 1 str.
6.2. PERIOD NA SOCIJALIZAM
6.2.3. Stopanski pretprijatija
420. (463) AD „JUGOPROMET“ - STRUMICA ( - 1999); 1990/1999:
kn. 6, kut. 44; 4,5. Nesreden.
421. (357) AKCIONERSKO DRU[TVO ZA OSIGURUVAWE I
REOSIGURUVAWE „MAKEDONIJA“ DE- FILIJALA STRUMICA
- STRUMICA; (1961 - ); 1961/1974: kn. 6, kut. 3; 0,4. Nesreden.
422. (379) AD „MAKEDONSKI TELEKOMUNIKACII“ RC - STRUMICA
(PTT - MAKEDONIJA) - STRUMICA; (1951- ); 1951/1979:
kut. 1; 0,1. Nesreden.
41
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
6.2.3.2. Zemjodelie i {umarstvo
423. (462) ADMS ZIK „STRUMICA“ DOO „STRUMI^KO POLE“
- VASILEVO (1955-2002); 1955/2002: kn. 5, kut. 81; 8,2. Nesreden.
424. (455) ZEMJODELSKO STOPANSTVO - HAMZALI;
(1946-1991); 1946/1991: kn. 10, kut. 11; 1,2. Nesreden.
425. (370) PRETPRIJATIE Z A OBRABOTKA NA TUTUN - STRUMICA
(1946 - ); 1946/1958: kut. 2; 0,2. Nesreden.
6.2.3.3. Trgovija, ugostitelstvo i turizam
426. (428) ZANAET^ISKI SAMOSTOEN DU]AN „IZGREV“
- PEH^EVO; (1954-1955); 1954/1955: kut. 1; 0,1. Nesreden.
427. (424) TRGOVSKO PRETPRIJATIE „BUKOVI]“ - PEH^EVO;
(1954-1955); 1954/1955: kn. 1. kut. 1; 0,1. Nesreden.
428. (425) TRGOVSKO PRETPRIJATIE „GRANAP“ - PEH^EVO;
(1951-1955); 1951/1955: kn. 3. kut. 1; 0,2. Nesreden.
429. (426) TRGOVSKO PRETPRIJATIE „RASPROM“ - PEH^EVO;
(1954-1955); 1954/1955: kut. 1; 0,1. Nesreden.
430. (427) TRGOVSKO PRETPRIJATIE „PROGRES“ - PEH^EVO;
(1954-1956); 1954/1956: kn. 1, kut. 1; 0,1. Nesreden.
431. (364) GRADSKO NARODNO PRETPRIJATIE „MESO LEB“ STRUMICA (1948- ?); 1948/1951: kut. 1; 0,1. Nesreden.
432. (365) VODEN SINDIKAT „STRUMICA“ - STRUMICA;
(1946- ?); 1946/1950: kut. 1; 0,1. Nesreden.
433. (376) SAMOSTOEN TRGOVSKI DU]AN „LEN“ - STRUMICA;
(1954-1958): 1954/1958: kut. 1; 0,1. Nesreden.
42
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
434. (461) UGOSTITELSKO TURISTI^KA RABOTNA
ORGANIZACIJA „UGOSTITEL“ - STRUMICA;
(1955-1999): 1955/1999: kn. 13, kut. 19; 2,1. Nesreden.
6.2.5. Zadrugi
435. (429) SELSKA RABOTNA ZADRUGA BEROVO - BEROVO;
(1950-1953); 1950/1953: kn. 1, kut. 1; 0,1. Nesreden.
436. (430) SELSKA RABOTNA ZADRUGA „GENERAL APOSTOLSKI“
- BUDINARCI (1949-1953); 1949/1953: kut. 1; 0,1. Nesreden.
437. (431) SELSKA RABOTNA ZADRUGA „IZGREV“ - VLADIMIROVO;
(1949-1953); 1949/1953: kn. 3, kut. 1; 0,1. Nesreden.
438. (432) SELSKA RABOTNA ZADRUGA „GRADI[TE“ - DVORI[TE;
(1950-1953): kn. 1, kut. 1; 0,1. Nesreden.
439. (457) ZEMJODELSKA ZADRUGA „OGRA@DEN“ - DRVO[;
(1948-1973); 1972-1973: kut. 1; 0,1. Nesreden.
440. (433) SELSKA RABOTNA ZADRUGA „BORBA ZA SOCIJALIZAM“
- MA^EVO; (1953); 1953: kn. 1, kut. 1; 0,1. Nesreden.
441. (434) SELSKA RABOTNA ZADRUGA „GRAMADIA“ - MITRA[INCI;
(1953); 1953: kn. 1, kut. 1; 0,1. Nesreden.
442. (435) SELSKA RABOTNA ZADRUGA „KITKA“ - RATEVO;
(1949-1953); 1949/1953: kn. 7, kut. 1; 0,1. Nesreden.
443. (456) ZEMJODELSKA ZADRUGA „IZVOR“ - SVIDOVICA;
(1967-1976); 1967/1976: kut. 8; 0,8. Nesreden.
444. (436) SELSKA RABOTNA ZADRUGA „ILINDEN“ - SMOJMIROVO;
(1953); 1953: kn. 1, kut. 1; 0,1. Nesreden.
43
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
445. (437) SELSKA RABOTNA ZADRUGA „GOCE DEL^EV“ - UMLENA;
(1951-1953); 1951.1953: kn. 1, kut. 1; 0,1. Nesreden.
7. OP[TESTVENO-POLITI^KI ORGANIZACII
POLITI^KI PARTIII, DRU[TVA I ZDRU@ENIJA
446. (354) OKRU@EN KOMITET NA KPM - STRUMICA 1945;1945:
kn. 1, kut. 2; 0,22. AI a.e. 193, listovi 577, NIS 35 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
So cel za pobrzo osposobuvawe na partiskata organizacija za re{avawe
na slo`enite zada~i koi pretstoele, vo januari 1945 godina, CK na KPM nosi
odluka za rasformirawe na postojnite oblasni komiteti na KPM, a mesto niv
da se formiraat okru`ni komiteti na KPM. Me|u osumte novo formirani
okru`ni komiteti na KPM formiran e i Okru`niot komitet na KPM
Strumica. Pod nadle`nost na Okru`niot komitet na KPM Strumica
potpa|aat okoliskite komiteti na KPM: Strumica, Berovo, Del~evo (Carevo
Selo) i Radovi{ i Mesniot komitet na KPM Strumica.
Organizacionata postavenost na Okru`niot komitet na KPM Strumica e sledna: Oddelenie za agitacija i propaganda, Organizacionoinstruktorsko oddelenie i Kadrovo oddelenie.
So donesuvawe na noviot Zakon za teritorijalna podelba na Makedonija
od 1946 godina, nametnata e potrebata od reorganizacija na partiskata mre`a.
Na 17 oktomvri 1946 godina so re{enie na CK na KPM se ukinuvaat
okru`nite komiteti i na nivno mesto se formiraat gradski i okoliski
komiteti na KPM.
Sodr`inski podatoci na arhivskata gra|a:
Zapisnici od Prvata Okru`na konferencija, sostanoci na Okru`niot
komitet i na Plenumot, sostanoci so sekretarite na komitetite, sostanoci na
aktivot na Okru`niot komitet i so oddelenijata pri Okru`niot komitet;
izve{tai za rabotata na Okru`niot komitet, politi~kata sostojba,
organizacionata sostojba, rabotata na narodnite odbori, otkupot na
zemjodelski proizvodi, VMRO - vskite elementi, prebeguvawe vo Bugarija i
razni dezinformacii koi se {irele, sproveduvawe na agrarnata reforma,
proletnata seidba, otkupite, obnova i izgradba na zemjata, stopanski
pra{awa, izbornata kampawa i drugo.
Vo Kadrovo oddelenie pri Okru`niot komitet na KPM se sre}avaat
podatoci za partiskite kadri - imenuvawe i nivni karakteristiki; izbirawe
na delegati za razni konferencii i aktivnosti; {koluvawe na partiskite
kadri vo zemjata i stranstvo; podatoci za popolnuvawe formulari za
nositelite na „Partizanska spomenica 1941“; odlikuvawa; podatoci za
osuduvani i zatvorani lica i drugo.
44
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
Se sre}avaat izve{tai za rabotata na Oddelenieto za agitacija i
propaganda; planovi za rabota na agit-prop; idejno-politi~koto izdignuvawe
na osnovnite partiski edinici i partiskite komiteti; rabotata na Kulturno prosvetniot sektor, Sektorot za sindikati, Sektorot za kooperacii i
Sektorot za AF@.
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
447. (438) OKOLISKI KOMITET NA KPM - BEROVO; (1945-1952);
1945/1952: kut. 5; 0,5. AI i SI a.e. 1121, listovi 1992, NIS 214 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
Okoliski komitet na KPM - Berovo vo periodot od 1945 do 1952 godina
gi izvr{uva zada~ite koi proizleguvale od Programata i Statutot na KPJ, od
rabotata na CK KPJ i KPM i drugite organi na partijata. Kako idejnopoliti~ko rakovodstvo zada~ite na Okoliski komitet zavisele od
politi~kata situacija vo odredeniot vremenski period, od organizacionata
sposobnost na partijata i od sposobnosta na rakovodstvata koi svojata rabota
ja prisposobuvale vo dadenite uslovi. So steknatoto iskustvo vo NOV vedna{
po osloboduvaweto pred Okoliskiot komitet na KPM se postavile novi i
te{ki zada~i za zacvrstuvawe i zazdravuvawe na site narodnoosloboditelni
odbori preku demokratski izbori, izgradba i obnova na zemjata i zgolemuvawe
na brojot na partiskoto ~lenstvo.
Organizacionata postavenost na Okoliski komitet na KPM e:
- Partiska konferencija;
- Plenum;
- Biro;
- Organizaciono - instruktorsko oddelenie;
- Kadrovo oddelenie;
- Oddelenie za agitacija i propaganda;
- Komisija za selo;
- Finansovo oddelenie i
- Komisija za izvoz.
Partiskata konferencija, kako najvisoko telo na Okoliski komitet na
KPM - Berovo, se odr`uvala edna{ vo dve godini, a vonredno se svikuvala po
odluka na Komitetot. Spored Statutot na KP plenarnite sostanoci se
svikuvale na tri meseci.
Biroto e izvr{en organ na Plenumot i gi realizira zaklu~ocite
doneseni na Plenumot i pra{awata od politi~ki karakter, organizacionoto
zacvrstuvawe na OPO, ideolo{ko-vospitnata rabota, kulturno-prosvetnata
rabota, stopanskite pra{awa i podobruvawe na metodite na rakovodewe na
teritorijata na Okolijata.
Organizaciono-instruktorskoto oddelenie vo po~etokot funkcioniralo
samo preku svoite instruktori koi bile ispra}ani na teren za sledewe na
organizacionata rabota.
Kadrovoto oddelenie pri Okoliski komitet na KPM Berovo se
formira vo 1949 godina.
45
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
Oddelenieto za agitacija i propaganda od 1945 do 1946 godina
celokupnata agitaciono-politi~ka i propagandna rabota ja izvr{uva preku
ispra}awe na aktivisti-agitatori po selata od gradot. Po selata se
formirale aktivi za agitacija i pe~at. So pismoto za decentralizacija na CK
KPJ Oddelenieto za agitacija i propaganda se ukinuva vo 1950 godina, a se
formirala Komisija za agitacija i propaganda od sedum ~lena.
Komisijata za selo raboti vo periodot od april 1949 do 1950 godina. Vo
nejziniot sostav vleguvale pretsedatel, sekretar i tri ~lena. Pri Komisijata
za selo bile formirani {est aktivi rakovodeni od ~lenovi na Komisijata za
selo.
Finansovoto oddelenie se gri`elo za finansiskoto rabotewe na
Okoliskiot komitet od 1949 godina.
So novata administrativna podelba od 1952 godina okoliskite
komiteti na KP ja prekinuvaat svojata rabota i so formiraweto na
op{tinite se formiraat op{tinskite komiteti na SKM.
(Istorijatot se odnesuva za site okoliski komiteti na KPM)
Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a:
Zapisnici od konferencii, sostanoci na Plenumot, Biroto i
Okoliskiot komitet na KP, partiski sovetuvawa, sostanoci so sekretarite na
keliite i OPO, sostanoci so aktivot; izve{tai od rabotata na Okoliskiot
komitet vo koj se sre}avaat podatoci za ekonomsko-politi~kata polo`ba,
organizacionite promeni, rabotata na SKOJ, Narodnata vlast, Narodniot
front, AF@, Sindikatot, formirawe na razni komisii i dr.; {emi na
okoliskata organizacija, na mesnite }elii, nacionalniot i socijalniot
sostav na ~lenstvoto; izvestuvawa za isklu~eni i kazneti ~lenovi, brojot na
nepismeni vo Okolijata, profesionalniot kadar; planovi za rabotata na
Komitetot, analfabetskata kampawa, idejno-politi~ka rabota; predlozi za
reorganizirawe na MNO.
(Sodr`inskite podatoci se odnesuvaat za site Okoliski komiteti na KP)
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
448. (377) GRADSKI KOMITET NA KPM - STRUMICA;
(1949-1952); 1948/1952: kut. 2; 0,2. AI a.e. 91, listovi 368, NIS 22 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
Gradskiot komitet na KPM - Strumica e osnovan vo 1944 godina.
Organizacionata struktura na Gradskiot komitet na KPM - Strumica
e: Gradska konferencija, Gradski komitet, Nadzoren odbor, Plenum i Biro.
Svoite programski zada~i i opredelbi gi izvr{uva preku Organizacionoinstruktorskoto oddelenie, Kadrovoto oddelenie, Oddelenieto za agitacija i
propaganda i Finansiskoto oddelenie.
Gradskiot komitet na KPM - Strumica e pod teritorijalna i
organizaciona postavenost na Okoliski komitet na KPM - Strumica.
Vo po~etokot zadol`enijata se postavuvale usno, a duri po
osloboduvaweto se vodat zapisnici od odr`anite sednici. Prv sekretar na
Gradskiot komitet e Mara Minanova, koja prethodno bila sekretar na SKOJ.
46
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a:
Materijali od odr`ani gradski partiski konferencii; zapisnici od
sostanoci na Plenumot, Biroto, Gradskiot komitet na KP, sostanoci so
sekretarite na osnovnite partiski organizacii i sostanoci so aktivot.
Vo arhivskata gra|a na fondot se sre}avaat materijali na revizionata i
kadrovskata komisija, od organizaciono-politi~kata rabota na GK, idejnovospitnata rabota, rabotata so masovite organizacii, stopanskite merki i
aktivnosti, sproveduvawe na partiskite programski zada~i, obrazovanieto i
{koluvaweto na kadarot i naselenieto i dr.
Vo fondot se sre}avaat i materijali od osnovnite partiski
organizacii na KP na organite na vlasta, ustanovi i pretprijatija i selski
osnovni organizacii koi vo toj period gravitiraat kon gradot Strumica,
analizi i informacii za politi~kata aktivnost na ~lenovite.
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
449. (397) MESNI KOMITET NA KPM - STRUMICA;
(1945-1946); 1945/1946: kut. 2. 0,2. SI a.e. 452, listovi 809, NIS 11 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
Mesniot komitet na KPM - Strumica vo 1945 godina na koja
prisustvuvale ~lenovi na Okru`niot komitet na KPM - Strumica,
Okoliskiot komitet na KPM - Strumica i ~lenovi na partija kako delegati.
Organizacionata struktura na Mesniot komitet na KPM -Strumica e:
Mesna konferencija, Mesten komitet, Plenum i Biro. Svoite programski
zada~i i opredelbi gi izvr{uva preku Organizaciono-instruktorskoto
oddelenie i Kadrovoto oddelenie, a so agitacijata i propagandata rakovodi
Komisijata za Agit-prop pri Okru`en komitet na KPM - Strumica. Po
potreba bile formirani i sektori.
Mestniot komitet na KPM - Strumica e pod teritorijalna i
organizaciona postavenost na Okru`niot komitet na KPM - Strumica.
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
450. (439) OP[TINSKI KOMITET NA SKM - BEROVO;
(1954-1990); 1954/1990: kut. 41; 4,1. AI i SI za 38 arhivski kutii
a.e. 7961, listovi 24323, NIS 57 str.
Istorijat na fondoobrazovatelot:
Op{tinski komiteti na SKM bile formirani vo 1952 godina so
teritorijalnata podelba na NRM na op{tini („Sl.vesnik na NRM“ br.13/52),
kako partisko-politi~ko telo na op{tinite.
Osnovna zada~a na Komitetot bila: da ja obedinuva rabotata na
osnovnite organizacii na svoeto podra~je, da ja organizira ideolo{kopoliti~kata rabota i da se gri`i za pravilen vnatre{en partiski `ivot na
svoeto ~lenstvo, da ja naso~uva dejnosta na drugite op{testveno-politi~ki i
47
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
masovi organizacii, da ja objasnuva i sproveduva politikata na SK po site
pra{awa od oblasta na stopanskiot i kulturniot `ivot, da re{ava zadru`ni
problemi i da sproveduva merki vo vrska so unapreduvaweto na zemjodelstvoto
i drugite granki od ovaa oblast.
(Istorijatot se odnesuva za site op{tinski komiteti na SKM)
Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a:
Zapisnici od odr`anite sednici na Komitetot i sostanocite od
osnovnite organizacii vo selata, stopanskite i drug vid rabotni organizacii,
analizi, izve{tai, informacii, planovi, pregledi, programi za idejno
politi~kite problemi vo selata i zadrugite, rabotata na osnovnite
organizacii, predizborni i izborni aktivnosti, rotacii na rakovodni kadri,
migracioni dvi`ewa, sproveduvawe odluki na samoupravni organi, polo`bata
na bibliotekite, materijalnite problemi vo u~ili{tata i sl.
Analizi, bilteni, dogovori, elaborati, zaklu~oci, zapisnici, izvestija,
izve{tai, informacii, upatstva, naredbi, odluki, planovi, pravilnici,
pregledi, predlozi, raspisi, referati, re{enija, spisoci, statistika, statuti
{to se odnesuvaat na rabotata na Op{tinskiot komitet na SKM.
Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.
451. (440) OP[TINSKI KOMITET NA SKM - PEH^EVO;
(1955-1965); 1955/1965: kut. 2; 0,2. Nesreden.
452. (441) OP[TINSKI KOMITET NA SSRNM - BEROVO;
(1970-1990); 1970/1990: kut. 1; 0,1. Nesreden.
453. (442) OP[TINSKI KOMITET NA SSM - BEROVO;
(1955-1990); 1955/1990: kut. 6; 0,6. Nesreden.
454. (454) OP[TINSKI SINDIKALEN SOVET - PEH^EVO;
(1955-1963); 1955/1963: kut. 1; 0,1. Nesreden.
455. (384). ODBOR ZA ZA[TITA NA SPOMENICITE NA KULTURATA STRUMICA (1974-1995); 1974/1995: kut. 6: 0,6. AI i SI a.e. 166,
listovi 2033, NIS 40 str.
48
Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005
8. VERSKI ORGANIZACII
8.1. ISTO^NA PRAVOSLAVNA CRKVA
456. (447) CRKVI „SV. BOGORODICA“ I „SV. ARHANGEL MIHAIL“
- BEROVO; (1920-1934); 1920/1934: kn. 4, kut. 2; 0,3. Nesreden.
457. (448) PAROHIJA RUSINOVSKA - RUSINOVO;
(1924-1939); 1924/1939: kn. 10, kut. 1; 0,3. Nesreden.
458. (449) PAROHIJA SMOJMIROVSKA - SMOJMIROVO;
(1930-1941); 1930/1941: kn. 8, kut. 1; 0,3. Nesreden.
Istorijat na fondoobrazovatelite:
Po vospostavuvaweto na srpskata vlast vo Vardarska Makedonija (1913),
postojnite eparhii fiktivno bile pod jurisdikcija na Patrijar{ijata, a
fakti~ki potpadnale pod srpskata crkovna uprava. Vo ovoj period vo ovoj del
na Makedonija postoele {est eparhii, me|u koi bila i Strumi~kata eparhija.
Organizacionata struktura na crkvata bila utvrdena so Privremenata
uredba za Srpskata patrijar{ija od 23 oktomvri 1920 godina, do donesuvaweto
na Ustavot na Srpskata pravoslavna crkva na 16 noemvri 1931 godina.
Vo 1924 godina vo sostav na Zletovsko-strumi~kata eparhija vleguvale
10 namesni{tva: [tip so 8 parohii, Strumica so 20, Ko~ani so 16, Male{
(Berovo) so 19, Ov~epolsko (Sv. Nikole) so 10, Radovi{ so 8, Carevo Selo
(Del~evo) so 7, Tikve{kiot protoprezviterat so 8, Kavadarci so 26, Negotino
so 5 i Gevgelija 15 parohii.
Arhivskata gra|a e na srpski jazik.
V. ZBIRKI
459. (450) MATI^NI KNIGA NA RODENITE, VEN^ANITE
I UMRENITE - OD PODRA^JETO NA OP[TINATA BEROVO
1900/1956: kn. 125; 3. SI, NIS 125 str.
460. (451) MATI^NA KNIGA NA RODENITE, VEN^ANITE
I UMRENITE - OD PODRA^JETO NA OP[TINATA PEH^EVO
1900/1953: kn. 132; 3. SI, NIS 132 str.
49
Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - Oddelenie Strumica
461. (378) MATI^NI KNIGI NA RODENITE, VEN^ANITE
I UMRENITE - STRUMICA i STRUMI^KO (1882-1957); 1882/1957:
kn. 765; 15,3. SI, NIS 831 str.
462. (386) VTORA OLIMPIJADA NA U^ILI[NITE DRU[TVA ZA
FIZI^KA KULTURA OD SR MAKEDONIJA „STRUMICA“ 86 STRUMICA; 1986: kut. 1; 0,1. Nesreden.
463. (387) KVALIFIKACII ZA EVROPSKO JUNIORSKO
PRVENSTVO VO RAKOMET STRUMICA - 94 - STRUMICA;
1994; kut. 1; 0,1. Nesreden.
50

SREDENI I OBRABOTENI FONDOVI

ARHIVSKI FONDOVI -ZBIRKI OBRABOTENI SO ANALITI^EN

Превземи

SREDENI I OBRABOTENI FONDOVI

Проф. д-р Ьубомир САВИ] Проф. д