Ε Ν Ο Τ Η Τ Α 7

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΥΛΗΣ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ Γ/ΣΙΟΥ Ενότητα 7η Φιλόλογος: Αλεξία Πάνου Ε Ν Ο Τ Η Τ Α 7 : Έ ν α ς σ τ ο ρ γ ι κ ό ς η γ έ τ η ς Α. Κείμενο α.ε. Ν.ε. απόδοση Όλοι γνωρίζουμε ότι ο Αγησίλαος, Ἅπαντες ἐπιστάμεθα ὅτι Ἀγησίλαος, ὅπου ᾢετο όπου πίστευε τήν πατρίδα τι ὠφελήσειν, ότι θα ωφελούσε σε κάτι την πατρίδα, οὐ πόνων ὑφίετο, δεν έπαυε να μοχθεί, οὐ κινδύνων ἀφίστατο, δεν απέφευγε τους κινδύνους, οὐ χρημάτων ἐφείδετο, δε λυπόταν τα χρήματα, οὐ σῶμα, και ούτε την αδυναμία του σώματος οὐ γῆρας προὐφασίζετο, ούτε τα γηρατειά δεν πρόβαλλε ωςδικαιολογία, ἀλλά καί βασιλέως ἀγαθοῦ τοῦτο ἔργον αλλά έργο του καλού βασιλιά αυτό ἐνόμιζε, θεωρούσε
τό τούς ἀρχομένους ὡς πλεῖστα ἀγαθά δηλαδή να κάνει όσο το δυνατόν περισσότερα ποιεῖν. καλά στους υπηκόους του. Ἐν τοῖς μεγίστοις δέ ὠφελήμασι Στις μεγαλύτερες ωφέλειες τῆς πατρίδος της πατρίδας καί τόδε ἐγώ τίθημι αὐτοῦ, κι αυτό εδώ εγώ συγκαταλέγω σε αυτόν, ὅτι δυνατώτατος ὤν ἐν τῇ πόλει ότι, αν και ήταν ο πιο δυνατός στην πόλη, φανερός ἦν μάλιστα τοῖς νόμοις λατρεύων. φανερά υπηρετούσε απόλυτα τους νόμους. Τίς γάρ ἄν ἠθέλησεν ἀπειθεῖν Γιατί ποιος θα ήθελε να μην υπακούει ὁρῶν τόν βασιλέα πειθόμενον; […] βλέποντας τον βασιλιά να υπακούει; [...] Ὅς καί πρός τούς διαφόρους ἐν τῇ πόλει Αυτός και προς τους πολιτικούς του . αντιπάλους στην πόλη ὥσπερ πατήρ πρός παῖδας προσεφέρετο. συμπεριφερόταν όπως ακριβώς ο πατέρας στα . παιδιά του. Ἐλοιδορεῖτο μέν γάρ ἐπί τοῖς ἁμαρτήμασιν, Τους κακολογούσε βέβαια για τα σφάλματα, ἐτίμα δ’ εἴ τι καλόν πράττοιεν, τους τιμούσε όμως αν έκαναν κάτι καλό, παρίστατο δ’ εἴ τις συμφορά συμβαίνοι, και παραστεκόταν αν συνέβαινε κάποια συμφορά, ἐχθρόν μέν οὐδένα ἡγούμενος πολίτην, μη θεωρώντας κανένα πολίτη εχθρό, ἐπαινεῖν δέ πάντας ἐθέλων, αλλά θέλοντας να τους επαινεί όλους, σῴζεσθαι δέ πάντας κέρδος νομίζων, θεωρώντας κέρδος να σώζονται όλοι ζημίαν δέ τιθείς και θεωρώντας ζημιά εἰ καί ὁ μικροῦ ἄξιος ἀπόλοιτο. αν χανόταν έστω και κάποιος ανάξιος. Το όνομα του δημοφιλέστερου βασιλιά της Σπάρτης ετυμολογείται κατά δύο τρόπους: είτε από το ρήμα άγαμαι, που σημαίνει θαυμάζω, και το ουσιαστικό λαός, οπότε Αγησίλαος είναι ο θαυμαζόμενος από το λαό, ο λαοφιλής, είτε από το ρήμα αγέομαι, που σημαίνει ηγούμαι, και το ουσιαστικό λαός, οπότε Αγησίλαος είναι ο ηγέτης τού λαού, ο καθοδηγητής του λαού. . 1 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΥΛΗΣ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ Γ/ΣΙΟΥ Ενότητα 7η Φιλόλογος: Αλεξία Πάνου ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Πάνω στο αρχαίο κείμενο να χωρίσετε προτάσεις και να τις χαρακτηρίσετε ως κύριες ή δευτερεύουσες. 2. Να μεταφέρετε τους ακόλουθους κλιτούς τύπους του κειμένου στον αντίθετο αριθμό : τήν πατρίδα ____________________________ τοῖς νόμοις ____________________________ τῶν πόνων _____________________________ τίς; ___________________________________ τῶν χρημάτων _________________________ τόν βασιλέα πειθόμενον ________________ τό σῶμα _______________________________ ὁ πατήρ ________________________________ τοῦτο __________________________________ τοῖς ἁμαρτήμασιν ______________________ τοῦ ἀγαθοῦ βασιλέως ___________________ τί καλόν ________________________________ τά πλεῖστα ἀγαθά ______________________ τίς συμφορά ____________________________ τούς ἀρχομένους ________________________ τό κέρδος ______________________________ τῇ πόλει ________________________________ ὁ μικροῦ ἄξιος__________________________ τοῖς μεγίστοις ὠφελήμασι ________________ 3. Αν θέλετε να θυμηθείτε την οριστική της Ενεργητικής και Μέσης Φωνής των βαρύτονων ρημάτων, μπορείτε να συμπληρώσετε τους ακόλουθους πίνακες: ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
ΑΟΡΙΣΤΟΣ
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝ. ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛ.
νομίζω ἐνόμιζον [νομίσω] ἐνόμισα νενόμικα ἐνενομίκειν ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
ΑΟΡΙΣΤΟΣ
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝ. ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛ.
φείδομαι ἐφειδόμην φείσομαι ἐφεισάμην πέφεισμαι ἐπεφείσμην 2 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΥΛΗΣ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ Γ/ΣΙΟΥ Ενότητα 7η Φιλόλογος: Αλεξία Πάνου Β 1 . Λ Ε Ξ Ι Λ Ο Γ Ι Κ Ο Σ Π Ι Ν Α Κ Α Σ π ρ ά τ τ ω ¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
πραγματεία: η επιστημονική μελέτη για κάποιο ειδικό θέμα τα πεπραγμένα : 1. αυτά που έχουν γίνει 2. οι πράξεις ή οι αποφάσεις ενός συμβουλίου ή μιας επιτροπής διαπράττω : κάνω κάτι κακό εισπράττω: παίρνω, συγκεντρώνω χρήματα προσφερόμενα ή οφειλόμενα ≠ καταβάλλω 2. (μτφ) δέχομαι π.χ. δεν εισέπραξε ούτε ένα ευχαριστώ συμπράττω : ενεργώ σε συνεργασία με άλλους για ένα συγκεκριμένο σκοπό άπρακτος : αυτός που δεν πέτυχε το σκοπό του, δεν έφερε αποτέλεσμα πολυπράγμων : 1. αυτός που ασχολείται με πολλά πράγματα, ο πολυάσχολος (με θετική σημασία) 2. αυτός που ανακατεύεται σε ξένες υποθέσεις (με αρνητική σημασία) έμπρακτος : αυτός που βεβαιώνεται με πράξεις ≠ θεωρητικός διαπραγματεύομαι : 1. αναπτύσσω ένα θέμα προφορικά ή γραπτά 2. βρίσκομαι σε συνεννοήσεις για ένα ζήτημα πραγματοποιώ : εφαρμόζω στην πράξη, υλοποιώ κοινοπραξία : σύμπραξη, ένωση ατόμων ή επιχειρήσεων που αναπτύσσουν κοινή δραστηριότητα πραξικόπημα : δυναμική πολιτική ή στρατιωτική ενέργεια που στοχεύει στην ανατροπή νόμιμης κυβέρνησης ή πολιτεύματος μιας χώρας εχθροπραξία : εχθική πράξη, ένοπλη σύρραξη ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Να αντιστοιχίσετε τις αρχαιοελληνικές λέξεις της στήλης Α΄ με τις σημασίες τους στη στήλη Β΄: Α΄ Β΄
πρακτήρ εναντιώνομαι πραγματώδης αδρανώ ἀντιπράττω αυτός που κάνει κάτι Εὐπραξία άπραγος πράκτωρ κακή τύχη ἀπρακτῶ κοπιώδης κοινοπραγῶ καλή συμπεριφορά ἀπράγμων ασχολούμαι με πολλά πράγματα δυσπραγία συλλέκτης φόρων πολυπραγμονῶ κάνω κάτι από κοινού με κάποιον άλλο Μη βιάζεστε !!! Δεν τελειώσαμε ακόμη!!!
3 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΥΛΗΣ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ Γ/ΣΙΟΥ Ενότητα 7η Φιλόλογος: Αλεξία Πάνου 2. Να συμπληρώσετε τα κενά με την κατάλληλη λέξη από αυτές που σας δίνονται στο πλαίσιο, αφού τις βάλετε στο σωστό τύπο. [Σημείωση : πλεονάζουν 2 λέξεις.] πράκτορας ‐ εισπράκτορας ‐ πρακτορείο – πραξικόπημα ‐ πολυπράγμων ‐ άπρακτος ‐ πρακτικός ‐ διαπράττω ‐ πραγματεία ‐ εμπειρογνώμονας ‐ κοινοπραξία ‐ δυσπραγία ‐ πραγματεύομαι ‐ διαπραγματεύομαι i.
Μάλλον δεν πρέπει να ακολουθήσει τη θεωρητική κατεύθυνση καθώς διαθέτει ___________________σκέψη. ii.
Στο νέο βιβλίο του ο συγγραφέας _______________________το θέμα των μεταναστών. iii.
Για να αγοράσεις έγκαιρα τα ακτιπλοϊκά εισιτήρια μπορείς να απευθυνθείς σε ένα ταξιδιωτικό _____________________________. iv.
Το δικαστήριο του επέβαλε μειωμένη ποινή καθώς αναγνώρισε ότι ____________________ το έγκλημα εν βρασμώ ψυχής. v. Δυστυχώς στις μέρες μας πολλές οικογένειες αντιμετωπίζουν προβλήματα οικονομικής ________________________ . vi.
Ο ______________________ ζήτησε από το λαθρεπιβάτη το εικοσαπλάσιο αντίτιμο του εισιτηρίου. vii.
Η ασφαλιστική εταρεία έστειλε έναν _______________________για να εκτιμήσει τις ζημιές στο αυτοκίνητό του. viii.
Συνελήφθη στη Μόσχα με την κατηγορία ότι διετέλεσε μυστικός ___________________. ix.
«Το μόνον της ζωής μου ταξείδιον» αποτελεί μια ____________________ του Γ. Βιζυηνού στο μυστήριο της ζωής και του θανάτου. x.
Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν ένας μοναδικός ______________________ άνθρωπος της Αναγέννησης, καθώς ήταν αρχιτέκτονας, ζωγράφος, γλύπτης, μουσικός, ανατόμος, μηχανικός και εφευρέτης. xi.
Το _________________________των Συνταγματαρχών της 21ης Απριλίου του 1967 ακολούθησε η περίοδος της επτάχρονης δικτατορίας. xii.
Χτες ανακοινώθηκε στις ειδήσεις ότι, αν και αυξάνονται οι οδηγοί που αρνούνται να πληρώσουν διόδια, μόνο μία ________________________ κατασκευής αυτοκινητοδρόμων (από τις πέντε συνολικά) έχει κινηθεί δικαστικά. 3. Συμπληρώστε τον ακόλουθο πίνακα με τους αρχικούς χρόνους του ρήματος πράττω : ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ ΕΝΕΣΤ. ΠΑΡΑΤ. ΜΕΛΛ. ΑΟΡ. ΠΑΡΑΚ. ΥΠΕΡΣ. 4 ΓΥΜ
ΜΝΑΣΙΟ ΦΥΛΗΣΣ ΑΡΧ
ΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Η ΓΛΩΣΣΑ Β΄ Γ/ΣΣΙΟΥ Ενότητα 7η Φιλόλο
ογος: Αλεξία Πά
άνου Β 2 . Ε Τ Υ Μ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Α Σ ύ ν θ ε σ η Β ΄ σ υ ν θ ε τ ι κ ό Κ
Κλιτή λέξη
η Άκλ
λιτη λέξη
η Α. Ο
Ουσιαστικ
κό Β. Επίθετο Γ. Ρήμα Α. Όταν το β΄΄συνθετικό είναι ουσια
αστικό, η σύ
ύνθετη λέξη
η μπορεί να
α είνα ουσια
αστικό ή επίίθετο. 1. Ό
Όταν η σύννθετη λέξη εείναι ουσιαστικό, τότε το β΄ συνθεετικό συνήθ
θως μένει α
αμετάβλητο
ο. α΄ σ
συνθετικό + β΄ συνθεετικό ὁδός Ἕλλ
ληνας πρῶ
ῶτος ἄκρ
ρα ἀμφ
φί ἱερό
ός χαμ
μαί μέγ
γας ταχ
χύς γῆ πείθ
θω ου
υσιαστικό
ό=σύνθετη λέξη ο
ουσιαστιικό πόρος π
τ
ταμίας ἀ
ἀγωνιστής
π
πόλις θ
θέατρον μάντις λ
λέων π
πόλις δ
δρόμος λ
λόφος ἀ
ἀνάγκη ὁδοιπόρ
ρος 2. Ό
Όταν η σύνθ
θετη λέξη είναι επίθετο, τότε το β
β΄ συνθετικό
ό : α) έέχει μορφή δ
δευτερόκλιιτου επιθέτο
ου σε –ος ή
ή –ιος α΄ σ
συνθετικό +β΄ συνθεετικό
ἀ‐ σ
σῶμα ἀ‐ κ
καρπός ἀ‐ ἀ
ἀρχή ἀ‐ ν
νεφέλη εὖ θ
θυμός πᾶν
ν δ
δῆμος πολ
λύς τ
τρόπος ἐπί ἡ
ἡμέρα ὁμο
οῦ α
αἷμα ἐπί ο
οὐρανός ἐπί θ
θάλαττα ἐν φ
φυλή ουσ
σιαστικό = σύνθετη λέξη εεπίθετο
ἀσώματτος ἐπουράν
νιος 5 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΥΛΗΣ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ Γ/ΣΙΟΥ Ενότητα 7η Φιλόλογος: Αλεξία Πάνου ὁμοῦ ὑπό πατήρ χθών( γεν:χθονός)(=γη) β) έχει μορφή τριτόκλιτου επιθέτου σε –ης ή –ων α΄ συνθετικό +β΄ συνθετικό
εὖ ὁμοῦ ἀ‐ ἀ‐ ἴσος ἀ‐ εὖ πολύς εὖ ἀ‐ ἀ‐ εὖ εὖ ἀ‐ πολύς ουσιαστικό = σύνθετη λέξη επίθετο εὐγενής ἀκτήμων γένος ἔθνος βάθος βάρος βάρος πλάτος τέλος τέλος μέγεθος κτῆμα μνήμη γνώμη δαίμων πρᾶγμα πρᾶγμα ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Να κλίνετε και στα 3 γένη τα επίθετα : ἀσώματος, εὐγενής, πολυπράγμων 6 ΓΥΜ
ΜΝΑΣΙΟ ΦΥΛΗΣΣ ΑΡΧ
ΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Η ΓΛΩΣΣΑ Β΄ Γ/ΣΣΙΟΥ Ενότητα 7η Φιλόλο
ογος: Αλεξία Πά
άνου Γ 1 . Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ι Κ Η Η ε υ κ τ ι κ ή
Σ η μ α σ ί α Α. Στις κ
κύριες π
προτάσ
σεις Ε υ χ ε τ ι κ ή ε υ κ τ ι κ ή Δ υ ν η τ ι κ ή ε υ κ τ ι κ ή Συ
υχνά με το
ο μόριο «εἴἴθε» Πάντα
α με το δυν
νητικό μόρ
ριο «ἄν
Δηλών
νει ευχή Δηλώνει το
Δ
ο δυνατό σ
στο παρόν και μέλλο
ον
Μεταφ
φράζεται: εείθε /μακά
άρι να... Μεταφρ
ράζεται: θα
α +παρατα
ατικός ή μπο
ορώ /θα μπ
πορούσα ν
να ... ὅ μὴ γένο
οιτο =μακά
άρι να μη γ
γίνει αυτό
ό ἴδοι τις ἄν =θ
θα έβλεπε κανείς ή μ
μπορεί να δει νείς καν
Β
Β. Στις
ς δευτερεύουσ
σες προ
οτάσειςς ε υ κ τ ι κ ή π λ α ‐
ε π α ν α λ η π τ ι κ ή γ ί ο υ λ ό γ ο υ ε υ κ τ ι κ ή όταν η κύ
ύρια πρότα
αση κ
κυρίως σε
υποθετικ
κές, χρονικ
κές εξάρτηση
ης έχει ρήμα και ανα
αφορικές π
προτάσεις
δ υ ν η τ ι κ ή ε υ κ τ ι κ ή
ιστορικ
κού χρόνου
υ (Πα
αρατατ. –Α
Αόρ.‐ Υπερ
ρσυντ.) Δηλώ
ώνει επανάληψη
Δη
ηλώνει το δ
δυνατό σττο π
παρόν ή σττο μέλλον
Μεταφρ
ράζεται: κ
κάθε φορά που...
Μεταφράζεται: θ
θα +παραττατικός ή μπορ
ρώ /θα μπ
πορούσα να
α ... 7