Ανοσολογία της λοίμωξης Immunology of infection Κλινική Ανοσολογία

22/12/2013
Κλινική Ανοσολογία
Ανοσολογία της λοίμωξης
Immunology of infection
Π. Σκένδρος
Λέκτορας Παθολογίας ΔΠΘ
[email protected]
The Immunology Knight
• Ανοσολογική απόκριση
• Λοιμογόνος δράση (PAMPS)
• Γενετική
• Μηχανισμοί διαφυγής
• Ηλικία
• Προσαρμογή
• Συνοσηρότητα
• Χρόνιος παρασιτισμός
• Περιβάλλον διαβίωσης
• Φάρμακα
 ~10.000 διαφορετικά είδη βακτηρίων/gr εδάφους
 ~1.000 αποικίζουν τις επιφάνειες του δέρματος και των βλεννογόνων
συμβιώνοντας με τον ξενιστή
 ~100 είναι παθογόνα είδη βακτηρίων
1
22/12/2013
Λοίμωξη:
 φλεγμονώδης απάντηση σε μικροοργανισμούς ή
 εισβολή μικροοργανισμών σε, υπό φυσιολογικές
συνθήκες, στείρους ιστούς
Bacteria
cell wall
plasma
membrane
cytoplasm
circular DNA
Viruses
envelope
capsid
nucleic acid
2
22/12/2013
PAMPs
(pathogen-associated molecular patterns)
ομάδα οντογενετικά διατηρημένων (conserved) μοριακών δομών,
χωρίς αντιγονική μεταβλητότητα,
που σχετίζονται με την επιβίωση και τη λοιμογόνο δράση των παθογόνων
λιποπολυσακχαρίτης (LPS)
πεπτιδογλυκάνη (PG)
λιποπρωτεΐνη
λιποτειχοϊκό οξύ
μαννάνες
μη μεθυλιωμένη CpG-ακολουθία DNA
dsRNA
zymosan
3
22/12/2013
Εξωκυττάρια βακτήρια
• Επαγωγή φλεγμονής....ιστική καταστροφή (πχ σήψη)
• Παραγωγή τοξινών
-
ενδοτοξίνες (κυτταρικό τοίχωμα)....πχ LPS
-
εξωτοξίνες (διαλυτές ουσίες)....πχ SEB
E. coli
S. aureus
Εξωκυττάρια βακτήρια _φυσική ανοσία
• Ενεργοποίηση συμπληρώματος
• Φαγοκυττάρωση
• Φλεγμονώδης απόκριση
4
22/12/2013
5
22/12/2013
Membrane Attack Complex (MAC)
6
22/12/2013
Χημειοταξία και
φαγοκυττάρωση
• Δύο φαγοκκυταρικά συστήματα
– Πολυμορφοπυρηνικό (PMN)
– Μονοκυττάρων/Μακροφάγων
• Η χημειοταξία των PMN στην περιοχή της λοίμωξης γίνεται:
– Προϊόντα μικροβίων (f-M-L-P)
– Αναφυλατοξίνες (C5a)
– Χημειοκίνες (IL-8, MCP-1, RANTES)
• Φτάνοντας στην περιοχή της λοίμωξης προσκολλώνται στο
αγγειακό τοίχωμα μέσω των ιντεγκρινών του συστήματος
CD11/CD18 και διαπηδούν.
Οψωνινοποίηση
• Απαραίτητη διαδικασία για την φαγοκυττάρωση αποτελεί η
οψωνινοποίηση, η σύνδεση δηλαδή του λοιμογόνου παράγοντα
με αντισώματα (IgG) ή το C3b προϊόν διάσπασης του
συμπληρώματος, προκειμένου να γίνει η αναγνώριση από το
φαγοκύτταρο
• Η αναγνώριση γίνεται από τους Fcγ και CR1 υποδοχείς αντίστοιχα
• Η φαγοκυττάρωση μπορεί να επιτευχθεί και χωρίς
οψωνινοποίηση, μέσω αναγνώρισης από τους TLRs
7
22/12/2013
Φαγοκυττάρωση
Ουδετερόφιλα
• Αποτελούν το 50-70% των κυκλοφορούντων λευκών
• Έλκονται χημειοτακτικά (C5a, IL-8) στη περιοχή της λοίμωξης
• Η δράση τους επάγεται από IL-17 (Th17)
• Φαγοκυτταρώνουν και θανατώνουν εξωκυττάρια παθογόνα
• Βραχύβια κύτταρα, νεκρώνονται κατά τη μικροβιοκτονία
• Περιέχουν κοκκία που περιέχουν ένζυμα με μικροβιοκτόνο
δράση (MPO)
• Neutrophil Extracellular Traps (NETs)
Control
MPO
DAPI
MERGE
www.inflathrace.gr
8
22/12/2013
MPO
E.coli
DAPI
MERGE
www.inflathrace.gr
9
22/12/2013
Εξωκυττάρια βακτήρια _ειδική ανοσία
• Χυμική ανοσία (προστατευτική)
….πρωτεΐνικά και πολυσακχαριδικά Ag
Εξουδετέρωση μικροβίων και τοξινών (IgG, IgM, IgA)
Οψωνινοποίηση και Φαγοκυττάρωση (IgG)
Ενεργοποίηση κλασσικής οδού συμπληρώματος (IgG, IgM)
• Κυτταρική ανοσία (βοηθητική)
….πρωτεΐνικά Ag
Th1, Th17, Th2 και σχετιζόμενες κυτταροκίνες
ΧΥΜΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
Εξωκυττάρια βακτήρια
Διαφυγή από την ανοσολογική άμυνα
Πολυσακχαριδική κάψα με σιαλικό οξύ
10
22/12/2013
SIRS (Systemic Inflammatory Response Syndrome):
συστηματική απάντηση του ανοσιακού συστήματος του ξενιστή
σε ποικιλία βλαπτικών παραγόντων (Bone 1992)
 θερμοκρασία >38,3 0C ή <36 0C (στο ορθό)
 σφύξεις >90/min
 αναπνοές >20/min ή pCO2 <32 mmHg, ή ανάγκη MV
 λευκά >12.000/mm3 ή <4.000/mm3 ή >10% άωρα
> 2 κριτήρια
Bone RC et al. Chest. 1992;101:1644-55.
Σήψη: συστηματική φλεγμονώδης απάντηση (SIRS) οφειλόμενη
σε ύποπτη ή επιβεβαιωμένη λοίμωξη
Σοβαρή Σήψη: δυσλειτουργία οργάνων
– γαλακτική οξέωση
– ολιγουρία
– μεταβολή επιπέδου συνείδησης
Σηπτική Καταπληξία: υπόταση μη αναστρέψιμη με την
χορήγηση υγρών
- ΣΑΠ <90 ή μείωση ΣΑΠ >40 mmHg
– ινότροπα ή αγγειοσυσπαστικά
Σύνδρομο Ανεπάρκειας Πολλών Οργάνων (MODS)
Surviving Sepsis Campaign: International guidelines for management of severe sepsis and septic shock:
2008. Crit Care Med 2008
Βακτήρια
Λοίμωξη
Άλλα
Σήψη
Μύκητες
Τραύμα
Παράσιτα
Έγκαυμα
Ιοί
Άλλα
Παγκρεατίτιδα
11
22/12/2013
Σύγκριση με άλλες μείζονες παθήσεις
Mortality από
of Severe
Sepsis
Θνητότητα
Σοβαρή
Σήψη
300
250.000
250
200.000
Deaths/Year
Cases/100,000
Επίπτωση Σοβαρής Σήψης
200
150
100
150.000
100.000
50.000
50
0
0
AIDS* Colon Breast CHF† Severe
Cancer§
Sepsis‡
AIDS*
Breast AMI†
Cancer§
Severe
Sepsis‡
†National
Center for Health Statistics, 2001. §American Cancer Society, 2001. *American Heart Association.
2000. ‡Angus DC et al. Crit Care Med. 2001;29(7):1303-1310.
1,800,000
600,000
Περιπτώσεις σοβαρής σήψης
Πληθυσμός USA
1,600,000
500,000
1,400,000
1,200,000
400,000
1,000,000
300,000
800,000
200,000
600,000
400,000
Συνολικός USA πληθυσμός/1,000
Περιπτώσεις σοβαρής σήψης
Αύξηση της ετήσιας επίπτωσης 1,5%
100,000
200,000
2001
2025
2050
Έτος
Angus et al. Crit Care Med 2001
Η αυξανόμενη επίπτωση της σήψης αποτελεί
παγκόσμιο φαινόμενο
(51-95 περιπτώσεις/100.000 σε διάφορες χώρες)
Παγκοσμίως καταγράφονται 18 εκατομμύρια
περιπτώσεων ετησίως, τα οποία προκαλούν 1.400
θανάτους καθημερινά (θνητότητα 20-50%)
USA: ετήσιες δαπάνες ~ 17 δισεκατομμύρια $
• Angus et al. Crit Care Med 2001
• Martin et al. N Engl J Med 2003
• Dombrovskiy et al. Crit Care Med 2007
12
22/12/2013
Παράγοντες κινδύνου για σήψη
Μη επαρκές ή σε καταστολή ανοσιακό σύστημα
(χημειοθεραπεία, μεταμόσχευση, αυτοανοσία)
Χειρουργημένοι
Υπό μηχανικό αερισμό ή IV γραμμές
Γενετική προδιάθεση
http://www.survivingsepsis.org/
Σήψη: υποψία από τον κλινικό όταν……
 υψηλό πυρετό ή υποθερμία
 ανεξήγητη ταχυκαρδία
 ανεξήγητη ταχύπνοια
 σημεία περιφερικής αγγειοδιαστολής
 ανεξήγητο shock
 αλλαγή στο επίπεδο συνειδήσεως
Σήψη: υποψία από τον κλινικό όταν……
  συστηματικές αγγειακές αντιστάσεις,  όγκο παλμού
  κατανάλωση οξυγόνου
 λευκοκυττάρωση / ουδετεροπενία
 γαλακτική οξέωση
 μεταβολή στον εργαστηριακό έλεγχο νεφρών, ήπατος
 θρομβοκυτταροπενία, ΔΕΠ
  προκαλσιτονίνη (PCT),  CRP
13
22/12/2013
Υπεύθυνοι μικροοργανισμοί
Υπεύθυνοι μικροοργανισμοί
gram (+) (~52%)
gram (-) (~38%)
πολυμικροβιακές λοιμώξεις (~4,5%)
λοιμώξεις από μύκητες (~4,5%)
αναερόβια (~1%)
(Gram +) Staphylococcus aureus και Streptococcus pneumoniae
(Gram -) Escherichia coli, Klebsiella spp και Pseudomonas aeruginosa
Van der Poll and Opal. Lancet Infect Dis 2008
Κυτταροκίνες στη σήψη
LPS
βακτηριακή
φλεγμονή
TNFα
IL-1β
σήψη
IL-6, IL-8
καταπληξία
14
22/12/2013
Διαταραχή ομοιόστασης στη σήψη
TNFα, IL-1β, IL-6, IL-8, IL-18
Πρώιμο Shock
Σοβαρό SIRS
ΛΟΙΜΩΞΗ
Μέτριας βαρύτητας SIRS
Μέτριας βαρύτητας
ανοσοκαταστολή
(MARS)
Βαριά
ανοσοκαταστολή
(CARS)
IL-4, IL-10, IL-1Rα, TGFβ
MARS= Mixed Anti-inflammatory Response Syndrome
CARS= Compensatory Anti-inflammatory Response Syndrome
ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΙΣ
ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
Όψιμο Shock
Kinetics of various markers of the inflammatory host response
after endotoxin challenge in human volunteers
Reinhart et al. Crit Care Clin 2006
Λοίμωξη και ΠΜΠ
• φαγοκυττάρωση
• μεσολαβητές φλεγμονής
• αναπνευστική έκρηξη (ROIs)
Βαρειά Σήψη και ΠΜΠ
•  απόπτωση, παράταση επιβίωσης
• μειονεκτική λειτουργία
προσκόλληση, χημειοταξία, αποκοκκίωση
φαγοκυττάρωση, ROIs
15
22/12/2013
Λοίμωξη και ΜΜφ
• φαγοκυττάρωση
• μεσολαβητές φλεγμονής
• ROIs, ΝΟ
• αντιγονοπαρουσίαση, επαγωγή ειδικής ανοσίας
Βαρειά Σήψη και ΜΜφ
• καταστολή λειτουργίας
 απόκρισης σε βακτηριακές τοξίνες (LPS-ανοχή)
 ικανότητα αντιγονοπαρουσίασης (↓HLA-DR)
Δενδριτικά κύτταρα
στη σήψη
↓ παραγωγή IL-12
↓ ικανότητα ενεργοποίησης Τ-κυττάρων
↓ αριθμός, ειδικά στους μη επιβιώσαντες
↑ απόπτωση
• Guisset et al. Intensive Care Med 2007
• Monneret et al. Mol Med 2008
• Wang and Deng. J Mol Med 2008
Μηνιγγιτιδικοκκική σηψαιμία
Stephens et al. Lancet 2007; 369: 2196–210
16
22/12/2013
Αλληλεπίδραση μεταξύ φλεγμονής και πήξης
TNFα, IL-1, IL-6
↑ Πλασμινογόνο
↑ ↑ ↑ PAI-1
CRP
TF
(ιστικός παράγοντας)
Αναστολή της
ινωδόλυσης
Ενεργοποίηση θρομβίνης
Κατανάλωση παραγόντων πήξης
ΠΜΠς
Αναστολή της
θρομβομοδουλίνης
ελαστάση
↓ ΑΤ ΙΙΙ
↓ C1 αναστολέας
↓ πρωτεΐνης C
ΔΕΠ
Τα ουδετερόφιλα στη σήψη εκφράζουν θρομβογόνο TF μέσω των NETs
www.inflathrace.gr
PLoS One. 2012
Karima et al. Mol Med Today 1999
17
22/12/2013
Σήψη.....προβλήματα
• ανάγκη για πρώιμη διάγνωση, έγκαιρη θεραπεία
• μη ειδικά κλινικά ευρήματα στο SIRS
• 1/3 δεν αποδεικνύεται παρά την κλινική εικόνα/υποψία
• καλλιέργειες (+) 30-40%
• ειδικές ομάδες (νεογνά, χειρουργημένοι, ανοσοκατασταλμένοι)
• ευαίσθητοι βιολογικοί δείκτες
- διάγνωση
- καθορισμός πρόγνωσης
- παρακολούθηση
Yπεραντιγόνα (superantigens-SAgs)
18
22/12/2013
Αλληλεπίδραση μεταξύ
υπεραντιγόνων, TCR και MHC II
Πολυκλωνική ενεργοποίηση Τ- κυττάρων από υπεραντιγόνα
(superantigens-SAgs)
TNFα, IL-1β, IL-6
IFNγ
Ενδοκυττάρια βακτήρια
19
22/12/2013
Σκένδρος Π. Διδακτορική Διατριβή 2006
Ενδοκυττάριες βακτηριακές λοιμώξεις
• Χρόνια ενεργό, υποτροπιάζουσα ή λανθάνουσα νόσο
• Απαίτηση για μακροχρόνια, συνδιασμένη αντιβιωτική θεραπεία
• Έλλειψη αποτελεσματικών εμβολίων
• Συχνότερη εμφάνιση, περισσότερες επιπλοκές ή υποτροπές σε άτομα
με ανεπάρκεια της κυτταρικής ανοσίας
Mycobacterium
Brucella
φυσικοί φραγμοί του ξενιστή
αντοχή στη φυσική ανοσία
αντοχή κυτταρική ανοσία
προσαρμογή (lifestyle)
σε συνθήκες προστασίας και ενεργειακής επάρκειας που
επιτρέπουν επιβίωση, αναπαραγωγή
20
22/12/2013
• Η Φυματίωση (TB) αποτελεί μετά τον HIV/AIDS τη μεγαλύτερη
παγκόσμια αιτία θανάτου οφειλόμενη σε λοιμώδες αίτιο
• Το 2010 8,8 εκατ. νοσήσεις και 1,4 εκ θάνατοι
≈ 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού μόλυνση με Μ. tuberculosis
MDR-TB: reaching all corners of the world
21
22/12/2013
Βρουκέλλωση: η κοινότερη ζωονόσος παγκόσμια
500.000 περιπτώσεις ανά έτος
Pappas et al, Lancet Infect Dis 2006
Βρουκέλλωση στην Ευρώπη
Pappas et al, Lancet Infect Dis 2006
Βρουκέλλωση και ζωϊκό κεφάλαιο
Σκένδρος, Διδακτορική Διατριβή, ΑΠΘ, 2006
22
22/12/2013
Ενδοκυττάρια βακτήρια_φυσική ανοσία
• Μακροφάγα
- φαγοκυττάρωση
- αυτοφαγία
- TNFα, IL-12,
- επαγωγή Th1 (δενδριτικά και μακροφάγα)
• ΝΚ κύτταρα, γδ Τ -λεμφοκύτταρα
- πρώιμη παραγωγή IFNγ
- κυτταροτοξικότητα
Κυτταρικοί PRRs (pattern recognition receptors)
PRRs σηματοδότησης (signaling):
- τύπου Toll υποδοχείς (Toll Like Receptors, TLRs)
- τύπου NOD υποδοχείς (NOD Like Receptors, NLRs)
- τύπου RIG υποδοχείς (RIG Like Receptors, RLRs)
PRRs ενδοκυττάρωσης:
σύνδεση, πρόσληψη και καταστροφή των μικροοργανισμών από τα φαγοκύτταρα
- υποδοχείς λεκτινών C τύπου (CLRs): μαννόζη και γλυκάνες
(MR, DC-SIGN, Dectin-1, Dectin-2)
- υποδοχείς καθαριστές (scavenger receptors, SRs)
Mycobacterium tuberculosis
23
22/12/2013
Brucella PAMPs
(Smooth LPS)
• Λιποπολυσακχαρίτης (LPS)
• Λιποπρωτεΐνες & Πορίνες (OMPs)
• Κυτταροπλασματικές πρωτεΐνες (CP)
Huynh et al. Curr Opin Immunol. 2011
24
22/12/2013
Ξενοφαγία (xenophagy)
25
22/12/2013
Schmid D, Pypaert M, Münz C. Immunity 2007
Immunity 27, 505–517, September 2007
26
22/12/2013
Selective subversion of autophagy complexes facilitates completion of the Brucella
intracellular cycle.
Starr T, Child R, Wehrly TD, Hansen B, Hwang S, López-Otin C, Virgin HW, Celli J.
Cell Host Microbe. 2012 Jan 19;11(1):33-45.
Autophagy favors Brucella melitensis survival in infected macrophages.
Guo F, Zhang H, Chen C, Hu S, Wang Y, Qiao J, Ren Y, Zhang K, Wang Y, Du G.
Cell Mol Biol Lett. 2012 Jun;17(2):249-57.
GFP-LC3
γδ Τ-λεμφοκύτταρα (TCR: Vγ9Vδ2)
• σημαντικός ρόλος στην άμυνα έναντι των μυκοβακτηριδίων
• ανιχνεύονται κυρίως στο επιθήλιο των βλεννογόνων, ενώ στο αίμα
αντιπροσωπεύουν το 1-5% των περιφερικών Τ- λεμφοκυττάρων και είναι στην
πλειονότητά τους διπλοαρνητικά (CD4-/CD8-)
• αναγνωρίζουν φωσφο-γλυκολιπίδια της μεμβράνης των μικροβίων
(λιποαραβομαννάνες, μυκολικό οξύ) που παρουσιάζονται είτε απευθείας στον
γδ TCR, είτε μέσω CD1c μορίων χωρίς MHC περιορισμό
• κυτταροτοξικότητα και επαγωγή Th1 (IFNγ και TNFα)
Ενδοκυττάρια
παθογόνα
CD1c
Th1
Stress
proteins
IFN-γ
TNF-α
γ/δT
περφορίνη
κοκκοένζυμα
ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ
27
22/12/2013
Ενδοκυττάρια βακτήρια_ειδική ανοσία
• Κυτταρική ανοσία Τh 1 τύπου
- IFNγ
- CD8+ κυτταροτοξικότητα
Σκένδρος Π. Διδακτορική Διατριβή 2006
28
22/12/2013
Πνεύμονας
ΜΤΒ
Ήπαρ
Βρουκέλλα
ΚΟΚΚΙΩΜΑ
29
22/12/2013
ιστοπαθολογική
βλάβη
προστατευτική
ανοσία
Balance is the key to life
30
22/12/2013
Μηχανισμοί διαφυγής των ενδοκυτταρίων βακτηρίων
από την ανοσιακή απόκριση του ξενιστή
Skendros & Mitroulis. Clin Dev Immunol 2012
Brucella spp
31
22/12/2013
Skendros, Pappas, Boura. Microbes Infect 2011
• Διαγνωστικές δοκιμασίες
• Νέες αντιμικροβιακές/ανοσοενισχυτικές θεραπείες
• Εμβόλια
32
22/12/2013
Mantoux test
• ESAT-6 and CFP-10
• IFNγ
33
22/12/2013
Bacteria
Defective system
Staphylococci, aerobic Gramnegative bacilli
Skin and mucous membrane
barriers, phagocyte dysfunction
Haemophilus influenzae,
pneumococci
Antibody, mucous membrane
barriers
Neisseria meningitidis and
Neisseria gonorrhoeae
Complement pathways, antibody
Mycobacterium, Salmonella
Cell-mediated immunity
Παρασιτώσεις
Κυτταροκίνες και παράσιτα
ROIs / RNIs
πρωτόζωα
έλμινθες
Th1
Th2
IFNγ
IL-4
IL-5
IL-13
IgE-DCC
34
22/12/2013
Λοιμώξεις από μύκητες
35
22/12/2013
Κυτταροκίνες και μύκητες
Th1/Τh17
Th2
D’Elios et al. J Infect Dev Ctries 2011
Iογενείς λοιμώξεις
Παρεμπόδιση (prevention) λοίμωξης:
- type I interferons (IFNα/β) φυσική ανοσία
- εξουδετερωτικά αντισώματα επίκτητη ανοσία
Εκρίζωση (eradication) λοίμωξης:
- ΝΚ κύτταρα φυσική ανοσία
- Ag-ειδικά CD8+ (CTLs) επίκτητη ανοσία
36
22/12/2013
Επαγωγή IFN type I
από PAMPs ιών
(νουκλεϊκά και πρωτεϊνες)
IFNs τύπου Ι (IFNα, IFNβ)
Μφ, pDC
 άμεση αντιϊκή δράση (μπλοκάρισμα πολλαπλασιασμού)
  έκφρασης MHC I
 ενεργοποίηση NK κυττάρων
37
22/12/2013
Ενδοκυττάρια αντιϊικά συστήματα
Θέση έκφρασης
Ενδοκυττάριοι PRRs
• RLRs (RIG-1, MDA-5)
Συνδέτης
Λειτουργία
Κυτταρόπλασμα ΜΜς, ΔΚ
dsRNA
• Αναστολή ιϊκού πολ/σιασμού
• πρωτεΐνες που
• Επαγωγή NF-κΒ (IFNs-I)
επάγονται από την IFN
• Επαγωγή απόπτωσης
(PKR, OAS)
• Καταστροφή RNA παθογόνου
NK cells: Antibody-Dependent Cell-Mediated Cytotoxicity (ADCC)
38
22/12/2013
NK υποδοχείς
ανασταλτικοί
επαγωγικοί
39
22/12/2013
ΙΟΣ
ΙΟΣ
ΙΟΣ
ΙΟΣ
ΙΟΣ
ΙΟΣ
Cross-presentation of antigens to CD8+ T cells
40
22/12/2013
(drift, shift)
Ανασυνδυασμοί γενετικού υλικού και δημιουργία νέων στελεχών
(antigenic shift)
Ιοί: αναστολή MHC-I παρουσίασης
41
22/12/2013
HCV versus φυσικής ανοσίας:
παρέμβαση στις οδούς παραγωγής και σηματοδότησης IFNα/β
Thimme R et al. FEMS Microbiol Rev. 2011
HCV versus ειδικής ανοσίας
Thimme R et al. FEMS Microbiol Rev. 2011
• Χρόνια HCV: πρώτη αιτία ηπατικής μεταμόσχευσης παγκόσμια
• Μη αντιρροπούμενη HCV/κίρρωση: 5ετής επιβίωση 50%
• HCV/κιρρωτικοί: ανάπτυξη HCC 1- 4% ετησίως
Sangiovanni et al, Hepatology 2006
Shepard, Lancet Infect Dis 2005
42
22/12/2013
HIV
New England Journal of Medicine 328:327-335, 1993
43
22/12/2013
44
22/12/2013
45
22/12/2013
ΦΥΣΙΚΗ
ΑΝΟΣΙΑ
PAMP
TLR
ενδοσωμάτιο
IFNγ
B7
MHC
NK
TNFα, IL-1, IL-6, IL-12
IL-8, IFNα
CD28
TCR
ΕΙΔΙΚΗ
ΑΝΟΣΙΑ
IL-12
ΑΠΚ
Ag
CD4
παρθένο
IL-2
Β
IL-4, IL-5
IL-10
IL-4
CD4
Μφ
IL-12
Th2
IFNγ
Th1
IFNγ
περφορίνη
FasL
IL-2
IFNγ
CD8
IL-4, IL-10
46
22/12/2013
Αναγνώριση PAMPs από τη φυσική ανοσία μέσω TLRs
Van der Poll and Opal. Lancet Infect Dis 2008
Αναγνώριση παθογόνων από τη φυσική ανοσία μέσω TLRs
ΒΑΚΤΗΡΙΑ
ΠΡΩΤΟΖΩΑ
και
ΜΥΚΗΤΕΣ
ΙΟΙ
TLR4
TLR1/2
TLR2/6
TLR5
TLR11
MyD88 οδός
TRIF οδός
TRAM
ενδοσωμάτιο
TIR
TIR
TIR
TIR
Κυτταρική μεμβράνη
TIRAP
ενδοσωμάτιο
TLR3 TIR
TLR7
TIR TLR8
TLR9
MyD88
TRIF
TRAF6
TRAF6
IRAK4
MyD88
TRAF6
TAK1
IRF5
TRAF3
TBK1
IKKi
MAPK
NEMO
MAPK
IKKα
IKKα
IRF3
Γονίδια IFN τύπου Ι
Γονίδια επαγόμενα από την IFN
AP-1
IRAK4
OPN
TRAF3
IRAK1
IKKβ
NFκB
AP-1
Γονίδια φλεγμονοπροαγωγικών
κυτταροκινών
IRF7
Γονίδια IFN τύπου Ι
Γονίδια επαγόμενα από την IFN
47
22/12/2013
Συνδέτης
dsRNA
CpG DNA
Κυτταρική μεμβράνη
TLR4
ssRNA
TRIF
Tyk2
Jak1
TRAM
Ενδοσωμάτιο
STAT2
STAT1
ssRNA
CpG DNA
TLR7/8
TBK1
TLR9
STAT2
STAT1
IRF-7
MyD88
IKK-
IKK-
IKK-
IRF-3
IRAK4
IRAK1
Πρωτεόσωμα
TRAF6
IRF-7
IB
IFNβ
IB
p50
IFN-I
p65
Φλεγμονοπροαγωγικές
κυτταροκίνες
NF-B
Ρύθμιση IFNs
Iογενείς λοιμώξεις
Πρώιμη φάση (μη ειδική)
DC
TNFα, IL-1β
IL-6, ΙL-18
PMN
C
EC
TNFα, IL-1β
IL-6, TGFβ
MΦ
IL12, IL-15
IFNs I
IFNs I
NK
IFNγ
APC
Iογενείς λοιμώξεις
Ειδική φάση (χυμική και κυτταρική ανοσία)
IL12
Th1
IFNγ
APCs
Th2
IL-4
IL-5
IL-10
IL-2
IFNγ
TNFα
CD8
(CTLs)
IFNγ
NK
(ADCC)
Ab
Ab
Β-λ Ab
APC
IFNγ
TNFα
APCs
48
22/12/2013
• Σύστημα της PKR πρωτεϊνικής κινάσης
dsRNA
PKR
X
eIF2α
NFκB
• αναστολή πρωτεϊνοσύνθεσης
IFN-Ι
• αντιϊική δράση
• Οδός της 2’–5’ ολιγοαδενυλικής συνθετάσης(OAS) / RNAάσηςL
OAS
RNAaseL
X
• αποδόμηση RNA
• επαγωγή απόπτωσης
Lamkanfi et al. Immunol Rev. 2011
49
22/12/2013
Hundeshagen et al. BMC Biol 2011
50