CMYK ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ / CONTENTS Σελ./Page Χαιρετισµός / Welcome address..................................................................................................... 2-3 Επιτροπές / Committees ..................................................................................................................... 4 Οµιλητές-Πρόεδροι-Σχολιαστές .................................................................................................... 5-7 Speakers–Chairpersons-Commentators ...................................................................................... 8-10 Πρόγραµµα / Program ................................................................................................................ 11-17 Γενικές Πληροφορίες / General Information ............................................................................ 18-19 Ευχαριστίες / Acknowledgements .................................................................................................. 20 Κατάλογος Ερευνητικών Εργασιών / List of Abstracts ........................................................... 21-24 Βιβλίο Περιλήψεων / Book of Abstracts ................................................................................... 25-54 Ευρετήριο Συγγραφέων / Authors Index.................................................................................. 55-56 ΟΡΓΑΝΩΣΗ / ORGANIZED BY Hellenic Society of Hypertension & Cardiovascular Prevention 1, Magrioti & Palaiologou streets, 171 21 N. Smyrni, Athens – Greece Tel. +30 210 9357820, Fax +30 210 9357820 Email: [email protected], Website: www.ypertasi.gr ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΥ / CONGRESS SECRETARIAT ΤΗΕ CONGRESS PLANNER LTD Λ. Συγγρού 13, Αθήνα 117 43 13, Syngrou Av. 117 43 Athens, Greece Tηλ./Tel: (+30) 210 9211050-51, Fax: (+30) 210 9211074 E-mail: [email protected], [email protected] Website: www.thecongressplanner.gr 1 CMYK ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ Αγαπητοί συνάδελφοι, Με αφορµή την ανάληψη της διοργάνωσης του Παγκόσµιου Συνεδρίου Υπέρτασης στην Αθήνα το 2014, η Ελληνική Εταιρεία Υπέρτασης και Καρδιαγγειακής Προστασίας έχει ξεκινήσει προσυνεδριακή προσπάθεια σύσφιγξης σχέσεων µε άλλες εθνικές επιστηµονικές εταιρείες στο χώρο της υπέρτασης. Έτσι διοργανώνουµε το 2ο ∆ιεθνές Συνέδριο Υπέρτασης & Καρδιαγγειακής Προστασίας στην Αθήνα, σε συνεργασία µε εθνικές εταιρείες υπέρτασης και υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης. Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων της, η εταιρεία µας έχει συµπεριλάβει τη διαρκή επιµόρφωση και στήριξη των επαγγελµατιών υγείας στα θέµατα της έγκαιρης διάγνωσης και επιτυχούς διαχείρισης της υπέρτασης και των λοιπών παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, µε σκοπό την επίτευξη των θεραπευτικών στόχων και τη συνολική καρδιαγγειακή προστασία του ασθενούς. Στη θεµατολογία του συνεδρίου µας έχουµε συµπεριλάβει θέµατα της καθηµερινής κλινικής πράξης µε τη µορφή διαλέξεων, συζήτησης περιστατικών, αντιπαραθέσεων και διαδραστικών κλινικών φροντιστηρίων όπου θα ενθαρρύνεται η ενεργός συµµετοχή των συναδέλφων. Σε συνεργασία µε τον Φαρµακευτικό Σύλλογο Αττικής και την Ελληνική Εταιρεία Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθµια Φροντίδα Υγείας, διοργανώνουµε παράλληλη εκδήλωση για το κοινό, µε στόχο την ενηµέρωση σε θέµατα που αφορούν µύθους και δοξασίες για τους παράγοντες κινδύνου που απειλούν τη ζωή µας και την ποιότητα της. Έχοντας τη σιγουριά για την άρτια οργάνωση και το υψηλό επιστηµονικό επίπεδο του συνεδρίου µας, µε χαρά σας καλώ να εκµεταλλευτείτε τις ευκαιρίες που σας παρέχει για την απόκτηση της σύγχρονης ιατρικής γνώσης. Με συναδελφικούς χαιρετισµούς Ανδρέας Πιτταράς Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Υπέρτασης & Καρδιαγγειακής Προστασίας 2 WELCOME ADDRESS Dear Friends, Dear Colleagues, It is a great pleasure to invite all of you to the 2nd international Congress of the Hellenic Society of Hypertension & Cardiovascular Prevention, in co-operation with other National Hypertension Societies, endorsed by the European Society of Hypertension and the Working Group “Hypertension & Heart” of the European Society of Cardiology, which will be held in the lovely city of Athens, Greece, January 27-30, 2011. Our Scientific Meeting will provide a full update on current range and level of knowledge on hypertension and related risk factors, this vital area of medicine. Original research will be presented by way of moderated poster presentations. Furthermore, we plan several state-of-the art lectures, debates, satellite symposia, plenary sessions, interactive seminars, case studies and “how to” workshops. Furthermore we plan a public informative event in co-operation with both Attica Pharmaceutical and Primary Health Care Research and Continuing Education Associations. Since our Society is responsible to organize the 2014 ESH/ISH “World” Congress of Hypertension in Athens, we try to create scientific bridges with other National Hypertension Societies, organizing this congress in co-operation with our colleagues from several countries. This will certainly be another important reason for all of you to attend. The prevention of hypertension-related complications is, and will always remain, the primary focus of our Society, and it is my firm belief that our Scientific Meeting provide an important, as well as pleasurable, venue to assist each and every one of us in our professional growth as both clinicians and researchers. I look forward to meeting you in Athens. Please make every effort to attend. Sincerely, Andreas Pittaras President of the Hellenic Society of Hypertension and Cardiovascular Prevention 3 CMYK ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ BOARD OF DIRECTORS της Ελληνικής Εταιρείας Υπέρτασης & Καρδιαγγειακής Προστασίας of the Hellenic Society of Hypertension & Cardiovascular Prevention Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Γεν. Γραµµατέας: Ταµίας: Μέλη: President: Vice President: General Secretary: Treasurer: Members: τ. Πρόεδρος: A. Πιτταράς Μ. Παπαβασιλείου Θ. Μακρής X. Γράσσος K. Τσιούφης Β. Κατσή ∆. Ρίχτερ Α. Ι. Μανώλης ex President: Α. Pittaras M. Papavassiliou Th. Makris Η. Grassos K. Tsioufis V. Katsi D. Richter A. I. Manolis ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ORGANIZING COMMITTEE J. Al-Said J. Al-Said C. Arsenescu-Georgescu H. Antonakoudis J. Brguljan Hitij C. Arsenescu-Georgescu C. Faselis J. Brguljan Hitij B. Jelakovic M. Doumas P. Kokkinos C. Faselis D. Lovic H. Grassos Χ. Αντωνακούδης B. Jelakovic Χ. Βλαχόπουλος V. Katsi Χ. Γράσσος P. Kokkinos Μ. ∆ούµας K. Kyfnidis Β. Κατσή D. Lovic Κ. Κυφνίδης T. Makris Θ. Μακρής A. Manolis Α. Μανώλης M. Papavassiliou Μ. Παπαβασιλείου A. Pittaras Α. Πιτταράς D. Richter ∆. Ρίχτερ Ph. Stylianou Φ. Στυλιανού K. Tsioufis Κ. Τσιούφης C. Vlachopoulos 4 OMΙΛΗΤΕΣ – ΠΡΟΕ∆ΡΟΙ – ΣΧΟΛΙΑΣΤΕΣ AL-SAID J. ARSENESCU-GEORGESCU C. BRGULJAN J. COCA A. FASELIS C. GAITA D. JELAKOVIC B. KOKKINOS P. LOVIC D. PAUNOVIC K. STOJANOV V. STYLIANOU PH. ΑΓΓΕΛΗ Κ. ΑΖΝΑΟΥΡΙ∆ΗΣ Κ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ Γ. ∆. ΑΝ∆ΡΕΑ∆ΗΣ Ε.Α. ΑΝ∆ΡΟΥΛΑΚΗΣ Α. ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ∆ΗΣ Χ. ΒΑΡΣΑΜΗΣ Ε. ΒΛΑΣΕΡΟΣ Ι. ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ Χ. ΓΑΝΩΤΑΚΗΣ Ε. ΓΟΥΡΛΗΣ ∆. M.B. CHb. MD. FASN, Nephrology and Internal Medicine Consultant, Bahrain Specialist Hospital Professor, Cardiovascular Diseases Institute "Prof. Dr. George I.M. GEORGESCU", IASI, Head of Cardiology Department, University of Medicine and Pharmacy Iasi, President of Romanian Working Group of Hypertension MD, MS, University Medical Centre Ljubljana, Division of Internal Medicine, Dpt. of Hypertension, Ljubljana, Slovenia Professor of Internal Medicine, Director of the Vascular Risk Prevention Unit, Institute of Internal Medicine (ICMiD), Hospital Clinic, University of Barcelona, Spain MD, Interim Chief of Internal Medicine, Chief Academic Officer, DC VA Medical Center, Associate Professor of Medicine, George Washington University School of Medicine, USA Professor, FESC, Scientific & Research Vice Rector, University of Medicine & Pharmacy “Victor Babes”, Cardiovascular Prevention & Rehabilitation Clinic Timisoara, Romania Professor of Internal Medicine, School of Zagreb University of Zagreb, University Hospital Center Zagreb, President of the Croatian Society of Hypertension Professor, Veterans Affairs Medical Center, Georgetown University School of Medicine, George Washington University School of Medicine and Health Sciences, USA Specialist of internal medicine, Cardiology, Director of Internal clinic” Inter Medica-dr Lovic, Resident of Serbian Society of Hypertension, General Secretary of Serbian Association of Internal Medicine, Member of Serbian Society of Cardiology, ESH Specialist of Hypertension, Serbia Institute of Hygiene and Medical Ecology, School of Medicine, Belgrade, Serbia Professor, MD, PhD, Cardiologist, Serbia M.D, FESC, Affiliation Nicosia General Hospital Nicosia, Cyprus, President of the Cyprus Society of Hypertension Λέκτορας Καρδιολογίας Ά Πανεπιστηµιακή Κλινική, "Ιπποκράτειο" Νοσοκοµείο Αθηνών Καρδιολόγος, Επιµελητής Πανεπιστηµιακής Κλινικής, «Ιπποκράτειο» Νοσοκοµείο Αθηνών Καρδιολόγος ∆ιευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Παθολόγος, ∆/ντής ΕΣΥ, Γ΄ Παθολογικό Τµήµα, Νοσοκοµείο «Ο Ευαγγελισµός» Καρδιολόγος, Επιµελητής Α', Καρδιολογική Κλινική, "Ιπποκράτειο" Νοσοκοµείο Αθηνών Επεµβατικός Καρδιολόγος, Επιµελητής Α', Αιµοδυναµικό Τµήµα, Νοσοκοµείο "Ευαγγελισµός" ∆ιευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Ασκληπιείου Βούλας τ.∆ιευθυντής της Β' Παθολογικής Κλινικής του Νοσοκοµείου ‘’ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΕΙΟ’’ ∆ιευθυντής, Καρδιολογικό Τµήµα, "Ιπποκράτειο" Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών Επικ. Καθηγητής Καρδιολογίας Πανεπιστηµίου Αθηνών, "Ιπποκράτειο" Νοσοκοµείο Αθηνών Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστηµίου Κρήτης Ειδικός Παθολόγος Επιστηµονικός Συνεργάτης Υπέρτασης 5 CMYK ΓΡΑΣΣΟΣ Χ. ∆ΗΜΗΤΡΟΥΛΑ Β. ∆ΟΥΜΑΣ Μ. ΖΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Ν. ΖΑΜΠΕΛΑΣ Α. ΖΑΡΙΦΗΣ Ι. ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ Κ. ΙΑΤΡΟΥ Χ. ΚΑΚΚΑΒΑΣ Α. ΚΑΛΚΑΝ∆Η Ε. ΚΑΛΛΙΚΑΖΑΡΟΣ Ι. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α. ΚΑΡΑΤΖΑΣ Ν. ΚΑΤΣΗ Β. ΚΟΛΟΒΟΥ Γ. ΚΟΥΒΟΥΣΗΣ Ε. Σ. ΚΟΥΡΕΜΕΝΟΣ Ν. ΚΥΦΝΙ∆ΗΣ Κ. ΛΟΥΡΑΝΤΟΣ Κ. ΛΥ∆ΑΚΗΣ Χ. ΛΥΜΠΕΡΗ Σ. ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ Α. ΜΑΚΡΗΣ Θ. ΜΑΚΡΥΝΙΩΤOY Ι. ΜΑΝΩΛΗΣ Α.Ι. ΜΑΤΣΑΣ Ν. ΜΕΝΤΖΙΚΩΦ ∆. ΜΗΛΙΩΝΗΣ Χ. ΜΠΑΡΜΠΕΤΣΕΑΣ Ι. ΜΠΙΛΙΑΝΟΥ Ε. ΜΥΤΑΣ ∆. ΠΑΝΑΓΟΥΛΗΣ Χ. Ν. ΠΑΝΟΤΟΠΟΥΛΟΣ Γ. 6 Καρδιολόγος ∆ιευθυντής Καρδιολογικής Kλινικής Νοσοκοµείο ∆υτικής Αττικής Καρδιολόγος, Επιµελήτρια Α' Καρδιολογικής Κλινικής Γενικού Νοσοκοµείου Ιωαννίνων Λέκτορας Παθολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης Καθηγητής Θεραπευτικής Πανεπιστηµίου Αθηνών Αναπληρωτής Kαθηγητής ∆ιατροφής του Ανθρώπου, Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών ∆ιευθυντής A' Καρδιολογικής Κλινικής, Νοσοκοµείο "Γ. Παπανικολάου", Θεσσαλονίκη Καρδιολόγος, Επιµελητής Καρδιολογικού Τµήµατος, ΓΝΜΑ "Έλενα Βενιζέλου" Νεφρολόγος, ∆ιευθυντής Νεφρολογικού Κέντρου "Γ. Παπαδάκης", Γενικό Νοσοκοµείο Νίκαιας, Πειραιάς Καρδιολόγος, Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, Νοσοκοµείο "Γ. Γεννηµατάς" Καρδιολόγος, ∆ιευθύντρια ΕΣΥ, Νοσοκοµείο ∆υτικής Αττικής Συντονιστής ∆ιευθυντής Καρδιολογικού Τµήµατος, Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών Καρδιολόγος, Επιµελητής, Υπεύθυνος Ιατρείου Υπέρτασης, 7ο Θεραπευτήριο ΙΚΑ Καθηγητής Παθολογίας Α.Π.Θ ∆ιευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής και Υπερτασικού Ιατρείου, Νοσοκοµείο "ΥΓΕΙΑ" Καρδιολόγος, Επιµελήτρια FESC, Καρδιολογικό Τµήµα, "Ιπποκράτειο" Νοσοκοµείο Αθηνών Αναπλ. ∆ιευθύντρια Α' Καρδιολογικής Κλινικής, Υπεύθυνη Λιπιδαιµικού Ιατρείου, Ω.Κ.Κ. Καρδιολόγος, "ΡΕΑ" Μαιευτική-Γυναικολογική Κλινική, Αθήνα Ειδικευόµενος Καρδιολογίας, Καρδιολογική Κλινική, "Ασκληπιείο" Βούλας ∆ιευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Νοσοκοµείο "Ασκληπιείο" Βούλας Πρόεδρος Φαρµακευτικού Συλλόγου Αττικής Παθολόγος, Επιµελητής Α', Hypertension Specialist (ESH), Υπεύθυνος Υπερτασικού Ιατρείου Βενιζελείου Νοσοκοµείου Ηρακλείου Κρήτης Καρδιολόγος, ∆ιευθύντρια Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκοµείο "Σωτηρία" ∆ιευθυντής Α' Καρδιολογικής Κλινικής, Γενικό Νοσοκοµείο Πατρών "Αγιος Ανδρέας" ∆ιευθυντής Καρδιολογικού Τµήµατος Νοσοκοµείου "Ελ. Βενιζέλου" Επιµελήτρια Α' Νεφρολογικό Κέντρο "Γ. Παπαδάκης", Γενικό Νοσοκοµείο Νίκαιας Πειραιά ∆ιευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκοµείου "Ασκληπιείο" Βούλας Ειδικός Καρδιολόγος Μ.sc. Καρδιολόγος, ∆ιευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής "Α. Φλέµινγκ" Επικ. Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Συντονιστής ∆ιευθυντής Καρδιολογικού Τµήµατος. Γ.Ν.Α. «Πολυκλινική» ∆ιευθύντρια Καρδιολογικής Κλινικής, Υπεύθυνη Λιπιδαιµικού Ιατρείου, Τζάνειο Νοσοκοµείο Καρδιολόγος Επιµελητής A', Καρδιολογική Κλινική, Γ.Ν. Αθηνών "Σισµανόγλειο" ∆ιευθυντής-Καρδιολόγος, Ειδικός Υπερτασιολόγος ESH, Καρδιολογική Kλινική, Νοσοκοµείο "Γ. Γεννηµατάς" Παθολόγος-∆ιατροφολόγος ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Μ. ΠΑΠΑ∆ΑΚΗΣ Ι. ΠΑΠΑ∆ΟΠΟΥΛΟΣ ∆. ΠΑΠΠΑΣ Κ. ΠΙΤΣΑΒΟΣ Χ. ΠΙΤΤΑΡΑΣ Α. ΠΟΥΛΗΜΕΝΟΣ Λ. ΡΑΛΛΙ∆ΗΣ Λ. ΡΑΠΤΗΣ Α. ΡΙΧΤΕΡ ∆. ΣΚΛΗΡΟΣ Σ. A. ΣΤΑΜΑΤΗΣ ∆. ΣΤΕΡΓΙΟΥ Γ.Σ. ΣΥΡΣΕΛΟΥ∆ΗΣ ∆. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ Α. ΤΟΥΤΟΥΖΑΣ Π. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙ∆Η Ε. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ Α. Ι. ΤΣΑΚΙΡΗΣ Α. ΤΣΙΟΥΦΗΣ Κ. ΤΣΟΥΚΑΣ Α. ΦΛΩΡΟΣ Γ.B. ΧΡΥΣΟΧΟΟΥ Χ. Καρδιολόγος FESC, ∆ιευθύντρια Καρδιολογικού Τµήµατος Γ.Ν. Αθηνών "Σισµανόγλειο" ∆/ντής Παθολογικής Κλινικής, Υπεύθυνος Υπερτασικού Ιατρείου ΠΑ.Γ.Ν.Η. FESC, Επιµελητής Καρδιολογικής Κλινικής Πανεπιστηµιακό Νοσοκοµείο ΛΑΙΚΟ, Υπεύθυνος Ιατρείου Υπέρτασης Καρδιολόγος, ∆ιευθυντής ΕΣΥ, Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική Ιωαννίνων Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών Καρδιολόγος – Ειδικός Υπερτασιολόγος ESH, Λέκτορας Georgetown University Washington DC USA, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Υπέρτασης και Καρδιαγγειακής Προστασίας Καρδιολόγος, Επιµελητής Β', Καρδιολογική Κλινική Νοσοκοµείου "Ασκληπιείον" Βούλας Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας, Β’ Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική, ΑΤΤΙΚΟ Νοσοκοµείο Επικ. Καθηγητής Παθολογίας, Β΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Μονάδα Έρευνας και ∆ιαβητολογικό Κέντρο Πανεπιστηµίου Αθηνών, Γ.Π.Ν. "Αττικόν" ∆ιευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής "Ευρωκλινική" Αθηνών ∆ιδάκτωρ Πανεπιστηµίου Κρήτης, ∆ιευθυντής Γενικής Ιατρικής Κ.Υ. Νεµέας, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας & Εκπαίδευσης στην Π.ΦΥ ∆ιευθυντής Καρδιολογικού Τµήµατος Νοσοκοµείου "Μεταξά" Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας - Υπέρτασης, Κέντρο Υπέρτασης, Γ’ Παθολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών, Νοσοκοµείο "Σωτηρία", Αθήνα Καρδιολόγος, Επιστ.συνεργάτης Α' Πανεπιστηµιακής Κλινικής, "Ιπποκράτειο" Νοσοκοµείο Αθηνών Παθολόγος - ∆ιαβητολόγος, Επιµελητής Α', Γενικό Κρατικό Νίκαιας, Πειραιάς Kαθηγητής Καρδιολογίας, Πρόεδρος ΕΛΙΚΑΡ Καρδιολόγος, Επιµελήτρια Β' Πανεπ. Καρδιολογικής Κλινικής, Νοσοκοµείο "ΑΤΤΙΚΟ" ∆ιευθυντής Καρδιολογικής κλινικής 3ου Νοσοκοµείου ΙΚΑ Καρδιολόγος, τ. ∆ιευθυντής Α' Καρδιολογικού Τµήµατος Νοσοκοµείου "Κοργιαλένειο-Μπενάκειο- Ε.Ε.Σ." Επικ. Καθηγητής Καρδιολογίας, Α' Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική, Υπευθύνος Μονάδας Υπέρτασης, Νοσοκοµείο "Ιπποκράτειο" MD, FESC, Επιµελητής Α', Καρδιολογική Κλινική, "Ασκληπιείο" Βούλας ∆ιευθυντής ΕΣΥ, Καρδιολογική Κλινική, Υπεύθυνος Ιατρείου Υπέρτασης, Νοσοκοµείο ΚΑΤ Επιµελήτρια A' Πανεπιστηµιακής Καρδιολογικής Κλινικής, Πρόεδρος Οµάδας Εργασίας Επιδηµιολογίας και Πρόληψης Αθηροσκλήρωσης, Ελλ. Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης 7 CMYK SPEAKERS – CHAIRPERSONS - COMMENTATORS AGGELI C. AL-SAID J. ANDREADIS E.A. ANDROULAKIS A. ANTHOPOULOS P. ANTONAKOUDIS H. ARSENESCU-GEORGESCU C. ATHANASSOPOULOS G.D. AZNAOURIDIS C. BARBETSEAS J. BILIANOU E. BRGULJAN J. CHRYSOHOOU CH. COCA A. DIMITROULA V. DOUMAS M. FASELIS C. FLOROS G.V. GAITA D. GANOTAKIS E. GOURLIS D. GRASSOS H. IATROU CH. JELAKOVIC B. KAKKAVAS A. 8 Lecturer of the University of Athens, 1st Cardiology Dept., "Hippocration" General Hospital, Athens, Greece M.B. CHb. MD. FASN, Nephrology and Internal Medicine Consultant, Bahrain Specialist Hospital Medical Director 3rd Department of Internal Medicine “Evangelismos” General Hospital, Athens, Greece FESC, Cardiologist, Cardiology Clinic of "Hippocration" General Hospital, Athens, Greece Interventional Cardiologist, Consultant, Department of Interventional Cardiology, "Evangelismos" General Hospital, Athens, Greece Director, Department of Cardiology, «Asklepeion» General Hospital, Voula, Greece Professor, Cardiovascular Diseases Institute "Prof. Dr. George I.M. GEORGESCU", IASI, Head of Cardiology Department, University of Medicine and Pharmacy Iasi, President of Romanian Working Group of Hypertension MD FESC, Deputy Director Cardiology Section, Onassis Cardiac Surgery Center, Athens, Greece Cardiologist, "Hippocration" Hospital, Athens, Greece Director, Cardiology Department Polyclinic General Hospital, Athens, Greece Director Cardiologist, Lipid Clinic, "Tzaneio" Hospital, Piraeus, Greece MD, MS, University Medical Centre Ljubljana, Division of Internal Medicine, Dpt. of Hypertension, Ljubljana, Slovenia MD, PhD, FESC, Cardiologist, First Cardiology Clinic, "Hippocration" General Hospital, School of Medicine, University of Athens, Greece - Chair of the Working Group for Epidemiology and Prevention, Hellenic Society of Atherosclerosis Professor of Internal Medicine, Director of the Vascular Risk Prevention Unit, Institute of Internal Medicine (ICMiD), Hospital Clinic, University of Barcelona, Spain Consultant Cardiologist, Cardiology Clinic, General Hospital of Ioannina, Greece Lecturer of Internal Medicine, University of Thessaloniki, Greece MD, Interim Chief of Internal Medicine, Chief Academic Officer, DC VA Medical Center, Associate Professor of Medicine, George Washington University School of Medicine, USA Cardiologist, Hypertension Unit, KAT General Hospital of Athens, Greece Professor, FESC, Scientific & Research Vice Rector, University of Medicine & Pharmacy “Victor Babes”, Cardiovascular Prevention & Rehabilitation Clinic Timisoara, Romania Associate Professor of Internal Medicine, University of Crete, Heraklion, Greece Internist, Clinical Hypertension Fellow, Athens, Greece Director of Cardiology Department, Western Attica General Hospital, Athens, Greece Nephrologist, Chief, Center for Nephrology "G. Papadakis", General Hospital of Nikaia, Piraeus, Greece Professor of Internal Medicine, School of Zagreb University of Zagreb, University Hospital Center Zagreb, President of the Croatian Society of Hypertension Cardiologist, Intensive Care Unit, "G. Gennimatas" Hospital, Athens, Greece KALKANDI E. KALLIKAZAROS I. KALOGEROPOULOS P. KARAGIANNIS A. KARATZAS N. KATSI V. KOKKINOS P. KOLOVOU G. KOUREMENOS N. KOUVOUSSIS E. S. KYFNIDIS K. LOURANTOS K. LOVIC D. LYDAKIS CH. LYMBERI S. MAKRINIOTOU I. MAKRIS TH. MANOLIS A. J. MATSAS N. MAZARAKIS A. MENTZIKOF D. MILIONIS H. MITAS D. PANAGOULIS C. N. PANOTOPOULOS G. PAPADAKIS I. PAPADOPOULOS D. P. PAPAVASSILIOU M. PAPPAS K. Director of Cardiology Department, Western Attica General Hospital, Athens, Greece Head of Cardiology Department, "Hippocration" General Hospital of Athens, Greece Consultant Cardiologist, Dept. of Cardiology, 7th Hospital Organisation of Social Security, Athens, Greece Professor of Internal Medicine A.U.T., Thessaloniki, Greece Director Cardiology and Hypertension Service, "HYGEIA" Hospital of Athens, Greece FESC, "Hippocration" General Hospital, Athens, Greece Professor, Veterans Affairs Medical Center, Georgetown University School of Medicine, George Washington University School of Medicine and Health Sciences, USA Assistant Director, 1st Cardiology Department, Onassis Cardiac Surgery Center, Athens, Greece Resident of Cardiology Department, "Asklepeion" General Hospital, Voula, Greece Cardiologist, "REA" Women's Hospital, Athens, Greece Director of Cardiology Department, "Asklepeion" General Hospital, Voula, Greece President of Pharmaceutical Association of Attica, Greece Specialist of internal medicine, Cardiology, Director of Internal clinic” Inter Medica-dr Lovic, Resident of Serbian Society of Hypertension, General Secretary of Serbian Association of Internal Medicine, Member of Serbian Society of Cardiology, ESH Specialist of Hypertension, Serbia PhD, Internal Medicine, Hypertension Specialist (ESH), Hypertension Clinic of Venizeleion Hospital, Heraklion Crete, Greece Cardiologist, Director of Cardiology Clinic, Sotiria Hospital, Athens, Greece Nephrologist, General Hospital of Nikaia, Piraeus, Greece Director of Cardiology Department, "El. Venizelou" Hospital, Athens, Greece Director of Cardiology Department, "Asklepeion" General Hospital, Voula, Greece Cardiologist,M.sc, Greece Director of 1st Department of Cardiology, General Hospital "Agios Andreas", Patras, Greece Cardiologist, Director of Cardiology Clinic, "A.Fleming" Hospital, Greece Assistant Professor in Internal Medicine Department of Internal Medicine School of Medicine, University of Ioannna, Greece Cardiologist, Cardiology Department, Sismanoglion General Hospital of Athens, Greece Consultant of Cardiology, Clinical Hypertension Specialist ESH, Dept. of Cardiology, "G. Gennimatas" General Hospital, Athens, Greece MD, PhD, Internist - Nutritionist, Athens, Greece Director in the Department of Internal Medicine, University Hospital of Heraklion, GREECE MD-FESC, Staff Cardiologist, Hypertension Clinic, University "LAIKO" Hospital, Athens, Greece - Clinical Assistant Professor George Washington University USA Cardiologist FESC, Director, Sismanoglion General Hospital of Athens, Clinical Hypertension Specialist ESH, Athens, Greece Consultant Cardiologist, University Hospital of Ioannina, Greece 9 CMYK PAUNOVIC K. PITSAVOS CH. PITTARAS A. POULIMENOS L. RALLIDIS L. RAPTIS A. RICHTER D. SKLIROS S. A. SOTIROPOULOS A. STAMATIS D. STERGIOU G.S. STOJANOV V. STYLIANOU PH. SYRSELOUDIS D. THOMOPOULOS C. TOUTOUZAS P. TRIANTAFYLLIDI H. TRIANTAFYLLOY A. I. TSAKIRIS A. TSIOUFIS K. TSOUKAS A. VARSAMIS E. VLACHOPOULOS C. VLASSEROS I. ZAKOPOULOS N. ZAMPELAS A. ZARIFIS I. 10 Institute of Hygiene and Medical Ecology, School of Medicine, Belgrade, Serbia Associate Professor of Cardiology, Medicine School, Athens University, "Hippocration" General Hospital, Athens, Greece Cardiologist, Hypertension Specialist ESH, Lecturer Georgetown University, Washington DC USA, President of the Hellenic Society of Hypertension and Cardiovascular Prevention, Athens, Greece Attending Cardiologist, "Asklepeion" General Hospital, Voula, Greece Assistant Professor in Cardiology, Second Department of Cardiology, University General Hospital ATTIKON, Athens, Greece 2nd Department of Internal Medicine - Propaedeutic, Research Institute and Diabetes Center, Athens University Medical School, "Attikon" University Hospital, Athens, Greece Head of Cardiac Department, "Euroclinic", Athens, Greece MD, Phd, General Practitioner, Director Nemea Health Center, President Hellenic Society of Primary Health Care Research and Continuing Education, Greece Internal Medicine - Diabetologist, General Hospital of Nikaia, Piraeus, Greece Director of Cardiology Department, "Metaxa" Hospital, Piraeus, Greece Hypertension Center, Third University Department of Medicine, Sotiria Hospital, Athens, Greece Professor, MD, PhD, Cardiologist, Serbia M.D, FESC, Affiliation Nicosia General Hospital Nicosia, Cyprus, President of the Cyprus Society of Hypertension Cardiologist, First University Cardiology Clinic, "Hippocration" General Hospital, Athens, Greece Cardiologist, Elena Venizelou Hospital, Athens, Greece Professor of Cardiology, President of the Hellenic Heart Foundation, Athens, Greece MD, PhD, FESC, 2nd Department of Cardiology, University of Athens, Medical School, ATTIKON Hospital M.D., Director, Cardiology Clinic, 3rd Hospital of IKA, Athens, Greece Cardiologist, ex Consultant of 1st Cardiology Department, "Korgialeneio-Mpenakeio-HRC" Hospital, Athens, Greece Assistant Professor of Cardiology, Head of the Outpatient Hypertensive Clinic, First Cardiology Clinic, University of Athens, "Hippocration" General Hospital, Athens, Greece MD, FESC, Senior Registrar, Cardiology Department, "Asklepeion" General Hospital, Voula, Greece Ex Director of 2nd Dept. of Internal Medicine, "KONSTANTOPOULEIO" General Hospital Assistant Professor of Cardiology, University of Athens, "Hippocration" General Hospital of Athens, Greece M.D, FESC, Director of Cardiological Department, "Hippocration" General Hospital, Athens, Greece Professor Department of Clinical Therapeutics, Athens University, Greece Associate Professor in Human Nutrition, Agricultural University of Athens, Greece Director, 1st Cardiology Dept., "G. Papanikolaou" Hospital, Thessaloniki, Greece Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α – P R O G R A M Πέµπτη, 27 Ιανουαρίου 2011 / Thursday, 27 January 2011 Αφίξεις συνέδρων - Arrival of participants Παρασκευή, 28 Ιανουαρίου 2011 / Friday, 28 January 2011 08:30 Εγγραφές / Registration 09:00-10:00 Στρογγυλό Τραπέζι: Κλινικές πληροφορίες στην υπέρταση Round Table: Management of hypertension: Take home messages for the clinician Πρόεδροι / Chairpersons: Ε. Βαρσαµής, Ε. Τριανταφυλλίδη / E. Varsamis, H. Triantafyllidi Παθοφυσιολογία της υπέρτασης και εφαρµογή της στην κλινική πράξη / Pathophysiology of Hypertension Π. Καλογερόπουλος / P. Kalogeropoulos Τα πάντα για το αλάτι και τη δίαιτα στην υπέρταση / All about salt and diet in HTN Α. Ζαµπέλας / A. Zampelas Υπέρταση και οφθαλµός / HTN and eye Β. Κατσή / V. Katsi Πώς αξιολογούµε τις πληροφορίες της δοκιµασίας κόπωσης στον υπερτασικό ασθενή / What we should know about the evaluation of ETT in HTN pts? Ε. Καλκανδή / E. Kalkandi 10:00-10:45 Στρογγυλό Τραπέζι: Η αντιµετώπιση του υπερτασικού ασθενούς µε βάση την αναθεώρηση των οδηγιών Round Table: Hypertensive patient treatment based on the revised guidelines Πρόεδρος / Chairperson: Α. Πιτταράς / A. Pittaras Θεραπευτική Στρατηγική. Τι αλλάζει; / Advanced therapeutic strategies Κ. Τσιούφης / K. Tsioufis Συνδυασµένη θεραπεία στην ΑΥ. Ποια είναι η βασική επιλογή; / Combination therapy in HTN Θ. Μακρής / Th. Makris 10:45-11:00 ∆ιάλειµµα καφέ / Coffee break 11:00-12:30 Κοινή συνεδρίαση Εθνικών Εταιρειών Υπέρτασης – Κλινικά µηνύµατα / Joint meeting of National Hypertension Societies Πρόεδροι / Chairpersons: C. Faselis, Φ. Στυλιανού / Ph. Stylianou, V. Stojanov The role of environmental factors in the development of arterial hypertension K. Paunovic EuroAspire III Romania Follow-up - the way to reduce the global CV risk! D. Gaita The importance of prehypertension. The Slovenian experience J. Brgulian Mortality Risk in Hypertensive and Prehypertensive Individuals: The role of Cardiorespiratory Fitness P. Kokkinos The relation between Chronic Kidney Disease and Hypertension, Where do we currently stand? J. Al-Said 11 CMYK 12:30-13:00 ∆ιάλεξη / Lecture Πρόεδρος / Chairperson: Α. Μανώλης / A. Manolis Hypertension and the Brain: Where we are and where we go A. Coca 13:00-13:30 ∆ιάλεξη / Lecture Πρόεδρος / Chairperson: Ε. Γανωτάκης / E. Ganotakis Αιθυλεστέρες Ω-3 λιπαρών οξέων: Νεότερα κλινικά δεδοµένα στη θεραπεία της Στεφανιαίας Νόσου / Omega-3 fatty acids ethylesters: New clinical data for the treatment of Coronary Heart Disease A. Πιτταράς / A. Pittaras 13:30-14:00 ∆ιάλεξη / Lecture Πρόεδρος / Chairperson: Μ. Παπαβασιλείου / M. Papavassiliou Τι άλλαξε στην κλινική πρακτική της διαχείρισης της υπέρτασης µετά τα αποτελέσµατα της µελέτης “ONTARGET” / Clinical messages in the management of hypertension following the “ONTARGET” results Α. Μανώλης / A. Manolis 14:00-14:30 ∆ιάλεξη / Lecture Πρόεδρος / Chairperson: Α. Πιτταράς / A. Pittaras Nutraceuticals: Μια ιατρική-διατροφική προσέγγιση της δυσλιπιδαιµίας / Nutraceuticals: A medical-nutritional approach of dyslipidemia ∆. Ρίχτερ / D. Richter Καφές / Coffee 14:30-15:30 Συζήτηση Ερευνητικών Εργασιών / Moderated Posters Discussion Πρόεδροι-Κριτές / Chairpersons-Jury: Σ. Λυµπέρη, ∆. Παπαδόπουλος, Β. ∆ηµητρούλα, Ε. Κουβούσης / S. Lymberi, D. Papadopoulos, V. Dimitroula, E. Kouvoussis Τα posters µε αριθµούς P01 έως P22 θα είναι αναρτηµένα στον εκθεσιακό χώρο – Παρακαλούνται οι συγγραφείς να παρευρίσκονται στις εργασίες τους για πιθανές ερωτήσεις από τους Προέδρους-Κριτές Posters P01 to P22 will be displayed in the exhibition area – Presenters are requested to be at their posters to answer any questions by the Chairpersons-Jury 15:30-17:00 ∆ιαδραστικό Κλινικό Φροντιστήριο: Eκτίµηση Υπερτασικού Ασθενούς από τον Κλινικό Ιατρό (Καρδιά-Περιφερικά Αγγεία) Interactive Workshop: Evaluation of hypertensive patients from the clinician Πρόεδροι / Chairpersons: Γ. Αθανασόπουλος, Ι. Βλασερός / G. Athanassopoulos, I. Vlasseros Υπερηχοκαρδιογράφηµα / Echocardiography Α. Τσούκας , Α. Τριανταφύλλου / Α. Tsoukas, A.I. Triantafylloy Υπερηχογράφηµα καρωτίδων-περιφερικών αγγείων / Peripheral vessel ultrasound Α. Ανδρουλάκης, Κ. Αζναουρίδης / A. Androulakis, C. Aznaouridis Ταχύτητα σφυγµικού κύµατος / Pulse wave velocity Λ. Πουληµένος , Ν. Κουρεµένος / L. Poulimenos, N. Kouremenos Σχολιαστές / Commentators: Κ. Αγγέλη, Ι. Μπαρµπετσέας, ∆. Μυτάς, Κ. Παππάς / C. Aggeli, J. Barbetseas, D. Mitas, K. Pappas 12 17:00-18:00 Κοινή συνεδρίαση Εθνικών Εταιρειών Υπέρτασης – Κλινικά µηνύµατα / Joint meeting of National Hypertension Societies Πρόεδροι / Chairpersons: Α. Πιτταράς, Κ. Τσιούφης / A. Pittaras, K. Tsioufis What should not be forgotten in clinical practice? B. Jelakovic Hypertension, Obesity and LVH D. Lovic Hypertension and renal failure C. Arsenescu-Georgescu 18:00-18:30 ∆ιάλειµµα καφέ / Coffee break 18:30-20:00 Στρογγυλό Tραπέζι: Κλινικά προβλήµατα και πρακτικές λύσεις στη διαχείριση της υπέρτασης. Round Table: Clinical problems in the management of HTN. Take home messages for the clinician Πρόεδροι / Chairpersons: Α. Καραγιάννης, Ι. Καλλικάζαρος / A. Karagiannis, I. Kallikazaros Αντιµετώπιση κολπικής µαρµαρυγής στην υπέρταση. Αντιπηκτικά: τέλος εποχής? / AF in HTN patients. New data on anticoagulation therapy Α. Πιτταράς / A. Pittaras ∆ιαταραχές ύπνου στην υπέρταση / Sleep disturbances in HTN Κ. Θωµόπουλος / C. Thomopoulos Υπέρταση και στεφανιαία νόσος / HTN in CAD patients ∆. Μεντζικώφ / D. Mentzikof Νεότερα δεδοµένα στη διαχείριση της υπέρτασης σε ηλικιωµένους και πολύ ηλικιωµένους / HTN in elderly and very elderly Χ. Γράσσος / H. Grassos Η διαχείριση της δυσλιπιδαιµίας στην υπέρταση / Management of dyslipidemia in hypertensive patients Γ. Κολοβού / G. Kolovou 20:00-21:30 ∆ορυφορικό Συµπόσιο της εταιρείας MENARINI Hellas: Θεραπευτικές προσεγγίσεις µε στόχο την καρδιαγγειακή προστασία Satellite Symposium of MENARINI Hellas: Therapeutical approaches for cardiovascular protection Προεδρείο / Chairpersons: Α. Μανώλης, Α. Πιτταράς / A. Manolis, A. Pittaras Νεότερες Αντιλήψεις για το χειρισµό του υπερτασικού ασθενούς / What‘s new in the field of hypertension Κ. Τσιούφης / K. Tsioufis Nεότερα ∆εδοµένα στην αντιισχαιµική θεραπεία / New anti-ischaemic treatments beyond conventional therapy Χ. Xρυσοχόου / Ch. Chrysohoou Θα ακολουθήσει δείπνο – Με την ευγενική χορηγία της εταιρείας MENARINI Hellas Dinner will follow – Sponsored by MENARINI Hellas 13 CMYK Σάββατο, 29 Ιανουαρίου 2011 / Saturday, 29 January 2011 09:00-10:00 Στρογγυλό Τραπέζι: Κλινικά προβλήµατα και πρακτικές λύσεις στη διαχείριση της υπέρτασης Round Table: Clinical problems in the management of HTN. Take home messages for the clinician Πρόεδροι / Chairpersons: Α. Τσακίρης , ∆. Σταµάτης / A. Tsakiris, D. Stamatis ∆ιαχείριση υπέρτασης σε µη καρδιακές θεραπείες για συνυπάρχουσες παθήσεις (αρθρίτις, ψυχιατρικές, νευρολογικές, ογκολογικές κλπ) / Management of hypertensive patients receiving non-cardiologic medications for comorbidities Ι. Παπαδάκης / I. Papadakis Ηλεκτρολυτικές διαταραχές στην διαχείριση της υπέρτασης / Electrolyte disturbances in HTN management Χ. Μηλιώνης / H. Milionis Επείγουσες και υπερεπείγουσες καταστάσεις στην υπέρταση / HTN emergencies and urgencies ∆. Συρσελούδης / D. Syrseloudis Σεξουαλική δυσλειτουργία στην υπέρταση / The sexual dysfunction in the management of hypertensive patients Χ. Βλαχόπουλος / C. Vlachopoulos 10:00-10:30 ∆ιάλεξη / Lecture Πρόεδρος / Chairperson: Μ. Παπαβασιλείου / M. Papavassiliou Η θέση των ανταγωνιστών ασβεστίου στη διαχείριση της υπέρτασης και του καρδιαγγειακού κινδύνου. Νεότερα δεδοµένα / The role of Calcium Channels Blockers in the management of Hypertension and Cardiovascular risk. New data and outcomes Κ. Τσιούφης / K. Tsioufis 10:30-11:00 ∆ιάλειµµα καφέ - Mε την ευγενική χορηγία της εταιρείας PFIZER Hellas / Coffee break – Sponsored by PFIZER Hellas 11:00-12:30 Συζήτηση κλινικών περιστατικών µε ενεργό συµµετοχή κοινού - ∆ιαχείριση Περιστατικών: Τα πολλαπλά πρόσωπα του καρδιαγγειακού κινδύνου Interactive Discussion on Clinical Cases: Multiple faces of cardiovascular risk in clinical practice Πρόεδρος / Chairperson: Α. Πιτταράς / A. Pittaras Ο ρόλος της συνδυασµένης αντιϋπερτασικής θεραπείας στο διαβητικό υπερτασικό ασθενή / The role of combination antihypertensive therapy in diabetic patients Μ. Παπαβασιλείου / M. Papavassiliou ∆ευτερογενής πρόληψη στεφανιαίας νόσου σε υπερτασικό ασθενή / Secondary prevention of coronary heart disease in hypertensive patients Κ. Τσιούφης / K. Tsioufis Κλινικές συνέπειες της πρόωρης διακοπής της αντιαιµοπεταλιακής αγωγής σε ασθενείς µε Οξέα Στεφανιαία Σύνδροµα / Clinical outcomes of premature discontinuation of antiplatelet treatment in patients with acute coronary syndromes Π. Ανθόπουλος / P. Anthopoulos 14 12:30-13:00 ∆ιάλεξη / Lecture Πρόεδρος / Chairperson: Α. Πιτταράς / Α. Pittaras Ο ρόλος των ανταγωνιστών υποδοχέων αγγειοτασίνης στην καρδιαγγειακή προστασία των υπερτασικών ασθενών / The role of ARBs in global cardiovascular protection of hypertensive patients Κ. Τσιούφης / K. Tsioufis 13:00-14:30 ∆ορυφορικό Συµπόσιο της εταιρείας PFIZER Hellas: Η συνδυασµένη θεραπεία µέσα από τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες ∆ιαχείρισης της Υπέρτασης Satellite Symposium of PFIZER Hellas: Combination therapy in European Guidelines for the Management of Hypertension Προεδρείο / Chairperson: Θ. Μακρής / Th. Makris Συνολικός καρδιαγγειακός κίνδυνος και εκτίµηση βλαβών σε όργανα στόχους στην υπέρταση / Total Cardiovascular risk and Target Organ Disease assessment in hypertension Μ. Παπαβασιλείου / M. Papavassiliou Συνδυασµένη αντιυπερτασική θεραπεία: εγγύηση πρώιµης επίτευξης στόχων ΑΠ και καρδιαγγειακής προστασίας / Combined anti-hypertension therapy: Ensuring early BP target achievements and cardiovascular prevention Α. Πιτταράς / A. Pittaras Ελαφρύ Γεύµα – Με την ευγενική χορηγία της εταιρείας PFIZER Hellas / Light Lunch – Sponsored by PFIZER Hellas 14:30-15:30 Συζήτηση Ερευνητικών Εργασιών / Moderated Posters Discussion Πρόεδροι-Κριτές / Chairpersons-Jury: Ε. Μπιλιανού, Β. Κατσή, Α. Μαζαράκης, ∆. Γουρλής / E. Bilianou, V. Katsi, A. Mazarakis, D. Gourlis Τα posters µε αριθµούς P23 έως P44 θα είναι αναρτηµένα στον εκθεσιακό χώρο – Παρακαλούνται οι συγγραφείς να παρευρίσκονται στις εργασίες τους για πιθανές ερωτήσεις από τους Προέδρους - Κριτές Posters P23 to P44 will be displayed in the exhibition area – Presenters are requested to be at their posters to answer any questions by the Chairpersons - Jury 15:30-16:30 ∆ιαδραστικό Κλινικό Φροντιστήριο / Interactive Workshop Προεδρείο / Chairperson: Α. Ράπτης / A. Raptis Εκτίµηση νεφρικής λειτουργίας στον υπερτασικό ασθενή. Τι πρέπει να γνωρίζει ο κλινικός ιατρός / The evaluation of renal function in hypertensive patients Χ. Ιατρού, Ι. Μακρυνιώτου / C. Iatrou, I. Makriniotou Σχολιαστές / Commentators: Κ. Κυφνίδης, Χ. Παναγούλης , Γ. Φλώρος / K. Kyfnidis, C. Panagoulis, G. Floros 15 CMYK 16:30-17:30 ∆ιαδραστικό Κλινικό Φροντιστήριο / Interactive Workshop Προεδρείο / Chairperson: Ν. Ζακόπουλος / N. Zakopoulos 24ωρη καταγραφή ΑΠ και µέτρηση ΑΠ στο σπίτι: Πώς τις χρησιµοποιούµε στην κλινική πράξη / The evaluation of ABPM and HBPM for therapeutic decisions in hypertensive patients. Γ. Στεργίου / G. Stergiou Σχολιαστές/ Commentators: Ε. Σκληρός, Α. Κακκαβάς, Ν. Μάτσας / E. Skliros, A. Kakkavas, N. Matsas 17:30-18:30 Στρογγυλό Τραπέζι: Εξερευνώντας τις οµάδες αντιυπερτασικών φαρµάκων Round Table: Exploring the drug classes Πρόεδροι / Chairpersons: Χ. Αντωνακούδης, Χ. Γράσσος / H. Antonakoudis, H. Grassos ∆ιουρητικά: είναι όλα τα ίδια; / Diuretics: are all the same? Ε. Ανδρεάδης / E. Andreadis B-αποκλειστές: είναι όλοι ίδιοι; / Beta blockers: are all the same? Λ. Ραλλίδης / L. Rallidis Ανταγωνιστές ρενίνης: ουσιαστική θεραπευτική εξέλιξη ή περιττή πολυτέλεια; / Renin inhibitors: real therapeutic advance or…drugs as usual…? Χ. Λυδάκης / C. Lydakis 18:30-18:50 ∆ιάλειµµα καφέ - Mε την ευγενική χορηγία της εταιρείας PFIZER Hellas / Coffee break – Sponsored by Pfizer Hellas 18:50-19:30 Αντιπαράθεση / Debate: Θεραπευτικά διλήµµατα στην υπέρταση / Therapeutic dilemmas in hypertension Πρόεδρος / Chairperson: Χ. Πίτσαβος / C. Pitsavos Ανταγωνιστές Μετατρεπτικού Ενζύµου (ΑΜΕΑ) για την καρδιαγγειακή προστασία του υπερτασικού ασθενούς / ACEIs for the cardiovascular protection of hypertensive patient Ι. Ζαρίφης / I. Zarifis Ανταγωνιστές υποδοχέων αγγειοτασίνης ΙΙ (ARBs) για την καρδιαγγειακή προστασία του υπερτασικού ασθενούς / ARBs for the cardiovascular protection of hypertensive patient Μ. ∆ούµας / M. Doumas 19:30-20:00 ∆ιάλεξη / Lecture Πρόεδρος / Chairperson: Π. Τούτουζας / P. Toutouzas Τί είναι υπέρταση; Μία ερώτηση 170 ετών και η σηµερινή της σηµασία / What is hypertension? A 170-year-old question and its relevance today Ν. Καρατζάς / N. Karatzas 20:00-21:30 ∆ορυφορικό Συµπόσιο της εταιρείας NOVARTIS Hellas: Νεότερες εξελίξεις στην αντιµετώπιση της υπέρτασης Satellite Symposium of NOVARTIS Hellas: Advances in the management of hypertension Πρόεδρος / Chairperson: A. Πιτταράς / Α. Pittaras Σταθεροί συνδυασµοί: πλεονεκτήµατα και οφέλη έναντι ελεύθερων / Single pill combination therapy: advantages and benefits Θ. Μακρής / Th. Makris Τριπλός σταθερός συνδυασµός: η σύγχρονη λύση στην αγωγή των υπερτασικών ασθενών / Single pill triple combination therapy: the modern option in the management of hypertensive patients Χ. Γράσσος / H. Grassos 16 Κυριακή, 30 Ιανουαρίου 2011 / Sunday, 30 January 2011 10:30-11:00 Προσέλευση - Καφές 11:00-13:00 EΝΗΜΕΡΩΤΙΚH ΕΚ∆HΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝO ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣIΑ ΜΕ ΤΟΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚO ΣYΛΛΟΓΟ ΑΤΤΙΚHΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚH ΕΤΑΙΡEIΑ EΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑI∆ΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒAΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤI∆Α ΥΓΕIΑΣ/ PUBLIC INFORMATIVE EVENT IN COOPERATION WITH THE PHARMACEUTICAL ASSOCIATION OF ATTICA AND THE HELLENIC SOCIETY OF PRIMARY HEALTH CARE RESEARCH AND CONTINUING EDUCATION Χαιρετισµοί: Κ. Λουράντος, Πρόεδρος Φαρµακευτικού Συλλόγου Αττικής Ε. Σκληρός, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθµια Φροντίδα Υγείας K. Σουλιώτης, Λέκτορας Πανεπιστηµίου Πελοποννήσου, Πρόεδρος ∆.Σ. ΟΠΑ∆ Α. Πιτταράς, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Υπέρτασης & Καρδιαγγειακής Προστασίας Welcome addresses by: K. Lourantos, Chairman of Pharmaceutical Association of Attica E. Skliros, President of the Hellenic Society of Primary Health Care Research and Continuing Education K. Souliotis, Lecturer University of Peloponnese, President of Public Servants Medical Care Organization A. Pittaras, Chairman of the Hellenic Society of Hypertension & Cardiovascular Prevention MΎΘΟΙ ΚΑΙ ∆ΟΞΑΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝ∆ΥΝΟΥ. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ ΠΟΥ ΑΠΕΙΛΟΥΝ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ / CLEARING MYTHS AND BELIEVES IN THE MANAGEMENT OF CARDIOVASCULAR RISK FACTORS Προεδρείο / Chairpersons: Α. Πιτταράς, Μ. Παπαβασιλείου, Α. Μανώλης, Κ. Λουράντος, Ε. Σκλήρός / A. Pittaras, M. Papavassiliou, A. Manolis, K. Lourantos, E. Skliros Υπερλιπιδαιµία / Hyperlipidemia ∆. Ρίχτερ / D. Richter Κάπνισµα / Smoking Χ. Γράσσος / H. Grassos ∆ιαβήτης / Diabetes Α. Σωτηρόπουλος /A. Sotiropoulos Παχυσαρκία / Obesity Γ. Πανοτόπουλος / G. Panotopoulos Υπέρταση / Hypertension Α. Πιτταράς / A. Pittaras 13:00-13:30 Ανακοίνωση βραβευθέντων εργασιών / Announcement of awarded abstracts Λήξη συνεδρίου / End of Congress 17 CMYK ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ / GENERAL INFORMATION Tόπος διεξαγωγής συνεδρίου / Venue Αίθουσα ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ, Ξενοδοχείο DIVANI CARAVEL, Βασιλ.Αλεξάνδρου 2, Αθήνα Τηλ. 210 – 7207000 MACEDONIA Hall, DIVANI CARAVEL Hotel - 2, Vas. Alexandrou street, Athens – Greece Tel. +30 210 7207000 Ώρες λειτουργίας επί τόπου γραµµατείας / On-site congress secretariat working hours 28/01/2011 29/01/2011 30/01/2011 08.30 – 21.30 08.30 – 21.30 10.30 – 13.30 Γλώσσες συνεδρίου / Official Languages Eπίσηµες γλώσσες του συνεδρίου είναι η Ελληνική και η Αγγλική. Θα υπάρχει ταυτόχρονη µετάφραση µόνο από Eλληνικά στα Aγγλικά. Official languages of the congress are Greek and English. Simultaneous translation will be provided from Greek to English language only. Συνεχιζόµενη Ιατρική Εκπαίδευση / CME Credits Σύµφωνα µε τα κριτήρια της EACCME-UEMS, χορηγήθηκαν στο συνέδριο 15 µόρια Συνεχιζόµενης Ιατρικής Εκπαίδευσης. According to the EACCME-UEMS criteria, participation to the congress is awarded with 15 credits of Continuing Medical Education. Γραµµατεία Παραλαβής Οπτικού Υλικού / Visual Reception Η αίθουσα διεξαγωγής συνεδρίου είναι εξοπλισµένη για παρουσιάσεις power point µε Η/Υ και laptop. Παρακαλούνται οι οµιλητές να παραδίδουν έγκαιρα το υλικό τους στην Γραµµατεία Παραλαβής Οπτικού Υλικού, τουλάχιστον 1 ώρα πριν την έναρξη της οµιλίας τους. Meeting hall is equipped with data projector as well as PC for speakers needs. Speakers are kindly requested to check and deliver their presentations to Visual Reception at least one (1) hour before scheduled presentation. Έκθεση / Exhibition Στο φουαγιέ της αίθουσας ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ και σε όλη την διάρκεια του συνεδρίου, θα λειτουργεί έκθεση φαρµακευτικών και ιατρικών ειδών. During the congress will be an exhibition of medical equipment and pharmaceutical products located at MACEDONIA foyer. Ερευνητικές Εργασίες / Posters Oι ερευνητικές εργασίες θα είναι αναρτηµένες στον εκθεσιακό χώρο σύµφωνα µε τον κατωτέρω διαχωρισµό: Από το P01 έως και το P22 την Παρασκευή 28 Ιανουαρίου 2011 Τοποθέτηση στις 28/1, ώρα 08.30-09.00 – Αποµάκρυνση στις 28/1, ώρα 21.00-21.30 Συζήτηση: 14.30-15.30. Αυτή την ώρα παρακαλούνται οι συγγραφείς να είναι µπροστά από την εργασία τους για τυχόν ερωτήσεις από τους Προέδρους-Κριτές. Από το Ρ23 έως και το Ρ44 το Σάββατο 29 Ιανουαρίου 2011 Τοποθέτηση στις 29/1, ώρα: 08.30-09.00 – Αποµάκρυνση στις 29/1, ώρα: 21.00-21.30 Συζήτηση: 14.30-15.30. Αυτή την ώρα παρακαλούνται οι συγγραφείς να είναι µπροστά από την εργασία τους για τυχόν ερωτήσεις από τους Προέδρους-Κριτές. Το ξενοδοχείο ή η γραµµατεία του συνεδρίου δεν φέρει καµία ευθύνη για ζηµιά ή απώλεια της εργασίας εάν δεν τηρηθεί το παραπάνω ωράριο αποµάκρυνσης, το οποίο οφείλουν να ακολουθήσουν οι συγγραφείς των εργασιών. 18 Poster presentations will be displayed in the exhibition area according to the below numeration and instructions: From P01 to P22 on Friday, 28 January 2011 Placement on 28/1 at 08.30-09.00 hrs – Dismantling on 28/1 at 21.00-21.30 hrs Discussion: 14.30-15.30. Presenters are requested to be at their posters this time to answer any questions by the Chairpersons-Jury. From P23 to P44 on Saturday, 29 January 2011 Placement on 29/1 at 08.30-09.00 hrs – Dismantling on 29/1 at 21.00-21.30 hrs Discussion: 14.30-15.30. Presenters are requested to be at their posters this time to answer any questions by the Chairpersons-Jury Please note that in case you will not follow the above date/time schedule, hotel or congress secretariat are not responsible for any damage or loss of your poster Πιστοποιητικά Συµµετοχής / Certificates of Attendance Τα πιστοποιητικά θα παραλαµβάνονται από την επί τόπου γραµµατεία του Συνεδρίου την Κυριακή 30 Ιανουαρίου, από τις 12.00-13.30 Certificates of Attendance will be available on request at the on-site congress secretariat desk on Sunday 30th January, 12.00-13.30 hrs. ∆ικαίωµα Συµµετοχής / Registration fee Ειδικευµένοι / General participants Eιδικευόµενοι / Residents Φοιτητές – Νοσοκόµοι / Students - Nurses 100€ 70€ ∆ωρεάν / Free Το δικαίωµα συµµετοχής περιλαµβάνει / Registration Fee includes • Παρακολούθηση επιστηµονικού προγράµµατος / Access to all scientific sessions • Πρόσβαση στον εκθεσιακό χώρο / Access to the exhibition area • Συνεδριακό υλικό / Congress material • Πιστοποιητικό παρακολούθησης / Certificate of attendance • Καφέ κατά την διάρκεια διαλειµµάτων / Coffee breaks Ονοµαστική κονκάρδα / Badge Παρακαλούνται οι σύνεδροι να έχουν πάντα µαζί τους την ονοµαστική κονκάρδα, την οποία θα παραλάβουν µαζί µε το συνεδριακό υλικό από την επί τόπου γραµµατεία κατά την εγγραφή τους. Είναι απαραίτητη για την είσοδό τους στο χώρο διεξαγωγής του συνεδρίου. All participants are kindly requested to wear their badges during all congress activities. Badge will be available when you pick up your congress material at the on site secretariat/registration desk. 19 CMYK ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ / ACKNOWLEDGEMENTS Ευχαριστούµε θερµά τις παρακάτω εταιρείες για την συµβολή τους στην πραγµατοποίηση του 2ου ∆ιεθνούς Συνεδρίου της Ελληνικής Εταιρείας Υπέρτασης και Καρδιαγγειακής Προστασίας We warmly thank the following companies for their kind support to the 2nd International Congress of the Hellenic Society of Hypertension and Cardiovascular Prevention ABBOTT LABORATORIES (HELLAS) ABEE ALAPIS PHARMA ASTELLAS PHARMACEUTICALS AEBE ASTRAZENECA SA HELLAS BAYER HELLAS AG BOEHRINGER INGELHEIM ELLAS SA CHIESI HELLAS SA DORMED HELLAS AE (ALOKA ULTRASOUND SYSTEMS) ELPEN SA GALENICA SA KARABINIS MEDICAL SA MENARINI HELLAS SA NOVARTIS HELLAS SACI PFIZER HELLAS SA ROTTAPHARM HELLAS SA SANOFI-AVENTIS SERVIER HELLAS WINMEDICA SA Χορηγός Επικοινωνίας: MEDNUTRITION 20 ΚΑΤΆΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΏΝ ΕΡΓΑΣΙΏΝ (ΌΠΩΣ ΚΑΤΕΤΈΘΗΣΑΝ) / LIST OF ABSTRACTS (AS SUBMITTED) Ρ01 Ρ02 Ρ03 Ρ04 Ρ05 Ρ06 Ρ07 Ρ08 Ρ09 Ρ10 Ρ11 Ρ12 Ρ13 LEFT VENTRICULAR HYPERTROPHY REGRESION AFTER AORTIC VALVE REPLACEMENT FOR AORTIC STENOSIS: ROLE OF HYPERTENSION HISTORY R.A. Sascău, C. Stătescu, C. Arsenescu Georgescu Cardiovascular Diseases Institute “Prof. George I.M. GEORGESCU” Iai, Romania, University of Medicine and Pharmacy “Gr.T.Popa” Iai, Romania RISK FACTORS IN PATIENTS WITH CHRONIC ATRIAL FIBRILLATION V. Panageas, V. Linardou, N. Vlachos General Hospital of Pyrgos HYPERTENSION IN WOMEN AND MEN WITH ACUTE CORONARY SYNDROME V. Panageas, M. Kouli, A. Zika General Hospital of Pyrgos CONVERSION EFFICACY AND SAFETY OF IBUTILIDE IN PATIENTS WITH PAROXYSMAL ATRIAL FIBRILLATION, COMPARED WITH THOSE OF PREVIOUS STUDIES V. Panageas, V. Linardou, N. Vlachos General Hospital of Pyrgos FIRST DIAGNOSED ABNORMAL BLOOD GLUCOSE IN WOMEN AND MEN WITH ACUTE CORONARY SYNDROMES V. Panageas, M. Kouli, A. Zika General Hospital of Pyrgos THE FIVE YEARS PROGNOSTIC SIGNIFICANCE OF HEART RATE DURING EXERCISE TESTING IN HYPERTENSIVE PATIENTS WITH LEFT VENTRICULAR HYPERTROPHY D. Djordjevic, I. Tasic, M. Stojanovic, M. Krstic, M. Lovic, S. Saric Institute for treatment and rehabilitation “Niska Banja” REGRESSION OF MYOCARDIAL HYPERTROPHY AND CHANGES OF GEOMETRIC TYPE HYPERTROPHY IN RELATION TO AMBULATORY BLOOD PRESSURE IN TREATED HYPERTENSIVE PATIENTS D. Bastac and Z. Joksimovic Office of internal medicine "DR BASTAC", Zajecar, Serbia ANALYSIS OF BLOOD PRESSURE VARIABILITY BY MEASURING THE PRESSURE IN BOTH ARMS AND IN TIME FUNCTION IN PATIENTS WITH HYPERTENSION D. Bastac, M. Mladenovic, I. Djordjioski, B. Djokovic, Z. Joksimovic Office of Internal medicine Dr Bastać, Zajecar, Kosancicev venac 16, Serbia DOES SOCIOECONOMIC STATUS ASSESSMENT IMPROVE THE PREDICTIVE ABILITY OF THE HELLENICSCORE? K. Vlismasa, D. B. Panagiotakosa, C. Pitsavosb, C. Chrysohooub, Y. Skoumasb, V. Stavrinosa, C. Stefanadisb a Harokopio University, Department of Nutrition Science - Dietetics, Athens, Greece b First Cardiology Department, School of Medicine, University of Athens, Athens, Greece THE EFFECTS OF PASSIVE SMOKING Abrahim S.E. 1, Papanikolaou A.2 1 Registered Nurse, Msc in “Health and Quality of life”. University of Huelva, Spain. 2 Registered Private Nurse NON - PHARMACOLOGICAL TREATMENT OF HYPERTENSION Abrahim S.E. 1, Papanikolaou A. 2 1 Registered Nurse, Msc in “Health and Quality of life”. University of Huelva, Spain, 2 Registered Private Nurse PREVENTION OF CARDIOVASCULAR DISEASES - NURSING INTERVENTIONS Papanikolaou A.1, Abrahim S.E.2 1 Registered Private Nurse, 2Registered Nurse. Msc in “Health and Quality of life”, University of Huelva, Spain PRIMARY PREVENTION OF CORONARY HEART DISEASE Papanikolaou A.1, Abrahim S.E.2 1 Registered Private Nurse, 2Registered Nurse. Msc in “Health and Quality of life”. University of Huelva, Spain 21 CMYK Ρ14 Ρ15 Ρ16 Ρ17 Ρ18 Ρ19 Ρ20 Ρ21 Ρ22 Ρ23 Ρ24 Ρ25 22 ARTERIAL HYPERTENSION AND OTHER CARDIOVASCULAR RISK FACTORS IN RHEUMATOID ARTHRITIS S. Sokolovic Clinic for heart and rheumatic diseases, University Clinical Center Sarajevo Bosnia and Herzegovina CORRELATION BETWEEN THE SERIOUS HYPERTENSION AND PERIODOTITIS A.Papaspyropoulos1, H.Grassos1 , D.Gourlis1, P.Almagout2, Α.Kranidis1, A.Pisogiannakis2 1 . Hypertension Department - General Hospital Western Attica, 2. Dental Section LEFT VENTRICULAR PARAMETERS IN OVERWEIGHT AND OBESE HYPERTENSIVE PATIENTS B. Jakovljević1, D. Lović2, V. Stojanov3 1 Institute of Hygiene and Medical Ecology, School of Medicine, Belgrade, Serbia, 2Clinic for Internal Diseases ”Intermedica - dr Lovic”, Nis, Serbia, 3Clinical Centre of Serbia, School of Medicine, Belgrade, Serbia THE ROLE OF GENDER IN GEOMETRICAL CHANGES OF LEFT VENTRICLE IN OBESE HYPERTENSIVE PATIENTS D. Lović1, V. Stojanov2, B. Jakovljević3 1 Clinic for Internal Diseases ”Intermedica - dr Lovic”, Nis, Serbia, 2Clinical Centre of Serbia, School of Medicine, Belgrade, Serbia, 3Institute of Hygiene and Medical Ecology, School of Medicine, Belgrade, Serbia HAEMODYNAMIC PARAMETERS IN HYPERTENSIVE PATIENTS TREATED WITH LOSARTAN FOR TWO MONTHS V. Stojanov1, B. Jakovljević2, D. Lović3 1 Clinical Centre of Serbia, School of Medicine, Belgrade, Serbia, 2Institute of Hygiene and Medical Ecology, School of Medicine, Belgrade, Serbia, 3Clinic for Internal Diseases ”Intermedica - dr Lovic”, Nis, Serbia SUPRAVENTRICULAR ARRHYTHMIA & PREHYPERTENSION IN YOUNG PATIENTS Α. Papaspyropoulos , H.Grassos, Α.Kranidis General Hospital Western Attica– Hypertension Office - Cardiology Department WEIGHT, DIET, AND HYPERTENSION INFLUENCE ON COGNITIVE FUNCTIONS IN THE ELDERLY A. Skoura, A. Markaki, G. Kyriakidis, P. Dimitropoulakis, G. A. Fragkiadakis Department of Nutrition and Dietetics, School of Health and Welfare Professions, Technological Education Institute (T.E.I) of Crete, Trypitos area, 723 00 Siteia, Crete, Greece Η ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝ∆ΡΟΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΣΤΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Μ. Σ. Καλλίστρατος, Β. Λέζος, Χ. Κουκώση, Χ. Μανέτος, Τ. Ζαµφήρ, Γ. Αντονακούδης, Ι. Ζαχαροπούλου, Ν. Κουρεµένος, Χ Αντωνακούδης, Κ. Κυφνίδης, Α. Ι. Μανώλης. Καρδιολογική Κλινική Ασκληπιείου Βούλας. Ο ΒΑΘΜΟΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟ ∆ΕΙΚΤΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΣΤΟΛΙΚΗ ΚΑΡ∆ΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Μ.Σ. Καλλίστρατος1, Α. ∆ρήτσας2, Ι.∆. Λαουτάρης2, Λ Πουληµένος1, Α. Πιτταράς1, ∆.Φ. Κόκκινος2, Α.Ι, Μανώλης1 1 Καρδιολογική Κλινική Ασκληπιείου Βούλας, 2Ωνάσσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο 1η Καρδιολογική Κλινική MORNING BLOOD PRESSURE, HEART RATE, PULSE PRESSURE AND RATE PRESSURE PRODUCT IN FEMALE HYPERTENSIVES ACCORDING TO AGEING R. Zivkovic, Lj. Suric Lambic 1, M. Zdravkovic2, O. Milovic Primary Health Center Stari Grad, Belgrade, 1Clinical Hospital Zemun, Belgrade, 2Clinical Hospital B. Kosa, Belgrade, Serbia LONG-TERM FOLLOW-UP OF HYPERTENSIVE PATIENTS M.V. Papavasiliou, A. Anastasopoulou, D. Mitas, I. Tsiantis, G. Lambropoulou, I. Basiliadis, P. Arsenos, Sp. Karas Sismanogleion Athens General Hospital, Cardiology department THE SIGNIFICANCE OF INFIRMARY AND HOME BLOOD PRESSURE MEASUREMENT TO THE STRUCTURE AND FUNCTION OF THE LEFT VENTRICLE OF HYPERTENSIVE PATIENTS M.V. Papavasiliou, D.Mitas, A.Anastasopoulou, I.Tsiantis, G.Lambropoulou, I. Basiliadis, C. Giannakopoulos, S.Karas. Sismanogleion Athens General Hospital, Cardiology department Ρ26 Ρ27 Ρ28 Ρ29 Ρ30 Ρ31 Ρ32 Ρ33 Ρ34 Ρ35 THE SIGNIFICANCE OF INFIRMARY, HOME AND 24-HOUR RECORDING BLOOD PRESSURE MEASUREMENT TO THE RENAL FUNCTION OF HYPERTENSIVE PATIENTS M.V. Papavasiliou, A.Anastasopoulou, D.Mitas, G.Lambropoulou, I. Basiliadis, I.Tsiantis, P.Arsenos, S. Charizopoulos, S.Karas. Sismanogleion Athens General Hospital, Cardiology department CORRELATION OF ERECTILE DYSFUNCTION WITH ENDOTHELIAL DYSFUNCTION M.V.Papavasiliou, M.Doumas 1, A.Pittaras 2, P.Arsenos, I.Tsiantis, C.Giannakopoulos, Sp. Karas Sismanogleion Athens General Hospital, Cardiology department 1. Hippokration General Hospital Thessaloniki. 2nd Propaedeutic Medical Department, 2. Mediton Medical Center of Athens ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝ∆ΥΝΟΥ ΠΑΙ∆ΙΩΝ ΗΛΙΚΙΑΣ 6-16 ΕΤΩΝ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ∆ΙΑΤΡΟΦΙΚΩΝ ΣΥΝΗΘΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΛΙΠΙ∆ΑΙΜΙΚΟΥ ΠΡΟΦΙΛ Ε. Τριανταφυλλίδη, Π. Τριβήλου, Α. Καραγκιούλη, Χ. Βαρούνης, Κ. Κώντσας, Σ. Τζώρτζης, Β. Σουρίδης, Χ. Αρβανίτη, Ι. Λεκάκης, ∆. Κρεµαστινός, Μ. Αναστασίου-Νανά Β΄ Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκοµείο ΑΤΤΙΚΟΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΡΙΕΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΙΡΜΠΕΣΑΡΤΑΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟ∆ΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣΑ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Ε. Τριανταφυλλίδη, Π. Τριβήλου, Ι. Οικονοµίδης, Σ. Τζώρτζης, Κ. Κώντσας, Ι. Λιάζος, Ι. Παρασκευαίδης, Ι. Λεκάκης, ∆. Κρεµαστινός, Μ. Αναστασίου-Νανά Β΄ Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκοµείο ΑΤΤΙΚΟΝ ASSESSEMENT OF THE LEVEL OF CONTROL OF THE BLOOD PRESSURE AND CONCOMITANT RISK FACTORS IN BULGARIAN URBAN HYPERTENSIVE POPULATION St. Naydenov1, Sv. Torbova2, V.Sirakova3, J. Jotov3, Sn. Tisheva4, Sv. Tsonev1, E. Shipkovenska5 1 Clinic of Cardiology, Department of Internal Medicine “Prof. St. Kirkovich, Medical University – Sofia; 2Tokuda Hospital - Sofia, Hypertension Excellence Centre; 3Medical University – Varna; 4Medical University – Pleven; 5Faculty of Public Health, Medical University - Sofia THE IMPLEMENTATION OF 2007 EUROPEAN GUIDELINES FOR THE TREATMENT OF ARTERIAL HYPERTENSION IN BULGARIA. THE TREATMENT OF HYPERTENSION IN PRIMARY HEALTH CARE St. Naydenov1, Sv. Torbova2, Sv. Tsonev1, N. Naydenova3 1 Clinic of Cardiology, Department of Internal Medicine “Prof. St. Kirkovich, Medical University – Sofia; 2Tokuda Hospital - Sofia, Hypertension Excellence Centre; 3“St. Ekaterina” University Hospital – Sofia NON-ALCOHOLIC FATTY LIVER DISEASE (NAFLD) IN PATIENTS WITH METABOLIC SYNDROME A. Sianni1, A. Ganotopoulou2, I. Kotsiri1, C. Feretou1, E. Katsibra1, C. Kosma3, G. Skoufogiannis4 1.Konstantopoulio General Hospital of Nea Ionia, 2.Tzaneio General Hospital of Piraeus, 3.Dromokaitio General Psychiatric Hospital of Athens, 4.Private MD Radiologist THE INCIDENCE OF METABOLIC SYNDROME IN PATIENTS WHO HAVE NON-ALCOHOLIC FATTY LIVER DISEASE (NAFLD) A. Sianni1, A. Ganotopoulou2, I. Kotsiri1, C. Feretou1, E. Katsibra1, C. Kosma3, G. Skoufogiannis4 1.Konstantopoulio General Hospital of Nea Ionia, 2.Tzaneio General Hospital of Piraeus, 3.Dromokaitio General Psychiatric Hospital of Athens, 4.Private MD Radiologist SLEEP APNEA SYNDROME AS A CAUSE OF SECONDARY ARTERIAL HYPERTENSION IN YOUNG ADULTS D. Koumoutsea 1,4, V. German1, M. Dilanas1, S. Chrisanthopoulos2, S. Kourouklis2, K. Psathakis3, P. Panagou3, A. Liolios1, A. Galinas4, †K. Karamitsos4, K. Lazaridis2 1 First and Second Department of Internal Medicine, 2Department of Cardiology, 3 Department of Pulmonary Medicine, 4Department of Nephrology (Renal Medicine), 401 Military General Hospital of Athens, Greece CARDIOVASCULAR RISK IN TREATED HYPERTENSIVE PATIENTS AND CIRCADIAN BLOOD PRESSURE VARIATION Ath.Triantafyllou, Th. Gialernios, Hl. Zarkos, P. Sinopoulou, S. Lemonis, M. Stampa 3rd Hospital of IKA Cardiology Department, Athens, Greece Military General Hospital of Athens, Greece 23 CMYK Ρ36 Ρ37 Ρ38 Ρ39 Ρ40 Ρ41 Ρ42 Ρ43 Ρ44 24 CLINICAL MARKERS OF RIGHT ATRIAL ENLARGEMENT IN HYPERTENSIVE PATIENTS WITH LEFT VENTRICULAR HYPERTROPHY Ath. Triantafyllou, Th. Gialernios, K. Gialernios, Vas. Karoyiannis, K. Mpenekos 3rd Hospital of IKA Cardiology Department, Athens, Greece PREVALENCE OF METABOLIC SYNDROME IN A MEDETERANEAN COHORT OF HYPERTENSIVE PATIENTS J.A. Papadakis, H. Mavrogeni, G. Vrentzos, M. Zeniodi, E. Ganotakis Dept. of Internal Medicine, University Hospital of Heraklion, Greece AUTOMATIC EQUIPMENT THAT DETECT AND ANALYZE BIO-SIGNALS AND TELEMETRIC APPLICATIONS, FOR PREVENTION, EARLY DIAGNOSIS AND TREATMENT OF HYPERTENSIVE PATIENTS D.G. Papakonstantinou, Md, Physician, G. A. Papakonstantinou, Md, Cardiologist, G. Κ. Kastanis, Md, General -ER Physician, D. G. Aslanoglou, Md, Pathologist-Diabetologist, G. M. Tsoukalas, Md, Gereral Physician, P. P. Perdikaki, Md, General Physician Hellenic Society of Applied Telemedicine (non-profit organization) MATRIX METALLOPROTEINASE MMP-9 IS NOT ASSOCIATED WITH ARTERIAL STIFFNESS IN NEWLY DIAGNOSED PATIENTS WITH ESSENTIAL HYPERTENSION E. Gkaliagkousi, S. Douma, M. Doumas, K. Vogiatzis, E. Gavriilaki, P. Anifanti, A. Triantafillou, K. Petidis, C. Zamboulis B Prop. Department of Internal Medicine, Hippokrateio Hospital, Medical School Aristotle University of Thessaloniki PLASMA LEVELS OF INFLAMMATORY MARKERS IN UNTREATED PATIENTS WITH NEWLY DIAGNOSED ESSENTIAL HYPERTENSION E. Gkaliagkousi, S. Douma, M. Doumas, K. Vogiatzis, P. Anifanti, E. Gavriilaki, A. Triantafillou, K. Petidis, C. Zamboulis B Prop. Department of Internal Medicine, Hippokrateio Hospital, Medical School Aristotle University of Thessaloniki MATRIX METALLOPROTEINASES MMP-2 AND MMP-9 LEVELS IN NEWLY DIAGNOSED UNTREATED PATIENTS WITH ESSENTIAL HYPERTENSION E. Gkaliagkousi, S. Douma, M. Doumas, K. Vogiatzis, E. Gavriilaki, P. Anifanti, A. Triantafillou, K. Petidis, C. Zamboulis B Prop. Department of Internal Medicine, Hippokrateio Hospital, Medical School Aristotle University of Thessaloniki ASSOCIATION BETWEEN HIGH SENSITIVITY C-REACTIVE PROTEIN AND ARTERIAL STIFFNESS IN PATIENTS WITH NEWLY DIAGNOSED ESSENTIAL HYPERTENSION E. Gkaliagkousi, S. Douma, M. Doumas, K. Vogiatzis, P. Anifanti, E. Gavriilaki, A. Triantafillou, K. Petidis, C. Zamboulis B Prop. Department of Internal Medicine, Hippokrateio Hospital, Medical School Aristotle University of Thessaloniki EXERCISE CAPACITY AS STRONG PREDICTOR OF PROGRESSION FROM PRE-HYPERTENSION TO HYPERTENSION IN PRE-HYPERTENSIVE MEN Α. Pittaras1.2,3, C. Faselis2, M. Doumas2, AJ. Manolis3, M. Papavasiliou2, H. Grassos1, E. Kallistratos3, I. Zacharopoulou3, I. Athanasiadis1, S. Bonatsos1, PF. Kokkinos2 (1) Mediton Medical Center, Athens, Greece (2) VA & Georgetown University Medical Centers, Washington DC, United States of America (3) Asclepion Voulas Hospital, Athens, Greece LEFT VENTRICULAR HYPERTROPHY INCREASES 10 YEAR MORTALITY RISK IN HYPERTENSIVE MEN WITH CORONARY ARTERY DISEASE A. Pittaras1, PF. Kokkinos2, M. Doumas2, AJ. Manolis3, M. Papavasiliou2, H. Grassos, L. Poulimenos2, A. Giannakopoulos3, C. Faselis2, V. Papademetriou2 (1) Mediton Medical Center, Athens, Greece (2) VA & Georgetown University Medical Centers, Washington Dc, United States of America (3) Asclepion Voulas Hospital, Athens, Greece ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΡΙΛΗΨΕΩΝ BOOK OF ABSTRACTS 25 K ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΡΙΛΗΨΕΩΝ / BOOK OF ABSTRACTS P01 LEFT VENTRICULAR HYPERTROPHY REGRESION AFTER AORTIC VALVE REPLACEMENT FOR AORTIC STENOSIS: ROLE OF HYPERTENSION HISTORY R.A. SASCĂU, C. STĂTESCU, C. ARSENESCU GEORGESCU Cardiovascular Diseases Institute “Prof. George I.M. GEORGESCU” Iai, Romania University of Medicine and Pharmacy “Gr.T.Popa” Iai, Romania Objectives: The study is intended to establish the impact of patient characteristics on post-operative survival in patients referred for aortic valve replacement (AVR) with particular regard to left ventricular mass regression (LVMR). The focuss was on the relation of hypertension history and left ventricular mass regression. Methods: 130 consecutive cases submitted to aortic valve replacement for valvular stenosis where prospectively followed for two years. There were assesed preoperative characteristics of patients. Two groups were defined about the presence of arterial hypertension. The left ventricular mass was evaluated by echocardiography, preoperative; early (2 weeks) and late (2 years) postoperative. Baseline, characteristics and extent of LVMR were tested for association with survival by uni and multivariable analysis. Five death occured during hospital admision and twenty during aut of hospital follow-up. Results: Mean left ventricular mass decreased from 190 ± 43 to 158 ± 70 g/m2 (p 0,001). Older age, advanced functional NYHA class, reduced left ventricular ejection fraction and high preoperative left ventricular mass index were associated with reduced survival. Overwall the extent of LVMR did not influence the clinical results, while only early ( 6 months) LVMR was associated with mid-term outcome. In group with hypertension history we found a poor LVMR and a high risk of cardiovascular events. Conclusions: Survival after aortic valve surgery is mainly determined by the preoperative functional cardiac and systemic status. The extent of LVMR does not correlate with clinical outcome, whereas aggressive treatment of hypertension may improve postoperative survival. P02 RISK FACTORS IN PATIENTS WITH CHRONIC ATRIAL FIBRILLATION Panageas Vasilios (Cardiologist trainee), Linardou Virginia (Cardiologist), Vlachos Nikolaos (Cardiologist) General Hospital of Pyrgos. Objectives: To investigate the prevalence of risk factors (R.F.) for Heart decease in patients with Chronic Atrial Fibrillation(Chr.Afib), during a six months period and to determine if differences exist between men and women. The R.F. that we have studied were.: Smoking (Sm.), Alcohol (Alc.), Obesity (Ob.), Diabetes Mellitus (D.M.), Hypertension, (HTN) and Cholesterol (Chol.). Methods:Smoking, Alcohol, Obesity, Diabetes Mellitus , Hypertension and Cholesterol were studied in 87 patients, (40 men and 47 women) with Chr.Afib. The results in men were compared with those in women, using the excel and the method of Fisher’s exact test. Results: Of 40 men, 30 suffered from HTN (75%). Of 47 women, 44(94%) suffered from HTN. The prevalence of HTN. in women (94%) was significantly higher than this one of men.(75%), p=0,03. As regards the other R.F. their prevalence was much lower and there weren’t significant sex differences. 26 Conclusions: The prevalence of Hypertension is high in patients with Chr.Afib. However sex-based differences exist in prevalence of hypertension, among theme. (It is significantly higher in women than in men). P03 HYPERTENSION IN WOMEN AND MEN WITH ACUTE CORONARY SYNDROME Panageas Vasilios (Cardiologiste trainee), Kouli Maria (Cardiologist), Zika Anna (Cardiologist) General Hospital of Pyrgos. Objectives: The aim of this report is to determine if differences in the incidence of Hypertension (HTN) exist between men and women with Acute Coronary Syndrome (A.C.S.), across various age categories. Methods: It is a retro prospective study that included 66 patients (50 men and 16 women) with Acute Coronary Syndrome (Acute Myocardial Infarction or Unstable Angina Pectoris) hospitalized during a six months period at a coronary care unit . At the same time we have recorded if these patients had a history of Hypertension.The results in men were compaired with those in women, using the excel and the method of Fisher’s exact test. Results: 61% of patients (58% of men and 69% of women) with Acute Coronary Syndrome had previously diagnosed H.T.N The incidence of Hypertension was not significantly different between men and women with Acute Coronary Syndrome. The two-tailed P value equals 0.5616 27 K Conclusions: Six of ten patients with acute coronary syndrome had history of Hypertension. The association between the gender and the incidence of Hypertension in patients with Acute Coronary Syndrome is considered to be not statistically significant. P04 CONVERSION EFFICACY AND SAFETY OF IBUTILIDE IN PATIENTS WITH PAROXYSMAL ATRIAL FIBRILLATION, COMPARED WITH THOSE OF PREVIOUS STUDIES. Panageas Vasilios (Cardiologist trainee),Linardou Virginia(Cardiologist), Vlachos Nikolaos (Cardiologist) General Hospital of Pyrgos. Objectives: Atrial Fibrillation is the most common cardiac arrhythmia.The aim of our study is to compaire the efficacy and safety of Ibutilide (IB), when it is used for restoration of sinus rhythm (S.R.)in patients with Paroxysmal Atrial Fibrillation(PAFib.), of 3-48 h. duration, with these of two previous studies. Methods: 28 patients were treated with IB. Their management involved knowledge of theire underlying conditions, without contradictions to IB. The results (Group A) were compaired with those of two previous studies (Group B and Group C) (using the method of x2). Results:The conversion rate of group A was significantly higher than this one of Groups B and C. (Group A vs Group B:p=0,0198, Group A vs Group C: p=0,0126).As regards Sustained polymorphic ventricular tachycardia (S.P.V.T) there wasn’t significant difference and it was electrical cardioverted to S.R., (Group A vs Group C: p=0,174 ). 28 Conclusions: The efficacy of IB for conversion of PAFib. in this study was considerably better (statistically significant) than previously reported and when the patients are carefully selected, complications remaine rare. P05 FIRST DIAGNOSED ABNORMAL BLOOD GLUCOSE IN WOMEN AND MEN WITH ACUTE CORONARY SYNDROMES Panageas Vasilios (Cardiologist trainee), Kouli Maria (Cardiologist), Zika Anna (Cardiologist) General Hospital of Pyrgos Objectives: To study, if differences in the incidence of First diagnosed abnormal blood glucose exists between women and men with Acute Coronary Syndromes (A.C.S). We must notify that patients with A.C.S. and abnormal blood glucose are not necessary diabetics and they need further more investigation. Methods: 66 patients (50 men, 16 women) with ST-elevation Myocardial Infraction, or NonST-elevation Myocardial Infraction, or Unstable Angina Pectoris were observed. The patients were classified into two groups: 11 men (22%) and 6 women (37,5%),(totally 26%) had previously diagnosed (D.M.). Casual morning blood glucose 120 mg/dl (abnormal) was found in 16 men (32%) and 4 (25%) women, with no previously known diabetes,(they were categorized as patients with first diagnosed abnormal blood glucose).The results in men were compared with those reported in women(using the excel and the method of Fisher’s exact test). Results: The incidence of patients with first diagnosed abnormal blood glucose was not significantly different between men and women ( P-value=0.758) 1=Men, 2=Women Conclusions: 26% of patients with A.C.S. had D.M. In patients with A.C.S. the incidence of First diagnosed abnormal blood glucose in men, was not considerably different than in women with A.C.S . 29 K P06 THE FIVE YEARS PROGNOSTIC SIGNIFICANCE OF HEART RATE DURING EXERCISE TESTING IN HYPERTENSIVE PATIENTS WITH LEFT VENTRICULAR HYPERTROPHY D. Djordjevic, I. Tasic, M. Stojanovic, M. Krstic, M. Lovic, S. Saric Institute for treatment and rehabilitation “Niska Banja” Objectives: The aim was to examine prognostic significance of parameters from exercise testing (ET) during the five years follow-up in patients (pts) with echocardiographic left ventricular hypertrophy (LVH). Methods: We examined 90 pts (56 male and 34 female; mean age 55.2 ± 8.3 years). The clinical and laboratory examination, electrocardiography, echocardiography, exercise testing (Bruce protocol), and 24hours ambulatory blood pressure monitoring (ABPM) were done. Heart rate increasing was calculated as difference between maximal and minimal heart rate divided by ET duration in minutes. Results: During five years follow-up in 15 (16.7%) pts adverse cardiovascular and cerebrovascular events were occurred. At the beginning of the study pts with bad outcome had greater LVMI (194.1 ± 38.7 g/m² vs. 168.4 ± 29.8 g/m²; p < 0.05). Patients with bad prognosis had slower increase of heart rate per minute of ET duration than patients with good prognosis (p < 0.001). We used 8.8 beats/minute of ET duration as a cut point. Bad outcome was occurred in 9 (28.5%) pts of 32 pts with slow increase of heart rate (6.5 ± 1.8 heart beat/minute of ET duration), and in 6 (10.3%) pts of 58 pts with fast increase of heart rate (14.8 ± 6.2 heart beat/minute of ET duration, p < 0.0001; odds ratio 3.39; 95% CI 1.08 to 10.64; p < 0.05). Conclusions: Patients with slow increase of heart rate during ET have greater risk for new cardiovascular adverse events than patients with normal increasing of heart rate. P07 REGRESSION OF MYOCARDIAL HYPERTROPHY AND CHANGES OF GEOMETRIC TYPE OF HYPERTROPHY IN RELATION TO AMBULATORY BLOOD PRESSURE IN TREATED HYPERTENSIVE PATIENTS D. Bastac and Z. Joksimovic Office of internal medicine “DR BASTAC”, Zajecar, Serbia The effect of different antihypertensive treatments has been considerably studied in relation to the degree of LVH regression but not to the change of geometric type of hypertrophy. METHODS: A total of 63 untreated patients with hypertension (mean 24 h ambulatory monitoring of blood pressure(AMBP) - TA 167/106 mm Hg) were studied: Group A – was treated with lisinopril only (20-40 mg), group B was treated with losartan only (50-100 mg) and group C was treated with a combination of 20 mg of lisinopril and 50 mg of losartan. Echocardiography was performed along with 24 AMBP before treatment and after 6 months. RESULTS: After 6 months and dose titration, mean ambulatory 24-hour pressure was 138/89 mmHg for all patients, 138/87 mmHg in group A, 139/89 mmHg in group B, 137/89 mmHg in group C (p=NS), with over 70% of achieved target values. Evaluation of left ventricular mass index (LVMI) showed no difference in the degree of LVH regression between group A and B (p= NS), but significantly greater regression of LVMI in group C (p <0.01) for a further 24% reduction in myocardial mass. Prevalence of concentric left ventricular hypertrophy was reduced in group A from 38% to 14%, in group B from 33% to 9%, in group C from 42% to 9% which is a significantly better effect of combined therapy. CONCLUSION: Antihypertensive combination treatment of AT1 blocker with ACE inhibitor more effectively reduces left ventricular mass and reduces the prevalence of concentric LVH and concentric left ventricular remodeling than monotherapy, despite the same degree of reduction in 24-hour ambulatory blood pressure. 30 P08 ANALYSIS OF BLOOD PRESSURE VARIABILITY BY MEASURING THE PRESSURE IN BOTH ARMS AND IN TIME FUNCTION IN PATIENTS WITH HYPERTENSION D. Bastac, M. Mladenovic, I. Djordjioski , B. Djokovic, Z. Joksimovic. Office of Internal medicine Dr Basta, Zajecar, Kosancicev venac 16, Serbia Blood pressure values in the right and left brachial artery differ in most cases, and the higher is taken as the more accurate.OBJECTIVE: 1.Analysis of spontaneous variability of blood pressure 2. Differences in blood pressure between the left arm (LA) and the right arm (RA). METHODS: A prospective study was carried out on 26 patients of average age 58 ± 12 years with de novo detected hypertension by measuring blood pressure using manometer during the first and control examination 15 days later. RESULTS: The mean value of systolic and diastolic blood pressure (SBP/DBP) of the studied group on arrival was 166/92 mmHg in the right arm (RA) and 161/93 mmHg in the left arm (LA) while after rest it was 153/90 mmHg in the RA and 149/87 in the LA. SBP was always higher in the right arm by an average of 5 mmHg (p = 0.002) and after rest 4 mmHg. Mean SBP after rest was markedly and significantly lower 12 mmHg (p <0.01) and diastolic 4 mmHg. (P <0.01) the situation was similar in the control group (DR-8/-5, LR-6 /4 mmHg). Individual distribution in 24% registered a fall in blood pressure. During control examination, significance in pressure differences between arms is maintained. CONCLUSION: There is a high statistically significant difference between systolic pressure in arms - it was always higher in the right arm by an average of -5 mmHg (p = 0.002) and after rest -4 mmHg, the difference is maintained. Spontaneous variability was obtained in 10 (40%) patients where there is a significant decrease in tension. Upon introduction of antihypertensive therapy 15 days later, significance in pressure differences between arms is maintained, but pressure variability is lost after rest. P09 DOES SOCIOECONOMIC STATUS ASSESSMENT IMPROVE THE PREDICTIVE ABILITY OF THE HELLENICSCORE? K. Vlismasa, D. B. Panagiotakosa, C. Pitsavosb, C. Chrysohooub, Y. Skoumasb, V. Stavrinosa, C. Stefanadisb. a Harokopio University, Department of Nutrition Science - Dietetics, Athens, Greece b First Cardiology Department, School of Medicine, University of Athens, Athens, Greece Objectives: Optimum performance of cardiovascular disease risk models is of major interest in risk prediction modeling nowadays. The aim of this study was to evaluate whether the inclusion of socioeconomic status in the HellenicSCORE increases the accuracy in prediction, irrespectively of dietary information and the classical cardiovascular disease risk factors. Methods: Data were taken from the ATTICA study. As socioeconomic status indicators, education status and mean annual income were recorded, and a special socioeconomic status 3-class index was calculated (low, moderate and high); the MedDietScore that incorporated the inherent characteristics of the Mediterranean diet was used as a dietary assessment tool, while HellenicSCORE that reflects the level of cardiovascular disease risk factors was also calculated. Additive logistic regression models were used to test the predictive ability of socioeconomic status on the HellenicSCORE. Results: Socioeconomic status assessment did not improve the predictive ability of the estimated risk model compared to the model that included the HellenicSCORE, physical activity status, waist-to-hip ratio, diabetes and family history of cardiovascular disease. Additionally, socioeconomic status did not improve the predictive ability of the estimated risk model even when dietary assessment was added to the above model. Conclusions: Socioeconomic status does not improve the predictive ability of a CVD risk model even when dietary information is already taken into account. 31 K P10 ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ / THE EFFECTS OF PASSIVE SMOKING Αµπραχίµ Σάρα Ελένη1, Παπανικολάου Αικατερίνη2 / Abrahim S.E. 1, Papanikolaou A. 2 1 Νοσηλεύτρια ΤΕ, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια «Υγεία και Ποιότητα Ζωής »Πανεπιστηµίου της Ουέλβας – Ισπανία / Registered Nurse, Msc in “Health and Quality of life”. University of Huelva, Spain. 2 Νοσηλεύτρια ΤΕ / Registered Private Nurse Το παθητικό κάπνισµα είναι η ακούσια εισπνοή καπνού από τους µη καπνιστές σε εσωτερικό χώρο. Οι αρχές δηµόσιας υγείας έχουν καταλήξει στο συµπέρασµα ότι το παθητικό κάπνισµα προκαλεί ασθένειες συµπεριλαµβανοµένου του καρκίνου των πνευµόνων και των καρδιακών παθήσεων - στους µη καπνίζοντες ενήλικες. Επιπλέον, προκαλεί ασθένειες σε παιδιά, όπως άσθµα, λοιµώξεις του αναπνευστικού συστήµατος, βήχα, λαχάνιασµα, µέση ωτίτιδα (µόλυνση µέσου ωτός) και σύνδροµο αιφνίδιου θανάτου βρεφών. Σκοπός αυτής της ανασκοπικής εργασίας ήταν η εκτίµηση των επιπτώσεων του παθητικού καπνίσµατος. Η έκθεση στον καπνό του τσιγάρου µπορεί, κάτω από αντίξοες συνθήκες, να οδηγήσει σε προσωρινό ερεθισµό και µείωση του αισθήµατος ευεξίας ενώ σε κάποια άτοµα µπορεί να εκδηλωθούν σηµαντικές παρενέργειες. Συγκεκριµένα, υπάρχουν οµάδες ατόµων υψηλού κινδύνου ή µε αυξηµένη ευαισθησία στην έκθεση του καπνού, όπως οι ασθµατικοί και τα παιδιά. Στα άτοµα αυτά αντενδείκνυται η έκθεση στον καπνό. Ως εκ τούτου, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τα παιδιά που εκτίθενται σε παθητικό κάπνισµα είτε κατά την ενδοµήτρια είτε κατά τη µετέπειτα ζωή τους έχουν αυξηµένο κίνδυνο εµφάνισης αλλεργιών και άσθµατος. Επιπλέον, τα παιδιά των οποίων οι γονείς είναι καπνιστές έχουν σηµαντικά µεγαλύτερες πιθανότητες να εµφανίσουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους αναπνευστικές παθήσεις και να αναπτύξουν άσθµα. Έχει αποδειχθεί ότι η χρόνια έκθεση στο παθητικό κάπνισµα είναι η αιτία πολλών από τις ασθένειες που προκαλεί το ενεργητικό κάπνισµα, συµπεριλαµβανοµένων του καρκίνου του πνεύµονα, καρδιαγγειακών παθήσεων και παιδικών ασθενειών. Επιπλέον, η ζωή µ’ έναν καπνιστή είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για τα παιδιά καθώς τετραπλασιάζεται ο κίνδυνος λοιµώξεων. Αυτό οφείλεται στο ότι το ανοσολογικό τους σύστηµα εξασθενεί, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες για αναπνευστικές λοιµώξεις (γρίπη, βρογχίτιδα, αµυγδαλίτιδα, ωτίτιδα) και ασθµατικές κρίσεις. P11 ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ / NON - PHARMACOLOGICAL TREATMENT OF HYPERTENSION Αµπραχίµ Σάρα Ελένη1 , Παπανικολάου Αικατερίνη2 / Abrahim S.E. 1, Papanikolaou A. 2 Νοσηλεύτρια ΤΕ, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια «Υγεία και Ποιότητα Ζωής »Πανεπιστηµίου της Ουέλβας Ισπανία / Registered Nurse, Msc in “Health and Quality of life”. University of Huelva, Spain. 2 Νοσηλεύτρια ΤΕ / Registered Private Nurse 1 Η υπέρταση αποτελεί ένα σηµαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη πολλών ασθενειών όπως της στεφανιαίας νόσου, του, εγκεφαλικού επεισοδίου, την βλάβη των νεφρών και των οφθαλµών. Η αλλαγή του τρόπου ζωής, η οποία αναφέρεται και ως µη φαρµακολογική αντιµετώπιση της υπέρτασης, παίζει σηµαντικό ρόλο τόσο στα υπερτασικά, όσο και στα άτοµα του σταδίου της προ-υπέρτασης. Σκοπός αυτής της βιβλιογραφικής ανασκόπησης ήταν η αναφορά στα οφέλη µια εξατοµικευµένης και αποτελεσµατικής µη φαρµακολογικής αντιµετώπισης της υπέρτασης. Η µη φαρµακολογική αντιµετώπιση της υπέρτασης ενδείκνυται ως πρωταρχική ή ακόµα καλύτερα συµπληρωµατική θεραπεία µε τη διαχείριση φαρµακολογικής αγωγής, και περιλαµβάνει τη διατήρηση υγιούς σωµατικού βάρους, την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας, την µείωση του stress, την διακοπή του καπνίσµατος, την µείωση της πρόσληψης του χλωριούχου νατρίου, την µείωση της κατανάλωσης αλκοόλης και καφεΐνης, την αύξηση της πρόσληψης καλίου, την υιοθέτηση του διαιτητικού προτύπου, αλλά και άλλους διατροφικούς παράγοντες που ενδεχοµένως να επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση (ΑΠ). Η έγκαιρη διάγνωση και ρύθµιση της υπέρτασης είναι ζωτικής σηµασίας, καθώς αποτελεί άµεσο παράγοντα κινδύνου για τα καρδιαγγειακά επεισόδια. Ο σκοπός της µη φαρµακολογικής αντιµετώπισης της υπέρτασης δεν περιορίζεται αποκλειστικά και µόνο στην µείωση της Α.Π αλλά επεκτείνεται και στην ελάττωση παραγόντων κινδύνου. 32 P12 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ -ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ / PREVENTION OF CARDIOVASCULAR DISEASES - NURSING INTERVENTIONS Παπανικολάου Αικατερίνη1, Αµπραχίµ Σάρα Ελένη2 / Papanikolaou A. 1, Abrahim S.E. 2 Νοσηλεύτρια ΤΕ. / Registered Private Nurse. 2 Νοσηλεύτρια ΤΕ, Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια «Υγεία και ποιότητα ζωής» του Πανεπιστηµίου της Ουέλβας, Ισπανία / Registered Nurse. Msc in “Health and Quality of life”. University of Huelva, Spain 1 Τις τελευταίες δεκαετίες οι καρδιοπάθειες παρουσιάζουν επιδηµική έξαρση, µε συνέπεια να πάρουν διαστάσεις κοινωνικού προβλήµατος. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής οδήγησε στην αύξηση των καρδιαγγειακών επιπλοκών από παθήσεις του κυκλοφορικού, όπως η υπέρταση, οι αρρυθµίες, η αθηρωµάτωση ακόµη και η καρδιακή ανεπάρκεια. Σκοπός της παρούσας ανασκόπησης ήταν η αναφορά στο ρόλο του εκπαιδευµένου και εξειδικευµένου νοσηλευτή στην αντιµετώπιση καρδιακών επεισοδίων κατά τη διάρκεια της προνοσοκοµειακής φάσης της νόσου. Απαιτείται λοιπόν να ληφθούν ορισµένα µέτρα, ώστε να προληφθούν οι επιπτώσεις στο καρδιαγγειακό σύστηµα που δύναται να προκαλέσουν επικίνδυνες για την υγεία επιπλοκές. Για την επίτευξη του στόχου αυτού κρίνεται απαραίτητη η εφαρµογή προγραµµάτων υγείας και πρόληψης από την οµάδα υγείας, στην οποία η συµµετοχή του νοσηλευτή θα αναδεικνύει τον ενεργό του ρόλο στην πρόληψη και αγωγή υγείας στην κοινότητα. Η πρόληψη φιλοδοξεί να συµβάλει στην αντικατάσταση του φόβου που πηγάζει από την άγνοια για την αρρώστια, µε την ψυχραιµία που παρέχεται από την υπεύθυνη πληροφόρηση, σχετικά µε τη φύση και την αντιµετώπιση των καρδιοπαθειών προνοσοκοµειακά, από το προσωπικό υγείας. Συµπερασµατικά, η καρδιολογική εκτίµηση ατόµων µε ιστορικό ή πρώιµα συµπτώµατα, συµβάλλει σηµαντικά στον περιορισµό των καρδιαγγειακών επιπλοκών µε την έγκυρη αξιολόγηση των παθολογικών ευρηµάτων. Η νοσηλευτική παρέµβαση έχει ως στόχο την επέκταση προγραµµάτων πρόληψης σε µεγαλύτερο αριθµό του πληθυσµού µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο και το µικρότερο κόστος. P13 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ (ΣΝ)/ PRIMARY PREVENTION OF CORONARY HEART DISEASE Παπανικολάου Αικατερίνη1 , Αµπραχίµ Σάρα Ελένη2 / Papanikolaou A.1, Abrahim S.E.2 1 Νοσηλεύτρια ΤΕ. / Registered Private Nurse 2 Νοσηλεύτρια ΤΕ, Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια «Υγεία και ποιότητα ζωής» του Πανεπιστηµίου της Ουέλβας, Ισπανία / Registered Nurse. Msc in “Health and Quality of life”. University of Huelva, Spain Η αθηροσκλήρωση αποτελεί µια χρόνια διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από ενδοθηλιακή βλάβη, µε µεταβολή της ενδοθηλιακής λειτουργίας, συσσώρευση λιποπρωτεiνών στο αγγειακό τοίχωµα και χρόνια φλεγµονώδη διεργασία., η οποία προκαλείται από τους παραδοσιακούς παράγοντες κινδύνου (δυσλιπιδαιµία, υπέρταση, διαβήτης, κάπνισµα, υποκινητικότητα). Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η αναφορά στο ρόλο του νοσηλευτή στην αντιµετώπιση των διαφόρων παραγόντων κινδύνου, οι οποίοι εµπλέκονται στην ανάπτυξη της ΣΝ. Η ενηµέρωση του συνόλου του πληθυσµού από τους νοσηλευτές για υιοθέτηση ενός υγιεινού διαιτολογίου και την αποφυγή τροφών πλούσιων σε κορεσµένα λίπη είναι δυνατό να επιφέρει δραστική ελάττωση του κινδύνου για ΣΝ. Επιπρόσθετα, είναι σηµαντικό να γίνεται έλεγχος για την ύπαρξη παθολογικών καταστάσεων (υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης) και σωστή ρύθµιση αυτών προκειµένου να αποφευχθεί η εµφάνιση επιπλοκών (ΑΕΕ, νεφρική ανεπάρκεια). Επιπλέον, η πρόληψη και η ενηµέρωση των ατόµων µε οικογενειακό ιστορικό αποδεικνύεται σωτήρια, καθώς διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο για ΣΝ. Ο νοσηλευτής ενθαρρύνει τα άτοµα για έναρξη αθλητικών δραστηριοτήτων και διαχείριση του stress και του άγχους. Συµπερασµατικά, η πρόληψη της ΣΝ µε την έγκαιρη ανίχνευση και ελάττωση των παραγόντων κινδύνου συµβάλλει σηµαντικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του πληθυσµού. 33 K P14 ARTERIAL HYPERTENSION AND OTHER CARDIOVASCULAR RISK FACTORS IN RHEUMATOID ARTHRITIS Sokolovic Sekib Clinic for heart and rheumatic diseases, University Clinical Center Sarajevo Bosnia and Herzegovina BACKGROUND: Morbidity and mortality is increased in rheumatic patients, particularly in chronic rheumatic disorders like rheumatoid arthritis, systemic lupus erythematosus, polymyositis, vasculitis, spondyloarthopaties etc. Inflammation, hypertension, stress, smoking , dyslipidaemia, insulin resistance are oftenly found as co-morbidity in such patients that contribute to development of CVD. Subclinical atherosclerosis detected by B-mode carotic ultrasound is indirect factor and predictor of cardiovascular disease and intima media thickness is increased in RA patients compared to healthy controls. One of the main caauses for increased mortality and premature death in RA patients is tought to be mainly due to hypertension. Reduced elasticity in arteries, increased arterial stiffness and greater systemic vascular resistance contribute to development of arterial hypertensio in RA. OBJECTIVE: The goal of this study was to investigate the cardiovascular risk factors with particularly attention to arterial hypertension in Rheumatoid arthritis patients. MATERIAL AND METHOD: An retrospective clinical comparative group study was designed. Total of 53 RA patients and 35 healthy controls were selected as group I and group II as comparatives. Threshold BP levels for the diagnosis of HT was ≥140–90. The following risk factors besides hypertension were monitored: smoking, dyslipidemia, adiposity, sedentary life, stress, contraception. CRP levels were also measured as an important non-specific inflammatory parameter that reflect systremic inflammation and atherothrombosis. The corticosteroid therapy was also detected in each patient as an important contributor to adverse events. Statistical analysis using t-test and modified X 2.test was performed. RESULTS: In RA group of 53 subjects, there were 42 females and 11 males. Average age was 51 years , ranging from 26-67. In healthy controls, there were 15 females and 20 males with average age of 68 years, ranging from 61-75 years old. Average duration of RA was 11 years with 3,5 years in average lenght of corticosteroid therapy with medium dose of prednisolon >10mg. In this group, arterial hypertension was detected only in 6 patients (8,5%) and it hypertension was the fourth frequent CV risk among others. The most frequent was smoking that was found in 18 pts (26,8%), dyslipidemia in 12 pts (17,9%), obesity in 9 pts (13,3%). All 6 pts with hypertension who were on longterm oral daily prednisolone had a dose of ≥10 mg. In group II, hypertension was diagnosed in 9 (25,7%) non-rheumatic individuals, and the most frequent was also smoking in 18 pts (51,4%), then obesity in 10 pts (28,5%) and dyslipidemia and sedentary lifestyle was notified in 7 pts(20,0%). CONCLUSION: Data obtained in this study showed that smoking, dyslipidemia, obesity, older age and more prolonged treatment with corticosteroids and duration of RA disease was associated with hypertension. But, compared to healthy controls, there were no significant correlation with arterial hypertension. It is concluded that hypertension is not significant major risk factor for premature morbidity and mortality in RA patients. The question has been focused from these results whether RA disease activity and long-term corticosteroid therapy are major factors for developing subclinical atherosclerosis and atherothrombosis. P15 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΣΟΒΑΡΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟ∆ΟΝΤΙΤΙ∆ΑΣ / CORRELATION BETWEEN THE SERIOUS HYPERTENSION AND PERIODONTITIS Α. Παπασπυρόπουλος1, Χ. Γράσσος1, ∆. Γουρλής1, Π. Αλµαγκούτ2, Α. Κρανίδης1, A. Pisogiannakis2 / A. Papaspyropoulos1, H. Grassos1, D. Gourlis1, P. Almagout2, Α.Kranidis1, 1 1 ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ∆ΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ, 2 Ο∆ΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ / HYPERTENSION DEPARTMENT - GENERAL HOSPITAL WESTERN ATTICA, 2 DENTAL SECTION 34 ΘΕΜΑ ΜΕΛΕΤΗΣ: Η περιοδοντίτιδα είναι το αποτέλεσµα µιας τοπικής σειράς από φλεγµονώδεις ασθένειες που προσβάλλουν το περιοδόντιο – τους ιστούς που περιβάλλουν και στηρίζουν τα δόντια, µε προοδευτική απώλεια του φατνιακού οστού που µπορεί να οδηγήσει στη χαλάρωση και την επακόλουθη απώλεια των δοντιών. Είναι καλά γνωστό ότι η περιοδοντίτιδα και η αρτηριακή υπέρταση µοιράζονται κοινούς παράγοντες κινδύνου, όπως η αύξηση της ηλικίας, το κάπνισµα, το άγχος και κοινωνικο-οικονοµικοί παράγοντες που µπορούν να συσχετίσουν τις δυο αυτές κλινικές οντότητες. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΛΕΤΗΣ: Στην παρούσα έρευνα, στόχος µας ήταν να καθοριστεί η πιθανή σχέση µεταξύ της βαρύτητας της υπέρτασης και του βαθµού περιοδοντίτιδας σε νεοδιαγνωσθέντες υπερτασικούς. ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: 25 ασθενείς, 16 άνδρες και 9 γυναίκες, µέσης ηλικίας 62 ετών, νεοδιαγνωσθέντες µε αρτηριακή υπέρταση και επιβεβαιωµένη περιοδοντίτιδα συµπεριλήφθηκαν στην ανάλυση. ΜΕΘΟ∆ΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: Οι ασθενείς µε την πρόσφατα διαγνωσθείσα υπέρταση και την επιβεβαιωµένη περιοδοντίτιδα από την οδοντική κλινική του νοσοκοµείου µας, χωρίστηκαν σε 2 οµάδες ανάλογα µε: (1) το στάδιο της υπέρτασης και (2) µε το βαθµό της περιοδοντίτιδας. Η σταδιοποίηση της υπέρτασης οργανώθηκε σύµφωνα µε τις τρέχουσες οδηγίες ESH (στάδια Ι έως ΙΙΙ) και η περιοδοντίτιδα σύµφωνα µε το βαθµό της περιοδοντικής οπισθοδρόµησης µέσα στο φατνίο (βαθµός Ι (σοβαρή) > 6 χιλ. και βαθµός ΙΙ (µέτρια) 4 έως 5 χιλ.). Για την ανάλυση χρησιµοποιήσαµε unpaired t-test. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Η σχέση µεταξύ του βαθµού της περιοδοντίτιδα και της σοβαρότητα ς της αρτηριακής υπέρτασης ήταν στατιστικά σηµαντική, µε ένα µέσο όρο υπέρταση σταδίου ΙΙ και περιοδοντίτιδα σταδίου 1,52. Τόσο η συστολική όσο και διαστολική αρτηριακή πίεση ήταν ανεξάρτητα σχετιζόµενες µε τη σοβαρότητα του βαθµού της περιοδοντίτιδας. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Από αυτά τα προκαταρκτικά δεδοµένα, είναι προφανές ότι οι ασθενείς µε υπέρταση θα πρέπει να εξετάζονται για περιοδοντίτιδα και αντίστροφα. Και οι δύο αυτές παθήσεις συνδέονται µε ήπια αύξηση των γενικών δεικτών φλεγµονής και µια περαιτέρω έρευνα σχετικά µε τη σχέση τους πρέπει να διερευνάται. P16 LEFT VENTRICULAR PARAMETERS IN OVERWEIGHT AND OBESE HYPERTENSIVE PATIENTS B. Jakovljević1, D. Lović2, V. Stojanov3 1 Institute of Hygiene and Medical Ecology, School of Medicine, Belgrade, Serbia 2 Clinic for Internal Diseases ”Intermedica - dr Lovic”, Nis, Serbia 3 Clinical Centre of Serbia, School of Medicine, Belgrade, Serbia Objectives: The aim of this study was to explore the differences in left ventricular parameters between overweight and obese persons with arterial hypertension. Methods: 120 patients with arterial hypertension (56 men and 64 women), aged 56±9 years were included in the study. Obesity was defined as Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2, and overweight was defined as BMI ranging from 25 to 29.9 kg/m2. LV parameters were estimated by echocardiography: left ventricular mass LVM (g), left ventricular end-diastolic diameter LVEDD (cm), left ventricular posterior wall thickness LVPW (cm), and interventricular septum thickness IVS (cm). Left ventricular mass index LVMI (g/m2) was calculated according to body surface area. Results: Obese patients with hypertension had higher left ventricular mass (LVMove weight =352.38±71.60; LVMobese=367.44±66.23; p=0.018), left ventricular mass index (LVMIoverweight=183.27±37.24; LVMIobese=195.32±33.34; p=0.001), and left ventricular end-diastolic diameter in comparison to overweight patients (LVEDDoverweight=5.68±0.54; LVEDDobese=6.11±0.35; p=0.012). 35 K Overweight and obese hypertensive patients had similar interventricular septum thickness (IVSoverweight=1.23±0.12; IVSobese=1.19±0.13; p=0.057) and left ventricular posterior wall thickness (LVPWoverweight=1.19±0.09; LVPWobese=1.09±0.09; p=0.062). Obese persons were at higher risk for the development of LV hypertrophy (Odds Ratiooverweight=11.25, 95% Confidence Intervaloverweight=2.22– 57.02; Odds Ratioobese=18.00, 95% Confidence Intervalobese=3.76–86.08). Conclusion: Both obese and overweight patients with arterial hypertension experience changes in left ventricular parameters. Obbese hypertensive patients are at higher risk of being diagnosed with left ventricular hypertrophy than overweight patients. P17 THE ROLE OF GENDER IN GEOMETRICAL CHANGES OF LEFT VENTRICLE IN OBESE HYPERTENSIVE PATIENTS D. Lović1, V. Stojanov2, B. Jakovljević3 Clinic for Internal Diseases ”Intermedica - dr Lovic”, Nis, Serbia 2 Clinical Centre of Serbia, School of Medicine, Belgrade, Serbia 3 Institute of Hygiene and Medical Ecology, School of Medicine, Belgrade, Serbia 1 Objectives: The aim of this study was to explore the role of gender in geometrical changes of left ventricle among patients with obesity and arterial hypertension. Methods: The study comprised 72 patients (31 men and 41 women), aged 57.8±5.8 years. All patients were obese (body mass index 30 kg/m2) and were treated for arterial hypertension for at least one year. LV geometry was identified based on LVM index and relative wall thickness (RWT). Left ventricular mass LVM (g), left ventricular mass index LVMI (g/m2), and left ventricular end-diastolic diameter LVEDD (cm) were used to assess LV hypertrophy (LVH). Results: In obese hypertensive men, the most common LV geometry pattern was eccentric LV hypertrophy [20 (64.5%)], followed by concentric LV remodelling [8 (25.8%)] and concentric hypertrophy [3 (9.7%)]. Among women, eccentric LV hypertrophy was diagnosed in 17 cases (41.5%), followed by concentric remodelling [15 (36.6%)] and concentric LV hypertrophy [9 (21.9%)]. Gender differences in LV geometry were statistically significant (p=0.043). Obese hypertensive men had significantly higher LV mass (LVMmen=357.36±76.30, LVMp=0.003), but similar left ventricular mass index (LVMImen=174.95±36.02, women=323.82±76.12; LVMIwomen=173.84±37.99; p=0.887). Men had higher LV end-diastolic diameter (LVEDDmen=6.08±0.45, LVEDDwomen=5.73±0.52, p=0.011) and relative wall thickness (RWTmen=0.40±0.05, RWTwomen=0.38±0.04; p=0.049). Based on LVM, LV hypertrophy was diagnosed in 22 (71.0%) men and 19 (46.3%) women. Conclusion: Eccentric LV hypertrophy was more often found in obese hypertensive men, whereas concentric remodeling and concentric LV hypertrophy were more often diagnosed in obese hypertensive women. Gender plays an important role in geometrical changes of LV. P18 HAEMODYNAMIC PARAMETERS IN HYPERTENSIVE PATIENTS TREATED WITH LOSARTAN FOR TWO MONTHS V. Stojanov1, B. Jakovljević2, D. Lović3 1 Clinical Centre of Serbia, School of Medicine, Belgrade, Serbia 2 Institute of Hygiene and Medical Ecology, School of Medicine, Belgrade, Serbia 3 Clinic for Internal Diseases ”Intermedica - dr Lovic”, Nis, Serbia Objectives: The aim of this study was to assess the effects of losartan therapy on hemodynamics parameters of hypertensive patients, treated for two months. Methods: The study comprised 76 patients (36 men and 40 women) with arterial hypertension, aged 60.9±10.5 years. Ambulatory 24-hour blood pressure monitoring (ABPM, using Space Labs 90202) and thoracic bioelectric impedance (TBI, using Task-Force monitor) were performed to estimate haemodynamic parameters (peripheral vascular resistance, PVR, and blood volume, BV). Patients were divided into two groups. The subjects 36 who had increased PVR [32 patients (12 men and 20 women)] were treated with 50 mg losartan per day (group 1). Those with increased both PVR and BV [44 patients (21 men and 23 women)] were treated with 50 mg losartan and 12.5 mg hydrochlorthiaside per day (group 2). Patients were controlled after one month and two months. Results: After a two months therapy both groups experienced a significant decrease of blood pressure. Patients with increased PVR (group 1) responded to losartan with significant decrease of PVR after one month and two months (PVRbeginning=68.5±14.0; PVRone month=36.0±11.5; PVRtwo months=19.5±9.0; p=0.002). Patients treated with losartan and hydrochlorthiaside (group 2) showed significant decrease of PVR (PVRbeginning=42.5±11.5; PVRone month=26.6±9.8; PVRtwo months=15.5±9.3; p=0.021) and blood volume (BVbeginning=39.0±12.0; BVone month=22.0±9.5; BVtwo months=11.0±8.5; p=0.033). Heart rate remained unchanged during the treatment in both groups. Conclusion: The two-month therapy with losartan in patients with arterial hypertension was efficient in reducing both blood pressure and peripheral vascular resistance. In addition, the combination of losartan and hydrochlorthiaside has reduced patient’s blood volume. P19 ΕΚΤΑΚΤΟΣΥΣΤΟΛΙΚΗ ΥΠΕΡΚΟΙΛΙΑΚΗ ΑΡΡΥΘΜΙΑ & ΠΡΟΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΕ ΝΕΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ / SUPRAVENTRICULAR ARRHYTHMIA & PREHYPERTENSION IN YOUNG PATIENTS Α. ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ , Χ. ΓΡΑΣΣΟΣ, Α. ΚΡΑΝΙ∆ΗΣ / Α. Papaspyropoulos , H. Grassos, Α. Kranidis ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ∆ΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ-ΙΑΤΡΕΙΟ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ-ΚΑΡ∆ΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ / GENERAL HOSPITAL WESTERN ATTICA– HYPERTENSION OFFICE - CARDIOLOGY DEPARTMENT Υπάρχει διαφορά στην πρόληψη των ενοχλητικών εκτακτοσυστολικών υπερκοιλιακών αρρυθµιών (SVEs) µε β-αναστολή σε νέους ασθενείς µε ή χωρίς προϋπέρταση?. Material and Methods: Μελετήσαµε 30 φαινοµενικά υγιείς νέους ( 25+/- 5 ετών ) που προσήλθαν στο νοσοκοµείο µας µε µοναδικό σύµπτωµα ¨έντονο¨ και ¨ κουραστικό¨ αίσθηµα παλµών. Όλοι τους είχαν παρόµοιο λιπιδαιµικό προφίλ , φυσιολογικό θυρεοειδή και στο HOLTER ρυθµού είχαν SVEs >6% των συνολικών συστολών /24ωρου. Τους χωρίσαµε σε 2 οµάδες ανάλογα µε την πίεση αυτών ( 3 συνεχόµενες καταγραφές σε διάρκεια 3 ηµερών). Η οµάδα (Α) αποτελείτο από 12 άτοµα (40%) µε µέση τιµή ΑΠΣ=132+/- 6mmHg, ΑΠ∆=85+/- 4mmHg (οµάδα προϋπέρτασης), και η οµάδα (Β) από 18 άτοµα (60%) µε αντίστοιχες τιµές ΑΠ (ΑΠΣ=11O+/- 8mmHg, ΑΠ∆=76+/- 4mmHg) (οµάδα φυσιολογικών πιέσεων).Είναι γνωστό ότι τα όρια της Προϋπέρτασης ή Υψηλής Φυσιολογικής Πίεσης είναι 120-139/80-89. Και στις 2 οµάδες δώσαµε propranolol (40mg 2 φορές ηµερησίως ), για πρόληψη του αισθήµατος των παλµών. Τους ασθενείς τους παρακολουθήσαµε για 3 µήνες ως προς την πίεση ,το αίσθηµα παλµών (ερωτηµατολόγιο συχνότητας) και µε HOLTER ρυθµού( καταγραφές στον ενάµιση και τους τρεις µήνες αντίστοιχα). Result: Η οµάδα προϋπέρτασης (Α) ανέφερε συχνότερα επεισόδια αισθήµατος παλµών σε σχέση µε την οµάδα φυσιολογικής πίεσης (Β), δεν παρατηρήσαµε µεταβολή στην µέση τιµή της πίεσης στην οµάδα (Α), ενώ µια τάση ελάττωσής της (κυρίως της συστολικής ) στην οµάδα (Β) , ενώ η µείωση στην απόλυτη τιµή των SVEs ήταν µεγαλύτερη στην οµάδα (Β)από ότι στην (Α). Conclusion: Στο µικρό αυτό δείγµα ασθενών φαίνεται ότι τα άτοµα που βρίσκονται σε στάδια προϋπέρτασης και θεραπεύονται µε β-αναστολή για τα αισθήµατα των παλµών λόγω επίµονων SVEs, έχουν ανάγκη µάλλον µεγαλύτερης δόσης, είναι πιο ανθεκτικοί σε αυτήν σε σύγκριση µε παρόµοια άτοµα αλλά µε φυσιολογικές πιέσεις. Μεγαλύτερο δείγµα ασθενών ίσως να µας έδινε περισσότερες πληροφορίες για την σχέση Προϋπέρτασης και καρδιακών αρρυθµιών. P20 WEIGHT, DIET, AND HYPERTENSION INFLUENCE ON COGNITIVE FUNCTIONS IN THE ELDERLY A. Skoura, A. Markaki, G. Kyriakidis, P. Dimitropoulakis, G. A. Fragkiadakis Department of Nutrition and Dietetics, School of Health and Welfare Professions, Technological Education Institute (T.E.I) of Crete, Trypitos area, 723 00 Siteia, Crete, Greece 37 K Objectives: Our aim was to study the effects of the nutritional status and diet, in combination with high pressure on the cognitive activities of elderly people aged 65 and over. Method: The sample was random: 200 Greek people, aged 65 to 95 years old. We underwent anthropometric (weight, height, Body Mass Index - BMI, mid-arm circumference, and leg circumference), as well as blood-pressure (BP) measurements. Questionnaires were used for nutritional (Mini Nutritional Assessment - MNA) and cognitive (Mini Mental State Examination - MMSE) evaluation. Statistical analysis was carried out with SPSS 12.0. Results: The mean BMI was 27.7Kg/m2. Of the 200 persons, 34 (17%) were suffering from severe and 25 (12.5%) from moderate dementia. The dietary habits were not of the Mediterranean/Cretan diet type. Part of the sample (34.5%) had severe or moderate decrease in appetite, while the daily fluid intake was inadequate. A positive correlation between age and systolic pressure (p=0.022, r=0.162), but not diastolic pressure (p=0.52), was recorded. However, BP could not be significantly correlated with gender, fruits/vegetables consumption, and dementia. BMI in the sample of the elderly, showed a positive statistically-significant correlation with diastolic (p=0.01, r=0.184), but not systolic pressure (p=0.12). Furthermore, a positive correlation between BMI and MMSE score (p=0.02, r=0,222) was observed. Conclusions: The overall correlation between age, obesity, blood pressure, and dementia remains an open subject for study. Further implementation of monitoring/information programs, focusing on elderly people, is necessary in order to achieve an early detection/prevention of nutritional, blood pressure, cardiovascular, and cognitive problems. P21 Η συσχέτιση του Μεταβολικού συνδρόµου µε την Κολπική µαρµαρυγή στους υπερτασικούς ασθενείς Μ.Σ. Καλλίστρατος, Β. Λέζος, Χ. Κουκώση, Χ. Μανέτος, Τ. Ζαµφήρ, Γ. Αντονακούδης, Ι. Ζαχαροπούλου, Ν. Κουρεµένος, Χ. Αντωνακούδης, Κ. Κυφνίδης, Α. Ι. Μανώλης. Καρδιολογική κλινική Ασκληπιείου Βούλας. Εισαγωγή: Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί γνωστό παράγοντα κινδύνου για την εµφάνιση κολπικής µαρµαρυγής. Στην πλειονότητα των υπερτασικών ασθενών συνυπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου. Τα βασικά χαρακτηριστικά του µεταβολικού συνδρόµου αποτελούν η κοιλιακή παχυσαρκία, η δυσλιπιδαιµία, η αρτηριακή υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης. Το µεταβολικό σύνδροµο σχετίζεται µε αυξηµένο κίνδυνο καρδιαγγειακών συµβαµάτων. Σκοπός Μέθοδοι: Ο σκοπός της µελέτης ήταν να εξεταστεί η ύπαρξη πιθανού συσχετισµού µεταξύ της κολπικής µαρµαρυγής (εµµένουσας- παροξυσµικής) και του µεταβολικού συνδρόµου σε υπερτασικούς ασθενείς µε βάση τα κριτήρια ΑΤΡ 3. Μελετήθηκαν προοπτικά 125 ασθενείς µε ιδιοπαθή αρτηριακή υπέρταση (76 άνδρες και 49 γυναίκες) µε µέση ηλικία 65 ±14 έτη. Όλοι οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε πλήρη ηχοκαρδιογραφική µελέτη για τον προσδιορισµό των διαστάσεων της αριστερής κοιλίας, των κόλπων και του κλάσµατος εξώθησης. Αποτελέσµατα: Η ηλικία σχετίζεται σηµαντικά µε την υπερτροφία της αριστερής κοιλίας (LVH) (p< 0.005), το µεταβολικό σύνδροµο (p<0.05), καθώς και µε αύξηση των διαστάσεων του αριστερού κόλπου (r = 0.44, p < 0.001) ενώ σχετίζεται αντιστρόφως ανάλογα µε το κλάσµα εξώθησης ( r = -0.27, p<0.01). Το µεταβολικό σύνδροµο σχετίζεται σηµαντικά και αντιστρόφως ανάλογα µε την επίπτωση κολπικής µαρµαρυγής (r = - 0.38, p < 0.005). Συµπεράσµατα: Υπάρχει ένας εµφανείς συσχετισµός µεταξύ του µεταβολικού συνδρόµου και της αυξηµένης επίπτωσης κολπικής µαρµαρυγής σε ασθενείς µε ιδιοπαθή υπέρταση. P22 Ο βαθµός αύξησης της αρτηριακής πίεσης στο µέγιστο της άσκησης αποτελεί σηµαντικό προγνωστικό δείκτη σε ασθενείς µε συστολική καρδιακή ανεπάρκεια Μ. Σ. Καλλίστρατος,1 Α. ∆ρήτσας 2, Ι. ∆. Λαουτάρης 2 ,Λ. Πουληµένος 1, Α. Πιτταράς 1, ∆.Φ. Κόκκινος 2, Α.Ι. Μανώλης 1. 1 Καρδιολογική κλινική Ασκληπιείου Βούλας 2 Ωνάσσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο 1η καρδιολογική κλινική 38 Εισαγωγή: Η καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί έναν από τους βασικούς λόγους νοσηρότητας και θνητότητας. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχουν απλοί και φθηνοί προγνωστικοί δείκτες για την εκτίµηση της βαρύτητας αυτών των ασθενών. Σκοπός: Η απάντηση της αρτηριακής πίεσης στην άσκηση σε αυτούς τους ασθενείς δεν έχει επαρκώς µελετηθεί. Σκοπός της µελέτης ήταν να εξεταστεί η προγνωστική αξία της απάντησης της αρτηριακής πίεσης στην άσκηση και να συγκριθεί µε καθιερωµένους προγνωστικούς δείκτες όπως το NΤ pro BNP, το κλάσµα εξώθησης της αριστερής κοιλίας (LVEF), τη µέγιστη κατανάλωση οξυγόνου (peak VO2) και τη λειτουργική κατάταξη NYHA. Μέθοδοι: Παρακολουθήσαµε προοδευτικά 160 ασθενείς µε συστολική καρδιακή ανεπάρκεια (ΚΕ 45%) για 30±10 µήνες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, 22 ασθενείς απεβίωσαν και 5 υποβλήθηκαν σε µεταµόσχευση καρδιάς. Όλοι οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε πλήρη ηχοκαρδιογραφική µελέτη για τον προσδιορισµό των διαστάσεων της αριστερής κοιλίας, των κόλπων και του κλάσµατος εξώθησης. Αποτελέσµατα: Το NT pro BNP, peak VO2, τo αναπνευστικό ισοδύναµο VE/VCO2, η διαφορική πίεση και η συστολική πίεση στο µέγιστο της άσκησης παρουσίασαν σηµαντική προγνωστική αξία 0,77,0,76,0,70,0,73 και 0,72 αντίστοιχα. Οι ασθενείς οι οποίοι στο µέγιστο της άσκησης έφτασαν και ξεπέρασαν τα 160 mmHg συστολικής αρτηριακής πίεσης και 75 mmHg διαφορικής πίεσης αντίστοιχα παρουσίαζαν σηµαντικά καλύτερη πρόγνωση µε µείωση του σχετικού κινδύνου κατά 3,97 (HR=3.97, 95% CL: 1.60-9.84) και 2,96 (HR=2,96, 95% CL: 1.29-6.82) αντίστοιχα. Συµπέρασµα: Η συστολική και η διαφορική πίεση στο µέγιστο της άσκησης αποτελεί έναν απλό αναίµακτο και φθηνό δείκτη µε προγνωστική αξία εφάµιλλη της µέγιστης κατανάλωσης οξυγόνου και του NT pro BNP, και υπερέχουσα του ΚΕ και της κατάταξης ΝΥΗΑ. P23 MORNING BLOOD PRESSURE, HEART RATE, PULSE PRESSURE AND RATE PRESSURE PRODUCT IN FEMALE HYPERTENSIVES ACCORDING TO AGEING R. Zivkovic, Lj. Suric Lambic, 1, M. Zdravkovic2, O. Milovic, Primary Health Center Stari Grad, Belgrade, 1Clinical Hospital Zemun, Belgrade, 2 Clinical Hospital B. Kosa, Belgrade, Serbia. Some studies have shown a relationship between blood pressure and heart rate with ageing. Objective: The aim of the study was to evaluate the relationship between morning systolic (MSP) and morning diastolic blood pressure(MDP), 24-h heart rate (HR), 24-h pulse pressure (PP) and 24-h rate-pressure product (RPP) in female hypertenisves according to ageing.. Methods: Twenty-four ambulatory MSP, MDP, HR, PP and RPP recording (Cardio Control Workstation) were obtained during periodical medical check-ups in 2006. in 75 female (F) sedentary employers with uncomplicated hypertension, divided in two groups: group 1 (54 years and younger) and group 2 (55 years and older). Results: Mean 24-h blood pressure in group F1 was 126/77 mm Hg and in group F2 was 128/80 mm Hg. The data are presented in the table. Conclusion: Twenty-four hour ambulatory average MSP and MDP were higher in older female hypertensives. 24-h HR decreased with ageing in female hypertensives. 24-h PP increased with ageing in female hypertensives. 24-h RPP decreased in female hypertensives with ageing. 39 K P24 LONG-TERM FOLLOW-UP OF HYPERTENSIVE PATIENTS M.V. Papavasiliou, A. Anastasopoulou, D. Mitas, I. Tsiantis, G. Lambropoulou, I. Basiliadis, P. Arsenos, Sp. Karas Sismanogleion Athens General Hospital, Cardiology department Objective: To evaluate the development of haemodynamics on left ventricle and renal function of hypertensive patients after long-term follow-up. Methods: We monitored for a long time (9,9 ± 4,2 years), 327 hypertensive patients of mean age at the entry of the study 53,9±11,9 years and we evaluated: 1) the levels of their office blood pressure and heart rate (SBP0, DBP0, HR0), 2) haemodynamic (E and A of trasmitral flow, EF) and structural (LVDd, LVDs, IVSd LVPWd, LAD, Mass, mass index-MI, EF) parameters of the left ventricle, using the Doppler-echocardiography method, 3)renal biochemical parameters (urea-Ur, creatinine-serum Cr) at the beginning as well as at the end of our long-term follow-up. We compared the initial with the final values of these parameters, using the statistical method of paired samples t-test. Results Table 1 Characteristics of the patients at the beginning and at the end of the study. Table 2. Left ventricle structural and functional parameters LVDd: LV end-diastolic diameter, LVDs: LV end-systolic diameter, IVSd: interventricular septum thickness at diastole, LVPWd: posterior wall thickness at diastole, MI/height: mass index corrected with height, LAD: LAtrial longitudinal diameter, Α: trasmitral flow velocity during late-diastole, Ε: trasmitral flow velocity during early-diastole, EF: LV ejection fraction Table 3: Biochemical parameters As long as antihypertensive treatment is concerned, initially 27% of the patients were on a regimen. 40 Conclusion: The patients blood pressure was treated very well until the end of the study; despite this a statistically significant negative change of the LV functional output was noted during the years. LV mass was also increased as well as the body weight. In regard with renal function was also been deteriorated during the follow-up years. P25 Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΕΩΣ ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ KAI ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΗ ∆ΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΟΙΛΙΑΣ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ / THE SIGNIFICANCE OF INFIRMARY AND HOME BLOOD PRESSURE MEASUREMENT TO THE STRUCTURE AND FUNCTION OF THE LEFT VENTRICLE OF HYPERTENSIVE PATIENTS Μ.Β. Παπαβασιλείου, ∆. Μυτάς, Α. Αναστασοπούλου, Ι. Τσιαντής Γ. Λαµπροπούλου, Ι.Βασιλειάδης, Κ. Γιαννακόπουλος, Σ. Καράς. / M.V. Papavasiliou, D. Mitas, A. Anastasopoulou, I. Tsiantis, G. Lambropoulou, I. Basiliadis, C. Giannakopoulos, S. Karas Καρδιολογικό – Αντιυπερτασικό ιατρείο Σισµανογλείου ΓΝ Αθηνών / Sismanogleion Athens General Hospital, Cardiology Department Σκοπός: της µελέτης ήταν να αξιολογηθεί η σηµασία των µετρήσεων της αρτηριακής πιέσεως στο ιατρείο (Σ/∆ΑΠο) και στο σπίτι (Σ/∆ΑΠh) και η µεταβλητότητα αυτής (ΜΣ/∆ΑΠh), υπερτασικών µη θεραπευοµένων πρωτοδιαγνωσθέντων ασθενών, στη δοµή και λειτουργία της αριστεράς κοιλίας. Μέθοδος και Υλικό: Μελετήθηκαν 72 νεοδιαγνωσθέντες υπερτασικοί ασθενείς ΜΗλικίας 52.1 έτη, οι οποίοι δεν λάµβαναν φαρµακευτική αγωγή και οι οποίοι δεν είχαν εµφανή καρδιακή νόσο, των οποίων µετρήθηκαν αρτηριακές πιέσεις στο ιατρείο και στο σπίτι (σύµφωνα µε τις Ευρωπαικές κατευθυντήριες οδηγίες), καθώς επίσης και η µεταβλητότητα των µετρήσεων ΑΠ στο σπίτι. Σε όλους τους ασθενείς έγινε υπερηχοκαρδιογραφική- Doppler µελέτη, καταγράφηκαν και εκτιµήθηκαν παράµετροι που εκφράζουν τη δοµή και λειτουργία της αριστεράς κοιλίας, (A,E, υπολογίστηκε η µάζα (γρ), ο δείκτης µάζας διορθωµένος µε την επιφάνεια σώµατος (γρ/µ2) ή µε το ύψος(γρ/εκ)) Με την µέθοδο correlation Pearson συσχετίστηκαν τιµές των ανωτέρω παραµέτρων. Αποτελέσµατα: Πίνακας 1. Κλινικά χαρακτηριστικά ασθενών µελέτης Ν=72 ΜH: έτη: ΣΑΠο (mmHg): ∆ΑΠο (mmHg): ΣΑΠh (mmHg): ∆ΑΠh (mmHg): MΣΑΠh (mmHg): Μ∆ΑΠh (mmHg): 52.1±11.1 144.15±15.9 91.0±11.4 134.3±12.6 82.6±9.6 9.9±3.6 6.2±2.4 ΜΗ=µέση ηλικία ΣΑΠο =συστολική ΑΠ ιατρείου ,∆ΑΠο=διαστολική ΑΠ ιατρείου, ΣΑΠh =συστολική ΑΠ στο σπίτι, ∆ΑΠh = διαστολική ΑΠ στο σπίτι, MΣΑΠh=µεταβλητότητα συστολικής ΑΠ στο σπίτι, Μ∆ΑΠh= µεταβλητότητα διαστολικής ΑΠ στο σπίτι. Πίνακας 2. Συσχέτιση τιµών ΑΠ µε παραµέτρους δοµής και λειτουργίας αριστεράς κοιλίας ΣΑΠο Α ΝS Ε NS Ε NS ∆ΑΠο ΣΑΠh ∆ΑΠh MΣΑΠh Μ∆ΑΠh NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS Α ΜΑΖΑ ∆ΜΑΖΑΣ/Μ2 ∆ΜΑΖΑΣ/Υ r=0.288 r=0.283 r=0.320 p=0.018 p=0.02 p=0.008 NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS r=0.251 r=0.253 r=0.282 p=0.041 p=0.039 p=0.021 41 K ΣΑΠο =συστολική ΑΠ ιατρείου ,∆ΑΠο=διαστολική ΑΠ ιατρείου, ΣΑΠh =συστολική ΑΠ στο σπίτι, ∆ΑΠh = διαστολική ΑΠ στο σπίτι, MΣΑΠh=µεταβλητότητα συστολικής ΑΠ στο σπίτι, Μ∆ΑΠh= µεταβλητότητα διαστολικής ΑΠ στο σπίτι. Α=τελοδιαστολική µιτροειδική ταχύτητα ροής , Ε=πρωτοδιαστολική µιτροειδική ταχύτητα ροής, Ε/Α σχέση, ΜΑΖΑ αριστεράς κοιλίας, ΜΑΖΑ/Μ2=µάζα διορθωµένη µε την επιφάνεια σώµατος, ΜΑΖΑ/Υ=µάζα διορθωµένη µε το ύψος Συµπέρασµα: Οι µετρήσεις των πιέσεων στο σπίτι δεν πλεονεκτούν στη σηµασία τους για τη συσχέτιση τους µε παραµέτρους δοµής και λειτουργίας της αριστεράς κοιλίας υπερτασικών νεοδιαγνωσθέντων ασθενών, πλήν της µεταβλητότητας της ∆ΑΠ στο σπίτι που σχετίζεται σηµαντικά µε τη µάζα της αριστεράς κοιλίας. P26 Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΕΩΣ ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ 24ΩΡΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ / THE SIGNIFICANCE OF INFIRMARY, HOME AND 24-HOUR RECORDING BLOOD PRESSURE MEASUREMENT TO THE RENAL FUNCTION OF HYPERTENSIVE PATIENTS Μ.Β. Παπαβασιλείου, Α. Αναστασοπούλου, ∆. Μυτάς, Γ. Λαµπροπούλου, Ι. Βασιλειάδης, Ι. Τσιαντής, Π. Αρσένος, Σ. Χαριζόπουλος, Σ. Καράς. / M.V. Papavasiliou, A. Anastasopoulou, D. Mitas, G. Lambropoulou, I. Basiliadis, I. Tsiantis, P. Arsenos, S. Charizopoulos, S. Karas. Καρδιολογικό – Αντιυπερτασικό ιατρείο Σισµανογλείου ΓΝ Αθηνών / Sismanogleion Athens General Hospital, Cardiology Department Σκοπός της µελέτης ήταν να αξιολογηθεί η σηµασία των µετρήσεων της αρτηριακής πιέσεως στο ιατρείο (Σ/∆ΑΠο), στο σπίτι (Σ/∆ΑΠh) και στην 24ωρη περιπατητική κατάσταση (ABPm), υπερτασικών µη θεραπευοµένων πρωτοδιαγνωσθέντων ασθενών, στη νεφρική λειτουργία. Μέθοδος και Υλικό. Μελετήθηκαν 586 νεοδιαγνωσθέντες υπερτασικοί ασθενείς ΜΗλικίας 55.4 έτη, οι οποίοι δεν λάµβαναν φαρµακευτική αγωγή και των οποίων µετρήθηκαν αρτηριακές πιέσεις στο ιατρείο και σε 24ωρη καταγραφή. Σε 69 εξ αυτών καταγράφηκαν και πιέσεις στο σπίτι (σύµφωνα µε τις Ευρωπαικές κατευθυντήριες οδηγίες). Σε όλους τους ασθενείς έγινε βιοχηµικός έλεγχος και υπολογίστηκε η κάθαρση κρεατινίνης (ΚΚ ) (κατά Cockroff-Gault µέθοδο). Με την µέθοδο correlation Pearson συσχετίστηκαν τιµές. Αποτελέσµατα (Πίνακας 1.) Συσχετίσεις ΑΠ (mmHg) µε την ΚΚ (ml/min/1.73m2) ΚΚ Ν=586 ΣΑΠο ∆ΑΠο MΣΑΠ24 Μ∆ΑΠ24 ΗΣΑΠ24 Η∆ΑΠ24 ΝΣΑΠ24 Ν∆ΑΠ24 N=69 ΣΑΠh ∆ΑΠh NS ABPm r=0.116 r=0.142 r=0.196 r=0.137 r=0.202 r=0.130 r=0.187 p=0.000 p=0.001 p=0.000 p=0.001 p=0.000 p=0.002 p=0.000 NS NS Συµπέρασµα Οι 24ωρες περιπατητικές καταγραφές έχουν την καλύτερη συσχέτιση µε την κατάσταση νεφρικής λειτουργίας, όπως αυτή εκφράζεται µε την υπολογιζοµένη κάθαρση κρεατινίνης, υπερτασικών µη θεραπευοµένων ατόµων, ενώ τόσο οι µετρήσεις ΑΠ στο ιατρείο όσο και στο σπίτι υπολείπονται. 42 P27 ΣΤΥΤΙΚΗ ∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΝ∆ΟΘΗΛΙΟΥ / CORRELATION OF ERECTILE DYSFUNCTION WITH ENDOTHELIAL DYSFUNCTION Μ.Β. Παπαβασιλείου, Μ. ∆ούµας 1, A. Πιτταράς 2, Π.Αρσένος, Ι.Τσιαντής, Κ. Γιαννακόπουλος, Σ. Καράς / M.V. Papavasiliou, M. Doumas 1, A. Pittaras 2, P. Arsenos, I.Tsiantis, C.Giannakopoulos, Sp. Karas Καρδιολογικό –Αντιυπερτασικό Ιατρείο Σισµανογλείου ΓΝ Αθηνών 1. η 2 Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Ιπποκρατείου ΓΝ Θεσσαλονίκης. 2. Ιατρικό Κέντρο Mediton Αθηνών Sismanogleion Athens General Hospital, Cardiology department 1. Hippokration General Hospital Thessaloniki. 2nd Propaedeutic Medical Department, 2. Mediton Medical Center of Athens Σκοπός της µελέτης ήταν να συσχετισθεί το εγκεφαλικό νατριουρητικό πεπτίδιο (BNP), ως παράγων που εκφράζει δυσλειτουργία του ενδοθηλίου, µε τη στυτική λειτουργία υπερτασικών ανδρών, σαν παράλληλη εκδήλωση βλάβης του καρδιαγγειακού συστήµατος υπερτασικών ατόµων. Μέθοδος και Υλικό: Μελετήθηκαν 39 υπερτασικοί άνδρες θεραπευόµενοι και µη, χωρίς εµφανές καρδιακό νόσηµα και χωρίς κανένα κλινικό σύµπτωµα, Μ ηλικίας (Η) 51.6 έτη, των οποίων µετρήθηκαν τα επίπεδα ΒΝΡ αίµατος και υπολογίστηκε η µάζα σώµατος (ΒΜΙ). Όλοι οι ασθενείς συµπλήρωσαν το ερωτηµατολόγιο για τη στυτική λειτουργία (ΣΛ) IIEF (international index of erectile function) µε την ανάλογη διαβάθµιση, ανώτερο επίπεδο 30 και συσχετίστηκε, µε τη µέθοδο κατά Pearson, µε τα επίπεδα του ΒΝΡ αίµατος την Η, ΒΜΙ και Σ∆ΑΠο Αποτελέσµατα: Πίνακας 1. Συσχέτιση διαβάθµισης ΣΛ µε επίπεδα ΒΝΡ ΒΝΡ ΣΛΗ r= - 0.337 p=0.039 ΒΜΙ r= - 0.523 p=0.001 ΣΑΠο NS ∆ΑΠο NS r=0.315 p=0.05 Πίνακας 2. Παλίνδροµη ανάλυση ΣΛ και άλλων παραµέτρων ΒΝΡ ΣΛ Η ΒΜΙ NS ρ= 0.04 NS ΣΑΠο ∆ΑΠο NS NS ΣΛ=διαβάθµιση στυτικής λειτουργίας, Η=ηλικία , ΒΜΙ= δείκτης µάζας σώµατος, ΣΑΠο=συστολική αρτηριακή πίεση ιατρείου, ∆ΑΠο= διαστολική αρτηριακή πίεση ιατρείου, ΒΝΡ= εγκεφαλικό νατριουρητικό πεπτίδιο Συµπέρασµα: Σε υπερτασικούς άνδρες τα επίπεδα ΒΝΡ, ως δείκτης ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας, βαδίζουν αντιστρόφως ανάλογα και σηµαντικά µε το επίπεδο της στυτικής λειτουργίας. H ηλικία αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα. Τα επίπεδα ΑΠ δεν φαίνεται να επηρεάζουν τη ΣΛ θέτοντας σκέψεις για τη σηµασία συµπαραγόντων στην κατάσταση ΣΛ υπερτασικών ατόµων. P28 Εκτίµηση του καρδιαγγειακού κινδύνου παιδιών ηλικίας 6-16 ετών βάσει των διατροφικών συνηθειών και του λιπιδαιµικού προφίλ. Ελένη Τριανταφυλλίδη, Παρασκευή Τριβήλου, Αναστασία Καραγκιούλη, Χρήστος Βαρούνης, Κωνσταντίνος Κώντσας, Σταύρος Τζώρτζης, Βασίλης Σουρίδης, Χρύσα Αρβανίτη, Ιωάννης Λεκάκης, ∆ηµήτριος Κρεµαστινός, Μαρία Αναστασίου-Νανά Β΄ Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκοµείο ΑΤΤΙΚΟΝ 43 K Σκοπός: Ο καρδιαγγειακός κίνδυνος των ενηλίκων προκαθορίζεται από τη βλαπτική επίδραση παραγόντων κινδύνου από τα πρώτα στάδια της ζωής. Σκοπός της µελέτης µας είναι η ανίχνευση των διατροφικών συνηθειών και του λιπιδαιµικού προφίλ ελληνόπουλων ηλικίας 6-16 ετών. Μέθοδος: Μελετήσαµε 144 υγιή παιδιά (79 αγόρια και 65 κορίτσια, µέσης ηλικίας 9,5+2,2 έτη) στα οποία αξιολογήθηκαν το σωµατικό βάρος, το ύψος και ο δείκτης µάζας σώµατος (ΒΜΙ). Τα παιδιά µε τη βοήθεια των γονέων τους συµπλήρωσαν ερωτηµατολόγιο αναφορικά µε τις διατροφικές τους συνήθειες. Για την εκτίµηση του γλυκαιµικού και λιπιδαιµικού προφίλ κάθε παιδιού προσδιορίστηκαν σε δείγµα αίµατος οι τιµές της γλυκόζης ορού, της ολικής χοληστερόλης, των κλασµάτων αυτής HDL και LDL, των τριγλυκεριδίων καθώς και του ουρικού οξέος. Αποτελέσµατα: Στο συνολικό πληθυσµό των παιδιών βάσει του ΒΜΙ και των εκατοστιαίων καµπυλών κατάταξης, 116 (80.4%) παιδιά χαρακτηρίστηκαν ως φυσιολογικού βάρους, 15 παιδιά ως υπέρβαρα (10.4%, 8 αγόρια και 7 κορίτσια, µέση ηλικία 9.4+2.6 έτη) και 13 παιδιά (9%, 10 αγόρια και 3 κορίτσια, µέση ηλικία 9.6+2 έτη) ως παχύσαρκα. Όσον αφορά τις βιοχηµικές παραµέτρους διαπιστώθηκαν τα εξής αποτελέσµατα: ολική χοληστερόλη=171+28mg/dl, τριγλυκερίδια=62+29mg/dl, HDL=61+16mg/dl, LDL=98+24mg/dl, γλυκόζη ορού=88+13mg/dl και ουρικό οξύ=3.7+1.0mg/dl. Από το ερωτηµατολόγιο για τις ηµερήσιες διατροφικές συνήθειες των παιδιών προέκυψαν τα κάτωθι δεδοµένα: πρόσληψη φρούτων=4.6+2.5 µερίδες/εβδοµαδιαίως, κατανάλωση σαλατών=3.9+2.6 µερίδες/εβδοµαδιαίως, κατανάλωση κοτόπουλου=1.4+0.6 µερίδες /εβδοµαδιαίως, κατανάλωση ψαριού=1.1+0.7 µερίδες/εβδοµαδιαίως. Η οµάδα των υπέρβαρων και των παχύσαρκων παιδιών συνολικά, συγκρινόµενη µε την οµάδα των παιδιών φυσιολογικού βάρους, παρουσίαζε: α. υψηλότερα επίπεδα ολικής χοληστερόλης (p=0.02), τριγλυκεριδίων (p<0.01), LDL (p<0.001) και ουρικού οξέως (p<0.05), β. χαµηλότερα επίπεδα HDL (p<0.01) και γ. µικρότερη κατανάλωση ψαριού εβδοµαδιαίως (p<0.05). Συµπεράσµατα: Κατά την παιδική ηλικία διαπιστώνονται στατιστικά σηµαντικές διαφορές του λιπιδαιµικού προφίλ σχετιζόµενες µε το σωµατικό βάρος. Τόσο η υπέρµετρη αύξηση του σωµατικού βάρους όσο και η υπερλιπιδαιµία κατά την παιδική ηλικία είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου στην ενήλικη ζωή. Η κατανάλωση ψαριού φαίνεται να είναι προστατευτική και ωφέλιµη ακόµη και στην παιδική ηλικία αφού σχετίζεται µε καλύτερο λιπιδαιµικό προφίλ και φυσιολογικό σωµατικό βάρος. P29 Παρακολούθηση των µεταβολών των υποκλινικών βλαβών οργάνων στόχων µετά την τριετή χορήγηση ιρµπεσαρτάνης σε ασθενείς µε πρωτοδιαγνωσθείσα αρτηριακή υπέρταση. Ελένη Τριανταφυλλίδη, Παρασκευή Τριβήλου, Ιγνάτιος Οικονοµίδης, Σταύρος Τζώρτζης, Κωνσταντίνος Κώντσας, Ιωάννης Λιάζος, Ιωάννης Παρασκευαίδης, Ιωάννης Λεκάκης, ∆ηµήτριος Κρεµαστινός, Μαρία Αναστασίου-Νανά Β΄ Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκοµείο ΑΤΤΙΚΟΝ Σκοπός: Η παρουσία υποκλινικών βλαβών στα όργανα στόχους στα πλαίσια της αρτηριακής υπέρτασης αποτελεί έναν καθοριστικό παράγοντα εκτίµησης του καρδιαγγειακού κινδύνου των ασθενών. Σκοπός της µελέτης µας αποτέλεσε η διερεύνηση της µακροχρόνιας επίδρασης της ιρµπεσαρτάνης όσον αφορά την ενδεχόµενη αναστολή της εξέλιξης των βλαβών σε όργανα στόχους σε ασθενείς µε πρωτοδιαγνωσθείσα αρτηριακή υπέρταση. Μέθοδος: Μελετήσαµε 50 µη-διαβητικούς ασθενείς µε προσφάτως διαγνωσθείσα αρτηριακή υπέρταση (µέση ηλικία 55+12 έτη, 27 άνδρες). Πριν την έναρξη της φαρµακευτικής αγωγής όλοι οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε: α. 24ωρη καταγραφή της αρτηριακής πίεσης (ABPM), β. υπολογισµό της καρωτιδο-µηριαίας ταχύτητας του σφυγµικού κύµατος (PWV) µε τη συσκευή Complior για την εκτίµηση της αρτηριακής σκληρίας, γ. υπερηχογραφική εκτίµηση του πάχους του έσω-µέσου χιτώνα των καρωτίδων (ΙΜΤ), δ. υπερηχογραφική εκτίµηση της µάζας της αριστερής κοιλίας (LVMI), ε. προσδιορισµό της µικροαλβουµίνης ούρων 24ώρου (MAU) και ζ. υπερηχογραφική εκτίµηση της στεφανιαίας εφεδρείας (CFR) ροής του προσθίου κατιόντα στεφανιαίου κλάδου. Όλοι οι ασθενείς ετέθησαν σε αντιυπερτασική αγωγή µε ιρµπεσαρτάνη + υδροχλωροθειαζίδη µε στόχο την επίτευξη επιπέδων αρτηριακής πίεσης ιατρείου <140/90 mmHg. Μετά παρέλευση τριών περίπου χρόνων υπό συνεχή φαρµακευτική αγωγή όλοι οι ασθενείς επανεκτιµήθηκαν ως προς τις παραµέτρους ABPM, PWV, IMT, LVMI, MAU και CFR. 44 Αποτελέσµατα: Η επί τριετία φαρµακευτική αγωγή µε ιρµπεσαρτάνη (38+7 µήνες) οδήγησε σε στατιστικά σηµαντική µείωση: της συστολική πίεσης ιατρείου (151+18 έναντι 137+17 mmHg, p<0.001), της διαστολικής πίεσης ιατρείου (89+11 έναντι 84+8 mmHg, p<0.01), της συστολικής ABPM (142+12 έναντι 123+11 mmHg, p<0.001) και της διαστολικής ABPM (92+9 έναντι 75+9 mmHg, p<0.001). Παράλληλα διαπιστώθηκε στατιστικά σηµαντική αύξηση του PWV (10.5+2 έναντι 11.7+3 m/sec, p<0.001) και µείωση της LVMI (88+25 έναντι 73+13 g/m2, p<0.001) και της MAU (20+11 έναντι 12+11 mg/24h, p<0.05). ∆εν ανεδείχθησαν στατιστικά σηµαντικές µεταβολές ως προς τις παραµέτρους ΙΜΤ και CFR. Συµπεράσµατα: Η επί τριετία χορήγηση ιρµπεσαρτάνης οδηγεί στην υποστροφή βλαβών των οργάνων στόχων (µείωση της µάζας της αριστερής κοιλίας και της µικροαλβουµίνης) και τη σταθεροποίηση άλλων (πάχος έσω-µέσου χιτώνα και στεφανιαία εφεδρεία) ενώ αντίθετα η αρτηριακή σκληρία επιδεινώνεται. Ενδεχοµένως απαιτείται µεγαλύτερη χρονική περίοδος παρακολούθησης της δράσης της ιρµπεσαρτάνης για την ανάδειξη περαιτέρω βελτίωσης των υποκλινικών βλαβών οργάνων στόχων σε ασθενείς µε ιδιοπαθή αρτηριακή υπέρταση. P30 ASSESSEMENT OF THE LEVEL OF CONTROL OF THE BLOOD PRESSURE AND CONCOMITANT RISK FACTORS IN BULGARIAN URBAN HYPERTENSIVE POPULATION. St. Naydenov1, Sv. Torbova2, V.Sirakova3, J. Jotov3, Sn. Tisheva4, Sv. Tsonev1, E. Shipkovenska5 1 . Clinic of Cardiology, Department of Internal Medicine “Prof. St. Kirkovich, Medical University – Sofia; 2. Tokuda Hospital - Sofia, Hypertension Excellence Centre; 3. Medical University – Varna; 4. Medical University – Pleven; 5. Faculty of Public Health, Medical University - Sofia Objective: The aim of the study was assessing some characteristics of arterial hypertension (AH) and concomitant risk factors - diabetes mellitus, dyslipidemia and their treatment in Bulgarian urban population. Material and methods: A cross-sectional pilot study was performed on the World Hypertension Day - the 17th of May, 2009 in 4 Bulgarian cities. The participants, 814 persons, mean age 57.8 years filled in an interview for history and treatment of AH and concomitant risk factors. Blood pressure (BP), height and weight were measured. Results: 433 participants (53.2%) had diagnosed AH and 162 (19.9%) were newly detected hypertensives. High BP (>140/90mmHg) was found in 358 persons – 44% from the general screened population and 61% from the hypertensive population. According to the level of the systolic and diastolic BP of the hypertensive population, the data was as follow: Hypertension 1st grade was found in 34%, 2nd grade - 18%, 3rd grade - 9%, isolated systolic hypertension- 22%, isolated diastolic hypertension - 17%. The treated hypertensives declared no changes in the BP level in comparison to the last year in 48,5 %, lower BP - 20.8% and higher BP - 16.5%. Concomitant diabetes mellitus (DM) was present in 18,3% of the hypertensives, hypercholesterolemia - in 24.7%. Treatment for high total cholesterol declared 47.8 % of the diagnosed persons with high cholesterol. Conclusion: The level of uncontrolled arterial hypertension in Bulgarian urban population is still high, especially for systolic BP. P31 THE IMPLEMENTATION OF 2007 EUROPEAN GUIDELINES FOR THE TREATMENT OF ARTERIAL HYPERTENSION IN BULGARIA. THE TREATMENT OF HYPERTENSION IN PRIMARY HEALTH CARE. St. Naydenov1, Sv. Torbova2, Sv. Tsonev1, N. Naydenova3 1. Clinic of Cardiology, Department of Internal Medicine “Prof. St. Kirkovich, Medical University – Sofia; 2. Tokuda Hospital - Sofia, Hypertension Excellence Centre; 3. “St. Ekaterina” University Hospital – Sofia Objective: The aim of the study was assessing the approach for the treatment of hypertensive outpatients from Bulgarian physicians. Material and methods: An open, cross-sectional study was performed from July to November 2009 year in medical centers for outpatients in Bulgarian cities. At the regular visits of hypertensive patients, blood pressure (BP) was measured and the last treatment was filled in a questionaire form by the treating physician. One thousand and fifty-two hypertensive patients, mean age 63.8 (24-90) years were included. 45 K Results: The mean values of the population’s systolic and diastolic BP were 147.41 and 89.34 mmHg. The last drug treatment was as follows: renin-angiotensin-aldosterone system blockers - 60.4%, diuretics 56.3%, beta blocker - 38.2%, calcium channel blockers - 32.4% and others - 5.5%. Single-pill combination received 29% of the treated hypertensives. Initial therapy was monotherapy in 41%. Statins were included in the therapy of 44% of all hypertensives: 69% of the patients with ischemic heart diseases, 57% with cerebrovascular diseses, 44%with atrial fibrillation. The administration of diuretics in hypertensives >66 years is higher than hypertensives <65 years - 65 versus 48.5%, p<0.05. Conclusions: The treatment of the Bulgarian hypertensive patients in 2009 year follows the recommendations of ESH/ESC with regard to the the choice of drugs. Administration of monotherapy as an initial treatment is still high. Statins are added to the treatment of hypertensives for secondary and primary cardiovascular diseses prevention in high percentage of hypertensive patients. P32 Non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) in patients with metabolic syndrome. Alexandra Sianni 1 , Asimina Ganotopoulou 2 , Ioanna Kotsiri 1 , Catherine Feretou 1 , Efstathia Katsibra 1 , Catherine Kosma 3 , Gregory Skoufogiannis 4 1. Konstantopoulio General Hospital of Nea Ionia, 2.Tzaneio General Hospital of Piraeus, 3.Dromokaitio General Psychiatric Hospital of Athens, 4.Private MD Radiologist Introduction: NAFLD includes a wide range of liver disease that begins: a) from simple hepatic steatosis (fatty liver) does not change the functionality and histology of the liver, b) non-alcoholic steatohepatitis (NASH) where we have histological lesions type alcoholic hepatitis (steatosis, lobular inflammation, particles Mallory, fibrosis and abnormal liver biochemistry (transaminase elevation) and c) build on as liver cirrhosis of NASH. Purpose: To study the relationship NAFLD in patients with Metabolic Syndrome. Material-Method: The study included 180 patients with mean age 62 ± 13 years with MS according to NCEP-criteria ATPII.All the patients underwent liver ultrasound and biochemical tests (glucose, total bilirubin, HDL-cholesterol, LDLcholesterol, triglycerides, ALT, AST, γ-GT, ALP). The results were expressed as mean ± standard deviation (mean standard deviation SD). For the univariate analysis between 2 groups, continuous variables were studied under the student t-test. Statistically significant was the Pvalue <0,05. Results: Of 180 patients with MS who underwent liver ultrasound, NAFLD found in 78 patients (43%), out of them 42 were men (54%) and 36 women (46%) belonging to group A. The remaining 102 patients (57%) had not NAFLD where 46 were men (45 %) and 56 women (55%) belonging to group B. In all patients were biochemical tests and comparative results of the 2 groups recorded in the following table Comparison of clinical characteristics between patients with MS who have or have not NAFLD: Where NS statistically not important. Conclusions: The common finding is NAFLD about 1/3 of patients with MS, as main predisposing factor is the development of obesity, dyslipidemia, insulin resistance and diabetes mellitus type2. 46 P33 THE INCIDENCE OF METABOLIC SYNDROME IN PATIENTS WHO HAVE NON-ALCOHOLIC FATTY LIVER DISEASE (NAFLD) Alexandra Sianni 1 , Asimina Ganotopoulou 2 ,Ioanna Kotsiri 1 ,Catherine Feretou 1 , Efstathia Katsibra 1 , Catherine Kosma 3 ,Gregory Skoufogiannis 4 1. Konstantopoulio General Hospital of Nea Ionia, 2.Tzaneio General Hospital of Piraeus, 3.Dromokaitio General Psychiatric Hospital of Athens, 4.Private MD Radiologist Introduction: For the diagnosis of MS requires the presence 3 of the following criteria (based on NCEPATP III): fasting glucose> 110mg/dl abdominal obesity, with waist circumference: a) men> 102cm b) women> 88cm triglycerides> 150mg/dl HDL cholesterol: a) men <40mg/dl b) women <50 mg/dl arterial blood pressure:a) systolic> 130mmHg b) diastolic> 85mmHg Purpose: To study the incidence of MS or sub-criteria in patients with NAFLD diagnosed with liver ultrasound and biochemical liver blood tests (ALT, AST, γ-GT, ALP). Material-Method: The study included 110 patients with diagnosed NAFLD, out of them 68(62%) were men and 42 (38%) were female with mean age 62±13 years. Out of 110 patients 64 (58%) had simple hepatic steatosis- fatty liver, ie the most common and benign form of NAFLD where the histology and function of the liver is not changed and belong to group A. The remaining 46 (42%) had non-alcoholic steatohepatitis (NASH), characterized as an intermediate form of NAFLD where we have impaired liver biochemistry (increase transaminases) and histological changes in the type of alcoholic hepatitis and belong to group B. We studied the number of patients in each group who met criteria 1, 2, 3, 4, 5 of MS in accordance with NCEP-ATP III. Results: From group A: From group B: We observe that out of the group with fatty liver degeneration 32% of patients had MS (met 3 criteria) and out of the group with NASH 48% of patients had MS. Total fee of 110 patients with NAFLD 43 (40%) suffering from MS. Conclusions: The incidence of MS is very high in people suffering from NAFLD and reaches up to 40%. It is important that over of 90% of patients with NAFLD have at least 1 criteria of the MS. 47 K P34 SLEEP APNEA SYNDROME AS A CAUSE OF SECONDARY ARTERIAL HYPERTENSION IN YOUNG ADULTS. D. Koumoutsea 1,4, V. German 1, M. Dilanas 1, S. Chrisanthopoulos 2, S. Kourouklis 2, K. Psathakis 3, P. Panagou 3, A. Liolios 1, A. Galinas 4, †K. Karamitsos 4, K. Lazaridis 2. 1 First and Second Department of Internal Medicine, 2 Department of Cardiology 3 Department of Pulmonary Medicine, 4 Department of Nephrology (Renal Medicine) 401 Military General Hospital of Athens, GREECE. Objectives: The diagnosis of Sleep Apnea Syndrome, as a cause of Secondary Arterial Hypertension in young adult recruits, which is related with the obstruction of upper airway in this particular age-related group, causes the significant issue whether we should potentially examine and assess the upper respiratory tract in all young adults with arterial hypertension (in the entirety of hypertensive young adults), because of some certain particularities of our demographic sample. Materials and Methods: During a long-lasting period of seven years (3/2000-3/2007), 288 recruits/soldiers with a mean age of 22,3±3,4 years (18-26) were admitted to the internal medicine, cardiology and renal medicine departments of our hospital with clinical suspicion of secondary hypertension for further investigation. These soldiers underwent detailed physical examination as well as detailed diagnostic evaluation which included complete and specific laboratory tests as well as other additional specialized laboratory investigation. The clinical suspicion of secondary hypertension was finally confirmed in 47 military recruits/soldiers. In the above group, eleven (11) cases of Sleep Apnea Syndrome were diagnosed. The diagnosis of Sleep Apnea Syndrome was established by Polysomnographic Study of Sleep (Polysomnography) which was held in the certified and accredited Laboratory of Sleep in the Department of Pulmonary Medicine of our hospital. Among the eleven (11) patients with Sleep Apnea Syndrome, eight (8) patients had Obstructive Sleep Apnea due to certain anatomical abnormalities of upper respiratory tract and obstruction of upper airway [large or massive tonsils, massive uvula, massive tongue, tied tongue (ankyloglossia), high narrow nose, massive tori, elongated soft palate, high palate – upper dental narrow arch etc.]. The rest three (3) cases of patients had Central Type Sleep Apnea. All of them were obese (BMI: 33,7 kgr/m , 36,3 kgr/m and 37,8 kgr/m ) with abdominal (visceral) type of obesity. All of them were judged inadequate for military commitment and they did not join the army. The eight (8) hypertensive patients with anatomical abnormalities of upper respiratory tract and Obstructive Sleep Apnea Syndrome underwent specific surgical interventions (operations) of correction and restoration of their anatomical abnormalities with permanent surgical removal of upper airway obstruction. Results: After permanent surgical removal of upper airway obstruction had been achieved, during a longlasting postoperative period of 9-months follow up, we realized that the arterial blood pressure levels were within normal range in all of our patients. Postoperatively, all patients were absolutely normotensive. The causes of Secondary Hypertension in 47 military recruits/soldiers are shown below: 1) Chronic Glomerulonephritis (renal parenchymal hypertension): 24 patients (51,06%) 2) Sleep Apnea Syndrome: 11 (23,40%), 3) Aortic Isthmus Stenosis: 4 (8,51%) 4) Polycystic Kidney Disease (renal parenchymal hypertension): 3 (6,38%), 5) Primary Hyperaldosteronism: 2 (4,25%), 6) Lupus Nephritis: 1 patient (2,12%), 7) Systemic Vasculitis (Polyarteritis Nodosa): 1, 8) Liddle Syndrome: 1. Conclusions: The correlation of Sleep Apnea Syndrome with Secondary Arterial Hypertension has not been fully investigated in the literature and is not sufficiently focused on this particular age-related group as well as on this particular demographic sample (young adult recruits) with its entirely special clinical characteristics. Sleep Apnea Syndrome remains a potentially life-threatening condition and very significant public health burden. It is of utmost and of extremely vital importance to consider the diagnosis of Sleep Apnea Syndrome in all hypertensive young adults with anatomical abnormalities of upper respiratory tract, when there is a strong clinical suspicion of Secondary Arterial Hypertension. 48 P35 Cardiovascular risk in treated hypertensive patients and circadian blood pressure variation Ath.Triantafyllou, Th. Gialernios, Hl. Zarkos, P. Sinopoulou, S. Lemonis, M. Stampa 3rd Hospital of IKA Cardiology Department, Athens, Greece. Background: The prognostic relevance of cicardian blood pressure (BP) variations in treated hypertensive patients is not yet clear. The aim of this study was to evaluate the prognostic impact of cicardian BP patterns in treated hypertension. Methods: We studied 1272 treated hypertensive subjects. Among these 388 had a dipper BP pattern (systolic and diastolic nighttime BP reduction >10% and <20%) ,745 had a nondipper BP pattern (systolic and/or diastolic nighttime BP reuction <10% ),and 399 had an extreme-dipper BP pattern(systolic and/or diastolic nighttime reduction BP reduction >20%) Results: During the follow-up (3.2±1.9 y), 98 cardiovascular events occurred. The event rate per 100 patients-years was 0.81 ,1.53 and 1.62 in dipper ,nondipper and extreme dippers patients,respectively. Eventfree survivals was significantly different among the groups (P=0.001) . After adjustment for various covariates ,including 24h BP and drug therapy , Cox regression analysis showed that cardiovascular risk was significantly higher in nondipper patients (nondipper versus dipper ,relative risk 1.51 , 95% confidence interval [CI] 1.03-2.67 , P=0.03) and in extreme-dipper patients (extreme-dipper vs dipper ,relative risk 1.9 , 95% CI 1.1-4.14, P=0.02) . Conclusions: This study demonstrates that treated hypertensive patients with a nondipper or extremedipper cicardian BP pattern show higher cardiovascular risk than those with a dipper BP pattern. Cicardian BP pattern infuences cardiovascular outcome in treated hypertension and its evaluation allows a better prognostic stratification and may suggest a more appropriate pharmacological management. P36 Clinical markers of right atrial enlargement in hypertensive patients with left ventricular hypertrophy Ath.Triantafyllou, Th. Gialernios, Hl. Zarkos, P. Sinopoulou, S. Lemonis, M. Stampa 3rd Hospital of IKA Cardiology Department, Athens, Greece. Objective:Left ventricular hypertrophy (LVH) is a common denominator in the relation between left but also right atrial enlargement and arterial hypertension. However, factors influencing right atrial size in hypertensive patients with LVH have not been fully investigated (most information for left atrial enlargement) . The present study aimed to investigate the effect of various clinical factors to the reft atrial enlargement in patients with hypertensive heart disease and left ventricular hypertrophy. Methods:We assessed right atrial size by echocardiography in 1547 hypertensive patients, aged 17 to 91 (mean 59±12) years, with left ventricular hypertrophy (left ventricular mass index >135 g/m2 in men and > 130 g/m2 in women). Right atrial diameter was measured from 2-D derived M-mode echocardiographic tracings. Results: Enlarged right atrial diameter (women, >36 mm; men, >40 mm) was present in 17.2% of women and 12.5% of men (p<0.001). Compared with the 801 patients with normal left atrial size, the 746 patients with enlarged right atrium had higher age, systolic blood pressure, pulse pressure, body mass index and lower relative wall thickness and ejection fraction (all, p<0.001). In logistic regression analysis and after correction of atrial diameter to body surface area and aortic root diameter, right atrial enlargement was related positively to body mass index, (OR:1.12 p<0.001) systolic blood pressure, (OR:1.025 p<0.001) pulse pressure (OR:1.044 p<0.001) age (OR:1.09 p<0.001), evidence of metabolic syndrome (OR:1.40 p<0.001) and female gender; (OR:1.89 p<0.001). Conclusion:In conclusion right atrial size in hypertensive patients with left ventricular hypertrophy is influenced by gender, age, obesity, systolic blood pressure and evidence of metabolic syndrome independently of left ventricular mass 49 K P37 Prevalence of Metabolic Syndrome in a Medeteranean Cohort of Hypertensive Patients Papadakis JA, Mavrogeni H, Vrentzos G, Zeniodi M, Ganotakis E. Dept. of Internal Medicine, University Hospital of Heraklion, Greece Objective: The metabolic syndrome (MetS) is recognized as a cluster of cardiovascular risk factors. We sought to study the prevalence of MetS, defined by the Adult Treatment Panel III criteria, in patients with Essential Hypertension. Methods: We studied 541 hypertensives (205 men), of median age 60 (range: 19–87) years. A health questionnaire was completed for all participants, including personal history of hypertension, diabetes mellitus (DM), ischemic heart disease (IHD), smoking habits and medications taken. The waist circumference and blood pressure were measured. Fasting blood samples were obtained in order to measure glucose, and a complete lipid profile. Results: Three hundred sixty one out of 541 patients (66.7%) met the criteria for MetS. MetS was more prevalent in females than in males (70.2% vs 61.0%, p<0.05). The overall prevalence of MetS in hypertensives was about 3 fold higher compared with that of the general Greek population (20%). When we divided our population in 3 groups according to their age groups (less than 45, between 45 and 65, and greater than 65 years old), we did not find any significant difference in the prevalence of MetS between them (57.7%, 65.4% and 72.3%, respectively). Concerning MetS related factors, increased waist circumference was by far the most common one (90.3%) among hypertensives who met the criteria for MetS. Patients under antihypertensive treatment had increased risk to have MetS than those who were untreated (70.7% vs 60.5%, p=0.01). Eighty-five out of 93 (91.4%) of DM patients met the criteria for MetS. There was no significant difference in the incidence of smokers between hypertensives with or without MetS (23.0% vs 18.2%). Conclusion: Our results suggest that the prevalence of MetS is dramatically increased in patients with Essential Hypertension, especially in women, compared to the general population. There was no significant increase in the prevalence of MetS with age. P38 Hellenic Society of Applied Telemedicine (non-profit organization) AUTOMATIC EQUIPMENT THAT DETECT AND ANALYZE BIO-SIGNALS AND TELEMETRIC APPLICATIONS, FOR PREVENTION, EARLY DIAGNOSIS AND TREATMENT OF HYPERTENSIVE PATIENTS. D.G.P. - Dimitra G. Papakonstantinou, Md, Physician G.A.P. - George Ach. Papakonstantinou, Md, Cardiologist G.Κ.K.- Giannis Κ. Kastanis, Md, General -ER Physician D.G.A - Damianos G. Aslanoglou, Md, Pathologist-Diabetologist G.M.T - George M. Tsoukalas, Md, Gereral Physician P.P.P. – Pigi P. Perdikaki, Md, General Physician This presentation is a tribute and an offer to the problematic Greek countryside and Shipping. What we usually call Hypertension Examination Packet with medical checks of the target organs (eyes, heart, kidneys) includes: Taking the patient’s clinical history. Frequent self-measurements of the Blood Pressure. Tele-electrocardiogram. Simple procedure of Fundoscopy utilizing a Tele-ophthalmoscope. Blood Pressure and Heart Rate Holters Simple biochemical examinations using a blood drop and urine analysis. Nowadays, Telecommunication technology achieves an exponential growth and expansion, offering us high-speed telephone lines with greater capacity of data transfer. This extends the possibilities when it 50 comes to further examination of the hypertensive patient, thus, a simple routine. (Examples of operable applications included at request). In the present paper we analyze the techniques and the new features offered. In the special statistical table, we include analytical clinical findings and experiences over 2.000 receivers out of 120 territories. Special thanks Social Security Institution Central (and Local) Union of Municipalities and Communities Shipping Companies. Central Sanatorium – Health Center, Leros Island P39 Matrix Metalloproteinase MMP-9 is not associated with arterial stiffness in newly diagnosed patients with essential hypertension. E. Gkaliagkousi, S. Douma, M. Doumas, K. Vogiatzis, E. Gavriilaki, P. Anifanti, A. Triantafillou, K. Petidis, C. Zamboulis. B Prop. Department of Internal Medicine, Hippokrateio Hospital, Medical School Aristotle University of Thessaloniki Background: Metalloproteinase MMP-9 is an endopeptidase which degrade extracellular matrix components, namely elastin and collagen. Elastin is the main structural protein which is responsible for the elastic properties of the arteries and therefore is directly related to the development of arterial stiffness. MMP-9 has been associated with the aortic aneurysm generation, as well as the evolvement of atherosclerotic lesions. However the association between MMP-9 and arterial stiffness is under investigation as there are studies which have shown controversial results in either healthy subjects or patients with essential hypertension. Aim: The aim of this study was to investigate if there is any correlation between the levels of MMP-9 and the degree of arterial stiffness in newly diagnosed untreated patients with essential hypertension. Methods: A group of 82 subjects was investigated which was consisted of 50 patients with untreated essential hypertension (UH, Blood Pressure, BP: 142.5±25.5 / 90.0±12.8 mmHg) and 32 normotensive healthy volunteers (NT, BP: 117.5±11.4 / 70.0±9.4 mmHg). We examined if there is any correlation between the levels of ΜΜP-9 and the Pulse Wave Velocity (PWV), Augmentation Index (ΑΙx), Central Pulse Pressure (cPP), and Central Systolic and Diastolic BP. The levels of MMP-9 were determined by Enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA), and the parameters of arterial stiffness were assessed by applanation tonometry by the use of Sphygmocor device. Results: No correlation was found between the levels of MMP-9 and all the indices of arterial stiffness, PWV, AixC, cPP, and Central Systolic and Diastolic BP. Conclusion: In the early stages of essential hypertension, where there is no clinically detectable vascular complications, the levels of MMP-9 are not associated directly with the development of arterial stiffness. P40 Plasma levels of inflammatory markers in untreated patients with newly diagnosed essential hypertension E. Gkaliagkousi, S. Douma, M. Doumas, K. Vogiatzis, P. Anifanti, E. Gavriilaki, A. Triantafillou, K. Petidis, C. Zamboulis. B Prop. Department of Internal Medicine, Hippokrateio Hospital, Medical School Aristotle University of Thessaloniki Background: Systemic inflammation, typically encountered in cardiovascular diseases, plays a central role in the pathogenesis of atherosclerosis. Moreover, elevated plasma levels of inflammatory markers have been shown to predict an increased risk of coronary heart disease. 51 K Aim: The aim of the present study was to investigate the occurrence of systemic inflammation in the early stages of essential hypertension, in the absence of clinical overt complications and right after the establishment of the diagnosis. Methods: In total, 50 patients with untreated essential hypertension (UH, Blood Pressure, BP: 142.5±25.5 / 90.0±12.8 mmHg), and 32 normotensive healthy volunteers (NT, BP: 117.5±11.4 / 70.0±9.4 mmHg) were included in the study. Levels of high sensitivity C-reactive protein (hsCRP), inteleukin-6 (IL-6), and tumor necrosis factor-a (TNF-a), measured by Enzyme-Linked Immunosorbent Assay (ELISA), were used to evaluate the presence of inflammation. Results: hsCRP was significantly increased in the UH patients as compared to NT controls (2.16±0.56 vs 0.6±0.2 mg/l, p<0.05). By contrast, levels of TNF-a and IL-6 were found no different between the two groups (50.12±20.02 vs 56.2±37.8 pg/ml,p=NS and 5.7±1.9 vs 0.76±0.2 pg/ml, p= NS respectively). Conclusion: Patients with newly diagnosed essential hypertension exhibit significantly elevated plasma levels of hsCRP compared to the NT population. Thus, subclinical inflammation is present at the early stages of hypertension suggesting that it may be implicated in the development of cardiovascular complications in hypertensive patients. P41 Matrix metalloproteinases MMP-2 and MMP-9 levels in newly diagnosed untreated patients with essential hypertension E. Gkaliagkousi, S. Douma, M. Doumas, K. Vogiatzis, E. Gavriilaki, P. Anifanti, A. Triantafillou, K. Petidis, C. Zamboulis. B Prop. Department of Internal Medicine, Hippokrateio Hospital, Medical School Aristotle University of Thessaloniki Background: Metalloproteinases MMP-2 and MMP-9 are endopeptidases which degrade the extracellular matrix components. Increased expression and activity have been implicated in the pathophysiology of vascular remodelling and in the growth of atherosclerotic lesions. Moreover, plasma levels of MMP-9 are considered a novel marker of cardiovascular risk in patients with coronary artery disease and stroke. Aim: The aim of the study was to investigate whether the levels of MMP-2 and MMP-9 are increased in patients with newly diagnosed untreated essential hypertension as compared to normotensive otherwise healthy volunteers. Methods: 50 patients with untreated essential hypertension (UH, Blood Pressure, BP: 142.5±25.5 / 90.0±12.8 mmHg) and 32 normotensive controls (NT, BP: 117.5±11.4 / 70.0±9.4 mmHg) were studied. The measurement of MMP-2 and MMP-9 levels was performed by Enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA). Results: MMP-9 was found significantly increased in UH as compared to NT controls (133.26 vs 87.92 ng/ml, p<0.05). By contrast MMP-2 was found no different between the two groups (255.93vs 255.55 ng/ml, p=NS). Conclusion: Levels of MMP-9 are increased in patients with newly diagnosed untreated essential hypertension and may be used in the future as a potential novel predictor of cardiovascular risk and early atherosclerosis in such patients. P42 Association between high sensitivity C-reactive protein and arterial stiffness in patients with newly diagnosed essential hypertension E. Gkaliagkousi, S. Douma, M. Doumas, K. Vogiatzis, P. Anifanti, E. Gavriilaki, A. Triantafillou, K. Petidis, C. Zamboulis. B Prop. Department of Internal Medicine, Hippokrateio Hospital, Medical School Aristotle University of Thessaloniki 52 Background: Essential hypertension is associated with progressively increasing arterial stiffness in the ground of inflammatory process. Aim: The aim of the study was to investigate the relationship between inflammation, aortic stiffness and blood pressure in untreated patients with newly diagnosed essential hypertension. Methods: In total, a group of 82 subjects was investigated which was consisted of 50 patients with untreated essential hypertension (UH, Blood Pressure, BP: 142.5±25.5 / 90.0±12.8 mmHg) and 32 normotensive healthy volunteers (NT, BP: 117.5±11.4 / 70.0±9.4 mmHg). We evaluated the correlation between the levels of hsCRP and the Pulse Wave Velocity (PWV), Augmentation Index (ΑΙx), Central Pulse Pressure (cPP), Central Systolic and Diastolic BP (cSBP, cDBP), and office SBP and DBP (of SBP and of DBP). The level of inflammation was evaluated with hsCRP, with Enzyme-linked Immunosorbent Assay (ELISA). Parameters of arterial stiffness were assessed by applanation tonometry by the use of the Sphygmocor device. Results: hsCRP correlated significantly with AIx (r=0.282, p=0.015), PWV (r=0.473, p<0.001), cPP (r=0.322, p=0.004), cSBP, and cDBP (r=0.433, p<0.001 and r=0.308, p=0.006 respectively), of SBP and of DBP (r=0.474, p<0.001 and r=0.268, p=0.019 respectively). In the multiple regression model, only of SBP correlated independently with the levels of hsCRP (r=0.467, p<0.001). Conclusion: Indices of arterial stiffness correlate to the levels of hsCRP in patients with newly diagnosed essential hypertention. Multiple regression analysis revealed that of SBP is the most prevalent factor which indepently correlates with the presence of systemic inflammation. P43 Exercise capacity as strong predictor of progression from pre-hypertension to hypertension in Pre-hypertensive Men A. Pittaras1.2,3, C. Faselis2, M. Doumas2, AJ. Manolis3, M. Papavasiliou2, H. Grassos1, E. Kallistratos3, I. Zacharopoulou3, I. Athanasiadis1, S. Bonatsos1, PF. Kokkinos2 (1) Mediton Medical Center, Athens, Greece (2) VA & Georgetown University Medical Centers, Washington DC, United States of America (3) Asclepion Voulas Hospital, Athens, Greece Background: Predictors of the progression from pre-hypertension to hypertension (HTN) have not been adequately defined. Since fitness is associated with cardiovascular health, we assessed the association between fitness and the rate of progression to HTN in pre-hypertensive men. Methods: From March of 1985 to June 2007, we identified 1,081 pre-hypertensive men (mean age: 54±12) who underwent an exercise evaluation to rule out ischemia. All had normal exercise response, were not receiving cardiac or antihypertensive medications and had resting blood pressure within the established pre-hypertension criteria. We established four fitness categories based on the age and MET level achieved. Individuals who achieved a peak MET level within the lowest 20th percentile of their respective age group (mean:5.2 MET) comprised the Lowest-Fit category (n=210). Those with a MET level between the 21st and 50th percentile (mean:7.1 MET) comprised the Low-Fit category (n=359). Subjects with a MET level between 51st and 85th percentile (mean:8.8 MET) comprised the Moderate-Fit category (n=352) and those with a MET level above the 85th percentile (mean 10.1 MET), comprised the High-Fit category (n=160). Results: The overall rate of progression from pre-hypertension to HTN within the follow-up period of 8.2±5.8 years was 33.3% and the yearly rate was 4.1%. The highest rate (41.4%) was observed in the Lowest-Fit category, followed by 39.3%, 28.4% and 20% for the Low, Moderate, and High-Fit categories respectively. Cox Proportional hazard analysis (adjusted for age, BMI, smoking, resting BP, and diabetes) revealed a 10% lower risk for developing HTN for every 1-MET increase in exercise capacity. When compared to the High-Fit category, the risk for hypertension was 66% higher (hazard ratio= 1.66; CI 1.1-2.4) in the Low-Fit and 82% higher (hazard ratio=1.82; CI: 1.1-2.7) in the Lowest-Fit category individuals. Conclusions: Exercise capacity is inversely related to the risk for developing HTN. The risk was 10% lower for each 1-MET increase in exercise capacity. The relative risk for developing HTN in the two lowest fit categories was approximately 60% to 80% higher when compared to the High-Fit. 53 K P44 Left ventricular hypertrophy increases 10 year mortality risk in hypertensive men with coronary artery disease A. Pittaras1, PF. Kokkinos2, M. Doumas2, AJ. Manolis3, M. Papavasiliou2, H. Grassos, L. Poulimenos2, A. Giannakopoulos3, C. Faselis2, V. Papademetriou2 (1) Mediton Medical Center, Athens, Greece (2) VA & Georgetown University Medical Centers, Washington Dc, United States of America (3) Asclepion Voulas Hospital, Athens, Greece Introduction: Left ventricular hypertrophy (LVH) is an independent risk factor for cardiovascular morbidity and mortality. However, data in hypertensive patients with coronary artery disease (CAD) and LVH are lacking. Methods: We assessed mortality rates in 723 African-American hypertensive males (mean age 68±10 yo) with angiographically determined CAD. They were also studied by echocardiogram, 24h ECG holter monitoring, exercise stress test and complete biochemistry. Patients with left ventricular mass index (LVMI)>125gr/m2 (174±43), were classified as having LVH (n=585) and those with LVMI<125gr/m2 (99±14) as without LVH (n=138). The follow-up time was 117±20 months. Results: The LVH group was significantly older (69±9 vs 65±11; p<0.001) and had lower ejection fraction (53±17% vs 64±12% ) than those without LVH. The two groups did not differ significantly in the number of smokers, patients with diabetes mellitus and family history of CHD. Survival analysis (Kaplan-Meir), revealed significantly higher mortality rate for the patients with LVH ( 28 vs 227 deaths; Log Rank 14.71; p=0.0001). LVH remained predictive of higher mortality rate (RR=1.7; 95%CI:1.0-2.3) after adjusting for age, ejection fraction, severity of CAD, cardiac arrhythmias, cardiac risk factors and cardiac medications. Conclusions: We concluded that in hypertensive patients with CAD, LVH markedly increased mortality risk. This risk remained significant after adjusting for confounding factors. 54 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ / AUTHORS INDEX Abrahim S.E. ...................... P10, P11, P12, P13 Joksimovic Z. ......................................P07, P08 Almagout P. ................................................P15 Jotov J. ........................................................P30 Anastasopoulou A. ....................P24 , P25, P26 Kallistratos E. ..............................................P43 Anifanti P. ............................P39, P40, P41, P42 †Karamitsos K. ............................................P34 Arsenescu Georgescu C...............................P01 Karas S.................................P24, P25, P26, P27 Arsenos P. ....................................P24, P26, P27 Karoyiannis V...............................................P36 Aslanoglou D. G. ........................................P38 Kastanis G. Κ. ..............................................P38 Athanasiadis I. ............................................P43 Katsibra E. ..........................................P31, P33 Basiliadis I. ..................................P24, P25, P26 Kokkinos P. F. ......................................P43, P44 Bastac D...............................................P07, P08 Kosma C. ............................................P31, P33 Bonatsos S. ..................................................P43 Kotsiri I. ..............................................P31, P33 Charizopoulos S. ........................................P26 Kouli M. ..............................................P03, P05 Chrisanthopoulos S. ....................................P34 Koumoutsea D. ............................................P34 Chrysohoou C. ............................................P09 Kourouklis S. ..............................................P34 Dilanas M. ..................................................P34 Kranidis A. ..........................................P15, P19 Dimitropoulakis P. ......................................P20 Krstic M. ......................................................P06 Djokovic B. ..................................................P08 Kyriakidis G. ................................................P20 Djordjevic D. ................................................P06 Lambropoulou G. ........................P24, P25, P26 Djordjioski I. ................................................P08 Lazaridis K. ..................................................P34 Douma S. ............................P39, P40, P41, P42 Lemonis S. ..................................................P35 Doumas M. ..P27, P39, P40, P41, P42, P43, P44 Linardou V. ..........................................P02, P04 Faselis C. ..............................................P43, P44 Liolios A. ......................................................P34 Feretou C. ............................................P31, P33 Lovic M. ......................................................P06 Fragkiadakis G.A. ........................................P20 Lovic D. ........................................P16, P17, P18 Galinas A. ....................................................P34 Manolis A.J. ........................................P43, P44 Ganotakis E. ................................................P37 Markaki A. ..................................................P20 Ganotopoulou A. ................................P32, P33 Mavrogeni H. ..............................................P37 Gavriilaki E. ..........................P39, P40, P41,P42 Milovic O. ....................................................P23 German V.....................................................P34 Mitas D. ......................................P24, P25, P26 Gialernios K. ................................................P36 Mladenovic M. ............................................P08 Gialernios Th. ......................................P35, P36 Mpenekos K. ..............................................P36 Giannakopoulos A.......................................P44 Naydenov St. ......................................P30, P31 Giannakopoulos C...............................P25, P27 Naydenova N ..............................................P31 Gkaliagkousi E. ....................P39, P40, P41, P42 Panageas V. ........................P02, P03, P04, P05 Gourlis D. ....................................................P15 Panagiotakos D.B. ......................................P09 Grassos H.............................P15, P19, P43, P44 Panagou P. ..................................................P34 Jakovljevic B. ..............................P16, P17, P18 Papadakis J.A...............................................P37 55 K Papademetriou V. ........................................P44 Vogiatzis K...........................P39, P40, P41, P42 Papakonstantinou D.G................................P38 Vrentzos G...................................................P37 Papakonstantinou G. A...............................P38 Zacharopoulou I. ........................................P43 Papanikolaou A. ..................P10, P11, P12, P13 Zamboulis C.........................P39, P40, P41, P42 Papaspyropoulos A. ............................P15, P19 Zarkos Hl. ....................................................P35 Papavasiliou M.V. P24, P25, P26, P27, P43, P44 Zdravkovic M. ..............................................P23 Perdikaki P. P. ..............................................P38 Zeniodi M. ..................................................P37 Petidis K...............................P39, P40, P41, P42 Zika A...................................................P03, P05 Pisogiannakis A. ..........................................P15 Zivkovic R.....................................................P23 Pitsavos C. ..................................................P09 Αναστασίου-Νανά Μ. ..........................P28, P29 Pittaras A. ....................................P27, P43, P44 Αντονακούδης Γ. ........................................P21 Poulimenos L. ..............................................P44 Αντωνακούδης Χ. ........................................P21 Psathakis K. ................................................P34 Αρβανίτη Χ. ................................................P28 Saric S. ........................................................P06 Βαρούνης Χ. ................................................P28 Sascau R.A. ..................................................P01 ∆ρήτσας Α. ..................................................P22 Shipkovenska E. ..........................................P30 Ζαµφήρ Τ. ....................................................P21 Sianni A. ..............................................P32, P33 Ζαχαροπούλου Ι. ........................................P21 Sinopoulou P. ..............................................P35 Καλλίστρατος Μ.Σ. ..............................P21, P22 Sirakova V. ..................................................P30 Καραγκιούλη Α. ..........................................P28 Skoufogiannis G. ................................P31, P33 Κόκκινος ∆.Φ...............................................P22 Skoumas Y. ..................................................P09 Κουκώση Χ. ................................................P21 Skoura A. ....................................................P20 Κουρεµένος Ν. ............................................P21 Sokolovic S. ................................................P14 Κρεµαστινός ∆. ....................................P28, P29 Stampa M. ..................................................P35 Κυφνίδης Κ. ................................................P21 Statescu C. ..................................................P01 Κώντσας Κ. ..........................................P28, P29 Stavrinos V...................................................P09 Λαουτάρης Ι.∆. ............................................P22 Stefanadis C.................................................P09 Λέζος Β. ......................................................P21 Stojanov V. ..................................P16, P17, P18 Λεκάκης Ι. ............................................P28, P29 Stojanovic M. ..............................................P06 Λιάζος Ι. ......................................................P29 Suric Lambic Lj.............................................P23 Μανέτος Χ. ..................................................P21 Tasic I. ..........................................................P06 Μανώλης Α.Ι. ......................................P21, P22 Tisheva Sn. ..................................................P30 Οικονοµίδης Ι. ............................................P29 Torbova Sv. ..........................................P30, P31 Παρασκευαίδης Ι. ........................................P29 Triantafillou A. ....................P39, P40, P41, P42 Πιτταράς A. ..................................................P22 Triantafyllou Ath. ................................P35, P36 Πουληµένος Λ. ............................................P22 Tsiantis I. ..............................P24, P25, P26, P27 Σουρίδης Β...................................................P28 Tsonev Sv. ............................................P30, P31 Τζώρτζης Σ. ..........................................P28, P29 Tsoukalas G. M ............................................P38 Τριανταφυλλίδη Ε. ..............................P28, P29 Vlachos N.............................................P02, P04 Τριβήλου Π. ........................................P28, P29 Vlismas K. ....................................................P09 56 NOTES: CMYK